MIDSOMMAR - 5
vecht weet hij de draak te verslaan en de prinses te redden. Te midden van de vreugde en opluchting groeit er plots een roos uit het felrode drakenbloed. De ridder Jordi plukt de roos en geeft hem aan de prinses. Om die reden geven geliefden vandaag de dag op Jordi’s feestdag elkaar een roos. Kort na zijn benoeming tot officiële beschermheilige van Catalonië in 1456 wordt er in Barcelona een rozenmarkt ter ere van Jordi georganiseerd. Hiermee is volgens de overlevering de viering van La Diada de Sant Jordi geboren. Vanaf dat moment wordt deze dag jaarlijks gevierd, hetzij in verschillende mate van intensiteit. De viering, zoals die nu bekend is, komt in de negentiende eeuw onder invloed van de Renaixença in een stroomversnelling . Deze politieke en culturele beweging is ontstaan ter bescherming van de Catalaanse en Valenciaanse cultuur. Het is dan ook de culturele hoek die het boeke-
nelement langzaam toevoegt aan de Catalaanse feestdag. Dat 23 april tevens de sterfdag is van zowel Miguel de Cervantes ,schrijver van o.a. Don Quixot van La Mancha, en William Shakespeare heeft de viering van het gedrukte woord enkel van nog meer symbolische waarde voorzien. Vanaf het begin zijn de festiviteiten een belangrijke dag geweest voor de promotie van de Catalaanse literatuur. Alleen tijdens de dictatuur van Franco was het Catalaans verboden. Dat brengt ons bij het laatste Nederlandse tintje met betrekking tot Jordi. Wijlen Johan Cruijff streek in 1973 neer bij FC Barcelona in het Spanje van Franco. Een jaar later werd zijn zoon geboren. Diens naam? Jordi, naar de beschermheilige van het onderdrukte Catalonië. Het regime had dergelijke namen verboden, maar dit verbod stond buitenspel omdat Jordi in Amsterdam geboren was. En zo was ook de geboorte van deze Jordi een bescheiden Catalaans volksfeestje. d
De Zweedse magie van midsommar Gina Verhagen - Het is midsommar! Bloemkronen worden geregen, mensen dansen in groene velden, gitaarmuziek klinkt van mijlenver en het lied Små grodorna wordt uitbundig gezongen. Oftewel, de zomer wordt ingeluid. Door heel Zweden maakt iedereen zich op om dit spektakel jaarlijks te vieren. Traditioneel gezien wordt de dag van de zonnewende gevierd: de zon staat die dag het langste aan de hemel en de nacht is het kortst. Deze dag, waarop ‘de zon nooit ondergaat,’ valt officieel op 21 juni, maar midzomeravond wordt altijd gevierd op een vrijdag, tussen 19 en 25 juni, en de dag erop is het midzomerdag – nog meer feest! Maar wat houdt precies de magie van deze feestdagen in?
M
idsommar betekent vandaag de dag voor het feest pas echt los en gaan de Zweden dansen en zingen vele Zweden het begin van hun zomerva- om de boom heen. Het jongere volk wacht vaak dan toch kantie. Winkels sluiten, de steden ogen ver- liever tot de avond om mee te doen met de activiteiten. laten en vele Zweden vertrekken naar het Geen feest zonder eten! Ook bij midsommar horen platteland, waar het midzomerspektakel doorgaans gevierd wordt. De zomers in Zweden zijn relatief kort, dus velen moeten er zo snel mogelijk het beste van nemen. Het is een feestdag van samenkomen en zodoende verzamelen vele families zich bij elkaar op het platteland, om samen uitgebreid te lunchen en van de buitenlucht te genieten, waarna ze na de feestdagen in alle rust weer van hun vakantie kunnen genieten. Tijdens midzomerdag verrijzen door het hele land meibomen, een midsommarstång. Dit zijn kruisvormige bomen vol groen en elke streek doet zijn best om hun meiboom er zo mooi mogelijk uit te laten zien. Eerst wordt de boom liggend versierd, daarna wordt – onder luid gejoel – de boom door sterke mensen omhoog getrokken. Een waar midzomerbuffet: ingelegde haring en gekookte aardappelen met dille en zure room. Om je vinger bij af te likke, toch? Staat de boom rechtop? Dan barst EINDELOOS JAARGANG 25, NR. 8
