5
Słowo wstępne
S Ł AWO M I R Ł A I S red a k to r m e r y t or yc zny
Rok 2020 okazał się wyjątkowy ze względu na COVID-19. Z jednej strony chcemy żyć „normalnie” i mamy dosyć mówienia o pandemii, z drugiej – trudno nie zauważyć, że wpłynęła ona na otaczającą nas rzeczywistość. Pokazała między innymi, jak ważna jest edukacja i jak wiele od niej zależy. Jeszcze kilka lat temu powiedzielibyśmy, że to rozwój technologii i innych dziedzin wymusza na nas potrzebę ciągłego uczenia się. Żeby mieć lepszą pracę i wygodniejsze życie, byliśmy zmuszeni nadążać za postępem. Jednak dzisiaj mamy coraz więcej sygnałów, że jako gatunek homo sapiens musimy się zmienić. COVID-19, pożary lasów czy wypełnione plastikiem plaże są potwierdzeniem, że powinniśmy zmodyfikować swoje postępowanie nie dla własnej wygody, lecz po to, żeby przetrwać. Nie zlikwidujemy plastikowych śmieci, ale może zredukujemy ich wytwarzanie, np. dzięki wykorzystaniu wielorazowych toreb na zakupy. Nie unikniemy wirusów i ich mutacji, jednak możemy przyswoić nowe nawyki higieniczne i część pracy wykonywać zdalnie. Jak pokazały ostatnie miesiące, nic nie jest pewne – całe gałęzie gospodarki mogą zostać sparaliżowane na kilka tygodni lub miesięcy. Wirus może się pojawić wszędzie. Dlatego tak istotna jest zdolność ludzi do szybkiego uczenia się i wprowadzania zmian. W przypadku pandemii chodzi nie tylko o nowe umiejętności związane z pracą zdalną, ale również te „miękkie” – pozwalające w miarę normalnie funkcjonować w warunkach niepewności, strachu o bliskich, o przyszłość zawodową, a nawet życie. Jeśli spojrzymy na ludzkość jak na żywy organizm, to można powiedzieć, że umiejętność rozwoju całych społeczeństw stanowi o odporności naszego gatunku na pojawiające się problemy. Podobnie jak system immunologiczny, który musi sobie poradzić z różnymi, także dziś nieznanymi zagrożeniami, musimy być przygotowani na to, co niespodziewane. Przyjmując tę perspektywę, można powiedzieć, że szeroko rozumiana edukacja jest jednym z filarów układu odpornościowego współczesnych społeczeństw. Jego siła ułatwia nam adaptację do nowych warunków, a w efekcie stawienie czoła wyzwaniom w rozgrywce, której stawką są losy miliardów ludzi. Mówi się, że znacznie lepiej dbać o zdrowie, niż się leczyć. Idąc tym tropem, może zamiast czekać na katastrofy ekologiczne i społeczne, warto wcześniej zadbać o kulturową i edukacyjną kondycję naszego gatunku. Sama branża edukacyjna w ostatnim czasie przeżyła tornado. Na początku marca 2020 roku odwołano wszystkie zajęcia stacjonarne – szkoły i instytucje
