Kryzys czy impuls rozwojowy?
Ile powinna trwać lekcja online? P I O T R M AC Z U G A
Wiemy już, że możemy atrakcyjnie i skutecznie uczyć przez internet za pomocą wideo – transmisji prowadzonej na żywo, a także materiału wcześniej nagranego i opublikowanego np. w formie kursu online. Czy zastanawialiście się jednak kiedyś, ile powinna trwać idealna lekcja? Na pewno się zastanawialiście, bo przecież to pytanie zadaje sobie prędzej czy później każda osoba związana z edukacją, choćby w roli ucznia. Od początku przyzwyczajamy się do 45-minutowego rygoru lekcji w szkołach, choć często mówi się przy okazji, że odbiorcy i tak nie są w stanie skupić się przez tak długi czas, a także, iż jest to niezbyt chlubna pozostałość po dawnych epokach. Przywołuje się nawet Bismarcka, żeby pokazać, w jakim zastoju metodycznym się znajdujemy – a raczej nasze dzieci. Niekoniecznie słusznie, ale o tym innym razem. Jak z kolei rozpatrywać to, że idąc na studia, nagle trafiamy na wykłady 90-minutowe, skoro te o połowę krótsze i tak były dwa razy za długie? Czyżby chodziło wyłącznie o wygodę organizatorów zajęć? Dla większości z nas pierwsze dni w takiej formule nauczania to istne męczarnie. Badania pokazują, że wiele zależy od punktu wyjścia. Jeśli przez kilkanaście lat szkoły podstawowej i średniej przyzwyczajamy się do trzech kwadransów skupienia (albo jego udawania), to podwojenie tego czasu jest dla nas szokiem. Uczniowie, którzy przywykli do krótkich i dynamicznych wykładów 20-minutowych, tak samo źle reagują na lekcje 45-minutowe, jak my na półtoragodzinne. Jak widać, zanim w ogóle odwołaliśmy się do jakichkolwiek argumentów naukowych (np. psychofizjologicznych), już dostrzegamy, że jesteśmy „nierówni” ze względu na „nierówne” doświadczenia i przyzwyczajenia. Czytając wyniki badań i różne opracowania, możemy wręcz dojść do wniosku, że w zasadzie… nic nie wiadomo. Oderwijmy się jednak na chwilę od sali wykładowej czy szkoleniowej i wejdźmy do tej wirtualnej, bo ona – w odróżnieniu od wcześniej wymienionych – jest otwarta. Mało tego, to zazwyczaj trener lub jego klient decydują (często bez jakiejkolwiek konsultacji metodycznej), jak długo powinny trwać zajęcia. Nas – uczniów w wirtualnej klasie – nie chronią żadne przepisy dotyczące organizacji kształcenia. Odwołać się możemy, co najwyżej, do zasad BHP w sytuacji, gdy ktoś kazałby nam siedzieć przed ekranem komputera przez wiele godzin bez przerwy. Nie o to przecież jednak chodzi. Poszukajmy zatem satysfakcjonującej wszystkich odpowiedzi na pytanie postawione w tytule – ile powinna trwać lekcja online? Z pomocą może nam przyjść najbardziej znana na całym świecie marka konferencji naukowych – TED (Technology, Entertainment and Design – Technika, Rozrywka i Design). Zdecydowana większość uczestników tych wydarzeń to widzowie oglądający
46
