samsaramagazine

â„¢xHSTETCy9 5025z

samsaramagazine

www.samsarabooks.com

jaargang 1 - 1.2020 - januari

q

INHOUD p

De boodschap van bevrijding

4

Onvoorwaardelijk ouderschap

36

MIEKE BERGER IN GESPREK MET JAMES SWARTZ

JOYCE VAN DEN BOGAARD

Wat de Oude Cheng te zeggen heeft

10

De veerkrachtige grens van weerstand

42

Van bergtop naar breedband

14

Niets is belangrijker

46

GREG GOODE

Dit is geen CoBrA Lexje bestond niet, Die was weg

ADYASHANTI

18 24

ALEXANDER SMIT

Je hoofd uit de wolken

26

PAUL SMIT & SCOTT BYRD

Inner Engineering

30

SADHGURU

Over de liefde die stilte is

32

Wie denk je dat je bent?

48

JUSTUS KRAMER SCHIPPERS

Inspiratiedagboek 52 ELENA BROWER

Boekbesprekingen 17-21-31-45-57 Aanbiedingen 22-23-54-55 Fondsoverzicht 60

WOLTER KEERS - SAMENGESTELD DOOR LUCY AUCH

Colofon © 2020 Uitgeverij Samsara BV, Amsterdam Vormgeving: Erik The & Ivar Hamelink [basis-ontwerp] Papier 135 grams houtvrij mat mc ISBN 978 94 92995 02 5

2

samsaramagazine 1-2020

VOORWOORD

q

SAMSARA KIJKT OPGEWEKT NAAR DE TOEKOMST p

H

et fonds van uitgeverij Samsara is met de jaren gegroeid. Waar het voorheen voornamelijk uit titels over nondualiteit bestond, is het inmiddels uitgebreid met boeken over psychologie, filosofie, natuurlijke gezondheid en kunst. Het afgelopen jaar vulden we deze genres nog verder aan met prentenboeken.

De uitgeverij, sinds 2003 onderdeel van de Ambassade Groep, bestaat inmiddels ruim 15 jaar en is gestoeld op het enthousiasme van de oprichters Wim Zonjee en Wouter Schopman, eigenaar van de Ambassade Groep. Het hart van beiden lag bij de non-duale tradities binnen de diverse wereldreligies.

Nu, in 2020, staan kwaliteit, vernieuwende inzichten en verwantschap met de non-duale tradities voorop bij nieuwe titelkeuzes. Als uitgeefteam zijn wij continu op zoek naar inspirerende teksten die wegwijzers in het leven voor de mens van vandaag kunnen zijn, en teksten die de tand des tijds kunnen doorstaan.

Het boek is één van de vormen waarin we dit streven zullen verpakken. Papieren boeken blijven de kern, maar Samsara zal zich tevens gaan richten op de directe beleving van de inhoud. Bijvoorbeeld in de vorm van lezingen, magazines, luisterboeken, events, apps, live podcasts en blogs.

Sinds augustus 2017 is Meinhard van de Reep aangetrokken, om samen met Wouter Schopman de keuzes van nieuwe titels te maken en de verbreding van genres vorm te geven.

Maar de uitgeverij wordt momenteel gedragen door een team van enthousiaste medewerkers! Bestaande uit Tamara Butter die de promotie verzorgt, Ernst van de Reep die de verkoop in banen leidt, Sanne Broekhuis die verantwoordelijk is voor de productie, en Louis Schopman die zich over de online

marketing ontfermt. In Vlaanderen zet het team van L&M Books zich enthousiast en actief in voor de verkoop en promotie van de Samsaraboeken voor de Vlaamse winkels en lezers.

Tot slot hebben we heel leuk nieuws! In het voorjaar van 2020 openen wij midden in het winkelgebied De 9 Straatjes, aan de Oude Spiegelstraat 7, onze boekwinkel Samsara Books & Art. We hopen jullie daar natuurlijk graag een keer te ontmoeten.

Wilt u op de hoogte blijven van de opening van de winkel én van onze boeken, evenementen, acties en aanbiedingen? Ga dan naar www.samsarabooks.com en meldt u aan voor de nieuwsbrief.

Samsara als begrip staat voor de kringloop van het bestaan die een mens doorloopt. Een onverlicht bestaan als mens wordt gekenmerkt door lijden, waaruit een mens slechts bevrijd wordt als hij verlichting of werkelijk inzicht bereikt. De boeken van samsara kunnen dienen als wegwijzer op weg naar werkelijk inzicht.

www.samsarabooks.com

3

DE BOODSCHAP VAN

© 2019 HANS TIBBEN

4

samsaramagazine 1-2020

u

MIEKE BERGER IN GESPREK MET JAMES SWARTZ

BEVRIJDING

u

Vedanta schenkt ons niet de ervaring

van Zelf, omdat Zelf onafgebroken aanwezig is en al wordt ervaren.

Het verwijdert alleen de onwetendheid van het individu met betrekking tot Zelf en onthult het feit dat er alleen ĂŠĂŠn Zelf is, wiens natuur onbegrensde non-duale gelukzaligheid is.

www.samsarabooks.com

5

U

stelt dat vedanta een methode is, een logische leer die in stappen gevolgd kan worden. Kunt u die stappen wat nader toelichten?

Hoe zien die eruit?

James: Zoals de ogen een middel zijn voor het verkrijgen van kennis omtrent vormen en kleuren, en de oren een middel zijn voor het verkrijgen van kennis omtrent geluid, is vedanta een aantoonbaar, onpersoonlijk middel voor het verkrijgen van kennis omtrent Bestaan/Bewustzijn, het Zelf. Omdat Zelf, de essentie van alles en iedereen, niet geobjectiveerd kan worden zoals objecten die kenbaar

6

zijn voor zintuigen, mind en intellect, kan Zelf niet gekend worden door perceptie en gevolgtrekking.

Met vedanta kan het echter direct worden gekend.

Vedanta schenkt ons niet de ervaring van Zelf, omdat Zelf onafgebroken aanwezig is en al wordt ervaren. Het verwijdert alleen de onwetendheid van het individu met betrekking tot Zelf en onthult het feit dat er alleen één Zelf is, wiens natuur onbegrensde non-duale gelukzaligheid is.

Ik citeer: ‘Vedanta is het opnieuw trainen van je mind. Ik leer u door te tonen hoe u denkt.’ Kunt u uitleggen wat volgens u een gedachte en denken is?

samsaramagazine 1-2020

aanzetten. Onze acties laten onbewuste sporen en neigingen na, die in het onbewuste deel van de mind worden opgeslagen en die manifest worden in de vorm van onze subjectieve ervaringen. De bewuste mind kan getransformeerd worden door gebruik te maken van de vrije wil om de manier waarop we denken en handelen te veranderen, om aldus het onbewuste deel van de mind te programmeren. In essentie zijn de methoden om de mind te transformeren: karma yoga (actie), bhakti yoga (devotie), ashtanga yoga (meditatie en juist leven) en jnana yoga (vedanta of Zelfonderzoek).

James Swartz (1941) leidde een turbulent leven als militair, student en succesvol zakenman. In 1967 had hij onverwacht een ervaring van ‘onpersoonlijk bestaan’ die zijn leven volkomen veranderde.

Hij verkocht zijn bedrijf en ging op zoek naar bevrijding van de ik-illusie. Na talrijke omzwervingen keerde James ten slotte terug naar Amerika, zijn geboorteland, waar hij zijn ware goeroe ontmoette, Swami Chinmayananda.

James is auteur van How to Attain Enlightenment: The Vision of Nonduality (Sentient Publications, 2010), en De essentie van verlichting (Samsara najaar 2019). Over zijn leven schreef hij Mystic by Default, dat te lezen is via zijn website www.shiningworld.com Hij geeft bijeenkomsten over de hele wereld.

James: Er bestaan veel soorten gedachten, maar vedanta focust op het hervormen van de gedachte ‘Ik ben afgezonderd van de fysieke objecten (materie) en de bewuste wezens die ik ervaar.’ De gedachte dat ik afgezonderd ben van alles en daardoor gevangen zit in een web van subtiele en grove gebeurtenissen, dat wil zeggen gedachten, emoties en situaties, wordt aangeduid met dualiteit. Dualiteit is de gedachte achter alle andere gedachten en gevoelens.

De werkelijkheid is non-duaal Bestaan/Bewustzijn, maar ons denken is daarmee niet in harmonie. Dat veroorzaakt lijden. Dus, op basis van een aantal eenvoudige doch verfijnde en geperfectioneerde wijzen van redeneren, leert vedanta ons hoe we kunnen denken vanuit het non-duale standpunt van Zelf, om daarmee onze gevoelens van afzondering, vervreemding en conflict, voortkomend uit onze en andermans ego’s, kwijt te raken.

Wat is volgens u de mind? Kunnen we die trainen of is het een onveranderlijk onbewust gereedschap?

James: De mind is zowel bewust als onbewust. Het is de stroom gedachten, gevoelens, verlangens, angsten, dromen, situaties en gebeurtenissen die we tijdens de waak- en droomstaat ervaren. Het is ons gereedschap voor het leren kennen en ervaren van objecten, dat wil zeggen van al het andere dan ons ware Zelf, Bestaan/Bewustzijn. Onze subjectieve ervaring ontstaat uit de neigingen die opgeslagen liggen in het onbewuste deel van de mind, dat door onze conditionering is geschapen. Onze conditionering veroorzaakt onze verlangens en angsten, die onze gedachten doen ontstaan en ons tot actie

Beschouwt u zichzelf als een leraar of een levende meester?

James: Ik ben een vedanta-leraar die de mind beteugeld heeft. In vedanta gebruiken we niet het woord ‘meester’ in zijn conventionele betekenis, dat wil zeggen dat iemand macht heeft over anderen, de volgers. Onze methode van lesgeven is gebaseerd op vriendschap. We beschouwen mensen die Zelfonderzoek in praktijk brengen als onze gelijken, zoals dat bij vrienden gaat. Dat komt omdat we realiteit als non-duaal zien, wat zoveel wil zeggen dat er geen verschil bestaat tussen de ene en de andere persoon. Het idee van een meester, dat gebaseerd is op dualiteit, schept een slaafse mentaliteit, een angstige spanning gedomineerd door verlangens van de schaapachtige volgers, die niet bevorderlijk is voor de ratio en het helder denken, dat nodig is voor Zelfrealisatie. Dat zorgt voor een stoet van ‘meesters’ die zich te schande hebben gemaakt, wat een permanent kenmerk is van de spirituele wereld en van de mannen en vrouwen die hun zucht naar geld, seks en macht niet kunnen bedwingen.

VEDANTA LEERT HOE TE DENKEN VANUIT HET NON-DUALE STANDPUNT VAN ZELF t u

www.samsarabooks.com

7

Hoe brengt u de boodschap van bevrijding?

Volgens uw uitspraken is het niet alleen een kwestie van kennis.

James: Voor wie ervoor in aanmerking komen, geef ik les in Upanishads, de Bhagavad Gita en de Prakarana-teksten, die de commentaren bevatten van de grote wijzen over de aard van de werkelijkheid.

Deze teksten vormen een analyse van de drie aspecten van die ene non-duale werkelijkheid: de fysieke wereld, de psychologie en bestaan/bewustzijn.

U refereerde aan ‘transformatie’. Wat is dat volgens u en hoe kan het herkend worden?

James: Vedanta transformeert een dualistisch, beperkt, inadequaat, onbewust egoïstisch leven in een bewust, verruimd, dienstbaar en liefdevol leven. Daarom hoeven we er geen reclame voor te maken. De transformatie die iemand doormaakt als hij of zij zich overgeeft aan Zelfonderzoek heeft een erg positieve invloed waardoor anderen zich ertoe aangetrokken voelen. De leer van vedanta is gedurende duizenden jaren gelijk gebleven omdat ze levens transformeert.

Het is niet een filosofie of een geloofssysteem, dat de opvattingen van individuen of groepen van individuen vertegenwoordigt. Het is een bewezen middel voor het verkrijgen van directe kennis van de non-duale natuur van Zelf, dat op hetzelfde neerkomt als onvoorwaardelijke liefde voor het zelf en de wereld.

In Munduka Upanishad (Swami Nikhilananda) wordt gesteld: Veda’s zijn geen boodschappen, maar bevatten directe kennis. Hoe kunnen we weten of het directe kennis is?

James: Hoe weet je dat je bestaat? Hoe weet je dat je bewust bent? Het is je directe ervaring. Niemand heeft je ooit deze twee essentiële feiten verteld omdat het zo vanzelfsprekend is. Als realiteit non-duaal is, zoals vedanta stelt, is er geen verschil tussen ervaring en kennis. Terwijl iedereen zijn eigen bestaan/bewustzijn ervaart, wordt het Zelf niet op zijn waarde geschat, omdat ieders aandacht in beslag genomen wordt door de ervaringen die zich in Zelf ontvouwen.

Als voorbeeld: je ziet nooit de camera in de foto die

8

© MASKER, MATISSE, 1952

Wat is volgens u de betekenis van geloof?

James: Geloof is kennis die niet geverifieerd is. Het kan al of niet overeenkomen met de feiten. God is bijvoorbeeld in het algemeen een object van geloof.

Maar vedanta schenkt ons een helder inzicht in wat God is. dezelfde camera gemaakt heeft, maar je weet wel degelijk dat het bestaan van een foto impliceert dat er een camera bestaat. Vedanta doet je besef krijgen van Zelf, de schepper van de ervaringen die zich voordoen in jouw leven. Het laat je Zelf kennen. Hoewel logisch redeneren en deductie een indirect middel zijn voor het verkrijgen van kennis, zijn ze net zo goed als directe kennis, omdat er een onverbrekelijke verbinding bestaat tussen Bewustzijn dat de ervaring gadeslaat en de ervaring zelf. Waar rook is, is vuur.

Zonder de zegen van Bewustzijn kun je niet ervaren en kennen. Jij bent Dat (Bewustzijn).

In een van uw boeken zegt u dat de Veda’s niet weersproken kunnen worden omdat zij ‘apaurasheya jnanam’ (geopenbaarde kennis) zijn. De oorsprong is Bewustzijn, niet de menselijke mind. Kunt u dat in wat meer detail toelichten?

James: Kennis is of relatief of absoluut. Relatieve kennis, kennis van fysieke of subtiele objecten, is altijd onderwerp van herziening omdat de menselijke mind, die het middel is waarmee kennis wordt verkregen, beperkt is. Hoe meer kennis, hoe meer onwetendheid. Daar komt nog bij dat de objecten waar kennis over bestaat in een permanente staat van verandering verkeren, waardoor ze niet definitief gekend kunnen worden.

Er zijn echter bepaalde eeuwigdurende principes die nooit veranderen. De kennis van die principes - zwaartekracht, licht warmte, etc. - wordt ‘ge-

samsaramagazine 1-2020

HOE WEET JE DAT JE BESTAAT? HOE WEET JE DAT JE BEWUST BENT? HET IS JE DIRECTE ERVARING t u

openbaard’ aan de menselijke mind en is absoluut, hetgeen betekent dat die altijd goed is. Als de aard van elektriciteit veranderlijk zou zijn, zouden we er niet op kunnen vertrouwen en zou onze moderne wereld krakend tot stilstand komen, omdat we er volledig van afhankelijk zijn. Zelf - Bestaan/Bewustzijn - is onveranderlijk. Dus de kennis van Zelf verandert nooit. Mensen zien de mind, die daarentegen altijd verandert, aan voor hun zelf. Daarom zijn er zoveel theorieën, dat wil zeggen overtuigingen, over de aard van de mind. Vedanta verwijdert de onwetendheid, die het altijd aanwezige ongeboren Zelf bedekt. Dat Zelf is voor iedereen beschikbaar in de vorm van ‘IK’.

In Agama Prakarana wordt gesteld: Wie wakker is, is gevestigd in het rechteroog, het is de zetel van het ervaren. Wie droomt is de mind.

Wie diep slaapt verkeert in de ruimte in het hart. Kunt u daar wat meer over zeggen?

James: Het taalgebruik is metaforisch. Het betekent niet dat de entiteit die wakker is, zetelt in het fysieke oog, etc.

De wakkere entiteit is Bewustzijn onder de betovering van Onwetendheid, geboeid door de objecten, die door de zintuigen waarvan het oog het meest prominent is, waargenomen worden. De Mandukya Upanishad stelt dat het ervaringen ‘consumeert’, dat wil zeggen dat het hongert naar ervaringen. Het is iets dat naar buiten gekeerd is en hongert naar ervaringen.

De mind is de dromer. Het is Bewustzijn onder de betovering van Onwetendheid dat geboeid is door gedachten en emoties, die abstracties zijn van ervaring, de onbewuste neigingen voortgekomen uit conditionering. Het is de subjectieve realiteit.

De dromer is iets dat naar binnen gekeerd is en geïdentificeerd wordt met gedachten en gevoelens, fantasieën, etc.

De ‘ruimte in het hart’ is Bewustzijn dat verschijnt is de vorm van het Causale Lichaam (karana sarira in het Sanskriet). ‘Hart’ is het symbool van de essentie van iets zoals wanneer we zeggen dat we tot de ‘kern’ van de zaak moeten doordringen. Het is de dynamische bron van de mind, de fysieke wereld die onze intelligent ontworpen schepping tevoorschijn laat komen. In religieuze termen zouden we het God noemen. Mijn commentaren op Mandukya en Gaudapada’s Karika leggen in detail uit wat de drie staten en de drie entiteiten die ervaren zijn. t Dit artikel verscheen eerder in het tijdschrift Inzicht.

www.samsarabooks.com

De essentie van verlichting James Swartz 26,90

9

WAT DE OUDE CHENG TE ZEGGEN HEEFT

10

samsaramagazine 1-2020

u

De abt van een boeddhistisch klooster nodigt de

oude Cheng uit om zijn monniken te onderwijzen over de Oorspronkelijke Geest.

De zaak loopt lichtelijk uit de hand.

D

e oude Cheng grijpt niet in om tegemoet te komen aan de verlangens van een enkeling om gebeurtenissen in stand te houden of de loop der gebeurtenissen te veranderen. De oude tradities hoeven niet bewaakt te worden en er is ook geen revolutie nodig, maar alleen wat nu, op dit ogenblik, voor de hand ligt.

© THEODORA PLAS, WENS DAT VURIG TE KENNEN, 2001

Kaalgeschoren schedels, als ik me op een ongebruikelijke manier tot jullie richt, dan gebeurt dat in de hoop dat jullie eindelijk de moed zullen opbrengen de Oorspronkelijke Geest rechtstreeks in jezelf te zien, in plaats van die steeds weer te zoeken aan de hand van grappenmakers die al eeuwen dood zijn of door steeds weer met malle oude kerels te praten zoals ik.

Mijn methode is jullie door elkaar te schudden als een struik in de bergwind. Zo breek ik al jullie steunpunten aan stukken. En daar sta je dan, helemaal de kluts kwijt, met niets meer om je aan vast te klampen. Maar doordat ik al jullie kleinzielige zekerheidjes ontkracht, raak je in paniek en om jezelf dan weer gerust te stellen, zeggen jullie dat ik zondig tegen de traditie en tegen het goede fatsoen en dat ik een lelijke heiligschenner ben.

GEKAKEL Jullie denken dat je op zoek bent naar de Oorspron-

kelijke Geest, maar in feite zoeken jullie naar een toestand van voldoening en naar bevrediging van kennis en aanzien. En daarom, arme kaalkoppen, zijn jullie totaal betoverd door alles wat verandert en sterft, in je en buiten je. Daarom gaan de woorden van de oude Cheng dwars door jullie heen zonder een spoor achter te laten, zoals vogels geen spoor nalaten in de lucht.

Kaalgeschoren schedels, alles wat jullie over de Oorspronkelijke Geest denken en zeggen, is alleen maar gekakel van jullie persoonlijke kleine geest.

Zeggen dat de Oorspronkelijke Geest niet louter niets is, maar ook niet als een iets bestaat… wat een gewauwel. Denken over de Oorspronkelijke Geest… wat een vergif. Opgeven van de gedachte en denken aan de afwezigheid van deze gedachte… nog meer vergif. Kaalgeschoren schedels, jullie zijn voortdurend aan het zoeken met jullie gedachten en zo doe je niets anders dan gedachten voortbrengen.

Denken dat de Oorspronkelijke Geest kan worden begrepen door middel van gedachten, is jullie ondergang.

Wierook branden, soetra’s reciteren, je tijd doorbrengen met je ter aarde buigen, opletten of je wel helemaal stilzit, je op een gedachte of juist het uitbannen van die gedachte concentreren, kijk, dat is jullie dwaling. Jullie menen te kunnen ingrijpen en daardoor doe je niets anders dan steeds weer activiteiten produceren. Je leeft in de illusie dat je

www.samsarabooks.com

11

de Oorspronkelijke Geest kunt zien door middel van (juist) handelen.

Kaalgeschoren schedels, jullie zijn ervan overtuigd dat je zo ooit de Oorspronkelijke Geest te zien zult krijgen. Maar op die manier pak je alleen jezelf bij de staart, en niets anders. Nooit, hoor het goed, nooit zul je op die manier de Oorspronkelijke Geest te zien krijgen. Maar jullie luisteren niet naar mij.

Je blijft liever doof. Jullie zien de Oorspronkelijke Geest niet omdat je liever blind blijft. Jullie zijn niet meer te redden.

De Oorspronkelijke Geest zien houdt in dat je die ziet, of er gedachten zijn of niet, of je onbeweeglijk of actief bent, of je spreekt zoals ik dat doe voor jullie dan wel of je zwijgt, of je keizer of monnik of dakloze zwerver bent. Welk belang kunnen zulke dingen hebben?

Wat voor verschil zou er kunnen zijn tussen de Boeddha en een ongeletterde plattelandsmonnik die alleen maar hout kan kloven, maar die de Oorspronkelijke Geest heeft gezien?

Ieder mens wordt (voortdurend) door de Oorspronkelijke Geest verlicht. Sommigen zien het, anderen zien het niet. Dat is het enige verschil tussen hen. Maar jullie zijn als een dronkenlap die

12

zich vastklampt aan het bamboe aan de buitenkant van een omheining, schreeuwend dat ze hem hebben opgesloten en dat hij onschuldig is, en smekend om te worden bevrijd.

Kaalgeschoren schedels, niemand houdt je gevangen behalve jijzelf. Wat een ramp!

Ik sta hier voor jullie als een stuk hout waar geluid uit komt. Dat is geen verdienste en het is van geen enkel belang, want wezens als de oude Cheng zijn er altijd geweest en zullen er zijn tot aan het einde der dagen om hetzelfde geluid te laten horen.

Geschoren sufkoppen, de gedachte aan de Oorspronkelijke Geest is niets anders dan de weerkaatsing van die Geest in de beperkte geest. Zoals het beeld van de maan in een plas niets anders is dan de weerkaatsing van de maan. De Oorspronkelijke Geest blijft tegenwoordig en onveranderd, onberoerd door het lawaai van jullie denken en doen, net zoals de maan niet verandert en niet beroerd wordt door de helderheid of de troebelheid van het water, of door zijn kalmte of zijn golven, of door de grootte van de hoeveelheid water in de plas. Door al die dingen wordt alleen het beeld van de maan veranderd of weggevaagd. In werkelijkheid zit er geen maan in de plas.

samsaramagazine 1-2020

EN DE OUDE CHENG ZEI: Kaalgeschoren schedels, de wezenlijke natuur van alle wezens en dingen is niet meer waard bij degene die haar ziet dan bij degene die haar niet ziet. Ze wordt op geen enkele manier beĂŻnvloed door de vraag of ze al dan niet gekend wordt, en ook niet door de dingen waar je haar achter wegmoffelt.

Maar het staat jullie volkomen vrij je te blijven verliezen in het zoeken naar onderscheid en nuances en subtiliteiten en spitsvondigheden. En daarmee heb ik alles gezegd. Kaalgeschoren schedels, de Boeddha heeft de Oorspronkelijke Geest aanvankelijk geprobeerd te vinden met behulp van zijn menselijke geest. Hij ontdekte dat dit onmogelijk was. Toen ging de Boeddha op zoek naar de Oorspronkelijke Geest met behulp van disciplines, zelfbeheersing en oefeningen. En opnieuw ontdekte hij dat deze manier nooit tot het doel kon leiden.

Toen hij onder de bodhiboom zat, had hij de Oorspronkelijke Geest nog steeds niet gevonden, maar hij had wel begrepen dat zijn denken noch zijn voelen noch zijn handelen in staat was hem zijn ware natuur te laten zien. Toen gaf de Boeddha het gebruik van zijn menselijke geest en van zijn handelen op; hij accepteerde zijn onwetendheid en erkende zijn onmacht daaraan een eind te maken.

In hem waren alleen nog maar onzekerheid en verwondering overgebleven zonder dat hij verder ergens door in beslag werd genomen. Onbeweeglijk zat hij, als een stuk dood hout, totdat, bij het opkomen van de morgenster, de Oorspronkelijke Geest hem verlichtte.

Dat is de ervaring van de Boeddha. Dat is het voorbeeld en het fundamentele onderricht dat hij ons heeft nagelaten. Maar jullie met z’n allen, discipelen van de Boeddha, wat hebben jullie gedaan? Je hebt je de Boeddha meester gemaakt om van zijn leven een legende te maken waar je in verrukking over kunt

NIEMAND HOUDT JE GEVANGEN BEHALVE JIJZELF u

denken en van zijn persoon een afgod, geschikt om te aanbidden.

Jullie hebben je van de woorden van de Boeddha meester gemaakt om er iets heiligs van te maken, waardig om uit je hoofd te leren en te worden gereciteerd.

Kaalgeschoren schedels, jullie zijn erin getrapt en je hebt je laten verleiden door al die dingen waarvan de Boeddha onderkend had dat het dwaalwegen waren die alleen maar tot chaos konden leiden. Door dat te doen, hebben jullie een hemelhoge muur opgetrokken rond de Oorspronkelijke Geest, die je wilt zien.

En nu luister naar me met alle aandacht die je hebt.

Nu zal ik je eindelijk het grote geheim onthullen van de Oorspronkelijke Geest. Wat ik je nu ga zeggen, is het belangrijkste en meest diepzinnige wat er ooit over gezegd is, namelijk dit: Er bestaat geen geheim van de Oorspronkelijke Geest!

De oude Cheng maakte een pirouette en verdween. Niemand heeft daarna ooit nog iets van hem gehoord. t Dit artikel verscheen eerder in het tijdschrift Inzicht.

www.samsarabooks.com

Oorspronkelijke geest Sengtsan 12,50

13

t

14

samsaramagazine 1-2020

VAN BERGTOP NAAR BREEDBAND u

Onlangs vertelde

een goeroe mij: ‘Weet je, toen ik het geloof opgaf dat ik verlicht was en anderen niet, verloor ik al het plezier in het geven van satsang!’ u

H

et lijkt erop dat de tijd van goeroes voorbij is en die van vrienden is aangebroken. De kracht van de boodschap van zelfkennis en bevrijding overtreft het vermogen van elke goeroe die zich er meester van lijkt te zijn. Mensen ontdekken dat de boodschap onafhankelijk is van een leraar en de bijbehorende traditionele en geprivilegieerde mise-en-scène. De kennis hoeft niet langer meer via de hiërarchie neer te sijpelen, maar verspreidt zich zoals de golven in de oceaan of de rimpels in een meer, horizontaal van persoon tot persoon.

Natuurlijk zijn er nog steeds goeroes in de traditionele zin en sommigen van hen zijn en blijven geweldige leraren en inspirerende voorbeelden.

Maar tegenwoordig bieden vrienden die kennis ook. Via vriendschappen verspreidt de boodschap van zelfkennis zich en opent harten met liefdevolle vriendelijkheid en inspiratie.

VRIEND

De overgang van goeroe naar vriend is niet alleen een kwestie van inspiratie, maar ook van informatie.

We hebben tegenwoordig vrij toegang tot wat vroeger veelal exclusief en hermetisch was. De boodschap van zelfkennis bereikt geïnteresseerde partijen overal waar er communicatie is. En deze hoeft niet langer meer via de spreekwoordelijke smalle bandbreedte van de goeroefrequentie, maar bereikt geïnteresseerden, veelal draadloos met de snelheid van het licht, via de internetbreedband.

GREG GOODE Dit heeft ertoe geleid dat de goeroetraditie democratischer en minder hiërarchisch is geworden.

Als leraar kun je tegenwoordig ook met minder charisma toe. In Californië overschrijdt het aanbod de vraag. Een zoeker kan elk willekeurig weekend kiezen uit een veelheid van retraites. Dus moeten retraiteleiders hun honorarium verlagen om concurrerend te blijven. En vervolgens delen de studenten de opgedane kennis en ervaring met vrienden via mail en sociale media.De connotatie van het begrip ‘goeroe’ verandert. Traditioneel wordt dit Sanskrietwoord geïnterpreteerd als verdrijver (goe) van duisternis (roe). Het werd voornamelijk begrepen in persoonlijke termen van een goeroe die werd aanbeden als een heilige incarnatie van god - die jou exclusief tot zelfrealisatie bracht. Tegenwoordig is deze metafoor sleets geworden. Mensen accepteren niet langer het beeld dat ze in duisternis verkeren totdat ze, bijgestaan door een vermeend perfect mens, het licht vinden. In spirituele kringen wordt het woord ‘goeroe’ steeds meer gebruikt om naar het innerlijke zelf van de zoeker te verwijzen.

www.samsarabooks.com

Greg Goode is doctor in de westerse filosofie en een leraar in advaita en boeddhisme.

Hij is een gekwalificeerd filosofisch adviseur in New York, waar hij ook satsangs geeft. Hij houdt een uitgebreide website bij met veel informatie, o.a. over Krishna Menon (Atmananda).

Voor meer info: www.greggoode.com

15

EXCLUSIVITEIT

Mensen willen niet langer geloven dat ‘de bevrijding’ alleen Tibetaans spreekt of dat de wereld is ontstaan uit heilige Sanskrietlettergrepen. Mensen zeggen: ‘Als het niet mijn taal spreekt, dan is het niet zo universeel als beweerd wordt.’ Dertig jaar geleden moesten zoekers naar verlichting naar India of de Himalaya reizen om iemand te vinden die de boodschap van bevrijding kon overbrengen. Tegenwoordig zijn er vele routes: Amazon,Yahoo, Google, Skype, Facebook, Twitter,YouTube, WhatsApp, enz.

Leringen die vroeger exclusief waren voor een select gezelschap worden nu gretig gedeeld tussen vrienden in welke taal dan ook. Decennia geleden moest je naar ashrams of tempels en drie dagen wachten voordat bewakers je toegang gaven. Nu kan dezelfde boodschap worden gevonden in coffeeshops, woonkamers, gevangenissen, chatrooms, en timelines. Enkelen van de hedendaagse goeroes beginnen hun taal en toon aan te passen aan de kennis die tegenwoordig altijd en overal toegankelijk is. Ze keren zich af van exclusiviteit en vieren de vriendschap en de alledaagse verlichting. Daarnaast blijven er natuurlijk goeroes die hun hakken in het zand zetten en hardnekkig blijven vasthouden aan de oude tradities.

INFORMATIECULTUUR

Publieke figuren zijn nu gemeengoed. We weten steeds meer over meer mensen. We zien hun wratten, indiscreties en misstappen. Dat is onvermijdelijk in de hedendaagse informatiecultuur, waar bloggers, vloggers en journalisten zelf beroemd (willen) worden. Het oude goeroeprincipe kan die hoeveelheid informatie niet aan. Volgens de oudere en verheven traditie is de goeroe uniek en misschien wel hét voorbeeld van de volmaakte mens. Zoiets als het goddelijke in een tijdelijk menselijk omhulsel.

Sommigen zeggen zelfs dat de goeroe god overstijgt.

Naarmate de informatie toeneemt, wordt het voor dit denkbeeld echter steeds moeilijker om te overleven. Heilige perfectie glijdt af naar een ordinaire komedie door elke nieuwe openbaring, zoals die van vegetarische goeroes die worden aangeklaagd voor het eten van kingsize chiliburgers, celibataire goeroes die affaires blijken te hebben met hun discipelen of tovenaargoeroes die gefotografeerd zijn met heimelijke snuisterijen in de plooien van hun mouwen.

Er is nu informatie over goeroes die tot voor kort ondenkbaar was. Er is persoonlijke informatie over hen beschikbaar in boeken zoals Feet of Clay, Mother

16

of God en Enlightenment Blues*. Er zijn websites zoals de beroemde Nonduality.com van Jerry Katz, die flink de bijl heeft gezet in het oude goeroemodel door de enorme stortvloed aan informatie over heel veel goeroes (inclusief bijbehorende literaire en filmpersonages). Dan is er Sarlo’s Guru Ratings*, een website met subjectieve en persoonlijke beoordelingen van goeroes, die, indien aanwezig, hun anti-sites vermeldt. Er is Jody Radzik, die al jarenlang een luis in de pels is geweest door mensen eraan te herinneren dat het imago van de perfecte goeroe wordt gecreëerd door het ideaalbeeld van de student zelf.

Onlangs heeft Jody Guruphiliac.org* bedacht, een nieuw infoblog over websites van goeroevluchtelingen met veel roddel en achterklap, die het veel moeilijker maakt om goeroes te blijven idealiseren.

ZEGGINGSKRACHT

Worden de kracht en kwaliteit van de boodschap van bevrijding nu minder als die je bereikt via de nachtploegbediende van de lokale hulpdienst? Is het beter om direct naar de (onpersoonlijke) bron te gaan? Meer en meer mensen zeggen: ‘De bron is overal.’ Mensen begrijpen bevrijding als iets dat door iedereen en door middel van elke ademhaling kan worden overgebracht. Alarmbellen gaan af wanneer iemand beweert dat alleen bepaalde mensen leermeester kunnen zijn. Mensen zien nu in dat de leringen van het alledaagse leven dezelfde zijn als die welke afkomstig zijn van de oude, wijze, bebaarde man op de top van de berg.

Maar hij zit daar echter inmiddels wel met een twinkeling in zijn ogen omdat hij dit ook weet… t Vertaling: Kees Schreuders * Wil je meer weten over genoemde mensen, boeken en websites?

Op internet zijn veel goede en relevante bronnen (o.a. via Google) te vinden.

Dit artikel verscheen eerder in het tijdschrift Inzicht.

samsaramagazine 1-2020

Greg Goode Leven als gewaarzijn 21,90

BOEKBESPREKING

Jeff Foster Liefde is het leven omarmen

E

r is opnieuw een boek van Jeff Foster in het Nederlands vertaald. Dit boek is ontstaan uit twee afzonderlijke teksten, namelijk ‘Life without a centre’ en ‘Beyond Awakening’. Deze teksten waren het gevolg van het heldere inzicht dat ‘Jeff Foster’ helemaal vrij was. Dit boek is een herziene versie van beide teksten met als doel de helderheid van het geschrevene te verbeteren en de expressie te updaten, zonder de essentie geweld aan te doen. De manier waarop de boodschap wordt overgebracht is minder dramatisch en evenwichtiger en inclusiever geworden. Dit boek wijst de weg terug naar huis. Het gaat over het einde van de zoektocht, het einde van de gedachte een afgescheiden persoon te zijn die leeft in een materiële wereld.

Alles is onderworpen aan een perfect ontvouwen en alles gebeurt precies wanneer het nodig is. Dat geldt ook voor de hele spirituele zoektocht, het eindeloze zoeken, het wegvallen

van al dat gezoek en een moeiteloos verwijlen in dat-wat-is. Je hoeft niet te stoppen met zoeken, het doorzien van de persoon die zoekt is het einde van de zoektocht. Er bestaat niet zoiets als een persoon die ontwaakt.

Het is juist het ‘ik’ dat wordt doorzien. Er is alleen het leven dat zich voltrekt. Hier en nu verschijnt een hele wereld van beelden, klanken, geuren, gedachten en gevoelens. Er is iets wat zwijgend toekijkt. Dat ben jij. Af en toe vertelt Foster hoe hij in de val van illusies is getrapt. De grootste valkuil is te denken dat je een persoon bent met een bepaalde identiteit. Het boek is ingedeeld in thema’s en kan gebruikt worden als meditatie. Het is een voortdurende verwijzing naar ‘de afwezigheid van de persoon’ en ‘het goddelijke in de alledaagsheid’ van het bestaan.

DANNY SENESAEL

Jeff Foster Liefde is het leven omarmen 24,90

www.samsarabooks.com

17

DIT IS GEEN COBRA

D

e presentatie van dit nieuwe prentenboek werd opgeluisterd met het nieuws dat illustratrice Sylvia Weve dit jaar de Max Veldhuisprijs heeft gewonnen!

Het verschijnen van Dit is geen CoBrA werd daardoor een dubbel feest!

Het gouden duo Westera-Weve heeft zich kunnen uitleven in het verhaal Dit is geen CoBrA, een prentenboek voor jonge kinderen met een knipoog naar de speelse, kinderlijke, provocerende kunst van de CoBrA-kunstenaars.

‘Marie, dit is geklieder!’ Marie keek naar de jam vlek op haar jurk. ‘Ik heb het niet over die vlek,’ zuchtte juffrouw Vogel. ‘Ik heb het over je tekening.

Kanaries zijn geel, met roze snaveltjes. Ze hebben pootjes, geen wielen. En je hebt alweer niet binnen de lijntjes gekleurd.’

Marie legde haar paarse kleurpotlood neer en keek naar de tekening van Peter, die naast haar zat. Zijn vogel was kanariegeel met roze en keurig ingekleurd.

u

BETTE WESTERA & SYLVIA WEVE

Het verhaal krijgt een wonderlijke wending als zij in het geheim schilderlessen krijgt, waar zij niet meer tussen de lijntjes hoeft te schilderen en waar haar

18

samsaramagazine 1-2020

DIE KLEUREN, DIE VRIJHEID, DAT SPEELSE’, DAT IS WAAR HET OM DRAAIT IN DIT VERRUKKELIJKE BOEK DAT ‘GEEN COBRA IS’, MAAR ALS HARTSTOCHTELIJK PLEIDOOI VOOR GRENZELOOS DENKEN EN DOEN WEL COBRA ADEMTt u

www.samsarabooks.com

19

‘Naast het verhaal vind je verklarende en hilarische weetjes onderaan elke bladzijde. Daar ervaar je dat woorden uit het verhaal ook recepten kunnen zijn en ontdek je wat de echte CoBrA-kunstenaars inspireerde. En dan precies op de helft van het boek verandert de boekbeleving. Op symbolische wijze ervaar je dat niks is wat het lijkt en alles toch klopt. Van een zelfportret van een meisje dat van binnen een jongen is en madeliefjes die op wieltjes rijden tot een dode fazant, die weer levend is geschilderd. t

Of een bibliothecaris dit boek bij de prentenboeken moet plaatsen of bij de informatieve afdeling? Geen idee. Eén ding weet ik wel... met dit boek heb je goud in huis!’ (Recensie Krista Feije)

dieren wilde kleuren mogen hebben en waar kleuren sprankelen van vrijheid en speelsheid.

Het zal u niet verbazen dat Bette Westera en Sylvia Weve zich in woord en beeld als een vis in het water voelden en dat zij samen met dit nieuwe boek een nieuw pareltje hebben toegevoegd aan hun rijke oeuvre!

Een lust voor oog en oor!

‘Dit heerlijk ontregelende taal- en beeldspel wordt knap en consequent gespeeld.Tot het einde toe, wanneer inspecteur Cornelis Schimmelpenning van ‘het Ministerie van Vorming en Scholing’ orde op zaken in de Ambassade komt stellen, word je op het verkeerde been gezet. Hoewel de goede lezer/ kijker dan al kan weten dat deze Cornelis niet is wie hij lijkt. Zelfs in de verantwoording wordt de wereld op zijn kop gezet.Terecht: of iets feit of fictie is, is artistiek gezien oninteressant.‘Die kleuren, die vrijheid, dat speelse’, dat is waar het om draait in dit verrukkelijke boek dat ‘geen Cobra is’, maar als hartstochtelijk pleidooi voor grenzeloos denken en doen wel Cobra ademt. (Recensie Mirjam Noorduijn,NRC.nl/nieuws

Illustrator Sylvia Weve en schrijfster Bette Westera staan garant voor uitzonderlijk en altijd verrassend werk. Het is zichtbare kwaliteit in woord en beeld, met een uitnodiging tot uitbundige creativiteit. Een zeer passend duo om de Cobrasfeer in een prentenboek vorm te geven!

20

samsaramagazine 1-2020

Dit is geen CoBrA Ilustraties Sylvia Weve Tekst Bette Westera Vormgeving Steef Lieftink 16,90 Ook verkrijgbaar in het Engels This is not a CoBrA 19,90

BOEKBESPREKING

Stephan Bodian Voorbij de vorm

M

indfulness is een boeddhistische meditatietechniek uit de theravada-traditie, die oorspronkelijk 2500 jaar geleden werd beoefend in ZuidoostAzië. Sinds kort is deze techniek van zijn boeddhistische traditie ontdaan en wordt nu toegepast voor zijn vermeende heilzame effecten, zoals ontspanning, pijn- en stressreductie. Mindfulness-meditatie kan ook ingezet worden als psychotherapeutische interventie voor de behandeling van bijvoorbeeld burn-outs en depressies.

Deze positieve effecten worden erkend door wetenschappers, psychotherapeuten en artsen. Stephan Bodian, die zelf psychotherapeut is, onderschrijft dit ten volle, maar wijst erop dat mindfulness zich in oorsprong ten doel stelt ons te laten realiseren wie we zijn, namelijk onpersoonlijk gewaarzijn. Het doel is dus niet a priori het realiseren van praktische oplossingen voor het beter functioneren in de maatschappij. Mindfulness kan vanwege zijn invloed op lichaam en geest ertoe leiden dat we het vooral en uitsluitend toepassen om iets te verkrijgen, namelijk ontspanning en alerte aanwezigheid in het ‘nu’. Probleem daarbij is dat we blijven steken in het willen ‘verkrijgen’ van iets, waarmee onze aandacht uitgaat

naar de buitenwereld in plaats van diepgaand onderzoeken wie of wat we zijn. Dat laatste is echter de wezenlijke en oorspronkelijke betekenis van deze vipassana-traditie.

In zijn boek benadrukt Stephan Bodian dat het daar uiteindelijk om gaat, zonder afbreuk te doen aan de positieve claims wat betreft lichaam en geest. Maar aandacht voor ademhaling, voor activiteiten in het hier en nu, is nog altijd aandacht voor fenomenen.

Dat wat zich bewust is van die fenomenen, is het onveranderlijke bewustzijn, waarin namen, vormen, veranderingen, objecten, gedachten en gevoelens opkomen en oplossen.

Die verschuiving van onze aandacht leidt tot ‘ontwaken’ om onze ware aard te hervinden, die gekenmerkt wordt door onvoorwaardelijke vrijheid en openheid. Deze staat van Zijn laat zich niet in woorden vangen, maar wordt gekarakteriseerd door afwezigheid van zoeken naar verandering of het invullen van onvervulde verlangens en het niet langer uit de weg gaan van wat zich in het huidige moment aandient.

JUSTUS KRAMER SCHIPPERS

Stephan Bodian Voorbij de vorm 20,90

www.samsarabooks.com

21

22

samsaramagazine 1-2020

www.samsarabooks.com

23

Sommige mensen beginnen onschuldig met mediteren. En krijgen‌ PAF!‌ een fantastische ervaring

24

samsaramagazine 1-2020

LEXJE BESTOND NIET, DIE WAS WEG

© PETER DE HAAN

J

u

e mag af en toe door die werkelijkheid heen kijken. Door die zogenaamde werkelijkheid heen kijken. Als je echt helemaal door die werkelijkheid heen wil kijken en wil realiseren wie je bent, volg je het traditionele pad. Als je ervarinkjes wil, nou ja… die krijg je vanzelf. Ik weet nog dat ik als kind een keer... ja, ik was kind geloof ik. Ja inderdaad. Niet meer voor te stellen hè, dat je dat geweest bent, maar goed. Ik woonde toen in Rotterdam, daar had je de Schie. Niet veel bijzonders, maar wij woonden in Overschie. Dat was dus over de Schie, een soort riviertje. En in die tijd had je nog velden vol met boterbloemen en ik dacht nog dat ze daar boter uit maakten. Die leeftijd dus.

Want, ja ik zie het nog voor me. En er waren nog kieviten en dat Hollandse, en die Rotterdamse luchten. Want de wolkenluchten zijn nergens mooier dan in Rotterdam. Dat is niet te vergelijken met Amsterdam. Dat… ja, dat blijft tobben. Het zijn niet diezelfde wolken, qua dikte en de wolligheid vooral. Maar goed, dat doet er nu even niet toe.

Kortom, alles was er nog: stekelbaarsjes, kikkers, kieviten, eenden, lucht, de ooievaar kwam zelfs langs, en af en toe een vliegtuig, een tweedekker weet je wel: rrr… echte vliegtuigen.

ALEXANDER SMIT terbij… en werd die boot uit de horizon geboren zou je kunnen zeggen. Dus ik had daar al wat kennis van. Dus bedacht ik: ik ga liggen in het gras. En dat gras daar verdween je in, zó hoog was het. Dan kijk je naar het uitspansel en de wolken. En toen dacht ik: mijn ene arm die omarmt dus met mijn rug de hele aarde en die andere kant ook. Dus met mijn benen… Ik denk dat ik daar zes uur gelegen heb. In extasy zoals dat heet. Dat is heel gemakkelijk. Een kosmische ervaring zou je kunnen zeggen. Kortom, Lexje bestond niet. Die was weg.

Bijna alle mensen kennen dat. Even dwars door alle werkelijkheid heen. Maar dat zal je niet meer lukken als je nu gaat liggen. Dat kan niet. Want het is niet te herhalen, want het onttrekt zich aan degene die het wil herhalen. Begrijp je dat? Precies hetzelfde met meditatie. Sommige mensen beginnen onschuldig met mediteren. En krijgen… PAF!… een fantastische ervaring. En dan proberen ze dat de rest van hun leven terug te krijgen. Daarom zijn alle spirituele ervaringen traumatisch. Omdat daar het heimwee naar je ware Thuis geboren is. t Tijdens een bijeenkomst in Baarn op 7 juni 1990 Dit artikel verscheen eerder in het tijdschrift Inzicht.

En ik lag zo bij het zoete water van die Schie.

Zoetwater ruik je ook hè. En het had geregend, dus de adem van de aarde kwam omhoog. En toe kreeg ik ineens een idee, want ik had net geleerd bij de aardrijkskundeles dat de aarde rond was. Nou had mijn vader daar al eens op gewezen, doordat ik aan de horizon eerst alleen een vlag zag van een boot en op een gegeven moment kwam die boot dus dich-

www.samsarabooks.com

Geschenk van het absolute Alexander Smit 29,95

25

JE HOOFD UIT

26

samsaramagazine 1-2020

DE WOLKEN u

PAUL SMIT & SCOTT BYRD

www.samsarabooks.com

27

D

e afgelopen twee jaar riep ik: ‘Ik schrijf nooit meer een boek!’ En ik weet: ‘Als je God wilt laten lachen, vertel hem dan over je plannen.’ Het liep ook nu allemaal weer anders dan dat ik in gedachten had. In 2016 maakte ik wat animatiefilmpjes om het non-duale gedachtegoed eenvoudig uit te leggen. Ik weet nog dat ik dacht: ‘Waarom spendeer ik nou weer 2400 euro om wat animatiefilmpjes te laten maken?’ ‘Wat ben ik toch dom!’

Een jaar later zat coach en voormalig Wall Street investeerder Scott Byrd uit South Carolina achter zijn laptop en zag een van mijn filmpjes als suggestie staan. Hij klikte erop en was ervan gecharmeerd en nam contact met me op. Dit heeft erin geresulteerd dat we in 2018 samen het consultancy bedrijf Pathways Global zijn gestart in de VS. In de zomer van 2018 zijn wij (Paul & Scott) begonnen met het schrijven van dit boekje, waarin we de nonduale zienswijze belichten en deze koppelen aan leiderschap en processen binnen het bedrijfsleven.

In onze optiek is de meest belemmerende factor binnen het bedrijfsleven, dat mensen vol ruis zitten in hun hoofd. Gepieker, frustratie, angst, stress en compensatiegedrag maken dat samenwerking, innovatie en vertrouwen moeilijk worden. Daarom kijken we naar hoe je met je hoofd uit de wolken kunt komen en veel moeitelozer in het leven kunt staan.

Het leven is namelijk makkelijker dan je denkt, maar moeilijker als je denkt. Om het leven makkelijker te maken, worden geslachtsbepalende persoonlijke voornaamwoorden in dit boek willekeurig gebruikt: ‘hij’, ‘zij’ en ‘het’ zijn volledig inwisselbaar. Dat is niet zo in het echte leven, maar wel in dit boek.

Misschien wist je al dat ons brein uit twee niveaus bestaat: het bewuste en het onbewuste brein. Maar wist je ook dat het onbewuste deel van je brein informatie verwerkt met een snelheid van 11.200.000

28

bits per seconde? Dit zegt je waarschijnlijk weinig als je geen ICT’er bent, maar het maakt je wel een wandelend wonder der natuur. Er zijn slechts een paar computers uitgevonden die in de buurt komen van die verwerkingscapaciteit. De supercomputer Watson van IBM kan ons brein in capaciteit wellicht overtreffen, maar de smartphone in je zak haalt het bij lange na niet bij de snelheid van je onbewuste brein. De verwerkingscapaciteit van het bewuste deel van je brein daarentegen is van een heel andere orde van grootte; dat gaat met een slakkengangetje van 60 bits per seconde.

Voordat je je bewuste brein helemaal afschrijft, moet je het wel de credits geven die het verdient.

Ondanks dat ons brein slechts 60 bits per seconde verwerkt op bewust niveau, is het wel het mooiste stukje techniek dat er bestaat. Zonder bewustzijn mis je alle mooie dingen in het leven. Zoals het genieten van het luisteren naar Bohemian Rhapsody, de heerlijke smaak van spaghetti of de schoonheid van een zonsondergang. Zonder bewustzijn is het alsof je tijdens je leukste feest ooit, stomdronken op de bank ligt.

Ons 60bits bewustzijn is dus prachtig, maar het is niet de stuurman van ons brein. Het onbewuste deel van ons brein doet alles en daarna worden wij ons er pas van bewust. Daarbij is ons bewustzijn 200.000 keer minder dan de verwerkingssnelheid van het onbewuste deel van het brein. Dit onbewuste deel probeert alles te regelen en vindt het niet nodig het bewuste brein met elk wissewasje lastig te vallen.

Gelukkig maar, anders zouden we gek worden. Dan zou je de hele dag bij alles moeten nadenken: ‘Hoe vaak zal ik in mijn koffie roeren?’ ‘Zal ik dat doen met mijn rechter- of linkerhand?’ ‘Zal ik nu gelijk een slok nemen of zal ik heel even wachten?’ ‘Zal ik een grote of kleine slok nemen?’ Al dit soort handelingen gaan gelukkig onbewust en geheel vanzelf. Terwijl je onbewuste brein het drinken van de koffie regelt, is je bewustzijn gefocust op het lezen van de krant.

samsaramagazine 1-2020

UIT BAANBREKEND ONDERZOEK IS GEBLEKEN DAT ALLES WAT HET ONBEWUSTE BREIN DOET, PAS ACHTERAF DOOR ONS BEWUSTE BREIN GEREGISTREERD WORDT t u

VERHALENVERTELLERS

Psycholoog en hoogleraar Ap Dijksterhuis, een vooraanstaand denker op het gebied van intuïtief denken en het onbewuste en auteur van Het slimme onbewuste (2007), introduceerde onze favoriete metafoor waarmee hij inzichtelijk maakt hoe het bewuste en onbewuste deel van het brein samenwerken. Dijksterhuis verduidelijkt met deze metafoor dat ons onbewuste brein net een grote fabriek is waarin 200.000 fabrieksarbeiders in werken. En voor die fabriek staat één verslaggever. We weten dat ons bewuste brein - de verslaggever - met zijn beperkte verwerkingscapaciteit niet bijster goed geïnformeerd is over wat er precies in die fabriek gebeurt. Om deze beperkte kennis te verdoezelen, verzint de verslaggever allerlei verhalen om te bewijzen dat hij de feiten best op een rijtje heeft. Wat echter kwalijker is, is dat de verslaggever inmiddels zijn eigen verhaal is gaan geloven dat hij de directeur is van de fabriek en dat hij degene is die alle fabrieksarbeiders aanstuurt! Het komt gewoonweg niet in hem op dat hij eigenlijk maar een simpele verhalenverteller is.

De laatste bevindingen uit de neurowetenschap schetsen een feitelijker beeld van de relatie tussen het onbewuste en het bewuste brein – onze verhalenmaker. Uit baanbrekend onderzoek is gebleken dat alles wat het onbewuste brein doet, pas achteraf door ons bewuste brein geregistreerd wordt.

Dat betekent dat we dus altijd een fractie van een seconde in het verleden leven.

Hoe zit je nu? Terwijl je aandacht van dit boek naar je zithouding verschuift, is de verslaggever waarschijnlijk al druk bezig om te verklaren waarom je zit zoals je zit. Maar merk op dat dit pas gebeurt nádat je je gewaar bent van je zithouding. Klopt de verklaring van de verslaggever voor je zithouding?

Nee! In werkelijkheid is het voor het bewuste brein onmogelijk om het complexe besluitvormingsproces te begrijpen dat dieper in je brein plaatsvindt. Maar dat weerhoudt het bewuste brein er niet van om een plausibele verklaring te verzinnen. Alles wat je doet en denkt en de keuzes die je maakt, worden bepaald door de fabriek. Pas daarna gaat de verslaggever aan de slag om er een passend verhaal bij te bedenken.

We zijn net voetbalverslaggevers die voortdurend commentaar geven op de voetbalwedstrijd, terwijl we denken dat de wedstrijd plaatsvindt dankzij ons commentaar. t

www.samsarabooks.com

Paul Smit & Scott Byrdd Je hoofd uit de wolken 12,95

29

q

INNER ENGINEERING p

E

u

r is op het ogenblik veel pseudo-onderricht in de mode dat gevaarlijk misleidend is.

‘Wees in het moment’ is er een van. De aanname is dat je ergens anders zou kunnen zijn als je dat wilde. Hoe is dat überhaupt mogelijk? Het heden is de enige plaats waar je kunt zijn. Als je leeft, leef je op dit moment. Dit moment is eeuwigheid.

Hoe kun je eraan ontsnappen, als je dat al zou willen?

Je probleem nu is dat je lijdt aan wat er tien jaar geleden gebeurd is en aan wat er overmorgen misschien gebeurt. Dat zijn geen van beide levende waarheden. Ze zijn slechts een spel van je herinnering en je verbeelding. Betekent dit dan dat je om rust te vinden je geest moet uitwissen? Helemaal niet. Het betekent gewoon dat je er de leiding over moet nemen. Je geest draagt de immense voorraden aan herinnering en de ongelooflijke mogelijkheden van de verbeelding in zich, die het resultaat zijn

30

SADHGURU van de miljoenen jaren van ontwikkeling. Als je die kunt gebruiken wanneer je wilt en opzij kunt zetten wanneer je er niets mee wilt, kan de geest een geweldig instrument zijn. Het verleden schuwen en de toekomst veronachtzamen staat gelijk aan het bagatelliseren van dat wonderbaarlijke vermogen.

‘Wees in het moment’ wordt aldus een verzwakkende psychologische beperking – zij ontkent onze existentiële werkelijkheid. t

samsaramagazine 1-2020

Inner Engineering Sadhguru 27,90

BOEKBESPREKING

Rupert Spira Bewustzijn als enige werkelijkheid

W

elk boek of boeken zou u meenemen naar een onbewoond eiland? Ik vermoed ‘I am That’ van Sri Nisargadatta Maharaj, ‘Wie ben ik?’ van Sri Ramana Maharshi en wellicht ook een boek van Ramesh Balsekar als non-dualiteit uw interesse heeft.

Daarnaast zou ik heel zeker ook opteren voor ‘Bewustzijn als enige werkelijkheid’ van Rupert Spira.

Slechts zelden verschijnt een boek waarin de lezer bladzij na bladzij en hoofdstuk na hoofdstuk zo onontkoombaar gevoerd wordt naar het inzicht dat alleen Bewustzijn is.

Geen twee maar non-dualiteit of advaita is de enige werkelijkheid. Een citaat: ‘Het gekende of dat wat ervaren wordt, verandert altijd, maar het kennen waarmee alle veranderende ervaringen gekend worden blijft altijd hetzelfde’ Dat kennen (Bewustzijn) blijft onaangetast ongeacht wat het kent. Bewustzijn manifesteert zich als ‘Ik ben’-ervaring die we met zijn allen delen. Hetzelfde Bewustzijn vernauwt zich tot de individuele geest, die alle ervaringen voortovert die door Bewustzijn gekend kunnen worden. Dat proces van vernauwing zorgt ervoor dat we ons identificeren met wat aan ons verschijnt. We denken een lichaam te zijn met alle leuke en niet zo leuke ervaringen

en vergeten dat we dat juist niet zijn. We zijn alleen de kenner van ervaringen. Kort door de bocht: Bewustzijn als kenner van ervaringen is Bewustzijn. De vernauwing tot het ego en alle ervaringen die het ondergaat is eveneens Bewustzijn. Die vernauwing is een projectie van Bewustzijn in Bewustzijn. De metafoor die Rupert veel hanteert is de film op het filmdoek. Het filmdoek (Bewustzijn) brengt de film tot leven en is de noodzakelijke voorwaarde voor het ontstaan van de film. Welke film er ook op geprojecteerd wordt, het filmdoek blijft altijd onaangetast en onveranderlijk aanwezig. Als de film over is, is er nog altijd het filmdoek dat in potentie elk willekeurige film tevoorschijn kan toveren. Er is alleen ondeelbaar Bewustzijn. Overduidelijk toont Rupert aan dat het onderscheid tussen geest en materie op een misverstand berust. Er is alleen kennen van ervaringen ofwel Bewustzijn. Ten slotte een compliment aan Han van de Boogaard, die het boek schitterend vertaald heeft.

Een genoegen om te lezen.

JUSTUS KRAMER SCHIPPERS

Rupert Spira Bewustzijn als enige werkelijkheid 25,90

www.samsarabooks.com

31

OVER DE LIEFDE DIE STILTE IS u

“Liefde kun je niet vinden,”

zegt Wolter Keers. “Je kunt haar niet verliezen en niet geven, ook niet ontvangen - je kunt alleen heel diep in je eigen hart kijken en ontdekken dat wat je op de krankzinnigste manieren zoekt in feite is wat je zelf bent.” Je zou die liefde ook stilte kunnen noemen. Het is “een heel diepe stilte waarin we helemaal thuis zijn, waarin er niets hoeft te gebeuren en niets bereikt hoeft te worden.”

u

WOLTER KEERS - SAMENGESTELD DOOR LUCY AUCH

J

e moet meer van jezelf leren houden. Op een gegeven moment moet iemand je dat zeggen. Dat is niet zo moeilijk als je ontdekt dat alles, ook de raarste manoeuvres die je uithaalt, uiteindelijk bedoeld zijn om de liefde zichtbaar te maken. Liefde is niet iets wat je kunt voelen. Liefde is de grondeloos diepe herkenning van dat wat je wezenlijk bent, op ‘deze plek’, in iemand die op ‘een andere plek’ is. Bij die herkenning wordt al het andere, ook je persoonlijkheid, vergeten (en een persoonlijkheid die vergeten wordt, bestaat op dat moment niet). Op dat ogenblik vertaalt die diepe herkenning zich in de diepe gevoelens die we liefde noemen.

Maar die gevoelens, hoe diep ook, zijn toch alweer verschijnselen in tijd en ruimte. De echte liefde die we zijn kan niet gevoeld worden, omdat je niet direct kunt voelen wat je bent.

HET ONVOORSTELBARE

Liefde is volkomen tijdloos, heeft geen grenzen en kan dus nooit verpakt worden in een gevoel of in een beeld dat we ‘ik’ noemen. Dan zou de voorstelling die we van onszelf maken de eigenaar zijn van iets wat geen grenzen heeft; alsof je een kurk in het water gooit en ervan uitgaat dat de kurk eigenaar van de oceaan is. Dat is onmogelijk. Maar er is natuurlijk ook helemaal geen sprake van een eigenaar.

We snijden dat wat we wezenlijk zijn, liefde, de pas af door er een ‘ik’ op te projecteren. Door te proberen iets met die liefde te doen of haar vast te houden, is het geen liefde meer. Liefde kan nooit gekwetst worden; liefde kunnen we nooit verliezen omdat we wezenlijk liefde zijn.

Wat wel kan gebeuren is dat we gewoontegetrouw een persoon projecteren, daar onze aandacht op gaan richten en zo de liefde uit het oog verliezen.

Wolter Keers wordt beschouwd als de nestor van de Nederlandse advaita. In 1950 bezocht hij Ramana Maharshi. Later bracht hij meerdere jaren door in India als leerling van Sri Krishna Menon. In de jaren zeventig bezocht hij Sri Nisargadatta Maharaj en vertaalde hij diens I am That in het Nederlands. Hij gaf talloze lezingen en schreef uitgebreid over yoga en advaita en was inspirator van o.a. Alexander Smit en Jan van Delden. Hij overleed halverwege de jaren tachtig.

32

samsaramagazine 1-2020

Lucy Auch werd in 2008 ‘geraakt’ door Jan van Delden. Samen met Jan schreef ze het boek Vele wegen, één thuis (uitgeverij Samsara, 2012).

Momenteel is zij bezig met het samenstellen van een boek met teksten van Jans leraar, Wolter Keers, waarin de nadruk ligt op de Stilte als Liefde. Hiermee poogt ze het algemene beeld van Keers als ‘leraar van het intellect’ te nuanceren. Dit artikel is samengesteld uit een lezing van Keers uit 1980.

www.samsarabooks.com

33

© EL GRECO, DE HEILIGE JACOBUS DE MEERDERE

Maar daarmee is ze nog niet verdwenen!

Alles wat we proberen te verlengen, dus ook liefde, of wat zich probeert te handhaven, is altijd onecht, namaak. Dat wat we zijn is eeuwig Nu en zou niet eens kunnen wensen om voort te duren in de tijd.

Het is. Dus zodra we zeggen dat we bang zijn liefde te verliezen, hebben we het niet over liefde, maar bijvoorbeeld over fijne gevoelens die we ook liefde noemen. En alle gevoelens verdwijnen, want elk gevoel is tijdelijk: het verschijnt, heeft zijn hoogtepunt en lost zich dan weer op. Ook het gevoel dat we liefde noemen lost weer op in dat wat liefde wezenlijk is: het onvoorstelbare.

Dat wat zichzelf herkent op een andere plek, en uiteindelijk op alle plekken, is het Onvoorstelbare. Dat is geen gevoel, maar een heel diepe stilte waarin we helemaal thuis zijn, waarin er niets hoeft te gebeuren, niets bereikt hoeft te worden, omdat ‘hier’ alles perfect is. Hier is de volmaaktheid zelf. Die vol-

ïsme is een pakkende beweging - maar als je die gevende beweging haar gang laat gaan, zeg dan niet dat je liefde geeft; zeg alleen dat je liefde bent. Doordat daar nu je accent op ligt, verandert je wereld van een middelpuntzoekende in een uitstralende beweging. Liefde kun je niet vinden, je kunt haar niet verliezen en niet geven, ook niet ontvangen - je kunt alleen heel diep in je eigen hart kijken en ontdekken dat wat je op de krankzinnigste manieren zoekt in feite is wat je zelf bent.

Als je als klein kind getraumatiseerd bent geraakt doordat je een draai om je oren kreeg terwijl je bedelde om liefde, kun je je dat misschien herinneren en zien waarom je liefde vroeg: omdat je alleen in liefde en evenwicht helemaal jezelf bent. Een gelukkig kind weet niet dat het gelukkig is, maar een ongelukkig kind weet heel goed dat het ongelukkig is. Lijden is een vreemd element dat we duidelijk voelen. Lijden is pijn die we bestrijden, weigeren,

OM HET ONMETELIJKE TE ZIJN, MOET HET METELIJKE WORDEN LOSGELATEN. ZOLANG JE GELOOFT IN EEN AANWIJSBARE, ZICHTBARE PERSOON, WORDT HET ONMETELIJKE NIET GEREALISEERD t u

maaktheid is wat we zijn en kan nooit verloren gaan.

Wanneer je ziet dat alle bokken die je geschoten hebt, alle succesjes die je geboekt hebt, alle toeren die je gemaakt hebt, allemaal draaien om dit ene punt: het zoeken naar jezelf die liefde bent, dan is het niet meer zo moeilijk om jezelf te vergeven.

Wat je zocht, is door dit alles niet minder de moeite waard geworden. Alleen hebben we er een begrip van gemaakt omdat ons dat vanaf alle kanten verteld wordt te doen: ‘Je moet liefde geven.’ Maar liefde is niet iets dat je kunt geven, het is iets dat je bent. Als je alle dingen loslaat, niets meer te verdedigen hebt omdat je weet dat alles wat verdedigd kan worden vals en namaak is, dan blijft liefde over en dan blijkt elke relatie een liefdesrelatie te zijn, althans van jouw eigen standpunt uit gezien.

GRONDSTOF

Uit liefde komt een gevende beweging voort - ego-

34

zien als een reële vijand. Zodra we pijn de toegang weigeren, zitten we midden in de dualiteit. ‘Niets is goed of kwaad, maar het denken maakt dat ervan,’ zegt Shakespeare. Als je in je natuurlijke toestand leeft, als je die bent, zijn er geen vijanden. Dat geluk, het spontaan en onberekenend leven zoals dat bij een kind vaak te zien is, verwijst naar onze natuurlijke toestand, zonder de vreemde elementen van angst, pijn en verlangen.

Als je leeft in dit natuurlijke zijn is alles, ook een stoel, een waarneming die verschijnt in het bewustzijn dat je bent. Als we datzelfde vertalen in het woordgebruik van ons gevoel, dan kunnen we zeggen: de stilte die liefde is, is wat je bent. Dient zich daarin iemand aan die zichzelf beschouwt als je vijand, dan is die voor jou liefde in de vorm van een zogenaamde vijand. Vanaf het ogenblik waarop je dit ziet, kan er nooit meer een obstakel zijn. Want ieder gevoel, hoe vervormd het ook mag schijnen, is uit-

samsaramagazine 1-2020

eindelijk een verschijnsel dat is opgerezen uit die ene grondstof die we liefde of stilte mogen noemen. Het is die ene grondstof die we allen gemeen hebben, die ons allen verbindt. Het is dat wat we wezenlijk zijn.

Ergens zegt Jezus: ‘Opdat zij allen één zijn.’ Dat kan niet als lichaam. Willen we allen één zijn, dan houdt dat in dat we dit lichaam moeten vergeten en de zintuiglijkheid (die de wereld is) moeten vergeten, en beseffen dat wat we wezenlijk zijn datgene is wat overblijft als al het andere verdwenen is. In die Stilte is er geen enkel verlangen. Alles is daar perfect. Je kunt zien bij mensen bij wie dit licht begint door te breken, dat ze uren bij elkaar kunnen zitten zonder een woord te zeggen.

HET ONBEPERKTE LICHT

Je gaat pas weer de boot in als er een ‘ik’ komt dat verlangens en angsten heeft en zich eigenaar waant van de liefde. Pas dan verschijnt er weer een wereld op het niveau van het ego, waarin we zeggen dat onze gevoelens gekwetst zijn of onze liefde verloren is. Dat alles is volslagen onzin. We hebben ons dan zo opgesteld dat we die liefde niet meer zien.

Zo bekeken is alles een manifestatie, een uiting, een vormgeving van deze heel diepe Stilte, van deze heel stille volmaaktheid - zelfs dingen die we haat noemen of angst of onlustgevoelens. Er is niets anders. Levend als dit Ene is het duidelijk dat alles wat eruit oprijst niets anders is dan golven van energie die de vorm aannemen van diepe gevoelens en zintuiglijke waarnemingen en gedachten die we ‘de wereld’ noemen … maar wezenlijk bestaan ze allemaal uit deze ene diepe Stilte die de volmaaktheid zelf is en waar we helemaal thuis zijn, waar niets meer te wensen valt en er zelfs geen idee is dat er niets meer te wensen valt.

Alles wat we doen is een manier van zoeken naar deze Stilte die liefde is. Je kan meer van jezelf gaan houden als je ziet dat wat je ‘ik’ noemt deel uitmaakt van deze ene kosmische dans, die de hindoes ‘de dans van Shiva’ noemen en die een dans van liefde is. Alle bewegingen komen op uit deze volmaakte Stilte, om er ogenblikkelijk weer in op te lossen. Je ziet dat jij zelf de Stilte bent waarin lawaai verschijnt; het Onbeperkte Licht waarin alle vormen zich laten waarnemen.

Er is maar één grondstof, en dat is deze peilloze Stilte die ons wezenlijke thuis is, die wij zijn en die alle dingen vult met haar licht. Wij zijn daar de vrede zelf. Uit die vrede rijst dat gigantische schouwspel op van dood en leven, angst en ver-

langen, plezierig en onplezierig, dat tenslotte niets anders is dan één dans waarin de liefde steeds weer verstoppertje speelt met zichzelf en op zoek is naar zichzelf. Ramana Maharshi zei soms: ‘Het Zelf is altijd gerealiseerd. Vergeet het idee dat het Zelf niet gerealiseerd zou zijn.’

Alle dingen zijn wezenlijk dit ene licht, deze ene Stilte, deze ene liefde. Je moet alleen ogen hebben om het te kunnen zien, dat wil zeggen: zodra je ontdekt dat je Stilte bent, zal die Stilte zichzelf overal zien. Vrijheid kennen wil zeggen vrijheid zijn.

De werkelijkheid begrijpen wil zeggen de werkelijkheid zijn.

Deze eenheid ontdekken is het doel van ons leven. Ze gaat alle verstand en alle gevoel te boven.

Ze is het Onvoorstelbare. Dit is onze erfenis, ons geboorterecht: niets anders te zijn dan deze Stilte.

Om deze erfenis te kunnen aanvaarden, is er maar één ding nodig. Om het onmetelijke te zijn, moet het metelijke worden losgelaten. Zolang je gelooft in een aanwijsbare, zichtbare persoon, wordt het onmetelijke niet gerealiseerd.

We denken dat als we als een bedelaar bij een goeroe of bij God aankomen, hij ons inzicht geeft en ons toont dat we meer zijn dan we dachten. Maar wat ons wordt getoond, is dat we niets zijn wat denkbaar of voorstelbaar is. Hij laat ons zien dat we miljonairs zijn, miljonairs die zichzelf aanzien voor bedelaars. Hij toont ons dat we de door niets beperkte Stilte zijn, die blijft wat zij is en door niets verstoord kan worden, of er nu geluiden en lawaai in verschijnen of niet. Als er sprake is van lawaai is zij de ingrond van het lawaai; bij afwezigheid van geluiden is zij het stille luisteren naar zichzelf. Of er nu een wakende toestand verschijnt of niet, een droomtoestand of niet, deze Stilte is. We kunnen haar nooit verliezen, want we zijn haar. Ieder van ons is dit ene Onvoorstelbare. t

www.samsarabooks.com

Liefde op zoek naar zichzelf Wolter Keers Samengesteld door Lucy Auch Actieprijs 19,90 Daarna 29,90

35

ONVOORWAARDELIJK

OUDERSCHAP

VAN BELONEN EN STRAFFEN NAAR LIEFDE EN REDELIJKHEID

Ruim vijftien jaar geleden gebeurde het: mijn peuterdochter had een enorme driftbui en ik was ten einde raad. Voor mijn gevoel had ik alles al geprobeerd: rustig blijven, luisteren, uitleggen, boos worden, duidelijk zijn... Ik voelde me radeloos en het enige dat ik in mijn onmacht nog kon verzinnen was haar - voor de allereerste keer - op de gang zetten. Maar dat werd eens en nooit weer. Het boek Unconditional Parenting van Alfie Kohn legt precies uit waarom een opvoeding van straffen (en belonen) zo tekortschiet, en waarom een onvoorwaardelijke opvoeding zo belangrijk is. Het is misschien wel het meest hartverwarmende opvoedboek dat ooit is verschenen. Alleen: het was er niet in het Nederlands, en een Engelstalig opvoedboek lezen is best pittig. Gelukkig is daar nu verandering in gekomen. ‘Onvoorwaardelijk ouderschap: van belonen en straffen naar liefde en redelijkheid’ is de titel in het Nederlands, en dat is ook precies waar dit boek over gaat.

u

u

36

JOYCE VAN DEN BOGAARD

samsaramagazine 1-2020

www.samsarabooks.com

37

T

oen ik mijn dochter op de gang had gezet, werd het krijsen nog veel harder. Ik zat in de woonkamer, zij stond op de gang, en ik voelde: ‘Dit kan het toch niet zijn? Twee verdrietige mensen in 1 huis, maar in 2 aparte kamers?’ Ik opende de deur, nam haar bij me op schoot, toonde mijn verdriet en knuffelde haar. Ik voelde haar in mijn armen rustig worden. Ik heb mijn excuses aangeboden en wist diep van binnen dat ik zo niet wilde opvoeden. Dat ik, als de volwassene van ons twee, er juist altijd voor haar moest zijn, ook of juist als ze het moeilijk had. Dat zij ook niet voor de lol zo boos was, maar dat ze me daarmee iets wilde vertellen. Was er eerder al iets mis gegaan tussen ons? Dat was voor mij het keerpunt als moeder. Ik wilde geen agentje spelen, commando’s geven en boos worden, ik wilde verbinding, samen, connectie, contact.

Wegblijven van straffen, schreeuwen en onmacht, en meer liefde en begrip. Toen in 2005 het boek Unconditional Parenting verscheen, was dat voor mij een adembenemend boek. Ja, zó wilde ik het, zo voelde het goed.

‘In mijn ervaring is dat wat werkelijk goede ouders onderscheidt hun bereidheid om ongemakkelijke vragen te stellen over wat ze tot nu toe hebben gedaan en wat hen is aangedaan. Als er een alternatieve aanpak aangereikt wordt om een conflict met hun kinderen aan te pakken, weerstaan ze de verleiding om defensief te reageren: ‘Tja, dat is wat mijn ouders deden bij mij, en zoals je ziet is het goed met mij afgelopen.’ Om beter te worden in het ambacht van opvoeden, moeten we openstaan voor wat onplezierig is, om zo te kunnen evalueren wat onze ouders goed deden en op welk vlak we hun aanpak kunnen verbeteren. Zij die het geluk hadden met respect te worden bejegend, zullen natuurlijk

38

hetzelfde willen doen met hun kinderen. De anderen onder ons moeten besluiten om hun kinderen niet te behandelen zoals ze zelf zijn behandeld, maar op de manier zoals ze het liefst waren behandeld.’ (p. 129) Dit vat aardig de kern samen van onvoorwaardelijk ouderschap: wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet. Het innemen van het perspectief van je kind bleek voor mij persoonlijk een adequaat hulpmiddel in de opvoeding. Op de moeilijke momenten probeerde ik in haar schoenen te gaan staan (en misschien ook nog in die van mezelf als klein meisje) en me te bedenken: wat zou ik nu het liefste willen dat mijn ouders zouden zeggen of doen? En dat is waarschijnlijk verrassend vaak niet dat wat je eerst bedacht had.

‘Maar kinderen moeten toch ook grenzen kennen en weten wat wel en niet mag? Anders lopen ze zo over je heen!’ Dat is een vraag die mensen me vaak stellen als ik uitleg hoe wij opvoeden. En die vraag snap ik ook heel goed. Ik heb daar geen pasklaar antwoord op. Het is een vraag waar we met zijn allen mee grootgebracht zijn. Voor mij voelt het tegelijkertijd als een vraag uit wantrouwen jegens het kind en zijn geweten. Mijn idee is dat kinderen graag het goede willen doen en bovendien behept zijn met een groot vermogen tot empathie, wat eerder kleiner dan groter wordt als wij proberen ze onze wil op te leggen door bijvoorbeeld te straffen: ‘Soms vraag ik deelnemers aan mijn workshops een voorval terug te halen uit hun eigen kindertijd waarin ze iets verkeerd deden – of daarvan werden beschuldigd. Ik vraag ze om zoveel mogelijk details te onthouden over dat voorval: wat er tegen ze werd gezegd en gedaan door een volwassene, en wat er vervolgens gebeurde. Het verbaast me altijd weer hoe levendig die herinneringen zijn, alsof deze dingen een paar weken geleden zijn gebeurd in plaats

samsaramagazine 1-2020

ZIJ DIE HET GELUK HADDEN MET RESPECT TE WORDEN BEJEGEND, ZULLEN NATUURLIJK HETZELFDE WILLEN DOEN MET HUN KINDERENt

u

van decennia geleden. Deze oefening zorgt vaak dat we ons herinneren hoe straf voelt vanuit het kind, of schade toebrengt en hoe weinig goeds zij brengt.’ (p. 144) Als wij niet over onze kinderen en hun grenzen heen lopen, respecteren zij andersom ook onze grenzen. Want wat je eigenlijk wilt, is dat ze naar je luisteren zonder gedoe, en de enige manier waarop ze dat volgens mij kunnen leren, is door ze te laten zien hoe wij dat zelf doen, naar ze luisteren zonder gedoe. Voorleven, noemen ze dat tegenwoordig geloof ik. ‘’Minder praten, meer vragen’ is een manier om te ontdekken hoe zij naar dingen kijken. En zodra we dat doen, zodra we beseffen dat wat wij vragen vanuit hun perspectief een stuk minder redelijk lijkt, kunnen we onze ‘verzoeken heroverwegen’, in plaats van gewoon proberen ze aan ze op te leggen.’ (p. 220) Zoals ik al eerder zei, heb ik dit boek als hartverwarmend ervaren. En dat komt omdat het, meer dan enig ander opvoedboek dat ik ken, werkelijk uitgaat van het kind en wat goed voor hem of haar is. Dat maakt het tegelijkertijd ook een confronterend boek: het zet volwassenen en de manier waarop zij met elkaar praten over kinderen nogal eens in hun hemd. Dat is even slikken, en het vraagt moed en bedachtzaamheid om dan niet boos te worden om wat er gezegd wordt, maar verder te le-

zen. Binnen te laten komen wat misschien helemaal niet zo vanzelfsprekend is. Het resultaat zou echter wel kunnen zijn dat de manier waarop je tot nu toe over opvoeden dacht, volledig ten goede verandert, voor zowel jezelf als voor je kind(eren). De strijd en onmacht maken plaats voor begrip en redelijkheid, en daar kunnen beide ‘partijen’ alleen maar van profiteren!

‘Onvoorwaardelijk ouderschap: van belonen en straffen naar liefde en redelijkheid’ is vertaald door Minou op den Velde, met Annemiek Verbeek als redacteur. Het verscheen onlangs bij Uitgeverij Samsara en is te koop bij bol.com. Komend voorjaar verschijnt bij Samsara ook de vertaling van Kohns ‘The Myth of the Spoiled Child’. t Joyce van den Bogaard is redacteur bij hetkind en moeder van twee kinderen.

www.samsarabooks.com

Alfie Kohn Onvoorwaardelijk ouderschap 24,90

39

DE VEERKRACHTIGE GRENS VAN WEERSTAND

S

u

eks, Tantrisch of niet, bevat aanraking.

Veel aanraking. Traditionele seksinstructies geven meestal aan welk lichaamsdeel moet worden aangeraakt, wanneer en hoe snel. Dat is geweldig, tot daaraan toe. Maar in Tantra willen we een stap verder gaan. We willen de aanraking worden. Om dat te doen, moeten we de smalle dimensie van aanraking vinden die tussen te veel en te weinig druk ligt. Wanneer je het lichaam aanraakt, wil je genoeg druk uitoefenen zodat het lichaam net een beetje terugduwt. Als een spier stijf wordt door je aanraking, ben je te ver gegaan. Als de spier slap voelt, ben je niet ver genoeg gegaan.

Er is een begrip dat ik de veerkrachtige grens van weerstand noem. Dit is de essentie van bewuste aanraking. Als het concept van de veerkrachtige grens van weerstand gecompliceerd klinkt of vaag, denk dan maar eens aan alle keren dat je bent aangeraakt.

Hoe voelt het wanneer iemands aanraking te terughoudend is? Het voelt misschien als een irritant gekietel, of – als ze gewend zijn hun vingertoppen te gebruiken – als gepor. Hoe dan ook, het voelt gewoon vreemd. Aan de andere kant van het spectrum kan iemands aanraking veel te intens zijn. Ben je weleens gemasseerd door iemand met een hele stevige aanraking? Je spieren verstijven zich en trekken zich samen alsof ze hun handen proberen weg te duwen. Je raakt meer en meer gespannen terwijl zij proberen om je spieren te dwingen te ontspannen.

Het is pijnlijk en helemaal niet ontspannend. En dan is er de aanraking die precies goed is. Het voelt

42

BARBARA CARELLAS veilig en ondersteunend en aanwezig. Het is niet te hard of te zacht. Het wiegt je naar een plek van diep welbehagen en overgave. Je bent wakker en bewust, maar tegelijkertijd volledig vredig en ontspannen. Je zou willen dat het voor altijd doorgaat. Die persoon heeft jouw veerkrachtige grens van weerstand gevonden.

Plaats je hand lichtjes op je onderarm. Oefen geen druk uit. Neem waar hoe het voelt. Masseer nu je arm terwijl je steeds iets meer druk uitoefent. Stop op het punt waar de massage pijnlijk wordt. Neem waar hoe dit voelt. Maak de aanraking nu iets lichter totdat je het punt vindt waarop je arm meegeeft met je aanraking, maar er niet van weg beweegt. Misschien vind je dit punt via een massagebeweging met je vingers, of alleen door het vasthouden van je arm.

Dezelfde dynamiek is van toepassing op alle onderdelen van ons wezen: fysiek, emotioneel en psychisch. Wanneer we te veel mentale stress in onze levens ondervinden, zijn we overweldigd en sluiten we ons af; wanneer er echter te weinig stress is, hebben we geen energie, geen motivatie. Op het psychische niveau vertaalt de veerkrachtige grens van weerstand zich in ‘voldoende steun om een risico te nemen’. Zonder risico is er geen groei of energie; echter, zonder steun wordt risico roekeloosheid. In het territorium dat hier tussenin ligt, kunnen we groeien, bloeien en genot vinden. Op de veerkrachtige grens van weerstand functioneren we optimaal.

De veerkrachtige grens van weerstand verandert voortdurend. Wanneer druk op de grens van weer-

samsaramagazine 1-2020

stand wordt uitgeoefend – of die druk nu ademhaling, aanraking of spanning is – zet je iets uit. Dit creëert een nieuwe grens van weerstand.Yogahoudingen zijn hiervan een goed voorbeeld. Als je op de grond zit en vooroverbuigt om met je voorhoofd je benen aan te raken, lijkt het op het eerste gezicht onmogelijk. Vervolgens laat je jezelf bij iedere ademhaling iets verder in de houding ontspannen.

Je forceert het niet maar opent jezelf met iedere ademhaling iets meer. Voordat je het doorhebt, is je neus een stuk dichter bij je benen dan dat je ooit voor mogelijk hield. Door op de veerkrachtige grens van weerstand te blijven, ben je in staat om veel dieper in de houding te komen dan wanneer je niet tot die grens was gegaan, of jezelf voorbij die grens in pijn had geduwd. De veerkrachtige grens van weerstand is de plek waar je jezelf veilig genoeg voelt om je over te geven en dieper te gaan.

Te softe seks is saai; te harde seks is aanranding.

We willen leren om op de veerkrachtige grens van weerstand te dansen omdat zich daar het werkelijke genot bevindt. Wanneer we dat niveau van genot

DE VEERKRACHTIGE GRENS VAN WEERSTAND IS DE PLEK WAAR JE JEZELF VEILIG GENOEG VOELT OM JE OVER TE GEVEN EN DIEPER TE GAAN t u

www.samsarabooks.com

43

ECHTER, VOOR JE PARTNER IS DIE LICHTE, VEERACHTIGE AANRAKING MISSCHIEN WEL KIETELEND EN VERVELEND t u

bereiken, openen poorten naar nog diepere ontdekkingen en verbindingen.

De meeste mensen raken anderen aan op de manier waarop ze zelf aangeraakt willen worden, wat misschien helemaal niet is hoe de ander het prettig vindt. Bijvoorbeeld, misschien smelt en ril je wanneer iemand zacht met vingernagels langs de binnenkant van je dijen gaat. Het is heel natuurlijk om te willen dat je partner zich net zo goed voelt als jij, dus probeer je hetzelfde bij je partner. Echter, voor je partner is die lichte, veerachtige aanraking misschien wel kietelend en vervelend. Dus hoe leer je de veerkrachtige grens van weerstand te herkennen? Je handen en je intuïtie zullen je leiden, maar je beste gids is de persoon die je aanraakt. Vraag je partner om het je te zeggen wanneer je aanraking te hard of te zacht is. Wanneer je feedback krijgt, is het makkelijker om je aanraking aan te passen, en je handen zullen dat onthouden. Door te oefenen zullen je handen weten hoe de veerkrachtige grens van weerstand bij verschillende delen van het lichaam ligt, en je aanraking zal perfect worden.

Hier zijn enkele oefeningen om je te helpen de veerkrachtige grens van weerstand in je spiergeheugen op te nemen:

• Geef jezelf een massage met bodycrème. Doe het langzaam en zoek de veerkrachtige grens van weerstand op bij je benen, armen, buik en borsten/borstkas.

• Geef en ontvang een handmassage.

• Laat je masseren. Leg het concept van de veerkrachtige grens van weerstand uit aan je masseur/ masseuse. Vraag goedkeuring om feedback te geven zodat de aanraking op je grens kan komen.

• Geef een massage. Vraag de ontvanger om jou feedback te geven zodat je jouw aanraking op hun grens van weerstand kan brengen.

• Oefen door een kat of hond te aaien. Dieren geven geweldige feedback. Als ze bij je blijven en om meer smeken, heb je hun veerkrachtige grens van weerstand gevonden.

Zoek de veerkrachtige grens van weerstand op in stilte. Stilte is extreem krachtig. Plaats je handen op iemand zodanig dat je zowel veerkracht als weerstand kunt voelen. Omarm diegene met je handen. t

• Knuffel iemand. Zoek een verbinding die niet verstikkend is maar ook niet slap.

• Stel de temperatuur van het badwater zodanig in dat het niet te heet is, maar ook niet te koud.

44

samsaramagazine 1-2020

Urban Tantra Barbara Carellas 34,90

BOEKBESPREKING

Thysa Zevenbergen Ru de Groen Kleine Vos op zoek naar overal en nergens

W

at is geluk en hoe te vinden? Kleine Vos is best wel heel tevreden met zijn leven maar toch vraagt zij zich af: “Is er niet iets wat ik mis?

Zou het waar zijn wat ze zeggen, dat het elders mooier is? Is er een land zonder problemen vol plezier en eeuwig zon? Zou er graag een kijkje nemen, een kijkje als dat effe kon?

Met deze bovenstaande regels probeer ik de sfeer aan te geven bij het prachtige prentenboek over een Vos die op zoek is naar meer geluk.

Ook al is Vos best wel tevreden met haar leven in het bos tussen de vlinders en aan het water zou het misschien toch nog beter kunnen.

Onderweg in haar zoektocht komt hij overal andere dieren tegen die haar vertellen wat voor hen geluk is en dat ieder zijn eigen geluk kan hebben. Zo heb ik een beetje getracht om het verhaal weer te geven maar om die prachtig illustraties te beschrijven lukt me niet die moet je gezien hebben. Zo prachtig en zo goed passend bij het verhaal. Thysa Zevenbergen snijdt de beelden uit het papier en zet daar een sfeer bij neer die indrukwekkend mooi is.

Het verhaal wordt verteld in dichtvorm, steeds vier regels tekst naast een illustratie in warme rustige kleuren. Geweldig combinatie in een juweel van prentenboek.

INEKE VAN NISPEN (LIBRIS)

Kleine Vos op zoek naar overal en nergens Illustraties Thysa Zevenbergen Tekst Ru de Groen 14,90

www.samsarabooks.com

45

NIETS IS BELANGRIJKER u

Ontdek de waarheid in het leven zelf

Z

u

olang er mensen met een gezond verstand op deze kleine blauwe planeet tussen de sterren leven, hebben ze verhalen verteld. Het vertellen van verhalen begon lang geleden, toen onze voorouders op maanverlichte nachten veilig rond een open vuur zaten en de gebeurtenissen met elkaar bespraken van de dag, of van het jaar, of van hun verre familieleden. En we hebben weliswaar technologie ontwikkeld waar onze voorouders zich geen enkele voorstelling van konden maken, maar nog steeds vertellen we elkaar iedere dag nog verhalen en, in ons hoofd, misschien wel bijna iedere minuut. Ieder moment van ons leven is een verhaal in ontwikkeling, een roman zonder einde waaraan iedere dag

46

ADYASHANTI weer nieuwe hoofdstukken worden toegevoegd. En als we goed opletten zullen we merken dat sommige van die verhalen momenten van genade bevatten waarin we wijsheid of liefde en inzicht in de schoot geworpen krijgen. Zulke verhalen kunnen ons leven ten goede verlichten en transformeren.

In 2017 begon ik een wekelijkse serie voor Sounds True op te nemen onder de titel Momenten van genade. Aan de hand daarvan hoopte ik een paar van die wijsheidsverhalen uit mijn eigen leven over te kunnen brengen. Terwijl ik bezig was met het opnemen van verhalen die me wat inzicht of een beter begrip van de liefde hadden geschonken, merkte ik dat ze een gemeenschappelijk thema hadden. Op de een of andere manier lieten alle verhalen die ik vertelde me zien hoe essentieel het was om gericht

samsaramagazine 1-2020

te zijn op een bewustzijn van wat ik ‘het allerbelangrijkste’ noem. Steeds weer gaf ieder betekenisvol verhaal in mijn leven uitdrukking aan hoezeer het van wezenlijk belang is om te weten wat er werkelijk toe doet in het leven. Ieder verhaal leek mijn vermogen te polijsten om te weten wat het allerbelangrijkste is in iedere situatie die ik ervaren had.

Door die verhalen die zoveel invloed hadden gehad op mijn leven te vertellen, beleefde en onderzocht ik de paradoxale kracht van intentie en genade weer opnieuw.

In de loop van de weken dat ik daar mee bezig was pijnigde ik mijn geheugen, dat al mijn leven lang slecht is geweest, in een poging me verhalen uit mijn verleden te herinneren die mijn karakter en mijn leven gevormd hebben. Eerlijk gezegd leef ik zelden in het verleden, maar door het opnemen van de Momenten van genade-serie was ik in staat een paar betekenisvolle verhalen uit mijn leven opnieuw te ervaren en over hun invloed na te denken. Dat was een mooie en verhelderende ervaring, en in de loop van het project kreeg ik steeds meer de neiging te vertellen over de wijsheid en liefde die ik door die verhalen had verkregen en hoe je diezelfde bron van wijsheid en liefde binnen jezelf kon vinden.

Want het leven van ieder van ons voorziet ons van alles wat we nodig hebben om diepere wijsheid en liefde te verwerven – als we maar leren om ons niet

te laten betoveren door de negativiteit en verwarring die het denken vaak creëert, maar in plaats daarvan nuttige en verhelderende kennis te halen uit onze eigen rechtstreekse ervaring. Dat vereist een gedisciplineerd bewustzijn van en scherpe aandacht voor de zijnservaring zoals die ieder moment plaatsvindt, alsmede een grote mate van eerlijkheid en oprechtheid. Ik heb gemerkt dat ik alleen door volledig de verantwoordelijkheid te nemen voor mijn zijnservaring van ieder moment een gevoel van zowel onafhankelijkheid als verbondenheid kan behouden ten aanzien van iedereen waarmee ik in relatie sta. Het lijkt erop dat de ervaring van genade, waarbij zich nieuwe vergezichten van inzicht en begrip spontaan binnen ons openen, sterk verbonden is met (maar niet rechtstreeks veroorzaakt wordt door) de intenties en prioriteiten waarmee we leven. Die paradox van intentie en genade ligt opgeslagen binnen de manier waarop het leven van ieder van ons zich ontvouwt, en ook in de verhalen en het onderricht in dit boek.

Ons innerlijk leven is in alle opzichten net zo verbazingwekkend, raadselachtig en mysterieus als de oneindige uitgestrektheid van de kosmos. Want we zijn allemaal individuele uitdrukkingen van bewust zijn, en we herbergen de oneindigheid van de kosmos binnen onszelf, in dezelfde mate als ze ons herbergt.

Naar binnen kijken en gehoor geven aan de oude oproep om jezelf te kennen is misschien wel het grootste en vreemdste avontuur dat er bestaat. Het is de sleutel tot ontwaken voor de waarheid van wie we zijn en het leiden van het meest ver ontwikkelde leven dat we ons als individu en als collectief kunnen voorstellen. Mijn hoop is dat dit boek je niet alleen zal vermaken en verheffen, maar je eveneens van het gereedschap zal voorzien om diep in de onmiddellijke zijnservaring te duiken, zodat je je eigen genadeervaring zult vinden door aandacht te hebben voor het allerbelangrijkste. t

Niets is belangrijker Adyashanti 24,90

47

q

WIE DENK JE DAT JE BENT? p

D

u

e vraag die opgeworpen wordt in ‘Vingerwijzingen’, de door Ramesh S. Balsekar geschreven compacte weergave van de leer van Sri Nisargadatta Maharaj, luidt: ‘Wie ben je dan?’ Het directe antwoord van Nisargadatta Maharaj is, dat je bent wat je ook was voordat dit lichaam met bewustzijn tot leven kwam, wat je 100 jaar geleden was. En wat je over 100 jaar bent. Deze uitspraak lijkt een innerlijke tegenstrijdigheid te bevatten, immers, hoe kun jij er zijn voordat of nadat jij er was? Uiteraard is dat niet wat Nisargadatta Maharaj in gedachten had toen hij deze vraag stelde. In feite is deze vraag een uitnodiging om op onderzoek te gaan naar wie of wat je eigenlijk bent, zonder a priori ervan uit te gaan, dat deze vraag te beantwoorden zou zijn. Om dat in het begin alvast maar duidelijk te stellen: op deze vraag is geen antwoord te geven. En dat is ook niet de bedoeling. De reis is ook hier belangrijker dan het doel!

Graag nodig ik u uit om een dergelijke onderzoekingstocht uit te voeren. Laten we beginnen met het meest voor de hand liggende: ons lichaam. Zijn wij ons lichaam? Nee toch zeker, alle cellen van ons lichaam worden met een grote regelmaat vervangen en het lichaam van vandaag is zeker niet het lichaam van gisteren of eergisteren of van morgen en overmorgen. Mochten we denken dat we ons lichaam zijn dan zou mijn vraag luiden: maar welk lichaam dan?

Als ik het lichaam van gisteren zou zijn, dan betekent dat dat ik vandaag niet zou bestaan. Dit is in strijd met mijn ervaring. Gisteren wist ik dat ik bestond en vandaag besta ik nog steeds. Dat wat mij de overtuiging geeft dat ik besta, is onveranderd aanwezig en is zeker niet mijn li¬chaam.

Wat ben ik dan wel? Mijn geest misschien? Laten we gemakshalve even aannemen dat mijn geest bestaat uit mijn denkvermogen, mijn ervaringen, geheugen, overtuigingen, voor- en afkeuren. Laten we dit als verzameling maar het ego noemen. Of dat strikt wetenschappelijk gezien de juiste benaming is doet minder ter zake nu de lezer in elk geval zich een beeld

48

JUSTUS KRAMER SCHIPPERS kan vormen van wat ik ermee bedoel. Dus zijn wij ons ego? Stel dat ik u zou vragen te omschrijven wie u was toen u 7 jaar oud was. Er zou een omschrijving komen van een kind met bepaalde eigenschappen, met bepaalde kennis en een aantal overtuigingen, die in veel opzichten een getrouwe weergave van de overtuigingen van de ouders blijken te zijn. Als ik u nu dezelfde vraag zou stellen, maar dan toen u 17 jaar oud was.

Wat voor beschrijving krijgen we dan? Vermoedelijk zijn de overtuigingen 180 graden gedraaid (als u net zo’n lastige puber was als de schrijver). En als ik u wederom dezelfde vraag stel, maar nu te beantwoorden vanuit uw huidige levensfase. Er zal weer een totaal ander persoon ontstaan in de beschrijving. Mijn vervolgvraag is nu: wie bent u? Bent u het kind, de tegendraadse puber of de volwassene? Waar we tot nog toe over gesproken hebben zijn allemaal veranderlijke zaken. Ik kan niet tegelijk kind, puber en volwassene zijn. Naar mijn mening ben ik dus geen van drieën, immers, zolang ik leef heb ik een soort onveranderlijk en standvastig ik-besef. Maar wat is dat? Het is tijdloos, het was er zolang ik leef en zal er zijn zolang mijn lichaam leeft. Er is daarin geen verschil tussen gisteren, vandaag en morgen. Dit onveranderlijk aanwezige is, wat Nisargadatta het Ik-Ben noemt. Het is het ‘zijn’, gekoppeld aan een weten dat je bestaat.

Het is dus ‘bewust’ zijn. Het is het punt van waaruit de wereld waargenomen wordt, vanaf het moment waarop je wakker bent. Het is het gewaarzijn, dat ook gedachten waarneemt terwijl het er niet bij betrokken is. Dat is zintuiglijk ervaren, waarnemen, zonder waarnemer, zonder een ‘ik’, zoals wanneer u luistert naar en opgaat in muziek. Dan is er ook geen ‘ik’. Die schijnbare ‘ik’ komt pas wanneer er gedacht wordt over de ervaring, bijvoorbeeld ‘Ik vind dit mooie muziek’. Maar op dat moment wordt niet meer naar de muziek geluisterd. Het is het een (luisteren zonder ik) of het ander (denken over de muziek door het schijnbare ik). Waarnemen is dus een zintuiglijk proces zonder een ‘ik’; denken over waarnemingen met het geheugen creëert een schijnbaar ‘ik’. Maar dat pseudo-

samsaramagazine 1-2020

‘ik’ is aan verandering onderhevig: ervaringen en overtuigingen veranderen, het geheugen is selectief en informatie wordt daarin vervormd of totaal vergeten.

Dat pseudo-‘ik’ is dus in tegenstelling tot de ‘Ik-Ben’ervaring niet standvastig en dat ‘ik’ zijn we dus niet ook al lijken we het soms te zijn.

Als we nu dus gaan onderzoeken wat dit ‘Ik-Ben’ is, dan zullen we tot de slotsom komen dat het feitelijk het onpersoonlijke bewuste vermogen tot waarnemen is. Dit Ik-Ben neemt dus objecten waar en is zich daarvan bewust. Wat zich moeiteloos bewust is, is het ‘IK’ en wat de moeiteloze waarneming doet is het ‘BEN’. Dit moeiteloos waarnemen van objecten is een kwaliteit en vermogen dat in elk mens aanwezig is. Dat vermogen delen we als het ware met elkaar.

In dit verband is het nuttig te weten dat je lichaam, je ego (het geheel van gedachten, herinneringen, verwachtingen, overtuigingen et cetera) allebei objecten zijn, want ze worden waargeno¬men. Hieruit volgt dus ook weer dat we onmogelijk ons lichaam of ons ego kunnen zijn omdat we niet kunnen volhouden dat hetgeen waarneemt, tevens het waargenomene is, subject kan niet ook object zijn. Wij zijn dus het be-

wuste waarnemen en niet de waargenomen objecten.

Wat dat waarnemen is, hoe het ontstaat en functioneert kunnen we onmogelijk waarnemen. Immers, dat zou hetzelfde zijn als proberen zonder spiegel je eigen oog te zien. Wij zijn dus het waarnemen of beter dat wat dat waarnemen mogelijk maakt en dat moeiteloos tot stand komt, maar we kunnen onmogelijk weten wat dat is. In wezen kun je alleen uitdrukken wat het niet is, waarmee dan tevens duidelijk is gemaakt waarom in Advaita zo vaak in negatieven wordt gesproken (niet dit, niet dat, noch niet-dit, noch niet-dat). Alles wat waarneembaar is zijn we niet. Wat we werkelijk zijn, en dus ook wat jij bent, daar kunnen we ons niet van bewust zijn. t

www.samsarabooks.com

Wie denk je dat je bent Justus Kramer Schippers 19,90

49

INSPIRATIE DAGBOEK Mijn aandacht is mijn gebed.

Ik ben. Ik voel. Ik doe.

Mijn aanwezigheid is mijn boodschap.

Ik heb lief. Ik spreek.

Mijn intentie is mijn projectie.

Ik zie. Ik begrijp.

Mijn adem is mijn reflectie.

Ik vertrouw. Ik dien.

J

e hele leven ben je al jou aan het worden. Iedereen schrijft namelijk z’n eigen levensverhaal. Dit artikel en mijn boek zijn bedoeld om jou te inspireren de auteur van een heilige tekst te worden; een persoonlijke reisgids die leidt naar jouw hogere zelf.

Hoe word je dat nou eigenlijk, jouw hogere zelf?

Als ik één ding heb geleerd is het dit: de weg uit het moeras van eenzaamheid, twijfel en onbekwaamheid, is de weg naar binnen. Door mezelf steeds weer te observeren en bestuderen en door te reflecteren op de lessen van mijn leraren, groeit mijn zelfkennis. En wanneer ik mijn oude aantekeningen teruglees, op zoek naar persoonlijke inzichten, leer ik elke keer weer van mijn eigen vragen en antwoorden uit het verleden, simpelweg door deze opnieuw te bestuderen en te verfijnen. Twee decennia aan notitieboekjes blijken een schat aan geneeskrachtige wijsheid te bevatten. Wijsheid die negatieve gedachtenpatronen doorbreekt en lang vergeten bronnen blootlegt. Het boek dat je nu vasthoudt, is bedoeld om je toegang te geven tot jouw eigen wijsheid en je te helpen jezelf te verkennen, erkennen en herkennen.

In dit boek staan negen Ontdekkingsreizen beschreven die samenhangen met negen aspecten van jouw

52

essentie. Iedere Ontdekkingsreis bevat instructies en vragen om je te helpen nieuwe inzichten en perspectieven te ontwikkelen en je bewust te worden van jouw intenties. Je zult terugkerende gedachtenpatronen en emoties leren herkennen, alsmede jouw persoonlijke gewoontes. Je zult je eigen stem en visie verfijnen en leren herkennen waar je werkelijk gelukkig van wordt. Ook ga je leren hoe je de juiste omstandigheden, inzichten en energetische connecties aantrekt, zodat jij jezelf en de wereld om jou heen beter kunt dienen.

Iedere Ontdekkingsreis begint met een meditatie, een moment om je te bezinnen op een bepaald levensgebied, zodat je dat vanuit een nieuw perspectief gaat bekijken. Je krijgt daarbij een reeks vragen en ideeën voorgelegd die je op weg helpen.

Ook ga je lijstjes maken en berichtjes schrijven

samsaramagazine 1-2020

volgorde doorlopen of je kunt je intuïtie volgen door jezelf een vraag te stellen, vervolgens het boek op een willekeurige bladzijde open te slaan en aan het werk te gaan met wat je daar aantreft. Probeer vooral niet netjes of precies te werk te gaan – wees JEZELF, gewoon zoals je bent, elke keer als je in dit dagboek schrijft. Wanneer je je aantekeningen terugleest, wees je dan bewust van de zachte ondertoon van deze reis. Een reis met als doel jezelf te horen, zien, voelen, accepteren en liefhebben voor wie je bent en waar je nu bent op jouw pad. En laat deze bladzijdes een gevoel van eerbied voor jouw persoonlijke reis weerspiegelen. Maak er een schatkist van met daarin als juwelen jouw perspectieven, prioriteiten, rituelen, doelen, mantra’s en gebedjes.

Dit is jouw Inspiratiedagboek, jouw woorden maken het heilig.

Als ik kracht, balans en richting nodig heb, kijk ik regelmatig in mijn eigen dagboeken. Waarom? Omdat het antwoord dat we zoeken meestal in onszelf te vinden is.

De auteur nodigt in dit Inspiratie dagboek de lezer en de schrijver uit tot reflecteren. Het boek is een invitatie om door te schrijven, tekenen en reflecteren dichter bij onze eigen wijsheid te komen.

Het fraai geïllustreerde dagboek is een soort kompas, waarin we naast de inspirerende teksten van de auteur onze eigen inzichten kwijt kunnen, opnieuw kunnen aarden, onze doelen kunnen bepalen en bijstellen en ons eigen wordingsproces kunnen observeren. aan wie je was of wie je zult zijn op verschillende leeftijden. Soms word je uitgenodigd om te reageren op uitspraken als ‘Zo heb ik mezelf lief’ of ‘Diep vanbinnen weet ik hoe ik dit kan helen’. Soms krijg je gedetailleerde instructies en soms zijn de instructies wat breder. Vlak voor het einde van elke Ontdekkingsreis is er ruimte om je eigen intenties op te schrijven, bijvoorbeeld in de vorm van een zelfgeschreven gebedje of mantra. Je wordt dan op weg geholpen door een vraag of uitspraak. Het is allemaal bedoeld om een stem te geven aan de diepste, rauwste emoties die jou soms bezoeken.

Dit dagboek zal je inspireren om beter naar jezelf te luisteren, je innerlijke dialoog te nuanceren, je diepste zelf met meer compassie en liefde te behandelen en de eigen wijsheid van jouw hart te vergroten.

Je kunt de Ontdekkingsreizen in de aangegeven

Met ruim 150 prachtige pagina’s vol vragen, citaten, inspirerende illustraties en ook nog voldoende ruimte om zelf te schrijven, tekenen en reflecteren, biedt dit schrijf- en tekenavontuur ons iedere dag nieuwe uitdagingen om twijfel, schoonheid, vragen en oplossingen zelf in boekvorm vast te leggen. t

www.samsarabooks.com

Inspiratie dagboek wegwijzer in jouw leven Elena Brower 19,90

53

54

samsaramagazine 1-2020

www.samsarabooks.com

55

In Zich t Als u liefhebber bent van de Samsaraboeken over non-dualiteit, dan wordt u ook enthousiast van het tijdschrift InZicht.

Neem nu een abonnement en ontvang 4 nummers voor e 20,en ontvang als gratis welkomstgeschenk het boek De illusie voorbij van Darryl Bailey!

Ga naar www.inzicht.org en meldt u aan!

BOEKBESPREKING

Milli Hill Positief over bevallen

V

ergeet alle negatieve berichtgeving en angst rondom bevallen en lees dit heerlijk positieve boek vol met alles wat je moet weten over zwangerschap, geboorte en kraamtijd.

Bedenk zelf wat voor bevalling je graag wilt en hoe je de kans vergroot dat je die ook daadwerkelijk krijgt met dit verfrissende, warme en grappige handboek over zwangerschap, geboorte en de kraamtijd.

Positief over bevallen laat zien hoe je jouw optimale bevalling kunt krijgen, of je nu van plan bent je baby thuis, in het ziekenhuis, een geboortecentrum of via een geplande keizersnede ter wereld te brengen. Het boek staat boordevol met de allernieuwste informatie over het maken van het ultieme geboorteplan, je keuzes en rechten in de verloskamer, het afklemmen van de navelstreng, borstvoeding, een keizersnede en nog veel en veel meer.

Ontdek hoe de omgeving, je mindset en verwachtingen van invloed kunnen zijn op je bevalling, en laat je inspireren door de verhalen van echte vrouwen die eerlijk vertellen hoe het voelt om een baby te baren.

De auteur is initiatiefneemster van The Positive Birth Movement (PBM), welke groepen ook in Nederland actief zijn

‘Dit moet je lezen als je op zoek bent naar een krachtig boek over positief bevallen. Het is inclusief, voor álle vrouwen, en lekker duidelijk. Daar houden wij van.’

SANDII ZACHTE, HOOFDREDACTEUR KIIND

Uit het boek: “Als je íéts van dit boek onthoudt, hoop ik dat het is dat jij de machtigste persoon in de verloskamer kunt zijn. Je kunt je laten horen, vragen stellen en zeggen wat je wilt en waar je behoefte aan hebt.

Je kunt je verzetten tegen beslissingen die niet goed voelen. Ik hoop dat de informatie in dit boek je het vertrouwen geeft om dit te doen, en om in samenwerking met je zorgverleners (dit is mijn droomscenario) de best mogelijke bevalling te krijgen. Geen bevalling die iedereen krijgt, maar een unieke, op jou toegesneden ervaring die echt bij jou past, en waar je altijd met warme gevoelens en trots aan zult terugdenken.”

Positief over bevallen Milli Hill 22,50 3e druk december 2019

www.samsarabooks.com

57

72

samsaramagazine 1-2020