De ene bore-out is de andere niet DOOR: MARJO CROMBACH
Of het met uitgevers, drukkerijen of ziekenhuizen is, als ik telefonisch contact opneem over mijn nieuwe boek en ik de vraag beantwoord, waar het over gaat, verstaat men - hoe duidelijk ik ook articuleer – eerst vrijwel altijd “burn-out”. Als ik mijn antwoord nog eens herhaald heb, voeg ik meestal toe: “Nee, ik zeg niet burn-out, maar bore-out.” Dan valt er vaak eerst een stilte, waarna aarzelend: “Dat ken ik niet, wat is dat dan?” Dit patroon herhaalt zich steeds weer. Ik realiseer me, dat mensen het niet kunnen helpen, dat ze het verschijnsel “bore-out” niet kennen. Ik ken het zelf amper twee jaar. Ik leg dan uit dat bore-out ziekmakende verveling is, die wordt veroorzaakt als men niet voldoende wordt uitgedaagd door zijn werk (of andere bezigheden). Ik voel de verbazing aan de andere kant van de lijn groeien, als ik vervolg, dat dat kan komen doordat men te weinig te doen heeft. Men moet bijvoorbeeld van negen tot vijf op kantoor zijn, maar is om elf uur al klaar met zijn opdrachten. De meeste van mijn gesprekspartners komen om in het werk en kunnen er zich daar nauwelijks wat bij voorstellen.
Als ik dan vertel dat iemand genoeg werk kan hebben, maar ook bore-out kan raken, als hij dat werk saai en eentonig vindt, als het hem onvoldoende interesseert, of het (ver) onder zijn kunnen ligt, herkennen sommigen al meer. Maar dat je daar ziek van kunt worden…? Toch is dat zo. Zoals mensen ziek kunnen worden, als ze te lang achter elkaar te hard werken zonder op tijd te pauzeren en ontspanning te zoeken, kan dat ook gebeuren, als ze in een werksituatie chronisch onderbelast zijn, als ze onvoldoende gezonde werkprikkels krijgen en niet het idee hebben wat toe te voegen. Als dit te lang duurt, is de kans op ziekte net zo groot als bij burn-out. En evenals burn-out kan bore-out in extreme gevallen uitmonden in een depressie. Mensen die werken in bore-outgevoelige omstandigheden, kunnen zowel fysieke als psychische klachten ontwikkelen en ook hun gedrag kan er negatief door beïnvloed worden. Hoewel geen twee mensen met bore-out identieke klachtenpatronen vertonen, zijn algemeen ervaren symptomen een lamlendig makende vermoeidheid,
“Van burn-out heeft langzamerhand iedereen wel gehoord, bore-out is bij de meesten nog onbekend.”
38 | TCC Magazine
waardoor ze niet meer vooruit te branden zijn en vaak ook slaapproblemen. Doordat de symptomen veel lijken op die van burn-out, ontstaat verwarring. Van burn-out heeft langzamerhand iedereen wel gehoord, bore-out is bij de meesten nog onbekend. Niet alleen leken kennen het nog nauwelijks, dat geldt ook voor veel deskundigen. Toen ik onlangs in een groepje vertelde wat het thema van mijn nieuwe boek is, reageerde een aanwezige huisarts oprecht geïnteresseerd: “Wat is dat dan, bore-out?” Of de bore-outachtergrond kwantitatief is (te weinig werk), of kwalitatief (inadequaat werk) of een combinatie hiervan, die onbekendheid met het fenomeen heeft minimaal twee schadelijke gevolgen. Ten eerste is de therapeutische benadering vanwege de overeenkomstige klachten vaak hetzelfde als bij burn-out. Maar mensen met bore-out hebben in de voorafgaande periode al zo veel “gerust” dat nog meer rust hen echt niet helpt. Integendeel, ze moeten fysiek en psychisch weer wakker worden gemaakt. Dan heb ik het over de kleine groep die uit zichzelf bij een hulpverlener aanklopt. Maar de onwetendheid en het onbegrip (ook bij henzelf), maken dat mensen in een bore-outsituatie zich meestal helemaal niet durven te melden. Ze voelen zich schuldig en beschaamd doordat hun salaris hun eigenlijk niet toekomt en ze zich niet gezien voelen. Ze zijn bang van luiheid
