Przygoda uczenia. Techniki efektywnej nauki w praktyce szkolnej
Spacer w myślach Jest ciekawą mnemotechniką, która polega na łączeniu z każdym nowym pojęciem lub słówkiem w języku obcym realistycznego doznania, co układa się w kształt spaceru po dobrze znanym nam miejscu. Uczeń może samodzielnie trenować taką umiejętność, ale nauczyciel nie jest w stanie na lekcji wykorzystać jej jako metody wspomagającej zapamiętywanie ze względu na dużą personalizację tej techniki. Mnemotechniki oferują wiele ciekawych rozwiązań poprawiających efektywność uczenia się, np. technikę haków (zapamiętywanie informacji dzięki skojarzeniu ich z wcześniej utrwalonymi elementami, reprezentującymi kolejne liczby stanowiące „haki” zapamiętania) czy system literowo-cyfrowy. Zainspiruj się! Wykorzystaj! Stosowanie mnemotechnik na zajęciach lekcyjnych zależy od samego nauczyciela i jego motywacji do ich wdrażania. Jako główne korzyści wynikające z ich wykorzystywania można wymienić: • przełamanie „szkolnej nudy” i niektórych stereotypów dotyczących uczenia się; • krótszy czas zapamiętywania nowych treści i w związku z tym oszczędność czasu poświęconego na uczenie się; • tworzenie bardziej trwałych śladów pamięciowych i logiczne powiązanie treści programowych; • wzrost motywacji do nauki i wiary we własne możliwości.
II.1.4.2. Notatki użytkowe jako podstawa świadomego uczenia się Aby uczniowie mogli korzystać z lekcji, powinni umieć notować. Prowadzenie zeszytu wyłącznie z powodu oceny wystawianej za jego estetykę wydaje się nie tylko stratą czasu ucznia, ale i nie znajduje uzasadnienia w odniesieniu do różnych stylów uczenia się.
Z doświadczeń praktyka Przykład z biologii Od wielu lat w moim liceum uczniowie na lekcjach biologii nie muszą prowadzić zeszytów, a jednak prawie wszyscy je mają. Ocena za zeszyt jest wystawiana zaledwie kilku chętnym uczniom rocznie. Zeszyty, które prowadzą uczniowie, często stanowią dla nich materiał powtórzeniowy, nawet po kilku latach, kiedy są już na studiach. Podczas odwiedzin w szkole czasem właśnie swój zeszyt wspominają jako „szkolne dzieło życia”. Jeśli uczniowie poznają różne metody notowania i połączą to z poznanym stylem uczenia się, jest wówczas szansa, że stworzą własny przewodnik naukowy, np. z biologii, chemii czy historii.
Notatka użytkowa powinna być wykonana przez ucznia przede wszystkim samodzielnie podczas lekcji, a później, najlepiej tego samego dnia, uporządkowana. Dopiero porządkowanie notatki pozwala na korzystanie z pamięci długotrwałej. Uczniowie, którzy stosują
33
