jaka data wyznacza początek europejskiej akwarystyki? Poważnym kandydatem do tego tytułu jest 8 lipca 1869 roku. Wtedy to do paryskiego portu zawinął okręt wojenny ,,Impératrice”, który przypłynął z dalekich Chin. Na jego pokładzie znajdowała się nietypowa przesyłka – wypełniona wodą beczka, w której pływały 22 wielkopłetwy wspaniałe, egzotyczne ryby zamieszkujące Azję Południowo-Wschodnią. Były to pierwsze egzotyczne ryby, sprowadzone do Europy stricte dla potrzeb akwarystyki (importowane i hodowane na Starym Kontynencie od końca XVII wieku, złote rybki hodowano bowiem głównie w ogrodowych stawach i fontannach). Część z nich trafiła w ręce legendarnego francuskiego pioniera akwarystyki Pierre’a Carbonniera (1828–1883), założyciela pierwszego europejskiego sklepu akwarystycznego (działał w Paryżu od 1850 roku). Miał on szczęśliwą rękę do ryb – już rok później udało mu się rozmnożyć wielkopłetwy. Dzięki temu zyskał sławę w przyrodniczych kręgach Paryża oraz osiągnął spore zyski. Sprzedawał bowiem młode wielkopłetwy w niebagatelnej cenie 25 franków w złocie za parę. Jego ryby trafiły do akwarystów w całej Europie, w tym również na ziemiach polskich znane były jako ,,makropody”, ,,rajskie ryby” lub ,,ryby księżycowe”. Na ponad sto lat stały się jednym z najpopularniejszych gatunków hodowanych w akwariach, stanowiąc marzenie kilku pokoleń pasjonatów tego hobby. Jeszcze w drugiej połowie XX wieku były często spotykane w akwariach, skąd później wyparły je inne równie kolorowe, ale znacznie łagodniejsze i bardziej pokojowo nastawione gatunki ryb.
Dziś, po ponad 150 latach od sprowadzenia wielkopłetwów, światowa akwarystyka nadal prężnie się rozwija i może stać się istotnym źródłem dochodów
każdego sklepu zoologicznego. W obecnych czasach skuteczna sprzedaż sprzętu akwarystycznego oraz zachęcanie do tego hobby kolejnych pasjonatów wymaga jednak sporej wprawy i niemałych umiejętności ze strony doradcy w sklepie zoologicznym. W bieżącym numerze „ZooBranży” przypominamy, jakich argumentów najlepiej użyć w rozmowie z klientem, aby przekonać go, że domowe akwarium niesie ze sobą wiele korzyści i może stać się jego życiową pasją. Sprzedaż akcesoriów akwarystycznych, a także ryb akwariowych wymaga również posiadania znacznej wiedzy merytorycznej. Skąd ją czerpać? Doskonałym rozwiązaniem dla każdego doradcy w sklepie zoologicznym będzie zainstalowanie w telefonie aplikacji mobilnej MyPetStory. Znajdująca się w niej zakładka „Baza Wiedzy” zawiera informacje o akwarystyce, a także o ponad 220 innych gatunkach zwierząt domowych. Wbudowany w niej asystent pozwala na znalezienie w trzech prostych krokach odpowiedzi na większość pytań zadawanych przez klientów sklepów, dzięki temu sprzedawca w wygodny sposób może rozwiązywać ich problemy, zwiększając sprzedaż i budując prestiż firmy jako profesjonalnej placówki zoologicznej. A wszystkim, którzy chcieliby jeszcze bardziej pogłębić swoją wiedzę o akwarystyce, polecamy zakup ,,Wielkiego atlasu ryb akwariowych”, zawierającego opisy ponad 1100 ich odmian i gatunków. To pozycja obowiązkowa na półce każdego sklepu akwarystycznego oraz doskonały poradnik w biblioteczce wszystkich fanów akwarystyki.
Zapraszamy! Joanna Zarzyńska Redaktor naczelna
W numerze:
03 Od redakcji
06 Vetoquinol – dla zdrowia zwierząt
12 Echa Branży
18 Reklamacje i rękojmia – zmiany prawne w 2023 roku
24 Skuteczne zarządzanie zmianą w firmie
30 Czego potrzebuje szczeniak „miejski”
do prawidłowego funkcjonowania
38 Suplementy dla kotów agresywnych
46 Czy dieta może wpłynąć na behawior psa?
52 Szampony na specjalne potrzeby
58 Przygotowujemy się na wiosenną inwazję kleszczy
62 Problem otyłości u królików i gryzoni
66 Sprzedajemy akwarium – jak przekonać klienta?
70 Co nowego na rynku?
74 Krzyżówka
Zostań autorem „ZooBranży”. Skontaktuj się z nami. redakcja@zoobranza.com.pl
dr Żaneta Dzięgelewska-Sokołowska
asystent w Katedrze Nauk Fizjologicznych Instytutu Medycyny Weterynaryjnej SGGW w Warszawie. Prowadzi zajęcia z fizjologii zwierząt dla studentów medycyny weterynaryjnej. Poza pracą naukową i dydaktyczną praktykujący lekarz weterynarii w Klinice Weterynaryjnej Redline. W pracy klinicznej skupiona w dziedzinie kardiologii weterynaryjnej psów i kotów. Nieustannie podwyższa swoje kwalifikacje z tego zakresu. Ukończyła kurs I i II stopnia kardiologii weterynaryjnej w ramach European School for Advanced Veterinary Studies (ESAVS).
Maria Mikułowicz, Phd
psycholog. Przez ponad 25 lat rekrutowała, szkoliła i nadzorowała zespoły (do 50 pracowników) w zakresie obsługi klienta i szkoleń. Przez 25 lat pracowała w edukacji i szkoleniach jako prowadzący szkolenia, osoba odpowiedzialna za tworzenie szkoleń i dyrektor rozwoju kompetencji. Przeszkoliła ponad 8000 osób. Kierowała projektami zarówno na poziomie taktycznym, jak i strategicznym: zespołami zarządzającymi, operacyjnymi i personelem pierwszej linii.
Natalia Młodnicka
behawiorystka, trenerka i zoopsycholożka psów. Absolwentka Polskiej Akademii Zoopsychologii i Animaloterapii w Krakowie. Od lat związana z branżą zoologiczną. Prowadzi bloga "Na każdą łapę", gdzie dzieli się wiedzą z zakresu wychowania oraz opieki nad psami. Prywatnie opiekunka dwóch psów.
mgr Berenika Niesłuchowska
dyplomowana behawiorystka kotów, ukończyła studia podyplomowe na WSE w Krakowie. Specjalista żywienia zwierząt, układa plany żywieniowe zarówno dla zdrowych, jak i chorych psów i kotów. Od lat związana z branżą zoologiczną. Autorka edukacyjnego bloga Kotuszkowo.pl. Publikuje artykuły i prowadzi wykłady o prawidłowej opiece nad zwierzętami. Prywatnie opiekunka trzech kotów i psa.
dr Jacek Wilczak specjalista w zakresie żywienia, dietoprofilaktyki schorzeń metabolicznych i promocji zdrowia. Adiunkt w Zakładzie Biochemii i Dietetyki Instytutu Medycyny Weterynaryjnej SGGW w Warszawie. Opiekun czekoladowego labradora retrievera – więc z autopsji, wie jak ważna jest właściwie zbilansowana dieta dla prawidłowego wzrostu i rozwoju psa. Autor publikacji naukowych i popularno-naukowych z zakresu żywienia, dietoprofilaktyki, wykorzystania związków biologicznie czynnych w żywieniu człowieka i zwierząt.
dr n. wet. Joanna Zarzyńska doktor nauk weterynaryjnych, lekarz medycyny weterynaryjnej, absolwentka Wydziału Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego oraz Studium Doktoranckiego przy Wydziale Medycyny Weterynaryjnej SGGW w Warszawie. Od 2006 r. pracuje naukowo na stanowisku adiunkta w Katedrze Higieny Żywności i Ochrony Zdrowia Publicznego WMW SGGW. Prowadzi m.in. zajęcia fakultatywne dla studentów z zakresu pielęgnacji zwierząt egzotycznych i słuchaczy Studiów Podyplomowych.
dr inż. Paweł Zarzyński z wykształcenia doktor nauk leśnych, absolwent Wydziału Leśnego Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Z zamiłowania akwarysta. Zawodowo związany z zoologią od 2002 r. Pracował w sklepie zoologicznym, hurtowni zoologicznej i dużej firmie akwarystycznej. Od lat prowadzi szkolenia z zakresu marketingu, akwarystyki, i zoologii. Autor lub współautor ponad 4300 publikacji ukazujących się w ponad 70 periodykach naukowych, popularno-naukowych, popularyzatorskich i w prasie codziennej oraz 35 książek.
90 lat doświadczeń, którymi dzielimy się z Wami.
Redakcja „ZooBranża”: W tym roku Państwa firma, Vetoquinol, znana i ceniona w branży weterynaryjnej, obchodzi 90-lecie istnienia. Firma ma długą tradycję prowadzenia działalności mającej na celu poprawę dobrostanu zwierząt. Czy mógłby Pan przybliżyć nam historię Vetoquinol?
Matthieu Frechin: Vetoquinol został założony przez mojego dziadka, Josepha Frechina, w 1933 roku we wschodniej Francji. W 1962 roku mój ojciec, Etienne, rozpoczął pracę w firmie, nadzorując jej rozwój. W tym czasie Vetoquinol zatrudniał 280 pracowników i rozpoczynał ekspansję na rynki zagraniczne. Poprzez tworzenie nowych i przejmowanie innych firm Vetoquinol stopniowo budował sieć oddziałów i dystrybutorów.
Po pierwszej emisji akcji firmy w 2006 roku przedsiębiorstwo pozyskało nowe fundusze na zdobywanie kolejnych
rynków. W 2010 roku zostałem mianowany dyrektorem generalnym spółki. Jako wnuk założyciela jestem trzecim pokoleniem stojącym za sterami przedsiębiorstwa. Zgodnie z wizją mojego poprzednika podążam tą samą drogą odwagi i zaangażowania. Zachowujemy status niezależnej firmy. Rodzinna struktura właścicielska pozwala nam na połączenie elastyczności i szybkości działania.
W ciągu 90 lat, dzięki wartościowemu wsparciu naszych zespołów na całym świecie, Vetoquinol stał się czołową międzynarodową firmą działającą w branży zdrowia zwierząt. Opracowujemy, rozwijamy, wytwarzamy i sprzedajemy lecznicze produkty weterynaryjne i inne produkty nielecznicze za pośrednictwem stacjonarnych i internetowych sklepów zoologicznych. Przy zachowaniu wysokich standardów biznesowych i dobrych praktyk wytwarzania produkcji.
Matthieu Frechin Dyrektor Generalny Vetoquinol Group Cyryl Przybył Dyrektor Zarządzający Regionu Centralnej i Wschodniej Europy Iwona Stankiewicz Dyrektor Wytwórni Vetoquinol Biowet Sp. z o.o. w Gorzowie WielkopolskimZB: Pan Frechin w swojej wypowiedzi nawiązał do historii i sukcesów Vetoquinol. A Pan, dyrektor zarządzający, co mógłby dodać do tych słów?
Cyryl Przybył: Od momentu dołączenia do rodziny Vetoquinol Polska stała się ważnym miejscem wytwarzania produktów z portfolio firmy. Zwiększyliśmy zatrudnienie o 50%, nastąpił ponad dwukrotny przyrost sprzedaży, potroiliśmy liczbę krajów, do których eksportujemy nasze produkty oraz podwoiliśmy liczbę produktów oferowanych na polskim rynku.
ZB: Od 23 lat stoi Pan na czele Vetoquinol. Z jakich osiągnięć z tego okresu jest Pan najbardziej dumny?
Matthieu Frechin: W tym czasie miałem wiele powodów do dumy. Od strony finansowej, dzięki kluczowym decyzjom strategicznym i korzystnym inwestycjom, Vetoquinol odnotował w ciągu ostatnich pięciu lat wzrost rzędu 50%. Jesteśmy obecni w ponad 100 krajach, przy czym bezpośrednio działamy w 24 z nich, a w pozostałych posiadamy sieć ponad 50 dystrybutorów. Osiągnięcie tych wyników było możliwe dzięki temu, że dobrze rozumiemy właścicieli sklepów zoologicznych, lekarzy weterynarii i opiekunów zwierząt domowych.
Od samego początku strategia Vetoquinol jest oparta na podstawowym założeniu: potrzeby klientów są punktem wyjścia dla naszych najlepszych pomysłów. Kierując się tą zasadą, wprowadziliśmy w ostatnich latach na rynek europejski, w tym polski, kilka innowacyjnych produktów, np. linię preparatów pielęgnacyjnych Vetoquinol Care, obejmującą takie marki, jak: Uro-Pet, Calo-Pet czy Kerabol biotin. Naszym najnowszym „dzieckiem” jest gama produktów Flexadin przeznaczonych do wsparcia mobilności stawów psów i kotów. Jesteśmy również dumni, że tak uznane mar-
ki, jak Drontal i Dronspot, powiększyły kilka lat temu nasze portfolio w kanale zoologicznym.
Jeśli chodzi o środowisko naturalne, cieszę się, że Vetoquinol wciąż się rozwija, pozostając jednocześnie firmą mocno angażującą się w sprawy środowiska, która za cel stawia sobie ograniczenie swojego wpływu na to otoczenie. W przypadku Vetoquinol tzw. społeczna odpowiedzialność biznesu CSR (ang. Corporate Social Responsibility), włączona do strategii firmy, jest skutecznym czynnikiem stymulującym ogólne wyniki, a ponadto stanowi element wyróżniający nas na tle innych firm. Zrównoważony rozwój znajduje się dziś w centrum naszego nowego planu strategicznego Ambition 2026.
W ten sposób dochodzimy do najważniejszego atutu naszej firmy, czyli kadry specjalistów. Jesteśmy głęboko przekonani, że to właśnie ludzie sprawiają, że Vetoquinol jest tym, czym jest. W Vetoquinol każdy pracownik czuje się częścią tej samej rodziny i bierze na siebie odpowiedzialność, dając świadectwo podstawowym wartościom firmy, brzmiącym: ufamy, podejmujemy wyzwania, współpracujemy.
ZB: A jak to wygląda z Pana perspektywy? Co przyczyniło się do rozwoju firmy w Polsce?
Cyryl Przybył: Każda organizacja jest tworzona przez ludzi. Ludzi, czyli nas, których średni staż zatrudnienia w Vetoquinol to ponad 11 lat. Mamy przyjemność wspólnie od lat tworzyć Vetoquinol nie tylko w Polsce. Wielu z nas, pracując w Polsce, piastuje stanowiska w centrali, we Francji. Farmacja weterynaryjna historycznie jest związana z Gorzowem i wspólnie z Vetoquinol są rozwijane działalności w przepięknych zabytkowych budynkach przy ul. Kosynierów Gdyńskich. W międzyczasie rozbudowaliśmy budynek hurtowni w Kłodawie oraz wykonaliśmy wiele prac modernizacyjnych w lokalizacji przy ul. Żwirowej. Trzy punkty umiejscowione w Gorzowie i okolicy, różne historie, jednak jedno przeznaczenie – farmacja weterynaryjna. To właśnie w tych miejscach od lat wytwarzamy produkty, które są doceniane przez lekarzy weterynarii za ich jakość i skuteczność. Nasi klienci uznają wsparcie, którego im udzielamy, organizując szkolenia, konferencje naukowe oraz wielopoziomową pomoc w rozwijaniu ich biznesu. Podsumowując: wytwarzamy, edukujemy oraz wspieramy rozwój biznesu naszych klientów.
ZB: Jakie przesłanie chciałby Pan skierować do właścicieli sklepów zoologicznych?
Matthieu Frechin: Dzięki naszym osiągnięciom na rynku zdrowia zwierząt nieustannie ewoluujemy, aby być bliżej potrzeb naszych klientów. Stawiamy ich w centrum naszej strategii, by wspólnie opracowywać jeszcze skuteczniejsze rozwiązania, które pomagają im się rozwijać. W tym roku mija 90 lat, od kiedy jesteśmy obecni dla naszych klientów. Tyle lat pracujemy razem z nimi i przyczyniamy się do poprawy zdrowia i dobrostanu zwierząt.
Nasi klienci uznają wsparcie, którego im udzielamy, organizując szkolenia, konferencje naukowe oraz wielopoziomową pomoc w rozwijaniu ich biznesu.
Rok 2023 jest dla nas wyjątkowy, jako że Vetoquinol obchodzi właśnie 90-lecie istnienia. Nasze hasło jubileuszowe: „90 lat dla zdrowia zwierząt. Przyszłość, którą budujemy razem” wyraża pragnienie, aby osiągnąć jeszcze więcej dla klientów. To zaś ma przełożenie na naszą pasję, jako kluczowy motor napędzający działalność Vetoquinol. Staramy się dostarczać wysokiej jakości produkty w trudnych dla biznesu czasach. Obecnie szczególnie ważne jest, aby być postrzeganym jako wiarygodny partner biznesowy. Partner, który wspiera edukację klientów i utrzymuje z nimi, jako przedsiębiorcami, owocną współpracę. Istotnym czynnikiem jest również stała komunikacja. Z tego powodu nasze wszystkie zespoły pracujące zarówno z lecznicami weterynaryjnymi, jak i ze sklepami zoologicznymi w terenie z zaangażowaniem słuchają naszych klientów, wychodząc naprzeciw ich potrzebom.
ZB: Jakie wyzwania dostrzega Pan dla branży zoologicznej na świecie i w Polsce oraz jak Vetoquinol chciałby im sprostać?
Matthieu Frechin: Firmy działające w branży zoologicznej muszą stawić czoła wielu wyzwaniom. Aby im sprostać, kluczowymi atutami w strategii rozwoju Vetoquinol zawsze były innowacje oraz badania i rozwój. Nie ograniczamy się jedynie do poszukiwania nowych substancji czynnych lub leków, lecz koncentrujemy się na rozszerzeniu zastosowań, gatunków docelowych i obszarów dystrybucji istniejących produktów, a wszystko to w celu zwiększenia sprzedaży i ren-
towności firmy. Przez lata nasz Dział Badań i Rozwoju pomógł nam przy wyborze odpowiednich domen terapeutycznych i gatunków docelowych, aby optymalnie wykorzystać zasoby, jednocześnie badając nowe możliwości w innych obszarach.
Dziś Vetoquinol posiada zdolności do wprowadzania innowacji na całym świecie. Dysponujemy dużą siecią oddziałów w poszczególnych krajach oraz dajemy wsparcie kilku międzynarodowym ekspertom, którzy zaufali nam, dzięki naukowej wiarygodności i etyce. Vetoquinol prowadzi również kilka zagranicznych jednostek zajmujących się rozwojem produktów, a jedna z nich znajduje się w Gorzowie Wielkopolskim.
ZB: Jak wspomniał Pan Frechin, Vetoquinol w Polsce posiada własny zakład produkcyjny. Co wyróżnia Vetoquinol Polska, patrząc z Pani punktu widzenia?
Iwona Stankiewicz: Najmocniejszą stroną polskiej wytwórni jest zaangażowany i kreatywny zespół. Charakteryzuje nas elastyczność, otwartość na zmiany i duża responsywność na potrzeby rynkowe. Nasza organizacja jest klientocentryczna. Zapewniamy możliwość bezpośrednich spotkań z klientem między innymi pracownikom operacyjnym. Takie podejście wpływa korzystnie na jakość czy dostępność produktów. Członek zespołu, mający możliwość wysłuchania perspektywy klienta, wejścia na chwilę „w jego buty”, jest bardziej wyczulony na wszelkie zakłócenia, mogące stworzyć potencjalny problem po jego
stronie. Pracownik chętnie włącza się w zmiany lub projekty przynoszące korzyści zarówno firmie, jak i klientowi. Myślę, że tak duża dbałość załogi o pozytywne doświadczenia klienta już na etapie wytwarzania, jest dość unikatowym podejściem.
Sposób, w jaki są zorganizowane nasze zespoły, daje dużą autonomię w podejmowaniu decyzji, wyznaczaniu priorytetów, czy poszukiwaniu nieszablonowych rozwiązań. Nasze zespoły są wielofunkcyjne, dzięki czemu procesy decyzyjne mogliśmy osadzić też na najniższych szczeblach. Zyskaliśmy czas, a członkowie zespołów mają moc sprawczą, są bardzo samodzielni, świadomi strategii i bieżących potrzeb rynkowych.
Wytwarzane przez nas produkty trafiają na rynek lokalny, do oddziałów Vetoquinol na całym świecie oraz są eksportowane do dystrybutorów w wielu krajach. Oprócz jakości szczycimy się wysokim poziomem serwisu dla naszych odbiorców.
ZB: Jakie są plany rozwoju nowych produktów w Vetoquinol w najbliższej przyszłości?
Matthieu Frechin: Jak każdy dochodowy biznes o zasięgu globalnym, staramy się dopasować wprowadzane produkty do potrzeb rynku. W przypadku sektora polskiego na najbliższe lata planowanych jest kilka premier. Zgodnie z naszą globalną strategią, zamierzamy przyjąć całościowe podejście do nowych marek. Przykładem może być gama produktów Flexadin, gdzie będziemy mieli do czynienia z marką parasolową, w której będą uwzględnione potrzeby wszystkich zainteresowanych stron: lekarzy weterynarii, właścicieli sklepów zoologicznych i opiekunów zwierząt domowych.
Najmocniejszą stroną polskiej wytwórni jest zaangażowany i kreatywny zespół. Charakteryzuje nas elastyczność, otwartość na zmiany i duża responsywność na potrzeby rynkowe.
ZB: Za 10 lat Vetoquinol będzie obchodził swoje 100-lecie. Jaka jest Państwa wizja na kolejną dekadę?
Matthieu Frechin: Naszym długoterminowym celem jest stać się najbardziej elastyczną firmą w branży zdrowia zwierząt, w której pracownicy, eksperci, partnerzy i klienci pracują razem, aby tworzyć dostosowane do potrzeb rozwiązania w obszarze zdrowia zwierząt dla poprawy stanu naszej planety. Takie podejście od początku istnienia firmy przyświeca rodzinie Frechin, a nasze zespoły na całym świecie pracują nad realizacją tej wizji. Aby ją wprowadzić w życie, będziemy nadal starać się być kluczowym, niezawodnym partnerem dla naszych klientów. Będziemy wciąż dostarczać wysokiej jakości produkty, pozostając jednocześnie niezależną i rodzinną firmą otwartą na światową ekspansję. Staramy się również być firmą, która działa na rzecz ochrony naszej planety. Osobiście angażuję się w działania na rzecz zrównoważonego rozwoju w firmie i wspieram wszelkie inicjatywy, które zmierzają do większego poszanowania ludzi, zwierząt i środowiska. Te inicjatywy obejmują wysiłki mające na celu poprawę zdrowia i bezpieczeństwa naszych pracowników, zmniejszenie śladu węglowego i ilości odpadów, opracowanie ekologicznych opakowań prowadzące do odpowiedzialnych wyborów zakupowych.
ZB: Co chciałby Pan przekazać właścicielom sklepów zoologicznych w Polsce oraz polskiemu zespołowi Vetoquinol?
Matthieu Frechin: Jestem szczególnie wdzięczny za zaufanie, jakim obdarzono Vetoquinol. Środowisko lekarzy weterynarii i właścicieli sklepów zoologicznych w Polsce pomogło wprowadzić Vetoquinol do pierwszej piątki firm weterynaryjnych na kluczowych rynkach terapeutycznych w Polsce, a nasze zespoły w tym kraju odegrały znaczącą rolę w tym osiągnięciu. Jesteśmy również dumni z faktu, że nasza polska firma jest regularnie wyróżniana za swoje osiągnięcia. Produkty: Bezo-Pet, Dronspot, Otifree, linia Flexadin for Life, Drontal Dog Flavour otrzymały tytuł Diamenty Zoologii w 2022 roku, a Flexadin Young Dog Mini, Flexadin Young Dog Maxi i Flexadin Adult znalazły uznanie Kapituły plebiscytu Top for Dog i zdobyły tytuł Produktu Roku 2022.
ZB: Posiadanie własnej fabryki w Polsce to ogromna inwestycja dla firmy. Czy mogłaby Pani powiedzieć coś więcej o dotychczasowych osiągnięciach w tym obszarze?
Iwona Stankiewicz: Polska wytwórnia jest jedną z trzech największych w Grupie Vetoquinol. Wytwarzane są u nas produkty lecznicze w formie płynów sterylnych, płynów niesterylnych doustnych, niesterylnych żeli doustnych oraz niesterylnych proszków. Druga gałąź naszej produkcji to wyroby nielecznicze w formie płynnej i stałej, które można ogólnie określić jako wspomagające dobrostan u zwierząt. Utrzymanie tak wymagającej produkcji jak wytwarzanie leków, szczególnie płynów sterylnych,
Jestem szczególnie wdzięczny za zaufanie, jakim obdarzono Vetoquinol. Środowisko
lekarzy weterynarii i właścicieli sklepów zoologicznych w Polsce pomogło wprowadzić Vetoquinol do pierwszej piątki firm weterynaryjnych na kluczowych rynkach terapeutycznych w Polsce.
wymaga koncentracji znacznej ilości środków w obszarze jakości, modernizacji parku maszynowego, infrastruktury oraz podnoszenia kwalifikacji personelu. Dla Vetoquinol bardzo ważny jest nieustanny rozwój poziomu bezpieczeństwa i dbałości o środowisko. Na wszystkich tych polach mamy osiągnięcia, jednakże chyba największym naszym sukcesem są transfery produktów na nasze linie. Takie projekty są kosztochłonne i długotrwałe, szczególnie jeśli dotyczą produktów rejestrowanych, jednakże po rozpoczęciu rutynowej produkcji dają szybki zwrot poniesionych nakładów. Je -
Naszym długoterminowym
celem jest stać się najbardziej elastyczną firmą w branży zdrowia zwierząt, w której pracownicy, eksperci, partnerzy i klienci pracują
razem, aby tworzyć dostosowane do potrzeb rozwiązania w obszarze
zdrowia zwierząt dla poprawy stanu naszej planety.
steśmy skuteczni i efektywni na tym polu. W ostatnich dwóch latach, a więc w okresie szalejącej pandemii, do naszych wydziałów produkcyjnych trafiło 12 produktów.
ZB : W związku z tym, że sytuacja gospodarcza obecnie szybko się zmienia, jakie wyzwania widzicie Państwo dla gorzowskiej produkcji?
Iwona Stankiewicz: Popandemiczne trudności w łańcuchach dostaw, kryzys na rynku energetycznym, wysoki poziom inflacji, ale także dostępność wykwalifikowanych pracowników, to główne trudności, z którymi obecnie się mierzymy. Wielkim wyzwaniem, nie tylko dla naszej wytwórni, lecz także dla większości producentów, jest utrzy-
manie w ryzach kosztów wytwarzania. Narzędzia Lean Manufacturing, które wykorzystujemy od lat, między innymi do optymalizacji kosztowej, zyskały jeszcze na znaczeniu. Dzięki wdrożonej kulturze Kaizen każdego dnia, na każdym stanowisku, małymi i większymi krokami doskonalimy nasze systemy. Redukujemy czasy trwania procesów, automatyzujemy je, ograniczamy zapotrzebowanie na dodatkowy personel przy jednoczesnym wdrażaniu nowych produktów.
Przed nami wiele strategicznych projektów z obszaru jakości, doskonałości operacyjnej, czy zrównoważonego rozwoju. Troska o przyszłość naszej planety zaczyna się na lokalnym podwórku, np. od segregacji odpadów, stopniowej ich redukcji. Pracujemy nad energochłonnością naszych procesów i infrastruktury, dokładając w ten sposób cegiełkę do zmniejszenia emisji CO2
ZB: Jednym z czynników, dla których opiekunowie zwierząt mają zaufanie do produktów Vetoquinol, jest ich wysoka jakość. Co to znaczy, że Vetoquinol wytwarza swoje produkty zgodnie z wymogami GMP?
Iwona Stankiewicz: Tak, jesteśmy znani z wysokiej jakości. Każdy produkt, niezależnie od tego, czy jest to farmaceutyk, czy produkt z grupy wspomagających dobrostan u zwierząt, jest wytwarzany w oparciu o pisemne standardy zgodne z obowiązującym w tym zakresie prawem. Dla produktów leczniczych jest to GMP (ang. Good
Manufacturing Practice), czyli Dobra Praktyka Wytwarzania, potwierdzana cyklicznie odnawianym certyfikatem GMP wydawanym przez Głównego Inspektora Farmaceutycznego. Dla produktów niefarmaceutycznych jest to HACCP (ang. Hazard Analysis and Critical Control Point), inaczej mówiąc Analiza Zagrożeń i Krytyczne Punkty Kontroli, i system bezpieczeństwa pasz FAMI-QS. Również w przypadku tych systemów, oprócz wewnętrznych audytów jakości weryfikujących skuteczność ich działania, zakład produkcyjny przechodzi cykliczne inspekcje potwierdzające utrzymywanie tych standardów. Nasi pracownicy szkolą się nieustannie, dzięki czemu jakość wytwarzanych produktów jest na najwyższym poziomie, o pożądanych parametrach. Przed wprowadzeniem produktu na rynek każda seria trafia do naszych nowoczesnych laboratoriów, gdzie przy wykorzystaniu specjalistycznej aparatury w analizach chemicznych lub mikrobiologicznych, w oparciu o pisemne standardy badań, potwierdzana jest zgodność ze specyfikacją. Dotyczy to zarówno produktów leczniczych, jak i tych z grupy wspomagających dobrostan u zwierząt. Na rynek trafiają wyłącznie produkty sprawdzone, spełniające wymagania.
ZB: Jakie mają Państwo plany inwestycyjne dotyczące wytwórni w Polsce?
Iwona Stankiewicz: Polska wytwórnia pozostaje strategicznie ważna dla Vetoquinol. Podjęto decyzję o umieszczeniu produkcji jednego z najważniej-
szych brandów właśnie tu. Jesteśmy w toku przygotowań i adaptacji pomieszczeń oraz instalacji nowoczesnej, wysoko wydajnej linii produkcyjnej do rozlewu i pakowania pipetek. To inwestycja o wartości ponad 20 mln zł, która na chwilę obecną jest już mocno zaawansowana. Przed uruchomieniem rutynowej produkcji czeka nas jeszcze inspekcja farmaceutyczna nowej linii, ale już niebawem będziemy odpowiadać na zapotrzebowanie europejskich rynków produktem wytworzonym w polskiej wytwórni, z charakterystyczną dla nas wysoką jakością. Produkcja tego typu preparatów wiąże się ze zwiększonym zagrożeniem czynnikami chemicznymi dla personelu operacyjnego bezpośrednio uczestniczącego w procesie. Do bezpieczeństwa naszych pracowników przykładamy szczególną wagę, więc kolejne 2 mln zł przeznaczymy na specjalistyczny osprzęt eliminujący te ryzyka. Planujemy zainwestować w infrastrukturę magazynową, dzięki której usprawnimy wiele procesów. Szacujemy wydać na ten cel około 4–5 mln zł w najbliższych dwóch latach.
ZB: Vetoquinol przez lata swojej działalności w Polsce wspiera produkty i działania lokalnie. Z jakich projektów jest Pan szczególnie dumny?
Cyryl Przybył: Od lat uczestniczymy w wydarzeniach branżowych, kongresach i konferencjach. Współpracujemy z uczelniami weterynaryjnymi, organizując wykłady dla studentów weterynarii. Dla osób, które nie mogą spotkać się z nami i naszymi ekspertami stacjonarnie, organizujemy cykliczne nieodpłatne webinaria, zarówno dla lekarzy weterynarii, właścicieli sklepów i ich pracowników, jak i dla opiekunów zwierząt. Jako firma odpowiedzialna społecznie angażujemy się w akcje charytatywne lokalne i zagraniczne, wspieraliśmy też zwierzęta objęte wojną w Ukrainie. W Polsce nawiązaliśmy stałą współpracę ze Stowarzyszeniem Zwierzęta Ludziom, obejmujemy patronatem wydarzenia organizacji, dla której dobrostan zwierząt jest kluczowy. Z racji obchodzonego jubileuszu 90-lecia Vetoquinol startujemy z projektem edukacyjnym skierowanym do właścicieli sklepów zoologicznych i ich pracowników. Konferencje szkoleniowe odbędą się w tym roku w Warszawie, Trójmieście, Krakowie, Poznaniu i we Wrocławiu. W czasie tych konferencji stawiamy na szeroko pojętą profilakty-
kę. Poprzez edukację chcemy pokazać, jak ważne jest odrobaczanie psów i kotów oraz dbanie o kondycję i sprawność ruchową naszych podopiecznych. Już dzisiaj zachęcam do kontaktu z kierownikami terytorialnymi i uczestnictwa w tym projekcie. Tym bardziej, że prelegentami tych szkoleń będą autorytety medyczne z obszaru weterynarii. ZB: Jednym z obszarów zainteresowania Vetoquinol w Polsce jest edukacja dla lepszego zdrowia zwierząt. W jaki sposób firma przyczynia się do jej rozwoju, biorąc pod uwagę motto firmy „Razem osiągamy więcej”?
Cyryl Przybył: W Vetoquinol z zaangażowaniem współpracujemy z naszymi klientami dla wspólnego dobrostanu zwierząt. Jak podktreślił Matthieu Frechin, od 90 lat pracują w firmie ludzie z pasją, profesjonaliści w swoich dziedzinach. Nasi pracownicy chętnie zdobywają nowe umiejętności, są otwarci na bezpośrednie rozmowy, wschłuchują się w potrzeby klientów. Stawiamy na ich stałe doskonalenie, inwestujemy w szkolenia. A naszym głównym celem jest współpraca oparta na zaufaniu oraz rozwoju.
Chcemy mocno podkreślić wagę edukacji, znajomości produktów i innowacyjnych rozwiązań zarówno w obszarze weterynarii, jak i zoologii.
W dziedzinie zoologii szczególnie bliskie jest nam szerzenie wiedzy od dystrybutora produktu, jakim jest właściciel sklepu zoologicznego, przez pracownika stacjonarnego sklepu, aż do opiekuna zwierzęcia. Zoologia jest obszarem, jakiemu planujemy poświęcić równie dużo uwagi, jak latami zaopiekowanej weterynarii. Podkreślamy w swoim działaniu partnerstwo
na wielu szczeblach i wsparcie merytoryczne oraz sprzedażowe.
Staramy się na bieżąco rozbudowywać nasze portfolio produktowe.
W 2020 roku Vetoquinol stała się właścicielem uznanych marek przeciwpasożytniczych – Drontal i Dronspot. W 2021 roku wprowadziliśmy na rynek lampę Phovia umożliwiającą zwierzętom domowym terapię leczniczym światłem w gabinetach weterynaryjnych. W 2022 roku wzbogaciliśmy portfolio o nowy brand – Flexadin for Life dla psów i kotów, wspomagający pracę stawów, o którym już wspominałem. Wprowadziliśmy także innowacyjny lek przeciwpasożytniczy dla kotów w formie roztworu do nakrapiania, dostępny w aplikatorze na receptę lekarza weterynarii. Codziennie obserwujemy potrzeby rynku i na nie reagujemy, aby wspólnie osiągnąć więcej.
ZB: Plany na przyszłość?
Cyryl Przybył: Duma nas rozpiera, ponieważ od dziesięcioleci jesteśmy wiodącą firmą farmacji weterynaryjnej w Polsce i na świecie. Aby utrzymać tę pozycję, każdego roku w Vetoquinol wdrażamy nowe projekty, nowe produkty, nowe rozwiązania dla naszych klientów. Rozwijamy naszą organizację, mając na uwadze dobro klientów,. aby RAZEM OSIĄGNĄĆ WIĘCEJ.
Ambasadorska współpraca roku!
Martyna Wojciechowska oraz jej
koty w szeregach marki Carnilove!
Czołowa polska podróżniczka, dziennikarka i autorka książek wraz ze swoimi dwoma kotami rasy rosyjski niebieski rozpoczęła właśnie współpracę z marką. Kwestie dobrostanu zwierząt oraz dbałości o zapewnienie im odpowiedniej jakości pożywienia są niezwykle istotne dla Martyny Wojciechowskiej, która jest także wielką miłośniczką zwierząt wszelakiej maści. Z radością zaangażowała się w ten projekt, bo jest to także możliwość pomocy w kreowaniu postaw odpowiedzialnych opiekunów. Jej czworonożni podopieczni, Szary i Biały, również cieszą się z ambasadorstwa, ponieważ przysmaki i karmy od Carnilove zdecydowanie odpowiadają gustom kotów.
Niebawem wszyscy obserwujący media społecznościowe podróżniczki, jak i marki będą mogli liczyć na różnorodny content związany nie tylko z kocią codziennością Szarego i Białego, lecz także z anegdotami i opowieściami na temat zwierząt napotkanych przez Martynę podczas jej licznych podróży.
Q martyna.world
Q carnilove_pl
PORTICA gościem na wystawie kotów w Gdyni
Początek roku wystrzelił z przytupem – znakomitą Wystawą Kotów Rasowych w Gdyni.
Organizatorzy z Klubu Felinologicznego Gdańskie Lwy nie zawiedli, a sukces nawet ich zaskoczył. Takiej liczby zwiedzających, i to wręcz z odległych miejscowości, nikt się chyba nie spodziewał. I nikt z gości nie narzekał, stojąc w kolejce i czekając na możliwość wejścia do hali, gdzie niemal 200 kocich piękności czekało na fachową ocenę międzynarodowego jury. W tym niezwykle jeszcze rzadka rasa –Lykoi, tzw. kot wilkołak. Zadowolone były także firmy, bo goście oblegali ich stoiska. Trzeba przyznać, że organizacja była znakomita!
Także nasze stoisko cieszyło się zainteresowaniem. Nasza marka karm TOMOJO z białkiem owadów jest coraz bardziej rozpoznawalna wśród miłośników kotów, budzi zainteresowanie opiekunów i smakuje futrzakom, przy okazji sprzyjając ich zdrowiu.
Nasze karmy TOMOJO wzbogaciły też pakiety nagród dla zwycięskich kocich królów i królowych wystawy. Gratulujemy i życzymy smacznego!
Na zdjęciu: mały Bacardi, rasy niebieski rosyjski, z hodowli Et Cetera Blue*, wyraźnie polubił smakołyki MOUSH, także z białkiem owadów.
Portica s.c.
www.portica.pl
tel. 502 305 165
FB: Portica – psy, koty i my | IG: Portica_psy_koty_i_my
Platforma B2B.hubun.pl, która jest głównym dystrybutorem produktów Petmex i ich naturalnych gryzaków, rozszerzyła swoją ofertę produktową o nowe asortymenty:
• Miękkie przysmaki dla psów Bontari, dostępne w opakowaniach 500 g – wybór idealny przede wszystkim dla mniejszych psów, ale i wśród tych większych znajdzie się spore grono smakoszy miękkich, pysznych przekąsek. Nowe przysmaki zostały opracowane z myślą o czworonogach, które niechętnie jedzą klasyczne, naturalne przysmaki z uwagi na ich wysoką twardość lub zbyt intensywny aromat. Wśród dostępnych smaków mamy: Miękkie filety z kurczaka, Miękkie filety z kaczki, Miękkie paski z kurczaka i ryby, Miękkie krążki z kaczki, Pałeczki wołowe z kurczakiem oraz Sushi z królikiem i rybą.
• Mountain hay, siano dla gryzoni i zajęczaków, dostępne w opakowaniu 400 g – jest to ukłon w stronę opiekunów najmniejszych spośród naszych domowych pupili, stanowi podstawę prawidłowej diety wielu roślinożernych zwierząt, a jednocześnie fantastycznie sprawdza się jako materiał do gniazdowania, np. w mysim czy chomiczym lokum. Siano pochodzi z górskich polskich łąk.
Platforma B2B.hubun.pl rozwija się dla Was, by móc jeszcze lepiej spełniać potrzeby Wasze i Waszych klientów. Wprowadzenie nowej linii przysmaków i asortymentu dla gryzoni oraz zajęczaków to dopiero pierwszy krok wśród planowanych ulepszeń i niespodzianek.
25 stycznia 2023 r. Warszawa (CET) – Nestlé Purina ogłosiło, że Robbie Williams nagrał zupełnie nową piosenkę i stał się nowym głosem najbardziej psotnego kota w całej okolicy – Felixa. Ceniony na całym świecie artysta wystąpił w premierowym filmie marki i zaprezentował nowy utwór w ogólnoeuropejskiej kampanii reklamowej „It's Great To Be a Cat” – „Jak dobrze tak kotem być!” Czerpiąc inspirację z obserwacji własnych kocich przyjaciół oraz urwisa skorego do wybryków – Felixa, światowa supergwiazda użycza swojego głosu do kampanii, która ruszyła w całej Europie. Muzyk tworzy w niej wspaniałą artystyczną kreację sceniczną, występując w krótkim filmie u boku słynnego kota Felixa.
Robbie Williams stwierdził: „Zagadka rozwiązana!
Jestem nowym głosem Felixa. Sam jestem od wielu lat fanem kotów, miałem wielu kocich przyjaciół i po wieloletniej obserwacji ich fascynujących zachowań mogę śmiało powiedzieć: „Jak dobrze tak kotem być!”
Dostępny na www.FelixAndRobbie.pl nowy utwór rzuca światło na to, jak cudowne jest domowe kocie życie, które wiedzie jedyny w swoim rodzaju Felix. Piosenka opowiada o szczególnej więzi między zwierzętami domowymi a ich opiekunami oraz celebruje uwielbiane kocie zachowania.
WIELKIEGO ATLASU RYB AKWARIOWYCH 2022
ZAMÓW SET 5 SZT. ATLASÓW DO SWOJEGO SKLEPU
Napisz na adres:
kontakt@wielkiatlasryb.pl
Partnerzy wydania:
9 lutego po raz kolejny spotkaliśmy się na finale akcji wspierania potrzebujących psów ze schronisk. Tym razem użytkownicy aplikacji MyPetStory klikali dla psiaków ze schroniska w Gaju (woj. wielkopolskie). Sponsorem tej edycji akcji była Dolina Noteci. Przedstawiciele firmy oraz gość honorowy – Jankes odwiedzili schronisko, gdzie nastąpiło uroczyste przekazanie karmy – pieski otrzymały aż 1008 kg wysokiej jakości karmy. Wolontariusze i goście uczestniczyli w spacerze oraz innych wydarzeniach przygotowanych na tę okazję.
Jankes, za swoje zaangażowanie w akcje wspierające potrzebujące zwierzaki został uhonorowany statuetką Złote Serce MyPetStory.
Zapraszamy do obejrzenia fotorelacji z wydarzenia tutaj i na naszym profilu FB.
Raz jeszcze dziękujemy Dolinie Noteci i wszystkim użytkownikom aplikacji za wielkie serce dla bezdomniaków!
Akcja Wspieram Pieski trwa nadal – zapraszamy Państwa do ufundowania karmy dla schroniska oraz codziennego klikania.
aplikacji wyklikali
karmy wysokiej jakości, którą ufundowała
zmiany prawne w 2023 roku
Reklamacje są nieodłączną częścią sprzedaży. Sytuacja, kiedy niezadowolony klient chce zwrócić zakupiony przedmiot bywa wysoce stresująca dla sprzedawcy, zwłaszcza w przypadku, gdy żądania kupującego są nieuzasadnione. Jak sobie z tym radzić? I co trzeba wiedzieć, aby obie strony były zadowolone? Oraz jakie zmiany prawne pojawiły się ostatnio w tym zakresie?
a rękojmia – jak było dotychczas?
Możliwość reklamacji przysługuje klientowi dzięki regulacjom zawartym w Kodeksie cywilnym, normującym umowę sprzedaży. Jeżeli klient przynosi do sklepu produkt, który zamierza zareklamować, to w grę wchodzić może kwestia gwarancji lub rękojmi. Wielu konsumentów uważa te pojęcia za tożsame. Tymczasem istotnie się one różnią w znaczeniu prawnym. Podstawowym aktem regulującym zasady rękojmi jest Kodeks cywilny, który w art. 566 wskazuje na definicję rękojmi – „[Wady rzeczy] Sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę fizyczną lub prawną (rękojmia).” Przykładowy katalog wad fizycznych sprzedanego towaru znajduje się w Kodeksie cywilnym w art. 556. [Wada fizyczna rzeczy]
§ 1. Wada fizyczna polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową. W szczególności rzecz sprzedana jest niezgodna z umową, jeżeli:
1) nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia;
2) nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, w tym przedstawiając próbkę lub wzór;
3) nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia;
4) została kupującemu wydana w stanie niezupełnym. Katalog jest w formie otwartej, co oznacza, że podawane są przykładowe sytuacje. Wadą fizyczną sprzedanego towaru będzie np. sytuacja, gdy został on uszkodzony już w opakowaniu, a następnie nabył go klient, albo został sprzedany towar, którego data ważności upłynęła w chwili jego sprzedaży. Co ważne, wada sprzedanego towaru musiała istnieć w chwili jego sprzedaży nabywcy lub powstać z przyczyn tkwiących w nim w tej samej chwili. Jest to bar-
Jeżeli klient przynosi do sklepu produkt, który zamierza zareklamować, to w grę może wchodzić kwestia gwarancji lub rękojmi. Wielu konsumentów uważa te pojęcia za tożsame. Tymczasem istotnie się one różnią w znaczeniu prawnym.
dzo ważny zapis Kodeksu cywilnego. Oznacza to, że sprzedawca ponosi odpowiedzialność tylko i wyłącznie za wady istniejące w chwili wydania, a nie te powstałe później lub powstałe z winy nabywcy, np. uszkodzenie. Jeśli wiemy, że towar jest uszkodzony, a chcemy go sprzedać, to jest to możliwe po poinformowaniu o uszkodzeniu klienta i uzyskaniu jego zgody zakupu takiego towaru. Wtedy zostaje wyłączona rękojmia – wskazuje to art. 557 [Zwolnienie od odpowiedzialności] § 1. Sprzedawca jest zwolniony od odpowiedzialności z tytułu rękojmi, jeżeli kupujący wiedział o wadzie w chwili zawarcia umowy. Kupującemu przysługują uprawnienia w przypadku zaistnienia wady fizycznej sprzedanej rzeczy. Należą do nich:
1. Możliwość złożenia przez kupującego oświadczenia o obniżeniu ceny.
2. Możliwość złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy.
3. Wymiana rzeczy na egzemplarz wolny od wad.
4. Naprawa rzeczy.
To nabywca podejmuje decyzję, które z tych roszczeń wybrać. Sprzedający nie mogą tego roszczenia narzucać. Jedynie mogą wskazać np. na niemożność wykonania żądania z uwagi na zaprzestanie produkowania określonej rzeczy przez producenta lub fakt, że roszczenie wymagałoby nadmiernych kosztów. Wówczas należy uwzględnić wartość rzeczy pełnowartościowej, rodzaj wady oraz niedogodności, które powstałyby dla sprzedającego przy odmiennym sposobie zaspokojenia roszczenia kupującego. Kiedy kupujący wybiera roszczenie obniżenia ceny, owo obniżenie musi pozostawać w adekwatnym stosunku rzeczy wadliwej do rzeczy pełnowartościowej. Co jest ważne, sprzedający powinien dokonać wymiany rzeczy lub ją naprawić w rozsądnym terminie i w sposób dogodny dla kupującego. Na kupującym spoczywa obowiązek dostarczenia rzeczy do sprzedającego na koszt sprzedawcy. Reklamację można złożyć w dowolnej formie, warto wybrać pisemną, ponieważ należy zachować potwierdzenie. Reklamacja powinna zawierać opis wady
oraz roszczenia klienta. W polskim prawie konsument musiał zgłosić reklamację w ciągu roku od wykrycia niezgodności z umową. A sprzedawca musiał się ustosunkować do wniosku o roszczeniach w ciągu 30 dni. Jeśli w tym czasie się nie ustosunkuje, to oznacza, że przyjął żądanie jako uzasadnione. Sprzedający ponosi odpowiedzialność z tytułu rękojmi za wady przez dwa lata od daty wydania rzeczy. Odpowiedzialność sprzedawcy może być skrócona do roku, jeśli konsument kupił używany towar. W tym przypadku jednak należy pamiętać o poinformowaniu konsumenta o skróconym terminie odpowiedzialności sprzedawcy.
Ważne jest jeszcze rozróżnienie rękojmi i gwarancji. Gwarancja jest bowiem obok rękojmi jedną z podstaw złożenia reklamacji. Gwarancja jest udzielana zazwyczaj przez producenta, natomiast rękojmia obowiązuje zawsze zgodnie z Kodeksem cywilnym. Na przykład zgodnie z regulacjami prawnymi obowiązującymi w Unii Europejskiej, wszystkie produkty elektryczne posiadające nieodłączalny, trwale zespolony z wyrobem przewód zasilający, muszą być objęte dwuletnią gwarancją producenta. Co więcej, producent może dowolnie przedłużyć tę gwarancję,
wykorzystując to jako dodatkowy argument marketingowy (sytuacja taka często ma miejsce np. w przypadku akwariowych filtrów kanistrowych wiodących marek). Za gwarancję może być też odpowiedzialny względem konsumenta obok producenta także importer, dystrybutor lub sprzedawca. Zakres odpowiedzialności gwaranta powinien być określony w dokumencie gwarancyjnym. Gwarancja jest udzielana dobrowolnie przez sprzedającego. Jest to więc dodatkowe uprawnienie, które przysługuje kupującemu, a nie zastępuje ono rękojmi za wady fizyczne. Treść gwarancji – oświadczenie jest dowolnie ustalane przez sprzedającego, ponieważ jest ona dobrowolna. Jednak oświadczenie gwarancyjne powinno zawierać co najmniej:
• nazwę i adres gwaranta,
• zakres terytorialny,
• czas trwania gwarancji,
• podstawowe dane potrzebne do dochodzenia roszczeń.
Czas na naprawę gwarancyjną powinien być określony w karcie gwarancyjnej, jeśli go nie wskazano, to nie później niż 14 dni. Konsument powinien dostarczyć wadliwy produkt na koszt gwaranta w miejsce przez niego wskazane. Jeśli w wyniku reklamacji z tytułu gwarancji gwarant zwrócił rzecz wolną od wad lub
dokonał istotnych napraw w reklamowanej rzeczy, termin gwarancji jest liczony na nowo od momentu dostarczenia rzeczy kupującemu.
A kupujący może wykonywać swoje uprawnienia z takiej gwarancji niezależnie od rękojmi. I to kupujący wybiera podstawę prawną, ponieważ gwarancja jest udzielana dobrowolnie, to korzystanie z niej jest właśnie uprawnieniem, nie obowiązkiem.
Przedstawiliśmy powyżej podstawy pojęć rękojmi i reklamacji – ale uwaga sprzedawcy – przygotujcie się na zmiany!
Od 1 stycznia 2023 r. obowiązują zmiany m.in. w ustawie o prawach konsumenta i Kodeksie cywilnym, ponieważ weszły w życie nowe regulacje dotyczące rękojmi i reklamacji. Polskie prawo dostosowało się do wytycznych wymagań unijnych dyrektyw: Omnibus, Towarowej i Cyfrowej. Dodatkowo, z inicjatywy prezesa UOKiK, wprowadzono regulacje, które mają ukrócić nieuczciwe praktyki na pokazach handlowych. Wszystkie zmiany mają na celu zapewnienie wysokiego poziomu ochrony konsumentów. W znowelizowanej ustawie o prawach konsumenta (z 4 listopada 2022 r.) pojawia się nowy rozdział
Za gwarancję może być też odpowiedzialny względem konsumenta obok producentatakże importer, dystrybutor lub sprzedawca.
Zakres odpowiedzialności gwaranta powinien być określony w dokumencie gwarancyjnym. Gwarancja jest udzielana dobrowolnie przez sprzedającego. Jest to więc dodatkowe uprawnienie, które przysługuje kupującemu, a nie zastępuje ono rękojmi za wady fizyczne.
dotyczący rękojmi i gwarancji konsumenckiej – to na jego podstawie teraz konsumenci będą dochodzić swoich praw w sprawie reklamacji (nie jak poprzednio na podstawie Kodeksu cywilnego – te przepisy są zarezerwowane dla przedsiębiorców). Po pierwsze, zmienia się nazewnictwo. Zamiast rękojmi mamy „odpowiedzialność za niezgodność z umową”. Znika pojęcie „wada”, a pojawia się „brak zgodności towaru z umową”. Zgodny z umową musi pozostawać opis, rodzaj, ilość, jakość, kompletność i funkcjonalność. Towar musi sią nadawać do celów, do których jest zazwyczaj używany. W przypadku zaistnienia braku zgodności konsument w pierwszej kolejności będzie mógł zażądać naprawy lub wymiany wadliwego towaru. A zwrot pieniędzy (częściowy lub całkowity) będzie możliwy w kolejnym etapie dochodzenia roszczeń. Natomiast sprzedawca nie będzie odpowiadał za niezgodność towaru z umową, jeśli wyraźnie poinformuje konsumenta, że dana cecha towaru odbiega od wymogów, a konsument to zaakceptuje. Wprowadzono zasadę istotności wady reklamowanego towaru – dotychczas konsument mu -
siał wykazać, że wada jest istotna, a teraz to sprzedawca musi udowodnić, że wada jest nieistotna, jeśli nie chce odstąpić od umowy. Wydłużony zostaje termin domniemania, że niezgodność z umową istniała w chwili zakupu – do dwóch lat. Odpowiedzialność sprzedawcy za wadypozostaje jak dotychczas – przez dwa lata od wydania towaru. Nowością jest, że te dwa lata obowiązują także dla towarów używanych (wcześniej był to rok). Termin przedawnienia roszczeń reklamacyjnych został wydłużony do sześciu lat. Skrócony został czas na udzielenie odpowiedzi konsumentowi w sprawie zgłoszenia reklamacyjnego z 30 do 14 dni. Sprzedawca w terminie 14 dni od dnia otrzymania oświadczenia o odstąpieniu od umowy ma obowiązek dokonać zwrotu wszystkich dokonanych przez klienta płatności. Gdy kupujący nie odzyska pieniędzy, powinien wysłać do sprzedawcy wezwanie do zapłaty, a następnie sporządzić pozew o zapłatę – można się w tym celu zwrócić o pomoc do rzecznika praw konsumenta. Towary z elementami cyfrowymi, treści i usługi cyfrowe można reklamować podobnie jak wszystkie inne towa -
W znowelizowanej ustawie o prawach konsumenta (z 4 listopada 2022 r.)
pojawia się nowy rozdział dotyczący rękojmi i gwarancji konsumenckiej – to na jego podstawie teraz konsumenci będą dochodzić swoich praw w sprawie reklamacji (nie jak poprzednio na podstawie Kodeksu cywilnego – te przepisy są zarezerwowane dla przedsiębiorców).
ry czy usługi. Towary z elementami cyfrowymi w obszarze zgodności z umową mają także kompatybilność oraz interoperacyjność. Przedsiębiorca ma obowiązek dostarczania konsumentom aktualizacji przez co najmniej dwa lata (dotyczy to np. coraz popularniejszych w branży zoologicznej urządzeń sterowanych za pomocą aplikacji mobilnych).
Główne różnice między rękojmią (odpowiedzialnością za niezgodność towaru z umową) a gwarancją:
1. Obowiązkowa jest rękojmia, gwarancja zaś dobrowolna.
2. Podmiotem odpowiedzialnym za niezgodność towaru z umową w rękojmi jest sprzedawca, w gwarancji gwarant (najczęściej jest nim producent).
3. Okres obowiązywania rękojmi to dwa lata, okres gwarancyjny jest deklarowany przez gwaranta.
4. Konsument może skorzystać z rękojmi za wady fizyczne niezależnie od gwarancji.
5. Skorzystanie z uprawnień przysługujących na podstawie gwarancji nie ma wpływu na odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu rękojmi.
DO ZOBACZENIA NA TARGACH
ZOOMARK INTERNATIONAL!
Zoomark przygotowuje się do 20. edycji targów z dwoma zupełnie nowymi halami i coraz bardziej międzynarodowym składem wystawców. Międzynarodowe targi branży zoologicznej, które odbędą się w BolognaFiere w dniach od 15 do 17 maja 2023 r., już teraz zapowiadają się jako największe!
Ponieważ do targów pozostało jedynie kilka miesięcy, powierzchnia wystawiennicza szybko się wyprzedaje. Firmy wciąż spieszą się z rejestracją, więc powierzchnia wystawiennicza została powiększona, obejmując halę 21. i halę 22. – płynnie uzupełniające układ dotychczasowo wykorzystywanych hal, w których stoiska zostały już wyprzedane. W porównaniu z poprzednimi latami Zoomark 2023 już teraz wydaje się być największą jak dotąd edycją, zajmując powierzchnię 62 000 metrów kwadratowych w siedmiu halach (21., 22., 25., 26., 28., 29. i 30. oraz obszar galerii handlowej) i licząc dotychczas ponad 850 wystawców.
Na Zoomark 2023 start-upy będą mogły pokazać się społeczności biznesowej w nowej strefie BolognaFiere: NEXT. W tej nowej przestrzeni, gdzie młode, innowacyjne firmy zaprezentują swoje pomysły, rozwiązania i produkty, odwiedzający będą mogli nawiązać kontakt z innowatorami w dziedzinie zoologii oraz zapoznać się z produktami i usługami przyszłości dla zwierząt.
Targi mają również coraz bardziej międzynarodową perspektywę, o czym świadczy duża liczba firm z całego świata, które wybrały Zoomark jako swoją oficjalną wizytówkę.
Ponieważ kampania promocyjna nabiera tempa, obecnie ponad 70% wystawców pochodzi z 46 różnych krajów i liczba ta stale rośnie, potwierdzając pozycję Zoomark jako wiodącego wydarzenia branży zoologicznej w Europie w 2023 roku.
Ten ogromny sukces zawdzięczamy również licznym partnerstwom z prestiżowymi organizacjami międzynarodowymi, takimi jak Departament Handlu Stanów Zjednoczonych, oraz wiodącymi targami na całym świecie. Pozycja targów jest wspierana przez pracę sieci agentów Zoomark w wielu krajach.
W Zoomark 2023 biorą udział nowe pawilony krajowe z Grecji, Francji i Tajlandii, a także już istniejące z USA, Kanady, Wielkiej Brytanii, Chin, Indii, Czech i Brazylii.
Zoomark zawsze był dla firm okazją do rozwoju działalności, a dla głównych graczy w naszej branży do interakcji i zaangażowania. Jedną z kluczowych stref targowych jest Pet Vision, która prezentuje wybrane nowinki produktowe, aby dać kupującym wgląd w megatrendy, które będą kształtować rynek w nadchodzących latach, i pomaga generować niezwykle wartościowe kontakty między wystawcami i dystrybutorami.
W połączeniu z tą strefą ZOOMARK 2023 przewiduje nowy konkurs poświęcony najlepszym produktom wprowadzanym na rynek prezentowanym na targach, kładąc nacisk na innowacyjność, nową technologię, kreatywność i zrównoważony rozwój.
Dla wszystkich międzynarodowych wystawców i odwiedzających nadszedł czas na zaplanowanie pobytu w Bolonii na Zoomark 2023. Serwis Hotel&Travel umożliwia rezerwację lotów, pociągów i hoteli ze specjalnymi zniżkami.
Dodatkowo w tygodniu Zoomark 2023 wystawcy i zwiedzający będą mogli wzbogacić swój pobyt o jedno lub więcej doświadczeń poza targami. Możliwe miejsca docelowe obejmują: bijące serce Motor Valley z wycieczkami z przewodnikiem po muzeach i fabrykach Ferrari, Lamborghini i Maserati, aby poznać najbardziej znane marki włoskiej historii motoryzacji; wspinaczkę na Torre degli Asinelli, symboliczny pomnik Bolonii; degustacje najlepszych win i specjałów gastronomicznych regionu. I wiele innych doświadczeń, których oferty będą stale aktualizowane.
Oprócz bardzo zachęcających wyników pod względem sprzedaży – zwłaszcza w tak złożonej i wymagającej sytuacji międzynarodowej – edycja Zoomark 2023 zapowiada się wyjątkowo i będzie świętować swoje dwudzieste urodziny.
Na początek zadam Wam krótkie pytanie: jesteście za czy przeciw zmianom? Hmmm… a może odpowiedzieliście, że to zależy? No właśnie, od czego zależy sukces w zarządzaniu zmianą w firmie? Pomyślcie teraz o Waszym pozytywnym doświadczeniu związanym ze zmianą, która została wprowadzona z powodzeniem. Co takiego zostało zrobione, że proces się udał? Być może wymieniliście komunikację, planowanie, znajomość tego, jak reagują ludzie i jak z nimi rozmawiać. Skoncentrujmy się na tych elementach i zobaczmy, co konkretnie możecie zrobić, aby skutecznie zarządzić zmianą w Waszej rzeczywistości. Pomoże nam w tym strategia 3Z: zaplanuj, zakomunikuj, zrozum swoich pracowników i rozmawiaj z nimi.
Badania Johna Kottera (emerytowanego profesora Harvard Business School) przeprowadzone wśród ponad 100 firm pokazują, że 70% z nich zawodzi w swoich wysiłkach związanych z zarządzaniem zmianą z powodu braku metodologii i przestrzegania wielu krytycznych faz. Kotter dedykuje ośmiostopniowy model, a priori mający zastosowanie do każdej transformacji w kontekście biznesowym.
STOPIEŃ 1. Wykorzystaj poczucie, że zmiana jest konieczna. Obserwuj i podkreślaj wszystkie sytuacje, gdzie dochodzi do problemów w obecnej sytuacji, a mogą być one rozwiązane za pomocą elementów, które przyniesie zmiana. Pytanie, które należy zadać: Czy mój zespół lub dział ma realne poczucie, że zmiana jest konieczna?
STOPIEŃ 2. Zbuduj koalicję. Żaden pojedynczy lider, bez względu na to, jak błyskotliwy, nie gromadzi zasobów potrzebnych do wprowadzania zmian. Dlatego konieczne jest utworzenie koalicji, która połączy wszystkie niezbędne talenty: władzę, wiedzę, przywództwo i wiarygodność.
Pytania, które należy sobie zadać: kto wokół mnie może być potencjalną osobą wspierającą zmiany? Kim są kluczowi ludzie, liderzy lub menedżerowie napędzający zmiany?
STOPIEŃ 3. Rozwiń wizję.
Aby zmobilizować ludzi w swojej firmie do zmiany, lider musi zdefiniować wizję (tj. opis zamierzonej przyszłości), która jest ambitna, ale realistyczna, precyzyjna i elastyczna.
Pytanie: Czy cel zmiany („dokąd”, „dlaczego”) i strategia są dla mnie jasne?
STOPIEŃ 4.
Zaprezentuj wizję.
Lider musi podjąć znaczące wysiłki w zakresie komunikacji i dialogu, aby przyciągnąć uwagę pracowników. Obejmuje to korzystanie ze wszystkich dostępnych kanałów: spotkań, biuletynów, notatek, nieformalnych dyskusji itp.
Pytania, które należy zadać: Czy cel jest jasny dla wszystkich? Czy każdy wie, jak proces zmiany wpływa na jego pracę? Czy lider wie, jak jego występ będzie ceniony?
STOPIEŃ 5. Usuń bariery dla zmian. Lider musi zapewnić to, że najważniejsze przeszkody zostaną usunięte, aby zespoły mogły przeprowadzić pracę nad zmianą. Pytania, które należy zadać: Jakie są największe bariery dla zespołów, aby pomyślnie zakończyć pracę nad zmianami? Kto wokół mnie będzie wykazywał opór? Z jakiego powodu?
STOPIEŃ 6. Wykaż krótkoterminowe wyniki. Aby utrzymać mobilizację wszystkich w odniesieniu do zmian, konieczne jest skupienie się na osiągnięciu widocznych wyników pośrednich. Czas od sześciu do dziesięciu miesięcy to maksimum, aby pokazać pierwsze namacalne wyniki.
Pytania, które należy zadać: Jakie są krótkoterminowe wyniki, które należy przekazać? Jak, kiedy i komu je przekazać? Czy sposób, w jaki je komunikuję, zachęca do wysiłków moich współpracowników?
STOPIEŃ 7.
Oprzyj się na wczesnych wynikach w celu przyspieszenia zmian. Wczesne wyniki często wskazują na potrzebę dalszych zmian. Pytania, które należy zadać: Czy są potrzebne jakieś inne zmiany? Co można zrobić, aby utrzymać tempo zmian?
STOPIEŃ 8. Osadzanie nowych praktyk w kulturze firmy. Aby dokonać trwałej zmiany, trzeba osadzić nowe praktyki w kulturze firmy. Ale ta ewolucja może nastąpić tylko na końcu programu zmian: nowe wartości mogą zostać ustanowione tylko wtedy, gdy opierają się na nowych sposobach działania, z udowodnionym sukcesem. Pytania, które należy sobie zadać: Co zrobić, aby nie wrócić do starych nawyków?
Informacja o zmianie powinna być prosta i jasna. Dobrze sprawdza się tu technika 5W (ang. What? Who?
Żaden pojedynczy lider, bez względu na to, jak błyskotliwy, nie gromadzi zasobów potrzebnych do wprowadzania zmian. Dlatego konieczne jest utworzenie koalicji, która połączy wszystkie niezbędne talenty: władzę, wiedzę, przywództwo i wiarygodność.
When? Where? Why?):
1. Co? (ang. What?) – czyli o jakiej zmianie mówimy?
2. Kto? (ang. Who?) – czyli kogo dotyczy ta zmiana?
3. Gdzie? (ang. Where?) – gdzie zostanie wprowadzona ta zmiana?
4. Kiedy? (ang. When?) – kiedy zmiana zostanie wprowadzona?
5. Dlaczego (ang. Why?) – dlaczego zmiana zostanie wprowadzona? Co ta zmiana przyniesie firmie? Jak pracownicy będą mogli skorzystać z tej zmiany?
6. Warto dodać też dodatkowy element: jak?
• W jaki sposób ta zmiana zostanie wprowadzona?
• W jaki sposób pracownicy będą wspierani w radzeniu sobie z tymi wyzwaniami?
• Czego konkretnie oczekuje się od każdej osoby?
• Jak wybrać priorytety w pracy (priorytety 1., 2., 3. i dlaczego)? Tak skonstruowana informacja może być przekazana zarówno ustnie, jak i pisemnie.
Każda osoba inaczej może reagować na zmianę. Elementem wspólnym wszystkich osób w sytuacji zmiany jest przechodzenie przez kolejne etapy zgodnie ze schematem reakcji na zmiany według Elizabeth Kübler-Ross: zaprzeczenie, złość, targowanie się, depresja i akceptacja. Niektórzy przejdą przez nie szybciej, inni – wolniej. Czasami możecie ob -
Podsumowując, zarządzanie zmianą w firmie jest pasjonującym i złożonym procesem. Kluczem do realizacji projektu jest poświęcenie czasu na świadome planowanie, komunikowanie oraz rozmowę ze swoimi pracownikami w celu zrozumienia ich i wsparcia na każdym z etapów reakcji na zmianę. Strategia 3Z: 1. Zaplanuj; 2. Zakomunikuj; 3. Zrozum swoich pracowników i rozmawiaj z nimi może się okazać cennym narzędziem na drodze do sukcesu.
Bibliografia :
• Canato, A. (2014). Gérer le changement quand vos troupes s’y opposent. Harvard Business Review. Consulté en ligne à: https:// www.hbrfrance.fr/chroniques-experts/2014/12/5369-gerer-lechangement-quand-vos-troupes-sy-opposent/
serwować pracowników, którzy zatrzymają się na jednym etapie lub nawet cofną się do poprzednich. Obserwujcie swoich pracowników, aby zdiagnozować, na jakim etapie się znaleźli. Oto kilka przykładów wypowiedzi pracowników na poszczególnych etapach i propozycji działań ze strony menedżera:
Etap zaprzeczania: „Na pewno nic z tego nie wyjdzie. Przed pandemią też o tym mówili i nic z tego nie wyszło”. Rola menedżera na tym etapie polega na informowaniu i wyjaśnianiu celu zmiany.
Etap złości: „No tak, to ja już wam powiem, jak to się skończy”. Twoja rola na tym stadium to słuchanie, próba zrozumienia emocji.
Etap targowania się: „Jeśli wprowadzą tę zmianę, to odejdę z pracy”. Rola szefa w tej fazie to komunikowanie informacji związanych z procesem zmiany, zachęcanie pracowników do rozmowy na temat zmiany, związanych z nią obaw i wspólne zdefiniowanie warunków sukcesu projektu.
Etap depresji: „To już i tak nie ma sensu”. Tu rola szefa jest taka sama, jak w poprzednim etapie.
Etap akceptacji: „O! Znalazłem tu taką nową funkcję! To super działa!” Zachęcaj i świętuj razem z Twoim zespołem!
Zmiana może wywoływać różne reakcje emocjonalne.
Pracownicy muszą czuć się wysłuchani i mieć wsparcie innych. Oto przykłady reakcji menedżera:
Rozmawiając z osobą agresywną:
• „Jestem tutaj, aby Ci pomóc. Czy mógłbyś mi spokojnie wyjaśnić, co się dzieje?”
• „Jestem gotów kontynuować dyskusję, pod warunkiem że będzie ona prowadzona w spokojnym i pełnym szacunku kontekście”.
Rozmawiając z osobą przygnębioną:
• Zadaj pytanie, takie jak: „Widzę, że przez jakiś czas wydajesz się smutny. Co się dzieje?”
• Pokaż swoje zrozumienie sytuacji, na przykład: „Rozumiem, ta zmiana jest naprawdę trudna i wymaga dużego wysiłku”.
Rozmawiając z osobami, które potrzebują zachęcenia:
• „Stara rzeczywistość nie powróci. Ważne jest, aby zaakceptować zmianę, zamknąć drzwi i nauczyć się żyć nową rzeczywistością”.
• „Czas zamknąć drzwi i zrobić kolejny krok: odkryć nową rzeczywistość i uczyć się, jak się nią cieszyć”.
• „Musimy skupić się na nowej rzeczywistości. Stare już nie wróci”.
• Dabi-Schwebel, G. (2017). Mobiliser les équipes pour réussir sa transformation digitale.
• Consulté en ligne à: https://www.1min30.com/marketing-rh/mobiliser-les-equipes-pour-reussir-sa-transformationdigitale-120695
• Deniau, I. (2015). 5 idées reçues sur la conduite du changement. Harvard Business Review. Consulté en ligne à: https://www.hbrfrance.fr/chroniques-experts/2015/08/8065-5-idees-recues-surla-conduite-du-changement/
• Homewood Solutions Humaines (2011). Comment s’adapter au changement en milieu de travail. Consulté en ligne à: http://www. homewoodhumansolutions.com/MSA/StContent/ecourses/Support/EC6_Support_Files/EC6_Materials/PDFs/EC6_FR_WKBK.pdf
• Kronos. (2017). La gestion du changement: favoriser la réussite à long terme de votre solution de gestion des effectifs.
• Laberge, J.–P. (2018). Baromètre de gestion des changements. Consulté en ligne à: https://sites.google.com/site/jeanpaullabergemba/
• Walker, J.H., Armenakis, A.A et Bernerth, J.B. (2007). Factors influencing organizational change efforts: An integrative investigation of change content, context, process and individual differences. Journal of Organizational Change Management, 20(6), 761–773, Consulté en ligne à: https://doi.org/10.1108/09534810710831000
Lider musi podjąć znaczące wysiłki w zakresie komunikacji i dialogu, aby przyciągnąć uwagę pracowników. Obejmuje to korzystanie ze wszystkich dostępnych kanałów: spotkań, biuletynów, notatek, nieformalnych dyskusji.
Rozmowa z Katarzyną Jakubowską trenerką psów, profesjonalną trenerką zwierząt ATA, kynolożką, przewodniczką psa ratowniczego OSP JRS Wrocław oraz właścicielką szkoły Let’s DOG. Dogadaj się ze swoim psem.
Chociaż psy żyją wśród ludzi od stuleci, poznanie i przestrzeganie ludzkich zasad jest dla nich wyzwaniem. Dlatego dla zbudowania bliskiej relacji z pupilem warto poznać również jego potrzeby. Spytaliśmy o nie doświadczoną psią trenerkę, Katarzynę Jakubowską z „Let's Dog. DOGadaj się ze swoim psem”. Sprawdź, czego potrzebuje Twój czworonóg, żeby dobrze się czuć w ludzkim świecie.
Redakcja "ZooBranży": Czy istnieje prosta odpowiedź na pytanie: jak dogadać się z psem?
Katarzyna Jakubowska: Odpowiedź jest prosta, ale niełatwa w realizacji.
Trzeba zbudować ze swoim psem dobrą relację i nauczyć się patrzeć na świat jego oczami. Jest to trudne, je -
śli opiekun skupia się na tym, jak pies powinien się zachowywać, a jak nie, bo musimy pamiętać o tym, że psy myślą w zupełnie inny sposób niż ludzie i mogą po prostu nie rozumieć,
czego od nich oczekujemy i dlaczego. Na przykład nie każdy pamięta, że miasto nie jest naturalnym środowiskiem życia dla psa, a większość z nich żyje w mieście. Musimy więc nauczyć podopiecznego funkcjonowania wśród bloków, samochodów i innych ludzi, bo dla niego jest to czynnik stresujący. Istotne jest też dbanie o zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych psa. Moje doświadczenie wskazuje, że 90% problemów z zachowaniem wynika
właśnie z niezaspokojenia potrzeb. Jedynie 10% to geny i traumy.
ZB: Porozmawiajmy w takim razie o tych potrzebach. Które z nich są najistotniejsze z punktu widzenia zdrowia naszego psa?
KJ: Jedzenie i potrzeby fizjologiczne są oczywiście na pierwszym miejscu, ale jest jeszcze jedna ważna potrzeba, która pozwala naszym pupilom dobrze funkcjonować wśród nas. Jest to sen i odpoczynek. Musimy pamiętać, że dorosły pies powinien
spać około 16 godzin na dobę. Czyli tak naprawdę tylko przez 8 godzin pies jest aktywny i nie jest to też taka stuprocentowa aktywność. Mądry opiekun powinien tak zaplanować rutynę swojego czworonoga, żeby miał on z jednej strony możliwość aktywnego spędzenia czasu, a z drugiej – szansę na jakościowy wypoczynek. Jeśli jego rytm dobowy jest zaburzony, a organizm psa niewypoczęty, to nie ma on szans prawidłowo się rozwijać, uczyć się, ale też znosić bodźców, na które jest narażony w mieście, czyli hałasów, nagłych dźwięków i innych. Hiperaktywność powoduje też, że pies jest pobudliwy i wtedy rzeczywiście trudno nad nim zapanować.
ZB: W jaki sposób możemy zadbać o to, by odpoczynek był jakościowy?
KJ: Trzeba przede wszystkim nauczyć psa odpoczywać i przebywać samemu w domu. Zapewnić mu spokojne i ciche miejsce do spania, w którym nikt mu nie będzie przeszkadzał. To bardzo ważne, bo psy są wrażliwe na bodźcie i nie będą w stanie w pełni wypocząć, jeśli obok nich ciągle ktoś przechodzi. Czasami wystarczy poobserwować swojego psa, sprawdzić, gdzie najbardziej lubi przebywać i tam stworzyć mu jego własny kącik. Z pomocą przychodzą legowiska, które tworzą taki azyl. Warto wziąć pod uwagę rozkład mieszkania i jego rozmiar. Jeśli mamy piętro, dla wygody pupila warto umieścić w domu dwa legowiska – na dole i na górze. Podobnie przy dużym mieszkaniu. Drugie miejsce do leżenia można umieścić też w domowym biurze, gdzie pies będzie mógł odpoczywać w towarzystwie opiekuna. Osobom z ogrodem lub dużym tarasem polecam zakup posłania również na zewnątrz. Zbliżają się ciepłe miesiące, a nasze czworonogi uwielbiają spędzać czas na świeżym powietrzu, niekoniecznie aktywnie. Jeśli mają ulubione miejsce do odpoczynku w ogrodzie, możemy je wyposażyć w wygodne legowisko i stworzyć dodatkowy kącik na drzemki w zacienionym miejscu i z miską wody obok. Tworzenie takich miejsc z pewnością zachęci czworonoga do odpoczynku, a przypominam – uczenie psa odpoczywania leży po stronie opiekuna.
ZB: Jakie jeszcze funkcje pełnią legowiska? Czym się kierować w ich wyborze?
KJ: Legowisko ma wiele funkcji, jest łóżkiem, kanapą, fotelem i bezpiecznym azylem, w którym pies może spać, odpoczywać albo się schować. Legowiska ortopedyczne pełnią też funkcję terapeutyczną dla starszych
lub schorowanych czworonogów, wspierając regenerację mięśni, uśmierzając ból i odciążając stawy. Jeśli chodzi o wybór odpowiedniego legowiska, to na pewno ważny jest jego rozmiar. Psy wolą ciasnotę niż za dużą przestrzeń. Warto też pamiętać o własnej wygodzie. Ja na przykład bardzo lubię legowiska odporne na zabrudzenia, bo mam pieska, który raczej nie omija kałuż. Bardzo ważne jest to, czy pokrowiec można łatwo zdjąć i wyprać. Nie chodzi tutaj tylko o brud, ale też o starsze psy, które mogą mieć trudności z utrzymaniem moczu. Na koniec pamiętajmy też o własnych potrzebach estetycznych. To, co mnie się podoba w legowiskach Wikopet, to materiał przypominający meblową tapicerkę i przyjemne, uniwersalne kolory, wpasowujące się do wnętrza. Dla psa kolor nie ma znaczenia, a dla człowieka, który starannie urządza swoje mieszkanie, już tak. ZB: Dziękujemy za rozmowę.
do prawidłowego funkcjonowania?
Miasto potrafi być prawdziwą dżunglą i istnym torem przeszkód. Wąskie korytarze, ciasne bloki czy chodniki, których pokonanie często sprawia wiele trudności. Życie z psem w mieście może być dużym wyzwaniem, gdyż praktycznie na każdym kroku będziemy napotykać obiekty, ludzi lub zwierzęta, które potencjalnie mogą być dla nas i naszego psa zagrożeniem. Tym bardziej jeśli mowa o szczeniaku, a nie o dorosłym i dobrze socjalizowanym psie. Hałasy, zgiełk, ludzie, którzy koniecznie chcą tu i teraz pogłaskać naszego psa, czy pojazdy to tylko maleńka kropla w morzu bodźców, które spotkają młodego psiaka. Wszystko to znacząco wpływa na dobrostan i emocje zwierzęcia. Co więc zrobić, żeby szczenięciu w mieście żyło się jak najlepiej?
Jak w takim natłoku bodźców i często na ciasnej, ograniczonej przestrzeni wychować stabilnego emocjonalnie psa, a przy tym nie zwariować?
Młody pies to prawdziwy wulkan energii. Odpowiednia ilość ruchu dobrana do wieku oraz kondycji fizycznej psiaka to podstawa. Zapewnienie naszemu psiemu towarzyszowi odpowiedniej aktywności jest niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu czy utrzymania optymalnej masy ciała. Wpływa też pozytywnie na dobre samopoczucie szczeniaka, jego rozwój psychiczny, który bardzo szybko postępuje właśnie w tych pierwszych miesiącach życia.
W środowisku miejskim z powodzeniem możemy znaleźć odpowiednie miejsca, w których będziemy mogli zmęczyć naszego szczeniaka fizycznie. Park? Świetne miejsce na ekscytujący spacer i nawiązywanie psich znajomości. Miejski zalew? Warto i tam zawitać, a w ciepły dzień nawet pozwolić trochę popływać naszemu psiakowi. Pamiętajmy o tym, że pływanie ma dobry wpływ na stawy i kondycję zwierzęcia, więc warto umożliwić to naszemu szczenięciu –oczywiście pod naszą ścisłą kontrolą i w miejscach bezpiecznych.
Dobrze zorganizowane spacery są też świetnym wstępem do całkowicie instynktownych zachowań, jak węszenie, szukanie czy śledzenie.
Jeśli chcemy, by nasz szczeniak był szczęśliwy, musimy umożliwić mu realizowanie tych potrzeb.
Oprócz zmęczenia fizycznego szczeniakowi potrzebny jest także wysiłek umysłowy. Sposobów na zaspokojenie tej potrzeby jest mnóstwo. Przede wszystkim zadbajmy o to, by spacery były ciekawe i pozwalały na eksplorację nowych miejsc. Taka aktywność świetnie pobudza psią główkę do pracy. Stawiajmy także przed naszym psim młodzikiem różne wyzwania. Świetnie sprawdzi się tutaj nauka podstawowych komend. Już tak naprawdę nauka samych podstaw posłuszeństwa, takich jak na przykład „siad” czy „leżeć”, będzie stanowić dla szczeniaka spore wyzwanie i rozwój umysłowy. Ważne jest to, że takie ćwiczenia możemy wykonywać z naszym zwierzakiem, gdziekolwiek jesteśmy. Warto co prawda rozpoczynać naukę w miejscu, które piesek już dobrze zna, jeśli jednak podstawy są opanowane na znajomym terenie, możemy powoli przechodzić do ćwiczeń w parku, na osiedlowym zieleńcu czy w jakimkolwiek bardziej ruchliwym miejscu. Wystarczą krótkie sesje. Pamiętajmy też o nagradzaniu pupila.
Odpowiednia ilość ruchu dobrana do wieku oraz kondycji fizycznej psiaka to podstawa. Zapewnienie naszemu psiemu towarzyszowi odpowiedniej aktywności jest niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu czy utrzymania optymalnej masy ciała. Wpływa też pozytywnie na dobre samopoczucie szczeniaka oraz jego rozwój psychiczny.
W domu możemy kontynuować naukę, a także zadbać o interakcje z pupilem i budowanie więzi poprzez wspólną zabawę. Oferta zabawek jest obecnie bardzo bogata, bez problemu można dobrać bezpieczną i dopasowaną do potrzeb danego zwierzęcia. Doskonale sprawdzą się także wszelkiego rodzaju interaktywne zabawki na przysmaki. Zabawa nimi pobudza psią główkę, stanowi wyzwanie, a także zaspokaja potrzebę polowania na zdobycz. Biorąc pod uwagę predyspozycje, możliwości i umiejętności psa, jeśli chodzi o organizację psiej zabawy, ogranicza nas jedynie nasza wyobraźnia.
Zabawa
Już od pierwszych dni życia szczeniak poprzez zabawę ze swoim rodzeństwem doświadcza szeroko rozumianych zachowań oraz gatunkowych relacji społecznych. To głównie zabawa w początkowej fazie życia jest odpowiedzialna za kształtowanie się reakcji obronnych u młodego zwierzęcia. W zabawie organizm przyjmuje optymalny poziom pobudzenia, a dodatkowo jest ona formą sensorycznej stymulacji. Zabawa to także nauka współdziałania z innymi zwierzętami lub ludźmi. Młodzik uczy się dzięki temu, kiedy nale -
W prawidłowym rozwoju szczeniąt równie dużą rolę, co właściwa socjalizacja odgrywa odpowiednia ilość odpoczynku. Miejski klimat, gdzie zawsze coś dzieje się za oknami, a każdy spacer obfituje w dużą liczbę bodźców, u ciekawych świata szczeniąt może wywoływać pobudzenie i ekscytację, z którą szczenię niekoniecznie samo sobie poradzi. Gryzienie oraz żucie to, obok snu, jedne z najważniejszych czynności w szczenięcym etogramie – maluchy dzięki swoim zębom poznają świat, a gryzienie pozwala im się zrelaksować, odpocząć i ukoić nadmiar emocji.
Naturalne gryzaki Petmex są wolne od konserwantów i wzmacniaczy smaku, dlatego bez obaw można podawać je nawet bardzo młodym szczeniętom. Będą niezastąpione jako pomoc w wyciszeniu się psiaka po wizycie w gabinecie weterynaryjnym, szalonej gonitwie na wybiegu czy miejskim spacerze pełnym wrażeń.
Należy pamiętać, że w etogramie psa dorosłego gryzienie i żucie powinno zajmować dziennie około godziny, a w przypadku psów z problemami behawioralnymi oraz szczeniaków – dłużej, dlatego warto od małego proponować pupilowi zdrowe, naturalne gryzaki, żeby mógł bez przeszkód realizować się w swoich psich potrzebach.
Aby poprawnie przeprowadzić
socjalizację w środowisku miejskim, musimy odpowiednio eksponować młodego pieska na jak największą liczbę bodźców środowiskowych. Zwierzak musi zmierzyć się ze wszystkimi czynnikami, które mogą w późniejszym czasie wywoływać u niego lęk. Należy zadbać o to, aby zwierzę poznało różnych ludzi, zwierzęta, pojazdy, miejsca czy dźwięki.
ży walczyć o swoje, a kiedy trzeba ustąpić i dać wygrać komuś innemu. Podczas zabawy dochodzi też do zamiany przyjmowanych ról. Może być ona również okazją do sprawdzenia siebie oraz swoich reakcji na różnego rodzaju sytuacje, w których zwierzę
może się kiedyś znaleźć. Warto pamiętać o tym, że zabawa jest treningiem ruchowym. Wszystkie zachowania, które występują podczas niej, szczególnie w wieku szczenięcym, są przygotowaniem układu ruchu do późniejszych naturalnych funkcji.
Mając to wszystko na uwadze, musimy pamiętać o zapewnieniu naszemu szczeniakowi aktywności, które rozwiną jego umiejętności oraz zaspokoją instynkty. Może to być na przykład zabawa w szukanie smakołyków, które zostały schowane w różnych zakamarkach mieszkania. Taką zabawę można z powodzeniem zorganizować również na małej przestrzeni. Ważne jest to, aby smakołyki, których będziemy używać, były różnorodne i atrakcyjne dla pieska. Świetną opcją są także aktywności, takie jak nosework. W większych miastach możemy bez problemu znaleźć miejsca, które oferują zorganizowane zajęcia przeznaczone dla młodych psiaków. Dla zwierzaka jest to element socjalizacji oraz możliwość rozwijania swoich umiejętności, a dla nas perspektywa wyjścia z domu i być może poznania innych psiarzy.
Odpoczynek młodego psa w dużym i bardzo ruchliwym mieście jest kwestią szczególnie istotną. Powinniśmy zapewnić mu spokojne miej -
sce do odpoczynku. Legowisko musi znaleźć się w takim punkcie, który nie będzie głównym ciągiem komunikacyjnym w domu czy w mieszkaniu. Często istnieje potrzeba wymiany legowiska – bo np. rośnie ono wraz z pupilem albo staje się ofiarą jego zębów… Musimy pamiętać też o tym, że psie legowisko – niezależnie od tego, czy zdecydujemy się na klasyczną psią sofę, czy na klatkę kennelową – ma być dla zwierzaka miejscem spokoju oraz wypoczynku. Nie można zatem niepokoić go, gdy udaje się na swoje miejsce – komenda „na miejsce” jest też bardzo przydatna w codziennym życiu. Pies może udać się na swoje miejsce też z ulubionym gryzakiem.
Jeśli w domu jest kilka zwierząt, pamiętajmy o tym, że każde z nich musi posiadać swoje własne legowisko, które będzie swego rodzaju azylem i miejscem odpoczynku. Wiele osób decyduje się też na umieszczanie kilku legowisk w domu, w różnych miejscach, tak aby pies mógł przebywać bliżej opiekuna, niekoniecznie na jego kanapie.
Okres socjalizacji szczeniąt, który trwa od szóstego do czternastego tygodnia życia, jest kluczowy dla prawidłowego rozwoju psa. To właśnie w tym czasie pozytywne doświadcze -
Barbara Melnyk Brand Manager amiplay
Pojawienie się w domu małego czworonoga to bardzo ważny moment dla całej rodziny. Aby zadbać o komfort malucha i jego prawidłową adaptację w nowych warunkach, warto postarać się o wyprawkę na start. Przede wszystkim legowisko. W ofercie amiplay posiadamy szeroki wachlarz produktów do wypoczynku, ale na szczególną uwagę zasługuje tu model Kokon z kolekcji Siena. To zeszłoroczna nowość w naszej ofercie, która podbija serca maluchów. Miękka, przytulna konstrukcja pozwala szczeniakowi poczuć otulenie i bezpieczeństwo. Następnie akcesoria spacerowe. Obecnie dostosowaliśmy rozmiarówkę naszych produktów także do wymogów anatomicznych szczeniąt, dlatego w kolekcji Samba dostępne są szelki guard w rozmiarze XS. To najlepszy rodzaj szelek dla rozwijającego się psa. Doskonale rozkładają nacisk, nie obciążając przy tym stawów ani mięśni. Maluch potrzebuje także zabawy, by rozładować nadmiar energii oraz zaspokoić potrzebę stymulacji psychicznej i fizycznej. Jako dystrybutor marki KONG posiadamy w swojej ofercie wiele zabawek odpowiednich w pierwszych miesiącach życia psa.
nia związane z innymi psami, ludźmi czy miejscami są tak bardzo istotne. Mogą one skutecznie zmniejszyć ewentualność wystąpienia wszelkiego rodzaju zaburzeń lękowych, takich jak między innymi agresja oraz fobie. Należy pamiętać o tym, że prawidłowo socjalizowane szczenięta są o wiele mniej podatne na problemy behawioralne w dorosłym życiu.
Aby poprawnie przeprowadzić socjalizację w środowisku miejskim, musimy odpowiednio eksponować młodego pieska na jak największą liczbę bodźców środowiskowych. Zwierzak musi zmierzyć się ze wszystkimi czynnikami, które mogą w późniejszym czasie wywoływać u niego lęk. Należy zadbać o to, aby zwierzę poznało różnych ludzi, zwierzęta, pojazdy, miejsca czy dźwięki. Czym szybciej zaczniemy pokazywać świat naszemu czworonożnemu przyjacielowi, tym łatwiej i płynniej wkroczy on do na -
szego świata, który wcale przecież nie jest dla niego taki oczywisty.
W zatłoczonym mieście musimy mieć oczy dookoła głowy i pełną kontrolę nad szczenięciem. Dlatego tak bardzo istotne są wszelkiego rodzaju akcesoria spacerowe, które powinniśmy mieć zawsze ze sobą, wychodząc ze szczeniakiem z domu. Absolutną podstawą jest dobrej jakości smycz spacerowa. Powinna być mocna i o odpowiedniej długości – od około 3 do 5 metrów. Dzięki takiej długości młodzik będzie mógł swobodnie eksplorować teren na spacerach, przy jednoczesnej kontroli ze strony opiekuna. Nie poleca się natomiast przy młodych psach, które jeszcze nie potrafią chodzić przy nodze, używania tak zwanych smyczy automatycznych. Uczą one niechcianego przez nas ciągnięcia i szarpania.
Istotne jest również to, aby młodzik posiadał odpowiednio dobrane szelki spacerowe. Powinien być to jeden z modeli, który nie naciska na łopatki oraz barki psiaka. Zwierzak musi mieć całkowitą swobodę ruchu. Odpowiedzialny wybór zapobiegnie problemom zdrowotnym, które mogą wystąpić w przyszłości. Miejmy bowiem na uwadze, że kościec psa w tym okresie bardzo intensywnie się rozwija. Z tego właśnie powodu powinniśmy również zrezygnować z przypinania smyczy do obroży pieska. O ile założenie szczenięciu obroży i przypięcie do niej adresówki jest jak najbardziej pożądaną rzeczą, o tyle powodowanie obciążenia w odcinku szyjnym podczas spacerów na obroży może powodować urazy u ciągle rosnącego psa.
Spacery nie mogą się również obyć bez takich rzeczy, jak woreczki na odchody. Bądźmy odpowiedzialni i zawsze sprzątajmy po swoim pupilu. Jeśli jednak zdarzy nam się nie zabrać ich ze sobą, poprośmy innego psiarza o pomoc – na pewno podzieli się z nami woreczkami. Przyda się też saszetka na przysmaki. A w gorące dni na długie spacery bidon na wodę oraz składana miseczka.
Ponieważ w mieście pies ma styczność z wieloma innymi osobnikami oraz wspomnianymi odchodami, nie zapominajmy o regularnej profilaktyce zdrowotnej, szczepieniach i odrobaczaniu.
Coraz większa liczba opiekunów jest zainteresowana dbałością o środowisko naturalne, chcąc przy tym modyfikować swoją codzienność, również w aspekcie wspólnego życia z czworonogiem. Niestety, postępujące zanieczyszczenie planety jest realnym zagrożeniem, z którym ludzkość musi się zmierzyć. W jaki sposób można przyczynić się do ograniczania złego wpływu na środowisko wraz ze swoim psem? 1
Sprzątanie odchodów po psie należy do jednego z podstawowych obowiązków opiekunów. Oprócz faktu, że pozwoli to uchronić buty przed zabrudzeniem, to pomoże także ograniczyć ilość fosforu i azotu przenikających do gleby oraz liczbę ewentualnych pasożytów, do których likwidacji również potrzebne są chemiczne środki.
Postaraj się ograniczać wycieczki samochodowe. Oczywiście, wzbogacanie psa o nowe doświadczenia jest ważne, ale postaraj się wybierać spacer piechotą lub transport komunikacją publiczną, jeśli jest taka możliwość. Czasem warto prześledzić okolicę, czy nie ma w niej ukrytych, ale atrakcyjnych szlaków na przechadzkę.
2 3
Średniej wielkości pies potrafi w ciągu swojego życia wydalić blisko tonę odchodów. Pozbywając się ich z trawnika, warto postawić na specjalne woreczki, wykonane z materiałów papierowych lub kompostowalnych, które w odróżnieniu od plastikowych torebek, nie będą rozkładały się przez wiele lat.
Pamiętaj o tym, żeby szanować również inne gatunki i ich potrzeby. Nie spuszczaj psa ze smyczy w miejscach, gdzie może on zagrażać pozostałym zwierzętom, w tym także dzikim. Dowiedz się, w jakich terenach może biegać swobodnie.
Chociaż kolorowe zabawki i rozmaite gadżety dla zwierząt są niezwykle kuszące, to ich produkcja pozostawia po sobie ogromny ślad węglowy. Lepiej więc kupić coś droższego, ale bardziej solidnego, co pozostanie z psem na dłużej. Zniszczone przedmioty wyrzucaj do specjalnie oznaczonych pojemników. Dobrym pomysłem, wspierającym troskę o środowisko, jest samodzielne wykonanie szarpaka lub maty węchowej, przy wykorzystaniu ścinków niepotrzebnych materiałów. Pomysłów w internecie jest mnóstwo! Można wyczarować nie tylko zabawki, ale także legowiska, niepowtarzalne adresówki i ubranka.
Potrzebujesz nowego ubranka dla psa, bo z poprzedniego już wyrósł? Spróbuj spytać znajomych psiarzy, czy przypadkiem nie mają czegoś na wymianę lub oddanie. Nieużywanych już szelek, czy zabawek nie wyrzucaj, jeśli są jeszcze dobre, tylko daj im nowe życie w innym domu lub przekaż potrzebującym zwierzętom.
Nie zmieniaj domowych akcesoriów, tylko dlatego, że w modzie jest teraz inny kolor. To prosta droga do zanieczyszczania środowiska. Podobnie postępuj ze smakołykami lub karmą, za którą nie przepada Twój pies. Jest świeża? Zabezpiecz ją i przekaż innym zwierzętom.
Produkcja karm opartych na standardowych mięsach emituje rocznie duże ilości gazów cieplarnianych, a hodowla przemysłowa zwierząt charakteryzuje się ogromnym zużyciem wody i przestrzeni. Wiadomo jednak, że psy w swojej diecie potrzebują karm, które dostarczają wysokiej jakości składników, w tym oczywiście białka pochodzenia zwierzęcego.
Przyłączając się do troski o środowisko, marka Brit Care wprowadziła do swoich produktów linię Sustainable, która stworzona jest na bazie białka owadów i składników pozyskiwanych z lokalnych, ekologicznych źródeł. Pozwala to na zmniejszenie emisji CO₂ aż o 35% w porównaniu do tradycyjnych receptur, opartych na czerwonym mięsie. Produkcja białka pochodzącego z insektów jest znacznie bardziej przyjazna dla środowiska. W porównaniu do produkcji żywności z wołowiny korzysta tylko z 2% gruntów i zużywa tylko 4% wody na 1 kg wyprodukowanego białka. Poza tym jest etyczna, nie generuje szkodliwych ga-
zów cieplarnianych, takich jak metan, a 1 tona larw jest w stanie skonsumować aż 4,5 tony niskiej jakości organicznej żywności pochodzenia roślinnego.
Białka owadzie oprócz niewątpliwych zalet związanych z ekologią, stanowią doskonałą alternatywę żywieniową dla psów i kotów, w szczególności tych, które borykają się z problemem alergii pokarmowej. Karmy oparte na insektach są łatwo i wysokostrawnym pożywieniem, które nie obciąża przewodu pokarmowego, dzięki czemu nie obserwuje się obecności problemów żołądkowo-jelitowych. Zawierają one pełny profil aminokwasowy, stanowiąc bezpieczne źródło białka, dostarczające niezbędnych składników odżywczych.
Oprócz tego w karmach znajduje się wysokostrawne i bogate w składniki odżywcze białko z kurczaka o minimalnej zawartości tłuszczu. Dostarcza ono kompletu niezbędnych do prawidłowego wzrostu i utrzymania kondycji mięśni aminokwasów. Formuły uzupełnione są probiotykami wspierającymi odporność i kształtującymi prawidłową mikroflorę jelit, a także serdecznikiem o właściwościach antystresowych i relaksujących.
Wśród propozycji znajdują się karmy odpowiednie dla psów dorosłych, szczeniąt i seniorów, a także zwierzaków o szczególnych potrzebach żywieniowych. Dzięki czemu każdy opiekun zwierzaka może przyczynić się do wspierania idei zrównoważonego rozwoju, dbając równocześnie o wszystkie potrzeby swojego ukochanego pupila.
Ambasadorka marki Brit Polska, zajmująca się prowadzeniem oficjalnego kanału Brit Polska na YouTube oraz opracowywaniem treści dla firmy Azan (dystrybutora marek Brit, Carnilove i Woolf). Absolwentka SGGW, Studium Fizjoterapii Zwierząt, trener i pasjonat kynologii. Prywatnie opiekunka kota Ursusa oraz samoyeda Pianki, przygotowywanej do pracy w dogoterapii.
Berenika Niesłuchowska
www.kotuszkowo.pl
Każdy kot w określonych sytuacjach może wykazywać zachowania agresywne. Szczególnie często manifestuje je w momentach stresowych, np. przy zmianach w domu, „dokacaniu” czy pojawieniu się dziecka w rodzinie. Stres rodzący agresję mogą wywoływać też reakcje bólowe związane z chorobami. Oprócz wsparcia
lekarza weterynarii i behawiorysty można zastosować również preparaty redukujące stres i agresję dostępne w ofercie sklepów zoologicznych. W jakich sytuacjach po nie sięgnąć oraz jak prawidłowo wybrać preparat?
Preparatów wspomagających walkę z kocim stresem na rynku zoologicznym jest coraz więcej. Żeby jednak dobrać odpowiedni dla konkretnego klienta w sklepie zoologicznym, trzeba najpierw zrozumieć, czym jest agresja, jak działa i co ją wywołuje?
Agresja dzieli się na afektywną, czyli emocjonalną, cechującą się pobudzeniem autonomicznego układu nerwowego, oraz na drapieżczą, przy której pobudzenie autonomiczne jest minimalne. Agresja to jedna ze strategii przetrwania, natomiast koty w miarę możliwości nie korzystają z niej zbyt często. 21 312 KOTÓW W APLIKACJI
Agresja to zespół zachowań mający na celu zastraszenie lub zdominowanie innego osobnika. Zachowania te mają zmusić drugą stronę do odstąpienia od swoich zamiarów, wycofania się lub ucieczki. Ważne jest to, że agresja dzieli się na afektywną, czyli emocjonalną, cechującą się pobudzeniem autonomicznego układu nerwowego, oraz na drapieżczą, przy której pobudzenie autonomiczne jest minimalne. Agresja to jedna ze strategii przetrwania, natomiast koty w miarę możliwości nie korzystają z niej zbyt często.
W kocim świecie istnieje bardzo dużo rodzajów agresji o różnym podłożu sytuacyjnym. Opiekun najczęściej spotyka się z agresją między osobnikami tego samego gatunku, wtedy kiedy np. wprowadza nowego
kota do domu. Zwłaszcza w wielokocich domach, np. w hodowlach, dochodzi niekiedy do agresji matczynej, seksualnej (podczas prokreacji) oraz terytorialnej. W codziennym życiu koci opiekun może się również zetknąć z agresją międzygatunkową, jeśli w domu mieszkają różne zwierzęta. Kolejnym rodzajem jest agresja wobec człowieka mająca zwykle podłoże lękowe, bólowe, z przeniesienia lub przy nadmiernej pielęgnacji. Niekiedy u kotów pojawia się również autoagresja oraz patologiczna, najtrudniejsza forma agresji nazywana hiperagresją. Jako sprzedawca musisz pamiętać, że nie ma uniwersalnych rozwiązań i preparatów łagodzących stres i zachowania agresywne, ponieważ każdy zwierzak i każda sytuacja jest inna.
Przy zachowaniach agresywnych u zwierząt może się pojawić mechanizm samonagradzania. Kot, który zachował się agresywnie np. w stosunku do drugiego kota, którego przegonił ze swojego terenu, czuje satysfakcję i spełnienie. W związku tym istnieje spore ryzyko, że będzie powtarzał agresywne zachowania,
Dodaj kupony swojego sklepu na panel.mypetstory.pl
Nowi klienci
Program lojalnościowy
Promocje od dostawców Drive-to-store
Baza wiedzy doradcy
Ponad 75 000
użytkowników aplikacji.
Dodaj swój sklep już dziś www.mypetstory.pl.
Przyczyn agresji u kotów doszukiwać się można na wielu płaszczyznach, ale zazwyczaj są one możliwe do wykrycia. W nieoczywistych przypadkach zawsze należy przeanalizować stan zdrowia zwierzęcia. Wiele chorób może prowadzić bowiem do manifestacji zachowań agresywnych. Jednym z objawów różnych schorzeń jest ból, który niewłaściwie leczony może przejawiać się tego typu zachowaniami. Niedocenianym, a wręcz często lekceważonym problemem u kotów są schorzenia dotyczące układu kostno-stawowego, w tym choroba zwyrodnieniowa stawów. W miarę jej postępu nasila się ból, który może powodować niechęć do poruszania się, zabawy, a nawet powodować przejawianie zachowań agresywnych, np. podczas dotykania tkliwych okolic. Z tego powodu także u kotów, szczególnie starszych, należy zadbać o stawy poprzez suplementację preparatami zawierającymi chondroprotektory. W ich skład wchodzą substancje, takie jak glukozamina, chondroityna czy MSM, których zadaniem jest wspieranie funkcji chrząstki stawowej – zarówno w formie profilaktyki, jak i leczenia.
ponieważ przyniosło mu to już wcześniej przyjemność i korzyść. Takie silne uczucia są związane z hormonami stresu i neuroprzekaźnikami. Niedługo po wystąpieniu stresującej sytuacji pojawiają się adrenalina, noradrenalina i kortyzol, które będą się metabolizować nawet przez dwa tygodnie.
Kolejną ważną kwestią jest wzajemne oddziaływanie na siebie dopaminy i serotoniny.
Dopamina (biorąca udział w produkcji adrenaliny i noradrenaliny)
jest ściśle związana z procesami mózgowymi kontrolującymi pragnienie, pożądanie i motywację. Wzrost stężenia dopaminy prowadzi do
poczucia euforii i daje energię oraz motywację do działania. Wobec tego wszystko, co ją wyzwala, w tym zachowania agresywne, mogą potencjalnie uzależniać.
Z kolei serotonina wpływa na stany emocjonalne, pamięć i funkcje trawienne. W pewnych przypadkach serotonina może hamować wytwarzanie dopaminy, a jej niski poziom prowadzić do nadprodukcji dopaminy. Zaburzenie równowagi między dopaminą a serotoniną kończy się brakiem homeostazy.
W sklepach zoologicznych klienci mogą zwykle znaleźć kocimiętkę oraz walerianę w formie suszonych ziół, sprayów, w zabawkach i przy -
smakach. Kocimiętka, czyli ziółko, bylina ogrodowa ze względu na koci feromon – nepetalakton działa uszczęśliwiająco na wiele kotów. Sprawia, że mruczki wpadają w pewnego rodzaju trans. Turlają się, liżą, ocierają się o przedmioty, czasem biegają lub mruczą. Waleriana, czyli kozłek lekarski, działa podobnie, wprowadzając zwierzaka w nastrój zabawy i ekscytacji. Po około 10–20 minutach emocje opadają, a zrelaksowany kot idzie spać. Natomiast uwaga – u części kotów zamiast odprężenia pojawiają się zachowania agresywne. W związku z tym polecając swojemu klientowi kocie ziółka, uprzedź go o ryzyku wystąpienia nadmiernej ekscytacji. Zwłaszcza jeśli będzie to pierwszy raz z waleria -
Przy zachowaniach agresywnych u zwierząt może pojawić się mechanizm samonagradzania. Kot, który zachował się agresywnie np. w stosunku do drugiego kota, którego przegonił ze swojego terenu, czuje satysfakcję i spełnienie.
Produkty antystresowe Zen&Calm dla kotów
Agresywne zachowanie kota może być spowodowane stresem. Wywołać go może wiele czynników, takich jak zmiana otoczenia, pojawienie się nowego zwierzęcia w domu, dłuższa nieobecność opiekuna czy wizyta w gabinecie weterynaryjnym. W radzeniu sobie w takich sytuacjach pomogą produkty z gamy ZEN&CALM Laboratoire Francodex. W jej skład wchodzą antystresowe przysmaki o smaku łososia, dyfuzor syntetycznych feromonów oraz dwa spraye do rozpylenia w otoczeniu. Zastosowanie kocimiętki i L-Tryptofanu w przysmakach pozytywnie wpływa na samopoczucie zwierząt i pozwala na utrzymanie dobrego nastroju. Dyfuzor z feromonami ma działanie uspokajające i umożliwi stworzenie kotu bezpiecznych, komfortowych warunków, a spray z walerianą i kocimiętką pomoże nerwowym kotom znaleźć ukojenie i uniknąć niepożądanych zachowań wywołanych przez stres (np. niszczenie mebli, znakowanie moczem, drapanie). Spray z feromonami i kocimiętką ma działanie podobne do dyfuzora, lecz można go rozpylać miejscowo, np. w okolicy legowiska kota lub w transporterze.
*Zolux – właściciel marki Francodex; www.zolux.pl. biuro@zolux.pl, tel. +48 43 678 43 13
ną lub kocimiętką. W takim wypadku ziółka nie będą dobrą opcją dla tego pupila.
Zanim nastąpi atak
Koty zwykle nie atakują od razu. Zaczynają od wysłania drugiemu osobnikowi (człowiekowi, innemu kotu, psu) komunikatów dystansujących. Mogą to być różne dźwięki, takie jak prychanie i syczenie. Oprócz tego kocie ruchy spowalniają się i sierść się stroszy. Jeśli te działania nie przegoniły przeciwnika, koty przechodzą do sygnałów grożących. Syczenie zamienia się w warczenie, buczenie, a czasem nawet głośny jazgot. Niekiedy dochodzi bicie łapkami. To ostatni moment dla drugiej strony, żeby się wycofała. Łatwo sobie zapamiętać, że jedną z głównych różnic między agresją a polowaniem na ofiarę jest cisza. Kot na łowach nie chce zastraszyć przeciwnika, tylko pozostać niezauważonym i zaatakować w odpowiednim momencie.
Z reguły jest tak, że kot nie chce wyrządzić swojemu opiekunowi fizycznej krzywdy. Natomiast w jego życiu mogą dziać się rzeczy, które do tego doprowadzą. Bardzo ważne jest kształtowanie dobrych nawyków w pierwszym okresie życia. Podstawową zasadą, na którą dobrze jest
uczulać klientów, jest to, że zabawa z kociakiem dłońmi jest złym pomysłem i może w przyszłości być sporym problemem behawioralnym. Do zabawy, łapania i gryzienia służą wędka, pluszowe zabawki czy kopacze, które zaprezentujesz podczas rozmowy. Inną sprawą jest jeszcze przekraczanie przez opiekunów kocich granic. Robiąc coś, co wyraźnie się zwierzakowi nie podoba i bagatelizując jego sygnały dystansujące, można doprowadzić do ataku. Agresja wobec opiekuna może się również pojawić w momencie dużego strachu jako element samoobrony. Kolejnym istotnym powodem kociego ataku jest ból.
Kocie feromony to produkt, z którym powinien być zaznajomiony każdy pracownik sklepu zoologicznego. Występują w trzech formach: dyfuzor podłączany do kontaktu, spray oraz obroża feromonowa. Niektórzy producenci dzielą również swoje produkty feromonowe według zastosowania. Na przykład feromony zalecane podczas łączenia kotów ze sobą albo feromony przeznaczone dla kotów bojących się nowego otoczenia i zmian. Koty mają na swoim ciele gruczoły, które uwalniają feromony, a potem zostawiają je w otoczeniu, np. ocierając się o domowe
Kocimiętka, czyli ziółko, bylina ogrodowa ze względu na koci feromon – nepetalakton działa uszczęśliwiająco na wiele kotów. Sprawia, że mruczki wpadają w pewnego rodzaju trans. Turlają się, liżą, ocierają się o przedmioty, czasem biegają lub mruczą.
Waleriana, czyli kozłek lekarski, działa podobnie.
przedmioty. To jedna z form ich komunikacji węchowej. Inne mruczki odczytują te zapachy za pomocą specjalnego narządu lemieszowo-nosowego. Producenci wykorzystali ten sposób porozumiewania się kotów, tworząc receptury zawierające syntetyczne kopie naturalnych feromonów. Dzięki temu do zwierząt jest wysyłany komunikat uspokajający. Syntetyczne feromony są świetnym
Podstawową zasadą, na którą dobrze jest uczulać klientów, jest to, że zabawa z kociakiem dłońmi jest złym pomysłem i może w przyszłości być sporym problemem behawioralnym. Do zabawy, łapania i gryzienia służą wędka, pluszowe zabawki czy kopacze.
wsparciem, zwłaszcza przy prowadzonej terapii behawioralnej. Należy jednak mieć świadomość, że nie wszystkie osobniki na nie reagują. Przy sprzedaży feromonów wspomnij klientowi, że dla nas ludzi zapach tych feromonów jest niewyczuwalny.
Przede wszystkim nie panikować. Z pewnością trzeba ograniczyć ruchy do minimum, unikać kontaktu wzrokowego ze zwierzakiem, nie podnosić głosu. Kolejnym krokiem jest powolne wycofywanie się do innego pomieszczenia i w miarę możliwości osłonięcie czymś, np. poduszką. Kiedy emocje już opad -
ną, konieczne jest udanie się do lekarza weterynarii i sprawdzenie, czy agresywne zachowanie nie ma podłoża bólowego. Poza standardowym zestawem badań krwi i moczu konieczne są kontrola zębów i przyzębia, badanie ortopedyczne, a w pewnych przypadkach również ocena neurologiczna.
Wykluczenie medycznych lub niemedycznych przyczyn agresji to pierwszy z elementów. Jeśli jest konieczne, wprowadza się leczenie. Oprócz tego bardzo istotna będzie praca behawioralna. Polega ona przede wszystkim na doborze właściwych dla danego przypadku technik. Jednym z takich sposobów jest kontrolowane zatapianie. Behawiorysta eksponuje kota bardzo stopniowo i ostrożnie na problematyczny czynnik. Po pewnym czasie kot przyzwyczaja się do sytuacji i przestaje reagować na nią stresowo. Inną z metod jest przeciwwarunkowanie i zastępowanie konkretnego zachowania innym, niepowiązanym ze wcześniejszą reakcją.
Wsparciem pracy behawioralnej nad agresywnymi zachowaniami może być włączenie preparatów redukujących stres i agresję. Należy pamiętać, że wszystkie leki powinny być podawane wyłącznie z zalecenia lekarza weterynarii w określonych przez niego dawkach. Niezależnie,
czy jest to jednorazowe podanie, czy dłuższa terapia. Natomiast w sklepie zoologicznym opiekun kota przy asyście przeszkolonego pracownika również może znaleźć kilka rozwiązań wspomagających. Są to suplementy na bazie tryptofanu lub bioaktywnych peptydów otrzymanych z mleka. Preparaty te występują w formie tabletek, kapsułek, past, żeli i płynów.
Suplementy na uspokojenie wykorzystują często aminokwas egzogenny L-tryptofan, który jest prekursorem serotoniny, hormonu szczęścia. L-tryptofan ogranicza uczucie napięcia nerwowego, zmniejsza występowanie agresji, podnosi odporność na stres oraz ma działanie przeciwlękowe i uspokajające. Drugim wykorzystywanym równie często składnikiem są biopeptydy alfa-kazozepiny, czyli związki, które naturalnie występują w mleku matki. Zmniejszają one poziom stresu wywołany różnymi sytuacjami, mogą działać uspokajająco i przeciwlękowo. Oprócz tego w preparatach pojawiają się witaminy z grupy B i dodatki ziołowe. Bardzo ważne jest, żeby sprzedawca informował klientów, że preparaty te, żeby działały, muszą być podawane regularnie, przez pewien okres czasu. Przy doborze konkretnego preparatu trzeba zawsze zwracać uwagę na dodatki technologiczne i smakowe. Sporo z nich ma chociażby białko kurze, na które wiele kotów jest uczulonych.
Behawior, czyli zachowanie, a właściwie nauka o zachowaniu, jest dziedziną, która poprzez dobór narzędzi badawczych próbuje określić warunki, jakie wpływają na modyfikację zachowania, które jest określane jako skoordynowane działanie psa w odniesieniu do określonego otoczenia w określonym czasie, związane z reakcjami na bodźce zewnętrzne. Wpływ na behawior mają na pewno czynniki genetyczne, ale także w bardzo dużym stopniu oddziaływanie środowiskowe. A ponieważ jednym z czynników środowiskowych najsilniej modyfikujących mechanizmy zachodzące w organizmie jest dieta, to wydaje się, że jej skład i interakcje z organizmem wywierają silny wpływ na zachowanie, także psa. Zatem które ze składników odżywczych i poprzez jakie mechanizmy są w stanie modyfikować zachowanie psa?
Najsilniejszy efekt oddziaływania składników odżywczych najlepiej zauważyć w czasie dysfunkcji danego narządu. Na przykład wpływ składników odżywczych na komórki nerwowe najlepiej opisać w kontekście np. zespołu zaburzeń poznawczych. Towarzyszą mu nieprawidłowości w aktywności różnych enzymów, mogące zakłócać funkcjonowanie komórek nerwowych. Może dojść do nagromadzenia się substancji chemicznych, które są toksyczne same w sobie lub które stanowią metabolity, kumulujące się w komórkach i będące toksycznymi, i/lub może występować ograniczona zdolność syntezy wybranych związków, niezbędnych dla funkcjonowania komórek nerwowych. Przykładami zaburzeń związanych z toksyczną akumulacją substancji są lizosomalne zaburzenia spichrzeniowe, wpływające na metabolizm lipidów i węglowodanów, oraz zaburzenia zakłócające metabolizm białek, objawiające się upośledzonym metabolizmem niektórych aminokwasów. Na przykład przy zaburzeniach przemian fenyloalaniny obserwuje się zmniejszoną syntezę dopaminy powstałą w wyniku zmniejszonej syntezy prekursora
tyrozyny. W przypadku tyrozynemii występuje toksyczne nagromadzenie tyrozyny, ale także zmniejszona synteza serotoniny spowodowana konkurencją z tyrozyną i innymi aminokwasami. Chociaż niektóre zaburzenia metaboliczne wpływają na funkcje wielu narządów, upośledzenie neurologiczne jest często jedną z najważniejszych konsekwencji. W zależności od ich specyficznego metabolizmu i funkcji komórki somatyczne mogą mieć różne wymagania w zakresie zapotrzebowania na składniki odżywcze. W przypadku komórek nerwowych czynnikiem limitującym dostępność składników odżywczych są bariera krew – mózg oraz zdolność przechodzenia składników odżywczych przez błonę komórkową komórki nerwowej. Co do makroskładników odżywczych duża część literatury naukowej skupia się na wpływie kwasów tłuszczowych na funkcjonowanie komórek nerwowych, a w chwili obecnej już także na funkcjonowaniu poszczególnych obszarów mózgu. Głównymi wielonienasyconymi kwasami tłuszczowymi (PUFA), które wywierają wpływ na komórki mózgu, są kwas dokozaheksaenowy (DHA) i kwas eikozapentaenowy (EPA). DHA jest kluczowym składnikiem strukturalnym fosfolipidów błonowych w mózgu odpowiedzialnym za integralność, płynność
W przypadku komórek nerwowych czynnikiem limitującym dostępność składników odżywczych są bariera krew – mózg oraz zdolność przechodzenia składników odżywczych przez błonę komórkową komórki nerwowej.
i funkcjonowanie błony komórki nerwowej. EPA jest prekursorem cytokin przeciwzapalnych, inhibitora prostaglandyn, tromboksanów i leukotrienów, który wpływa zarówno na procesy metaboliczne, jak i immunologiczne, w przeciwieństwie do kwasu arachidonowego (AA), należącego do kwasów tłuszczowych z rodziny n-6 i będących prekursorem głównie mediatorów prozapalnych. Wykazano, że oprócz działania przeciwzapalnego kwasy tłuszczowe n-3 modulują neuroendokrynną modulację serotoninergicznej i dopaminergicznej transmisji neuroendokrynnej. Ponadto wykazano, że
Wpływ składników odżywczych na układ nerwowy – NNKT
jednonienasycone kwasy tłuszczowe (MUFA) modulują aktywność mózgu i zachowania związane ze snem, prawdopodobnie poprzez wpływ na metabolizm glukozy.
Białka i aminokwasy, pochodzące z diety poprzez modulację ekspresji neuroprzekaźników i neuromodulatorów, wpływają pozytywnie na zachowanie, jakość i czas trwania snu oraz skracają czas regeneracji po okresie wzmożonego pobudzenia. Wśród najczęściej badanych aminokwasów egzogennych znajduje się tryptofan, który jest prekursorem bioaktywnych metabolitów, w tym serotoniny i melatoniny. Glicyna, aminokwas endogenny, może wywierać pozytywny wpływ na zdolność regeneracji mózgu po okresie wzmożonej pracy, wywierając zarówno pobudzający, jak i hamujący wpływ na neurotransmisję. Z kolei ornityna, endogenny niebiałkowy aminokwas, może mieć bezpośredni wpływ na ośrodkowy układ nerwowy, łagodząc stres i znosząc objawy zmęczenia poprzez zmniejszenie stężenia kortykosteronu we krwi i osłabienie odpowiedzi stresowej, w której uczestniczy receptor GABA-ergiczny. Dzięki takiemu mechanizmowi hamowaniu ulega odpo -
wiedzialna za stres oś podwzgórze – przysadka – nadnercza.
Istotnym elementem diety, który w bezpośredni sposób wpływa na funkcjonowanie mózgu, są węglowodany. Glukoza jest głównym źródłem energii dla neuronów. U ludzi znany jest efekt tzw. głodu węglowodanowego towarzyszący depresji i innym zaburzeniom nastroju, a powstały w wyniku zwiększenia syntezy serotoniny w mózgu. Zakładając zbilansowany udział węglowodanów w diecie psa, problem ten nie powinien być ich udziałem. Jednakże przy dużym, znacznie przekraczającym zapotrzebowanie dobowe udziale węglowodanów w diecie, mechanizm działania będzie podobny jak u ludzi. Węglowodany mogą mieć różną szybkość i czas wchłaniania w zależności od źródła, co z kolei wpływa na ilość uwalnianej insuliny i stężenie glukozy we krwi. W konsekwencji tzw. indeks glikemiczny w diecie psa jest związany z ostrą odpowiedzią zapalną: w rzeczywistości, gdy wprowadzane jest źródło węglowodanów o wysokim indeksie glikemicznym, wydzielanie insuliny gwałtownie wzrasta przy zaangażowaniu transporterów glukozy GLUT. Insulina po -
budza wychwyt aminokwasów rozgałęzionych z mięśni szkieletowych, ale nie zwiększa stężenia tryptofanu, który jest w dużej mierze związany z albuminami osocza. To sprawia, że tryptofan jest preferencyjnie dostępny dla transportera aminokwasów w barierze krew – mózg, co z kolei zwiększa konwersję tryptofanu do serotoniny. Inne badania wskazują, że nadmierne i przewlekłe spożywanie łatwo dostępnych węglowodanów jest związane z osłabionym pobudzaniem hipokampu i co jest tego konsekwencją – pogorszeniem zdolności poznawczych bazujących na kojarzeniu i przewidywaniu. W przypadku psów ten problem można złagodzić przede wszystkim poprzez zwiększenie udziału energii pochodzącej z tłuszczu. Ciekawe obserwacje związane są ze spożywanym włóknem pokarmowym, które nie jest trawione przez amylazy, a jest fermentowane przy udziale enzymów bakterii jelitowych, co w konsekwencji prowadzi do uwolnienia krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych (SCFA), w tym octanu, propionianu i maślanu. Związki te wykazują działanie przeciwzapalne, które może być również przenoszone do mózgu drogami obejmującymi bezpośrednią sygnalizację ośrodkowego układu nerwowego i aktywację układu odpornościowego.
Takich składników diety wpływających na behawior psa jest dużo: wi -
Białka i aminokwasy
pochodzące z diety poprzez modulację ekspresji
neuroprzekaźników i neuromodulatorów wpływają pozytywnie na zachowanie, jakość i czas trwania snu oraz
skracają czas regeneracji po okresie wzmożonego pobudzenia. Wśród najczęściej badanych aminokwasów egzogennych znajduje się tryptofan.
Wpływ składników odżywczych na układ nerwowy – węglowodany
taminy z grupy B, witaminy E i D, substancje biologicznie czynne pochodzenia zarówno roślinnego, jak i zwierzęcego. Ich rola sprowadza się do zachowania prawidłowej funkcji struktur błony komórkowej, dzięki czemu metabolizm komórkowy jest zachowany.
U zdrowych, dorosłych osobników skład mikrobioty jelitowej jest na ogół stabilny, a dominującymi gatunkami bakterii są Firmicutes (w tym z rodzaju Lactobacillus, Clostridium i Enterococcus) oraz Bacteroidetes (z rodzaju Bacteroides). Zmiany w mikrobiomie jelitowym charakteryzujące się nadmierną obecnością względnych beztlenowców (np. Escherichia coli, Campylobacter ), prozapalnych Ruminococcus lub innych drobnoustrojów mogą prowadzić do stanów chorobotwórczych. Zatem różnorodność i równowaga szczepów mikroflory jelitowej są ważnymi wskaźnikami dla ogólnego stanu zdrowia organizmu psa. Ponadto rodzaj, jakość i skład diety psa kształtują profil mikroflory jelitowej oraz wpływają na jej funkcje. Wykazano, że wyższe spożycie włókna pokarmowego, prebiotyków i probiotyków moduluje mikroflorę jelitową. Obecne badania próbują przypisać mikrobiocie zaangażowanie w procesy zachodzące w centralnym układzie nerwowym. Na przykład w badaniach nad depresją ludzi wykazano zmiany proporcji między bakteriami Firmicutes: Bacteroidetes: Clostridium w treści kałowej, co korelowano ze stanem depresyjnym i odmienną niż u ludzi zdrowych odpowiedzią na przewlekły stres. Aktualne badania, także wśród psów, kładą nacisk na określenie wpływu mikroflory jelitowej na wzajemną wymianę sygnałów wykrywanych i przekazywanych z przewodu pokarmowego do układu nerwowego – obejmują one mechanizmy neuronalne, endokrynologiczne i zapalne. Wykazano, że mikroflora jelitowa bezpośrednio poprzez produkcję SCFA, wtórnych kwasów żółciowych, metabolity tryptofanu, kwas foliowy i kwas gamma-aminomasłowy (GABA) wpływa na metabolizm neuroprzekaźników, co z kolei ma wpływ na funkcje jelitowego i ośrodkowego układu nerwowego. Mikrobiota jelitowa odgrywa rolę w modulacji peptydów jelitowych, które są częścią złożonego szlaku charakteryzującego oś jelito – mózg. Neuropeptyd Y, który należy do najliczniej występujących peptydów w mózgu, w tym w podwzgórzu i ciele migdałowatym, jest silnie regulowany przez sygnalizację obwodową, hamuje uwalnianie GABA. Inny mechanizm opiera się na stymulacji glukagonopodobnego peptydu, który bierze udział w modulowaniu osi podwzgórze – przysadka – nadnercza i ogólnej odpowiedzi organizmu na stres, a także odgrywa rolę w obniżaniu poposiłkowego stężenia glukozy we krwi poprzez zwiększanie zależnego od glukozy czynnika uwalnianjącego insulinę i zahamowanie wydzielania glukagonu. Inny peptyd, cholecystokinina (CKK), jest zdolny do kontrolowania opróżniania żołądka, skurczu pęcherzyka żółciowego, uwalniania enzymów trzustkowych i tłumienia apetytu. Na poziomie ośrodkowego układu nerwowego wykazano, że odgrywa rolę w zachowaniach lękowych. Stwierdzono, że grelina, która jest znana ze swojego działania adipogennego i udziału odpowiedzi na stres (tj. wyzwala motywację do odbierania nagrody), jest zależna od modyfikacji niektórych szczepów bakterii jelitowych: jest ujemnie skorelowana z komensalnymi bakteriami Bi-
fidobacterium i Lactobacillus oraz bezpośrednio z gatunkami Bacteroides/Prevotella. Z kolei czynnik uwalniający kortykotropinę odgrywa kluczową rolę w odpowiedzi na stres, pośrednicząc w neuronalnej kontroli uwalniania hormonu adrenokortykotropowego (ACTH) z przysadki, co w przypadku narażenia na chroniczny stres może prowadzić do rozwoju zaburzeń związanych ze stresem (tj. lęku i depresji). Co ciekawe, badania na zwierzętach wykazały, że zwiększone wydzielanie czynnika uwalniającego kortykotropinę może być związane ze zmianami w mikrobiocie jelitowej, szczególnie w przypadku zmniejszenia liczebności bakterii Lactobacillus
Wśród pośrednich mechanizmów oddziaływania zmienionej mikroflory jelitowej na oś jelito – mózg jest dysbioza przyczyniająca się do zwiększonej przepuszczalności błony śluzowej warstwy śluzowej przewodu pokarmowego. Ten stan kliniczny ułatwia przejście niektórych metabolitów bakteryjnych, takich jak lipopolisacharydy (LPS), które wiążąc się z krążącymi monocytami i makrofagami, stymuluje je do wydzielania cytokin, powodując uogólniony stan zapalny całego organizmu. W tym mechanizmie SCFA poprzez wiązanie się z receptorami białka G znajdującymi się w wielu komórkach, w tym włóknach nerwowych, komórkach glejowych w mózgu i adipocytach, wywierają działanie przeciwzapalne. Ponadto wykazano, że neuroprzekaźniki jelitowe, takie jak serotonina, wywierają zarówno funkcje prozapalne, jak i przeciwzapalne, odgrywając w ten sposób rolę w modulowaniu odpowiedzi immunologicznej i zapalnej, która ma bezpośrednie przełożenie na modulowanie zdolności poznawczych.
Ze względu na zwiększający się procentowy udział psów z nadwagą i otyłością w całej populacji psów warto przyjrzeć się zagadnieniu, jakim jest zespół metaboliczny, który w przypadku ludzi jest dość dobrze opisany i wydaje się, że nie ma podstaw sądzić, że w przypadku
Naturalne gryzaki stanowią wyjątkową część psiej diety. Wyjątkową, ponieważ poza aspektem odżywczym odgrywają bardzo ważną rolę behawioralną – żucie, gryzienie i memłanie to nieodłączna część psiego etogramu, który opisuje naturalne potrzeby oraz zachowania psa jako gatunku.
Zdrowy pies dla dobrego samopoczucia powinien mieć szansę realizować się w ten sposób około jednej godziny dziennie – jest to czas, w którym pies może się zrelaksować i uspokoić, gryząc zabawkę albo twarde, naturalne gryzaki. Psy, które nie mają możliwości spełniania tej potrzeby są dużo bardziej narażone na występowanie zaburzeń behawioralnych, objawiających się, między innymi, lękliwością lub agresją.
Opiekunom psów ze stwierdzonymi zaburzeniami na tle behawioralnym specjaliści często zalecają zwiększenie dziennej liczby gryzaków w diecie tak, żeby pies mógł żuć je jeszcze dłużej, czasami nawet trzy godziny dziennie – tego typu zalecenia przeważnie szybko przyczyniają się do podniesienia komfortu życia danego psiaka, pozwalają mu opanować i złagodzić trudne emocje, a długofalowo pomagają obniżyć jego reaktywność. Naturalne gryzaki Petmex są wartościowym dodatkiem do zbilansowanej diety. Z uwagi na swoją naturalność mogą być bez przeszkód podawane codziennie w ramach zalecanej przez psich behawiorystów godziny spędzonej na spokojnym memłaniu.
psów nie występują podobne zależności. Zespół metaboliczny charakteryzuje się połączeniem zaburzeń metabolicznych, do których należą otyłość, insulinooporność, hiperglikemia, dyslipidemie i w przypadku ludzi nadciśnienie. Długotrwale postępujący zespół metaboliczny prowadzi do takich chorób, jak cukrzyca typu 2, choroby układu krążenia i przewlekłe choroby serca, stłuszczenie wątroby, przewlekła niewydolność nerek i stadium końcowe choroby nerek, oraz stanowi realne ryzyko chorób nowotworowych. Pojawia się także wiele dowodów łączących zgubne skutki zespołu metabolicznego z zaburzeniami zdolności poznawczych. Mechanizmów takich zależności jest kilka. Uwalnianie mediatorów immunologicznych podczas przewlekłych endogennych procesów zapalnych o niskim stopniu nasilenia towarzyszących zespołowi metabolicznemu może być bezpośrednią przyczyną rozwoju zmian behawioralnych. Liczne badania wykazały również powiązania między cukrzycą a stanami obniżenia funkcjonalności behawioralnej mózgu.
Ustalono także, że częstość występowania zaburzeń poznawczych, podobnie jak w przypadku zespołu metabolicznego, dramatycznie wzrasta wraz z wiekiem, a takie mechanizmy,
jak uszkodzenie naczyń, podwyższenie stężenia reaktywnych form tlenu, insulinooporność i stan zapalny o niskim stopniu nasilenia wydają się być najsilniej wpływającymi na pogorszenie funkcji poznawczych mózgu.
Jeszcze całkiem niedawno uważano, że mózg jest narządem niewrażliwym na działanie insuliny, ale ostatnie badania wykazały jednoznacznie, że insulina ma zdolność regulowania metabolizmu komórek nerwowych, zwłaszcza wpływa na wychwyt glukozy w hipokampie. Insulina odgrywa kluczową rolę w przetwarzaniu pamięci hipokampu za pośrednictwem receptorów insuliny. Zatem insulinooporność specyficzna dla hipokampu może zaburzać uczenie się przestrzenne i plastyczność synaps. Ponadto sygnalizacja insuliny w ośrodkowym układzie nerwowym odgrywa główną rolę w regulacji pobierania pokarmu, masy ciała i reprodukcji. Cukrzyca i insulinooporność są również związane ze zmodyfikowanym obrazowaniem mózgu, depresją i zwiększonymi wskaźnikami zaburzeń poznawczych związanych z wiekiem. Zakłócenia w sygnalizacji insuliny powodują, że neurony są bardziej podatne na zaburzenia metaboliczne, co prowadzi do postępującej dysfunkcji mózgu.
Wysoki poziom glukozy może prowadzić do neuronalnej dysfunkcji mitochondriów. Badanie przeprowadzone na myszach z uszkodzeniem receptorów insulinowych w mózgu wykazało, że insulinooporność w mózgu może wywoływać zachowania podobne do depresyjnych i wzmacniać sygnały generujące lęk. Stąd też teoria wskazująca, że zwiększona częstość występowania depresji u chorych na cukrzycę może wynikać z ośrodkowej insulinooporności.
Podsumowując, chociaż dokładne mechanizmy leżące u podstaw związku między zachowaniem psa a sposobem jego żywienia – rozumianym jako rodzaj diety, rodzaj składników odżywczych (aminokwasy, kwasy tłuszczowe), ilość substancji biologicznie czynnych, obecność probiotyków i prebiotyków, metoda produkcji karmy itp. – nie są do końca jasne, to wyniki badań jednoznacznie wskazują na ich silną wzajemną zależność. Konsekwencje tych interakcji są widoczne w zamianie zachowania w długiej perspektywie czasu, przyczyniając się do zachowania prawidłowych funkcji centralnego układu nerwowego aż do późnej starości psa.
Korzystaj z promocji i rabatów członkowskich!
Wypełnij formularz rejestracyjny i dołącz do nas!
Humanizacja zwierząt spowodowała wzrost zainteresowania ich opiekunów produktami nie tylko zapewniającymi optymalne żywienie, lecz także innymi, poprawiającymi dobrostan podopiecznych, w tym preparatami kosmetycznymi. Regularne kąpanie psów to już nie tylko działania związane z przygotowaniem osobników wystawowych czy coś postrzeganego jako fanaberia. To podstawa estetyki domowego pupila (który przecież często śpi z opiekunem w łóżku). Podobnie jak trendy żywienia ludzi przechodzące w wiodące trendy w petfoodzie, również trendy z kosmetologii nadają kierunki rozwoju produktom pielęgnacyjnym dla psów.
Opiekunowie szukają produktów jak najbardziej naturalnych (tzw. zielona chemia), z naturalnymi wyciągami z ziół i owoców czy bioolejkami, ekologicznych, bez parabenów, ftalanów, SLES, SLS, produktów ropopochodnych, kathonu, silikonu itd. A przy tym oprócz podstawowego działania myjącego dających dodatkowe korzyści pielęgnacyjne (odżywianie, ochrona włosa i skóry, zwiększenie objętości, utrwalenie koloru, ograniczenie przykrego zapachu itd.). Nowoczesne kosmetyki
dla psów – szampony i odżywki –są tak przygotowane, by odżywiać sierść zwierzęcia i dbać o jego skórę.
Mają właściwy dla niej odczyn pH na poziomie 7,0–7,4. Różnią się tym od ludzkich kosmetyków, które są przystosowane do pH skóry człowieka (kwaśne – pH 5,5). To między innymi z tego powodu NIE WOLNO kąpać psa w szamponach przeznaczonych dla człowieka, gdyż efekt może być odwrotny do zamierzonego, a skóra może zostać podrażniona.
Wzrasta też znaczenie szamponoterapii jako działania wspierającego
leczenie w różnego rodzaju przypadłościach zdrowotnych. Jakie szampony na specjalne potrzeby możemy znaleźć obecnie na rynku?
Szampony hypoalergiczne, kojące, dla wrażliwej skóry Reakcje nadwrażliwości/alergii często manifestują się zmianami skórnymi: świądem (uogólnionym lub miejscowym) i zaczerwienieniem skóry, uporczywym wylizywaniem i drapaniem, wysypkami, utratą sierści. Włos staje się suchy bądź matowy, obserwuje się łuszczenie naskórka. Nietolerancja pokarmowa może występować również pod postacią łojotoku, nawracającego zapalenia zewnętrznego przewodu słuchowego i obustronnego nawracającego zapalenia skóry opuszek palcowych. Dlatego koncepcja formuł kosmetyków dla alergików ma znaczenie w niwelowaniu reakcji skórnych (wspomaganie leczenia dermatologicznego) bądź zapobieganiu ich wystąpienia – działanie profilaktyczne. Kosmetyki sygnowane jako hypoalergiczne są opracowywane tak, aby skład był
Koncepcja formuł
kosmetyków dla alergików ma znaczenie w niwelowaniu
reakcji skórnych
(wspomaganie leczenia
dermatologicznego) bądź zapobieganiu ich wystąpienia – działanie profilaktyczne.
Kosmetyki sygnowane
jako hypoalergiczne są
opracowywane tak, aby
skład był uproszczony. W kosmetykach
hypoalergicznych
zastosowane są łagodne
środki powierzchniowo
czynne – delikatna baza
myjąca o niskim potencjale alergennym.
uproszczony. W kosmetykach hypoalergicznych zastosowane są łagodne środki powierzchniowo czynne – delikatna baza myjąca o niskim potencjale alergennym. Wspomagają odbudowę naturalnej bariery skórnej, łagodzą podrażnienia i świąd. Mogą zawierać substancje nawilżające i natłuszczające (emolienty), często naturalne – pochodzenia roślinnego (np. skrobia ryżowa, olej kokosowy, migdałowy, z kiełków kukurydzy, proteiny/hydrolizaty owsa czy pszenicy), hydroksykwasy owocowe wspomagające odnowę komórkową, wyciąg z drożdży, kwas mlekowy czy glikolowy. Szampony o olejowych formułach sprawdzą się u psów nietolerujących mydła, psów starszych oraz ze skłonnością do łojotoku.
Szampony jodoforowe i z chlorheksydyną polecane są podczas terapii stanów zapalnych skóry tła bakteryjnego i grzybiczego (w tym Malassezia) czy pasożytniczego. Szampony z dziegciem i biosiarką czy algami morskimi stosuje się przy łojotokach
Marketing manager Zolux Polska
Szampon przeciwświądowy w kostce BIODENE
Szampon przeciwświądowy BIODENE w kostce to idealne rozwiązanie dla psów cierpiących z powodu uciążliwego swędzenia skóry. Intensywne drapanie może pogorszyć kondycję skóry, dlatego warto sięgnąć po odpowiednie produkty do pielęgnacji. Zawarte w naszym szamponie ekstrakty z kwiatów nagietka i piwonii działają kojąco na podrażnioną skórę, przynosząc psu ulgę, a masło shea odżywia naskórek. Produkt wzbogacono o glinkę porcelanową (kaolin) absorbującą nadmiar wydzielanego sebum. Podczas mycia produkt wytwarza delikatną, łatwą do spłukania pianę, a dzięki neutralnemu pH może być stosowany regularnie. Forma kostki jest bardziej wydajna od tradycyjnego szamponu w płynie, a dodatkowo opakowana w ekologiczne, kartonowe pudełko, nie zanieczyszcza środowiska. Aż 97% zawartości produktu stanowią składniki pochodzenia naturalnego, a przynajmniej 20% posiada certyfikat BIO. Wystarczy wetrzeć produkt w dłonie lub bezpośrednio w sierść i myć, delikatnie masując, psy to uwielbiają!
*Zolux – właściciel marki BIODENE, www.zolux.pl. biuro@zolux.pl, tel. +48 43 678 43 13
Substancje czynne, alantoina, ekstrakty z arniki czy kasztanowca działają
oczyszczająco (również
poprzez przyspieszenie złuszczania martwego naskórka) i antyseptycznie.
Substancje czynne rumianku – azulen i bisabolol działają przeciwzapalnie i łagodząco.
D-panthenol działa gojąco i regenerująco.
tłustych, a selenowe lub cynkowe przy suchych łupieżach. Substancje
czynne, alantoina, ekstrakty z arniki czy kasztanowca działają oczyszczająco (również poprzez przyspieszenie złuszczania martwego naskórka)
i antyseptycznie. Substancje czynne
rumianku – azulen i bisabolol działają przeciwzapalnie i łagodząco. D-panthenol działa gojąco i regenerująco.
Pisaliśmy też ostatnio (grudniowy
numer „ZooBranży”, nr 78) o szamponach do ozonoterapii. Szampony lecznicze mogą również zawierać srebro koloidalne, wykazujące działanie antybakteryjne i antygrzybicze. Łagodzi też ono podrażnienia, wspomaga leczenie drobnych stanów zapalnych okolic zranień.
Ponieważ często obserwuje się przy atopiach dysbiozę skóry (spadek ilości dobrych bakterii chroniących),
to kosmetyki mogą być uzupełniane o probiotyki i dodatki prebiotyczne (jak glukomannan czy inulina). Pojawia się również w kosmetykach dla skóry wrażliwej olej konopny (hemp seed oil), który jest bogaty w kwasy tłuszczowe, ułatwiające utrzymanie nawilżenia włosa. Jak również algi –wyciągi z alg działają przeciwzapalnie, bakteriostatycznie i łagodzą podrażnienia. A także ekstrakt z miodu,
składnika o silnym działaniu nawilżającym, a zarazem o właściwościach przeciwbakteryjnych, przeciwzapalnych i przeciwgrzybiczych.
Kosmetyki hypoalergiczne mogą się wydawać mniej efektywne, bo np. mniej się pienią i mniej intensywnie pachną (ogranicza się substancje zapachowe). Trzeba uprzedzić o tym kupującego – jednak podkreślić, że efekt myjąco-pielęgnujący jest utrzymany i kosmetyki radzą sobie ze skutecznym usuwaniem zabrudzeń, kurzu itd. oraz zwalczaniem przykrego zapachu sierści. Mimo, że formuły kosmetyków zostały specjalnie opracowane, żeby nie wywoływać podrażnień, to zwierzę może się uczulić praktycznie na wszystko. Dlatego zawsze zaleca się wypróbowanie nowego kosmetyku najpierw na niewielkiej powierzchni ciała i sprawdzenie reakcji na niego. Zanim dokonamy sprzedaży, warto dopytać klienta, czy zwierzęciu zdarzały się reakcje na kosmetyki czy składnik kosmetyku, aby uniknąć ryzyka polecenia preparatu, który może zwierzęciu zaszkodzić. Jeśli zwierzę cierpi
na alergię pokarmową, to konieczne jest usunięcie alergenu z pokarmu, inaczej żadne kosmetyki nie poprawią stanu skóry.
Zawsze kiedy opiekun zwierzęcia sygnalizuje problemy skórne u swojego pupila, trzeba doradzić konsultację w gabinecie weterynaryjnym. Podczas sprzedaży kosmetyków hypoalergicznych można zastosować technikę sprzedaży łączonej, polecając suplementy na sierść (bogate w aminokwasy siarkowe, witaminy i kwasy nienasycone) lub przysmaki monobiałkowe.
Kosmetyki dedykowane do stosowania w okresie linienia, by maksymalnie odżywić włos i skórę. A także do ograniczenia nadmiernego wypadania włosa przy stanach chorobowych – dermatozach czy w okresie rekonwalescencji. Białka keratyny i kolagen odbudowują uszkodzone obszary włosa i przywracają jego sprężystość oraz elastyczność. Aloes i różne ekstrakty roślinne nawad -
Preparaty dla szczeniąt są to kosmetyki delikatne, często hipoalergiczne, o nieintensywnej nucie zapachowej (często preparaty hipoalergiczne są deklarowane też jako kosmetyki dla szczeniąt właśnie przez swój prosty skład i łagodne działanie).
Łagodnie usuwają zabrudzenia – ponieważ głównie takiego efektu oczekuje opiekun psa. Zawierają substancje odżywcze dla mocnego i lśniącego włosa oraz nawilżające, a także naturalne proteiny.
niają przesuszony naskórek, NNKT odżywiają skórę, są też kosmetyki z wyciągiem z placenty – łożyska. Delikatnie usuwane są zanieczyszczenia. Przyspieszany jest proces linienia, co oznacza szybkie usuwanie martwego włosa, ale też przyspieszenie odrostu włosa. Takie szampony są polecane dla salonów groomerskich, do zastosowania przed użyciem grzebieni typu furminator.
Kąpać można już szczenięta, więc w sklepie trzeba zawsze mieć środki dla tej grupy wiekowej. Z małych 6–8tygodniowych szczeniąt najlepiej usuwać miejscowe zabrudzenia, np. przy użyciu gąbki. Jako wiek bezpieczny do kąpieli wskazuje się 8.–9. tydzień życia, dla wrażliwszych ras 12. (ale na rynku są preparaty deklarowane jako bezpieczne dla zwierząt od 5. dnia życia!). Preparaty dla szczeniąt są to kosmetyki delikatne, często hipoalergiczne, o nieintensywnej nucie zapachowej (często preparaty hipoalergiczne są deklarowane też jako kosmetyki dla szczeniąt, właśnie przez swój prosty
Szampony naturalne Comfy bazują na delikatnych substancjach my jących, bez dodatku SLS i parabenów, dlatego świetnie odpowiadają na potrzeby wrażliwej skóry zwierzęcej. Wszystkie produkty w linii za wierają nawilżająco-regenerujący bioolejek arganowy z certyfikatem organizacji Soil Association, a 99% ich składników aktywnych jest po chodzenia roślinnego. W formule każdego szamponu można znaleźć do pięciu naturalnych ekstraktów i witamin o dobroczynnym działaniu dostosowanym do wymagań konkretnych rodzajów sierści czy włosów. Kosmetyki wyróżniają się subtelnym, przyjemnym aromatem dopaso wanym do danego wariantu. W linii szamponów naturalnych proponu jemy pięć różnych szamponów dla psów: Natural Long Hair dla psów długowłosych, Natural Dark dla psów ciemnowłosych, Natural White dla psów jasnowłosych oraz dwie opcje dla najdelikatniejszych – Natural Puppy dla szczeniąt oraz przeznaczony dla skóry wrażliwej Natural Revital o działaniu regenerującym.
skład i łagodne działanie). Łagodnie usuwają zabrudzenia – ponieważ głównie takiego efektu oczekuje opiekun psa. Zawierają substancje odżywcze dla mocnego i lśniącego włosa i nawilżające, a także naturalne proteiny. Nie podrażniają skóry, nie naruszają jej naturalnej bariery ochronnej, nie drażnią oczu. Szampon może być w formie pianki myjącej. Oraz kostki myjącej (tzw. mydełka). A także lotionu do wykorzystania bez użycia wody (do czyszczenia sierści np. rękawicą). Sprzedając szampon dla szczeniaka (można zawsze go proponować przy kompletowaniu wyprawki dla szczenięcia), przypomnijmy kliento -
Białka keratyny i kolagen odbudowują uszkodzone obszary włosa i przywracają
jego sprężystość oraz elastyczność. Aloes i różne ekstrakty roślinne nawadniają
przesuszony naskórek, NNKT odżywiają skórę.
wi, że kąpiel to nowe doświadczenie w życiu szczeniaka i powinniśmy zadbać, aby było to wydarzenie przyjemne dla psa, nie powodowało reakcji stresowych. W pierwszych próbach skracamy czas do minimum, jedynie zaznajamiamy psa z łazienką, płynącą wodą polewaniem itd. Stopniowo wydłużamy czas treningu i nagradzamy psa za dobre zachowanie.
Dla niektórych opiekunów zapach psiej sierści bywa uciążliwy. Szukają więc specjalnych szamponów, które likwidują ten zapach.
Takie produkty są też przydatne w salonach groomerskich, dla hodowców czy domów tymczasowych, schronisk przygotowujących psa do wydania do nowego domu czy po prostu dla psów, które dużo czasu spędzają na dworze i często moczą sierść (albo lubią się tarzać w silnie pachnącej materii…). Szampony dają oczywiście również efekt oczyszczenia i odżywienia. Do neutralizacji zapachu stosuje się dodatek węgla aktywnego, sody oczyszczonej, protein owsa, wyciągów z owoców cytrusowych, ekstraktów mięty pieprzowej, olejki z eukaliptusa czy drzewa cedrowego.
W dobie szeroko rozwiniętej profilaktyki przeciw pasożytom zewnętrznym typowe szampony przeciw–pchelne mają już mniejsze znaczenie. Jednak warto je mieć w ofercie – czasem opiekunowie psów tzw. podwórzowych szczególną uwagę zwracają na ten aspekt kąpieli. A także potrzeba może się pojawić, kiedy do domu przybywa pies przygarnięty z ulicy czy schroniska. Jednak jeśli zwierzę ma delikatną i podrażnioną silnie skórę, warto też zastosować kosmetyk hypolaergiczny/sensitive. Obecnie nowoczesne, profesjonalne linie szamponów deklarują odstraszanie pcheł i kleszczy oraz innych insektów. Są również na bazie składników naturalnych – olejków eterycznych będących alternatywą pestycydów (olejek pelargonii, drzewa herbacianego, olejek Neem, olejek cedrowy, olejek cytrynowy, olejek lawendowy, olejek Andiroba, rumianek, olejek z eukaliptusa), więc szampony nie zawierają środków chemicznych i owadobójczych. Utrzymują skórę wolną od podrażnień spowodowanych ugryzieniami owadów, przyspieszają gojenie się drobnych ranek, koją, ale także mają działanie antybakteryjne i odkażające. Dodatkowo dzięki łagodnej formule odżywiają i chronią oraz nawilżają skórę (keratyna, wit. C i E, pantenol, aloes, olej kokosowy, jojoba) i oczyszczają sierść z brudu. Mięta pieprzowa dezodoryzuje. Można dobrać również szampony oparte na dimethikonie –substancji zwalczającej owady.
Znane są nam linie szamponów dedykowane różnym umaszczeniom
oraz rodzajom sierści – pewną no winką są szampony dla psów bez włosych.
Dla wielu opiekunów znaczenie mają kwestie etyczne (czy kosmetyk był testowany na zwierzętach, czy jest wegański) oraz ekologiczne (certyfikaty, np. ECOCERT, i opakowania recyklingowalne), przyjazne dla środowiska (też w zakresie procesu produkcyjnego, pozyskania surowców, biodegradowalności itp.). W kosmetologii ludzkiej według standardów europejskich kosmetyk naturalny powinien w ponad 95% składać się ze składników naturalnych i mineralnych – sprawdzajmy zatem składy na etykietach oraz informacje na ulotkach, często ta informacja jest wyraźnie zaznaczana przez producenta.
Dobór, skuteczność i efekt po kosmetykach to cechy indywidualne, czasami preparaty sprawdzają się u jednego zwierzęcia, a u innego nie, czasem cechy produktu, np. zapach, nie odpowiadają klientowi. Trzeba posiadać umiejętność szybkiego zaoferowania produktu o podobnych właściwościach. W ofercie powinny się znaleźć kosmetyki z różnych przedziałów cenowych i w różnych objętościach. Zwróćmy też uwagę na to, że nowoczesne formuły szamponów to formy koncentratów do rozcieńczania (np. 1:4, 1:10, 1:20), więc ich zakup jest bardzo korzystny. Przypominać należy, że kosmetyk rozcieńczamy bezpośrednio przed użyciem – a do tego celu polećmy specjalne butelki do rozcieńczeń. A skoro już ktoś kupuje szampon, to pokażmy także odżywki czy inne preparaty pielęgnacyjne z tej serii.
42 493 PSÓW W APLIKACJI
Dodaj kupony swojego sklepu na panel.mypetstory.pl
Nowi klienci
Program lojalnościowy
Promocje od dostawców
Drive-to-store
Baza wiedzy doradcy
Ponad 75 000
użytkowników aplikacji.
Dodaj swój sklep już dziś
www.mypetstory.pl.
Mamy luty i "atak" zimy w Polsce spadła temperatura, a także śnieg… czy to wystarczy, żebyśmy mogli przestać się obawiać zagrożenia inwazją kleszczy na wiosnę, która zbliża się wielkimi krokami? Niestety, nie!
Zima to co prawda czas diapauzy u kleszczy – takiej formy snu zimowego. Kleszcze zimują w stadium nimfalnym, ale zdarza się im przetrwać chłody również w innych stadiach, pod ściółką czy płytko pod ziemią, gdzie panują optymalne warunki (0°C oraz 90% wilgotności). Odporność kleszczy na zimno rośnie wraz z ich dojrzewaniem, ale nawet nimfy są w stanie przetrwać dobę w temperaturze -18°C! Jaja i głodne larwy giną w temperaturach niższych niż -7°C. Aktywność pajęczaki te zazwyczaj rozpoczynają w marcu lub kwietniu, kiedy temperatura gleby osiąga 5–7°C. W dobie ocieplania klimatu sen zimowy kleszczy bywa przerywany wcześniej niż dopiero wiosną. Jednocześnie kleszcze tak wysoce przystosowały się do zmian warunków środowiskowych, że możemy mówić praktycznie o całorocznym zagrożeniu, a sezon wiosenny, po wyjątkowo łagodnej tegorocznej zimie, może szczególnie obfitować w te pajęczaki.
Te niewielkie, trudno dostrzegalne zwierzęta nie mają naturalnych wrogów, mogących ograniczać ich populację, nie stanowią pokarmu dla innych żywych organizmów. Do tego świetnie się mnożą (samica składa średnio rocznie 2–5 tys. jaj), a także mogą przetrwać długotrwałą głodówkę (zniosą półroczne czekanie na ofiarę). Ich ulubiona wilgotność powietrza to 60–85%, a jak wiadomo nasze wiosny są deszczowe i wilgotne. Są bardzo odporne na warunki środowiskowe, dobrze znoszą zarówno upały, jak i chłody, jedynie wyschnięcie jest dla nich groźne (długotrwałe susze przy obecnych tendencjach w zmianach klimatycznych pozostają jedynym naturalnym narzędziem eliminacji tych pajęczaków).
Świetnie dostosowują się do nowych warunków (dzięki dużej zmienności genetycznej) – stąd ich powszechna już obecność w przestrzeni miejskiej, nie tylko w parkach, lecz wręcz na osiedlowych trawnikach. Jest to wyraz ich przystosowania do środowiska, w którym łatwiej znaleźć ofiarę – synantropia. Na świecie występuje około 900 gatunków kleszczy, z czego w Polsce oznaczono 21. Największym zagrożeniem
dla psów są kleszcz pospolity Ixodes ricinus, Rhiphicephalus sanguineus (kleszcz psi) oraz kleszcz łąkowy (Dermacentor reticulatus) – tzw. kleszcze twarde. O tym, że kleszcze twarde są faktycznie twarde, przekonało się wiele osób, które po zdjęciu nieopitych pasożytów ze zwierzęcia chciało pajęczaka po prostu zgnieść – jest to bardzo trudne!
W Polsce kleszcz pospolity zaczyna być aktywny pod koniec marca (temperatury 4,5°C–15,5°C, szczególnie zachęcają je do wspinania się trawy i krzewy; w tych temperaturach są też szybciej gotowe do żerowania po kolejnym linieniu), szczyt aktywności postaci nimfalnych i dorosłych to kwiecień i maj, zaś lato to czas larw. Szczyt jesienny rozpoczyna się we wrześniu, a czasem nawet pod koniec sierpnia. U kleszczy łąkowych mówi się o wiosennych i jesiennych szczytach aktywności.
Kleszcze lubią strefy przejściowe między różnymi typami roślinności. Wbrew dawnym powszechnym mitom nie skaczą z drzew, tylko z niskich traw i zarośli (maksymalnie 120–150 cm) przechodzą na żywiciela. Stąd właśnie wynika też zagrożenie w przestrzeni miejskiej, dawne sytuacje, że kleszcza przynosiło się jedynie ze spaceru po lesie, przechodzą już do historii. Śródmiejskie zieleńce, niewypielęgnowane zarośla na obrębach osiedli, zarośnięte brzegi rzek czy innych zbiorników wodnych to miejsca, gdzie można się natknąć na zagrożenie. A sam opiekun może przenieść kleszcza do domu na odzieży czy obuwiu. Szkodliwość kleszczy wynika z faktu, że pasożytują wszystkie formy rozwojowe kleszcza (larwa, nimfy, postać dorosła – imago). Samce nie piją krwi, tylko żywią się płynem tkankowym. Larwy spotykane są zazwyczaj w trawie do 30 cm, nimfy na trawach i roślinach do 1 m, a imago do 1,5 m, często na spodniej stronie liści. W ciągu dnia szczyty aktywności to od pierwszej rosy do południa, a potem od godziny 16 do zmroku. Cykl życiowy trwa w Polsce zależnie od warunków środowiskowych i kondycji samicy od roku do trzech lat. Także praktycznie stale jesteśmy narażeni na obecność tych bezkręgowców w różnych stadiach rozwoju.
Odporność kleszczy na zimno rośnie wraz z ich dojrzewaniem, ale nawet nimfy są w stanie przetrwać dobę w temperaturze -18°C! Jaja i głodne larwy giną w temperaturach niższych niż -7°C. Aktywność pajęczaki te zazwyczaj rozpoczynają w marcu lub kwietniu, kiedy temperatura gleby osiąga 5–7°C. W dobie ocieplania klimatu sen zimowy kleszczy bywa przerywany wcześniej niż dopiero wiosną.
Żerowanie może trwać od 5 do 14 dni (larwy około 3 doby, nimfy 5). Są też cierpliwe, mogą bardzo długo czekać na swoją ofiarę, przez pół roku mogą nie jeść! Co ciekawe, kleszcz psi, R. sanguineus, jest jedynym, który nie może przetrwać w środowisku zewnętrznym, wymaga odpowiedniej temperatury –stąd jego „ciągoty” do pomieszczeń mieszkalnych i hodowlanych (łatwo też odparowuje wodę z organizmu – można to zaobserwować, umieszczając pajęczaka np. w słoiku).
Ciało kleszcza składa się z gnatosomy i idiosomy – odpowiednika owadziego odwłoka. Gnatosoma składa się z pierścieniowatej podstawy, na której umiejscowione są nogogłaszczki oraz ryjek, który budują wysuwalne szczękoczułki i hypostom – aparat gębowy (wraz z częścią krtaniową gardła). Aparat gębowy jest typu kłująco-ssącego i pozwala zasysać krew żywiciela na zasadzie podciśnienia. Hypostom jest lancetowaty i uzbrojony w liczne ząbki skierowane ku tyłowi – dzięki czemu łatwiej zakotwiczyć się w skórze żywiciela (ale też trudniej wyjąć pasożyta). Kleszcze mogą żerować nawet z częściowo uszkodzonym
Tick Twister® Kleszczołapki® – skuteczny sposób na kleszcze Niby dopiero luty, ale sezon kleszczy z całą pewnością nadjedzie. I to niebawem. Wystarczy, że temperatury podskoczą do 5–7 stopni. Jest to więc świetny moment, żeby zachęcić klientów do skompletowania „kleszczowej apteczki” i w ten sposób rozpocząć sezon na te produkty w swoim sklepie. Warto zasugerować wcześniejsze przygotowania, żeby uniknąć paniki, gdy pojawi się wbity w skórę kleszcz. Prócz niezbędnych repelentów (obroże, krople, aerozole dla ludzi itp.), jednorazowych rękawiczek i środka dezynfekcyjnego, należy też zasugerować zakup skutecznego przyrządu do usuwania kleszczy. Proponujemy nasze haczyki Tick Twister® Kleszczołapki®. Oryginalne, produkowane we Francji przez ich wynalazcę, więc niezawodne. Z łatwością usuniemy nimi każdego kleszcza, bez względu na wielkość, z każdego miejsca, nie ściskając go, nie rozrywając, bez bólu i komplikacji. Wszystkie warianty tego produktu nadają się do sterylizacji i dezynfekcji, a to jest niezwykle ważne. Pamiętajmy, że żaden repelent nie działa zawsze, na wszystkich, z jednakową skutecznością. Warto więc polecić klientowi taki niezawodny przyrządzik, na wszelki wypadek.
aparatem gębowym, a także odtwarzać uszkodzoną idiosomę. Wyczuwają swoje ofiary dzięki narządowi Hallera umiejscowionemu na pierwszej parze odnóży (unoszą je i machają, próbując lepiej zlokalizować żywiciela). Rozpoznają ciepłokrwiste ofiary poprzez chemioreceptory (zapach – podobno rozpoznają około 40–50, np. kwas mlekowy i amoniak z potu oraz dwutlenek węgla obecny w wydychanym powietrzu – wyczuwany z 20 metrów!). Narząd jest także wrażliwy na ciepło oraz dotyk i ruch powietrza czy wibracje. Rozciągliwy oskórek idiosomy pozwala opitej krwią samicy kleszcza zwiększyć objętość ciała prawie 130-krotnie, zaś masę 100–200 razy. Wkłuwając się, wprowadzają antykoagulant, enzymy, inhibitory układu odpornościowego i substancje znieczulające
– stąd ofiary nie czują ich obecności i nie próbują się ich pozbyć, brak jest choćby świądu (gdy porównamy inwazję kleszczy z inwazją pcheł, wyraźnie widać różnice).
Kleszcze wzbudzają w nas obrzydzenie i strach. Nieopite pajęczaki trudno jest zauważyć. Samo „urgyzienie” nie jest ani bolesne, ani nie wywołuje świądu (jak jest to w przypadku pcheł). Pasożyt krwiopijca stanowi zagrożenie, bo choć samo ukąszenie nie jest szkodliwe, to nie -
bezpieczny jest fakt wektorowości, czyli przenoszenie groźnych dla zdrowia bakterii, wirusów, pierwotniaków i nicieni, które trafiają do organizmu żywiciela wraz ze śliną pajęczaka. Mogą być przenoszone pomiędzy różnymi pokoleniami i/lub stadiami rozwojowymi. Znamy drogi przekazywania patogenów u kleszczy – propagacji, takie jak transowarialna czy transstadialna. Ale np. w przypadku gorączki Q (riketsje Coxiella burnetii ) dochodzi do przekazania drobnoustroju drogą transspermalną – w spermatoforze. Odkryto także ryzyko przekazania nazwane „współbiesiadnym” – kiedy kleszcze żerują blisko siebie, korzystając praktycznie z jednej jamki wysiękowej, która zalewana jest napływającą krwią i płynami ustrojowymi. Coraz częściej występują też koinfekcje – czyli występowanie więcej niż jednego patogenu u pojedynczego kleszcza – co daje nietypowe objawy u zwierzęcia. Aktywna faza ssania krwi jest najniebezpieczniejszym momentem, w którym dochodzi do przenoszenia patogenów. Ryzyko jest proporcjonalne do czasu ssania krwi. Niebezpieczeństwo wzrasta po 48 godz. od pełnego wgryzienia się w skórę. Najbardziej znane czynniki zakaźne, to: Babesia spp., Borrelia burgdorferi sensu lato, Hepatozoon canis/felis, Ehrlichia spp., Anaplasma phagocytophilum, A. platys, Rickettsia spp.,
Bartonella spp. flawiwirusy i inne. Opiekunowie psów szczególnie obawiają się babeszjozy, która jest chorobą wywołaną przez pierwotniaki (piroplazmy) z rodzaju Babesia. Jest to choroba o niespecyficznych objawach, która stanowi zagrożenie życia zwierzęcia. Psy nie nabywają odporności, mogą ponownie zachorować. Coraz powszechniej mówi się też o zagrożeniu związanym z nicieniami i komplikacjami układu sercowo -naczyniowego. U ludzi podkreśla się zagrożenia związane z boreliozą i długotrwałe, poważne skutki przebytej (często niewykrytej) choroby.
Profilaktyka
Zamiast drżeć o zdrowie naszych podopiecznych i leczyć objawy chorobowe, dużo lepiej i bezpieczniej jest postawić na właściwą profilaktykę. Rolą sklepów zoologicznych jest także służenie poradą i wsparciem opiekunom psów i kotów. Warto więc już teraz pomyśleć o zatowarowaniu sklepu w środki profilaktyczne przeciw kleszczom, przyrządy do ich usuwania, apteczki (w tym chusteczki antybakteryjne) oraz zaopatrzyć się w materiały edukacyjne, które pomogą wyjaśnić potrzebę używania profilaktycznych preparatów oraz pokażą kleszcza 3D lub w powiększeniu z mikroskopu elektronowego – ze zwizualizowanym wrogiem łatwiej walczyć. Przypominajmy o regularnym oglądaniu i omacywaniu psów (pod
włos), wyczesywaniu po każdym spacerze, w celu odnalezienia i usunięcia kleszczy schowanych w sierści. Najłatwiej usunąć kleszcza, który dopiero rozpoczął żerowanie. Usunięcie już mocno wgryzionego bywa uciążliwe – można sobie pomóc specjalnymi haczykami – ważne, aby cały pajęczak został usunięty, pozostawiona główka może powodować powstawanie mikroropnii. Pokażmy, jak prawidłowo używać haczyków czy pęset. Ruch obrotowy przy wykręcaniu sprawia, że ząbki owijają się wokół hypostomu, co pozwala na bezpieczne wyciągnięcie całego (!) kleszcza ze skóry. I przypominajmy o odkażaniu sprzętu po użyciu.
Rozwiązaniem profilaktycznym jest stosowanie preparatów. Preparaty mogą być jedno- bądź dwuskładnikowe. Na przykład fipronil, permetryna, dimetikon, imidaklopryd lub np. permetryna+imidaklopryd, imidaklopryd+pyriproksyfen, imidaklopryd+flumetryna. Fipronil oraz permetryna są jednymi z blokerów kanału chlorkowego komórek nerwowych bezkręgowców, regulowanego przez kwas γ -aminomasłowy (GABA), główny neuroprzekaźnik procesów hamowania centralnego układu nerwowego. Zablokowanie przepływu jonów przez błonę komórkową prowadzi do niekontrolowanej aktywności ośrodkowego układu nerwowego i śmierci owadów lub roztoczy. Permetryna działa ponad 4 tys. razy
silniej na insekty niż na zwierzęta wyższe. Substancje aktywne w preparatach cechują się niską toksycznością dla samego zwierzęcia, jego opiekuna (uwaga na indywidualne reakcje alergiczne na daną substancję!) i otoczenia. Niektórzy opiekunowie wolą substancje naturalne – geraniol, czystek, lawenda, olejek eukaliptusowy, mięta chińska, miodla indyjska (olej Neem) czy próbują zawieszek ultradźwiękowych.
Koniecznie należy zapoznać się z ulotką informacyjną bądź informacją na opakowaniu preparatu, aby wiedzieć, jak go prawidłowo zastosować oraz jaki jest czas ochrony. Większość środków ma działanie bójcze (śmierć kleszcza po wygryzieniu się w skórę –wysychają), tylko niektóre bójcze i repelentne (czyli odstraszające).
Ilu opiekunów, tyle preferencji co do postaci preparatu. Zatem w sklepie nie może zabraknąć preparatów w dyfuzorze, pipetkach do zakraplania, obroży czy pianek/pudrów. Profesjonalny doradca potrafi odpowiedzieć na pytania klienta dotyczące różnic między postaciami preparatów, które najlepiej pasują dla zwierząt danego klienta, które można stosować u szczeniąt/kociąt, a które u suk karmiących. Należy przestrzec, aby NIGDY nie próbować stosowania u kotów preparatów przeciwpasożytniczych dedykowanych dla psów (chyba że ich producent wyraźnie dopuszcza w informacjach poda -
Hypostom jest lancetowaty
i uzbrojony w liczne ząbki skierowane ku tyłowi – dzięki czemu łatwiej zakotwiczyć się w skórze żywiciela (ale też trudniej wyjąć pasożyta). Kleszcze mogą żerować nawet z częściowo uszkodzonym
aparatem gębowym, a także odtwarzać uszkodzoną idiosomę.
nych na opakowaniu taką możliwość). Wiele z nich zawiera bowiem permetrynę – związek ten nie szkodzi psom, ale jest wysoce toksyczny dla kotów. Wynika to z różnic w niektórych procesach metabolicznych zachodzących w organizmach tych zwierząt (przed usunięciem z organizmu permetryna musi zostać utleniona lub poddana procesowi glukuronidacji; niestety, koty mają ograniczoną możliwość do przeprowadzania tego drugiego procesu, co wiąże się z gromadzeniem w ich organizmach toksycznych metabolitów i niższą efektywnością procesu detoksykacji), a także z faktu, że kot ma o wiele większą powierzchnię ciała w stosunku do swojej masy niż większość psów. Z reguły już w kilka godzin po lekkomyślnym podaniu środka z permetryną u kota pojawiają się objawy zatrucia w postaci ślinotoku, wymiotów, drżenia mięśni, a nawet padaczki i utraty przytomności. W takiej sytuacji konieczne jest jak najszybsze usunięcie preparatu z kociej sierści (poprzez przemycie miejsca podania dużą ilością wody) oraz natychmiastowe udanie się z pupilem do lekarza weterynarii, który wdroży leczenie objawowe, polegające na podaniu preparatów przeciwdrgawkowych, dożylnym nawodnieniu organizmu oraz zapewnieniu drożności dróg oddechowych (potrzebna może być nawet intubacja pupila). Dlatego w trosce o bezpieczeństwo pupila należy zdecydowanie odradzać wspomnianą „oszczędność” i stosować u kotów wyłącznie sprawdzone, dedykowane dla nich preparaty.
dr n. wet. Żaneta Dzięgelewska-Sokołowska
Sezonowość diety w naturze
W okresach jesienno-zimowych ich dieta jest oparta głównie na suszu, drobnych gałązkach i kłączach znalezionych pod śniegiem oraz na karmie zgromadzonej w norach, jak ma to miejsce w przypadku większości gryzoni. Z kolei wiosną i latem pokarm
stanowią zielonki, między innymi traw i ziół, bulwy czy też liście i owoce. Występowanie pór roku, różne w zależności od strefy klimatycznej, a także zmiany w dostępności pokarmu wpłynęły na sezonowość rozrodu tych zwierząt. U królików, a także większości gryzoni, nie bez powodu sezon rozrodczy przypada na miesiące wiosenne i letnie, które obfitują w pokarm. W okresie ciąży i laktacji zwiększa się zapotrzebowanie kaloryczne samic,
z kolei odsadzone młode w okresie letnim mogą korzystać z dostępności zielonek, które są kluczowe dla prawidłowego rozwoju w okresie intensywnego wzrostu. Zmienność klimatu wpływa również na zawartość tkanki tłuszczowej w ich organizmach. Zgromadzona na okres utrudnionej dostępności pokarmu podskórna tkanka tłuszczowa pozwala nie tylko na przetrwanie głodu, lecz także niskich temperatur. W diecie tych zwierząt domi -
Zdecydowana większość dzikich gatunków królików występuje w regionie klimatu kontynentalnego. W okresach jesienno-zimowych ich dieta jest oparta głównie na suszu, drobnych gałązkach i kłączach znalezionych pod śniegiem oraz na karmie zgromadzonej w norach, jak ma to miejsce w przypadku większości gryzoni. Z kolei wiosną i latem pokarm stanowią zielonki, między innymi traw i ziół, bulwy czy też liście i owoce.
nują pasze objętościowe, uzupełniane o niewielki dodatek pasz treściwych. Żyjące na wolności króliki skupiają się w rodzinne stada liczące nawet kilkadziesiąt osobników i kopią głębokie nory zapewniające schronienie. Podobnie jak szynszyle kopiące nory na skalistych i piaszczystych terenach czy kawie zajmujące nory opuszczone przez inne zwierzęta. Aktywność tych zwierząt polega na poszukiwaniu i gromadzeniu pokarmu, rozmnażaniu i ochronie przed drapieżnikami (kopanie nor lub poszukiwanie miejsc schronienia) – wszystko to generuje wysokie zapotrzebowanie energetyczne.
Udomowienie tych zwierząt znacząco wpłynęło na ich podstawową przemianę materii i metabolizm. Obecnie króliki i gryzonie są utrzymywane pojedynczo lub w grupach liczących kilka osobników. W warunkach domowych chów i hodowla odbywają się najczęściej w klatkach lub niewielkich wolierach, a poza nie zwierzęta są wypuszczane jedynie okresowo. W większości przypadków unika się również rozrodu, stosując w tym celu zabiegi kastracji i sterylizacji. Dodatkowo często zwierzęta te nie mają możliwości kopania nor i korzystają z gotowych, naturalnych elementów – domków, norek – dostępnych w sklepach zoologicznych. Wszystko to skutkuje spadkiem aktywności fizycznej, a w konsekwencji mniejszym zapotrzebowaniem energetycznym. Z tego właśnie powodu dieta królików i gryzoni utrzymywanych w niewoli powinna być dostosowana do panujących warunków utrzymania, które warunkują aktualne potrzeby żywieniowe.
Obecnie w żywieniu królików stosuje się dwa systemy żywienia – na -
turalny i sztuczny. W modelu natu ralnym stosuje się dietę, której skład jest uzależniony od aktualnej dostęp ności pokarmu w środowisku. W mie siącach wiosennych i letnich podaje się głównie zielonkę traw i ziół, mło de gałązki, warzywa i niewielką ilość owoców. Jesienią i zimą z kolei do minuje siano i susz z ziół. Stosowa na jest również niewielka ilość zbóż, wyłącznie jako dodatek, ponieważ w naturze króliki nie mają dużego dostępu do tego rodzaju paszy treściwej. Największy udział w diecie mają pasze objętościowe, charakteryzujące się dużą zawartością włókna pokarmowego. Włókno pokarmowe pochodzące z twardych elementów roślinnych zapobiega chorobom uzębienia oraz zaburzeniom pracy przewodu pokarmowego. Tego typu dieta objętościowa charakteryzuje się niską energetycznością dostosowaną do zapotrzebowania tych zwierząt, co mimo stałego dostępu do paszy chroni te zwierzęta przed otyłością. Zaletą tej metody żywienia jest również różnorodność składników, która pozwala osobnikom na dowolne wyjadanie składników karmy, co znacząco zwiększa jej atrakcyjność.
Drugim modelem żywienia, obecnie bardziej popularnym ze względu na jego powszechną dostępność i związaną z tym wygodę, jest model sztuczny. Opiera się on głównie na stosowaniu gotowych pasz treściwych w postaci granulatów, ekstrudatów i mieszanek, z jednoczesnym zapewnieniem zwierzętom nieograniczonego dostępu do siana i suszu ziół. Dietę uzupełnia się również o niewielką ilość warzyw i owoców. Zamysł stosowania gotowych karm ma służyć odpowiedniemu zbilansowaniu karmy, ujednoliceniu jej składu, podniesieniu jej kaloryczności (wskazanej w wybranych jednostkach chorobowych królików i gryzoni) i wzbogaceniu jej o mikro-
5249
KRÓLIKI, ŚWINKI MORSKIE I CHOMIKI
Dodaj kupony swojego sklepu na panel.mypetstory.pl
Nowi klienci
Program lojalnościowy
Promocje od dostawców
Drive-to-store
Baza wiedzy doradcy
Ponad 75 000
użytkowników aplikacji. Dodaj swój sklep już dziś
www.mypetstory.pl.
Otyłe króliki są niechętne do ruchu i przesiadują najczęściej w jednym miejscu. Często z chęcią rzucają się na ulubiony, wysokokaloryczny pokarm, z mniejszą chęcią natomiast spożywają pasze objętościowe. Zaawansowana otyłość może doprowadzić te zwierzęta do utrudnionego pobierania cekotrofów, a w konsekwencji do ciężkich zaburzeń odżywiania, chorób metabolicznych, a nawet śmierci.
i makroelementy, a także witaminy. Karmy komercyjne charakteryzują się również większą miękkością i są zalecane okresowo w wybranych chorobach przyzębia. Niejednokrotnie są dodatkowo wzbogacane w składniki poprawiające ich smakowitość, co ma zwiększać ich spożywanie. Powtarzalność składu pojedynczego granulatu ma również zapobiegać selektywnemu wyjadaniu karmy. Wygoda stosowania w połączeniu z troską o pupila sprawiają, że gotowe karmy, będące paszami treściwymi o wysokiej zawartości kalorii, są często stosowane w nadmiarze. W dłuższym okresie może to doprowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, w tym otyłości. Poza nadwagą mogą wystąpić również choroby uzębienia. Wynikają one z nadmiaru miękkich karm gotowych i niedoboru twardych składników w diecie i skutkują niedostatecznym ścieraniem się zębów. Niedobór włókna pokarmowego może również niekorzystnie wpływać na perystaltykę przewodu pokarmowego, co może prowadzić do zaburzonego wytwarzania i wydalania cektrofów, które są kluczowym źródłem składników odżywczych.
Otyłość wśród królików i gryzoni jest obecnie jedną z najczęściej występujących chorób. O ile brak apetytu (związany np. z bólem uzębienia), biegunka czy apatia są sygnałem alarmującym dla opiekuna, o tyle nadmierny przyrost masy ciała pozostaje często niezauważany lub wręcz komplementowany przez opiekunów. Z uwagi na to, że żywienie tych zwierząt jest całkowicie uzależnione od wyborów konsumenckich opiekuna, za podstawową przyczynę otyłości uznaje się nieodpowiednią dietę. Najczęściej zwierzęta są przekarmiane karmami komercyjnymi i zbożami, otrzymują nadmiar owoców
i białka zwierzęcego (w przypadku niektórych gryzoni). Niejednokrotnie zwierzęta są również karmione pieczywem, a nawet wyrobami cukierniczymi, które króliki chętnie spożywają. Skutkuje to nadmiarem pasz treściwych w stosunku do pasz objętościowych. W optymalnym systemie żywieniowym opracowanym dla dorosłego królika 1 kg paszy powinien dostarczać 2200 kcal. Króliki charakteryzują się wysokim spożyciem paszy, której masę szacuje się na około 65–80 gram na każdy kilogram masy ciała, a ich pasaż jelitowy trwa około 19 godzin. To właśnie te właściwości przewodu pokarmowego i zapotrzebowanie energetyczne określają, jak powinien wyglądać prawidłowy system żywienia tych zwierząt. Żywienie królików i gryzoni powinno się opierać na paszach objętościowych, ponieważ ich niska kaloryczność umożliwia nieograniczone i ciągłe ich przyjmowanie.
Otyłość prowadzi do gromadzenia się nadmiernej ilości tkanki tłuszczowej pod skórą. Nadmiar podskórnej tkanki tłuszczowej jest szczególnie dobrze widoczny pod szyją w postaci opadających fałdów oraz na karku. Wraz ze wzrostem stopnia otyłości kolejne fałdy tłuszczowe pojawiają się również w okolicy podbrzusza. Nadmiar podskórnej tkanki tłuszczowej zwiększa ryzyko wystąpienia bakteryjnych i pasożytniczych zmian zapalnych skóry i tkanki podskórnej, w tym pododermatitis. Patologiczny wzrost masy ciała może również prowadzić do zaburzeń ortopedycznych, w tym nasilenia zmian zwyrodnieniowych. Poza podskórnym nagromadzeniem tkanki tłuszczowej równie groźna jest otyłość trzewna, która skutkuje otłuszczeniem narządów jamy brzusznej, a nawet klatki piersiowej. Może się to przyczynić do zwiększonego ryzyka chorób metabolicznych, w tym cukrzycy, a nawet
stłuszczenia wątroby. Otyłe króliki są niechętne do ruchu i przesiadują najczęściej w jednym miejscu. Często z chęcią rzucają się na ulubiony, wysokokaloryczny pokarm, z mniejszą chęcią natomiast spożywają pasze objętościowe. Zaawansowana otyłość może doprowadzić te zwierzęta do utrudnionego pobierania cekotrofów, a w konsekwencji do ciężkich zaburzeń odżywiania, chorób metabolicznych, a nawet śmierci.
Jak chronić pupila przed nadwagą i otyłością?
Chcąc uchronić króliki i gryzonie przed negatywnymi skutkami otyłości, konieczne jest dostosowanie diety do ich aktualnych potrzeb, które są zależne od sposobu chowu, fazy wzrostu, ciąży, laktacji lub problemów zdrowotnych. Ważne jest również zadbanie o aktywność fizyczną, co można osiągnąć, stwarzając dostęp do pomieszczeń, klatek lub wolier o dużej powierzchni, które umożliwią bieganie i skakanie. Przydatne w tej kwestii okazują się także dyski do ćwiczeń, kołowrotki o pełnym bieżniku, tunele do wspinania, drabinki i zabawki, szczególnie lubiane przez gryzonie. W przypadku podejrzenia otyłości u królika lub gryzonia należy skonsultować się z lekarzem weterynarii. Czasem konieczne jest również wykonanie badań dodatkowych. Na podstawie wywiadu, badania klinicznego i wyników badań możliwe jest wprowadzenie zmian w żywieniu, które zawsze powinno być przeprowadzane stopniowo i z rozwagą. Niezależnie natomiast od wybranego modelu żywienia, kluczowa jest świadomość opiekuna, bo tylko ta jest w stanie uchronić naszych podopiecznych przed otyłością.
Bibliografia:
• Rabbit nutrition – how to prevent problems through correct feeding, G. Cousquer; Vet Times, 2008; 8.
• Nutritional Requirements for Rabbits, A.E. Halls; Nutreco Canada Inc, 2010; 10.
• Nutrition of the Rabbit, 2nd Edition, C. de Blas, J. Wiseman; Cabi; 2010.
• Żywienie królików. Cz. I. Współczesne modele żywieniowe – wady i zalety, J. Kliszcz, P. Dziubińska-Bartylak, U. Kulesza; Magazyn Weterynaryjny, 2021; 4.
• Żywienie królików. Cz. II. Współczesne modele żywieniowe – wady i zalety, J. Kliszcz, P. Dziubińska-Bartylak, U. Kulesza; Magazyn Weterynaryjny, 2021; 6.
• Wybrane problemy dermatologiczne królików, M. Szczepanik, P. Wilkołek, K. Chmielecka; VetKompeksowo, 2018; 10.
Jak przekonać klienta?
Skuteczna sprzedaż akwarium to doskonały interes dla każdego sklepu zoologicznego. Możemy bowiem liczyć nie tylko na doraźny zysk z tej transakcji, lecz także na pozyskanie kolejnego lojalnego klienta, który będzie do nas regularnie powracać na kolejne zakupy. Niestety, w dobie rosnących cen energii elektrycznej i zwiększających się kosztów życia wielu potencjalnych akwarystów waha się przed nabyciem zbiornika lub odkłada to na później. Już za chwilę przedstawimy kilka argumentów, których warto użyć, aby namówić klienta do zakupu i dołączenia do grona akwarystów oraz przekonać go, że akwarystyka szybko stanie się jego życiową pasją.
Pierwszy z argumentów, które chcielibyśmy przytoczyć, z pewnością nie jest najważniejszy, ale... w dzisiejszych czasach może okazać się najskuteczniejszy. Chodzi o koszty utrzymania akwarium, wbrew pozorom w przypadku średniej wielkości standardowego zbiornika są one bardzo niewielkie, nieporównanie niższe niż choćby koszty utrzymania psa lub kota. A oto przykład – do najpopularniejszych rozmiarów akwariów należą zbiorniki o długości 60 i 80 cm, co odpowiada pojemności odpowiednio około 50 i 100 l. W przypadku 60 cm akwarium całkowity miesięczny koszt utrzymania (energia elektryczna, woda + ścieki, karmy i preparaty do wody) wynosi zaledwie około 12 zł (energia elektryczna 8 zł, woda + ścieki 1 zł, karmy i preparaty około 3 zł). To mniej więcej tyle, ile kosztują dwie 400-gramowe puszki karmy mokrej dla psa. Z kolei utrzymanie 80 cm akwarium kosztuje zaledwie około 25 zł (energia elektryczna 16 zł, woda + ścieki 2 zł, karmy i preparaty około 7 zł). To mniej niż wynosi cena dwóch opakowań żwirku dla kota. Takie kwoty nie powinny stanowić problemu w budżecie nawet najbardziej ekonomicznie planującej swoje wydatki osoby. Śmiało więc można powiedzieć, że akwarium jest idealnym ,,pupilem” na trudne czasy.
Kolejny argument dotyczy bezpieczeństwa posiadania akwarium, a konkretnie całkowitego braku złego wpływu takiego ,,pupila” na nasze zdrowie, chodzi o tak powszechne w dzisiejszych czasach alergie. W przeciwieństwie do większości znanych zwierząt domowych praktycznie nie zdarza się bowiem, aby akwarium spowodowało jakiekolwiek reakcje uczuleniowe u ludzi (owszem bardzo sporadycznie zdarza się, że alergie powodują roztocza rozwijające się na powierzchni lustra wody w akwarium, są to jednak niezmiernie rzadkie przypadki). Dość często zdarza się natomiast, że alergie powoduje nie samo akwarium, a pokarm dla ryb, temu jednak stosunkowo łatwo zaradzić, przechowując go w szczelnie zamykanym opakowaniu oraz trzymając poza zasięgiem uczulonych osób. Śmiało można więc powiedzieć, że akwarium jest idealnym ,,pupilem” nawet dla alergików i ludzi szczególnie wrażliwych.
W przypadku 60 cm akwarium całkowity miesięczny koszt utrzymania (energia elektryczna, woda + ścieki, karmy i preparaty do wody) wynosi zaledwie około 12 zł (energia elektryczna 8 zł, woda + ścieki 1 zł, karmy i preparaty około 3 zł). To mniej więcej tyle, ile kosztują dwie 400-gramowe puszki karmy mokrej dla psa.
Kolejnym z argumentów o dużej sile przekonywania jest wygoda opiekuna akwarium. Pod wieloma względami ryby to doskonałe zwierzęta domowe. Po pierwsze, nie trzeba ich wyprowadzać kilka razy dziennie jak psa ani codziennie sprzątać brudnej kuwety jak w przypadku kota. Po drugie, opieka nad akwarium zajmuje dziennie tylko kilka minut – obejmuje nakarmienie ryb oraz sprawdzenie, czy wszystko w zbiorniku jest w porządku. Po trzecie, ryby akwariowe nie roznoszą sierści po domu, nie drapią mebli oraz nie nasiusiają na podłogę. Po czwarte, akwarium można bez najmniejszych obaw pozostawić bez opieki nie tylko na cały dzień, gdy wychodzimy do pracy czy szkoły, lecz także na weekend, a nawet na dłuższy urlop. Choć wydaje się to nieprawdopodobne, standardowy zbiornik po odpowiednim przygotowaniu może obyć się bez opiekuna nawet dwa tygodnie. Umożliwia to nowoczesna technika, taka jak sterowniki czasowe oświetlenia czy automatyczne karmniki. Tak komfortowego rozwiązania nie oferuje nam praktycznie żaden inny zwierzak domowy. Po piąte, ryby nie hałasują i nie są uciążliwe dla sąsiadów. Akwarium jest więc idealne dla wszystkich, którzy spędzają dużo czasu poza domem oraz lubią podróżować, jak również dla osób pedantycz-
Hypermax to nowoczesny filtr kanistrowy, który zapewni doskonałą jakość filtracji nawet w największych zbiornikach akwariowych. Intuicyjność, automatyzacja obsługi oraz bezpieczeństwo użytkowania sprawiają, że filtra mogą używać zarówno doświadczeni, jak i początkujący akwaryści. Wysoka jakość wykonania, z której od blisko 40 lat słyną produkty marki Aquael, gwarantuje niezawodność i trwałość działania.
www.aquael.pl
O tym, że dla akwarystyki można stracić głowę, wie każdy akwarysta. Jeśli zajrzymy na strony i blogi hobbystyczne, dowiemy się, że jest to pasja, która „odpręża”, „pozytywnie wpływa na samopoczucie”, „uspokaja”. Jedni porównują ją z ogrodnictwem, inni z medytacją. Dla wielu akwarystyka to wybór numer jeden, dla innych – np. zwierzolubów, zmagających się z alergiami czy posiadających małe mieszkania, to alternatywa. W ostatnim czasie mocno podkreśla się także dekoracyjny aspekt akwariów. Niezależnie od tego, z jakich pobudek zdecydujemy się na założenie zbiornika, musimy przede wszystkim mieć na uwadze dobro zwierząt. Dlatego na start najlepszy będzie kompletny zestaw akwariowy wyposażony w niezbędny sprzęt, który jest w stanie zapewnić optymalne warunki dla rozwoju zwierząt i roślin. Z oferty Aquael mogę polecić LEDDY DAY&NIGHT, Leddy XL DAY&NIGHT zestawy z linii AQUA4 czy designerskie OptiBent lub Shrimp Set Day & Night.
nych i lubiących czystość w mieszkaniu. To również idealne wyjście dla ludzi zapracowanych, którzy nie mogą poświęcić swojemu pupilowi zbyt wiele czasu.
Wspomnieliśmy już, że akwarium nie wywiera negatywnego wpływu na nasze zdrowie (brak alergii), teraz należy dodać, że wprost przeciwnie, ma ono na nie korzystny wpływ. Jak to możliwe? Otóż chodzi o wilgotność powietrza w naszych mieszkaniach, która z reguły jest zbyt niska. Badania udowodniły, że postawione w pomieszczeniu akwarium, a zwłaszcza tak modne obecnie pozbawione pokrywy zbiorniki otwarte, znacząco zwiększa wilgotność powietrza. Ułatwia to oddychanie i funkcjonowanie zwłaszcza osobom cierpiącym na alergię oddechowe, astmę i inne przypadłości układu oddechowego, a także... nałogowym palaczom. Akwarium świetnie sprawdza się jako nawilżacz powietrza w pokojach małych dzieci.
To nie wszystko, dowiedziono również, że akwarium ma zbawienny wpływ na nasze zdrowie psychiczne oraz układ krążenia. Regularna obserwacja ryb powoduje uspokojenie i uregulowanie akcji serca oraz obniżenie ciśnienia krwi. Poza tym uspokaja, odstresowuje i działa odprężająco. Działanie to jest szeroko wykorzystywane, np. w poczekalniach gabinetów stomatologicznych, gdzie kolorowe ryby obniżają stres i poprawiają samopoczucie nie tylko najmłodszych pacjentów oczekujących na swoją kolej. Akwarium ma też działanie antydepresyjne, np. w przypadku osób samotnych i starszych udowodniono, że posiadanie zbiornika z rybami pozwala zagospodarować ich czas oraz zapomnieć o trapiących ich problemach i wypełnić pustkę po stracie bliskiej osoby. Akwarium jest więc idealnym rozwiązaniem dla wszystkich ludzi zestresowanych i przemęczonych, a więc... dla zdecydowanej większości z nas.
Akwarium stanowi również idealne narzędzie edukacyjne, zwłaszcza wśród dzieci, pielęgnacja zbiornika rozwija bowiem w młodym człowieku poczucie obowiązkowości i systematyczności. Opiekując się rybami, dziecko uczy się odpowiedzialności oraz rozwija swoje zdolności manualne. Mało tego – uczy się także planowania, oszczędzania i zarządzania swoimi pieniędzmi, aby w ramach
własnego budżetu kupić nowe rybki czy roślinki, rozwija w sobie również wrażliwość i opiekuńczość. Śmiało można więc powiedzieć, że akwarium pozwala na rozwinięcie w dziecku bezcennych umiejętności i wyrobienie cech bardzo przydatnych w jego późniejszym życiu.
To nie wszystko, posiadanie akwarium budzi w dziecku fascynację i zainteresowanie niezwykłym podwodnym światem, w rezultacie zaczyna ono zadawać pytania i szukać na nie odpowiedzi. A to zwiększa jego głód wiedzy i pasję do zgłębiania jej różnych dziedzin. Na przykład, chcąc obliczyć objętość akwarium, przez zabawę poznaje matematykę, chętnie sięga też po książki przyrodnicze, chcąc poznać miejsca, z których pochodzą jego pupile, zaczyna interesować się geografią. Aby zapewnić swym podopiecznym idealne parametry wody, zgłębia wiedzę z zakresu chemii i fizyki. Akwarystyka często rozwija w młodym człowieku pasję do majsterkowania. Starsze dzieci dzięki akwarystyce często chętniej uczą się też języków obcych, aby uzyskać dostęp do wiedzy zawartej w literaturze zagranicznej.
Tak więc akwarium jest doskonałym nauczycielem pozwalającym przyswajać wiedzę w najskuteczniejszy sposób, czyli poprzez dobrą zabawę.
SAS FILTER 500 to akwariowy filtr powierzchniowy przeznaczony do usuwania z lustra wody warstwy zanieczyszczeń powstającej z kurzu, błony białkowej czy drobnych resztek roślin. Pomaga utrzymać estetyczny wygląd akwarium, wspiera proces filtracji i napowietrzania wody. Dzięki regulowanej wydajności idealnie sprawdzi się zarówno w akwariach o dużej, jak i małej powierzchni lustra wody. www.aquael.pl
Akwarystyka może być też doskonałym hobby dla całej rodziny, bywa że zbiornik kupiony ,,dla dziecka” staje się zaczątkiem hobby jego rodziców. Obserwacja niezwykłych zachowań ryb może stać się doskonałą rozrywką zarówno dla młodszych, jak i dla starszych. Tak więc posiadanie akwarium może ułatwić budowanie relacji z bliskimi. Co więcej, w przeciwieństwie do innych hobby związanych ze zwierzętami domowymi akwarium ma tę przewagę, że wciąż można je zmieniać i udoskonalać, np. dokupując nowe rośliny czy ryby. A to wiąże się z pasjonującymi rodzinnymi wizytami w sklepach zoologicznych oraz polowaniem na rozmaite nowinki. Jeśli więc chcielibyśmy polepszyć relacje wewnątrz naszej rodziny i zbudować nowe więzi z bliskimi, zakup akwarium wydaje się być idealnym rozwiązaniem.
Akwarium to nie tylko fascynujące hobby, lecz także niekonwencjonalna ozdoba każdego wnętrza. Starannie urządzony zbiornik posiada w sobie bowiem coś hipnotyzującego – przyciąga wzrok, fascynuje i zachwyca swoim wyglądem, sprawiając, że z zapartym tchem będą podziwiać go wszyscy nasi goście. Większość akwarystów przyznaje wprost, że gdy w ich domu pojawiło się akwarium, przestali oglądać telewizję lub ograniczyli tę czynność do minimum, bowiem ryby akwariowe okazały się być zwyczajnie ciekawsze od telewizora.
Nie bez znaczenia pozostaje fakt, że walory dekoracyjne akwarium można wykorzystać w każdym, nawet najmniejszym pomieszczeniu. Na rynku dostępny jest bowiem bardzo szeroki wybór zestawów akwariowych pasujących do każdego wnętrza, począwszy od pokoju dziecięcego, poprzez gabinet, elegancki salon, aż po kuchnię. Ba, akwaria stają się coraz bardziej popularne również w pomieszczeniach firmowych, w tym nawet w gabinetach prezesów, gdzie podkreślają prestiż i wyjątkowość oferowanych usług.
Posiadanie akwarium pozwala rozwijać się nie tylko dzieciom – w praktyce pozwala na poszerzanie horyzontów i samorealizację osób w każdym wieku. Opieka nad zbiornikiem wpływa bowiem na charakter człowieka, uczy go cierpliwości, wyrozumiałości i tolerancji. Rozwija w nim również pasję tworzenia i kształtuje umiejętności
Posiadanie akwarium pozwala rozwijać się nie tylko dzieciom – w praktyce pozwala na poszerzanie horyzontów i samorealizację osób w każdym wieku, opieka nad zbiornikiem wpływa bowiem na charakter człowieka, uczy go cierpliwości, wyrozumiałości i tolerancji. Rozwija w nim również pasję tworzenia i kształtuje umiejętności artystyczne.
artystyczne. Unikalny wystrój wnętrza akwarium pozwala na wyrażanie siebie i rozwijanie swojego własnego stylu. Posiadanie akwarium może także ułatwiać nawiązywanie relacji międzyludzkich i nowych znajomości poprzez uczestnictwo w wystawach czy konkursach akwarystycznych lub aktywne uczestnictwo w internetowych forach i grupach tematycznych. W wielu wypadkach pozwala to na otworzenie się na świat i poszerzenie własnych horyzontów.
Ryby przynoszą
Na zakończenie warto przytoczyć jeszcze jeden argument, otóż według wierzeń wielu ludów Dalekiego Wschodu posiadanie ryb i opieka nad nimi przynoszą człowiekowi szczęście i zapewniają powodzenie w życiu. Akwarystyka odgrywa też dość istotną rolę w dalekowschodniej sztuce feng shui, w myśl jej zasad woda w domu jest bardzo pożądana i przynosi rozmaite korzyści jego mieszkańcom.
Tanie, bezpieczne, wygodne, zdrowe, sprzyjające edukacji, cementujące rodzinę i przynoszące szczęście. Czy można chcieć więcej? Akwarium w domu jest idealnym pomysłem dla osób w każdym wieku i niezależnie od wykonywanego zawodu, dlatego z czystym sumieniem możemy polecać je naszym klientom i czerpać zyski płynące z rozwoju ich pasji do kolorowych mieszkańców tego podwodnego świata.
OptiBent Set to kompletny zestaw akwariowy wyposażony w trwały filtr, elektroniczną grzałkę oraz energooszczędne oświetlenie LED. Szkło typu opti zapewnia wysoką przejrzystość zbiornika, a zaokrąglone narożniki nadają mu dekoracyjny charakter. Zestaw docenią zarówno początkujący, jak i ceniący stylowe rozwiązania, doświadczeni akwaryści. Od niedawna dostępny także w nowym rozmiarze 70 litrów, a także w wersjach 20 i 30 litrów.
www.aquael.pl
Wielka premiera nowych i ulepszonych receptur Brit Care dla psów
Azan, główny dystrybutor marki Brit, wprowadza na rynek nowe i ulepszone receptury dedykowane psom różnej wielkości, na rozmaitych etapach życia i o zróżnicowanych wymaganiach żywieniowych. W nowej odsłonie Brit Care dla psów znalazło się w sumie aż 20 różnych pozycji, dostępnych w trzech liniach produktowych:
• Brit Care Sustainable
To najnowsza, zrównoważona linia karm, która została stworzona w celu zapewnienia zdrowego trawienia, poprawy samopoczucia i kondycji fizycznej zwierzęcia przy jednoczesnym zachowaniu troski o środowisko. Nowatorski kompleks wyselekcjonowanych składników jest oparty na wykorzystaniu białka z owadów, dzięki czemu podczas produkcji znacznie ograniczony zostaje ślad węglowy. W produktach stosowane są tylko składniki pochodzące ze zrównoważonych źródeł, od zaufanych i certyfikowanych dostawców z UE.
• Brit Care Grain Free
Bezzbożowa linia karm stworzona z myślą o wszystkich psach. Dedykowana szczególnie psom z wymagającą sierścią, ponieważ wspiera zdrowie skóry, mając zarazem wpływ na poprawę jakości sierści. Linia ta jest także optymalna dla czworonogów, które wykazują niepożądane reakcje na inne rodzaje pokarmu. Pomaga dbać o prawidłowe funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego, utrzymuje psa w doskonałej kondycji fizycznej oraz wzmacnia jego naturalną odporność.
• Brit Care Hypoallergenic
Hipoalergiczna linia karm bazujących głównie na jednym źródle wyselekcjonowanego białka zwierzęcego, co minimalizuje prawdopodobieństwo wystąpienia reakcji alergicznych. Karmy z tej linii są szczególnie polecane psom o wrażliwym układzie pokarmowym, mającym specjalne wymagania żywieniowe oraz narażonym na występowanie alergii lub nietolerancji pokarmowych. Formuły zostały wzbogacone probiotykami wspierającymi zachowanie prawidłowej flory bakteryjnej jelit oraz ostropestem plamistym, który wspomaga pracę wątroby, jednocześnie oczyszczając organizm przez pozbywanie się szkodliwych dla niego toksyn.
Czym charakteryzują się nowe, ulepszone karmy?
• Surowce dostępne od zaufanych, certyfikowanych dostawców z Unii Europejskiej.
• Brak dodatku soi, barwników i GMO.
• Wykorzystywanie metod produkcji nieinwazyjnych dla klimatu.
• Dbałość o ograniczenie śladu węglowego.
• Opakowanie nadające się do recyklingu.
Poznaj nową odsłonę karm Brit Care na: https://www.nowybritcare.karmybrit.pl/!
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat karm opartych na białku z owadów, zajrzyj tutaj: https://karmyzowadami.karmybrit.pl/
Nowa kolekcja legowisk ONE GREENWOOD dla psów to idealne połączenie wysokiej jakości materiałów, funkcjonalności oraz nowoczesnego designu. Wytrzymała tkanina pokryta modnym, geometrycznym wzorem przyciąga wzrok, a zdejmowane pokrycia poduch oraz możliwość prania w pralce ułatwiają utrzymywanie czystości. Legowiska ONE GREENWOOD spełnią wszelkie oczekiwania czworonogów i ich opiekunów.
W skład kolekcji wchodzą legowiska okrągłe (w siedmiu rozmiarach, od 50 cm do 80 cm) i prostokątne (w trzech rozmiarach, od 53 cm do 75 cm).
Ponadto w kolekcji można znaleźć wygodne poduchy i materac ze zdejmowanym pokryciem, a także poduchy wypełnione watą, oferujące dodatkową, komfortową warstwę posłania.
*Zolux: www.zolux.pl.
biuro@zolux.pl, tel. +48 43 678 43 13
W odświeżonej linii Meat Fancy znalazło się aż sześć nowych smaków dla psów oraz pięć debiutujących przysmaków dla kotów. Wysokobiałkowe, niskokaloryczne przekąski nie zawierają cukrów, soli i glutenu. Świetnie nadają się jako przysmaki czy nagrody w czasie szkolenia czworonoga. Występują w praktycznych i trwałych opakowaniach strunowych. Polecane dla psów i kotów wszystkich ras i rozmiarów.
Meat Fancy dla psów dostępne są w gramaturach 100 g i 500 g. Linia została wzbogacona o nowe przysmaki z kaczką, jagnięciną czy wołowiną.
Meat Fancy dla kotów obejmuje pięć wariantów przysmaków o gramaturze 50 g. Smakołyki zostały wykonane z mięs takich jak łosoś, tuńczyk czy kurczak.
www.comfypet.pl
Gratka dla wielbicieli miękkich przekąsek! Delikatne, suszone filety z kurczaka zawdzięczają swoją miękkość specjalnej recepturze i wyjątkowemu procesowi produkcji. Filety lubiane są w szczególności przez małe psiaki, dla których stanowią pyszny gryzaczek. Dla większych psów świetnie sprawdzą się w roli smakowitej przekąski między posiłkami. Miękka struktura sprawia, że bez problemu poradzą sobie z nimi nawet psi seniorzy z niepełnym uzębieniem.
Dostępne w opakowaniu 500 g.
Producent: Petmex Company
Dystrybutor: www.b2b.hubun.pl
Kaczka to mięso cenione zarówno przez psiaki, jak i ich opiekunów. Wyjątkowe walory smakowe i niski potencjał alergizujący czynią z kaczki idealny wybór dla większości psiaków.
Krążki z kaczki marki Bontari to smaczna i aromatyczna przekąska, polecana w szczególności psom małym i średnim – dla największych ras z powodzeniem może służyć jako smakołyk treningowy.
Dostępne w opakowaniu 500 g.
Producent: Petmex Company
Dystrybutor: www.b2b.hubun.pl
Kultowe pałeczki owinięte smakowitym kurczakiem już dostępne! Twarda, bogata w kolagen pałeczka ze skręconej skóry wołowej stanowi pyszny trening dla psich zębów, a aromatyczny kurczak wzbogaca smak przekąski. Pałeczki są idealnymi gryzakami dla mniejszych i średnich psiaków, jednak z pewnością przypadną do gustu również tym większym. Regularne podawanie gryzaków pozytywnie wpływa na higienę psiej jamy ustnej i pomaga przeciwdziałać chorobom przyzębia.
Dostępne w opakowaniu 500 g.
Producent: Petmex Company
Dystrybutor: www.b2b.hubun.pl
Eat Smalls ACTIVE to łatwo przyswajalna formuła, która łączy wyselekcjonowane owady hodowlane z wysokiej jakości pysznymi bezglutenowymi składnikami. Białko owadzie jest obecnie jednym z najbardziej zrównoważonych białek zwierzęcych na świecie. Jest zdrową alternatywą dla mięsa i częścią przyjaznego dla środowiska stylu życia. Receptura została opracowana przez ekspertów w dziedzinie weterynarii i jest bogata nie tylko w białko, lecz także w żelazo, wapń oraz kompleks witamin z grupy B, w tym B12 . Eat Small ACTIVE to karma idealnie zbilansowana dla psów o normalnym poziomie aktywności oraz sportowych i pracujących. Jest polecana także dla psów wrażliwych oraz z nietolerancjami pokarmowymi. Wykorzystane w formule Eat Small ACTIVE owady Hermetia illucens to gatunek znany z szybkiego cyklu rozrodczego i wzrostu, a także z minimalnego zapotrzebowania na wodę, pożywienie i przestrzeń. Rosną bez modyfikacji genetycznych, hormonów i antybiotyków.
Dystrybucja: www.amiplay.pl
Karma mokra VEGDOG SENSIBELCHEN powstała we współpracy ze specjalistami w dziedzinie weterynarii. To kompletna, pełnoporcjowa formuła, która najlepiej odpowiada wymogom żywieniowym dorosłych psów wrażliwych pokarmowo. Wykorzystano tu lekkostrawne składniki, takie jak łubin, soczewicę i amarantus, posiadające idealny profil aminokwasowy, w pełni realizujący zapotrzebowanie zwierzęcia na białko. Wyeliminowano także główne alergeny, co oznacza, że VEGDOG SENSIBELCHEN doskonale nadaje się jako dieta wykluczająca. Stosowane składniki wzmacniają mięśnie, a dzięki dodatkowi alg, które dostarczają niezbędnych kwasów tłuszczowych Omega-3 i -6, wspierają także skórę i nadają sierści zdrowy wygląd. Specjalnie opracowany proszek mineralny zapewnia suplementację w witaminę B12 , taurynę i karnitynę. Uzupełnieniem receptury są zdrowe i smaczne zioła: mniszek lekarski, melisa oraz kwiat rumianku. Wszystkie używane w karmach VEGDOG składniki są regionalne i spełniają najwyższe standardy niemieckiej jakości. Dystrybucja: www.amiplay.pl
Kolekcja płaszczyków przeciwdeszczowych amiplay Bristol to doskonałe rozwiązanie, kiedy deszczowa aura nie zachęca do wyjścia na spacer. Wykonany z wysokiej jakości materiałów, jest trwały i nieprzemakalny. Idealnie sprawdzi się o każdej porze roku. Cienka tkanina chroni przed deszczem i wiatrem, nie powodując przy tym przegrzania organizmu. W chłodniejsze dni, zwłaszcza zimą, można bez problemu założyć płaszczyk na cieplejsze ubranko, jak choćby bluzę czy sweter. Stworzony z myślą o wygodzie zarówno opiekuna, jak i czworonoga, zapinany jest na rzepy pod brzuchem oraz na klatce piersiowej. Pozwala to na dodatkową regulację obwodu, a co za tym idzie idealne dopasowanie do każdej psiej sylwetki. Szeroka rozmiarówka od 23 do 58 cm gwarantuje, że płaszczyk będzie dobrze leżał na większości psich ras, od małych po duże włącznie. Dostępne są trzy klasyczne kolory: granatowy, czerwony i moro. Do kompletu polecamy także buty Bristol, które zabezpieczą psie łapy przed niesprzyjającymi warunkami atmosferycznymi o każdej porze roku.
www.amiplay.pl
Transporter oraz torba podróżna amiplay Safari to doskonały wybór na każdą podróż. Wykonane są z bardzo wytrzymałej tkaniny poliestrowej ze zwierzęcym printem oraz skóry ekologicznej odpornej na uszkodzenia. Są to najwyższej jakości, bardzo trwałe materiały wykorzystywane do produkcji mebli. Dzięki siatce znajdującej się na każdym boku transportera całość jest świetnie wentylowana, co znacznie zwiększa komfort podróży. Wejście w obu produktach zapinane jest na suwak w bardzo wygodny sposób. W transporterze znajduje się uchwyt umożliwiający noszenie go w dłoni oraz długi pasek do zawieszania na ramie niu. Torba z kolei posiada optymalnej długości uchwyty wygodne do noszenia. W środku znajduje się krótka smycz z karabińczykiem, dzięki której można bez piecznie przypiąć zwierzę, żeby nie wyskoczyło podczas transportu. Wyciąga na podłoga ułatwia utrzymanie w czystości. Seria Safari przypadnie do gustu osobom poszukującym funkcjonalności w ekstrawaganckim stylu. Wychodząc naprzeciw tym oczekiwaniom, stworzyliśmy produkty wysokiej jakości, które będą służyły przez długi czas. www.amiplay.pl
KONG Cross Knots Elephant, Lion, Monkey – stabilne wnętrze
KONG Knots to seria zabawek do szarpania i przeciągania. Posiada charakterystyczny szkielet, wykonany z bardzo wytrzymałego sznura. Takie zastosowanie pozwala na wielogodzinną zabawę, bez ryzyka rozerwania czy rozczłonkowania zabawki. KONG Cross Knots to chyba najbardziej eleganckie stworzenia z rodziny Knots. Zabawne twarze małpki, słonia i lwa oraz nieoczywiste szczegóły, takie jak skrzyżowane nogi, nadają zabawce pluszowy charakter. Potrzeba zabawy to naturalny instynkt każdego zwierzęcia. Pozwala rozładować energię i zapewnia stymulację zarówno psychiczną, jak i fizyczną. To także czas, który zwierzę może spędzić na wspólnej zabawie z opiekunem. To szczególnie ważne, by dać pupilowi poczucie bliskości, a zabawa to jeden z najlepszych ku temu sposobów. KONG Cross Knots doskonale sprawdzą się do przeciągania oraz aportowania. Umieszczona w środku piszczałka zapewnia zainteresowanie psa na dłuższy czas, co pozwoli mu zająć się nią także w samotności. Dystrybucja: www.amiplay.pl
Superfoods to zestaw unikatowych i jak najmniej przetworzonych składników o wysokiej wartości odżywczej, które wspomagają pracę organizmu oraz wzbogacają dietę. Są świetnym źródłem antyoksydantów.
Linia Diamond Naturals oparta jest na białku pochodzenia zwie rzęcego – jagnięcinie, kurczaku oraz łososiu, które pozyskiwane jest z wolnych wybiegów i połowów zrównoważonych – wykorzy stuje w swych formułach te dodatki, aby pomóc Twemu pupilowi dłużej cieszyć się zdrowiem. Ponadto każda formuła zawiera też probiotyki wspomagające trawienie i odporność.
Kot czy pies... rasa duża czy mniejsza... młodzik czy senior... kun del, dachowiec czy zwierzak z rodowodem... niezależnie od etapu życia w linii Diamond Naturals zawsze znajdziesz formułę właści wą dla Twojego ulubieńca.
Animal Service
www.animal.com.pl
tel. 885 857 000
Poziomo
2) ojczyzna lemurów
4) np. prezydent lub poseł
6) np. ara lub kakadu
7) inaczej jarzyny
9) roślinny symbol Irlandii
10) inaczej suchoty
13) wydobywa się w nim skały
14) najwyższy stopień w marynarce wojennej
18) potrzebuje go nurek
19) rasa psów z Zakazanego Miasta
22) w ręku muszkietera
23) warzywo na przecier
25) stary doświadczony żołnierz
26) większy od wiolonczeli
27) inaczej gwiazdozbiór
28) popularne sumiki akwariowe
Pionowo
1) słynny toruński smakołyk
3) rzemieślnik szyjący ubrania
5) inaczej sekret
6) uczestniczy w szkoleniu psów obronnych
8) miasto w Hiszpanii
11) statek do kruszenia lodu
12) owad wytwarzający włókno stosowane w produkcji tkanin
15) przychodzi po zimie
16) purpurowy barwnik z owadów
17) inaczej znawca
20) odkrył Amerykę
21) podąża przez pustynię
24) małż stosowany jako dodatek w karmach dla psów
Fundatorem nagród jest firma Życzymy miłej zabawy!
Na trzy osoby, które jako pierwsze prawidłowo rozwiążą krzyżówkę i prześlą jej zdjęcie na adres redakcja@zoobranza.com.pl, czekają nagrody niespodzianki ufundowane przez firmę PORTICA , dystrybutora markowych karm dla psów i kotów.
Wydawnictwo:
FIDELIS PRESS Sp. z o.o.
Laureatami poprzedniej edycji naszej krzyżówki zostali Państwo: Joanna Bielińska, Łukasz Stachowicz, Mateusz Wojtala. Zwycięzcy otrzymali nagrody-niespodzianki ufundowane przez firmę TROPICAL , producenta markowych karm dla zwierząt domowych! Gratulujemy!
WWW.ZOOBRANZA.COM.PL
Współpraca autorska:
Ewa Chilmańska
Redaktor naczelna: dr n. wet. Joanna Zarzyńska joanna.zarzynska@zoobranza.com.pl
Redaktor prowadzący: dr inż. Paweł Zarzyński pawel.zarzynski@zoobranza.com.pl
Sekretarz redakcji: Żaneta Żołnierczuk zaneta.zolnierczuk@zoobranza.com.pl
Reklama: Bernadeta Stańko-Łuczka bernadeta.stanko@zoobranza.com.pl
tel. 606-448-000
Adres redakcji: ZooBranża
ul. Bankowa 11A/2 05-090 Dawidy Bankowe
Copyright © FIDELIS PRESS Sp. z o.o.
Sabina Janikowska prof. dr hab. Michał Jank dr n. wet. Grzegorz Madajczak prof. dr hab. Piotr Ostaszewski dr inż. Jacek Wilczak dr n. wet. Joanna Zarzyńska dr inż. Paweł Zarzyński Joanna Żulicka i inni.
Projekt graficzny: PRO CREO
Piotr Łuczka piotr.luczka@procreo.pl
Skład i łamanie: Łukasz Wójcik
Korekta: Ewa Wilczyńska
Nakład: 4000 egz. ISSN 2450-0372
Redakcja nie zwraca materiałów nie zamówionych. W przypadku materiałów opublikowanych redakcja zastrzega sobie prawo do ich skracania i zmiany tytułów. Warunkiem przyjęcia materiału do druku jest złożenie przez autora oświadczenia, że nie został on złożony do opublikowania w innej redakcji.
Materiały publikowane w magazynie ZooBranża mogą by wykorzystywane publicznie pod warunkiem podania źródła. Opinie wyrażane na łamach pisma nie zawsze są zgodne z poglądami redakcji.
Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za treść opublikowanych ogłoszeń i reklam. Jednocześnie zastrzega sobie prawo odmowy przyjęcia lub odmowy publikacji albo też wstrzymania publikacji ogłoszenia, reklamy lub insertu na wcześniej uzgodnionych warunkach, bez ponoszenia jakiejkolwiek odpowiedzialności z tego tytułu, z przyczyn siły wyższej, sprzeczności ogłoszenia, reklamy lub insertu z prawem bądź zasadami współżycia społecznego (dobrymi obyczajami), albo też sprzeczności z linią programową bądź charakterem publikacji, a także z negatywną oceną przez redakcję tytułu treści zawartych w ogłoszeniu, reklamie lub insercie, oraz sądowego zabezpieczenia bądź zgłoszenia przez osoby trzecie przeciwko Wydawcy, lub osobom trzecim roszczeń lub uprawdopodobnionych zastrzeżeń związanych z ogłoszeniem, reklamą lub insertem bądź ich emisją w zakresie objętym umową.
