INTERVIEW
INRICHTING ZORGSTELSEL VERDEELT CDA EN SP Op het gebied van zorg zijn CDA en SP het vaak met elkaar eens. Ook tijdens een digitaal tweegesprek tussen de Kamerleden Joba van den Berg (CDA) en Maarten Hijink (SP) delen beide zorg-woordvoerders opvallend vaak elkaars standpunten. Alleen over financiering en de inrichting van het zorgstelsel denken ze echt verschillend.
‘W
ij zijn voor meer samenwerking en minder marktwerking. Vóór, noem het, zinnige en passende zorg’, antwoordt Van den Berg op de openingsvraag hoe het CDA aankijkt tegen de almaar stijgende zorgkosten. ‘We vinden dat specialisten in loondienst moeten komen. We zetten in op méér preventie om zo zorg te voorkomen, want die betaalbaarheid is voor ons echt een punt. We streven naar een lerende cultuur om de kosten in de hand te houden. Zorg is een basisrecht. Daarom gaan wij voor de drie B’s: zorg moet beschikbaar zijn, betaalbaar en bereikbaar voor iedereen. In het kader van bereikbaarheid vinden we de regionale ziekenhuizen van groot belang, en hun positie willen we verder versterken. De laag volume-/hoog-complexe zorg willen we wel concentreren. Wat het zorgstelsel betreft, zal iedereen een stukje premie moeten blijven betalen – waarbij we hechten aan maximering van het eigen risico op € 385.’ ‘Het is wel heel interessant dat nu zoveel partijen het eigen risico willen bevriezen, verlagen of, zoals in ons geval, afschaffen. Echt een trendbreuk’, reageert Hijink. ‘Wij zijn ten principale tegen een eigen risico, omdat je de kosten voor de zorg niet moet leggen bij mensen die de pech hebben ziek te worden. Niemand kiest ervoor een been te breken of chronisch ziek te zijn. Wij leggen de poortwachtersfunctie bij de huisarts. We willen niet dat patiënten afzien van het advies van de huisarts omdat ze hun eigen risico niet willen aanspreken.’ ‘Wat financiering betreft, zien we twee mogelijkheden’, vervolgt Hijink. ‘Fiscaliseren of inkomensafhankelijk maken. Dan kun je ook de zorgtoeslag afschaffen, waarmee je heel veel bureaucratie voorkomt. We pleiten voor een Nationaal Zorgfonds. We willen af van private verzekeraars die al concurrerend een polis-jungle creëren. En verder ben ik het eens met Joba wat betreft
6
specialisten in loondienst. Er blijkt enorm veel geld te worden verdiend door medisch-specialistische bedrijven in het ziekenhuis. Dat aanpakken levert ook meteen winst op het gebied van ongewenste prikkels op, zoals betalen per verrichting.’ Van den Berg vult aan dat ook het CDA liefst van de zorgtoeslag af wil, ‘maar in ieder geval toe wil naar een forse vereenvoudiging van het fiscaal toeslagenstelsel’.
Coördinatie Hoe breng je regionale coördinatie tot stand tussen preventieve zorg en eerste- en tweedelijnsgezondheidzorg in een gereguleerd concurrentiestelsel met voornamelijk private partijen? Van den Berg knikt als ze de vraag hoort. Volgens haar zijn partijen bang dat de ACM hen bij samenwerking op de vingers zal tikken, terwijl samenwerking vaak wel wenselijk is. ‘Neem ict. Ik heb in de zorg nog geen tevreden klant ontmoet. In Nederland maakt 60% van de ziekenhuizen gebruik van de systemen van Chipsoft, 30% van Epic en 10% van Nexus. Als ik zorgverleners vraag waarom ze daar niks aan doen, komen ze met de ACM aanzetten. Dan wil ik meteen de wetgeving aanpassen. Het mag niet zo zijn dat een concurrentieverbod samenwerking op dat gebied belemmert. Aan de andere kant zou ik graag zien dat er regionale preventiefondsen komen die door zorgverzekeraars, zorgkantoren en gemeenten gefinancierd worden.’ Hijink ziet dergelijke preventiefondsen niet zitten. ‘Dan ga je naast de bestaande structuur een nieuwe optuigen. Voor zorgverzekeraars loont het niet om in preventie te investeren. Het is een klassiek prisoners dilemma: als ik níet in preventie investeer en een ander wel, profiteer ik er het meest van. Preventie werkt het best als de politiek in een Nationaal Zorgfonds de grote lijnen bepaalt en regionale zorgfondsen de uitvoering voor hun rekening nemen. Uiteindelijk kun je ook de langdurige zorg in dat
01 2021
