110355_MSMD_4_2011_Opmaak 1 29-07-11 10:28 Pagina 12
Wachtmeester Jan Vos te Zwolle
12
Op het voetbalveld en in de rechtszaal ‘Het Zwolsche incident’ Het was een grijze, maar droge en vrijwel windstille dag met een temperatuur van zo'n vijf graden boven nul. Prima voetbalweer. Hoewel beide ploegen tot de middenmoot behoorden, hadden enkele duizenden toeschouwers de weg naar het sportpark in Spoolde, nabij Zwolle, weten te vinden.
De eerste helft
In 2008 bevestigde de Hoge Raad de uitspraak tegen een voetballer van het Rotterdamse Sparta. Deze speler kreeg zes maanden voorwaardelijke celstraf zonder taakstraf opgelegd. In 2005 had hij een tegenstander van Go Ahead tijdens een wedstrijd in de Eerste Divisie een dubbele beenbreuk bezorgd. Het was niet voor het eerst dat een speler van de tegenpartij van de club uit Deventer voor het gerecht werd gedaagd. Een geval van heel andere orde, en met heel andere gevolgen voor de speler in kwestie, deed zich bijna tachtig jaar eerder voor in Zwolle. Op 2 januari 1927 zouden de eerste elftallen van de Zwolsche Athletische Club (Z.A.C.) en het Deventer Go Ahead elkaar treffen. Beide ploegen liepen achter op het wedstrijdschema van de Eerste Klasse Oost, het hoogste niveau in de toenmalige voetbalwereld.
Om precies 14.00 uur floot scheidsrechter Rijk de Vries uit Enschede voor het begin van de wedstrijd. De eerste helft speelde Z.A.C. naar het doel aan de stadskant. Aanvankelijk waren beide ploegen aan elkaar gewaagd en golfde het spel op en neer. Er werd pittig maar fair gespeeld. De scheidsrechter hoefde slechts twee keer te fluiten voor een vrije trap. Naarmate de wedstrijd vorderde, grepen de Zwollenaren, in witte shirts en zwarte broeken, het initiatief. De druk op het doel van keeper Leo Halle nam toe. Na een half uur spelen werd het betere Zwolse spel beloond. Vanaf rechts kwam een perfecte voorzet, die door de pas zeventienjarige Beb Bakhuijs in één keer prachtig op de pantoffel werd genomen: 1-0. Direct na de aftrap gingen de rood-gelen van Go Ahead op zoek naar de gelijkmaker. Acht minuten voor rust kreeg rechtsbuiten Jan Stenvert de bal en stormde in volle vaart in de richting van het Zwolse doel. De jonge linkshalf Piet Bakker wist hem echter de bal afhandig te maken. Voor de gefrustreerde Stenvert aanleiding om zijn opponent getergd in de rug te lopen. De scheidsrechter floot voor een vrije trap en toen gebeurde er plotseling iets waarop niemand had gerekend.
Gestaakt Met martiale tred en in vol ornaat betrad wachtmeester Jan Vos het speelveld. Hij greep Stenvert bij de schouder, maar die was daar niet van gediend en schudde de sterke arm der wet van zich af. Toen vervolgens enkele toeschouwers zich ermee wilden bemoeien, schoot een collega de wachtmeester te
hulp. De wapenstokken zwiepten door de lucht en even later werd Stenvert door beide marechaussees afgevoerd naar de kleedkamer van Go Ahead. Daar, onder de houten hoofdtribune, maakte Vos vervolgens tegen Stenvert proces-verbaal op wegens ‘poging tot mishandeling’. Bepaald niet tot genoegen van de laatste. Nog maar nauwelijks had de wachtmeester zijn bonnenboekje opgeborgen of het voltallige bestuur van Go Ahead stormde naar binnen. Woedend! Niet in het minst secretaris Toon Denkers die een klap met de wapenstok op zijn hoofd had gekregen. De heren werden op de voet gevolgd door de scheidsrechter en door een officier van Justitie, verantwoordelijk voor de ordehandhaving. Ten slotte voegden de heren Warner, directeur van het sportpark, en Hulsebos, districtssecretaris van de Nederlandse Voetbalbond, zich bij het gezelschap. Vos verklaarde dat Stenvert wat hem betrof verder kon spelen en beloofde aan de scheidsrechter dat hij niet zonder overleg zou ingrijpen. Het bestuur van Go Ahead eiste vervolgens dat de marechaussee en de politie het sportpark zouden verlaten. De officier van Justitie kon dit uiteraard niet voor zijn rekening nemen. Interim-voorzitter Koopman van Go Ahead gaf te kennen dat er zo absoluut niet verder kon worden gespeeld. Scheidsrechter De Vries besloot daarop de wedstrijd officieel te staken. Het publiek begon te morren, maar verliet uiteindelijk het sportpark. Daarmee was echter nog lang niet alles gezegd.
Reacties De eerste twee weekeinden na het incident werden door de voetbalbond alle Zwolse wedstrijden afgelast. Nog wekenlang bleef ‘Het Zwolsche incident’ de gemoederen flink bezig houden. Over één ding waren de kranten het echter unaniem eens: de overtreding van Stenvert had niet veel om het lijf gehad. Het ingrijpen van wachtmeester Vos was daarom overdreven en ongewenst geweest. In het Deventer Dagblad en de Zwolsche Courant vlogen de verdachtmakingen over en weer. In de landelijke krant Het Vaderland
