| STREFA DZIECKA
Alergia pokarmowa – jak pomóc dziecku?
Największym problemem w rozpoznaniu alergii jest to, że te objawy, które mogą pojawić się u dziecka, są mocno zróżnicowane. Od uczucia pieczenia w ustach, po wysypkę, ból brzucha, nudności, biegunkę czy nawet katar i kaszel. W przypadku małych dzieci rozpoznanie objawów może dla rodziców i lekarzy okazać się nie lada wyzwaniem. Rozmowa z: lek. Magdaleną Matłok, specjalistą pediatrii, w trakcie specjalizacji z alergologii.
PZ:
LEK. MAGDALENA MATŁOK SPECJALISTA PEDIATRII, ABSOLWENTKA PODYPLOMOWYCH STUDIÓW MEDYCYNA EKSTREMALNA I MEDYCYNA PODRÓŻY
PRO ZDROWIE: Czym jest alergia pokarmowa? A czym nie-
tolerancja pokarmowa? Czym się różnią oba schorzenia? Magdalena Matłok: Alergia pokarmowa to nadwrażliwość na pokarm wywołana reakcją układu immunologicznego – tego, który m.in. chroni organizm przed zakażeniami. W alergii układ immunologiczny rozpoznaje nieszkodliwą substancję (np. składnik pokarmu, pyłki roślin), jako „wroga” i usiłuje go wyeliminować. Reakcja ta może przebiegać czasem bardzo gwałtownie. Natomiast nietolerancja, czyli nadwrażliwość niealergiczna (znacznie częstsza) bierze się z tego, że organizm ma np. za małe możliwości, by jakąś substancję przetrawić lub wchłonąć. Np. nietolerancja laktozy pojawia się, gdy mamy za mało enzymu trawiącego laktozę (ilość tego enzymu zmniejsza się wraz z wiekiem, a czasem przejściowo np. po infekcji przewodu pokarmowego) i może być tak, że tolerujemy pewną ilość laktozy w diecie, ale jeśli zjemy jej za dużo w stosunku do naszych możliwości, pojawi się ból brzucha i wzdęcia. Laktoza jest ważnym składnikiem diety – zwiększa wchłanianie wapnia i korzystnie wpływa na homeostazę mikrobiomu jelit. Nie należy jej zatem całkowicie wykluczać, a jedynie ograniczyć do tolerowanej dawki. W przypadku alergii czasami jedynym rozwiązaniem jest całkowite unikanie alergenu.
PZ:
A kiedy mówimy o nadwrażliwości na pokarm? M.M.: Nadwrażliwość na pokarm rozpoznaje się, gdy występują powtarzalne i obiektywnie potwierdzone objawy wywołane przez spożycie pokarmu w ilości tolerowanej przez osoby zdrowe.
16
W jakim wieku najczęściej występuje alergia pokarmowa? Czy to prawda, że im dziecko mniejsze, tym ryzyko alergii jest większe, a z wiekiem maleje? M.M.: Alergia pokarmowa częściej występuje u dzieci, które wraz z wiekiem mogą nabyć tolerancję na uczulający składnik pożywienia. Częstość występowania alergii pokarmowej spada wraz z wiekiem, jednak nie wyklucza to uczulenia się na pokarm w późniejszym wieku.
PZ:
Jakie pokarmy najczęściej wywołują alergię? M.M.: U dzieci to białko mleka krowiego, białko jaja kurzego, pszenica, orzeszki ziemne, soja, orzechy drzew, a u dorosłych ryby, owoce morza, orzeszki ziemne, orzechy.
PZ:
Jak często występuje alergia pokarmowa? Czy w Polsce wśród dzieci to schorzenie jest częste? M.M.: Bardzo trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. W badaniach naukowych wykorzystuje się różne metodologie, kryteria i definicje, dają one zatem bardzo rozbieżne wyniki. Np. jedno z badań ankietowych przeprowadzone w Polsce wykazało, że rodzice 40% ankietowanych dzieci i niemal 30% dorosłych zgłaszało dolegliwości, które przypisywali alergii pokarmowej – widzimy, że opierając się na subiektywnych odczuciach i obserwacjach nie znajdziemy odpowiedzi na pytanie. Na podstawie wieloośrodkowych badań szacuje się, że częstość alergii pokarmowej u dzieci wynosi około 4-6%, a u dorosłych około 2-3%.
