Edukacja dzieje się wszędzie
Współczesne wzorce starzenia się E DY TA B O N K
W rozprawie doktorskiej, którą obroniłam w lipcu 2019 roku, na podstawie wyników przeprowadzonych badań podjęłam próbę opisania czterech podgrup seniorów.
1. Wyemancypowani (aktywni-samodzielni) Wyemancypowani seniorzy wymykają się wielu stereotypom i tradycyjnym rolom przypisanym starości. Poszukują innych sposobów spędzania czasu, budowania relacji poprzez przecieranie nowych szlaków w jesieni życia. Do tej podgrupy należą częściej seniorzy najmłodsi, najzdrowsi i w najlepszej kondycji fizycznej. Zdarzają się również osoby w wieku sędziwym, nadal wysokofunkcjonujące. Przykładem mogą być popularne postacie promujące aktywny styl życia w internecie, np. Antoni „Dziarski Dziadek” Huczyński (rocznik 1922) czy Dagny Carlsson (rocznik 1912). Emancypacja seniorów wiąże się z ich wcześniejszym wykształceniem (najlepiej wyedukowana podgrupa) i aktywnością w wieku senioralnym (sporą część tej społeczności stanowią słuchacze uniwersytetów trzeciego wieku i podobnych jednostek edukacyjnych). Nauka zazwyczaj wiąże się z otwartością, ciekawością poznawczą, co przekłada się na cyfrową inkluzję tej grupy – jej przedstawiciele najczęściej korzystają z nowinek technologicznych. Wyemancypowani seniorzy prowadzą najbogatsze życie towarzyskie, często pozarodzinne. W dobie zmian modelu rodziny i jej roli osoby te najbliższe relacje opierają zwykle na znajomych, przyjaciołach czy sąsiedztwie. Nowy wzorzec starzenia się i walka ze stereotypami w tej grupie mogą wiązać się też z większą mobilnością (przeprowadzki, podróże) czy wzrastającą liczbą rozwodów (Rocznik demograficzny GUS, 2014, 2018).
2. Domocentryczni (nieaktywni-samodzielni) Jest to podgrupa seniorów samodzielnych, cieszących się względnie dobrym stanem zdrowia. Jej przedstawiciele koncentrują się na życiu domowym i wartościach rodzinnych. Najczęściej mieszkają ze swoimi bliskimi i od nich otrzymują największe wsparcie. Preferują domowy tryb życia i bierne spędzanie
38
