i-Tree : revolutionair onderzoek Output van bomen in €uro’s aan klimaatvraagstukken Joke Colijn, foto: Lisette van der Spek Recent heeft de NVWK een prijs gekregen voor onze groene inspanningen uit een onverwachte hoek. Lisette van Soest, inmiddels werkzaam bij de gemeente Dordrecht op de afdeling ‘Ruimtelijke kwaliteit, team groen en spelen’, heeft ons aangemeld voor het winnen van een prijs bij het bedrijf Idverde waarmee zij vanuit haar functie samenwerkt. Idverde wil door gemeenten en instanties te helpen bij realiseren van groene projecten, en het integreren van groen in projecten, de waarde van de leefomgeving verhogen voor zowel gebruikers als de maatschappij als geheel. Een ideologische boodschap, waaraan het bedrijf praktisch handen en voeten geeft. En er worden jaarlijks prijzen uitgeloofd voor andere groene organisaties die dat ook doen, zoals de NVWK. Lisette dacht mee over bestemming van de prijs ad € 675,- en kwam met de suggestie om het IHC-bos bij Krimpen aan de Lek te inventariseren en de waarde van de bomen te laten berekenen volgens de nieuwste software van i-Tree Eco. In het februarinummer beschrijft Jaap Graveland het bos als een ‘verborgen parel’ (pag. 16). IHC wil het bos verkopen, er zijn plannen voor dure buitendijkse woningbouw. Het NVWK-bestuur werd verrast door Lisettes opzienbarende voorstel, en ziet het als een pilot om voor mogelijke andere toepassingen ervaring op te doen. D
W
at doet i-Tree? i-Tree Eco heeft in samenwerking met een platform van Nederlandse bomenspecialisten de van oorsprong Amerikaanse software omgezet naar Nederlandse omstandigheden. Begin 2019 kwam dit programma beschikbaar nadat er pilots zijn geweest in 14 gemeenten om het te testen, waaronder Dordrecht. De resultaten zijn de vinden in de publicatie ‘De Baten van Bomen, resultaten van i-Tree Eco in Nederland’. Of bekijk dit grappige en informatieve filmpje: i-Tree maakt de baten van bomen inzichtelijk op het gebied van hemelwaterregulering, afvang fijnstoffen, schaduwwerking, energiebesparing, CO2 reductie en noem maar op. Bovendien zijn mensen geestelijk en lichamelijk gezonder in een omgeving waar bomen staan en groeien kinderen evenwichtiger op als ze in een groene omgeving buiten kunnen spelen. De waarde van bomen in onze maatschappij wordt nu vooral bepaald door wat het hout waard is als biomassa, of in het beste geval als bouwmateriaal – dus als de bomen dood zijn. Tot die tijd worden bomen economisch vooral gezien als onrendabele kostenpost: aankoop, aanplant, onderhoud, enz. Terwijl bomen zoveel meer voor ons doen en ons enorme maatschappelijke kosten besparen. Waarom is het op wereldschaal zo’n drama dat er in Brazilië het Amazone oerwoud in snel tempo verdwijnt om plaats te maken voor een monocultuur van palmolie- of andere plantages – of soms alleen voor de houtopbrengst? Omdat die enorme woudreuzen grote hoeveelheden lucht zuiveren van fijnstof, vruchtbare bodem vasthouden, water opnemen en weer verdampen aan de lucht zodat elders regen valt, CO2 omzetten in zuurstof, een enorme rijkdom aan biodiversiteit huisvesten en grondstoffen voor medicijnen produceren. i-Tree introduceert een nieuwe manier van rekenen die veel verder gaat dan de bestaande systemen voor het taxeren van bomen en het bepalen van de waarde van groen. I-Tree heeft vooral ervaring opgedaan met bomen in de bebouwde kom en wil graag de uitdaging van het berekenen van de waarde van zo’n verwilderd boscomplex als het IHC-bos aangaan. at gaan wij doen? We maken er een leuke NVWK-dag van. Met leden die dit een
W 16
WAARDVOGEL | APRIL 2021
aantrekkelijke klus lijkt, gaan we een dagdeel bomen opmeten volgens de aanwijzingen en meetapparatuur van i-Tree. De berekeningen gaan uit van gegevens zoals de afmetingen van de kruin, de soort boom, de levensverwachting, de stamlengte en -dikte, enzovoorts. We gaan een paar representatieve plots van zo’n 10 x 10 m uitzetten en die gegevens daarna extrapoleren. De markante bomen meten we apart op en tekenen we in. Over de exacte w erkwijze volgt nog een onderhoud met i-Tree, want de gegevens moeten zo compleet en nauwkeurig mogelijk worden aangeleverd. i-Tree laat hier vervolgens het softwareprogramma op los en daaruit volgt dan in euro’s wat het natuurlijk kapitaal van het bos waard is.
D
oe je mee? Wie het IHC-bos een warm hart toedraagt kan meehelpen met plots uitzetten, bomen inventariseren (welke boomkenner doet mee?), opmeten en tellen. De RIVM-maatregelen gelden helaas nog steeds, dus met tientallen tegelijk kunnen we het bos niet in, maar dat is hiervoor ook niet nodig. Een exacte datum hebben we afhankelijk van het gesprek met i-Tree nog niet geprikt, maar stuur gerust vast een mail naar j.j.colijn@gmail.com, of bel me als je meer informatie wilt. Het bos wordt al geïnventariseerd op vogels door vier NVWK-leden die er BMP-tellingen doen (zie hiernaast) en we houden nog een inventarisatie van andere planten dan de bomen. Het i-Tree rapport samen met deze inventarisaties levert een veel completer beeld op van wat het bos betekent en waard is voor de kern Krimpen aan de Lek en voor de Krimpenerwaard. En dan hebben we aan de waarden als recreatiegebied en als speelplek voor kinderen nog niet eens een kaartje gehangen, de insecten zijn nog niet geteld, de zoogdieren (denk ook aan vleermuizen!) niet geïnventariseerd. Wie nu denkt: dát is nou net iets voor mij!, voel je dan vooral welkom! D
