Weidevogelseizoen 2022 Startavond, cursussen en Natuurbeheerplan 2023 Joke Colijn Op 17 maart was de startavond van het weidevogelseizoen in De Zwaan. Er was een mooie opkomst en een duidelijke behoefde na corona om elkaar weer te zien en te spreken. Een gebakje maakte het weerzien extra feestelijk. Bernard zou vertellen over de provinciale ontwikkelingen rond het Actieplan, hetlandelijke Aanvalsplan Grutto en hoe het ministerie van LNV hiermee omgaat. Helaas kon Bernard niet aanwezig zijn, maar zijn artikel in het Weidevogelverslag 2021 en voorzitter Jaap Gravelands bijdrage over Weidevogels in het voorlaatste nummer van de Waardvogel hebben nog niets aan actualiteit ingeboet. Dus als je je kennis wilt opfrissen over hoe het er voorstaat: pak ze erbij. D
W
eidevogelbescherming anno 2022: andere inzichten Klaas opent met een welkom aan iedereen. Hij wijst op de materialen die klaarliggen om mee te nemen. Dan kondigt hij Joke aan, mij dus. Ik houd een betoog over veranderde inzichten in weidevogelbescherming. Eerst minstens 10 minuten stil staan en kijken bij ‘t hek of de ingang van het perceel. Gedrag van de vogels kan je heel veel vertellen. Noteer alles bij QBM in het invoerportaal. Ga niet vaker het land in dan nodig. Praat met je boer over zijn planning t.a.v. bewerkingen. Als er vogels zitten op percelen die gemaaid, gerold of bemest worden, dán is het tijd voor actie in de percelen. Als het gaat om maaien en je bent bang dat je door hoog gras de eventuele nesten later niet kunt vinden, dan kun je uiteraard eerder zoeken, maar nadat je ze gevonden hebt, liever niet eerder het land in dan rond uitkomen nesten of de geplande bewerking. Want elke verstoring geeft een verminderde kans op uitkomen van 5-15%, oftewel zet predatoren op het spoor van het nest. Ook niet meer doen: met een grote groep het land op rij aflopen en vervolgens wekenlang die percelen niet meer bezoeken. Dat geeft op dat ene moment heel veel onrust en geursporen, en vervolgens heb je geen idee van wat erna gebeurt op zulke percelen. Verdeel de menskrachten zodat je regelmatige waarnemingen hebt gedurende het broedseizoen, zeker als je meer boeren bezoekt. Als je toch het land moet aflopen, kijk dan niet alleen naar de grond. Als de vogels boven het veld roepen, sta stil en kijk vooral ook omhoog. Luister naar hun geluiden: roepen ze om je weg te jagen uit hun territorium, zijn ze aan het baltsen (jubelen) of zijn het alarmroepen om hun jongen te waarschuwen? Dat klinkt allemaal echt anders! Kijk ook waar ze landen: op min of meer gelijke hoogte van waar jij staat op een perceel naast je en kijken ze naar je? Dan hebben ze in elk geval een nest, of jongen. Gaan ze ergens anders heen en daar lopen foerageren? Dan vorm je geen gevaar. Dikke kans dat ze niet op het perceel waar je loopt broeden, of helemaal niet (meer) broeden.
I
nvoeren in de Boerenlandvogelmonitor, foto’s maken Verder: beter en liefst ter plekke, anders gelijk thuis digitaal invoeren van de waarnemingen. Oorzaken van lege nesten worden regelmatig niet vermeld: uitgekomen, verlaten, gepredeerd enz. Vul behalve adulte vogels die je telt, en indien mogelijk kuikens als je die ziet, ook waarnemingen in van predatiegevallen en foeragerende predatoren in je gebied. Dat kan in de QBM en in de BTS-optie. Denk hierbij ook aan katten die je in het veld ziet en beschrijf die dan in het opmerkingenveld (b.v. rode kat witte poten, zodat je ook bij een volgende keer weet of het dezelfde of een andere kat is). Maak foto’s van een predatiegeval. Bijvoorbeeld geplukte eend: zijn de schachten van de veren intact = roofvogel, zijn ze afgebeten = zoogdier. Leeggegeten ei: staan er
36
WAARDVOGEL | APRIL 2022
gaatjes in van hoektanden en beslaat het gat niet het halve ei en is het relatief ‘netjes’ langs de randen = zoogdier, is er met botte snavel een groot gat in geramd met barsten in de rest van het ei = waarschijnlijk kraai of meeuw. Ook eieren en karkassen van niet-weidevogels zijn voor informatie interessant. Probeer goede foto’s te maken waarop de genoemde elementen zichtbaar zijn. Leg het transparante centimetertje bij een ei voor de afmetingen. Of, als er omdat het ei is weggedragen gaatjes van hoektanden zichtbaar zijn, leg het meetlatje zó dat je de afstand ertussen kunt aflezen. Stuur foto’s op naar Marielle (Marielle@collectiefkrimpenerwaard.nl), en vermeld waar je ze gemaakt hebt. Specialisten kunnen aan goede foto’s vaak wel zien wie de ‘dader’ is, dus het geeft niets als je het zelf niet weet. En vergeet vooral niet om van wat je meemaakt in het land notities te maken. Leuke of juist minder leuke voorvallen, alles was je meemaakt in het land ontvangen we graag voor het Weidevogelverslag 2022!
P
redatie ontmoedigen Als we weten dat bijvoorbeeld een bunzing stelselmatig ‘s nachts een veld afschuimt, kan een rommelbult waarin hij zich overdag kan ophouden worden verwijderd, of een loopplank d.m.v. een constructie met gaas ontoegankelijk worden gemaakt; hier weet Bouw Breedveld alles van. Marielle zet je wel op het goede spoor. Het is dan wel zaak dat je snel actie onderneemt, voordat alle nesten uit zo’n perceel zijn verdwenen. Zelf stap je zo over zo’n hindernis heen, maar zoogdieren niet en die hebben vaak een hekel aan water. Ze kúnnen wel zwemmen, maar houden bij grote voorkeur droge voeten. Wat ook heel nuttig is: het invoeren van foeragerende kraaien en kleine mantelmeeuwen in je gebied. Kan ook in de QBM. Zie je ze aan de grond of verkennend vliegen boven je percelen: vul ze in met het juiste aantal. Ze hoeven helemaal niet te broeden op of bij ‘jouw’ percelen, maar kunnen die wel stelselmatig afzoeken voor voedsel. Dat kunnen ook eieren en kuikens zijn.
B
reder leren kijken, inzet van de weidevogeldrone We willen weidevogelbescherming als geheel veel breder gaan aanvliegen dan alleen nestzoeken: meer monitoren waar mogelijk om geen geursporen uit te zetten, letten op geschiktheid van de biotoop voor weidevogels, kijken naar kruidenrijkheid van de onderhavige percelen, monitoren van het beheer, alert zijn op welke predatoren actief in je gebied aanwezig zijn. Als je eenmaal hebt geconstateerd waar ‘jouw’ vogels zitten en je waarnemingen hebt ingevoerd, kun je Marielle bellen als je denkt dat een last-minute contract op zo’n perceel of percelen misschien raadzaam is, of als je niet zeker weet hoeveel er zitten en er komen binnenkort werkzaamheden. Er zijn immers niet voor niets zoveel
