KRYZYS CHIPOWY DLACZEGO BRAKUJE PÓŁPRZEWODNIKÓW
Kryzys chipowy. Zjawisko to, polegające na chronicznym niedoborze układów scalonych na różnych etapach łańcuchów dostaw, jest z nami od kilkunastu miesięcy. Jego przyczyny są mniej jasne, niż skutki. Przyglądamy się temu zjawisku, sprawdzając także kto, spośród firm technologicznych przyjął najlepszą strategię radzenia sobie z tym problemem.
P
ierwsi byli gracze. Jeszcze w głębokim 2020 roku zakup karty graficznej, którejś z nowszych serii, zaczął być wydatkiem podejrzanie wysokim. Ceny rosły, a główną winą obarczano koparki kryptpowalut. Nie było tajemnicą, że w istocie całe farmy tych urządzeń, przede wszystkim w Azji, przejmują karty graficzne zaraz po ich wyjechaniu z fabryk. Dla producentów była to sytuacja idealna pod każdym, tylko nie wizerunkowym względem. Z czasem, wraz ze wzrostem wartości kryptowalut, karty graficzne stawały się towarem coraz bardziej deficytowym, a premiery nowych GPU miały już kuriozalny charakter – zwłaszcza, gdy podawano SRP, które realna cena rynkowa zwykle przebijała o minimum 100 proc.. Gdyby problem dotyczył wyłącznie kart graficznych, przyczyn rzeczywiście można by było doszukiwać się gdzieś w rynkach kryptowalut. Rzecz w tym, że na początku 2021 było już jasne, że kryzys chipowy jest faktem i dotyczy coraz szerszej liczby grup produktowych, a nawet różnych branż. Jakie są powody globalnych niedoborów chipów? To, przede wszystkim, kwestia dwóch czynników składowych. Pierwszym, podstawowym, jest efekt wzmożonego popytu, wywołanego pandemią. Nagle, w ciągu kilku miesięcy, świat zaczął konsumować o wiele więcej elektroniki niż wcześniej. Praca i nauka zdalna, ale też rosnący udział cyfrowej rozryw-
38
| 341/2021 ITReseller
ki, przestawienie się na coraz większe znaczenie elektroniki użytkowej – to wszystko sprawiło, że podaż przestała nad popytem górować. Jeszcze w grudniu 2019 roku rynek półprzewodników dostarczał około 412 mld USD. Rok później już 439 mld USD. Dziś ta liczba jest już z pewnością większa o kolejne kilka procent. Jedno z podstawowych praw ekonomii uderzyło ze zdwojoną siłą także dlatego, że produkcja półprzewodników skupiała się na tylko jednym obszarze świata – Wschodniej Azji. W czasie, gdy łańcuchy dostaw zostały naruszone serią lockdownów i problemów transportowych, był to dodatkowy czynnik pogłębiający kryzys. Problem z niedoborem elektroniki oraz układów elektronicznych jest bardzo złożony. Jedną z głównych przyczyn, które legły u jego podstaw jest stan pandemii oraz rozprzestrzenianie się SARS-CoV-2, które pod koniec 2019 oraz na początku 2020 roku doprowadziły do zamknięcia fabryk na Dalekim Wschodzie – opisuje to w perspektywy lokalnego producenta CEO firmy Hyperbook, Tomasz Jarka – w następstwie przenoszenia się choroby na nowe kontynenty doszło do pojawienia się ogromnego popytu na komputery przenośne. W obliczu krajowych lockdownów nie bez znaczenia jest również fakt kłopotów z transportem zamówionych urządzeń od producentów. Drugim aspektem jest powstanie ogromnego pola do spekulacji na rynku
kryptowalut, który wpłynął na wzrost zainteresowania wydajnymi kartami graficznymi. Skutkiem tego prywatni użytkownicy nie mogli kupić wymarzonego GPU, a sam ich brak wpłynął na wzrost cen słabszych, a nawet podstawowych i leciwych układów jakimi są GT 1030 lub GT 710. Podobna sytuacja ma miejsce na rynku używanych kart graficznych. Wśród przyczyn kryzysu często zapomina się o jednej, ale dość istotnej, a mianowicie klimatycznej. Produkcja większości zaawansowanych układów scalonych odbywa się na Tajwanie, a zjawisko, które zakłóciłoby normalne funkcjonowanie wyspiarskiego państwa mogłoby zachwiać całym globalnym rynkiem półprzewodników. I, niestety, w najbardziej niedogodnym do tego momencie, takie zjawisko wystąpiło. Trzecią kwestią są również problemy w produkcji powstałe na skutek suszy, która dotknęła Tajwan w połowie 2020 roku. Katastrofa była największa od 56 lat – dodaje Tomasz Jarka – ma to ogromne znaczenie ponieważ woda jest niezbędna do produkcji układów scalonych. O przyczynę kryzysu zapytaliśmy także czołowego polskiego dystrybutora. Jarosław Słowiński, Dyrektor Zakupów w AB S.A. odsłania przed nami jeszcze jedną przyczynę kryzysu chipowego. Wg. informacji, jakie otrzymujemy od producentów głównym powodem kryzysu na rynku komponentów są braki
