ElektroVisie 2021 nr 2 - NL by NELECTRA

Nelectra, Beroepsorganisatie voor de elektrobranche · Stationlei 78 bus 1/1 · 1800 Vilvoorde · 6 x jaar · 32ste jg · afgiftekantoor 2030 Antwerpen X / P2A9571 − april 2021 – 2

IN DEZE EDITIE  Hoe worden smartphone, laptop en tablet ingezet?  Nieuwe Europese verordening bevordert herstellen  Nelectra organiseert meeting met de VREG rond capaciteitstarief  Wat kunnen drones voor u betekenen?

ONZE SERVICE DRAAIT OM JOU

Cebeo uit Waregem is gespecialiseerd in de distributie van elektrotechnisch materiaal, technischediensten en oplossingen voor de residentiële, tertiaire en industriële sector. We bieden technische en commerciële adviezen en studies op volgende domeinen: verlichting, HVAC, kabel, Home & Building Automation, Industrial Automation, datacom, hernieuwbare energiesystemen en huishoudapparaten. Als marktleider is Cebeo toonaangevend op het vlak van dienstverlening aan de klanten, dankzij een uitgebreid filialennetwerk gebaseerd op nabijheid, passende logistieke en e-business oplossingen en hoogstaande technische competenties.

VIVIANE REFLECTEERT

Waar zijn we mee bezig? De hetze die de afgelopen weken ontstaan is naar aanleiding van de uitspraak van het Grondwettelijk Hof rond de terugdraaiende meter, moet eindelijk de ogen openen van de bewindvoerders. Dat hoopt Nelectra althans. Installateurs die voor een gesloten deur staan bij de plaatsing van de digitale meter… dat hadden we voorspeld. Dit is namelijk het gevolg van te weinig luisteren en te weinig stilstaan bij wat eventuele gevolgen kunnen zijn. De plannen uit een ver verleden voor een slimme digitale meter werden plannen voor een domme digitale meter. Worden de feiten door de partijen goed voorgesteld? Niet helemaal. Bij de toelichtingen over het nakende capaciteitstarief worden vaak foute voorstellingen gegeven. Een duidelijk zicht op de kostenfactor die gebruikt wordt om de simulaties op gebruiksprofielen te maken, krijgen we niet te zien. Reacties van burgers in de zin van “ik zal eerst de aardappelen koken, een uur later de groenten en nog een uur later het vlees” helpen de zaak ook niet verder, maar geven wel weer hoe de perceptie momenteel is. Investeringskosten van de digitale meter worden doorgeschoven naar de netgebruiker. Het capaciteitstarief zal de energiearmen nog armer maken omdat zij juist veelvuldig gebruik maken van elektrische verwarming; vaak in woningen waar ze voor verwarming geen andere keuze hebben. 7% van de huishoudens geniet van het sociaal tarief maar de resterende 93 % betaalt zich blauw aan heffingen en toeslagen. Hiervoor brengt het capaciteitstarief ook geen soelaas, wel integendeel. Inzetten op thuisbatterijen dan maar? Zijn deze milieuneutraal? Wat met de veiligheid? Is hier goed over nagedacht? Werd alweer de kar voor het paard gespannen? In uitvoering van een Europese Richtlijn legt de Vlaamse Regering verplichtingen op om laadinfrastructuur te voorzien bij nieuwbouw en renovatie. Geen probleem, ware het niet dat laden met het capaciteitstarief de prijs van elektriciteit elke maand goed zou kunnen doen oplopen. Eerst nagedacht? Laten we het duidelijk stellen: Nelectra is uiteraard niet tegen de energietransitie. Deze is broodnodig in het belang van de huidige en toekomstige generaties. We juichen het aansturen van ons energieverbruik met slimme toepassingen toe. Door de verdere uitbouw van onze pv-installaties moeten we erin slagen een grote stap naar de energietransitie te zetten. We verstrekken alle mogelijke informatie om de nieuwe technologieën toe te lichten. Door voor- en nadelen op een objectieve manier uit de doeken te doen. In onze webinars konden installateurs hier trouwens volop kennis mee maken. Leden kunnen ze herbekijken via de website www.nelectra.be . En ook dit nummer staat weer boordevol informatie. Maar waar we wel tegen zijn is het niet helemaal correct voorstellen van de feiten. Daar is niemand mee gediend. Zoveel is de afgelopen maanden stilaan duidelijk geworden … Dus: reculer pour mieux sauter !

Reageren? Viviane Camphyn Gedelegeerd bestuurder Nelectra viviane.camphyn@nelectra.be

4 I N H O U D

Hoelang moet u als hersteller een toestel bijhouden?

De mens achter Peter Van Den Heede

“Is er voor beveiligingssystemen zonder buitensirene ook een vergunning vereist?”

Informatietijdschrift voor de professionelen uit de elektrosector. ElektroVisie/ElectroVision heeft een oplage van 7.805 exemplaren en is een tweemaandelijkse uitgave van: Beroeps-organisatie voor de elektrobranche Stationlei 78 bus 1/1 1800 Vilvoorde · t 02 550 17 11 · f 02 550 17 29 · www.nelectra.be redactieraad Viviane Camphyn, Eric Claus, Linda Claeys, Fallon Declerck, Pieter Feys, Els Heyrman, Ludo Holemans, Ronny Lannoo, Rudy Van den Bergh, Danny Hermans, Denise Weyers, Dirk Van Steenlandt

hoofdredacteur Els Heyrman 02 550 17 21 els.heyrman@nelectra.be reclameregie Trevi · Maria Walgraeve Meerlaan 9 · 9620 Zottegem 09 360 62 16 maria.Walgraeve@treviplus.be

reportages Linda Claeys linda.claeys@nelectra.be

drukkerij Bredero Graphics

verantwoordelijke uitgever Viviane Camphyn Stationlei 78 bus 1/1 · 1800 Vilvoorde 02 550 17 11

administratie Nadia Van Nuffel · 02 550 17 17 nadia.vannuffel@nelectra.be Marian Hemerijckx · 02 550 17 18 marian.hemerijckx@nelectra.be

vertaling Akira Translations

cover Pat Verbruggen

De artikels en de advertenties verschijnen onder de verantwoordelijkheid van de auteurs en de adverteerders. Overname van artikels is toegestaan mits schriftelijke toestemming van de uitgever. Lid van de Unie van Uitgevers van de Periodieke Pers.

Nelectra verwerkt uw persoonsgegevens met het oog op leden- of prospectenbeheer. Indien u dit niet wil, volstaat een mail naar info@nelectra.be. U kan uw gegevens inkijken en laten aanpassen via een eenvoudig verzoek, mét bewijs van identiteit, aan Nelectra, Stationlei 78 bus 1/1, 1800 Vilvoorde of via info@nelectra.be. Met vragen of klachten over gegevensverwerking kan u terecht bij de Gegevensbeschermingsautoriteit. Het algemeen privacybeleid vindt u op onze website www.nelectra.be. Uw gegevens werden mogelijks verkregen via een externe databank. Op eenvoudig verzoek kunt u meer info verkrijgen.

INHOUD

Wat kunnen drones voor u betekenen?

Viviane reflecteert Waar zijn we mee bezig?

6 PICS bouwt een bord voor het vervaardigen van bouwmateriaal uit afval 8

Nelectra informeert 8 10 11 16

Hallo Nelectra? Vinger aan de pols In memoriam eresecretaris-generaal Roger Ost Herbekijk Nelectra webinars

14 Sectornieuws 15 Coock-CEMS: haal meer uit de digitale meter, dankzij vernieuwde website 18 Hernieuwbare energie Smappee lanceert slimme laadoplossing voor thuis

20 Europa Nieuwe Europese verordening bevordert herstellingen

23 GfK cijfers: welke toestellen verkochten goed in 2020?

24 Hoelang moet u als hersteller een toestel bijhouden? 26 Dossier digitalisering Hoe worden smartphone, laptop en tablet professioneel ingezet?

28 Nelectra in gesprek met Leen Vandezande, woordvoerder VREG

30 Wat kunnen drones voor u betekenen? 33 Technische info 33 Het verbinden van glasvezelkabel: ook iets voor u? 34 Private laadstations: opportuniteit, uitdagingen en valkuilen

35 6 vragen aan Peter Van Den Heede (Head of Sales Electrification bij ABB)

6 N E L E C T R A

BEZOEK T HA AR LEDEN

PICS bouwt een bord voor het bouwmateriaal uit afval Begin maart werkte Nelectra-lid PICS aan een bord dat moet instaan voor de besturing van een vooruitstrevende installatie. Deze installatie moet slak en andere afvalproducten die ontstaan bij de metaalproductie of metaal mijnnijverheid verwerken tot een bruikbaar bouwmateriaal waarvan de eigenschappen dezelfde of beter zijn dan bij de traditionele productie, zoals bijvoorbeeld een vloertegel. Op dit beeld is Steven, medewerker van het PICS-team, bezig met de montage van het elektrisch bord dat nodig is voor de aansturing van de installatie. De PLC staat in de voor de aansturing van de verschillende elektrische componenten zoals contactoren, frequentiedrives en actuatoren om de productie-installatie volautomatisch te laten werken. Bordenbouw is maar één onderdeel van de werkzaamheden van PICS. “We zijn actief op de markt van meet- en regeltechniek en nemen ook besturingssystemen en industriële automatisering voor onze rekening,” vertelt Urs Heller van PICS. “Verder hebben we ook bijzondere aandacht voor innovatieve technologieën en nieuwe, opkomende markten.” PICS (een afkorting voor Process Instrumentation & Control Systems) uit Deurne bij Antwerpen bestaat 30 jaar en werd opgericht door 4 toenmalige collega’s. Ze werkten niet alleen samen, ze hadden elkaar ervoor al leren kennen in hun studententijd aan de Industriële Hogeschool op de Paardenmarkt in Antwerpen. PICS werkt hoofdzakelijk voor industriële klanten uit zeer uiteenlopende sectoren zoals de voedingssector, vliegtuigbouw en energiesector.  Els Heyrman  PICS

NELECTR A BEZOEK T HA AR LEDEN

vervaardigen van

8 N E L E C T R A

INFORMEERT

Bij Nelectra kan u als lid steeds terecht bij onze adviseurs met al uw vragen over juridische, technische, sociale, fiscale, …. materies. Hierbij een paar interessante vragen die de voorbije maanden de revue passeerden.

Voor meer informatie, contacteer onze Nelectra-adviseurs

Freddy Steenackers freddy.steenackers@nelectra.be 02 550 17 23

Fallon Declerck fallon.declerck@nelectra.be 02 550 17 14

Kan een PV-installatie met 5kW omvormervermogen op een monofasig net uitgebreid worden met een batterij met omvormer van 5kW? Het is zeker toegelaten om een batterij opslagsysteem bij te plaatsen. Hierin dienen dezelfde regels qua maximumvermogen te worden gevolgd als bij een PV-installatie (= max 5kW monofase of max 10kW driefase). Voor alle duidelijkheid: in geval van een monofase aansluiting geldt dus max 5kW PV + 5kW batterijomvormer. Wel opletten dat er nooit energie vanuit de batterij opslag naar het distributienet vloeit! Met een zogenaamde Enfluri-sensor wordt dit opgelost. Het wetgevend kader hiervoor is beschreven en terug te vinden op de website www.synergrid.be onder “Technische voorschriften” (C10/11 editie 2.1 meer bepaald paragraaf 4.1.7 op pagina 19 en volgende). De batterijomvormer dient bovendien voor te komen in de lijst met gehomologeerde omvormers (op dezelfde website terug te vinden onder “Gehomologeerd materiaal” C10/26). Onnodig te vermelden dat behalve de technische aansluitvoorwaarden ook het AREI gerespecteerd dient te worden. (FS)

Hoe moet het elektriciteitsschema eruit zien bij een woning, waarin de eigenaar ook ruimte voorzien heeft voor zijn zelfstandige activiteit met personeel (denk aan een architectenkantoor of kinesistenpraktijk)? Bij nieuwbouw moet de woning elektrisch gescheiden zijn van het kantoor, de praktijk of de winkel. Dat betekent dat er een verdeelbord nodig is voor de huishoudelijke installatie en een tweede verdeelbord voor de niet-huishoudelijke installatie. U maakt dus ook afzonderlijke schema’s. (FS)

Wat zegt het nieuwe AREI over het aftekenen als eigenaar in een residentie met meerdere wooneenheden? Volgens het nieuwe AREI moet elke eigenaar afzonderlijk tekenen. Ook wanneer een residentie 30 of meer wooneenheden omvat. Momenteel wordt onderzocht of dat realistisch is en hoe dat praktisch kan uitgevoerd worden. (FS)

Is er voor beveiligingssystemen zonder buitensirene ook een vergunning vereist? Er doen geruchten de ronde dat sommige leveranciers beweren dat voor bepaalde draadloze alarmsystemen of systemen zonder buitensirene de wet private veiligheid niet van toepassing zou zijn en er dus geen vergunningsplicht voor zou gelden. Dat klopt niet! Volgens de wet private veiligheid is de conceptie, installatie, onderhoud en herstelling van alarmsystemen een vergunning als onderneming voor alarmsystemen vereist. Daarbij is de definitie van “alarmsysteem”: elk systeem bestemd om alarmsituaties ingevolge misdrijven tegen personen of goederen, brand, gaslekken, ontploffingen of noodsituaties in het algemeen vast te stellen en om een alarmsignaal te activeren. De wet maakt daarbij géén onderscheid tussen een bedraad dan wel draadloos alarmsysteem, al dan niet met buitensirene, buitenlicht of meldsysteem! Een vergunning is dus steeds verplicht, voor eender welk type van alarmsysteem. Het Koninklijk besluit van 25 april 2007 tot vaststelling van de voorwaarden voor installatie, onderhoud en gebruik van alarmsystemen daarentegen is wel alleen van toepassing op alarmsystemen die voorzien zijn van een buitensirene, een buitenlicht of een meldsysteem. Wat dat in de praktijk betekent, diepen we verder uit in het juninummer van ElektroVisie. (FD)

NELECTRA INFORMEERT

Waarop moet ik mij baseren om een schakelen/of verdeelbord veilig samen te stellen? In het nieuw AREI staan geen voorschriften over schakelen/of verdeelborden. De regels van goed vakmanschap zitten vervat in de norm NBN EN 61439, die uit 8 delen bestaat en die bij NBN kan aangeschaft worden. Een norm is echter geen wet, dus u kan ervoor kiezen om de regels van goed vakmanschap zelf te bepalen en de norm niet te volgen. Maar dan bent u zelf verantwoordelijk voor de bewijslast dat het bord gebouwd is volgens de veiligheidsprincipes. Wij raden u echter aan om de norm wel te volgen en om een bord te bouwen, zal u vooral deel 2 of deel 3 van de norm nodig hebben: • Deel 2: Vermogensschakelen verdeelinrichtingen voor

geïnstrueerde personen(verdeelborden in de industrie); nu niet-huishoudelijke verdeelborden • Deel 3: Verdeelborden bedoeld voor bediening door ondeskundig personeel(huishoudelijke verdeelborden) Bepaalde merken bieden huishoudelijke en niet-huishoudelijke verdeelborden aan. Als u daarvoor kiest, dan zal u kunnen vaststellen dat er automatisch volgens de norm gewerkt wordt. Daarbij worden ook uitgebreide instructies en technische tekeningen voorzien voor de montage. Deze informatie wordt best strikt opgevolgd, als u achteraf wil kunnen gebruikmaken van de merkgarantie. Vaak worden er handige accessoires aangeboden om het werk te verlichten en het bord te structureren. Het bord kan gedeeltelijk of volledig in de werkplaats of ter plaatse gebouwd worden. De bordcomponenten en de energieverdeling kan op een vlotte wijze geplaatst worden volgens de instructie

en beantwoorden aan de norm. Gezien de toekomstige nieuwe technologieën moet het bord over voldoende vrije ruimte beschikken om te kunnen uitbreiden. Het aansluiten van de installatiebedrading op het bord kan gebeuren met behulp van de nodige hulpstukken. (FS)

Is er een maximum aan parallelle differentiëlen type B die ik kan plaatsen over de hoofddifferentieel? Parallel aan de algemene differentieelschakelaar van 300ma mag u meerdere differentieelschakelaars plaatsen voor bijvoorbeeld een lift of verschillende laadpalen. Wij raden u wel aan om een risicoanalyse uit te voeren, wanneer u een laadpaal plaatst. Hou daarbij rekening met de kenmerken van de elektrische installatie, de kenmerken van de batterij van het voertuig en het laadpunt. (FS)

10 N E L E C T R A

INFORMEERT

Vinger aan de pols Kortingsbonnen voor beschermde afnemers: op naar een eenvoudige, snellere procedure De kortingsbonnen voor beschermde afnemers kwamen op maandagochtend 15 februari 2021 aan bod in het consumentenprogramma van De Inspecteur op Radio 2. Het betreft de kortingsbonnen die gezinnen met een sociaal tarief voor hun stroomfactuur kunnen aanvragen bij Fluvius (2 kortingsbonnen van 150 euro per gezin per jaar voor de aankoop van een energiezuinig toestel). In het radioprogramma werd aangeklaagd dat zowel de aanvraagprocedure voor de klanten als de terugbetalingsprocedure voor de handelaars te omslachtig is. Nelectra heeft in het verleden al meermaals gesignaleerd aan zowel Fluvius als Highco Data, het extern bedrijf dat de betalingen regelt, dat de klachten van leden-elektrohandelaars die veel te lang op terugbetaling moeten wachten ook na invoering van de aparte postbus blijven aanhouden. Als lokale ondernemers willen onze zelfstandige elektro-retailers liefst ál hun klanten kunnen bedienen en misschien kan het zelfs extra traffic naar de winkel genereren, maar het huidige systeem is voor hen helaas niet werkbaar. We vinden het zeer jammer dat onze handelaars in dit verhaal nu mede in een slecht daglicht komen te staan omdat ze de Fluviuskortingsbons niet allemaal willen aanvaarden. Nelectra heeft Fluvius en Highco Data ook al herhaaldelijk aangeboden om constructief samen te werken aan een structurele oplossing en dit in het belang van alle betrokken partijen. We zijn dan ook tevreden dat Fluvius binnenkort met ons rond de tafel wil zitten om eindelijk werk te maken van een vereenvoudigde en vooral snellere (digitale) procedure.

Nelectra in de pers: wij betreuren dat kmo’s uitgesloten worden van openbare aanbestedingen van zonnepanelen op sociale woningen In de krant De Tijd verscheen een artikel over de openbare aanbestedingsprocedure van de coöperatieve vennootschap ASTER voor de installatie van zo’n 650.000 zonnepanelen op 58.000 gebouwen met sociale woningen. De voorwaarden die aan potentiële kandidaten worden gesteld, zijn zodanig hoog gegrepen, dat kmo's al op voorhand uitgesloten worden. In dat artikel werd onder meer de mening gevraagd van onze gedelegeerd bestuurder, Viviane Camphyn. “Onbegrijpelijk want Vlaanderen is een kmo-land”, stelt zij. “Ook in onze

sector zijn voornamelijk kleine en middelgrote ondernemingen actief en er wordt terecht door de overheid met trots gewezen naar de belangrijke rol die kmo’s hebben in lokale tewerkstelling, maar de aanbestedingsvoorwaarden uit dit project vallen hiermee niet te rijmen. Het is jammer dat de aanzienlijke openbare investering die wordt gedaan niet breder gegund kan worden. Zelfs meedingen als consortium blijkt voor de meeste kmo’s niet haalbaar.” Het volledige artikel, kan u lezen op onze website (archief nieuwsberichten).

Oplossing voor het gebruik van eco cheques bij de nieuwe energielabels Tot voor kort moesten elektrische apparaten minstens een A+-label hebben om met ecocheques aangekocht te kunnen worden. Maar in het nieuwe energielabelsysteem -dat per 1 maart in voege trad- werden de A-klassen bewust zoveel mogelijk opengelaten. Het was dus aangewezen om de regelgeving zo snel mogelijk aan te passen om te vermijden dat bepaalde producten ineens niet langer met ecocheques aangekocht zouden kunnen worden. In principe was er een tweejaarlijkse evaluatie voorzien tegen de zomer 2021, maar onder andere op aangeven van Nelectra werd dit eerder op de agenda van de NAR gezet teneinde een oplossing te hebben tegen 1 maart 2021. En die oplossing is er gekomen. Ecocheques kunnen volgens de nieuwe regels gebruikt worden voor de aankoop van volgende energiezuinige huishoudelijke elektroapparaten: • Wasmachines en droogkasten: vanaf klasse A • Vaatwassers: vanaf klasse C • Koelapparaten: vanaf klasse D • Elektronische displays (tv’s en monitoren): vanaf klasse D • Alle andere elektro (met oud energielabel): vanaf klasse A+ Jammer genoeg zijn de nieuwe voorwaarden die worden gesteld voor de elektronische displays niet realistisch. Uit een eerste analyse die Nelectra heeft gemaakt bij onze retailers blijkt immers dat er op dit moment (nog) géén tv’s op de markt te vinden zijn met een nieuw energielabel D, zelfs het aanbod met label E is bijzonder beperkt. Nelectra heeft dit gesignaleerd aan de NAR, maar er kon geen akkoord worden gevonden met de vakbondszijde om de voorwaarde voor elektronische displays zelfs maar uit te breiden naar energieklasse E. Onbegrijpelijk want dit betekent dat werknemers in de praktijk geen tv kunnen aankopen met hun ecocheques. Nelectra drong er bij de NAR op aan dat er nog vóór de zomer 2021 een evaluatie zou komen en we blijven ijveren om de voorwaarden voor die productcategorie te versoepelen en op zijn minst klasse E toe te voegen.

NELECTRA HERDENKT

In memoriam

Eresecretaris-generaal Roger Ost Bij het ter perse gaan van ons vorig nummer bereikte ons het bericht dat Nelectra’s eresecretarisgeneraal Roger Ost overleed op 21 januari jl. Een postuum eerbetoon in dit nummer van “zijn Elektro Visie” is meer dan gepast. Op 2 november 1960 deed Roger Ost zijn intrede bij het NCMV, nu Unizo. Begin januari 1962 werd hij adjunct-secretaris van KMO-bouwfederatie Nacebo (de huidige Bouwunie). Uit die periode stammen zijn eerste contacten met Nelectra, en in 1963 werd hij er secretaris van. Hij was toen ook nog bij Navemetaal actief, de Vlaamse metaalfederatie. Maar Roger zou zich van dan af vooral over Nelectra ontfermen. Over het ontstaan en het wel en

wee van onze federatie schreef hij trouwens ook een heerlijk leesbaar boekje. Roger Ost coördineerde, pleegde overleg, luisterde naar de leden, bundelde de krachten. Van in 1967 was hij betrokken bij de activiteiten van het paritaire comité voor de bouw, houtbewerking en stoffering. Al in een heel vroeg stadium verwierf hij het nodige inzicht in de werking van het Fonds voor

Bestaanszekerheid én van het Fonds voor Vakopleiding van de Bouwsector. Die ervaring kwam van pas in het Fonds voor Bestaanszekerheid van de elektrobranche. Daar lag Roger mee aan de basis van onder meer het vormingsfonds Vormelek (nu Volta), het pensioenfonds, VEI-Tecnolec (nu Volta) en het stelsel voor uitbetaling van de eindejaarspremies. Roger had de gave water en vuur te verzoenen. Zijn rol voor de sterke grondvesten van Nelectra is niet te onderschatten. Hij was de grondlegger van de syndicale werking onder de werkgevers en hij wist zowel de CEO van een groot bedrijf als de elektricien om de hoek op één lijn te brengen. Hij legde de basis voor een gezonde sociale organisatie voor onze sector tot welzijn van zowel de werknemer als de werkgever. Roger was een spilfiguur bij onderhandelingen met vakbondsafgevaardigden. De vele laudatio’s in het “Sssssst….. hier is het Liber Amicorum Roger Ost”, dat door het Fonds voor Bestaanszekerheid van de elektrosector naar aanleiding van zijn pensionering in 2004 werd gemaakt, onderstrepen zijn sterke persoonlijkheid. Bruggenbouwer, pottenlijmer, pionier, doorduwer, gidsend voorbeeld, éminence grise, archivaris, groot onderhandelaar, Bourgondiër, gulle werkgever, gezagvoerder, ontmijner, zeer faire collega, vaardige gids in het labyrint, de Paul Van Himst van de sector, een diplomaat van formaat… Een Grote Mijnheer.

Roger Ost, °14 augustus 1938 – ✝ 21 januari 2021 Eerbetoon van de voorzitter, erevoorzitters, het uitvoerend bureau, de bestuursleden, de directie, het team en Nelectra Plus Viviane Camphyn Gedelegeerd bestuurder Nelectra

Verdeelkasten vega en vega D

Eenvoud,

technologie en design Te ontdekken op hager.be

P U B L I R E P O R TA G E

De verdeelkasten “vega” en "vega D": De verdeelkasten "vega" Deze zijn zeer gemakkelijk te herkennen door hun modern design met enkele typische kenmerken als de zilveren handgreep, een gedegradeerde band en afgeschuinde kant op de deur. De vega kast werd ontwikkeld voor residentiële toepassingen en kleine professionele gebouwen als winkels, enz. … . De kasten zijn zowel beschikbaar met een doorzichtige als een volle deur, met 1 tot 4 rijen van 18 modules. Ze voldoen aan de residentiële norm EN 60670-24 en de tertiaire norm EN 61439-3. De vega kasten zijn innovatief en staan voor : Een eenvoudige en snelle installatie : - Easy Wall Fixation : 4 voorgemonteerde 360° roterende bevestigingsonderdelen zorgen ervoor dat de boorgaten steeds terug te vinden zijn. Dit systeem is zeer handig bij oneffen muren, renovaties, enz. … . - Meegeleverde draadgeleiders voor zijdelingse bedrading. - Bevestigingspunten geïntegreerd in de rug over de volledige breedte van de kast, boven en onder, zorgen voor de ordelijke bevestiging van kabels en flexibele buizen.

- Een stabiel multifunctioneel frame waarvan de DIN-rails afzonderlijk kunnen verlaagd worden. Het frame is eveneens voorzien van gaten voor de bevestiging van de draden d.m.v. spanbandjes. Een ongekend bedradingscomfort : - De kasten bieden zeer veel ruimte tussen de aardklemmen en de modulaire apparatuur, tussen de zijwanden en het frame, tussen de DIN-rails en de bodem. - De DIN-rails zijn individueel wegneembaar of het frame is in één geheel. Een volledig inliggende deur garandeert een maximale opening. Zo kan de kast perfect in een hoek geplaatst worden of naast andere kasten. De handgrepen zijn steeds toegankelijk zelfs wanneer twee kasten naast elkaar staan.

De verdeelkasten “vega D” De vega D kasten bieden een ideale oplossing voor residentiële en tertiaire werven tot 125 A en bezitten 2 tot 7 rijen van 24 modules. Ze beantwoorden aan de tertiaire norm EN 61439-3. vega D is het grotere broertje van vega en bezit een groot aantal gelijkaardige functies. Ondanks het feit dat de kast uit een metalen sokkel bestaat, is ze toch klasse II, dubbel geïsoleerd.

Dankzij een vijfde bevestigingspunt en een kit voor horizontale of verticale verbinding, is ze zeer eenvoudig te monteren. Ze bieden een goot bedradingscomfort door de verhoogde toegankelijkheid op de zijkanten en onder de DIN-rails, de standaard meegeleverde draadgeleiders, de belangrijke ruimte tussen de aardklemmen en de modulaire apparatuur, de zeer brede kabelingangen. Ze hebben een onberispelijk design, uitgerust met een doorzichtige of volle metalen deur. De deuren zijn inliggend en eenvoudig om te keren door een eenvoudige “click” op het hendeltje van de scharnieren. De scharnieren zijn regelbaar bij oneffen muren. vega D is verkrijgbaar in 2 uitvoeringen : open inbouw.

D.m.v. een optionele adapter kunnen er in de zijwanden stopcontacten gemonteerd worden van het formaat 45 mm, type “gallery”.

 vega kast

14 S E C T O R N I E U W S Ledvance: slimme armaturen voor binnen- en buitengebruik.

Ledvance breidde haar assortiment slimme armaturen uit met tal van nieuwe modellen in de categorieën wand- en plafondarmaturen, buitenarmaturen, beveiligingscamera’s en flexstrips. Deze kunnen worden bediend met een afstandsbediening, via de Ledvance-app of met de stem. Het wand- en plafondgamma omvat zowel moderne en decoratieve ronde lampen als tijdloos elegante paneelverlichting. Het outdoor-assortiment wordt aangevuld met nieuwe producten voor decoratieve- en sfeerverlichting en voor veiligheidstoepassingen. De Neon Flex TGBW LED strips zijn geschikt voor binnen- en buitengebruik (met RGB en Tunable White). Alle nieuwe smart armaturen kunnen snel en eenvoudig via het WiFi protocol in een WLAN geïnstalleerd worden. Alle modellen kunnen Tunable White aan, sommige ook RGB-functies. Via een app of een spraakgestuurde luidspreker kunnen gebruikers het armatuur en de timing sturen of met Tunable White van warm naar koud licht schakelen en zo het lichtscenario comfortabel variëren.

Vaccinatiecentrum veilig dankzij LBS Beveiliging

diefstal. LBS Beveiliging stelt hiervoor de beveiligingsmaterialen gratis ter beschikking en draagt zo een steentje bij tot het succes van de vaccinatiecampagne. Hiermee zijn de beschikbare vaccins in ieder geval professioneel beveiligd tegen diefstal.

Logistieke activiteiten Connect+ verhuizen naar Gent

Viessmann lanceert thuisbatterij Connect+ Group verhuist haar logistieke activiteiten van Brugge naar de nieuwe Ghent Logistics Campus in de haven van Gent. Connect+ Group staat voor meer dan 200 merken die in de markt worden gezet door een netwerk van meer dan 1000 retailers, onder andere bekend onder Exellent, Selexion, Expert, CompuDeals en Connect Pro. Met deze verhuis zet dit platform een nieuwe stap binnen de uitrol van haar groei- en toekomstplan. “Door te verhuizen naar een groter logistiek pand, kunnen we onze vakhandelaars de garantie bieden hun marktpositie te behouden en zelfs te vergroten,” aldus CEO Gert Van Gestel. Voor de uitwerking van de nieuwe logistieke activiteiten slaat Connect+ de handen in elkaar met Bleckmann. De hoofdkantoren van het bedrijf blijven wel in Brugge gevestigd.

Régis André is nieuwe CEO van Cebeo Danny Coremans en Denise Weyers (LBS Beveiliging) tonen hun solidariteit in de beheersing van de Covid-19 pandemie. Zij zagen het als een opportuniteit om het vaccinatiecentrum Pallieterland in CC De Mol te mogen beveiligen tegen

de nummer één op de markt, dankzij organische groei alsook via verschillende belangrijke acquisities. Cebeo realiseerde in 2019 bijna 600 miljoen omzet, en telt 56 filialen. Alexander Dewulf start nu met een internationale missie voor de Sonepar groep, de holding waartoe Cebeo behoort, als Senior Vice President Global Sourcing Office Private Label. Régis André, 57 jaar en Fransman, komt over van het Franse CGED, waar hij tevens CEO was. CGED maakt deel uit van Sonepar Frankrijk. Daarvoor beoefende Régis André zowel financiële functies als algemene directiefuncties in het domein van de professionele groothandel, in Frankrijk en Italië.

Begin dit jaar kondigde Cebeo aan dat Régis André de nieuwe CEO van Cebeo geworden is. Hij volgt Alexander Dewulf op die sinds 2008 CEO was van Cebeo. Onder zijn leiding - gedurende een periode van 13 jaar- werd Cebeo

Momenteel is het streven naar een maximaal verbruik van de eigen opgewekte energie een belangrijke trend. Naast een warmtepomp is een thuisbatterij daarvoor een belangrijk hulpmiddel. In mei lanceert Viessmann dan ook eigen thuisbatterijen en slimme omvormers onder de naam Vitocharge. Dit modulaire batterijsysteem wordt volledig door Viessmann geproduceerd in Frankrijk. De slimme omvormer is het brein van de installatie en stuurt de elektriciteit naar waar ze nodig is. Zo besparen eigenaars van fotovoltaïsche installaties op hun energiefactuur en worden ze minder afhankelijk van het elektriciteitsnet.

Schneider Electric lanceert nieuwe vermogenschakelaar De nieuwe ComPact NSXm met gegoten behuizing van Schneider Electric is één

NELECTRA INFORMEERT

Haal meer uit de digitale meter, dankzij website maakjemeterslim.be van de meest compacte vermogenschakelaars van de generatie ComPact NSX. Voor een vierpolige vermogenschakelaar met een MicroLogic 4.1-unit heeft de ComPact NSXm een klein formaat. Hij is maar 108 mm breed en kan makkelijk naast andere modulaire apparaten op een DIN-rail worden vastgeklikt, zonder dat er extra accessoires nodig zijn. Ook montage op een basisplaat is mogelijk. Behalve de uitstekende prestaties zijn er ook enkele opvallende innovaties te bewonderen, zoals de geïntegreerde differentieelbeveiliging en de EverLinkaansluiting. Deze laatste is gericht op het aansluiten van kabels (compensatieklemmen) en verhindert dat de kabelverbindingen van vermogenschakelaars loskomen als gevolg van hitte of trillingen. De montage en bekabeling van de vermogenschakelaar zijn eenvoudig en gebeuren zonder klemmenstroken.

Etap legt zich toe op ‘Circular Light as a service’

Om u te helpen meer inzicht te verwerven in energiemanagement, startte Volta vorig jaar met het COOCK-CEMS-project. Eén van de concrete acties in het kader van dit project is een nieuwe website die u moet helpen om de digitale meter zo goed mogelijk te implementeren in een slimme installatie: maakjemeterslim.be. Er bestaat veel controverse rond de digitale meter. Vooral na de beslissing rond het wegvallen van de terugdraaiende teller en het capaciteitstarief dat vanaf 2022 in voege zal gaan.(*) Momenteel is er op de pauzeknop gedrukt voor de installatie van de digitale meter bij prosumenten tot 2025. Bij alle andere installaties loopt de uitrol gewoon verder, zodat uiteindelijk toch bij iedereen de digitale meter geplaatst zal worden. Als installateur zal u dus steeds meer vragen krijgen over de impact die al deze beslissingen zullen hebben in specifieke situaties en welke systemen best geïmplementeerd kunnen worden. Om die keuze te vergemakkelijken, sloegen Volta, Flux50 en VLAIO de handen in mekaar en werd de website https://maakjemeterslim. be/ gemaakt. Op deze website kunnen eindgebruikers, installateurs, maar ook fabrikanten terecht. Daarom werden drie secties op de website aangemaakt. Fabrikanten kunnen hun producten en tools die communiceren met de digitale meter op de website laten plaatsen. Ze mogen ook aangeven aan welke criteria hun producten al dan niet voldoen.

Steeds meer klanten rekenen op Etap om hun lichtvoorziening te garanderen in plaats van armaturen of een verlichtingssysteem aan te kopen. Etap Lighting International heeft dan ook de ambitie om de komende jaren haar leidende positie in de verlichtingsmarkt te versterken door een verdere transformatie tot leverancier van ‘Circular Light as a Service’. Daarom is ze ook gestart met een doorlichting van haar volledige productportfolio: alle bestaande toestellen krijgen een make-over die ervoor moet zorgen dat ze gemakkelijker te onderhouden, te hergebruiken of te ontmantelen zijn. De transformatie krijgt ook vorm in een nieuw logo, dat de groep in februari lanceerde.

In de sectie eindgebruikers kan iedereen deze producten consulteren en filteren op parameters die voor hen van belang zijn. Enkele parameters die kunnen geselecteerd worden zijn bijvoorbeeld het type verwarming (gas of elektriciteit), de aanwezigheid van een PV-installatie, het bekijken van hun realtime verbruik (met of zonder scherm aan de muur), al dan niet weerkerende dagelijkse kost, etc... Als installateur hebt u echter ook meer achtergrondinformatie nodig om bij uw

klanten professioneel over te komen. Daarom zal in de sectie installateurs meer uitleg gegeven worden rond alle facetten die met energiebeheersystemen te maken hebben. Naast een aantal aandachtspunten wordt bovendien ook aangegeven wat de impact van bepaalde implementaties kunnen zijn. Daar kan u dan rekening mee houden in uw advies/voorstel naar de klant toe. Enkele topics die onder andere toegelicht worden: • welke componenten bepalen de elektriciteitsfactuur? • waarom is het verhogen van het zelfverbruik van zonnepanelen belangrijk? Op welke manier kan dat verwezenlijkt worden? • Welke impact kan een elektrisch voertuig hebben? • Wat is het capaciteitstarief? Waarom werd dit ingevoerd en hoe kunnen we dit stuk van de factuur in de hand houden? • Hoe werkt de energiemarkt? Wat zijn en wat doen aggregatoren? De informatie in deze sectie wordt door het sectorale kenniscentrum (Volta) beheerd en zou bij het ter perse gaan van dit nummer klaar moeten zijn. Ga dus zeker een kijkje nemen, er zullen zeker zaken in terug te vinden zijn waar u het antwoord nog niet op wist.  Bart Vannoppen (Technologisch adviseur Volta)

(*) Nvdr:Vlaams minister van Energie Zuhal Demir pleit intussen voor een uitstel van de invoering van het capaciteitstarief. Ook distributienetbeheerder Fluvius vroeg op 10 maart tijdens een hoorzitting in het Vlaams Parlement een uitstel met een halfjaar, tot 1 juli 2021, omdat de invoering anders zou samenvallen met de brede opstart van Atrias, de centrale databank om de verbruiksgegevens van de digitale meters te verzamelen. Energieregulator VREG zal de vraag bespreken op de eerstvolgende raad van bestuur. Nelectra volgt het verder op.

16 N E L E C T R A

INFORMEERT

3 webinars: hoe maak ik mijn installatie slim? Nelectra organiseert dit voorjaar 3 infosessies rond hernieuwbare energie en de mogelijkheden qua sturing via een energiebeheersysteem. In elk van de webinars stond een ander energiebeheersysteem centraal. De eerste twee infosessies (met Niko en ABB) zijn reeds achter de rug, de derde (met Smappee) volgt op 26 april.

In elke sessie worden dezelfde thema’s besproken, vanuit het standpunt van het merk: Het nakende capaciteitstarief en de invloed op het verbruik: hoe kwartuurpieken vermijden? Het net ontlasten door een hogere zelfconsumptie van de PV-panelen dankzij een slimme elektrische installatie. Het inschakelen van toestellen op het moment dat de stroom het goedkoopst is. Het laden van elektrische voertuigen, overdag met zonnestroom in functie van de geproduceerde hoeveelheid zonnestroom.

De warmtepomp overdag aansturen met groene stroom als die voorhanden is en dit zo geleidelijk mogelijk aansturen om geen pieken te veroorzaken. Het niet gelijktijdig inschakelen van verbruikers met groot vermogen zoals de wasmachine, inductiekookplaat, droogkast, vaatwasmachine, warmwater productie boiler, … Wil u de twee afgelopen webinars herbekijken? Of wil u het webinar van Smappee bijwonen? Dat kan! Surf voor meer informatie naar onze website, in de rubriek ‘Infosessies & vorming’.

Webinar: hoe veilig is de elektrische installatie bij een nieuwe of gerenoveerde keuken? Begin februari organiseerde Nelectra een webinar over de elektrische installatie van een nieuwe of gerenoveerde keuken. Onze spreker was Rudy Van den Bergh, specialist AREI en innovation en training manager bij Electro-Test een erkend keuringsorganisme en opleidingsinstituut. De vragen werden gecoördineerd door onze technische adviseur Freddy Steenackers. In dit webinar was het vooral de bedoeling om in te gaan op de technische aspecten van de installatie, maar lesgever Rudy Van den Bergh benadrukte dat ook de wetgeving belangrijk is: “Sinds 1 juni 2020 is er een nieuw AREI, dat ook van toepassing is voor de installatie van

de keuken. In deze wetgeving zijn er twee mogelijke locaties: het huishoudelijke niveau en het niet-huishoudelijke niveau. Keukens komen in beide voor:”

Toestellen in de keuken Vervolgens ging Rudy in op de toestellen die in een keuken geplaatst worden: stopcontacten, verlichting, voedingen… Op die toestellen staan belangrijke gegevens en symbolen, die in dit webinar uitgebreid besproken worden, net als een aantal belangrijke vragen: welke transformatoren mogen ingebouwd worden in meubels en welke niet? Onder welke voorwaarden? Welke afstanden dienen gerespecteerd te worden in verband met brandbaarheid?

Keuren? Een andere belangrijke vraag die vaak gesteld wordt: moet de installatie in de keuken gecontroleerd worden? Daaromtrent was Rudy duidelijk: “Principieel moet er voor elke nieuwe installatie een gelijkvormigheidscontrole

voor ingebruikname gebeuren en er moet regelmatig een hercontrole gebeuren van de installatie. Daar bestaan wettelijke termijnen voor.” Wist u dat bij wijzigingen/aanpassingen van een elektrische installatie ook schema’s en plannen aangepast moeten worden? Rudy Van den Bergh specifieerde wie de schema’s moet ondertekenen en wat de inhoud van de plannen moet zijn.

Belangrijke vragen Verder kregen de deelnemers ook een antwoord op volgende vragen: hoe kan u ervoor zorgen dat er niets aangeraakt kan worden dat onder gevaarlijke spanning staat? Welke kabels kan u gebruiken? Waar moeten de schakelborden zich bevinden? Waar moet u rekening mee houden in verband met brandveiligheid? Welke voorzorgsmaatregelen moeten genomen worden tegen brand? Welke elektrische leidingen gebruikt u best?...  Linda Claeys

Leden kunnen webinar herbekijken Wil u het antwoord op alle gestelde vragen? Hebt u nood aan meer gedetailleerde informatie? Of wil u gewoon alles nog eens herbekijken? Dan kan u terecht op onze website, waar u dit webinar kan herbekijken in de rubriek ‘Infosessies & vorming’. Op voorwaarde dat u Nelectra-lid bent natuurlijk.

Profiset LENTEACTIE 2021

L-BOXX® MINI + 221 SERIES + NEW "INLINE" CONNECTOR REF. 88 7-982

€ 70,-*

L-BOXX® Mini

• Koffer vervaardigd uit hoogwaardig kunststof.

• Eenvoudig kliksysteem om meerdere L-BOXX®-en met elkaar te verbinden en te transporteren..

INHOUD 50 “COMPACT UNIVERSELE” klemmen 2 x 0,14 ... 4 mm² (s) 2 x 0,2 ... 4 mm² (m, ma) REF. 221-412

100 “COMPACT UNIVERSELE” klemmen 3 x 0,14 ... 4 mm² (s) 3 x 0,2 ... 4 mm² (m, ma) REF. 221-413

25 “COMPACT UNIVERSELE” klemmen 5 x 0,14 ... 4 mm² (s) 5 x 0,2 ... 4 mm² (m, ma) REF. 221-415

25 “COMPACT UNIVERSELE” klemmen 3 x 0,5 ... 6 mm² (s, ma, m) REF. 221-613

Beschikbaar bij uw WAGO groothandel vanaf 19 april 2021 tot einde voorraad.

WAGO is a registered trademark of WAGO Verwaltungsgesellschaft mbH.

NIEUW ! 30 inline connectoren 2 x 0,2 ... 4 mm² (s, ma, m) REF. 221-2411 1 L-BOXX® Mini Praktisch en plaatsbesparend.

www.wago.com/profiset

*Adviesprijs excl. BTW. Drukfouten, fouten en wijzigingen voorbehouden.

18 H E R N I E U W B A R E

ENERGIE

Over Smappee

Smappee: slimme laadoplossing voor thuis Begin dit jaar lanceerde Smappee zijn nieuwste laadoplossing voor thuis: Smappee EV Wall. De compacte laadpaal met geïntegreerd energiemanagementsysteem biedt slim autoladen aan. Zo kan men automatisch en voor 100% laden met de eigen zonneenergie, worden gesprongen zekeringen vermeden en krijgt men controle over het laadproces. Een laadstation plaatsen heeft een grote invloed op het energieverbruik van een huis. Veel mensen gaan daarom op zoek naar een manier om hun zonne-energie optimaal in te zetten voor hun laadbeurten.

Energiemanagement Dankzij haar geïntegreerde energiemanagementsysteem en unieke Artificial

Intelligence, maximaliseert de EV Wall automatisch het gebruik van hernieuwbare energie doorheen de dag. Zo kan de gebruiker zijn zelfvoorziening optimaliseren en bespaart hij kosten. Tegelijkertijd houdt Smappee rekening met de andere energiestromen in huis en zorgt voor overbelastingsbeveiliging waardoor zekeringen niet springen bij pieken in het energieverbruik zoals tijdens het laden van een elektrische auto.

Controle over de kosten De meeste elektrische rijders moeten hun maandelijkse factuur afwachten om te weten hoeveel het laden hun heeft gekost. Met de Smappee EV Wall, krijgt men een realtime overzicht van het laadproces en een overzicht van de laadkosten in de Smappee App en het online Dashboard. De gebruiker kan ook perfect nagaan in hoeverre zijn laadbeurt gebruik maakte van de gratis zonne-energie die hij zelf produceerde. Daarnaast krijgt hij ook inzicht in het energieverbruik van de hele woning. Zo kan er gericht actie ondernomen worden. Het energieverbruik èn de

Smappee werd in 2012 opgericht door Stefan Grosjean en Hans Delabie en heeft zijn hoofdkantoor in de nieuwe cleantech hub ’Snowball’ te Harelbeke. Dit cleantechbedrijf wil zijn klanten helpen energie en geld te besparen door hun energieverbruik te verlagen en hun energie-efficiëntie te verhogen. Het toekomstbestendige energiebeheersysteem Smappee Infinity maakt gebruik van geavanceerde technologie om het gebruik van elektriciteit, zonne-energie, gas en water in realtime te analyseren en te beheren.

laadbeurten kunnen immers gecontroleerd worden via de Smappee App en het Dashboard. Met de introductie van de EV Wall bevestigt Smappee zijn strategie om verder in te zetten op de markt van de e-mobility. “Naarmate het gebruik van elektrische wagens toeneemt, zien we een steeds groeiende vraag naar meer energiemanagement om de ongemakken die het met zich meebrengt op te lossen.”, zegt Stefan Grosjean, CEO van Smappee. “Daarom lanceerden we vorig jaar onze eerste slimme laadpaal: Smappee EV Base. Met de EV Wall willen we diezelfde intelligentie voor het thuisladen aanbieden. Daarnaast komt er ook een business-versie van de compacte laadpaal voor bedrijven of mensen die hun laadkosten willen doorrekenen aan hun werkgever.”  Linda Claeys

ALLE TECHNIEKEN ONDER ÉÉN DAK

VOOR EEN FUTURE-PROOF INSTALLATIE

www.rexel.be

PV solar@rexel.be

VERWARMING/KOELING heatingpumps@rexel.be

VENTILATIE ventilation@rexel.be

EV-CHARGING ev@rexel.be

20 E U R O P A

Nieuwe Europese verordening bevordert herstellingen Het Europees parlement heeft een verordening gestemd die fabrikanten verplicht om bepaalde wisselstukken te blijven voorzien aan professionele reparateurs en andere reserveonderdelen aan eindverbruikers. Dit in het kader van de ‘Right to Repair’- regelgeving die consumenten het recht geeft om hun aangekochte elektronische apparaten te (laten) repareren. Maar waar moeten fabrikanten zich precies aan houden? En om welke reserveonderdelen gaat het? En wie zijn die ‘professionele reparateurs’ waarvan sprake? Wij vroegen wat meer duiding aan Peter Binnemans, company lawyer bij FEE. “De nieuwe verordeningen inzake ecodesign (voor koelapparaten (2019/2019), huishoudelijke wasmachines (2019/2023), huishoudelijke was-droogcombinaties (2019/2023) en huishoudelijke afwasmachines) voorzien naast criteria inzake energieverbruik en andere technische en ecologische vereisten ook in een aantal voorschriften die de levensduur van de apparaten moeten verlengen,” steekt Peter Binnemans van wal. “Onder meer door het bevorderen van herstellingen van toestellen in plaats van afdanking. Hierbij wordt een bijzondere rol voorzien voor de ‘professionele reparateur’: een exploitant of onderneming die professionele reparatieen onderhoudsdiensten voor de betrokken apparaten aanbiedt.” Deze verordeningen traden in werking op 1 maart 2021 en gelden voor alle toestellen die vanaf deze datum verkocht werden. (Beschikbaarheid van onderdelen geldt niet voor “oude toestellen”.)

PROFESSIONELE REPARATEURS Reserveonderdelen voor professionele reparateurs Waar in het verleden elke producent een eigen strategie had inzake beschikbaarheid van onderdelen en van onderhoudsinformatie, wordt dit nu meer geharmoniseerd. “Fabrikanten en importeurs moeten een aantal ‘veiligheid-gerelateerde’ reserveonderdelen ter beschikking stellen van professionele reparateurs, maar niet noodzakelijk van eindgebruikers,” legt Peter Binnemans uit en hij zet de onderdelen waarover het gaat op een rijtje: • Voor koelapparaten - thermostaten, - temperatuursensoren, - printplaten en lichtbronnen (zeven jaar nadat het laatste exemplaar van het model op de markt is gebracht)

• Voor huishoudelijke wasmachines en huishoudelijke was-droogcombinaties: - motor en motorborstels, - overbrenging tussen motor en trommel, - pompen, - schokdempers en springveren, - wastrommel, - lagerkruis en bijbehorende kogellagers (afzonderlijk of samengevoegd), - verhitters en verwarmingselementen, met inbegrip van warmtepompen (afzonderlijk of samengevoegd), - buizen en bijbehorende uitrusting, met inbegrip van alle slangen, kleppen, filters en aquastops (afzonderlijk of samengevoegd), - printplaten, - elektronische beeldschermen, - drukschakelaars, - thermostaten en sensoren, - software en firmware, met inbegrip van resetsoftware (tien jaar nadat het laatste exemplaar van het model op de markt is gebracht) • Voor huishoudelijke afwasmachines: - motor, - circulatie- en afvoerpomp, - verhitters en verwarmingselementen, met inbegrip van warmtepompen (afzonderlijk of samengevoegd), - buizen en bijbehorende uitrusting, met inbegrip van alle slangen, kleppen, filters en aquastops, - structurele onderdelen en binnenonderdelen in verband met deursamenstellen (afzonderlijk of gebundeld), - printplaten, - elektronische beeldschermen, - drukschakelaars,

E U R O PA

- thermostaten en sensoren, - software en firmware, met inbegrip van resetsoftware (zeven jaar nadat het laatste exemplaar van het model op de markt is gebracht) “De fabrikant moet ook een lijst van deze reserveonderdelen op zijn -vrij toegankelijke- website zetten,” benadrukt Peter Binnemans. “Ook de procedure om deze te bestellen moet er beschikbaar zijn. En dit allemaal uiterlijk twee jaar na het op de markt brengen van het eerste exemplaar van een model en tot het einde van de periode van beschikbaarheid van de genoemde reserveonderdelen.”

hun activiteit voortvloeiende aansprakelijkheid dekt, of dit nu door de lidstaat wordt vereist of niet. “Uiteraard worden de elektrohandelaars blijvend als partner beschouwd door de producenten,” beklemtoont Peter Binnemans. “De verordeningen en de gemaakte afspraken inzake criteria gelden echter ook voor andere partijen, maar bestaande afspraken tussen handelaars en producenten blijven ongewijzigd.”

Verplichtingen voor de fabrikant Het is de bedoeling dat geregistreerde professionele reparateurs binnen één werkdag toegang krijgen tot de gevraagde reparatieen onderhoudsinformatie. De beschikbare reparatieen onderhoudsinformatie omvat: • de ondubbelzinnige identificatie van het toestel • een demontagekaart of explosietekening • een lijst met de noodzakelijke reparatieen testapparatuur • informatie over onderdelen en diagnose (zoals de theoretische minimale en maximale meetwaarden) • diagrammen van de bedrading en de verbindingen • diagnostische foutcodes (met inbegrip van eventuele eigen codes van de fabrikant) • in het apparaat opgeslagen gegevens van gemelde incidenten (indien van toepassing). Op de website van de fabrikant dient aangegeven te worden hoe professionele reparateurs zich kunnen registreren om toegang te krijgen tot de reparatieen onderhoudsinformatie informatie. Fabrikanten mogen eisen dat: 1. de professionele reparateurs de technische bekwaamheid hebben om de toestellen te herstellen en aan de toepasselijke voorschriften voor reparateurs van elektrische apparatuur voldoen in de lidstaten waar zij actief zijn. 2. de professionele reparateurs worden gedekt door een verzekering die de uit

Peter Binnenmans: De verordeningen hebben geen impact op de kostprijs van de onderdelen En de prijs? “Fabrikanten, importeurs of gemachtigde vertegenwoordigers mogen redelijke en evenredige vergoedingen vragen voor toegang tot reparatieen onderhoudsinformatie of voor het ontvangen van regelmatige updates. Een vergoeding is redelijk indien deze niet ontmoedigend werkt doordat geen rekening wordt gehouden met de mate waarin de professionele reparateurs deze informatie gebruiken,” aldus Peter Binnemans.

IEDEREEN

Reserveonderdelen voor iedereen Naast de veiligheid-gerelateerde reserveonderdelen moeten er ook nog een reeks andere wisselstukken ter beschikking gesteld worden van de geregistreerde professionele reparateurs én van de eindgebruikers. Peter somt ze voor ons op:

• Voor koelapparaten: - deurklinken, - deurscharnieren, - bladen en manden (zeven jaar nadat het laatste exemplaar van het model op de markt is gebracht), en - deurafdichtingen (tien jaar nadat het laatste exemplaar van het model op de markt is gebracht) • Voor huishoudelijke wasmachines en huishoudelijke was-droogcombinaties: - deuren, - deurscharnieren, deuren andere afdichtingen, - deurvergrendelingssystemen, en - kunststof randapparatuur zoals wasmiddelladen (tien jaar nadat het laatste exemplaar van het model op de markt is gebracht) • Voor huishoudelijke afwasmachines: - deurscharnieren, deuren andere afdichtingen, - sproeiarmen, - afvoerfilters, - binnenkorven en kunststof randapparatuur zoals manden en deksels (tien jaar nadat het laatste exemplaar van het model op de markt is gebracht) Voor deze wisselstukken dienen niet alleen de lijst van de reserveonderdelen en de procedure om deze te bestellen publiek op de website van de fabrikant geplaatst te worden, ze moeten bovendien aangevuld worden met de reparatie-instructies. Dit op het moment van het op de markt brengen van het eerste exemplaar van een model en tot het einde van de periode van beschikbaarheid van deze reserveonderdelen.

Verplichtingen voor de fabrikant In de verordening zijn aanvullend nog een paar verplichtingen voor de fabrikant opgenomen: • de reserveonderdelen moeten binnen 15 werkdagen na ontvangst van de bestelling geleverd worden; • fabrikanten dienen ervoor te zorgen dat de wisselstukken vervangen kunnen worden met algemeen beschikbare instrumenten, zonder permanente schade aan het apparaat te veroorzaken;

22 E U R O P A • vanaf twee jaar nadat het eerste exemplaar van een model of van een equivalent model op de markt is gebracht, tot het einde van de beschikbaarheidsperiode voor ‘veiligheid-gerelateerde’ reserveonderdelen, verleent de fabrikant de professionele

reparateurs toegang tot reparatieen onderhoudsinformatie. En wat mag dat kosten? “De verordeningen hebben geen impact op de kostprijs van de onderdelen,” weet Peter Binnemans. “Die wordt door elke producent afzonderlijk vastgelegd. Hierover kunnen de producenten

onderling geen afspraken maken, maar het spreekt voor zich dat het niet de bedoeling is dat de producenten herstelling onmogelijk zouden maken door de prijzen voor onderdelen kunstmatig hoog te stellen.”  Linda Claeys  www.feebel.be

Wat is een professionele reparateur? Omdat er niet echt een duidelijke definitie bestond van een ‘professionele reparateur’, werd een werkgroep opgericht in de schoot van de FEE, met vertegenwoordigers van producenten, de overheid, de sociale economie en waar ook Nelectra de belangen van haar leden-elektrohandelaars verdedigde. Deze werkgroep boog zich over de basisvaardigheden en basiskennis inzake technische bekwaamheid waarover een professionele reparateur dient te beschikken. Er bestond eensgezindheid over volgende criteria: Voorbereiden en analyseren van de werkzaamheden • Kunnen bepalen en samenstellen van de werkbenodigdheden en materialen • Communicatieve vaardigheden (voor het communiceren met klant of opdrachtgever) • Kunnen lezen, interpreteren en aanpassen van plannen of schema’s • Kunnen interpreteren van de meest geschikte plaats voor de elektrische apparaten • Algemene kennis AREI • Installatie van andere nutsvoorzieningen (vb gastoestellen, water, elektriciteit, …) Bevestigen en installeren van de elektrische componenten (elektrische en elektronische apparaten) • Kunnen toepassen van bevestigingstechnieken en verankeringen, beugels,… • Kunnen interpreteren welke materialen het meest geschikt zijn • Kunnen verbinden van diverse apparaten en componenten

Testen van de goede werking van de geïnstalleerde apparaten en hun aansluiting • Kunnen opsporen, detecteren , interpreteren en herstellen van fouten • Kunnen gebruiken van meettoestellen en interpreteren van meetresultaten • Kunnen uitvoeren van testen (vb veiligheidstesten uitvoeren) • Algemene evaluatie tot veilige werking van het toestel Verrichten van algemene onderhoudswerkzaamheden • Kunnen installeren, vervangen of herstellen van elektrische componenten • Kunnen solderen (optioneel) Verstrekken van inlichtingen en instaan voor (toonbank)verkoop naar klanten toe • Kunnen klantgericht werken • Het kunnen overtuigen en tevreden stellen van klanten • Kennis van de systemen van uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (Recupel, Bebat, Fost Plus, Valipac) De kandidaat professionele hersteller dient door een verklaring op eer te bevestigen dat hij over bovengenoemde basisvaardigheden en basiskennis inzake technische bekwaamheid beschikt. Daarnaast moeten bedrijven én technici beschikken over alle wettelijk vereiste erkenningen en vergunningen voor de activiteiten die zij uitvoeren, bijvoorbeeld bij werkzaamheden aan koelinstallaties, waarbij er een risico bestaat op emissies van de schadelijke koelmiddelen.

Daarenboven gelden volgende objectieve criteria: • De professionele hersteller dient ingeschreven te zijn in de Kruispuntbank voor Ondernemingen. • Het ondernemingsnummer dient geactiveerd te zijn als btw-identificatienummer. • De professionele hersteller dient aan te kunnen tonen dat hij voldoende verzekerd is voor zijn (beroeps)aansprakelijkheid. • De professionele hersteller dient overeenkomstig de geldende wettelijke bepalingen een garantie te geven aan de consument op de uitgevoerde herstelling. Het is de vrije keuze van de fabrikant om naast dit referentiekader nog extra voorwaarden te stellen waaraan een professionele hersteller dient te voldoen, gelet op de specifieke kenmerken van de producten (bijvoorbeeld opleiding voor herstelling van bepaalde producten). De kandidaat professionele hersteller dient te erkennen dat de herstellingen niet worden uitgevoerd voor rekening van de producent en dat de producent gevrijwaard wordt voor elke mogelijke aansprakelijkheid ten gevolge van deze herstelling. De producent kan voorzien in bijkomende criteria voor de erkenning van herstellers waarmee een nauwere samenwerkingsovereenkomst wordt gesloten en waarmee andere specifieke afspraken gemaakt kunnen worden (bijvoorbeeld betalingstermijnen, herstelling in het kader van de wettelijke garantie,…).

R E TA I L

GfK-cijfers: welke toestellen verkochten goed in 2020? Covid-19 heeft een invloed op alle aspecten van ons dagelijkse leven! Dus ook op de verkoop van elektrotoestellen. Wij klopten aan bij GfK en werden te woord gestaan door consultant Karel Tyberghein, die met ons een paar opvallende tendensen deelde. Een eerste opvallend inzicht is de vaststelling dat behoorlijk wat categorieën een goede beurt maken. “We zien daar vooral het effect van mensen die meer thuis zijn,” analyseert Karel Tyberghein. “Enerzijds wegens het opgelegde thuiswerk en anderzijds omdat we ook onze vrije tijd meestal in huis moesten doorbrengen.”

Betere luchtkwaliteit

Een paar sterke stijgingen/dalingen in de Belgische elektrosector (procentuele stijgingen/dalingen 2020 ten opzichte van 2019 – in waarde) Warme dranken makers

+ 23,9%

LCD-TV

+ 9,1%

OLED-TV

+ 16,1%

Mobiele computers

+ 16,3%

Toestellen voor luchtbehandeling stijgen met bijna 35%. Karel Tyberghein: “We merken al een tijdje dat luchtbehandeling in de lift zit. Onder meer de bezorgdheid voor fijn stof doet consumenten streven naar een betere luchtkwaliteit. Daar komt nu de ongerustheid voor het virus bij en dat resulteert in een zeer goede verkoop van dit soort toestellen.”

Monitoren

+ 31,5%

Stofzuigers

+ 21,5%

Thuiswerken

Smartphones

De stijgende verkoop van monitoren en mobiele computers is ongetwijfeld gelinkt aan het thuiswerk. Maar ook de betere verkoop van bijvoorbeeld stofzuigers kan waarschijnlijk toegeschreven worden aan het feit dat er doorheen de dag meer mensen thuis zijn, zodat vaker moet schoongemaakt worden.

Vrije tijd in huis Vervolgens konden we met zijn allen nauwelijks op restaurant en waren concerten, theatervoorstellingen en cinemabezoekjes verboden. Dat resulteerde in meer cocooning, waardoor onder meer broodbakkers, friteuses en keukenrobots hoge ogen gooien.

Luchtbehandeling

+ 34,6%

Broodbakkers

+ 106,3%

Friteuses

+ 35,1 %

Keukenrobots

+ 40,6 %

Tandverzorging

+ 16,4 %

Personenweegschalen

+ 31,3%

Tondeuses

+ 114,3% - 14,9%

Phablets

Persoonlijke verzorging Kappers en schoonheidssalons bleven een belangrijk deel van 2020 dicht en dat zorgde voor een betere verkoop van toestellen voor persoonlijke verzorging. De verkoop van tondeuses swingde te pan uit, maar ook tandverzorging deed het goed. De personenweegschalen moesten dan weer de coronakilo’s monitoren.

Opvallende dalers Interessant is de daling in verkoop van smartphones en phablets (grotere smartphones). “Dat schrijven wij onder

- 5,2%

meer toe aan de lagere mobiliteit van de consument,” vertelt Karel Tyberghein. “Doordat iedereen veel meer thuis is, moet de batterij minder opgeladen worden en gaan toestellen langer mee. Mensen hadden ook andere prioriteiten tijdens corona: we waren minder on-the-go en op smart phones kon wel even bespaard worden. Bovendien waren er ook minder grote productintroducties èn kon de reclame op festivals en evenementen niet doorgaan.”  Linda Claeys

24 D O S S I E R

HERSTELLEN

Hoelang moet u als hersteller een toestel bijhouden? Eind januari hoorden wij op Radio 2 in ‘De Inspecteur’ het absurde verhaal van een consument die zijn laptop ter herstelling bij een bekende webwinkel had binnengebracht en een tijd later te horen kreeg dat die vernietigd was. Kan dat? Wie is hier verantwoordelijk? En waar moet u -als hersteller- rekening mee houden?

Wat was er gebeurd? De webwinkel had de consument per mail verwittigd van de kosten en toen die niet reageerde, werd de laptop vernietigd. Maar de klant kon zijn mails niet ontvangen, wegens… geen laptop waarop hij al zijn mails ontvangt. Een tijdje geleden kregen wij bij Nelectra een soortgelijke vraag binnen: een Nelectralid had een wasmachine hersteld, maar de klant kwam die pas na 2 jaar terug vragen. Het toestel was -uiteraard- al mee met Recupel.

Wat zegt de wet? In het Burgerlijk Wetboek zijn regels terug te vinden over de bewaargeving van goederen. Daarbij zijn er een aantal rechten en plichten voor zowel de bewaargever als de bewaarnemer. Leden die alles gedetailleerd willen nalezen, kunnen de bewuste documenten bij Nelectra opvragen.

In het concrete geval van ons Nelectralid, is er sprake van wat men noemt ‘vrijwillige bewaargeving’ van de wasmachine. In de wetgeving is echter niets vastgelegd omtrent hoelang u goederen die bij u vrijwillig in bewaring worden gegeven moet bijhouden. De algemene regel is dan ook dat uw klant eigenaar blijft van zijn bezittingen en dat u deze niet zomaar mag verkopen of wegschenken, ook niet als hij ze niet komt ophalen.

De algemene regel is dat uw klant eigenaar blijft van zijn bezittingen en dat u deze niet zomaar mag verkopen of wegschenken, ook niet als hij ze niet komt ophalen. Wat kan u wel doen? De wet voorziet wel in een procedure die u moet volgen om niet-opgehaalde zaken in zo’n geval toch te kunnen verkopen of wegschenken. Alleen is die procedure vreselijk omslachtig en helemaal niet praktisch. Zoals vaak het geval is, begint die met een aangetekende brief die u naar uw klant moet sturen. U zet daar dan in dat zijn toestel nog steeds bij u staat en dat hij het binnen de 14 dagen moet komen ophalen. Komt de klant het ondanks de brief toch niet ophalen, dan mag u na 14 dagen nog niet direct in actie schieten, want u moet na het versturen van de aangetekende brief nog één jaar wachten. Is het toestel dan nog niet afgehaald, dan kunt u naar de vrederechter stappen en toestemming vragen om het te verkopen. Eens u die toestemming heeft, kan de klant achteraf niets meer doen.

Wat zijn de gevolgen? Als u het toestel verkoopt zonder de procedure te volgen, dan kan u in de problemen komen. In principe kan uw klant

DOSSIER HERSTELLEN

immers een schadevergoeding eisen ter waarde van het toestel dat u heeft weggedaan. Hiervoor moet de klant echter ook naar de vrederechter en het is nog maar de vraag of de klant in kwestie dit twee jaar na datum nog zal doen. Als hij toch zou doorzetten, dan zal de vrederechter oordelen op basis van de concrete omstandigheden. Daarbij zal uw klant in eerste instantie moeten kunnen bewijzen dat hij de wasmachine bij u in bewaring heeft gegeven en dat het de afspraak was dat hij deze zou terugkrijgen. In dat geval zal het dan afhangen of u kan aantonen dat u de klant heeft proberen contacteren en de kans heeft gegeven om het toestel op te halen en of u hem heeft verwittigd dat u zich van het toestel zou ontdoen indien hij het voor een bepaalde datum niet zou komen halen. De rechter zal hier zeker rekening mee houden om te oordelen of u al dan niet correct heeft gehandeld.

De oplossing: pas uw herstelbon aan! Om discussies achteraf te vermijden is het aan te raden om schriftelijk, in uw algemene voorwaarden of op de herstelbon, een clausule op te nemen met de vermelding dat: • de goederen maximaal x aantal weken bij u in bewaring blijven • Per dag te laat een bepaalde bewaarkost wordt aangerekend, bijvoorbeeld 2 euro/dag • Als de bewaringskosten de waarde van het goed overschrijden, u automatisch eigenaar wordt van het goed (eigendomsoverdracht) Zo kunt u zonder problemen of risico’s achteraf het goed van de hand doen.  Fallon Declerck

Een aantal interessante opleidingen voor herstellingen Syntra Limburg heeft een opleiding ‘Hersteller van huishoudapparaten’. Meer informatie vindt u op: https:// www.syntra-limburg.be/opleidingen/ hersteller-van-huishoudapparaten Bij Syntra Midden Vlaanderen bereidt men momenteel een opleiding refurbishing van elektrische huishoudtoestellen voor. Deze zal in september gelanceerd worden. Syntra West heeft momenteel een opleiding ‘smart repair - elektrische huishoudapparaten’. Meer informatie vindt u op: https://syntrawest.be/opleiding/ elektriciteit-en-airco/smart-repair-elektrische-huishoudapparaten

Denk aan extralegale voordelen om het loonpakket te optimaliseren

voor Ook dige tan zelfs leiders jfs i r bed

Ontdek de 6 oplossingen van onze partner Edenred om uw werknemers meer koopkracht te bieden, vrij van belastingen!

OMDAT ELK GEBAAR TELT VOOR EEN HEERLIJKE LUNCHPAUZE

HET CADEAU VOOR ELKE GELEGENHEID

creatieve oplossingen om nog meer punten te scoren

Voorkeurstarief voor Voorkeurstarief voorde deleden leden van Nelectra metontdek de promocode van Nelectra: het op EC0321NELEC07 www.nelectra.be

POSITIEVE ENERGIE IN UW BEDRIJF

HET MOBILITEITSBUDGET IN ALLE EENVOUD

GEMIDDELD € 1500 BESPARING PER JAAR

Meer info op edenred.be Of neem contact op met Cindy Voisin +32 (0)2 679 55 59 - cindy.voisin@edenred.com

26 D O S S I E R

D I G I TA L I S E R I N G

Hoe worden smartphone, laptop en tablet professioneel ingezet? Zowel Europa als onze lokale overheden zetten de digitalisering van onze maatschappij bovenaan de agenda. Zij zien het niet langer als een optie, maar als pure noodzaak. Ook voor ondernemingen is het een noodzakelijke schakel om competitief te blijven. Maar hoe zit het momenteel met de digitalisering in onze elektrosector? In welke mate is bijvoorbeeld het gebruik van smartphone en tablet geïntegreerd in het professionele leven van onze leden? Wij sprokkelden een aantal getuigenissen, die ons een mooi beeld geven van hoe ze professioneel kunnen ingezet worden. Tim Claesen van beveiligingsspecialist Exocom heeft zijn smartphone en tablet standaard mee naar de werven: “Ik heb zelfs ook mijn laptop bij me, maar die gebruik ik enkel voor de programmatie van alarmsystemen en/of domotica. Ook het wijzigen en aanpassen van plannen lukt het vlotst op laptop.”

Bestellen wordt ons heel gemakkelijk gemaakt, via een gebruiksvriendelijke app. De tablet en smartphone worden intensief gebruikt voor het lezen van plannen: “Vooral de tablet dan, want het grotere scherm maakt het plannenlezen eenvoudiger.” De smartphone wordt vooral gebruikt voor bestellingen. Ondertussen doet Tim zowat 80% van zijn bestellingen via smartphone: “Onze leveranciers hebben het ons heel gemakkelijk gemaakt, via de gebruiksvriendelijke app. Je hoeft enkel nog de QR-code of barcode van het product in te scannen, dus de bestelling is zo gebeurd. Het is veel eenvoudiger geworden om via smartphone te bestellen dan via laptop.”

 Tim Claesen (beveiligingsspecialist Exocom)

Naast zaakvoerder Tim Claesen werkt er bij Exocom nog één personeelslid. Ook hij maakt intensief gebruik van tablet en smartphone voor het lezen van plannen. En onderling communiceren (onder meer via WhatsApp) is eenvoudig en leuk. Sociale media worden weinig gebruikt bij Exocom: “Voor ons zakelijk cliënteel biedt dat geen meerwaarde,” zo klinkt het nog bij Tim. Bert De Weweire, elektrotechnisch installateur uit Assenede, neemt zijn laptop en smartphone mee naar de werf. Het is vooral de laptop die er gebruikt wordt voor het lezen van plannen en schema’s. Het is bovendien ook vaak nodig om de eigen elektrische schema’s op locatie nog aan te passen. Beide toestellen zijn ook handig voor het opzoeken van informatie en voor het maken van bestellingen. “De grote bestellingen voer ik nog steeds bij mij thuis uit,” vertelt Bert, “maar voor lastminute bestellingen of producten die ik dringend nodig heb, is het handig om dat op de werf zelf te kunnen doen. Als ik moet schatten, gebeuren ongeveer 30% van mijn bestellingen op locatie.”

Een laptop op de werf is handig voor het lezen en aanpassen van plannen en schema’s. De elektrozaak Kompakt Hifi te Aalst is gespecialiseerd in beeld en geluid. In de winkel zelf zijn zowel smartphone als tablet aanwezig en die worden er intensief gebruikt. “Vooral om de toestellen in de winkel te bedienen,” vertelt zaakvoerder Hans Dierickx. “Voor het streamen en het besturen via apps kan je niet meer zonder die slimme apparaatjes.” Consumenten die bij Kompakt Hifi over de vloer komen, zijn sterk geïnteresseerd in deze materie. Meestal hebben ze dan ook ervaring met slimme functies, al dan niet in het kader van een domotica-installatie. “Maar af en toe is dat niet het geval,” vertelt Hans. “Gisteren had ik nog iemand over de vloer die wel interesse had, maar er zelf niet veel kaas van had gegeten. Maar ook die kunnen we via begeleiding verder helpen.”

 Bert De Weweire (elektrotechnisch installateur uit Assenede)

D O S S I E R D I G I TA L I S E R I N G

Naast de draagbare smartphone en tablet, bevinden zich in de winkel ook een vaste computer, waarop alle administratie (zoals bestellingen) gebeurt.

De camera van een smartphone is heel handig voor het nemen van foto’s bij beschadigingen of problemen. Robby Declerck van Declerck keukens & Elektro te Ichtegem gebruikt geen tablet of smartphone in de winkel. “Wij werken in onze zaak vooral op groot scherm,” vertelt hij. “Dat blijft de beste manier voor het bekijken van keukens en keukenplannen.”

 Robby Declerck (Declerck keukens & Elektro)

 Hans Dierickx (Kompakt Hifi)

Het team van Declerck Keukens & Elektro bestaat uit 5 werknemers, die zowel in de winkel, op kantoor en op de baan actief zijn. Zij gebruiken de smartphone vooral om onderling met elkaar te overleggen en af te spreken. Ook de communicatie met het kantoor en de winkel verloopt daardoor heel vlot. Verder is ook het gebruik van google maps goed ingeburgerd: zo rijdt niemand meer verloren wanneer herstellingen, leveringen of plaatsingen moeten gebeuren. “De camera van zo’n smartphone is bovendien heel handig voor het nemen van foto’s bij beschadigingen of problemen,” vult Robby Declerck nog aan. Declerck keukens & Elektro heeft een eigen Facebookpagina. Daar kan de consument onder meer inspiratie opdoen bij het zien van gerealiseerde projecten en vindt hij er leuke berichtjes en promoties.  Linda Claeys

Ervaring...

...voor de toekomst! EA 36.22 MI.PUCK

astroklok  100 geheugenplaatsen  2 geschakelde uitgangen 2 stuuringangen  programmeren via app  bedienen via app

28 N E L E C T R A

IN GESPREK MET

Leen Vandezande, woordvoerder VREG

“Wij willen klanten stimuleren om het elektriciteitsnet rationeler te gebruiken” Onze werkgroepen ‘capaciteitstarief’ en ‘installatie’ organiseerden eind februari een meeting met Leen Vandezande (woordvoerder VREG) met als doel meer uitleg te krijgen over het capaciteitstarief. In dit eerste artikel krijgt u een samenvatting van deze presentatie en in de volgende editie brengen wij u de kritische vragen die ons panel installateurs aan haar voorgelegd heeft.

In augustus vorig jaar legde de VREG (Vlaamse Regulator van de Elektriciteitsen Gasmarkt) de nieuwe tariefmethodologie vast voor de jaren 2021 tem 2024. En daarin besliste de VREG ook om in 2022 een capaciteitstarief in te voeren voor gezinnen en kleine bedrijven. Voor grote bedrijven bestaat er vandaag al een capaciteitstarief.

Hoe kadert het capaciteitstarief in de ruimere tariefmethodologie van VREG? De tariefmethodologie wordt door de VREG vastgelegd voor een reguleringsperiode van 4 jaar. “Die methodologie bepaalt wat het toegelaten inkomen is van de distributienetbeheerders,” vertelt Leen Vandezande. “Daarmee willen wij hen aanzetten tot een efficiënte bedrijfsvoering.” De tariefstructuur bepaalt hoe deze kosten aangerekend worden aan elke netgebruiker. Momenteel gebeurt dat bij gezinnen en kleine bedrijven op basis van hun verbruik, maar dat zal vanaf 2022 wijzigen: VREG wil dat deels op basis van capaciteit aanrekenen. (nvdr: Op vraag van minister Demir en Fluvius overweegt de VREG om de voorziene inwerkingtreding van het capaciteitstarief op 1 januari 2022 uit te stellen naar 1 juli 2022.)

Hoe situeert het capaciteitstarief zich binnen de totale elektriciteitsfactuur? De elektriciteitsfactuur van een gemiddeld gezin is opgebouwd uit drie grote onderdelen: de energiekost (wat hij aan de leverancier betaalt), btw & heffingen en nettarieven. Binnen die nettarieven zullen de kosten voor het netbeheer (aanleggen, herstellen….) vanaf 2022 grotendeels met het capaciteitstarief aangerekend worden. Voor een gemiddeld gezin komt dat neer op ongeveer 15% van zijn totale elektriciteitsfactuur. De overige 85% van de factuur blijft op basis van het kWh verbruik.

Waarom wordt een capaciteitstarief ingevoerd? Daar zijn twee belangrijke redenen voor. “Eerst en vooral willen we de kostenreflectiviteit van de nettarieven verhogen,” vertelt Leen Vandezande. “We stellen immers vast dat de kosten die de netbeheerder maakt, gedreven worden door het capaciteitsgebruik van klanten en niet door het kWh verbruik. Het elektriciteitsnet werd verschillende jaren geleden aangelegd en toen heeft de distributienetbeheerder een algemene veronderstelling gemaakt over het gemiddelde capaciteitsgebruik van elke klant. Daarom is het logisch dat we de kosten gerelateerd aan die investeringen gaan aanrekenen op basis van het capaciteitsgebruik. Ook toekomstige uitbreidingen van het net zullen -op dezelfde manier- gedreven worden door wijzigingen in het capaciteitsgebruik.” Een tweede belangrijk element betreft de wil van de VREG om de klanten aan te zetten om het net rationeler te gebruiken. En dat is belangrijk in het kader van de energietransitie. “We verwachten een toename van het aantal elektrische voertuigen en warmtepompen,” aldus Leen Vandezande. “En dat zal leiden tot een grotere gelijktijdige piekbelasting op het net. We moeten

NELECTRA IN GESPREK MET

Kritische vragen van onze leden

vermijden dat iedereen tegelijkertijd elektrische voertuigen gaat opladen aan vol vermogen, want dan zouden de huidige netten waarschijnlijk niet meer volstaan en zouden belangrijke nieuwe investeringen moeten gebeuren. Hierdoor zouden de nettarieven in de toekomst heel wat duurder kunnen worden.” Dat wil niet zeggen dat mensen hun dagelijks huishoudelijk gebruik moeten aanpassen. De VREG wil in eerste instantie mensen met specifieke toestellen die mogelijk een hoog piekvermogen kunnen veroorzaken, zoals een elektrisch voertuig, een warmtepomp of een sauna, aanmoedigen om daar op een rationele manier mee om te gaan en het gebruik meer te gaan spreiden in de tijd indien mogelijk.

Hoe zal het capaciteitstarief aangerekend worden? Dat wordt anders aangerekend voor grote bedrijven dan voor gezinnen/ kleine bedrijven. Grote bedrijven (die niet op laagspanning aangesloten zijn) betalen vandaag al een capaciteitstarief dat aangerekend wordt op basis van hun voorbije jaarpiek. Daar wordt van afgestapt. Vanaf 2022 zullen alle netkosten voor grote bedrijven aangerekend worden op basis van 2 verschillende tariefdragers: de helft via toegangsvermogen, de andere helft via maandpiek. Het toegangsvermogen moet door het bedrijf zelf worden ingesteld in een portaal dat door Fluvius zal gebouwd worden. Door dat toegangsvermogen in te stellen, geeft dat bedrijf te kennen aan Fluvius: dit is de verwachte maximale capaciteit die ik denk te moeten gebruiken in de komende periode. Daarnaast zal de maandpiek gemeten worden. Dat is het

hoogste kwartiervermogen dat elke maand wordt getrokken. Op het moment dat de klant met zijn maandpiek zijn toegangsvermogen overschrijdt, zal hij een soort boetetarief betalen. Dat is nodig opdat de klant een realistisch toegangsvermogen zou aangeven. Voor gezinnen en kleine bedrijven wordt het capaciteitstarief aangerekend op basis van de gemiddelde maandpiek. Dit kan enkel bij klanten met een digitale meter, want een klassieke meter kan geen pieken meten. Dus daar moeten het capaciteits tarief op een andere manier aangerekend worden: via een vaste term. Gemiddeld gezien zal het niet uitmaken over welk type meter men beschikt. Want de vaste term bij de klassieke meter zal een kleiner stukje van de netkosten vertegenwoordigen dan de gemiddelde maandpiek bij klanten met een digitale meter. Maar daartegenover staat dat het kWh tarief bij een klassieke meter hoger zal zijn dan bij een digitale meter.

Na afloop van de presentatie, hadden onze leden nog een pak vragen. Zo wou men onder meer weten of het aansluitvermogen een rol speelt bij het berekenen van het capaciteitstarief. Of hoe het zat met de gemiddelde maandpiek? Wordt er een uitrol voorzien voor prosumenten, zolang er geen juridisch kader is? Wanneer krijgen consumenten met een exclusieve nachtmeter een digitale meter? Deze en nog een pak andere vragen legden wij voor aan Leen Vandezande. Haar antwoorden publiceren wij in ons juninummer.

Hoe zal die gemiddelde maandpiek berekend worden? Het hoogste kwartiervermogen dat op maandbasis wordt getrokken zal geregistreerd worden door de digitale meter. Elke maand wordt dan een gemiddelde gemaakt van de maandpieken van de voorbije 12 maanden. Er is ook een minimale waarde voorzien: 2,5 kW. Ook wanneer een maandpiek onder deze waarde zit, wordt deze automatisch opgetrokken naar 2,5kW. Voor iemand die een gans jaar niet thuis zou zijn, wordt toch voor al die maanden 2,5 kW aangerekend. Dat zal ervoor zorgen dat iedereen toch een minimale jaarlijkse bijdrage aan de netkosten levert.  Linda Claeys

30 D O S S I E R

DRONES

Wat kunnen drones voor u betekenen? Drones, ook wel eens UAS (Unmanned Aerial Systems) genoemd, worden steeds vaker ingezet voor professioneel gebruik in kmo’s. Ook in onze elektrosector merken we een stijgende belangstelling voor deze toestellen. Daarom namen wij contact op met de Vlaamse Drone Federatie Euka, de Belgian Drone Federation en Droprise en kregen zo meer inzicht in het gebruik, de toepassingen en de wetgeving.

“Globaal gezien kunnen we de drones onderverdelen in twee categorieën: multi rotor drones en de fixed wing drones,” aldus Ludovic Claeys, managing director van Droprise. “De eerste hebben propellers en kunnen verticaal opstijgen. Zij kunnen op heden ongeveer tot 50 minuten vliegen. Binnen de familie van de multi rotors kunnen we een onderverdeling maken tussen indoor en outdoor. Bij indoor drones heeft het weinig toegevoegde waarde om GPS-signalen te gebruiken voor de positiebepaling en daarnaast worden ze volledig beschermd, zodat ze geen schade kunnen aanbrengen of ondergaan.” De fixed wing drones met twee vaste vleugels blijven ongeveer 1 tot 2 uur in de lucht. Zij hebben als nadeel dat ze niet verticaal kunnen opstijgen of landen en een landingsstrook nodig hebben. Ondertussen bestaat er ook een ‘best of both worlds’ met de VTOL modellen: vertical take off and landing. Deze hebben vleugels en een autonomie van 1 à 2 uur, maar kunnen toch verticaal opstijgen en landen.

Wat zijn de toepassingen? “Een mooie recente toepassing is bijvoorbeeld een dakwerker die via een drone zijn offertes maakt,” vertelt Petra

Van Mulders (Euka). “Hij volgde een opleiding tot piloot en hoeft niet meer met een ladder op het dak om opmetingen te maken. Via de drone kan hij nu snel en efficiënt opmeten en kan zo veel sneller offertes maken.” Volgens Petra Van Mulders zijn drones vooral interessant bij toepassingen op moeilijk bereikbare plaatsen. Ook omstandigheden waarbij het lang kan duren om een volledige site te controleren (een drone kan veel sneller een grote oppervlakte controleren) of waarbij de situatie voor de controleur minder veilig kan zijn (grote hoogtes bijvoorbeeld).

De verschillende categorieën: open, specific en gecertificeerd Vluchten in categorie ‘open ‘ In deze categorie spreken we van vluchten met een drone tot 25 kilogram, uitgevoerd uit de buurt van mensen maar wel steeds in het zicht van de piloot nl. visual line of sight vluchten (VLOS). Er zijn een aantal subcategorieën met specifieke vereisten. Hier moet je ook een basisopleiding hebben en examens afleggen bij de luchtvaartautoriteiten. Vluchten in categorie ‘specific’ De categorie ‘specific’ is bedoeld voor vluchten met een hoger risico, het vliegen in ‘specific’ luchtzones, geozones, een gecontroleerd luchtruim of tijdens gespecialiseerde, professionele opdrachten. In deze categorie staan ervaring en kennis centraal. Deze kennis moet men kunnen aantonen om toelating te krijgen voor een vlucht via opleiding bij een designated entity. Vluchten in categorie ‘gecertificeerd’ Momenteel wordt deze categorie nog verder uitgewerkt door EASA (Europese luchtvaartautoriteiten), het betreft vluchten met een zeer hoog risico zoals het vervoer van personen of gevaarlijke stoffen.

DOSSIER DRONES

Meer weten over Euka? De Vlaamse Drone Federatie Euka wil de drone-economie helpen versnellen, verbreden en verdiepen door een ‘gids’ of ‘loket’ te zijn voor de vele betrokken bedrijven en organisaties. EUKA beschikt over een netwerk waar drie verschillende sectoren deel van uitmaken: Eindgebruikers (bouw, bewaking, landbouw, transport, logistiek, brandweer, mapping, media, …) Drone-industrie (Hardware, software, diensten, integratoren, …) Partners (Sectororganisaties, kennisinstellingen, overheid, …) www.euka.flandersmake.be

In onze sector ziet Petra Van Mulders vandaag vooral toepassingen voor het opmeten van daken voor de installatie van zonnepanelen of voor inspectie van zonnepanelen voor het identificeren van defecten met een thermische camera. Ook bij beveiliging ziet ze mogelijkheden, al is het in dat geval belangrijk dat er geen piloot meer nodig is. “Als er nog een piloot aan te pas moet komen is het -qua verdienmodel- niet echt interessant om een drone in te zetten. Recent werden behoorlijk wat stappen gezet om drones autonoom bewakingsopdrachten te laten uitvoeren, dus daar zie ik ook nog een mooie toekomst.” Van Mulders verwacht nog veel evolutie in deze sector, bijvoorbeeld richting drones die zelf op een intelligente manier zijn traject zal kunnen uitstippelen en obstakels ontwijken. “Typische toepassingen naast video- en fotografie zijn ook volumemetingen, voorraadbeheer, indoor -en outdoor inspecties, fotogrammetrie, precisielandbouw,” vult Elwin Van Herck (Belgian Drone Federation) aan. “Je kan ervan uitgaan dat drones het best worden ingezet voor opdrachten die snel, veilig, duurzaam en met hoge frequentie moeten gebeuren en vooral kostenefficiënt zeer veel data moeten capteren. Ook in de elektrosector zijn reeds verschillende toepassingen mogelijk. Zo denken we bijvoorbeeld aan het inspecteren van zonnepanelen, gsm-masten of elektrische pylonen.” “De indoor drones zijn in hun element waar veiligheid en toegankelijkheid be-

palende parameters zijn,” voegt Ludovic Claeys nog toe. “Zo kan een drone tanks inspecteren waarin toxische stoffen worden opgeslagen. Ook schepen, silo’s, hoogovens, cementfabrieken, mijnen, chemie en petrochemie behoren tot de doelgroep.”

Serieuze investering De aankoop van een drone blijft een serieuze investering: je bent al snel een paar duizend euro kwijt voor een basismodel uitgerust met een gewone kleurencamera. “Het is dan ook niet zozeer de drone die duur is, maar wel het materiaal waar hij mee uitgerust is,” aldus Petra Van Mulders. “Voor de inspectie van een zonnepanelenpark is er bijvoorbeeld een meer gesofistikeerde, thermische camera nodig en die kost al snel meer dan 5.000 euro.” De apparatuur waarmee een drone wordt uitgerust, is meestal gericht op metingen, controles, onderzoeken, maar ook op het waarnemen van de directe omgeving om botsingen te vermijden… Denken we bijvoorbeeld aan sensoren, zoals een kleurencamera, thermische camera, hyperspectraal camera, lidar en radar of sensoren voor geluidsregistratie, voor detectie van methaan,… Daarbij is het belangrijk dat de apparatuur niet te zwaar is, want dat heeft een belangrijke invloed op het draagvermogen van de drone en dus ook op de tijd die de drone in de lucht kan blijven. Als de drone zwaar beladen is, is het energieverbruik

hoger en loopt de batterij sneller leeg. Apparatuur om zaken te manipuleren is momenteel nog niet aan de orde. Het is nog een te grote uitdaging om via een drone zaken vanop afstand te manipuleren, al wordt daar momenteel wel veel onderzoek op gedaan. Drones voeren dus geen actie uit, maar ze verzamelen data.

Opgeleide piloot Maar er is meer dan enkel de apparatuur. Wat volgens Petra Van Mulders ook niet vergeten mag worden is de piloot: die moet ervaren en opgeleid zijn. Enerzijds is er het wetgevende kader dat bepaalt wat wel of niet mag. Anderzijds is er voor de meeste toepassingen van drones veel meer nodig dan het legaal kunnen vliegen. Want de beelden moeten correct geïnterpreteerd kunnen worden en daarvoor moet de vlucht op de juiste manier uitgevoerd worden. Voor de vluchtuitvoering en dataverwerking bestaan opleidingen, maar het is in bepaalde gevallen misschien aangewezen om een beroep te doen op dronebedrijven met ervaring of de dataverwerking te laten doen door gespecialiseerde bedrijven. “Men kan beslissen om zowel de controle als de interpretatie uit te besteden aan gespecialiseerde bedrijven,” stelt Petra Van Mulders. “Er zijn nogal wat bedrijven die deze diensten aanbieden. Zowel platformen als eenmanszaken. We zien vaak dat de succesvolle drone piloten en -bedrijven zich gespecialiseerd

32 D O S S I E R

DRONES

hebben in een bepaald type van opdrachten en hiervoor de juiste kennis en ervaring opbouwen. Ik zou geïnteresseerde bedrijven die overwegen om beroep te doen op een dronebedrijf of -piloot aanraden om duidelijke afspraken te maken over het eindresultaat.” Voor wie het toch zelf wil doen, voorziet de wetgever verschillende theoretische en praktische opleidingen en examens naargelang het soort vluchten en toestellen waarmee men wil werken. “Een goede opleiding is in deze sector zeer belangrijk,” beklemtoont Elwin Van Herck. “Niet alleen om de nodige erkenning te verkrijgen maar ook om voldoende veilig en competent te kunnen vliegen. Basiskennis over veiligheid, luchtvaart reglementering, beperkingen in het luchtruim, vluchtuitvoeringsprocedures en respect voor privacy, komen aan bod. Er worden ook tal van gespecialiseerde opleidingen gegeven bijv. omtrent inspecties of fotogrammetrie.”

Waar mag je vliegen? Sinds 31 december 2020 werd de dronewetgeving geharmoniseerd binnen Europa. “Dronevluchten worden in 3 categorieën ingedeeld,” weet Elwin Van Herck. “Dit naargelang het risico van de vlucht en met betrekking tot de veiligheid in de lucht en op het land. We spreken van de ‘open’, ‘specific’ en ‘certified’ categorie.

Meer weten over Belgian Drone Federation? Sinds 2012 vertegenwoordigt Belgian Drone Federation de belangen van alle Belgische bedrijven en instellingen die actief zijn in de onbemande luchtvaartsector. Deze federatie werd opgericht om de groei van de drone sector te kunnen verzekeren, en de belangen van de professionele operators te verdedigen. Belgian Drone Federation is zowel in het binnen- als buitenland actief om de onbemande burger luchtvaartsector te promoten en de integratie in het luchtruim te bevorderen. De kernwoorden hierbij zijn informatie, sensibilisatie consultatie en promotie. www.belgiandronefederation.be

Heel kort samengevat komt het erop neer dat hoe verder er gevlogen wordt van mensen en hoe lichter het gebruikte toestel hoe minder de beperkingen. Tevens is het steeds van belang om te weten in welke luchtzone je vliegt.” (in bijgaand kaderstuk worden de open, specific en certified categorieën gedetailleerd uitgelegd) Sinds de Europese wetgeving van kracht is kunnen de lidstaten nog beperkt eigen accenten leggen zoals bijvoorbeeld het bepalen van Geozones waar al dan niet onder bepaalde voorwaarden mag gevlogen worden of toelating moet gevraagd worden aan de zonemanager. We denken hierbij aan zones rond luchthavens, havens en gevoelige sites zoals gevangenissen, kerncentrales,..

Aan welke voorwaarden moet een piloot voldoen? “Elke UAS exploitant, wonend in België of met maatschappelijke zetel gevestigd in België moet zich registreren bij het DGLV (Directoraat generaal Luchtvaart) via een online platform,” benadrukt Elwin Van Herck. “Het registratienummer moet vermeld staan op elke drone in zijn bezit. Registratie is niet verplicht voor wie vliegt met een drone van minder dan 250 gr zonder camera of sensor die persoonsgegevens kan opvangen of een drone die volgens de regelgeving onder

Meer weten over Droprise? Droprise profileert zich als professionele partner in de drone sector. Haar missie? Klanten adviseren op het gebied van verkoop, na-verkoop en financiering, door op maat gemaakte oplossingen aan te bieden. Via analyse worden de noden van de klant in kaart gebracht die leiden tot op maat gemaakte oplossingen. www.droprise.be

de categorie speelgoeddrone valt.” Bij registratie wordt het bewijs van de afgesloten verzekering gevraagd. Deze dekt minimaal materiële en lichamelijk schade. Niettegenstaande de wetgever geen onderscheid meer maakt tussen recreanten en professionele piloten wordt dit onderscheid wel nog toegepast door de verzekeringen: “Voor hobbyisten wordt het gebruik van drones meestal gedekt door de familiale verzekering. Een UAS met een maximale startmassa < 20 kg moet verzekerd zijn via burger lijke aansprakelijkheid. Een UAS met een maximale startmassa ≥ 20 kg vraagt dan weer een specifieke verzekering met betrekking tot luchtvaartuigen,” aldus nog Van Herck.  Linda Claeys

TECHNISCHE INFO

Het verbinden van glasvezelkabel: ook iets voor u? Het verbinden van glasvezelkabels is enigszins anders dan een koperverbinding, maar mits de nodige aandachtspunten, kan dit zonder zorgen geplaatst worden. Als installateur hoeft u dus zeker geen schrik te hebben om een fiberlink tot een goed einde te brengen! Er bestaan 2 soorten glasvezeltypes (binnen de LAN wereld): • MultiMode (MMF) fiber • SingleMode (SMF) fiber. Het grote verschil is de samenstelling van de fiber zelf en de keuze wordt in eerste instantie gemaakt in functie van de lengte van de link. MultiMode bekabeling gaat over enkele 100 meter, terwijl SingleMode enkele kilometers kan overbruggen.

Hoe gebeurt de fiberlink? Naast de verschillende glasvezeltypes moet er ook rekening gehouden worden met de vereiste lichtbronnen en de gewenste datasnelheid (in de residentiële wereld is Gigabit voldoende). Tot slot dient men ook aan te geven hoeveel fibers men in de kabel wenst te voorzien.

Om één actieve link te maken, heeft men 2 fibers nodig. De meeste fabrikanten hebben een ruim aanbod van mogelijkheden. (6 tot 144 fibers in één kabel). Op de uiteinden van de glasvezelkabel worden de fiberlinks afgewerkt in een patchpaneel of een kleinere fiberbox. Dit om de delicate fibers mechanisch te beschermen en nadien gemakkelijk fiber patchcords aan te wenden. Naast de fiber zelf, dient ook het actieve materiaal geschikt te zijn. De meeste netwerkswitches beschikken over zogenaamde SFP poorten, waar dan afhankelijk van het type glasvezel en de vooropgestelde snelheid een SFP module ingeplugd kan worden. Een externe convertor fiber/ koper is ook een mogelijke oplossing. Tussen bijvoorbeeld het fiberpatchpaneel en switch/SFP module worden er patchcords gebruikt (te vergelijken met koperverbindingen).

Drie opties voor de afwerking Voor de afwerking van een glasvezelkabel zijn er 3 opties: U plaatst een kabel met connectoren die reeds afgemonteerd zijn in de fabriek (Pre-Term). Na de plaatsing, dient u enkel nog de fiberconnectoren te reinigen en aan te sluiten op de netwerkswitching. U hoeft zich geen zorgen te maken over de afmontage en dient enkel de fiberkabel met de nodige zorg te plaatsen. De connectoren worden ter plaatste gemonteerd via de zogenaamde fusielas. Deze manier van montage garandeert

een zeer hoge kwaliteit en is vereist voor hogere snelheden. Het toepassen van fusielassen vraagt specifieke units (een fusielasser zoals bijvoorbeeld de Sumitomo T-72C). Bij fusielassen gaan we als het ware de fibers aan elkaar versmelten. Deze units vragen dan ook een zekere specialisatie. Cebeo kan u daarin helpen met de ondersteuning via gespecialiseerde klanten. Een derde oplossing is gebruik van een “No Polish Connector”. In deze fiberconnector zit er reeds een -in de fabriekgepolijst eindstukje fiber en dient men de installatiefiber te monteren (mechanische afmontage). Een dergelijk oplossing is bijvoorbeeld de Panduit OptiCam 2. Aan de hand van deze kit, met bijbehorende unit, kan op eenvoudige wijze een no-polish-connector afgewerkt worden, mits het zorgvuldig volgen van de diverse stappen. De prijsverschillen van de diverse oplossingen gaan samen met de gewenste nauwkeurigheid van de afwerking.

Zijn er valkuilen? Alles start met de correcte keuze van de fiberlink. We denken daarbij aan: welke lengte dienen we te overbruggen, welke maximale snelheid is gewenst, wat is het traject (binnen of buiten?) van de fiberkabel, voor welke oplossing opteer ik (pre-term of afmontage ter plaatse), … Cebeo kan u daar zeker de nodige ondersteuning in bieden en een lijst met alle nodige materialen samenstellen. Tijdens de plaatsing van de fiberkabel dient men logischerwijze rekening te houden met de voorschriften van de fabrikant, het gaat immers om een glasvezelkabel. Tot slot, volgt de afwerking in het patchpaneel of fiberbox. Na de plaatsing wordt het geheel verbonden met de actieve componenten. Bij het laatste is de reiniging van de fiberverbindingen cruciaal. Daar zijn diverse fiber ’cleaning kits’ voorhanden.

 Onze provinciale afdeling Limburg or-

ganiseerde in 2019 een infosessie rond het glasvezelnetwerk van de toekomst. Daarbij hoorde ook een technische demonstratie.

 Luc Myny Technisch Consultant Datacom bij Cebeo Luc.Myny@cebeo.be

34 T E C H N I S C H E

INFO

Laadpalen, deel 2 Private laadstations: opportuniteit, uitdagingen en valkuilen De aankondiging dat vanaf 2025 alleen nog elektrisch aangedreven bedrijfswagens aftrekbaarheid zullen genieten zorgt ervoor dat voor bijna 600.000 werknemers in de komende 4 jaar een thuisinstallatie belangrijk wordt. Deze onvoorstelbare opportuniteit om de markt aan te zwengelen stelt ons wel voor een aantal uitdagingen. Bij het plaatsen van een laadpunt in private omgeving hetzij in een woning, hetzij in een appartement dient rekening gehouden te worden met de wettelijke en praktische regelgeving.

De Vlaamse regering heeft recent een belangrijke wijziging doorgevoerd waarbij beslist werd dat vanaf 11 maart jongstleden bij alle bouwaanvragen voor residentiële projecten (met minimaal 2 parkeerplaatsen) minstens de voorbereidingen voor de installatie van laadpalen dienen getroffen te worden. In concreto betekent dit dat, ofwel het laadpunt zelf ofwel de nodige wachtbuizen en kabelgoten moeten voorzien zijn. Voor gebouwen die ‘grondig’ gerenoveerd worden (waarbij dus een omgevingsvergunning nodig is) en die meer dan 10 parkeerplaatsen ter beschikking hebben, geldt dezelfde regel. De prijs Weet dat de prijs voor de aanleg van bekabeling en beveiliging soms (en bij thuislaadpunten veelal) de prijs van het laadstation overstijgt. Plaatsing op een muur of op een paal, met of zonder graafwerken of doorboringen, afstanden, en beveiligingen, maar vooral enkele bijkomstigheden zoals vermogensregelaar of verzwaringen, al dan niet scheidingstransformatoren… laten de kosten variëren van enkele honderden tot enkele duizenden euro’s. Vermogensregelaar De meeste residentiële gebouwen (ook appartementen) beschikken over een monofasig net met 40A. Hoewel laadsnelheid voor de consument belangrijk is, blijkt in realiteit dit vermogen best bruikbaar voor een laadpunt. Heel wat wagens laden immers aan 3,7kW of 7,4kW, wat respectievelijk staat voor een consumptie van 16A of 32A. Teneinde stroomuitval te voorkomen is het aan te raden het station aan te sturen met behulp van een dynamische vermogensbegrenzer waarbij de huishoudelijke installatie altijd voorrang behoudt. Laden aan deze snelheid zorgt voor 35kW tot 70kW herladen op één nacht, terwijl de gemiddelde batterij van een wagen actueel 54kW bedraagt. Voor woningen met een

vermogen van 25A of lager lijkt een verzwaring van de installatie evenwel onvermijdelijk, zelfs bij driefasige installaties. Aandacht voor capaciteitstarief en injectiekosten Een flinke spelbreker vormt het aangekondigde capaciteitstarief waardoor laden aan 32A de prijs van elektriciteit elke maand ten top zal drijven. Wie kan, laadt dus best aan een zo laag mogelijke stroomsterkte... ook ’s nachts. Dat een elektrisch voertuig anderzijds de ideale batterij heeft waarmee injectie op het net kan vermeden worden bij eigenaars van zonnepanelen lijkt ons evident. Bidirectioneel werken, zal in de toekomst dan ook een topprioriteit vormen. Safety first Het beveiligen van een laadpunt tegen DC-terugslagstroom geschiedt ofwel met behulp van een aardlekschakelaar van het type B ofwel met een ingebouwde 6mA DC-lekdetectie. Dit laatste is echter niet voldoende indien in een woning twee laadpunten worden voorzien, gezien de gezamenlijke DC-lekstroom (theoretisch) 6mA kan overschrijden. Tot slot: een thuisinstallatie is niet voor iedereen een feest! Er stelt zich immers nog de problematiek van het ontbreken van de nulgeleider in een groot deel van ons elektriciteitsnet. Dit vervelende euvel kan alleen verholpen worden door plaatsing van een scheidingstransformator, die de installatiekost meteen flink de hoogte in jaagt.  Alex De Swaef

Alex De Swaef is zaakvoerder van EV-Point, stichtend lid van OpenChargePoint.be, zaakvoerder van Group Solar en is ook lesgever bij Syntra.

6 VR AGEN A AN

De mens achter….

Peter Van Den Heede (Head of Sales Electrification bij ABB)

Op deze pagina willen wij bekende en niet-zo-bekende mensen uit de elektrosector een aantal minder evidente vragen stellen. Privé-vragen, die de mens achter de professional laten zien. Deze maand is het de beurt aan Peter Van Den Heede. Op welke verwezenlijking bent u trots? Het bouwen van een woning voor mijn dochter (6 jaar geleden) en voor mijn zoon (vorig jaar), waarbij ik zowat alles zelf -samen met de kinderen- heb uitgevoerd.

Wat is uw belangrijkste eigenschap? Ik ben een bruggenbouwer. Ik word dan ook vaak aangesproken om oplossingen te vinden voor problemen. Ik zoek steeds naar een oplossing voor de verschillende partijen, maar geef ook eerlijk mijn mening.

Hoe brengt u graag de vrije tijd door ? Ik werk graag in de tuin. Met een oppervlakte van 3600 m² is er wel altijd iets te onderhouden. Fietsen is een andere hobby van mij: afwisselend met de koersfiets of mountainbike. Elke zondagvoormiddag en indien de tijd het toelaat eenmaal per week ‘s avonds. Daarnaast fiets ik één maal per week met de fiets naar het kantoor in Gent (33 km heen en 33km terug). Iets wat -helaas- door het sluiten van de douches wegens COVID-19 alweer een tijdje geleden is. Tot slot ga ik er elk jaar een week op uit met de rugzak. Vooral tochten door de bergen met overnachtingen in berghutten, maar evenzeer tochten door Duitsland, Ierland, Schotland,… Voor mij is dit een ideale manier om even compleet af te schakelen van de drukte van elke dag.

Hoe komt u tot rust? Naast fietsen of tuinieren: het beluisteren van muziek. Ik ben een audiofreak die zelf luidsprekers bouwt en die graag op zoek gaat naar het ideale geluid. Een mooie plaat of CD met een goede opnamekwaliteit kan me helemaal ontspannen.

Stel dat u morgen verplicht zou worden om van job te veranderen: waarvoor zou u kiezen? Ik zou sterk twijfelen om alsnog een luidsprekerlijn uit te brengen en van mijn hobby een beroep te maken of om mijn jarenlange ervaring in de energietransitie om te zetten in een consultancy rol en zo bedrijven te helpen in deze fascinerende wereld.

Wat is uw levensmotto? Het glas is altijd halfvol bij mij. Ik ben een eeuwige optimist. Ik heb zelfs ooit een prijs gekregen voor mijn eeuwige lach.

Niko Hydro tuinpaal

een stijlvolle oplossing voor stroomvoorzieningen waar je maar wil Je tuin of terras is meer dan ooit het verlengde van je woning. Plaats het spuitwaterdichte en stofvrije Niko Hydro gamma waar je maar wil, ook als er geen muur in de buurt is. De strakke nieuwe aluminium Niko Hydro tuinpalen - verkrijgbaar in grijs, zwart of wit - kunnen tot drie Niko Hydro functies bevatten, zoals schakelaars, stopcontacten, data-aansluitingen, USB-laders of een sleutelschakelaar. Niko Hydro, dat is veiligheid, comfort én design in alle weersomstandigheden.

Ontdek de Niko Hydro tuinpalen op www.niko.eu/nikohydro

PA-1081-01

ElektroVisie 2021 nr 2 - NL

Articles inside

6 vragen aan

Nelectra in gesprek met

Wat kunnen drones voor u betekenen?

Technische info

Dossier digitalisering

Hoelang moet u als hersteller een toestel bijhouden?

Hernieuwbare energie

GfK cijfers: welke toestellen verkochten goed in 2020?

Sectornieuws

Nelectra informeert

PICS bouwt een bord voor het vervaardigen van bouwmateriaal uit afval

Europa

Coock-CEMS: haal meer uit de digitale meter, dankzij vernieuwde website