medicus, maar ik denk bijvoorbeeld aan de verlaagde weerstand doordat we ons helemaal kapot hebben ‘geantibact’, waardoor er straks een golf van infecties komt.” “Het belangrijkste is wellicht de verschuiving tussen veiligheid versus vrijheid. De aantasting van grondrechten en slechte ethische keuzes. In welke wereld willen we eigenlijk leven? Al in 1982 door Mary Douglas en Aaron Wildavsky aangegeven als een van de onderliggende redenen voor hoe mensen tegen risico’s aankijken.”
ype rond cultuur
Welke kansen zie je? “Als we erkennen dat we te maken hebben met complexe, dynamische verschijnselen en leren om te gaan met onzekerheid dan kunnen we voortgang bereiken. Minder aandacht voor modetermen. Een voorbeeld? Tja, dan kom je op mijn stokpaardje. Ik heb uit irritatie een boekje geschreven over de hype rond het begrip cultuur. Sommige bedrijven zouden geen veiligheidscultuur hebben en die moet dan gemaakt worden. Dat kan helemaal niet. Cultuur is niet maakbaar. Je kunt wel je best doen om mensen veiliger te laten werken, maar als ze vervolgens niet de ruimte en middelen krijgen om met ver-
rassingen om te gaan dan schiet het weinig op.” Hoe zie je de komende drie jaar? Wat moet er op korte en lange termijn gebeuren volgens jou? “Niels Bohr schijnt te hebben gezegd: ‘Voorspellingen zijn een probleem. Vooral als ze over toekomst gaan.’ Ik hou er dus ook niet zo van om grootse voorspellingen te doen. Laat ik wel zeggen dat ik niet helemaal optimistisch ben. Ik denk wel dat we ons stinkende best moeten doen om dingen te verbeteren en daar zie ik op korte en lange termijn geen gigantisch verschil. Wat ik zei: leren om te gaan met onzekerheid, of om het anders te zeggen, bepaalde risico’s accepteren en aanvaarden dat we niet alles kunnen beheersen. Er zijn grenzen aan maakbaarheid. Onderkennen dat we te maken hebben met complexe systemen en leren hoe we daarin moeten opereren.”
ip voor arboprofessionals
Heb je tips voor arboprofessionals in het algemeen? In je vakgebied en in andere vakgebieden? “Kritisch nadenken. Bronnen onderzoeken. Vragen stellen. Heb een ‘open mind’: wees niet overtuigd van je eigen gelijk.”
ans romhout
Er is heel veel aan het veranderen
A
rbeidshygiënisten houden de komende jaren volop werk. Er is nog altijd meer inzicht nodig in de blootstelling van mensen aan chemische, biologische en fysische agentia tijdens het werk. Dat voorspelt Hans Kromhout, hoogleraar arbeidshygiëne en blootstellingskarakterisering, verbonden aan het Institute of Risk Assessment Sciences (IRAS) van de Universiteit Utrecht. Hij hoopt dat het Landelijk Expertise Centrum Stoffengerelateerde Beroepsziekten (LEC-SB) eindelijk iets gaat veranderen. Hans Kromhout is allerminst somber over van het vakgebied arbeidshygiëne. Integendeel, hij voorspelt een mooie toekomst. Kromhout: “Ik geloof dat het vakgebied arbeidshygiëne er goed voor staat. Er komt steeds meer aandacht voor de gezondheidsrisico’s van het werken met stoffen. We hebben natuurlijk de ellende gehad met chroom-6. Recent was er het nieuws over de silicablootstelling bij spoorwerkers.”
ans romhout, hoogleraar arbeidsh gi ne en blootstellingskarakterisering.
We schuiven een heleboel ellende over de grens’ arbo 9/10 | 2021 1
008-017_ARB0910_ART-THE01_baardemans-bennink.indd 13
09-11-21 08:04