CIB info 87

87

april mei juni 2020

Afgiftekantoor Gent X - P911234 - driemaandelijks tijdschrift - vu: Daniel Buschman, Kortrijksesteenweg 1005, 9000 Gent

Magazine van CIB Vlaanderen

CORONA EN DE IMPACT OP DE VERSCHILLENDE GELEDINGEN VAN DE HUURMARKT

“Digitalisering is niet langer een modewoord” CIB VLAANDEREN EN KBC ZIJN VOORTAAN STRUCTURELE PARTNERS

“We brengen via CIB onze bank dichter bij de klant”

FINALISTEN EN WINNAARS REAL ESTATE AWARDS OVER DE CORONACRISIS

Vastgoedondernemers kijken hoopvol naar de toekomst

U bent syndicus, en u houdt zich liever niet bezig met de gevolgen van onbetaald gebleven lasten ?

De oplossing

Verzekering ‘leenlasten’

Verzekering ‘lasten’

De mede-eigendom gaat een lening aan om werken te financieren : de verzekering dekt de medeeigendom voor de volledige looptijd van de lening tegen niet-betaling van de lasten van deze lening.

Deze verzekering, die per jaar wordt genomen, dekt de mede-eigendom tegen de niet-betaling van de lasten die werden vastgelegd op de algemene vergadering van de mede-eigenaars.

De verzekeringen van Atradius ICP bevorderen uw gemoedsrust : Mede-eigenaars hoeven niet meer de financiële gevolgen te dragen wanneer andere mede-eigenaars hun lasten niet betalen : Atradius ICP vergoedt de mede-eigendom en neemt de invordering van de verschuldigde bedragen en de bijhorende kosten op zich.

U wenst onze verzekeringen* aan te bieden ?

Neem contact met ons op Contact : 081/32.46.17 icpcommercial@atradius.com www.atradiusicp.com | www.atradius.be *de vereniging van mede-eigenaars neemt de verzekering via de syndicus.

2

VOORWOORD

Kansen grijpen na corona Net voor het verschijnen van het vorige CIB info nummer ging onze sector op slot. Het was op dat moment nog koffiedik kijken wat ons allemaal te wachten stond, maar ondertussen zal het wel voor iedereen duidelijk zijn dat niemand een als dusdanige impact op ons dagelijkse en professionele leven ook maar had durven voorspellen. Uit de ­bevraging die CIB Vlaanderen enige tijd terug bij haar leden organiseerde, bleek logischerwijze dat ook de vastgoedsector stevig in de ­COVID-greep zat. Het was voor CIB Vlaanderen het moment om, ten dienste van onze makelaars en syndici, meer dan één tandje bij te steken. De schouderklopjes die we kregen voor onze inzet waren deugddoend en gaven de energie om het gaspedaal te blijven induwen. In diezelfde bevraging ontvingen we overigens heel wat signalen dat nagenoeg iedereen de toekomst positief tegemoetziet. Onze heropstart en de geluiden die we uit de markt ontvangen, geven gelukkig aan dat de baksteen op de maag van de Belg is blijven liggen.

Hoe onze sector de vele weken van lockdown heeft ervaren en welke kansen men ziet voor de toekomst, is vanzelfsprekend een belangrijke kapstok in dit nummer. Hiervoor gingen we aankloppen bij een hele resem winnaars en finalisten van onze Real Estate Awards. Omdat we in dit nummer de focus leggen op verhuur zoomen we naast de residentiële markt ook verder in op niches als studentenverhuur, handelshuur en toeristische verhuur. Vooral voor onze toeristische verhuurkantoren was het bijzonder lang nagelbijten om te mogen heropstarten. En laat ons eerlijk zijn, de politieke wereld heeft de voorbije periode het kusttoerisme nu niet meteen gepromoot. Met behulp van de nodige ondersteunende tools en richtlijnen zijn de CIB-makelaars aan de Kust alvast helemaal gewapend om de heropstart van de vakantieverhuur in veilige banen te leiden.

Dat we als CIB Vlaanderen de voorbije periode niet stilgezeten hebben, heb je ongetwijfeld gemerkt. Ik ben dan ook maar wat trots dat ik in dit nummer kan aankondigen dat we er als beroeps­organisatie met grootbank KBC een nieuwe structurele partner bij hebben. Beide partijen kiezen al langer resoluut het pad van de digitalisering. Dat op dit vlak voor de bancaire producten tal van opportuniteiten liggen te wachten, deed CIB en KBC in alle vertrouwen en transparantie naar elkaar toegroeien. Als CIB-makelaar kan je er alleen maar voordeel uit halen.

Daniel Buschman Voorzitter CIB Vlaanderen

CIBINFO — nr 87 // 2020

3

INHOUD

Adverteren in CIB info?

Voor informatie en reservatie kan je terecht bij Veronique Van Hoorickx › 09 242 49 88 › adverteren@cib.be Vragen?

In dit nummer VOORWOORD VASTGOEDNIEUWS

Heb je vragen, suggesties of ideeën?

Laat het ons weten via › communicatie@cib.be

Wat gebeurt er in vastgoedland?

Redactie:

RONDVRAAG

Ewoud Hasenbos, Tine Terryn, Kristophe Thijs, CIB studiedienst Fotografie: Robby Verdickt (Cover, p4, p.14, p.18, p.20) Dirk Vertommen (Cover, p.16) Ontwerp en druk:

3

Finalisten en winnaars Real Estate Awards over de coronacrisis

IN DE KIJKER — Verhuurspecial

6

8 13

INTERVIEW — Geoffrey Giet (Agence Rosseel) voorspelt hogere huurprijzen op private huurmarkt

14

Mirto Print - mirto.be Partners

INTERVIEW — Carlo Olaerts (Wilgimmo) over de coronagevolgen voor studentenvastgoed

16

INTERVIEW — Ann Hayen (Hayen-Paris)

CIB info is een uitgave van Confederatie van Immobiliën­b eroepen vzw. Kortrijksesteenweg 1005 – 9000 Gent

v.u. Daniel Buschman

ziet winkellandschap moeilijke momenten beleven

4

14 16 18 20

18

volg ons INTERVIEW — Vincent Verhaeghe (Agence Verburgh) verwacht weinig coronahinder voor vakantieverhuur aan Kust

20 Onze ledenconsulenten

OPLEIDING IN DE KIJKER — Op weg naar een uniforme huurmarkt: een traject met hobbels en bobbels

22

PARTNER IN DE KIJKER — CIB Vlaanderen en KBC zijn voortaan structurele partners

24

26

REALSMART — Steeds meer vastgoedkantoren implementeren tot hun tevredenheid RealSmart

Sven De Vuyst › 0491 11 95 88 › sven.de.vuyst@cib.be Oost-Vlaanderen + West-Vlaanderen Ernst-Jan Driezen › 0479 39 80 52 › ernst.driezen@cib.be

INTERVIEW — Als virtuele rondleidingen het nieuwe normaal worden

Antwerpen + Kust

28

Limburg + Vlaams-Brabant Brussel Michel Engelbosch › 0473 83 97 61 › michel.engelbosch@cib.be

TOOL IN DE KIJKER — Gedigitaliseerde verhuurmarkt is bijna realiteit dankzij Clee

30

24 28

CIBINFO — nr 87 // 2020

5

VASTGOEDNIEUWS

Wat gebeurt er in vastgoedland?

CORONANIEUWS De deadline van 30 november en een tweede algemene vergadering Minister Geens vaardigde eind mei een nieuwe richtlijn uit voor algemene vergaderingen tot en met 30 juni. De richtlijn bepaalt onder meer dat opnieuw algemene vergaderingen georganiseerd kunnen worden, op voorwaarde dat de zaal groot genoeg is om de afstand van anderhalve meter tussen de mede-eigenaars te garanderen. Het blijft evenwel toegelaten, tot en met 30 juni, om te kiezen voor een uitstel van de vergadering indien de vergadering niet op een veilige manier kan worden georganiseerd. Die uitgestelde vergadering zal dan moeten plaatsvinden tussen 1 juli en 30 november. Nu er met de richtlijn van minister Geens duidelijkheid is over hoe en wanneer de syndici opnieuw algemene vergaderingen kunnen inrichten, verschuift de aandacht richting het najaar. Een juridische vraag die daarbij opduikt, heeft betrekking op het lot van de tweede algemene vergadering, die ingericht moet worden indien bij de eerste het quorum niet wordt gehaald. Moet die tweede algemene vergadering ook voor 1 december plaatsvinden? Het kabinet Geens bevestigde ons intussen dat dit niet het geval is.

De termijn van 5 maanden is niet van toepassing op tweede vergaderingen.

Handelshuurlening tot maximaal €35.000 voor ondernemers in problemen door coronamaatregelen Vlaams minister van Economie Hilde Crevits voorziet een handelshuurlening voor ondernemingen die door de coronamaatregelen moeilijkheden ondervinden om hun handelshuur te betalen. Het ondersteuningskader komt er op initiatief van UNIZO en werd mee gedragen door CIB Vlaanderen. Concreet zal de Vlaamse overheid twee maanden huur voorschieten, op voorwaarde dat de verhuurder ook één of twee maanden huur kwijtscheldt. Het maximumbedrag voor de lening wordt opgetrokken tot 35.000 euro. Meer info over deze maatregel vind je op www.vlaio.be/handelshuurlening.

6

Sectorgids en affiches voor veilige heropstart vastgoedsector Om de heropstart van de vastgoedsector in goede banen te leiden, werkte CIB Vlaanderen in samenwerking met Federia, het BIV, en de sociale partners een sectorgids uit. Deze sectorgids is een aanvulling en een verdere verdieping van de generieke gids voor de heropstart van bedrijven. De gids vormt het kader waarbinnen de sector moet werken, en bevat sectorspecifieke richtlijnen en minimale veiligheidsvoorwaarden die moeten worden nageleefd.

In samenwerking met SF323, Federia en de vakbonden heeft CIB Vlaanderen de praktische richtlijnen uit de sectorgids telkens in één praktische en overzichtelijke affiche gegoten. Je kan affiches met richtlijnen downloaden voor gemeenschappelijke ruimtes (kantoor, vergaderzaal, keuken, …), voor conciërges en onderhoudspersoneel, voor dienstboden, voor een plaatsbezoek, voor de organisatie van een algemene vergadering, ...

Je vindt alle affiches in pdf-formaat terug onder 'tools' op CIB.be/coronavirus.

Meer tijd voor opmaken van EPC’s Wie een woning wil verkopen of verhuren, krijgt enkele maanden uitstel voor de opmaak van een energieprestatiecertificaat (EPC). Tot en met 17 januari 2021 moet het EPC pas aanwezig zijn op het moment dat de authentieke akte wordt verleden. In geval van verhuur moet het EPC er pas zijn op het moment dat de huurovereenkomst wordt ondertekend. Dit tot en met 17 oktober 2020.

Twee maanden extra ademruimte voor erf- en registratiebelasting

Vlamingen die vastgoed kopen of een erfenis ontvan­ gen, krijgen nog eens twee maanden extra respijt tot 30 september om de belasting op die aankoop of erfenis te betalen.

Een corona (ver)huurconflict?

Schakel de Vlaamse Ombudsdienst in Huurders en verhuurders die worstelen met een corona (ver)huurconflict kunnen de Vlaamse Ombudsdienst inschakelen om te bemiddelen. Denk maar aan disputen rond betalingsproblemen, discussies over (dringende) herstellingen, onenigheid bij aanvang of afloop van het huurcontract, verhuisproblemen, ...

De ombudsman zal huurders en verhuurders helpen om op korte termijn (binnen de maand) tot een akkoord te komen, dat rekening houdt met de rechten en belangen van beide partijen. Dit veronderstelt dat beide partijen minstens open staan voor overleg. Dit bemiddelingsaanbod geldt uitsluitend voor de huur van een woning. Studentenkamers of handelshuur komen niet in aanmerking.

Contacteer de Vlaamse Ombudsdienst op info@vlaamseombudsdienst.be of via de Vlaamse Infolijn op het telefoonnummer 1700. Meer info op www.vlaamseombudsdienst.be.

Nieuw goederenrecht vanaf 1 september 2021 Begin dit jaar werd de wet inzake het boek 3 ‘Goederen’ van het Burgerlijk Wetboek in de Kamer goedgekeurd. Intussen weten we ook dat het nieuwe goederenrecht op 1 september 2021 in werking zal treden (na publicatie in het Belgisch Staatsblad op 17 maart 2020).

Het boek 3 zal bestaan uit 8 titels, zijnde een aantal overkoepelende algemene bepalingen en de titels goederen, eigendomsrecht, mede-eigendom, burenrelaties, recht van vruchtgebruik, erfpachtrecht en opstalrecht. Zodra de wet van kracht wordt, zal je bij ons terechtkunnen voor up-tot-date modeldocumenten en syllabi.

Nieuw Algemeen Reglement op de ­elektrische installaties sinds 1 juni 2020 Bij onze partner BTV kan je terecht voor elektrische keuringen die worden opgelegd door het AREI (het Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties) en eventueel bijkomende specifieke voorschriften. Met een positief keuringsverslag kan je de aansluiting op het elektriciteitsnet verkrijgen. Belangrijk om te weten: op 1 juni is een nieuw AREI in werking getreden dat het vorige van 1981 vervangt.

Alle elektrische installaties moeten voldoen aan de nieuwe regels.

Jaarverslag antiwitwas voortaan niet meer nodig

De FOD Economie bevestigde heel recent dat vastgoedmakelaars vanaf dit jaar geen jaarverslag antiwitwas meer moeten indienen. Er is namelijk een nieuw antiwitwasreglement op komst waarin deze verplichting niet meer werd weerhouden. De afschaffing van deze verplichting komt er na een aanpassing van het antiwitwasreglement op Europees vlak.

Alle overige antiwitwasverplichtingen zoals bijvoorbeeld de identificatieplicht van de cliënt, het beschikken over een cliëntacceptatiebeleid, het aanstellen van een antiwitwasverantwoordelijke, de meldingsplicht aan de CFI bij verrichtingen waarbij witwas of financiering van terrorisme vermoed wordt, … blijven echter wel bestaan. Vastgoedmakelaars moeten nog steeds op ieder moment kunnen aantonen dat zij een gedegen antiwitwasbeleid voeren binnen hun kantoor. Het gebruik van de AntiWitWas-tool blijft daarbij een zeer handig en juridisch onderbouwd instrument.

› Voor de laatste nieuwigheden in vastgoedland kan je steeds terecht op CIB.be

CIBINFO — nr 87 // 2020

7

RONDVRAAG

Finalisten en winnaars Real Estate Awards over de coronacrisis

Vastgoedondernemers kijken hoopvol naar de toekomst “Never waste a good crisis”. Het bekende citaat van Winston Churchill kregen we vaak te horen toen we de finalisten en de winnaars van de voorbije edities van onze Real Estate Awards contacteerden. Veel vastgoedondernemers hebben de lockdown aangegrepen om na te denken over de werking van hun kantoor en om bepaalde processen te verbeteren. Opvallend is het optimisme dat bij iedereen heerst. Of corona de vastgoedwereld definitief heeft veranderd, daar zijn de meningen verdeeld over.

MAARTEN VERHOEVEN

KRISTOF WELLEMAN

Verrassend Vastgoed finalist Vastgoedbelofte 2014

ArchitectenWoning Vastgoedbelofte 2014

“Terug naar de basis”

“Een verplichte sabbatical”

“De crisis heeft ervoor gezorgd dat ik even kon terugkoppelen naar de basis. Dingen die je anders op de lange baan schuift, kon ik nu onder de loep nemen, zoals de algemene werkingskost van het kantoor. Ik besef dat we zeker moeten blijven investeren in digitalisering. Mensen willen thuis werken, thuis eten geleverd krijgen en ook thuis op hun gemak een digitale toer door een woning maken.”

THOMAS VALKENIERS

INGRID CEUSTERS Ceusters finalist Vastgoedondernemer 2014

Pajota Groep Vastgoedondernemer 2014

“Mensen vergeten snel”

“Pijnpunten naar boven gekomen”

“Alles ging zeer snel. Het kwam erop aan het hoofd koel te houden, je te omringen met de juiste adviseurs en flexibel te zijn. Samenwerken en in elkaar geloven zijn op zo’n moment enorm belangrijk. Ik kijk met vertrouwen naar de toekomst, maar tegelijk heb ik angst omwille van het onbekende. Persoonlijk geloof ik niet in het zogenaamde ‘nieuwe normaal’. Mensen vergeten snel eens de bladzijde is omgedraaid.”

NARANJO DECAMPS Habicom Vastgoedbelofte 2015

“Elk jaar retraite inplannen”

8

“Het was de eerste keer dat ik professioneel echt niets te doen had, een bevreemdend gevoel als ondernemer.

Ik heb de lockdown opgevat als een verplichte sabbatical en tijd genomen voor reflectie. We hebben als bedrijf een gezonde basis en financiële buffer. Dit heeft ervoor gezorgd dat we ons niet ongerust moesten maken. Ik kijk dan ook positief naar de toekomst.”

“We hebben van de crisis gebruik gemaakt om een aantal processen aan te passen zodat we efficiënter kunnen werken. Het was net dankzij de crisis dat bepaalde pijnpunten naar boven zijn gekomen. Ik geloof dat we sterker uit de crisis zullen komen, al vond ik het niet makkelijk om uit de lockdown te komen. De echte economische gevolgen moeten nog komen, denk ik, maar voor vastgoed verwacht ik geen grote schokken.”

“De crisis heeft mij geleerd dat je soms tijd moet nemen om na te denken over waarmee je bezig bent. Ik plan voortaan elk jaar een retraite in om die oefening te maken. Het bracht ons ertoe om een aantal nieuwe diensten op te richten, zoals een klusjes- en verhuisdienst. Ik geloof erin dat we ons kunnen onderscheiden door een totaalpakket aan te bieden. Ondertussen hebben we ingehaald wat we verloren zijn tijdens de sluiting.”

LIEVEN DE PRINS Immo De Prins finalist Vastgoed­ ondernemer 2015

“Mailboxen puilen uit” “2020 is fantastisch gestart, maar midden maart was het ineens gedaan. Maar sinds de heropstart staan onze telefoons niet stil en puilen onze mailboxen uit. Helaas ontvangen we ook veel schrijnende mails van mensen die op straat staan als gevolg van de crisis of mensen die gaan scheiden. Ik denk dat er in de toekomst veel meer zal samengewerkt worden in onze sector. Ook gaan we digitaler werken, maar het persoonlijke contact blijft belangrijk. De prijzen zullen stabiel blijven op voorwaarde dat de rente laag blijft.”

STEFAAN LELIAERT De Syndic Vastgoedonder­nemer 2015

“Digitaal alternatief voor ­algemene vergaderingen nodig” “Als syndicus zijn we kunnen blijven werken. Enkel de algemene vergaderingen lagen stil. Voor mij was het een drukke periode als BIV-voorzitter. Samen met CIB ­hebben we een voorstel uitgewerkt om algemene vergaderingen op een digitale manier te laten verlopen. Ik hoop dat we snel een regering hebben zodat dit erdoor komt. Het digitale heeft zijn meerwaarde bewezen. Wie er nog niet in geloofde, zal nu wel snel schakelen. Als ondernemer heb ik geleerd dat je bij de budgettering steeds met onverwachte omstandigheden moet rekening houden.”

CIBINFO — nr 87 // 2020

MARLEEN DE VIJT Azull — Vastgoedonder­nemer 2016

“Perspectief geven aan klanten en medewerkers” “Het was voor ons snel duidelijk dat het een verhaal van lange adem ging worden. We wilden zeer snel perspectief geven aan onze medewerkers en onze klanten en zijn blijven communiceren met hen. In het begin was het echte crisiscommunicatie: brandjes blussen, klanten die vastzaten in Spanje naar huis helpen, … Ik voelde mij vaak zoals een van de virologen beschreef: je moet 100% van de beslissingen nemen met maar 20% van de data. Ik wist al lang dat het doel van een bedrijf voortbestaan en overleven is, en niet zozeer winst maken. Nu is dat alleen maar duidelijker geworden.”

PETER BONHOMME West-Littoral — finalist Vastgoed­ondernemer 2016

“Onze veerkracht bewezen” “Het was mijn ambitie om onze medewerkers aan de slag te kunnen houden.

Daarom hebben we ingezet op nieuwe projecten, zoals de verdere digitalisering van interne administratieve processen. De heropstart is mede daardoor ook vlot verlopen. De sterke vraag, zowel op vlak van jaarverhuur als op vlak van verkoop, heeft gezorgd voor een ‘gezellige’ drukte, die meer dan welkom was na meer dan twee maanden inactiviteit. De crisis heeft aangetoond hoe veerkrachtig we toch wel zijn. Iedereen heeft zich zo goed als mogelijk aangepast aan ‘het nieuwe normaal’.”

TINE DUJARDIN Vastgoed Tine Dujardin — Vastgoedbelofte 2017

“Onzekerheid was het ergste” “Ik heb nooit echt begrepen waarom wij onze activiteiten twee maanden hebben moeten stopzetten. Wonen is een basisbehoefte en wij konden perfect afstand houden. Ik vond die twee maanden thuis werken vreselijk. Ik heb het contact met de klanten en het dynamisme enorm gemist. De onzekerheid vond ik het ergste.

Ik heb me zelfs afgevraagd of ik wel nog verder zou doen en of het geen tijd was om nieuwe wegen in te slaan. Maar ik kijk hoopvol naar de toekomst. De markt heeft zich snel herpakt. Vooral de vraag naar huurwoningen is opvallend groot.”

WOUTER DE NEVE Structura — finalist Vastgoed­ondernemer 2017

“Maatregelen overdreven” “Ik vond de genomen maatregelen overdreven en ze duurden te lang. Op 11 mei zijn we er terug volle bak ingevlogen. De verkoop loopt als een trein. Niet alleen de vastgoedmakelaars zaten vol ongeduld te wachten op de heropstart, ook de klanten. En dat stemt me optimistisch voor de rest van het jaar. De lockdown heeft mensen doen dromen van een nieuwe woning. De vastgoedmarkt zal snel terug op de rails staan, hetzij digitaler en lichtjes anders. Maar een huis kopen zonder iemand in levende lijve te ontmoeten of zonder bezoek, dat lijkt me niet wenselijk.”

9

RONDVRAAG

PHILIPPE GILLIS Ugly.be (Vastgoed Gillis) — finalist Vastgoedondernemer 2017

“Als bedrijfsleider steeds flexibel ageren” “We zijn aan een echte inhaalbeweging bezig, maar de grote vraag is hoe het over enkele maanden zal zijn. Ik vond het frappant om te zien hoe in enkele ­weken tijd overgeschakeld is naar een digitale manier van werken. Wij waren al sterk bezig met digitalisering en ik hoop dat dit in een stroomversnelling komt. Onze meerwaarde naar de toekomst ligt wel nog steeds in het persoonlijke contact met de klant. De crisis heeft me geleerd dat je als bedrijf en bedrijfsleider steeds flexibel moet zijn en ageren. Je kan nooit perfect voorbereid zijn op een crisis.”

ROEL DRUYTS Hillewaere Vastgoed — Vastgoedondernemer 2017

“Samenwerken om meer slagkracht te hebben” “We hebben even verplicht de pauzeknop moeten indrukken, maar ondertussen is de markt aan het boomen. De vraag is hoe het in het najaar zal evolueren.

De vastgoedmarkt is stabiel, maar het zou wel eens kunnen dat de regering naar de huurinkomsten van vastgoed zal kijken om de crisis te betalen. Dit kan een negatief effect hebben. Ik merk dat er meer nood is aan samenwerking tussen kantoren. Het samengaan van partijen om meer slagkracht te hebben zal nodig zijn. Daarnaast moeten we de digitalisering aangrijpen om efficiënter te werken. Wie het nog doet zoals tien jaar geleden, zal het niet halen.”

JAN VLIEGHE Albert Vastgoed — finalist Vastgoedbelofte 2017 en 2018

“Even uit de ratrace” “De coronacrisis is voor mij een moment van bezinning geweest: alles op een rijtje zetten en even uit de ratrace stappen. Zo ben ik tot nieuwe inzichten gekomen om de juiste strategische beslissingen te nemen. De opstart is vlot verlopen, iedereen had er goesting in. Ik geloof erin dat samenwerken in onze sector nog zal toenemen en dit misschien op een sneller tempo dan voor de crisis. Een makelaar heeft een verscheidenheid aan competenties nodig, die vind je niet allemaal in één persoon.”

ELKE NEESKENS Immosign+ — finalist Vastgoedbelofte 2018

“Nieuw kantoor klaargestoomd” “Voor mij was de lockdown allesbehalve een rustige periode. Ik heb achter de schermen verder gewerkt aan de verbouwing van mijn nieuwe kantoor en heb een bediende aangeworven. Ondertussen heb ik ervoor gezorgd dat de mensen mij niet vergaten door volop in te zetten op marketing. Zo was ik er bij de heropstart helemaal klaar voor om er weer met volle moed in te vliegen. Ik heb tijdens de lockdown ook webinars gegeven over de heropstart, dus ik wist als eerste hoe plaatsbezoeken moesten verlopen volgens de nieuwe richtlijnen.”

10

MICHEL MAES Huyzen Vastgoedgroep Vastgoedbelofte 2018

“Grotere vraag naar huizen met tuin” “De lockdown was voor ons een ‘bezinningsfase’, waarbij we vooral ‘aan’ onze kantoren werkten. Zo hebben we nieuwe interne procedures ingevoerd, ons IT-systeem omgeschakeld en extra marketingtools ingevoerd.

Vanaf 11 mei stonden onze agenda’s bomvol afspraken. Ik merk wel een grotere vraag naar huizen met een tuin of appartementen met een groot terras. 2020 zal nog een jaar van uitdagingen worden, maar de vastgoedsector zal niet ten onder gaan. Hopelijk volgt er in het najaar geen nieuwe lockdown, want dat zou de wereldeconomie volledig kunnen ontwrichten.”

CHRISTOPHE NICLAUS Immo2life finalist Vastgoed­ ondernemer 2018

“Meer schrik om te verkopen op lijfrente” “Sommige verkopers hebben schrik gekregen om hun woning op lijfrente te verkopen, omwille van hun oudere leeftijd of gezondheidstoestand.

Tegelijk bleef de vraag naar investeringen in vastgoed op lijfrente groot.

Vastgoed biedt vandaag meer zekerheid dan de beurs. Ik vrees dat het toch nog lange tijd zal duren alvorens we teruggaan naar ‘hoe het vroeger was’. Vooral in ons kantoor in Knokke merkten wij een grote impact, want deze gemeente was echt in volledige lockdown. Ik verwacht dat de vastgoedprijzen midden 2021 opnieuw zullen stijgen, op voorwaarde dat de coronacrisis dan volledig voorbij is.”

FRANK VALKENEERS EPMC finalist Vastgoed­ ondernemer 2018

“Gemengde gevoelens over toekomst bedrijfsvastgoed” “Er was ineens meer tijd om te sporten en voor mijn gezin. Normaal zou ik in april de Marathon des Sables lopen, maar die is uitgesteld naar september. Wij waren al serieus richting digitalisering aan het gaan en de crisis heeft dit alleen maar versneld. Ik ben er een enorme voorstander van.

Over de toekomst van bedrijfsvastgoed heb ik gemengde gevoelens.

Retailvastgoed zat al in moeilijke wateren omwille van het online shoppen, en heeft nu een extra klap gekregen. Het thuiswerk zal een ­impact hebben op het kantoorvastgoed, maar hier zal het er vooral op aankomen om aan space planning te doen.”

KAREL VAN DEN EYNDE Miss Miyagi — finalist Vastgoedbelofte 2019

“Wijziging van ons beroep noodzakelijk” “Gezien wij vastgoed en architectuur combineren was het perfect mogelijk om 60% van onze activiteiten verder te zetten. Makelaars moeten nu toch echt wel beseffen dat een wijziging van ons beroep noodzakelijk is. De klassieke manier van denken, ieder op zijn eilandje in zijn eigen vastgoedbubbel, is zo passé. Samenwerken, digitaliseren en uitgebreidere dienstverlening zijn voor mij de drie noodzakelijke pijlers voor een ‘immo 2.0’. We moeten af van het zuiver transactiegedreven principe en veel meer in de richting van een langdurige relatie met de klant evolueren.”

ARTHUR SEGERS Immo Arthur Segers — Vastgoedbelofte 2019

“De juiste job gekozen” “Voor mij kwam de lockdown goed uit, want ik heb het kantoor ondertussen kunnen uitbreiden. De markt is momenteel aan het ontploffen. Een correctie zal er volgens mij niet snel komen. Vastgoed blijft een stabiele investering en wonen blijft een basisbehoefte. Deze crisis was voor mij nogmaals de bevestiging dat ik voor de juiste job heb gekozen. Al merk ik dat sommige collega’s het toch wel moeilijk hebben. Zelf zie ik de toekomst heel positief. We blijven verder groeien.”

GERT LOMMERS ALAIN HAVEN Immo Haven Vastgoed­ondernemer 2018

“Financiële reserves noodzakelijk” “Wij hebben besloten om onze marketingbudgetten niet te verminderen met de gedachte dat mensen meer tijd hadden om op internet naar hun droomwoning te zoeken.

Mede daardoor hebben we een probleemloze heropstart kunnen maken. Ik heb geleerd dat een goed winstmodel en zorgen voor financiële reserves superbelangrijk zijn om dergelijke periodes door te komen en om snel terug zorgeloos te kunnen opstarten. Ik kijk positief en hoopvol naar de toekomst. Er zullen wellicht bedrijven sneuvelen, maar diegenen die blijven bestaan zullen hier sterker uitkomen.”

CIBINFO — nr 87 // 2020

Exclusief Beheer — finalist Vastgoedondernemer 2019

“Job niet onderhevig aan crisis” “Op crisismomenten komt de ware aard van mensen naar boven en helaas heb ik dit op een negatieve manier ervaren bij sommige medewerkers. ­Telewerk bleek niet voor iedereen goed te werken. Maar ik ben positief ingesteld. Het was tegelijk een goede periode om orde op zaken te stellen. Het inhalen van de algemene vergaderingen zal wel nog moeilijk worden. Het najaar wordt zeer druk voor ons. We hebben geen gemakkelijke job als syndicus, maar tegelijk heb ik ervaren dat onze job niet onderhevig is aan crisis.”

WIM VERBOVEN Immo VL — Vastgoedondernemer 2019

“Menselijke contact primeert nog steeds” “Ik heb gekozen voor vastgoed om mensen te helpen, en dat kan veel beter wanneer je fysiek contact kan hebben met mensen. Ik miste de leuke, spontane kant van de job. Thuiswerk en vastgoed gaan niet altijd samen. Het is wel goed dat het digitale in een stroomversnelling is gekomen. Sommige zaken zullen we digitaal blijven doen, maar het menselijke contact primeert nog steeds.

Ik kijk zeer positief naar de toekomst. Mensen vergeten snel. Kijk maar naar het afschaffen van de woonbonus. Ik verwacht een succesvol vastgoedjaar.”

11

De De huurwaarborg huurwaarborg voor voor je je huurder? huurder?

Als AlsCIBCIBmakelaar makelaarkun kunjejejeje huurders huurderssnel snelop opweg weg helpen helpenmet methun hun administratie. administratie.

Ontdek Ontdekhet hetbinnenkort binnenkortin inRealSmart RealSmart i.s.m. i.s.m.

CIBCIB Vlaanderen Vlaanderen

› IN DE KIJKER

VERHUURSPECIAL CIBINFO — nr 87 82 // 2020 2019

13

INTERVIEW

Geoffrey Giët (Agence Rosseel) voorspelt corona-impact op de private huurmarkt

“Op korte termijn zal de druk toenemen met boven­gemiddelde huur­prijs­ stijgingen tot gevolg” 14

11 mei 2020 is een dag die binnen de vastgoed­ sector in het geheugen gegrift zal blijven staan.

Na bijna twee maanden stilstand door het coronavirus trokken de vastgoed­makelaars opnieuw op pad om (ver)kopers en (ver-) huurders met raad en daad bij te staan. Maar welke impact heeft deze abrupte pauze nu gehad op de verschillende geledingen van de huurmarkt? Hoe oogt de toekomst?

Geoffrey Giët, algemeen directeur van Agence Rosseel, windt er geen doekjes om wanneer het over de private huurmarkt gaat. “De huurprijzen kunnen op korte termijn tot 5% stijgen.” › Hoe reageert de private huurmarkt op zo’n twee maanden stilstand?

“Er is eind maart abrupt op de pauzeknop gedrukt. Alle kantoren kregen de opdracht om op enkele dagen tijd de transactiemarkt tot stilstand te brengen met uitzondering van de dringende gevallen. Tijdens die acht weken lockdown bleven dezelfde panden te huur staan en was er de natuurlijke aangroei van de portefeuille. Terzelfdertijd groeide het aantal geïnteresseerden voor een huurpand aanzienlijk. Wij kenden voor verschillende panden meer dan 350 bezoekaanvragen. Momenteel doen we er alles aan om zo snel mogelijk opnieuw tot een normale werking te komen. Ik denk dat we tegen eind juni het ergste achter de rug zullen hebben.”

› Steven we af op een daling dan wel stijging van de huurprijzen?

“In de gegeven omstandigheden zou het perfect mogelijk geweest zijn de huurprijzen met pakweg 10% te verhogen. Er was immers voldoende animo en de bezoekers beseften ook dat er snel beslist moest worden.

Sinds 11 mei sluiten wij de meeste verhuringen af na één bezoekronde. Dit is uiteraard een ‘momentum’ dat kunstmatig tot stand kwam door corona. Ik ga ervan uit dat de economische gevolgen van corona zich zullen uitstrekken over verschillende jaren. Op korte termijn, drie tot vijf jaar, verwacht ik dat de druk op de huurmarkt zal toenemen met een bovengemiddelde huurprijsstijging tot mogelijk zelfs 5%. Daarna moeten de huurprijzen weer stabiliseren in functie van de koopkracht; prijzen kunnen namelijk niet hoger stijgen dan dat de huurder kan betalen. Tenzij er externe factoren zouden spelen, zoals een overheidssubsidie.”

› Hoe zien toekomstige plaatsbezoeken eruit?

“Het was voor de crisis niet ongebruikelijk dat 20 geïn-

CIBINFO — nr 87 // 2020

“Corona zal zorgen voor een definitieve verandering van gedrag. Digitalisering is niet langer een modewoord”

teresseerden in één voormiddag een huurpand bezochten. Die periode ligt mogelijk voorgoed achter ons. ­Anderzijds is de eigenaar natuurlijk niet bereid om een hogere commissie te betalen. De makelaars moeten hier dus verstandig mee omgaan. Wij hebben er als kantoor voor gekozen om de volledige huurportfolio in 360 graden te fotograferen en alle consumenten eerst een virtueel bezoek te laten afleggen. Vervolgens kunnen zij die nog interesse hebben zich aanmelden en plannen we met een veel kleinere groep fysieke bezichtigingen in. Dat werkt op dit moment uitstekend.”

› Wat met ondertekeningen van huurovereenkomsten?

“Huurovereenkomsten worden voortaan bij voorkeur digitaal ondertekend, maar dan liefst bij ons op kantoor, zodat we toch voeling houden met de klant. Dit kan perfect veilig en efficiënt. De eigenaar zelf hoeft zich niet meer te verplaatsen voor een ondertekening, wat opnieuw een efficiëntieslag van formaat betekent.”

› Hoe belangrijk zal het aspect digitalisering worden op vlak van verhuur?

“Digitalisering is vandaag primair. Op een efficiënte manier bezichtigingen organiseren kan enkel door middel van automatisering van mails, sms’en, … De automatisering van de zogenaamde customer journey is vele malen belangrijker dan het geautomatiseerd inlezen van een inkomende factuur. Je kan zomaar 350 geïnteresseerden hebben voor een huurpand in één week, maar geen enkel kantoor krijgt 350 facturen binnen in diezelfde periode. Het is dus in de service aan de consument dat de grootste stappen kunnen worden gezet.”

› Zal de huurmarkt nog dezelfde zijn na corona?

“Gebruiken rond kandidaatstelling, in- en uittrede, … zullen veranderen als gevolg van de digitalisering die nu definitief ingang gevonden heeft in de markt.

Corona zorgt ervoor dat je niet meer moet argumenteren over digitalisering. Iedereen aanvaardt het gewoon as such. Dat is vermoedelijk de grootste impact van corona: de definitieve verandering van gedrag.”

15

INTERVIEW

Carlo Olaerts (Wilgimmo) over de coronagevolgen voor studentenvastgoed

“Op kot gaan zal altijd bij het studentenleven horen” De plotse lockdown op 18 maart leidde ook tot een opschorting van de lessen in het hoger onderwijs. Studenten moesten kiezen waar ze zich gingen isoleren: thuis of op kot. Intussen bleven de studentenhuurcontracten verder lopen, ook indien de studenten thuis verbleven. Dat veroorzaakte hier en daar de nodige ophef, weet ook makelaar in studentenvastgoed Carlo Olaerts (Wilgimmo). Met zijn kantoor verhuurt hij een 1000-tal kamers, waarvan 700 in Leuven. “Toen rector Sels van de KU Leuven aankondigde dat de universiteit de huurprijs van de volgende maand zou halveren en privé-eigenaars opriep hetzelfde te doen, is onze mailbox geëxplodeerd.” › Ontvingen jullie veel aanvragen tot tegemoetkoming?

“Ja, onze mailbox ontplofte werkelijk, de compensatieaanvragen volgden mekaar in sneltempo op. Wij hebben moeten uitleggen dat wij als tussenpersoon fungeren tussen huurder en eigenaar. Sommige eigenaars waren bereid om een halve maand korting toe te staan naar het voorbeeld van de KU Leuven. Het merendeel van de eigenaars vroeg zich echter af of rector Sels die tegemoetkomingen uit zijn eigen portemonnee zou betalen. Het segment waarin de KU Leuven zich begeeft, is het lagere segment met lagere huurprijzen rond de 250 à 300 euro. Wij zitten in de midden- en hogere klasse met huurprijzen van 500 euro per maand en meer. Sommige eigenaars gaven aan dat zij ook elke maand hun lening op hun studentenvastgoed moeten afbetalen, of wezen (als zelfstandige) op hun eigen beperktere inkomsten vanwege corona, en waren blij dat ze gelukkig nog die huurinkomsten hadden. Aangezien wij als kantoor van de overheid achter gesloten deuren actief mochten blijven, heb ik geen tijdelijke werkloosheid ingeroepen voor mijn medewerkers. Wij hebben bijna twee maanden non-stop onze huurders en verhuurders te woord gestaan over dit soort zaken.”

› In Vlaanderen werd gerekend op het onderling overleg tussen huurder en verhuurder om tot een akkoord te komen, in Brussel werd de opzegtermijn voor een studentenhuurcontract teruggebracht tot één maand. Waren

16

de genomen overheidsmaatregelen de juiste?

“Wat Vlaanderen betreft, was ik zeker tevreden met de oproep tot onderling overleg. De eenzijdig opgelegde Brusselse maatregel kan bij mij echter op weinig begrip rekenen. Dit soort maatregels heeft logischerwijze een grote invloed op het investeren in studentenvastgoed, een markt die altijd heel stabiel geweest is en waar er van een gegarandeerd rendement kon gesproken worden. De afgelopen jaren is per gewest al een nieuwe huurwetgeving specifiek voor studentenvastgoed in werking getreden. Als je ziet dat daar nu nog de coronamaatregelen in Brussel en Wallonië bij komen voor een soepelere opzeg van de huurovereenkomsten, dan moeten we opletten dat de slinger niet doorslaat naar de verkeerde kant. Wil men investeringen in studentenvastgoed blijven stimuleren, dan is het hoog tijd om op te houden met het verzinnen van nieuwe wetten en regeltjes.”

› Hoe verloopt de heropstart? Merk je twijfel bij ­kotstudenten voor het huren van koten voor volgend academiejaar?

“Vlak voor aanvang van de crisis hebben wij onze studenten bevraagd voor volgend jaar: twee op drie zouden hun contract verlengen. Nu zitten velen echter met vragen. Gaan er nog veel practica zijn of meer online lessen? Is het nog nodig een kot te huren? We hebben de huisvestingsmaatschappij gevraagd om duidelijk-

heid. In die zin was ik blij toen rector Sels onlangs beklemtoonde dat de KU Leuven volgend academiejaar het normale zo goed mogelijk zal proberen te benaderen door zoveel mogelijk onderwijs te organiseren op de campussen. Wellicht zal men volgend jaar opteren voor een rotatiesysteem waarbij online lessen en fysieke aanwezigheid worden afgewisseld. Helemaal digitaal wordt dus niet het nieuwe normaal. De rector deed ook een warme oproep om te blijven op kot gaan; het kotleven is onmisbaar voor de studie en voor de geestelijke gezondheid van de student. Op kot gaan zal met andere woorden altijd bij het studentenleven horen.”

› Zullen er prijsdalingen komen om nieuwe huurders te vinden?

“Ik denk dat vooral de kleinere private gebouwen hier last van kunnen hebben. Toch verwacht ik dat de prijzen over het algemeen stabiel zullen blijven. De KU Leuven heeft de intentie om opnieuw heel wat buitenlandse studenten te verwelkomen. Het zal vooral belangrijk zijn om binnen elk segment voor ieder wat wils te voorzien. Ik hoop alleen dat de vele regels en normen niet de bovenhand krijgen, want die zullen ervoor zorgen dat de goedkopere koten uit de markt zullen verdwijnen, omdat ze bijvoorbeeld een vierkante meter te klein zijn. Zolang de gebouwen veilig zijn en de prijs/kwaliteit er is, moeten ze verhuurbaar zijn.”

“Ik hoop dat er voor studentenhuisvesting op termijn ook een module voorzien wordt binnen RealSmart”

schap eruit zal zien. De focus zal mogelijk meer en meer op de grotere residenties komen te liggen.”

› Welke lessen trek je als kantoor uit deze crisis? Wordt het digitale verhaal nog belangrijker? › Merk je nu al dat private verhuurders er vanwege die strenge regels de brui aan geven?

“In Leuven kennen we een heel streng brandweerreglement. Als grote verhuurder krijgen wij nu al vaak de vraag van verhuurders van oudere rijwoningen of wij de verhuur niet kunnen overnemen. Ze kunnen het niet meer opbrengen om een tweede vluchtweg te creëren, een volledige automatische brandinstallatie te plaatsen en ga zo maar door. Door die zware investeringen is het sop de kolen niet meer waard. Uiteindelijk zal de overheid bepalen hoe het studentenland-

CIBINFO — nr 87 // 2020

“Verhuringen online laten doorgaan deden we al, maar het administratieve project willen we nog meer digitaal laten verlopen. Nu maken we documenten in pdf aan die we door de huurder laten afdrukken en inscannen. Ik hoop dat er in RealSmart binnenkort ook een module voor studentenhuisvesting zal voorzien worden, waarin verhuurders van studentenkamers hun overeenkomsten kunnen integreren. Als het volledige traject van de opstart van verhuur tot plaatsbeschrijvingen en tekenen van studentenhuurovereenkomsten digitaal vereenvoudigd kan worden, zal ik een gelukkig man zijn.”

17

INTERVIEW

Retailspecialiste Ann Hayen (Hayen-Paris) ziet winkellandschap moeilijke momenten beleven

“Heropstart horeca zal hopelijk boost geven aan binnen­ stedelijke winkels” Dat de retailsector harde klappen heeft gekregen na twee maanden coronalockdown hoeft niet te verbazen.

En ook nu, enkele weken na de heropstart, blijven de sporen van de crisis zichtbaar.

“De retailbusiness zit eigenlijk nog steeds op zijn gat”, zegt Ann Hayen, zaakvoerder van retailspecialist Hayen-Paris. Toch klinkt ze ook hoopvol. “Shoppen blijft voor veel Belgen een aangename vrijetijdsbeleving. Fysieke winkels zullen hun rol blijven spelen.”

› Hoe herstelt de markt zich van twee maanden stilstand?

“De impact zal pas echt duidelijk worden binnen ­enkele maanden, maar het staat vast dat een aantal ­retailers in de problemen gaan komen. Sommige winkels werden al leeggehaald tijdens de eerste weken van de lockdown en gaan nu niet meer open.

Veel hangt ook af van het type winkel. Kleding- en schoenenwinkels gaan sterker gebukt onder de crisis dan bijvoorbeeld voedingwinkels. Op termijn verwachten we wel dat het verschil zal wegebben. Maar op dit moment is het dus wel lastig, ook voor ons.

Er is een zeer sterke correlatie tussen de activiteiten van de retailvastgoedmakelaar en de activiteiten van de retailer zelf.”

› Verloopt de heropstart in de binnenstad anders dan in de periferie?

“Sommige retailers geven aan dat ze goede omzet­ cijfers draaien in de periferie, terwijl er bij shopping-

18

centra en in de grote binnensteden zoals Antwerpen en Brussel eerder klagende signalen te horen vallen.

In de periferie is er meer ruimte en openheid en hebben mensen minder het gevoel dat ze dicht op de huid van anderen zitten. Een succesvolle heropstart van de binnenstedelijke winkels zal in grote mate afhangen van hoe de horeca zich herpakt. We hopen dat zoveel mogelijk hotels, restaurants en café’s opnieuw opengaan en dat dit een boost zal geven aan de binnenstedelijke winkels. Nu is de amusementswaarde wat ver te zoeken.”

› Zal de coronacrisis een effect hebben op de winkelhuurprijzen?

“Absoluut. Er was voor corona al sprake van correcties in de huurwaardes voor wat binnenstedelijk vastgoed betreft, zeker voor grote oppervlaktes. De kleinere oppervlaktes hielden stand. Nu grijpen sommige huurders de kans om correcties voor te ­leggen bij eigenaars, al gaan die daar zeker niet allemaal op in. Voor nieuwe contracten zal er een prijs­ effect zijn, aangezien er door de toenemende leegstand meer aanbod zal zijn dan vraag. Voor lopende contracten verwachten we geen al te grote effecten.

Een andere tendens is dat eigenaars tegenwoordig vaak met pop-up overeenkomsten werken tot wanneer de coronacrisis overgewaaid is en alles gestabiliseerd is. Nadien kunnen ze werk maken van definitieve contracten en vermijden de eigenaars om nu aan te lage prijzen te moeten verhuren.”

› Hebben huurders vandaag de beste kaarten in handen?

“Jarenlang bevonden de verhuurders zich in de beste positie, vandaag heeft de huurder de beste kaarten in het onderhandelingsspel. Een tendens die ook enorm versterkt wordt door de coronacrisis, is dat een aantal huurders vragen om omzetgerelateerde huur te betalen. Voor de meeste eigenaars is dit echter een brug te ver. Bij financiële instellingen krijg je zo’n omzetgerelateerde huur bovendien niet verkocht omwille van de grotere onzekerheid omtrent toekomstige huurinkomsten en terugbetalingscapaciteit.”

› Moeten fysieke winkels zichzelf gaan heruitvinden om te overleven?

“Wij blijven zeer sterk in deze sector geloven. Shoppen blijft voor veel Belgen een aangename vrijetijdsbeleving. Mensen kopen online voor het gemak, maar de beleving, het contact met het product en het sociale aspect blijven hun rol spelen. We hebben heel wat online spelers als klanten die aangeven dat een fysieke winkel voor hen belangrijk is om de nodige au

CIBINFO — nr 87 // 2020

sérieux en visibiliteit te krijgen. Steeds meer winkels op toplocaties worden gebruikt als marketingtool om hun producten te tonen en toelichting te g ­ even. Keerzijde hiervan is dat er hierdoor minder vraag is naar grote oppervlaktes, zeker in de binnenstad.”

› Hoe zal de rol van e-commerce evolueren? Heeft de coronalockdown voor een extra boost gezorgd?

“Tijdens de lockdown hebben heel wat nieuwe mensen kennisgemaakt met online shopping. We horen van veel retailers dat er een ongelooflijk grote stijging van de online verkoop op te tekenen viel. Markspecialisten spreken over een potentieel marktaandeel van 30%. Keerzijde van de medaille zijn de ecologische en economische impact. Heel wat spelers kennen 15% van hun omzet via de online verkoop. De rentabiliteit is echter zeer beperkt door de grote logistieke investeringen en gigantische verhandelingskost. Ook de ecologische negatieve gevolgen mogen niet vergeten worden. Denk maar aan de talloze bestelwagens die rondrijden, producten die vernietigd worden of foutief geleverd worden. In de markt circuleren cijfers dat 30% van de retours vernietigd worden of niet meer gebruikt kunnen worden.”

“Meer en meer winkelhuurders vragen om omzetgerelateerde huur te betalen. Voor de meeste eigenaars is dit een brug te ver” › Mogen we besluiten dat de retailsector deze crisis te boven zal komen?

“Zeker en vast. De retailmarkt fluctueert en kan er op enkele maanden tijd helemaal anders uitzien.

Wij voelen de impact van de economie altijd quasi onmiddellijk. Nu spreken we over de periode ‘voor corona’, ‘tijdens corona’, ‘na corona’. De curve mag nu dan wel even in een dalende lijn zitten, maar kan binnenkort evengoed weer stijgen. Investeerders die de stap willen zetten kunnen we alleen maar aanraden zich voldoende te laten informeren en adviseren.”

19

INTERVIEW

Vincent Verhaeghe (Agence Verburgh) verwacht weinig coronahinder voor vakantieverhuur aan Kust

“Bij mooi weer stevenen we af op een normale bezettings­graad” De coronacrisis legde ook de sector van de vakantieverhuur helemaal lam. Pas op 8 juni mochten logiesvormen weer openen voor Belgische toeristen, op 15 juni waren ook buitenlandse toeristen opnieuw welkom. Een stilstand van bijna drie maanden dus, die hopelijk niet al te veel gevolgen heeft voor het zomerseizoen.

“Sommige mensen zijn heel voorzichtig”, zegt Vincent Verhaeghe van toeristisch verhuurkantoor Agence Verburgh. “Toch verwacht ik deze zomer bij mooi weer een normale bezettingsgraad.” › Hoe heeft je kantoor de lockdown beleefd?

“Eerst en vooral zijn we gelukkig gezond gebleven. In afwachting van de langverwachte heropstart hebben we ons kantoor volledig heringericht met plexischermen, desinfectiezuilen, een aangepaste werkwijze rond sleutelafgiftes, nieuwe schoonmaakrichtlijnen, evaluatieformulieren, … Met het aanbieden van affiches, voorbeeldcorrespondentie, online opleidingen en ga zo maar door is CIB Vlaanderen in dat opzicht een grote steun en toeverlaat geweest.”

20

› Viel de vakantieverhuur tijdens de lockdown helemaal stil of werd er nog geboekt?

“Voor de vakantieperiode tijdens de lockdown moesten we alle boekingen annuleren en vouchers uitreiken. Dit betekende administratief en boekhoudkundig gezien toch wel wat meer werk, terwijl de geannuleerde periodes wel verloren gegaan zijn. Door de onzekerheid ontvingen we tijdens de lockdown bovendien weinig aanvragen voor toekomstige zomerboekingen en werden we door zowel huurders als verhuurders overstelpt met vragen omtrent de maatregelen. We zien ook dat heel wat klanten verschillend reageren: de ene klant maakt zich geen zorgen, de andere is extra voorzichtig. Sommige huurders vroegen twee maanden geleden al of ze hun zomerboeking konden annuleren. Onze policy rond annulaties voor de zomerperiode laat echter enkel een ­terugbetaling toe als we de vakantie­woning tijdens dezelfde periode opnieuw kunnen verhuren.”

› Op 8 juni was er de langverwachte heropstart. Kunnen we sindsdien spreken van een stormloop aan boekingen of loopt het zo’n vaart nog niet?

“Nog voor de coronacrisis uitbrak, waren er al heel wat periodes geboekt voor de zomervakantie. Wij hebben voor vakantieverhuur pas groen licht gekregen op 3 juni om herop te starten op 8 juni. Sinds de aankondiging van de versoepelde maatregelen komt de markt stilletjesaan terug op gang. Nu kunnen we de overgebleven periodes gaan invullen. Of die helemaal ingevuld geraken, zal ook afhangen van de weersomstandigheden. Zijn die goed, dan verwacht ik een normale bezettingsgraad deze zomer. Wat trouwens opvalt, is dat heel wat eigenaars-verhuurders beslist hebben om komende zomer zelf naar de kust af te zakken. Na de zomer of op het einde van het jaar zullen we de impact van deze hele crisis ­beter kunnen evalueren.”

› Slimme camera’s, reservaties op het strand, … zal de kust überhaupt van een normale zomer kunnen spreken?

“Het blijft uitkijken naar de organisatie op het strand en het is zoeken naar het nieuwe normaal. De mensen moesten in hun kot blijven en nu zij opnieuw uit hun kot mogen komen, vergt dit de nodige aanpassingen. We moeten vooral maken dat er geen teveel aan overheidsmaatregelen komt, waardoor de toerist schrik krijgt om naar de kust af te reizen. Een goed evenwicht hierin vinden is belangrijk. Cruciaal voor een geslaagde zomer aan de kust – en dus ook voor de verhuursector – is de heropening van de horeca.

De mensen komen namelijk naar de kust om te kun-

CIBINFO — nr 87 // 2020

“Heel wat eigenaarsverhuurders hebben beslist om deze zomer zelf naar de kust af te zakken”

nen genieten en om zich te amuseren. Die genietfactor zal dus zeker aanwezig zijn; een vakantie aan de Belgische kust blijft een goede keuze, en al zeker in coronatijden.”

› Mogen we op vlak van toeristische verhuur prijsschommelingen verwachten door corona?

“Ik stel momenteel geen prijsschommelingen vanwege corona vast. Mochten de specifieke maatregelen gehandhaafd blijven voor het extra reinigen van de appartementen, zullen die kosten op termijn zorgen voor een beperkte verhoging. Al zal dit al bij al wel meevallen.”

› Deed de crisis de interesse in tweede verblijven als belegging toenemen?

“We stelden de voorbije weken vast dat er al duidelijk meer interesse is dan anders, al zullen we pas tegen het einde van het jaar kunnen evalueren hoe groot de investeringsgolf zal zijn. Je kan de beleggers in een tweede verblijf in elk geval moeilijk ongelijk geven: naast het aanwezige vakantiegevoel zullen tweede verblijven aan de kust een stabiel rendement blijven opleveren dat hoger zal liggen dan op een spaarboekje.”

› Zal de coronacrisis een verschuiving teweegbrengen op vlak van aanbod en wensen?

“De aanpassingen binnen het Logiesdecreet hebben er de voorbije jaren al voor gezorgd dat er sprake is van een verschuiving. Enkel de kwalitatieve woningen of diegene waarbij de eigenaar bereid is om te blijven investeren, zullen nog kunnen rekenen op een hoge bezettingsgraad. De andere zullen er van tussen vallen.”

21

OPLEIDING IN DE KIJKER

Op weg naar een uniforme huurmarkt: een traject met hobbels en bobbels

“Van een uniform kader zal er de komende tien jaar weinig sprake zijn” Sinds 1 januari 2019 regelt het Vlaams Huurdecreet de relatie tussen huurders en verhuurders. Het decreet streeft naar een beter evenwicht tussen het huurrendement voor de verhuurder en betaalbare woonzekerheid voor de huurder. Anderhalf jaar later rijst de vraag of het Vlaams Huurdecreet effectief een stabiel en duurzaam wettelijk kader kan bieden. “Hoewel de intenties nobel zijn, vrees ik dat er van enige uniformiteit de eerste decennia weinig te merken zal zijn”, zegt meester Lee Uyttenhove (GSJ Advocaten). Zij fileert in een nieuwe praktijkgerichte VIVO-opleiding het Vlaams Huurdecreet en wijst je als vastgoedprofessional op de nodige aandachtspunten.

Het huurrecht, zoals we het voor de regionalisering van deze bevoegdheid kenden, bestond voordien uit het gemeen huurrecht, de woninghuurwet en de Vlaamse Wooncode voor wat de woningkwaliteitseisen betreft. Met het Vlaams Huurdecreet streefde het Vlaams Gewest een uniform regelgevend kader na.

Met andere woorden, men wilde vermijden dat er verschillende regelgevende teksten naast elkaar zouden moeten worden gelegd om de rechten en plichten tussen huurders en verhuurders te kennen. “Maar van een dergelijk uniform kader zal er de komende tien jaar helaas weinig sprake zijn”, legt Lee Uyttenhove meteen de vinger op de wonde. “Vandaag volstaat het niet om het Vlaams Huurdecreet erbij te nemen indien je de regels op vlak van woninghuur wil kennen.”

› Waar knelt het schoentje dan precies?

“Naast het Vlaams Huurdecreet blijft ook de Vlaamse Wooncode van toepassing. Net zoals de verplichting om in advertenties de EPC-waarde mee te delen. Verder volgde er een besluit van de Vlaamse regering dat een overzicht biedt rond de verdeling van kosten en lasten, net als de verantwoordelijkheid inzake herstellingswerken. En dan hebben we het nog niet over de huurovereenkomsten die afgesloten werden vóór 1 januari 2019.”

22

› Die nog onder de federale regelgeving vallen?

“Het Vlaams Huurdecreet is inderdaad slechts van toepassing op de huurovereenkomsten die afgesloten werden vanaf 1 januari 2019. Je kan denken: “Dit is toch een duidelijk onderscheid in de tijd?”. Zo simpel is het niet. Ik geef graag het voorbeeld van een eigenaar van een appartementsgebouw die de onderscheiden appartementen verhuurt aan derden. Dit kan betekenen dat de huurovereenkomst met huurder X onder toepassing van de federale huurwetgeving valt, terwijl de huurovereenkomst met huurder Y onder de decretale regelgeving valt. Met als gevolg dat de verhuurder rekening moet houden met andere regels van dwingend recht tegenover zijn huurders voor zover het de huur van hoofdverblijfplaatsen betreft. Ook projectontwikkelaars of vastgoedinvesteerders kunnen de regelgeving maar beter tot in de puntjes kennen.”

› Op welke aandachtspunten moeten ontwikkelaars en investeerders dan letten?

“Indien er een appartementsgebouw wordt aangekocht met het oog op de ontwikkeling van het onroerend goed waarbij de onderscheiden appartementen worden verhuurd, zal de kandidaat-koper er rekening mee moeten houden dat bepaalde huurovereenkom-

de wijzigen, paste men deze toch aan om de eerder vermelde doelstellingen te bereiken en de regels aan te passen aan de huidige noden op de huurmarkt. Dit betekent dat het Vlaamse Huurdecreet geen kopie is van de Woninghuurwet en dat je in de praktijk met een aantal wijzigingen rekening moet houden.”

› Welke wijzigingen zijn nuttig om in de oren te knopen?

“Vandaag volstaat het niet om het Vlaams Huurdecreet erbij te nemen indien je de regels op vlak van woninghuur wil kennen”

sten niet op korte termijn tot een einde zullen kunnen komen. De looptijd van de huurovereenkomsten kan zo een belangrijke factor worden om de waarde van het project te kunnen inschatten. Zo zal de kandidaat-koper bijvoorbeeld huurovereenkomsten die onder het Vlaams Huurdecreet vallen niet kunnen opzeggen gedurende de eerste drie jaar van de negenjarige huurovereenkomst. De vraag is of de kandidaat-koper drie jaar wil en kan wachten met de ontwikkeling van het onroerend goed. Uitzondering hierop blijft uiteraard de beëindiging van de huurovereenkomst in onderling overleg.”

› Hoe ver zijn we van een uniforme regelgeving?

“De regelgeving rond woninghuur zal de komende decennia nog beheerst worden door enerzijds de federale huurregelgeving én anderzijds de decretale huurregelgeving. Hoewel de Vlaamse decreetgever de gekende Woninghuurwet niet al te drastisch wil-

CIBINFO — nr 87 // 2020

“Om er maar enkele op te noemen: het is belangrijker dan ooit om de huurovereenkomst voor hoofdverblijfplaatsen te registreren, er is één en ander gewijzigd aan de opzegmogelijkheden voor de verhuurder, er bestaat een specifieke procedure bij het overlijden van de laatste of enige huurder, de aansprakelijkheid van de huurder is verruimd, ... Daarnaast zullen ook de volgende vragen op verschillende manieren moeten worden beantwoord afhankelijk van het regelgevend kader dat van toepassing is: Moet een huurder de herstellingskosten voor ketels dragen? Mag de verhuurder de kosten van de syndicus van een appartementsgebouw integraal doorrekenen aan zijn huurder? Hoe mag of moet een waarborg gesteld worden? Mag de verhuurder samenwoning in het kader van medehuur weigeren?

› Veel stof tot nadenken dus. Deze opleiding is logischerwijze een must voor de vastgoedprofessional?

“Wil je vanuit een praktijkgericht kader kennismaken met het Vlaams Huurdecreet zodat je op de hoogte bent van alle nieuwigheden en bovenstaande vragen kan beantwoorden, dan is deze VIVO-opleiding zeker een aanrader. Daarbovenop krijg je nog een toelichting over de nieuwe dwingende rechtsregels inzake de verhuur van studentenhuisvesting.

Niet twijfelen dus!”

› “Het Vlaams Huurdecreet: praktijk en cases” Meer info en inschrijven: www.vivo.be

23

PARTNER IN DE KIJKER

CIB Vlaanderen en KBC zijn voortaan structurele partners

“We brengen via CIB onze bank dichter bij de klant” CIB Vlaanderen en grootbank KBC gaan voortaan als structurele partners door het leven.

Na enkele maanden van onderhandelen ondertekenden beide partijen recent een partnership. In een eerste fase ligt de focus onder meer op producten zoals de huurwaarborg, de woningpolis voor huurders en het renovatiekrediet voor VME’s, maar ook andere opportuniteiten worden afgetast. Het spreekt voor zich dat beide partijen hiervoor resoluut de kaart van de digitalisatie trekken. Karin Van Hoecke, General Manager Digital Transformation bij KBC, en CIB-voorzitter Daniel Buschman zijn ervan overtuigd dat het partnership een belangrijke toegevoegde waarde voor de CIB-leden zal betekenen. › Waarom gaat KBC als structurele partner met CIB Vlaanderen in zee? Welke raakvlakken zien jullie ­tussen beide partijen?

Karin Van Hoecke: “KBC kiest voor CIB als structurele partner om verschillende redenen. KBC en CIB zijn digitale koplopers. We zetten elk in onze eigen sector in op gelijke elementen: een goede digitale beleving waarbij we de klant ontzorgen door middel van een one-stop-shop oplossing en dit liefst instant. Door de knowhow van CIB en KBC te bundelen kunnen we er samen voor zorgen dat het leven van CIB-makelaars, CIB-syndici én consumenten gemakkelijker wordt.

Administratie sneller kunnen afhandelen en dus tijd winnen staan voorop. Extra service bieden, nieuwe inzichten creëren of sneller in contact treden met de juiste experten zal allemaal binnen de mogelijkheden liggen. CIB heeft als frontrunner enorme stappen gezet in het vereenvoudigen van het leven van makelaars en syndici en RealSmart is een knap staaltje van een all-in-one strategie voor de vastgoedwereld!”

“KBC heeft geïnvesteerd in haar eigen digitale kanalen om een goede klantervaring te garanderen. Onze bekroonde applicatie voor mobiel bankieren KBC Mobile is de spil van deze aanpak. We maken het dagelijkse leven van onze klant makkelijker. We denken ruimer dan bankieren en verzekeren. Deze soortgelijke aanpak zien wij terugkomen bij CIB: we schakelen alle elementen aan elkaar en creëren een fijne gebruikerservaring. Samen zorgen we ervoor dat CIB-makelaars en CIB-syndici het verschil maken bij hun klanten.”

24

› Men ziet meer en meer dat de bancaire sector en de vastgoedsector elkaar vinden en er samen­ werkingen ontstaan. Kunnen we dit partnership ook zo percipiëren?

“Zeker en vast. Ook KBC wenst haar dienstverlening uit te breiden. Uiteraard zetten we ons beste beentje voor in onze eigen toepassingen. Vandaag de dag starten behoeftes echter vaak daarbuiten en is het dus belangrijk om aanwezig te zijn waar klanten ons nodig hebben. Wij maken graag de verbinding met de gebruikers die in een ander kanaal hun zoektocht starten. Op het moment dat zij hun beslissingsmoment moeten stilleggen om even naar de bank te gaan, wordt hun ideale klantenbeleving onderbroken.

Daar willen wij een oplossing bieden. Voor onze partner biedt het de opportuniteit de best mogelijke ervaring te bieden en de consument geniet van alle service via één aanspreekpunt. Bijvoorbeeld in het geval van een aankoop van een woning: vroeg u zich dan niet af hoe geweldig het zou zijn om het hele proces van het kopen van een huis, het verkrijgen van een hypotheek en het afsluiten van de nodige verzekeringen allemaal op dezelfde plaats en op hetzelfde moment te kunnen doorlopen, en dat allemaal vanuit uw zetel? Door onze organisaties te laten samenwerken, zorgen we voor minder tijdverlies, minder administratie en nog meer topservice van de tussenpersoon.”

› Het doel van een partnership is een win-win voor ­beide partijen? Op welk vlak zien jullie dit? Waar zien jullie de meerwaarde?

V.l.n.r.: Katrien Tuerlinckx (KBC), Anneleen Vancoillie (KBC), Stephan De Witte (CIB), Karin Van Hoecke (KBC), Peter Bonhomme (CIB), Helen Mortier (CIB), Daniel Buschman (CIB) en Stefan Demeijer (KBC)

“Als KBC zijn oplossingen aanbiedt via partners zoals CIB in de vastgoedsector, kan het een heel nieuw niveau van klantgerichtheid creëren. KBC kan de consumenten bereiken die ze niet per definitie ontmoet in zijn eigen kanalen. We kunnen deze consument charmeren met ons relevant aanbod, nét op het moment dat hij of zij dat nodig heeft. Vandaag de dag willen we alles onmiddellijk, persoonlijk én liefst met zo min mogelijk stappen. KBC wil deze diensten aanbieden aan zijn prospecten en partners, en we staan klaar om ze samen op te bouwen. We brengen via CIB de bank dichter bij de klant. Door middel van een goede connectie tussen de systemen van CIB en KBC kunnen we echt een meerwaarde realiseren.”

› Welke producten wil KBC uitrollen richting de leden van CIB Vlaanderen? En waar liggen voor onze leden de opportuniteiten?

“Vanaf de eerste gesprekken werd duidelijk dat we amper uitgepraat raken over de opportuniteiten die er allemaal liggen. We hebben ervoor gekozen om te focussen. Eerst en vooral kiezen we ervoor om enerzijds de KBC-Huurwaarborgspaarrekening en KBC-Woningpolis voor huurders en anderzijds de KBC-renovatiekredieten voor Verenigingen van Mede-eigenaars samen naar de CIB-leden te brengen.

Natuurlijk staan de opportuniteiten voor de aankoop van een woning zeker en vast op onze lijst en tasten we de pistes af rond renovaties van gebouwen. Er ligt nog een hele wereld aan mogelijkheden open en het fijne aan dit partnership is dat wij ze samen vorm­ geven. De succesformule is de volgende: we beginnen klein, testen het, voelen dat er waardering is in de markt en dan werken we samen aan volgende

CIBINFO — nr 87 // 2020

stappen. Met het hart op de juiste plaats voor de CIB-makelaars zullen wij ook samen mooie innovaties realiseren.”

› In deze huurspecial willen we uiteraard dieper ingaan op de producten die jullie willen aanbieden specifiek voor de huurmarkt. Kan je hier wat dieper op ingaan per product?

“We bieden weldra via RealSmart de mogelijkheid om een KBC-Huurwaarborgspaarrekening onmiddellijk te laten openen door de huurder. De huurder ontvangt dankzij de service van de CIB-makelaar alle ingevulde data. Wanneer de huurder nog niet gekend is bij KBC, neemt hij gewoon een foto van zijn identiteitskaart en met een eenvoudige betaalknop kan hij dan de storting uitvoeren. Nadien kan hij ervoor kiezen om ook onmiddellijk een KBC-Woningpolis voor Huurders af te sluiten. Op die manier zorgen we ervoor dat de CIB-makelaar, de verhuurder en de huurder op beide oren kunnen slapen. Doordat de huurwaarborg op een spaarrekening komt te staan zullen wij er eveneens voor zorgen dat wanneer alle partijen akkoord zijn over de verdeling op het vrijgavedocument, we de vrijgave al na 1 werkdag terug op de rekening(en) storten.”

› Als we elkaar binnen een jaar opnieuw spreken, wanneer is dan het partnership ‘geslaagd’ voor jullie?

“Dit partnership is voor KBC succesvol wanneer wij via CIB ‘top of mind’ komen te staan in de vastgoed­ sector als provider voor instant vastgoedoplossingen.

Wij wensen de CIB-makelaars en CIB-syndici te ondersteunen in het toevoegen van financiële services op de plaats en op het moment waar zij die nodig hebben.”

25

INTERVIEW

Spelers als Ricoh en Nodalview zien omzet dankzij coronacrisis gevoelig toenemen

Als virtuele rondleidingen het nieuwe normaal worden Tijdens de lockdown mochten huizenjagers geen panden bezoeken. Voor veel vastgoedkantoren viel alle activiteit dan ook stil. De opgang van vir­tual reality (VR), 3D en 360°-fotografie was in de vastgoed­wereld al even bezig, maar de coronacrisis zorgde voor een versnelde implementatie. Sommige spelers zagen hun omzet op enkele weken tijd verdrievoudigen. Wij gingen met twee belangrijke spelers, met name Ricoh en Nodalview, op de praatstoel en zij kwamen ook met een interessante promotie voor CIB-leden op de proppen.

RICOH Ricoh Imaging Europe is al jarenlang een toonaangevende leverancier van recreatieve en professionele beeldvormingsapparatuur. Het productassortiment is uitgebreid en omvat onder meer ultramoderne digitale spiegelreflexcamera's.

Ricoh is ook pionier in de productie van 360°-beeldapparatuur die volledig sferische scènes omvat (Theta-serie).

Een sferische camera kan met één ontspanknop een volledige 360°-scène rond de ­fotograaf vastleggen. Het bedrijf heeft een volledig ­assortiment 360°-camera's voor verschillende doelgroepen, van instapklanten tot deskundige en professionele ultramoderne apparatuur met een grote focus op de vastgoedsector. ­Isolde Poncelet, Corporate Business Projects Manager Benelux, ondervond de voorbije weken de ‘positieve’ impact van corona voor Ricoh.

Poncelet: “We kenden inderdaad een substantiële toename van de vraag naar onze producten en diensten, voornamelijk in de vastgoedsector, maar ook in andere sectoren. Vastgoed werd bijzonder beïnvloed door de beperkende maatregelen, met als gevolg dat de bestaande dienstverleners en vastgoedbedrijven hun strategie hebben herzien om 'verbonden te blijven' met de klant. De regelgeving mag dan wel versoepelen, de makelaars begrijpen de noodzaak om voorbereid te zijn op een mogelijk toekomstig scenario. We zijn er om hen te helpen en te ondersteunen bij het heroverwegen van de toekomstige aanpak.”

RICOH-KORTING VOOR CIB-LEDEN

Poncelet: “Vastgoedbedrijven begrijpen de noodzaak en toegevoegde waarde van de digitale transformatie.

De virtuele rondleiding is een grote troef om de leads van klanten te leiden, waarbij de bezoeken worden geprioriteerd en georganiseerd. Bovendien verwerft men zeer nuttige gegevens in analyse wat de mogelijkheid biedt de klant gericht te targeten volgens de ontwikkelde strategie. Onze producten zijn zeer gebruiksvriendelijk en intuïtief in gebruik. Dit is essentieel voor het besluitvormingsproces van de makelaar om

Via de kortingscode CIB-THETA10-B2B op https://www.ricoh-imaging.be/nl/theta-360.html biedt Ricoh aan alle CIB-leden een extra korting van 10% aan op de THETA 360°-line-up. De aanbieding is geldig tot 15 juli 2020.

Meer info: SalesAdmin.BNL@eu.ricoh-imaging.com of op 0470/82.73.94

26

› Was het opeens dan zo hectisch?

› Denk je dat de verschuiving naar meer digitalisering voor de vastgoedsector echt is gemaakt en welke concrete antwoorden bieden jullie?

de technologie te verwerven en over te nemen.”

› Op het voorbije Vastgoedcongres konden we al een voorbeeld zien van jullie aanpak?

Poncelet: “Inderdaad. We testen momenteel de Beta-applicatie van onze eigen datadienst virtuele tour RICOH360TOURS.COM, die we de eerste keer exclusief presenteerden op jullie Vastgoedcongres. De feedback van de bezoekers was zeer positief. Ons

NODALVIEW Nodalview is in 2016 opgericht en heeft kantoren in Brussel, Parijs en Madrid. Met 30 medewerkers bedient het bedrijf zowat 3.500 klanten in onder meer Frankrijk, België, Italië en Portugal.

De start-up bouwt een softwareplatform waarmee vastgoedkantoren snel virtuele rondleidingen voor hun panden kunnen maken. “De makelaar maakt foto’s met zijn gsm en laadt die op naar ons platform. Ons systeem verbetert de foto’s en plakt ze naadloos aan elkaar.

Zo kunnen geïnteresseerde kopers van op hun pc thuis virtueel door het huis wandelen, eventueel met livecommentaar van de makelaar.” Aan het woord is CEO Thomas Lepelaars.

› Ook jullie voelden meteen de impact van corona?

Lepelaars: “Wij hebben bij Nodalview de crisis in drie fases aangepakt. We hebben onmiddellijk onze nieuwe videomodule gratis geactiveerd voor iedere vastgoedmakelaar die het wilde. Hiermee kon ieder kantoor nog social media-video’s bouwen vanuit de bestaande portfolio aan panden.

Nadien volgde een belangrijke fase rond educatie.

We wisten dat we bij Nodalview tools hebben waarmee vastgoedmakelaars nog bezoeken konden organiseren zelfs tijdens de quarantaine. We hebben webinarsessies georganiseerd, gaande van digital customer journeys en experiences, over een live guided tour om leads te genereren tot communiceren via de sociale media. Voor het eerst in jaren hadden vastgoedmakelaars de tijd om te leren hoe nieuwe technologie hen kon helpen. Onze vele nieuwe klanten op weg helpen was de uitdaging in fase drie. Op een paar weken tijd hebben makelaars enorme stappen voorwaarts gezet in de digitale beleving voor hun klanten.

CIBINFO — nr 87 // 2020

doel is om met een kant-en-klare oplossing te komen waarin we het complete ecosysteem kunnen aanbieden met de hard- en software om de tour vast te leggen, te realiseren en te publiceren. Klanten hebben graag één aanspreekpunt om deze aanpak te implementeren, wat ons uniek maakt ten opzichte van onze concurrenten. We beheersen de complete cyclus en kunnen daarom inspelen op de wensen en toekomstige ontwikkelingen vanuit de markt.”

Hiermee staan ze sterker dan ooit voor de toekomst.”

› Is de omschakeling richting meer digitalisering nu definitief ingezet?

Lepelaars: “Corona heeft tijdens de crisis een negatieve impact gehad op de vastgoedmarkt, maar ik zie de toekomst positief. Ik ben er zeker van dat nieuwe digitale trends zoals virtuele bezoeken, het digitaal tekenen van documenten of zelf online een afspraak inplannen definitief doorgebroken zijn. Voor corona waren dit nog "nice to haves". Nu zijn dit “must haves”. Dit betekent een efficiëntere aanpak van de verkoop of verhuur van vastgoed. Voor klanten die deze nieuwe "customer journey" gaan beleven, wordt dit super, omdat de beleving nog intenser zal zijn. Dit betekent ook dat vastgoedmakelaars deze nieuwe tools snel zullen moeten implementeren als ze niet achter willen blijven. Dit wordt zeker een uitdaging voor sommige mensen, maar nu meer dan ooit zal het belangrijk zijn om een “digital first”-aanpak te hebben.

Het goede nieuws is dat er nu allerlei eenvoudige opties bestaan – zoals Nodalview – die mobile first zijn, simpel te hanteren én betaalbaar zijn.”

NODALVIEW-KORTING VOOR CIB-LEDEN Elk CIB-lid krijgt een exclusieve korting van 15% op alle Nodalview-accessoires (https://www.nodalview.com/shop/nl met promocode CIB15PC). ­Verder kunnen CIB-leden ook toegang krijgen tot een volledig gratis proefperiode van twee ­weken om alle Nodalview-features uit te proberen (https://welcome.nodalview.com/cib).

Meer info: margaux@nodalview.com

27

REALSMART

Steeds meer vastgoedkantoren implementeren tot hun tevredenheid RealSmart

“RealSmart is zo gebruiksvriendelijk dat je geen achterpoortjes moet kennen” Nu ondertussen al meer dan 1.100 vastgoedkantoren volop gebruikmaken van RealSmart mag duidelijk zijn dat de dossiersoftware op dik een jaar tijd een vaste waarde is geworden in vastgoedland. RealSmart is ondertussen veel performanter geworden, met regelmatig nieuwe releases en uiteraard veel meer mogelijkheden. En hiermee houdt het niet op. Samen met onze structurele partners zoals Luminus en KBC worden de mogelijkheden van RealSmart nog uitgebreid.

28

De integratie van de volledige vastgoedbibliotheek van CIB Vlaanderen in RealSmart zodat CIB-leden vanuit hun vertrouwde dossier­ omgeving onmiddellijk alle nieuwsberichten, publicaties, modeldocumenten, … kunnen opzoeken en raadplegen. Een koppeling met CRM-softwares zoals Skarabee en

Zabun. De integratie van Vastgoedinfo – Vlaanderen in RealSmart zodat een prospectiedossier kan aangemaakt worden dat als professionele informatiebundel een uitstekend middel is om prospecten te overtuigen om met jouw kantoor te werken.

terugvinden, en anderen niet. Deze input kan alleen maar de gebruiksvriendelijkheid ten goede komen voor iedereen.”

Het zijn maar enkele voorbeelden van hoe RealSmart de laatste maanden is uitgebreid en aan belang heeft gewonnen. Belangrijk om weten is dat voor de ontwikkeling van RealSmart telkens een beroep wordt gedaan op vastgoedmakelaars die de dagelijkse realiteit aftoetsen aan de mogelijkheden die de slimme dossiersoftware biedt. Zo kan er niet alleen snel ­bijgestuurd worden, maar wordt RealSmart verder ontwikkeld op basis van die realiteitstoets. De ­gebruikersgroep bestaat intussen uit een vijftiental makelaars. CIB info ging op de praatstoel met ­Pieter Muylaert (Topo-Immo) en Ine Vermeeren (domoXim).

Vermeeren: “Absoluut, door effectief ook samen met een groep makelaars in één ruimte te zitten, hoor je duidelijk waar de zaken voor iedereen gelijklopen (in goede of slechte zin), en waar de verschillen zitten. Het is geen éénrichtingsverkeer van de ontwikkelaar die toont wat er allemaal kan, maar een gesprek met vragen en antwoorden.”

› Vanwaar eigenlijk jullie ­interesse om deel uit te maken van de gebruikersgroep van R ­ ealSmart?

Muylaert: “Zelf gebruiken wij RealSmart op dagelijkse basis. Ons kantoor verkoopt 350 eigendommen per jaar en sinds de start van RealSmart gebruiken wij voor 90% hiervan deze software om onze verkoopovereenkomsten op te maken. Het is een “flow” die je moet doorlopen en die ervoor zorgt dat je in feite een verkoopovereenkomst kan opmaken en doorsturen naar notarissen. Dit zorgt ervoor dat je zowel bij notarissen als bij kopers professioneel overkomt.”

Vermeeren: “Als gebruiker van het eerste uur vinden we het belangrijk om input te geven aan de ontwikkelaars. Je merkt al snel dat wij als gebruiker sommige zaken intuïtief

CIBINFO — nr 87 // 2020

› Hebben jullie het gevoel dat er echt naar de stem van de mensen uit de gebruikersgroep geluisterd wordt?

Muylaert: “Wij zijn als kantoor zelf met automatisering bezig en weten dat dit tijd in beslag neemt (en geld kost). De implementaties van onze opmerkingen worden opgevolgd en sommigen worden sneller dan andere ingevoerd.”

(bij een verkoop), dit kan nu echt wel eenvoudig en overzichtelijk.

Nu nog de link naar onze database/ software en de tijdbesparing is compleet.”

Muylaert: “Het zorgt voor een bepaalde rust bij de medewerkers.

Zij kunnen inloggen en permanent opvolgen wat de status van de ­verkoopovereenkomst is.” › Leer je ook zaken bij door deel uit te maken van de gebruikersgroep?

Vermeeren: “Jazeker, sommige zaken zijn regionaal verschillend, en andere lopen in alle kantoren gelijk.

Nieuwe input, nieuwe visies delen kan ons allen alleen maar sterker maken.”

Muylaert: “Uiteraard krijg je tips en tricks mee. RealSmart is zo gebruiksvriendelijk dat er niet echt achterpoortjes zijn om het nog ­beter te gebruiken.”

› Hebben jullie RealSmart de voorbije maanden ook zien groeien en zijn jullie de software ook intensiever beginnen gebruiken?

› Is RealSmart de definitieve opstap voor een vastgoedkantoor richting een doorgedreven digitalisering van de werking?

Vermeeren: “De tool groeit zeker, en we testen altijd de nieuwe zaken uit. Bij elke aanpassing grijpen we de kans om verder te testen en te ­gebruiken. Elk nieuw dossier wordt bij ons sowieso aangemaakt in RealSmart.”

Vermeeren: “Een van de vele stappen, maar wel een belangrijke. Zeker als dit geïntegreerd wordt naar eigenaars, kopers, eigen website en dergelijke. En met Covid zijn ook kandidaat-­kopers meer bereid om mee te gaan in het digitale verhaal.

Al koop je geen huis zonder het gezien te hebben.”

Muylaert: “We hebben de tool de laatste maanden zeker zien groeien. Wij werken er heel actief mee zodat er niet echt sprake is van intensiever of niet.” › Waarom is RealSmart onontbeerlijk in de dagelijkse werking van een makelaar?

Muylaert: “Het is nog iets te vroeg om dit al te stellen. De automatisatie en samenwerking met onze CRM’s moet nog soepeler. Maar ook hier wordt aan gewerkt.”

Vermeeren: “DomoXim gebruikt RealSmart vooral voor het opvragen van alle wettelijke documenten

29

TOOL IN DE KIJKER

Gedigitaliseerde verhuurmarkt is bijna realiteit

Platform Clee gaat eindfase in Dat de voorbije crisis ons meer dan ooit geleerd heeft dat we het digitale pad moeten bewandelen, daar is iedereen het inmiddels over eens. Met het plaform Clee heeft CIB Vlaanderen ook voor de verhuurmarkt op die nieuwe realiteit ingespeeld.

Clee zit momenteel in zijn eindfase. Enkele vastgoedmakelaars zijn het platform momenteel nog een laatste keer aan het testen zodat de gedigitaliseerde verhuurmarkt in het najaar definitief een feit zal zijn.

Clee is ontstaan vanuit de gedachte dat er een betere en snellere manier moet bestaan om te communiceren tussen kandidaat-huurders en -verhuurders én ter versterking van de rol van de vastgoedmakelaar. Tijdens de voorbije lockdown is nog maar eens gebleken dat de wachtlijsten voor een huurpand in een mum van tijd kunnen aanzwellen. V ​ oor sommige panden is het schier onmogelijk om aan iedereen voldoende tijd te besteden en het hele verhaal te brengen. Maar toch is elke klant een klant. Een mogelijkheid voor vandaag of morgen. De huurmarkt verdient daarom alle aandacht. Het is een markt die jaar na jaar groeit en niets wijst erop dat deze groei de komende jaren zal vertragen. Voor de verhuurmakelaar is het niet makkelijk steeds constructief en volledig te communiceren met de vele kandidaat-huurders die zich aandienen.

Enerzijds wil je als makelaar niemand tekortdoen. Anderzijds moet alles 'snel snel' gaan, want tijd is niet overvloedig beschikbaar. Het digitale platform Clee is ontwikkeld rond twee centrale doelstellingen. Ten eerste, de drempel tot de huurmarkt voor kandidaat-huurders verlagen.

En ten tweede, de kandidatuur van de consument objectiveren zodat iedereen een gelijke kans krijgt.

30

RealSmart te doen wordt een gedigitaliseerde verhuurmarkt kinderspel.

“Je vindt alles heel eenvoudig terug.

Je hoeft alle vereiste informatie ook slechts één keer in te voeren. De gegevens staan meteen klaar voor de volgende stappen zoals het genereren van de huurovereenkomst, digitale ondertekening en zelfs registratie van het huurcontract”, aldus De Witte.

Toeleggen op kerntaken

Consument als winnaar

“Deze doelstellingen spelen in het voordeel van alle betrokken partijen bij een verhuurtransactie. Voor de makelaar verloopt alles vlotter en duidelijker. De verhuurder krijgt een tot nog toe ongeziene service van de makelaar. En uiteraard is ook de consument winnaar in dit verhaal.

Voortaan wordt elke kandidaat digitaal begeleid in het vervolledigen van de kandidatuur. Steden en gemeenten die dat willen kunnen zwakkere huurders mee ondersteunen. “Zo betrok Clee van bij de start alle stakeholders in het project om meteen een breed draagvlak te kunnen creëren”, vertelt Stephan De Witte, die als operationeel directeur van CIB Vlaanderen, het project van nabij opvolgt.

En er is meer! Door de dossiersamenstelling van de huurtransactie in

Clee, op zijn beurt, digitaliseert de kant van de consument. Zodra de consument zich kandidaat wil stellen worden de gegevens in de privé-app klaargemaakt en met één klik verzonden naar de betrokken makelaar.

De makelaar behandelt in RealSmart alle inkomende kandidaturen. Eenmaal er enkele goede kandidaten zijn, stuurt de makelaar een shortlist naar de eigenaar die veilig en digitaal zijn/haar keuze bekendmaakt. Rapportering en verantwoording over behandeling van kandidaturen vergt enkel een simpele muisklik. Alle betrokken medewerkers behouden eenvoudig het overzicht en kunnen zich opnieuw toeleggen op hun kerntaken, zoals de uitbouw van een mooie huurportefeuille.

De tandem RealSmart en Clee wordt nieuw en uniek voor de makelaar.

“En, we zijn ervan overtuigd dat met deze instrumenten het marktaandeel van de vastgoedmakelaars alleen maar verder zal groeien. Het einddoel: dat geen enkel kantoor nog moet overwegen om de verhuurbemiddeling stop te zetten wegens te laagrentend, waardoor kwalitatieve verkoopleads mogelijk verloren gaan.”

Opnieuw op huizenjacht?

Samen houden we het veilig

Klaar om weer geïnteresseerde kopers en huurders rond te leiden?

Dankzij deze handige checklist van Liantis pak je het slim aan.

Want het coronavirus krijg je liever niet over de vloer.

Bezorg je klanten op voorhand een overzicht van de veiligheidsmaatregelen.

Vraag hen om een mondmasker mee te brengen en draag er zelf ook één.

Handen schudden doe je nog steeds liever niet.

Beperk het bezoek tot twee personen en laat voldoende tijd tussen meerdere afspraken.

Hou altijd 1,5 meter afstand van elkaar.

Open de deuren voor jouw bezoekers, zo hoeven zij zo weinig mogelijk aan te raken.

Zijn de volgende geïnteresseerden daar?

Laat hen even buiten wachten tot je binnen alles gereinigd hebt.

Moet er iets getekend worden, doe dat dan het liefst digitaal.

Draag samen met Liantis zorg voor jezelf en voor anderen!

Nog meer tips nodig om veilig aan de slag te gaan?

Surf naar liantis.be/corona-heropstart

samen werkt.

31

Geen geld te verliezen!

Met de hulp van de Energiecentrale verliest uw appartement geen waarde.

Voldoet uw appartement al aan de nieuwe energienormen? • Dakisolatie is verplicht • Enkel glas is verboden

Contacteer de Energiecentrale voor gratis advies en begeleiding.

We helpen u ook met het overtuigen van medeeigenaars en syndicus en het voorbereiden van dossiers voor de algemene vergadering.

32

energiecentrale@stad.gent 09 266 52 00 www.energiecentrale.gent