Travelpro - februari 2022 by Travelpro

“Mensen denken: reisadviezen my ass” JOSHUA VAN EIJNDHOVEN

“Faillissement D-reizen een zegen” STEVEN VAN DER HEIJDEN

“Boekingsgedrag blijvend veranderd? Onzin!”

TIPS VAN

Henny Huisman nr. 2 - februari 2022

CRUISEN VANUIT NEDERLAND Een vertrek uit Rotterdam of Amsterdam is zonder twijfel de meest ontspannen manier van reizen, onder andere door de Noorse fjorden. Bij Holland America Line geniet je van een compleet verzorgde cruise inclusief: volpension, luxe & ruime accommodatie, bruisend entertainment en vriendelijke, persoonlijke service.

Bij vragen of meer informatie neem contact op met ons Business Development Team: salesNL@hollandamerica.com of +31 10 297 6614. Ontdek méér op hollandamerica.com

VRIENDELIJKE & PERSOONLIJKE SERVICE

NIEUW SCHIP

7 NACHTEN VIKING SAGA´S Rondreis Amsterdam - Schip: Rotterdam Vertrek: 29^ mei, 12* juni, 10 & 24 juli, 21 augustus, 18 september 2022 Prijs vanaf: €1.049 p.p.

RUIME & COMFORTABELE ACCOMMODATIES

7 PERFECTE NACHTEN Het Noorse fjordengebied lijkt wel speciaal ontworpen te zijn voor cruises. Holland America Line kent deze wateren als geen ander en neemt je mee op avontuur door de mooiste fjorden: op sommige plekken slechts enkele honderden meters breed. Vanaf het promenadedek zie je reusachtige watervallen, loodrechte bergwanden, besneeuwde bergtoppen, glasheldere baaien en schilderachtige dorpen aan je voorbij trekken. Een schip is dan ook de beste – en op veel plekken zelfs de enige manier – om al dat natuurschoon te ontdekken. Deze reis maak je bijna letterlijk in het kielzog van de Vikingen. Bijvoorbeeld in de Noorse hoofdstad Oslo, waar je na een spectaculaire passage door het Oslofjord complete en puntgaaf bewaarde Vikingschepen kunt bewonderen in het Viking Museum.

SMAAKVOL DINEREN

Meer ‘scenic cruising’ aan boord van onze luxe, comfortabele schepen doe je in het Sognefjord: met een lengte van meer dan 200 kilometer de langste zee-inham van heel Noorwegen. Tip: maak vanuit het dorp Flåm een ritje met de Flåmsbaan, een van de steilste spoorbanen op aarde, een rit van zeeniveau tot hoogvlakte.

COMPLEET VERZORGDE CRUISE INCLUSIEF HAVE IT ALL+: Landexcursie(s)

Diner(s) in specialiteitenrestaurants

Drankenpakket

Wi-fi Surf pakket

BRUISEND ENTERTAINMENT

Hut upgrades

Voorwaarden: *Weergegeven tarieven zijn per persoon, o.b.v. een dubbele bezetting. ^Reisroute varieert zie hollandamerica.com voor details. Afhankelijk van beschikbaarheid en o.v.v. prijswijzigingen, druk- en zetfouten. Voor volledige voorwaarden kijk op hollandamerica.com. Registratie schepen: Nederland.

ONTSPANNEN & GENIETEN

08. AUTHENTIEK JAPAN, HIP KOREA of wegdromen op de Malediven?

16. IS BAM HET ALTERNATIEF voor directe incasso?

INHOUD MEER COLUMNS 07. Arjen Lutgendorff 27. Louis Frankenhuis 50. Elske Doets

INTERVIEWS 28. Ellen van Adrichem 76. Bert Wildeman De interviews vonden plaats voor de persconferentie van 15 februari 2022.

20. DUO-INTERVIEW

Jeroen en Natasja interviewen elkaar

30. UNIEKE RONDREIZEN Niets is te gek

COLOFON

38. TV-ICOON HENNY HUISMAN geeft Bonaire-tips

65. LIVING THE DREAM

Lonne Rijvers doet het

Tom van Apeldoorn - Uitgever T.J. van Apeldoorn - Commercieel Directeur Arjen Lutgendorff - Hoofdredacteur Sharon Evers - Eindredacteur Dylan Cinjee - Redacteur Rahanna van Stapele – Redacteur Theo de Reus - Redacteur Tijn Kramer - Redacteur Judith Wetselaar - (Web)redacteur Dennis de Groot - Sales Manager Dennis Ebbers - Sales Manager Danielle van Ewijk – Sales Support Iris Beenen - Graphic Design Jason Sanches - Marketeer Kantooradres: Arendstraat 33A, 1223 RE Hilversum Tel: +31(0)35-2005481 E-mail: redactie@travelpro.nl Internet: www.travelpro.nl Verantwoording: Travelpro is een uitgave van uitgeverij T&S Productions B.V.

44. 30 JAAR DISNEYLAND PARIS

68. JOSHUA VAN EIJNDHOVEN

Het salesteam deelt herinneringen over reisadviezen en meer...

Dit magazine is als volgt verspreid: Oplage: 7.218 Digitaal via issuu.com Nieuwsbrief: 7.400+ abonnees Social media: 12.500+ volgers Opgave en vragen over abonnementen: Abonnementenland Postbus 20, 1910 AA Uitgeest Tel. +31(0)251-25 79 24 Fax +31(0)251-31 04 05 Site: www.bladenbox.nl voor abonneren of www.aboland.nl voor adreswijzigingen en opzeggingen. Beëindigen abonnement: Opzeggingen dienen 12 weken voor afloop van de abonnementsperiode in ons bezit te zijn. Prijswijzigingen voorbehouden.

53. DE MANNEN VAN VILLAVIBES over singlesvakanties

78. BOEKGEDRAG

Van der Heijden & Van Dongen vertellen

58. TURKIJE Blijf vooral niet op een strandbed liggen

Abonnementen lopen automatisch door, tenzij uiterlijk 30 dagen voor de vervaldatum bij ons wordt opgezegd. Dit kan uitsluitend per mail: info@travelpro.nl Kijk voor actuele tarieven op travelpro.nl/abonneren. Vragen? redactie@travelpro.nl Auteursrechten: Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerde database, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij electronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Travelpro.

VOORWOORD

WHO THE F*CK IS JOSHUA?! Wat de boer niet kent, dat vreet hij niet. Gaat hetzelfde op voor reisprofessionals en bijvoorbeeld interviews met onbekenden, die lees je niet? Ons kent ons. Zelfs dat wordt steeds lastiger in de reissector. In steeds meer dorpen begint de groep onbekenden groter en groter te worden. Zelfs steeds meer inwoners/mensen uit grote steden, als Amsterdam en Rotterdam, overwegen om zich te vestigen in Friesland, Groningen of Drenthe. Ik las ergens dat het aantal Randstedelingen dat een huis koopt in Drenthe is verdubbeld, maar dat de integratie niet altijd even lekker loopt. Ook in het dorp ‘Reisbranche’ hoor en zie je steeds vaker namen voorbijkomen waarvan je voorheen niet had gehoord. Dat lijkt mij behoorlijk moeilijk om als ‘Randstedeling’ tussen de ‘oude’ ons-kent-ons reisclub te integreren. Helemaal nu de reisclub kleiner en kleiner aan het worden is en oude bekende tijdens een barbecue of reis al snel samenklonteren. Reiswerk sprak eind vorig jaar nog van een ‘kaalslag’, bij de bekendmaking dat in negen maanden tijd het aantal medewerkers in de reissector daalde van bijna 15.000 naar 11.500. Iedereen in de sector kent dan ook wel weer iemand die ermee is gestopt, omdat het bedrijf failliet ging of er werd een baan gevonden in een totaal andere sector.

Arjen Lutgendorff Hoofdredacteur arjen@travelpro.nl

Veel bedrijven zitten nu met de handen in het haar hoe ze alle boekingsaanvragen rond moeten krijgen en proberen met man en macht handjes te krijgen voor al het werk dat gedaan moet worden. De mannen van VillaVibes (wie?) lieten tijdens het interview dat we met ze hadden weten dat ze wat betreft het vinden van nieuwe medewerkers niet zoveel kunnen met de CAO Reisbranche. “Wij betalen graag om goede mensen te hebben.” Gedurfde uitspraken en gedurfde acties. Wat betreft gedurfde uitspraken kunnen columnisten Louis Frankenhuis en Elske Doets wel meepraten. In deze editie van Travelpro lees je hoe zij tegen de huidige stand van het reisdorp aankijken. En wat te denken van de gedurfde uitspraak van Henny Huisman, en ik citeer: “Ik zit liever negen uur aan boord bij KLM dan negen uur in een volgepropte auto met zo’n sleurhut erachter”. Voer voor discussie aan de eettafel? Ook Jeroen Martron en Natasja Eshuis laten uitgesproken van zich horen. “Het is achteraf bezien een zegen dat de grootste retailer er niet meer is, want de D-rt Groep had ongeveer de helft van de winkels in Nederland”. Steven van der Heijden en Coby van Dongen, die hun licht laten schijnen over het al dan niet veranderende boekingsgedrag. “Een blijvend veranderd boekingsgedrag? Onzin”, volgens Steven. Maar goed, ga ik nog vertellen who the fuck Joshua is? Ik zou zeggen, wil je meer weten over hem en de motieven achter zijn acties het afgelopen jaar? Lees het interview (en ook zijn eigen boek ‘Op reis met de Hope’ is een aanrader). Ook als je al een plasje over hem en zijn actie hebt gedaan, terwijl je hem nog niet kende.

Arjen Lutgendorff

AUTHENTIEK JAPAN OF WEGDROMEN OP DE MALEDIVEN? Azië heeft alles! Elk land heeft haar eigen charme en aantrekkingskracht, maar welk land past bij jouw klant? In deze special nemen we je mee naar de bucketlistbestemming Japan, het steeds populairder wordende Zuid-Korea en de droomeilanden van de Malediven.

DOOR: DYLAN CINJEE

Corine Ravestein (Vakantieparels) is helemaal weg van Japan. Ze heeft enkele jaren geleden het land bezocht tijdens de Sakura-periode, oftewel de lente. Corine: “Japan is geweldig. Tijdens mijn bezoek heb ik veel bijzondere dingen meegemaakt en leuke mensen ontmoet. Alleen de geschiedenis van dit land is al bijzonder. Japan was lang gesloten voor de buitenwereld, dat maakt het extra fascinerend. De liefde voor Japan is na mijn reis nóg groter geworden. Mijn boekenkast staat nog voller met boeken over dit land en de verzameling prenten is gegroeid. Ik heb mijn eigen Siebold-museum thuis en geniet er elke dag van.” Tijdens de reis bezocht Corine onder meer Fukuoka, Nagasaki, Beppu, Miyajima, Hiroshima, Kyoto, Matsumoto, Mount Fuji, Tokio en Nikko. “In deze reis zat alles, maar ook de paar vrije dagen tijdens de reis had ik zelf vooraf al gepland met onder meer een bezoek aan de Nishiki Market in Kyoto, een bezoek aan het Kawaii Monster Café en op zondag naar Harajuku om daar de extreme mode te zien. Dat was genieten! Daarnaast heb ik ook een stukje van de beroemde Japanse Nakasendo-route gelopen. De hele reis was echt een groot hoogtepunt en zou hem zo weer over doen, alles klopte. Mijn tips? Probeer een training van de Sumoworstelaars - wel heel vroeg - bij te wonen of wandel door Gion, de wijk met de vele theehuizen waar je de geisha’s kan spotten. Doe eens gek, eet kogelvis, zing mee in de karaokebar en smeer je keel met heerlijke sake.”

Corine Ravestein

DE GROOTSTE VISMARKT TER WERELD

Volgens Corine is Japan geschikt voor een divers publiek. “Of je nu houdt van Mangastrips, Japanse architectuur, kunst, mode, geschiedenis, de stilte op wil zoeken bij de monniken, juist actief wil hiken, de Mount Fuji wil beklimmen of de pelgrimsroute wil lopen. Er is voor ieder wat wils. Ook is er een ruime keuze aan accommodaties te vinden. Slaap naast bijzondere accommodaties en goede stadshotels ook een nachtje in een echte Japanse Ryokan. Slechts één keer per jaar, in de maand april, treden de beroemde geisha en maiko van Kyoto op tijdens het lentefeest in het theater. Ik had het geluk om daarbij te zijn. Zo gaaf, ik had maanden vooraf al gereserveerd. Ik genoot van het Japanse publiek, de prachtige kimono’s en de muziek. Bij het weggaan heb ik een echte geisha ontmoet, dat was enorm bijzonder. Een andere mooie herinnering aan mijn reis is de heerlijke sushi die ik at bij de eeuwenoude Tsukiji vismarkt, de grootste ter wereld. Na de tonijnveiling ‘s ochtends heel vroeg werd ik uitgenodigd om een kijkje achter de schermen te nemen. Ik zat achterop een heftruck en we reden over de vismarkt, de

SPECIAL

chauffeur stopte gelukkig overal zodat ik het goed kon zien en foto’s kon maken.”

REISTIJD

Voordat je klanten Japan bezoeken, is het goed om zich eerst te verdiepen in het land en de mensen. “Er is zoveel te doen, dat het belangrijk is om keuzes te maken. De beste reistijd is zowel het voor- als najaar. De kersenbloesem in het voorjaar en de prachtige herfstkleuren in het najaar zijn allebei goede redenen om naar Japan te reizen. Neem niet te veel mee in je koffer en laat wat ruimte over voor souvenirs. Ik had vijf kilo extra aan ruimbagage. Ik had flink geshopt in Kappabashi - de ‘keukenstraat’ - voor dé Japanse messen en bij Maizuru, bekend van het plastic namaakvoedsel. Ik zou nog een keer teruggaan en dan staan ook de Ama (parelduiksters) op het programma, daar is namelijk de naam en het logo van Vakantieparels op gebaseerd. Ik wil ook graag de kraanvogels in de winter zien in het Hokkaido. Japan spreekt zoveel mensen aan, maar vaak is de reissom een issue, spaar ervoor en doe het echt een keer. Ervaar het openbaar vervoer zonder vertraging, geen getoeter of een heerlijke warme toiletbril. De Japanse bevolking is attent, punctueel, beschaafd, een verademing in vergelijking met de verhuftering bij ons.”

verse visgerechten en zachte temperaturen. Ook biedt het eiland de mogelijkheid tot mountainbiken, raften, paardrijden en avontuurlijke hikes voor elke leeftijd. Daarnaast geniet je in Hokkaidō van prachtige vergezichten en een rijke flora en fauna. Naast dat het gebied zich uitstekend leent voor een skivakantie, kun je er ook voor kiezen om eropuit te trekken om de omgeving op het land te ontdekken. Liever het water op? Boek dan een bijzondere ijscruise waarbij je met een echte ijsbreker door het drijfijs vaart dat over de zee vanuit Siberië is gedreven. Hokkaidō is een van de weinige plekken in de wereld waar je dit bijzondere tafereel kunt bewonderen.

LINKS: Kinkaku-ji Tempel in Kyoto ONDER: Corine op de foto met locals

HOKKAIDŌ

Al vaker in Japan geweest en op zoek naar iets anders? Het meest noordelijke eiland van Japan Hokkaidō - is net even wat anders dan wat je doorgaans van het land gewend bent. Je ervaart er de authentieke Hokkaidō gevormd door een volk dat hier al woonde voor de Japanners. Het eiland staat bekend om haar inheemse gerechten en fascinerende cultuur evenals de vele hot springs en natuurgebieden. De naam Hokkaidō betekent ‘De Noordzeeweg’, misschien dat het gebied daarom wel zo geliefd is door Nederlanders. Het hele jaar door ben je in Hokkaidō aan het goede adres voor avontuur. Hokkaidō heeft resorts en pistes in overvloed en is, met de beste poedersneeuw in de winter, een geweldige locatie om te skiën. In de zomer geniet je van de kersenbloesems en lavendelvelden,

RECHTS: Natuur en cultuur gaan hand in hand in Zuid-Korea

Carine Heijsteeg

EEN COMPLETE VERRASSING

Zuid-Korea wordt steeds populairder en veel mensen staan te trappelen het land te bezoeken zodra dit mogelijk is. Iemand die het land al heeft bezocht is Carine Heijsteeg (ZRA bij Personal Touch Travel). In 2019 heeft ze maar liefst drie weken door Zuid-Korea gereisd. Volgens Carine is Zuid-Korea een bestemming die je niet met andere landen kunt vergelijken. Carine: “Ik heb Zuid-Korea als een complete verrassing ervaren, maar wel een positieve verrassing. De reis begon in Seoul, vervolgens met een huurauto via de oostkust naar het zuiden en via binnenland en de westkust terug naar Seoul. Ik ben een echte wandelaar en natuurliefhebber, dus we hebben voornamelijk de nationale parken bezocht. Daarnaast natuurlijk de geweldige steden, zoals Seoul en Busan. Seoul mag je echt niet overslaan en neem daar beslist de tijd voor. Achter elke hoek vind je een andere beleving. Geweldige streetfood en live cooking-markten. Moderne hoogbouw afgewisseld met historisch stadspoorten. En de parkjes, daar moet je echt naartoe; oudere mannetjes die traditionele bordspellen doen, oudere dametjes die samen aan het gymmen zijn, heerlijk om een middagje te bekijken.”

VRIENDELIJKE BEVOLKING

Zijn je klanten citytrippers, natuurliefhebbers of cultuursnuivers? Dan is volgens Carine Zuid-Korea een geschikte bestemming. “Je moet wel een beetje avontuurlijk aangelegd zijn, want Engels is niet gangbaar dus handen- en voetenwerk is noodzakelijk. Er zijn veel vooroordelen over het land, zoals dat het moeilijk bereisbaar is en vooral voor cultuurliefhebbers is. Het is juist een land met een geweldige infrastructuur, het openbaar vervoer is goed gestructureerd en betrouwbaar en de wegen zijn in topconditie. Een auto huren en lekker zelf rondreizen is echt een aanrader. En natuurlijk is er veel cultuur te vinden, maar vergeet zeker de nationale parken niet. Verblijf in guesthouses en kleinere accommodaties, dan heb je echt contact met de locals en dat maakt je reis bijzonder. De mensen zijn daar zo lief en verzorgend. Overnachten in een oude tempel is natuurlijk ook een hele beleving.

Als ik terugdenk aan Zuid-Korea, dan denk ik vooral terug aan de vriendelijkheid van de bevolking. Wandel je langs mensen die aan het picknicken zijn? Dan nodigen ze je uit om mee te eten. Klim je hijgend een berg op? Dan moedigen de mensen die naar beneden komen je aan om door te gaan. Sta je op straat om je heen te kijken, dan vragen tal van mensen of je iets zoekt. Allemaal met handen- en voetenwerk natuurlijk.”

GA HET GESPREK AAN

Wanneer je het beste naar Zuid-Korea kan reizen, ligt helemaal aan de wensen van je klant. “In onze zomer regent het er veel en er kunnen zelf tyfoons langskomen, maar het heeft dan ook de hoogste temperaturen. In de winter kan je er goed wintersporten, in de lente heb je de mooie bloesems en in de herfst is ideaal wandelweer. Een andere handige tip is het meenemen van bestek. Als je niet met stokjes kan of wil eten, dan krijg je een lepel. Messen en vorken zijn er zeldzaam. Je toilettas kan je trouwens wel gerust vergeten als je in hotels slaapt. Ze voorzien daar in alles: tandenborstel, tandpasta,

SPECIAL

BOVEN: Seoul LINKS: Wolchulsan Cloud Bridge ONDER: Beopjusa Temple

‘‘

Je moet niet verbaasd opkijken als mensen je stiekem op de foto zetten gel, haarlak, elastiekjes, scheermesjes, gezichtsmaskers en -crème. Bij mijn eerste overnachting dacht ik dat mijn voorganger zijn toilettas was vergeten, maar dat hebben ze dus standaard op de kamer staan. ZuidKorea is zo'n rijk land dat je er makkelijk nog een keer heen kan zonder iets twee keer te bezoeken. Ik zou zelf zeker nog een keer teruggaan en dan zou ik het eiland Jeju ook in de planning opnemen, dat schijnt ook heel bijzonder te zijn. Je moet trouwens niet verbaasd opkijken als mensen je stiekem op de foto zetten, want westerse toeristen zijn er echt nog uitzondering. De jongere mensen vinden het leuk om Engels te oefenen, dus mocht de situatie er zijn ga dan lekker een gesprekje met iemand aan.”

de natuur gevormde gangenstelsels van lava. Verder is het er fijn toeven dankzij de relaxte sfeer en prachtige droomstranden. Maar het land heeft ook veel historie. Vele prachtige tempels zoals de Bulguksa Tempel en zijn grot, ook wel de Stenen Boeddha Tempel, met een immense uit stenen gehouwen Boeddha die over zee kijkt. Maar ook authentieke dorpen van 'Hanoks', Koreaanse traditionele huizen, zelfs in de moderne metropool Seoul dwaal je in Bukchon Hanok Village door zes eeuwen geschiedenis tussen de woningen van steen, hout, aarde en moerbeiboom rijstpapier. Korea telt in totaal vijftien UNESCO-werelderfgoedlocaties.

JEJU

Zoals Carine hierboven aangeeft is Jeju een van de mooiste plekken van Zuid-Korea. Een vulkaanuitbarsting vele miljoenen jaren geleden heeft geresulteerd in het grootste en mooiste eiland van Korea. UNESCO heeft het hele eiland tot beschermd werelderfgoed verklaard. Met name dankzij de unieke door

om vervolgens heerlijk te zonnen, snorkelen of 'wijnen' tot zonsondergang. Als afsluiter natuurlijk weer heerlijk dineren. We hebben tijdens onze reis ook een boottocht gemaakt en hebben zelfs nog dolfijnen gespot. Er was ook de mogelijkheid om te snorkelen. Het is net alsof je in een aquarium zwemt. De mooiste vissen kom je tegen, maar ook grote schildpadden. Snorkelen of duiken is echt een must! Maar ook het watervliegtuig was een ultieme belevenis. Prachtig!”

BESTE VAKANTIE OOIT

FOTO: Wuivende palmen op de Malediven

Caroline van Huigenbos

WIJNEN TOT ZONSONDERGANG

Wuivende palmen, azuurblauwe zee en parelwitte stranden. Nee, we zijn niet per ongeluk weer terug in de Caribbeanspecial van de januari-editie van Travelpro. We hebben het hier over de Maldiven. Een eilandengroep in de Indische Oceaan en misschien wel de meest paradijselijke bestemming op aarde. Vorige maand had Caroline van Huigenbos (ZRA bij Travel Counsellors) het geluk om deze bestemming zelf te mogen bezoeken. Caroline: “Van mijn vrienden kreeg ik de vraag of er nog een spectaculaire bestemming was waar we samen naartoe konden gaan. Veel mensen hebben de Malediven op hun bucketlist staan en als ik er zelf zou zijn geweest, dan zou ik het ook beter kunnen verkopen. Zo geschiedde en ben ik vorig maand afgereisd naar de Malediven. De bestemming is echt zo mooi als op de plaatjes, het is een paradijs! Elke foto die je maakt is mooi en ik kan er niet veel anders over zeggen, dan dat het gewoon de ultieme strandbestemming is. Je wordt wakker, rolt de zee in, ontbijt op het terras, maakt een wandeling over het eiland

De Malediven is voor iedereen die van luxe en strand houdt. Vaak wordt het gezien als honeymoon-bestemming. “Dat is zeker geen vooroordeel, want het is wel echt heel romantisch, maar het is ook absoluut geschikt voor gezinnen. Je moet dan alleen wel het juiste resort kiezen. Wij zaten in het Kuredu Resort, bewust gekozen vanwege de faciliteiten voor kinderen. Wij zaten heerlijk te dineren in het restaurant en de kinderen zaten na het eten in de speeltuin, ideaal. Recent boekte ik een stel naar Hurawalhi Island Resort. Zij had al veel gereisd, maar noemde dit de beste vakantie ooit. De mooiste herinnering aan de Malediven is toch wel het moment dat je aankomt met het vliegtuig, je moet dan echt een raamplaats hebben. Maar ook de zonsondergangen. De kinderen lagen tot zonsondergang in de warme zee te spelen en wij zaten met een wijntje te genieten van de mooie lucht. Heerlijk voor je beachvilla, altijd warm, dat is perfect. Onze winter is de beste reistijd. Ik heb veel klanten die me nu vragen voor de zomervakantie, maar dan is het regenseizoen. De prijzen liggen wel een stuk lager, maar wil je dat riskeren?”

ALL-IN

Je snorkelset mag je zeker niet vergeten, laat Caroline weten. “Wat je wel mag vergeten zijn schoenen en slippers, alles is namelijk barefoot. Toch zou ik de bestemming niet nog een keer bezoeken. Ik heb het gezien en dat is goed, daarvoor heb ik veel te veel interesse in nog zoveel andere bestemmingen. Het is te duur om zomaar een keer te doen, dat geld besteed ik dan liever aan een nieuwe bestemming. Let goed op met de allinclusivepakketten. Dat vind ik wel jammer aan de bestemming, ze proberen namelijk echt aan je te verdienen door verschillende all-inpakketten aan te bieden. Standaard all-in is eigenlijk net niet. Dat is zonde, dat doen niet alle resorts, maar veel wel. Op de websites van de resorts kan je dit vaak achterhalen.”

0nbezorgd op vakantie begint bij de ANWB

Van de ANWB: unieke groepsreizen Op een gezellige en zorgeloze manier Europa ontdekken kan met onze groepsreizen. Onze ervaren reisleiders nemen jouw klanten graag mee op wandelreis in de Griekse Saronische Golf. Of wat denk je van de 8-daagse groepsreis Hoogtepunten van Noord- en Zuid-Cyprus? Deze unieke groepsreis vind je alleen bij de ANWB. Zoek je iets bijzonders voor gezinnen? Kies dan de 12-daagse familie groepsrondreis Georgië. Een nog wat onbekende bestemming met actieve excursies en korte afstanden. Unieke ervaringen gegarandeerd!

Ga naar reisagent.anwbreizen.nl

BAM, HET ALTERNATIEF VOOR DIRECTE INCASSO? Meerdere touroperators en retailers zweren bij BAM, de BAS-Afreken-Module, die door Fadiro is ontwikkeld. “Het systeem herkent direct wanneer er geld binnenkomt of wanneer een reis is geannuleerd en sluist het geld door naar de rechthebbende partij”, zo laat Theo Hoving (Algemeen Directeur Fadiro/BAS) weten aan Travelpro.

DOOR:

ARJEN LUTGENDORFF

oe is dit systeem ontstaan? “Het heeft met meerdere factoren te maken, maar door de coronacrisis en faillissementen is het in een stroomversnelling gekomen. Ook doordat Paul Backer van Tioga Tours het noemde in het ANVR Vragenuurtje, waardoor ik een presentatie heb mogen geven. Nu begint alles serieuze vormen aan te nemen, want veel touroperators hebben interesse getoond. Veel retailers adviseren het systeem ook aan touroperators. De pilot fase waar we nu in zitten gaat goed en wordt uitgebreid met twee of drie touroperators.” Is BAM nu wel of niet een soort derdengeldenrekening? “Dat is het absoluut niet. BAM doet de betalingswerkzaamheden automatisch, waar de reisagent er normaliter zelf veel werk aan heeft. Iedere nacht wordt er geautomatiseerd betaald aan (onder andere) de touroperator. Zodra de klant heeft betaald, wordt het bedrag geïncasseerd. Het betaalmoment

?BASDIROF Fadiro, dat zich ook richt op administratieve dienstverlening, bestaat ondertussen 21 jaar (opgericht op 4 april 2001) en is een bedrijf van Paul Bokel, Erik Land, Gerda Land en Theo Hoving. Het team begon in 2002 met de ontwikkeling van het reisbureaudossieradministratiesteem BAS, dat in 2003 officieel de markt op ging. Op dit moment werkt nog steeds zo’n 90% van de ANVR-reisbureaus met BAS.

van de klant, gebruik je als betaalmoment naar de touroperator toe.” Wat vindt SGR hiervan? “We hebben een presentatie gegeven aan SGR en ANVR gezamenlijk en de indruk over BAM was zeer positief. SGR gaf aan dat zij wellicht eerder risico lopen, omdat het geld eerder bij de touroperators is.” Retailers zullen toch zeggen dat zij eerder hun geld kwijt zijn en ze zullen ook niet voor niets dat geld weleens langer vasthouden? “Dat speelt inderdaad, maar tijdens de coronacrisis zijn er toch ook faillissementen geweest waarbij er nog geld bij de reisagent lag dat al bij de touroperator had moeten zijn. Vandaar dat er touroperators zijn die met directe incasso (willen) gaan werken.” Waarmee overtuig je om met BAM aan de slag te gaan? Welke voordelen heeft het systeem? “Je hebt als retailer eigenlijk helemaal geen werk meer aan het betalen van je leveranciers. Je hoeft er alleen nog maar voor te zorgen dat je administratie goed bij is, dat je klanten betalen en dat je de facturen van touroperator in het systeem zet. Het systeem doet ’s nachts automatisch z’n werk. De leverancier kan middels een zakelijke incasso het bedrag van de reisagent innen. Reisprofessionals die het systeem gebruiken, zijn het ermee eens dat niet al het geld dat de consument betaalt van hen is, maar ook van (onder andere) de touroperator. De commissie blijft bij de reisagent, dat is ook de verdienste van de reisagent.” Heeft BAM al grote fans? “Personal Touch Travel, The Travel Club en we zijn met meerdere partijen in gesprek. Zij informeren touroperators er ook over. Tioga Tours en NRV zijn

Theo Hoving

enthousiaste touroperators. Zij willen alleen nog maar op deze manier werken, want voor hen is het hét alternatief om met retailers verder te blijven werken. Buitenlandse touroperators werken nog niet met BAM, maar wanneer die er mee willen werken kunnen ze altijd contact zoeken.” Waarom willen Tioga Tours en NRV alleen nog op deze manier werken? “BAM is een alternatief voor directe incasso. Het liefst houdt iedereen alles zoals het was, maar de wereld is veranderd. Directe incasso werkt gewoon niet voor de reisagent en dat begrijpen deze touroperators. Als touroperators massaal voor directe incasso kiezen, is dat misschien wel het einde van de agentuurovereenkomsten.” Wat is het verschil tussen directe incasso en BAM? “Bij directe incasso betaalt de klant rechtstreeks aan de touroperator waarop de touroperator de commissie betaalt aan de reisagent, meestal pas wanneer de klant vertrekt. Het probleem, wanneer touroperators met directe incasso werken, is dat de reisagent niet alleen die touroperator op desbetreffend dossier hebben. Je hebt er misschien je eigen kosten op, je verkoopt misschien een verzekering, autohuur, enzovoorts. De klant moet betalen aan de touroperator, aan autoverhuurder, aan verzekeraar en ook nog even aan het reisbureau. Maar als retailer wil je dat het geld bij jou binnenkomt, want jij verzorgt de klant, dus jij zorgt dat iedereen zijn of haar geld op tijd krijgt. Je hebt naast directe incasso ook nog incasso waarbij de touroperator incasseert bij de retailer, de touroperator incasseert dan meestal vier weken voor vertrek, maar het probleem is dat de klant al eerder heeft betaald. Op het moment dat de klant heeft betaald aan het reisbureau, bestaat vanaf dat moment het risico van leveringsplicht voor

de touroperator, ook als de reisagent failliet gaat en dan heb je je geld als touroperator nog niet gezien.” Hoe zijn jullie met Fadiro/BAS door de coronacrisis heen gekomen? “Door corona stond de wereld even helemaal stil. Er is behoorlijk wat gebeurd wat van invloed is geweest op onze business. Denk alleen al aan het faillissement van D-rt. Gelukkig is het ‘nieuwe’ D-reizen weer terug bij ons, maar dat is natuurlijk niet meer de hele D-rt Groep van voor het faillissement. Daarnaast zou Zoover met BAS gaan werken, maar dat is in de coronacrisis gestopt en ook de Lidl zou bij ons in 2020 van start gaan, maar die zijn onverwachts helemaal gestopt met het verkopen van reizen. Bij ons was 2019 een topjaar en we waren ervanuit gegaan dat 2020 in positieve zin een gekkenjaar zou worden.” Hoe bevalt de samenwerking met TUI at Home? “Het is een superenthousiaste club waar ik erg blij mee ben. TUI is een bedrijf waar ik best wel tegenop keek en ik had nooit gedacht dat er zo’n mooie samenwerking zou ontstaan.” Zijn de reisbureaus van TUI ook in beeld? “Nee. Die hebben een eigen systeem.” Wat zijn je verwachtingen voor dit jaar? “Die zijn positief. Wij hebben in ruim 20 jaar een sterk bedrijf opgebouwd en kunnen een flinke klap hebben. Verder zijn we uiteraard continu bezig om de systemen up to date te houden. Als de branche iets bedenkt, is het vaak aan ons om het ‘maar even’ te regelen in BAS, denk aan de € 5 SGR-bijdrage. We hebben een klein, maar mooi team en de sector weet wat wij in onze mars hebben.”

ADVERTORIAL

WIN EEN LUXE WEEKEND IN KRAKAU! Wil jij je klanten een aantrekkelijke en voordelige bestemming aanraden, die ze ook positief zal verrassen? Verdiep je in de leukste steden van Polen door middel van de cursus op TravEcademy en win een luxe weekend voor twee in Krakau!

Gdansk '

Warschau

Polen is de ideale bestemming in de post-pandemische wereld. Een (h)eerlijke keuken (in Polen houden ze van slow food), 23 nationale parken, bezienswaardigheden die je nergens anders tegenkomt en verbazingwekkend goed weer. Bovendien is deze bestemming ver verwijderd van massatoerisme en alle grote Poolse steden hebben rechtstreekse vliegverbindingen met Schiphol of Eindhoven. Kortom, je klant komt gegarandeerd enthousiast terug.

Warschau Unieke stad Warschau is de meest groene hoofdstad van Europa en een bruisende, jeugdige stad voor foodies en liefhebbers van geschiedenis. Het is een stad vol contrasten, waar je historische monumenten treft naast hedendaagse architectuur. In Warschau ontmoeten oosterse en westerse invloeden elkaar en gaan toekomst en traditie hand in hand. Gdansk Sommige steden weten je flink te verrassen. Hanzehavenstad Gdansk is zo’n stad, in het noorden van Polen, met een eeuwenoude geschiedenis. Onontdekt door de grote massa, geliefd bij de kenners: Gdansk doet zijn bijnaam 'Parel aan de Oostzee' eer aan. '

Door middel van de e-learning op TravEcademy leer je de drie meeste verkochte stedentrips kennen: de koninklijke stad Krakau, de meest groene hoofdstad Warschau en de Hanzehavenstad Gdansk.

touroperators hebben Krakau in hun aanbod opgenomen en rechtstreekse vluchten naar deze stad zijn legio.

Krakau Koninklijke stad Krakau met zijn romantische boulevards, kastelen in renaissancestijl en de charmante joodse wijk zit in de lift als citytrip-bestemming. De grote

W!ÓOPNARK Ontdek deze bruisende Poolse steden door middel van de cursus ‘Beste stedentrips van Polen’ op TravEcademy en win een luxe weekend (2 overnachtingen) in een 4* hotel in Krakau voor 2 personen in één kamer in de periode 1 september 2022 - 15 december 2022, inclusief vlucht. Deze prijs wordt mogelijk gemaakt door de stad Kraków - afdeling Toerisme en Poolse Organisatie voor Toerisme. Ga naar TravEcademy & win!

Kraków

“HET IS EEN ZEGEN DAT DE GROOTSTE RETAILER ER NIET MEER IS” DOOR:

SHARON EVERS

Op de vraag wie Natasja Eshuis (Travel Trend) eens zou willen interviewen, antwoordde ze zonder aarzelen: ‘Jeroen Martron van Airtrade’. Jeroen beantwoordde het verzoek met: ‘Als Natasja dat graag wil, doen we dat’. Hij had zelf ook wel wat vragen voor haar. En zo geschiedde.

et een kantoor in Rotterdam was Natasja ruim voor de afgesproken tijd op de door haar perfect geregelde locatie. “Hotel Pincoffs is prachtig, het heeft een fantastisch uitzicht op de Erasmusbrug en de kamers zijn mooi ingericht en niet onbelangrijk, het heeft een goede raampartij met fijn daglicht.” Ik was meteen overtuigd en daarbij hoor ik niet vaak dat de geïnterviewde het initiatief neemt om de locatie op zich te nemen. Jeroen komt geheel in vakantiestijl en heeft voor zijn camper als vervoersmiddel gekozen. “Ik was te laat met het opladen van mijn elektrische auto, daarom ben ik met de camper gekomen.” Dat hij wel vaker voor de camper kiest dan voor zijn auto of überhaupt zijn kantoor, blijkt als Jeroen vertelt over die zomerse dag toen er een ANVR-vergadering op de planning stond en hij met camper en al naar een strandje was gereden. “Er werd gevraagd waar ik zat en toen ik liet ik mijn camper zien…” Jeroen trapt het interview af. Jeroen: “Wat beschouw je voor komend jaar de grootste uitdaging?” Natasja: “Deze winter stelt voor verre bestemmingen niet veel voor. Normaal gesproken hebben we in deze periode vrij veel boekingen naar Australië, Nieuw-Zeeland en Zuid-Amerika. Van die omzet hebben we nu slechts een paar

procent. We moeten in de zomer dus een goede sprint maken om enigszins op een normale omzet uit te komen voor een soort break even-scenario. Qua prognose zitten we daar nu op. Maar mijn grootste uitdaging als verre reisspecialist ligt in de winter van 2023, om ervoor te zorgen dat de cashflow dan gezond is. Dat doen we onder meer door in 2022 in te zetten op bestemmingen die succes verzekerd zijn, zoals Amerika en Canada. Met ons sterk gereduceerde personeelsbestand proberen we zoveel mogelijk rendement uit elke offerte-aanvraag te halen.” Natasja: “Je hoort steeds meer over vliegschaamte, is dit een van de grotere uitdagingen voor jou dit en komend jaar? Jeroen: “Vliegschaamte is vooral gekaapt door partijen die niets met vliegen hebben, zeker tijdens de coronapandemie. Het is jammer dat het alleen op vliegtuigen is gericht, een cruiseschip is namelijk veel vervuilender. Maar we gaan steeds meer richting het maken van bewuste keuzes, bewuster op reis gaan met de juiste vliegtuigmaatschappij. Een voorbeeld daarvan is KLM, dat is begonnen met het bijmengen van een half procent Sustainable Aviation Fuel (SAF) in de brandstoftanks van vliegtuigen voor alle vluchten die vertrekken vanaf Amsterdam. Dat doen ze heel goed. We kunnen touroperators, reisagenten

INTERVIEW

Natasja Eshuis en Jeroen Martron

en consumenten helpen bij het maken van de juiste keuze. Er moet niet minder worden gereisd, maar wel bewuster. We gaan met elkaar naar het maken van bewuste keuzes, niet alleen als industrie, maar als wereld.” Natasja: “Ik las onlangs in de krant dat 2 à 3% van de mondiale CO2-uitstoot wordt veroorzaakt door vliegverkeer. Los van het feit dat we ons daar als sector verantwoordelijk voor moeten voelen, wordt het zo ontzettend groot gemaakt, alsof de reisbranche en de luchtvaart de wereld slopen. Jeroen, ik dacht dat voor jou als airline-man de publieke opinie en communicatie over duurzaam vliegen een grote uitdaging zouden zijn, alhoewel je hebt geen vliegtuigen?” Jeroen: “Nee daarom, maar we staan uiteraard wel achter het maken van bewuste keuzes voor een betere wereld. Als bedrijf zijn we bezig met hoe we hier invulling aan gaan geven. Er wordt wel eens geroepen dat vliegen verboden moet worden, maar dit is zo’n onzinnige opmerking. Je hebt namelijk ook te maken met lokale economieën. Reizen is niet alleen leuk, maar het verbindt ook.”

‘‘

Veel roepen over duurzaamheid, maar wel met een paar 100 klanten naar Abu Dhabi Natasja: ‘De groei van Schiphol is eindig. Hoe zie jij dit?” Jeroen: “Schiphol liep in 2019 vol en vast, maar voorlopig - en ik denk dat het wel jaren kan gaan duren - zullen we nog niet in die discussie belanden. Vooral zakenreizen worden hard getroffen door de coronapandemie, blijvend zelfs. Er zijn bedrijven die hebben gezien dat onlinemeetings goed werken. Om onder meer de footprint te verminderen, zullen deze bedrijven 25 tot 50% minder gaan reizen. We zien dat dit nu al vaak als corporate beleid wordt opgenomen. We zullen zeker een paar jaar verder zijn voordat Schiphol op de 500.000 vliegbewegingen per dag zit.” Natasja: “Wat moeten we met Lelystad Airport?” Jeroen: “Ik zie het eerlijk gezegd niet gebeuren dat het opent, dat neemt niet weg dat ik het ze van harte gun en het als een goed alternatief zie.”

Natasja: “Voor onze gezamenlijke business is dit eigenlijk goed nieuws; er komt meer leisure versus business en we lopen voorlopig nog niet aan tegen groeibeperking op Schiphol. We kunnen iedereen op vakantie sturen.” Jeroen: “Dat zeker. Ik denk overigens wel dat vakanties duurder gaan worden.” Natasja: “Prima. Dat is minder werk voor dezelfde omzet.” Jeroen: “Waar staat Travel Trend over drie jaar?” Natasja: “Ik maak altijd driejarenplannen, maar door ontwikkelingen in de branche of de wereld wijken we eigenlijk altijd van die plannen af. Ik denk dat we over drie jaar meer strategische partnerships zullen hebben, maar we doen dat goed, of niet. Halfbakken past niet bij ons, omdat het dan geen win-winsituatie is. We hebben tijdens de pandemie een samenwerking met Riksja Travel (Travel Trend Family) geïntroduceerd waarvan de eerste boekingen nu komen. We verdienen hieraan, maar Riksja en de reisagent ook. We staan dan ook zeker open voor meer van dit soort strategische partnerships. Maar ik hoop ook altijd nog op meer commitment van reisbureaus die stabiel bij ons blijven boeken. Het maken van maatwerkoffertes is ontzettend complex, als je dit niet vaak genoeg doet ben je altijd uit het ritme. Het kost zowel de reisagent als touroperator heel veel tijd om dit allemaal te coördineren, zodat je vlot een offertetraject ingaat en samen snel naar een goede conversie gaat. Reisagenten die heel nauw met ons samenwerken, zitten op een conversie van 75 - 80% op een offerte. Dat is prachtig. Als we meer van dit soort intensieve samenwerkingen kunnen realiseren, wordt Travel Trend ook succesvoller. We zijn namelijk te veel tijd kwijt aan offertes die nooit een boeking worden. Daarnaast heb je bij maatwerkreizen altijd uitdagingen op het gebied van efficiëntie, daar proberen we altijd stappen in te maken. Maar we gaan niet rigoureus iets anders doen. Binnen dat wat we nu doen, valt nog zoveel te verbeteren. Maar we zijn geen trendsetter, maar een trendvolger. We worden altijd gedicteerd door de bewegingen in de wereld, we blijven altijd binnen ons portfolio schuiven om ergens omzet te halen. Dat is meestal op een andere plek dan ik drie jaar daarvoor had bedacht, maar het lukt altijd. Het bedrijf is ook altijd gezond gebleven. Ik ben dus niet van de grootste plannen, maar wel van verbeteren wat er te verbeteren valt.” Jeroen: “Heb je veel last gehad van het faillissement van de D-rt Groep?” Natasja: “Het is achteraf bezien een zegen dat de grootste retailer er niet meer is, want de D-rt Groep had ongeveer de helft van de winkels in Nederland. Gemiddeld genomen zou je kunnen zeggen dat een touroperator die b2b doet ongeveer de helft van de omzet uit die groep

INTERVIEW

haalde. Dat is hartstikke gevaarlijk, en dat wisten we ook allemaal. Het faillissement heeft ons wel geld gekost, maar het retail-veld is nu veel gezonder zonder dominante spelers. Ons risico en dat van andere touroperators is veel kleiner. Ik vind het faillissement achteraf wel een opluchting, ook al heeft het in de branche veel schade veroorzaakt.” Jeroen: “Marc van Deursen (CEO D-reizen) heeft wel aangekondigd voor het einde van het jaar weer de grootste retail-partij van het land te willen worden. Wat vind je daarvan?” Natasja: “Bescheidenheid siert de mens. Maar het is nogal een uitdaging om in deze tijd winkels te laten renderen, ook al doe je het nog zo goed. Ik ben niet zo huiverig voor een nieuwe dominantie van een retailer.” Jeroen: “Ik ben het met je eens, de reismarkt an sich verdwijnt niet. De omzet verschuift. Als ik kijk naar de prestaties van de reisbureaus die met ons samenwerken, dat is exclusief D-reizen, zie ik dat zij heel erg profiteren van de omzet die bij D-reizen is weggevallen. Ik spreek ook ondernemers die personeel en winkels van D-reizen hebben overgenomen en daarom denk ik dat D-reizen het niveau dat het had nooit meer gaat halen. Dat heeft onder meer te maken met het krijgen van goed personeel, dat is een enorme uitdaging. Ga er maar aan staan, want daar begint het ook.” Natasja: “Toen OAD failliet ging, werd er gezegd dat het bedrijf € 30 miljoen intercontinentaal omzette. Dat werd uiteindelijk ook verspreid over de markt, voor iedereen een beetje extra.”

‘‘

Als je echt duurzaam op reis wil, moet je thuisblijven Natasja: “Als we het toch over concurrentie hebben; KLM is aandeelhouder van Airtrade en gezamenlijk hebben jullie KLM Holidays ontwikkeld…” Jeroen: “KLM is naast leverancier ook klant bij Airtrade, waarbij het gaat om een white label, waardoor we dus een klant-leveranciersrelatie kregen. Dit label leveren we overigens ook aan andere partijen, zoals TravelXL en Eindhoven Airport. Voor KLM was zeggenschap in de doorontwikkeling van het product belangrijk evenals de b2b-doorontwikkeling NDC, waardoor de maatschappij er bijna niet aan ontkwam om een belang

te nemen in Airtrade. De software alleen was namelijk niet te koop. Het enige wat wij doen, is uitvoeren. Wij initiëren beperkt, de meeste ideeën komen uit de koker van klanten waaronder KLM. Wie betaalt bepaalt”. Natasja: “Dat snap ik wel, maar je faciliteert een airline om een product rechtstreeks aan de klant te verkopen dat door touroperator-relaties er al is.” Jeroen: “Dat klopt, maar van de totale markt zet de pakketreizenmarkt € 5 miljard om. De taart is enorm groot. KLM hanteert een level playing field, het is niet dat het met speciale tarieven komt. Het is ook niet revolutionair, het is een mix & match - zoals onder meer Expedia doet - van een vlucht en hotelbed. Ik snap de discussie wel, maar het is allemaal niet zo spannend. Voor Airtrade is het wel een goed stap. Het geeft continuïteit aan het bedrijf, de consolidatormarkt is namelijk een krimpende markt met hele dunne marges. We konden bijvoorbeeld ook een vliegwinkel starten, maar dat hebben we in het verleden gehad en we willen echt b2b blijven. De samenwerking met onder meer KLM is een mooie tussenoplossing.” Jeroen: “Wat is er voor Travel Trend structureel gewijzigd als gevolg van deze pandemie of moet nog veranderen?” Natasja: “Voor de pandemie zat ik vaak op een denderende trein waardoor er nauwelijks tijd was om aandacht te besteden aan bepaalde zaken. Maar ik ben er nu achter gekomen, alhoewel ik dat eigenlijk al wel wist, dat efficiënt werken binnen een maatwerkreisorganisatie ontzettend belangrijk is en ook om het eigen potentieel van het menselijk kapitaal zo goed mogelijk te benutten. Daar hebben we door de pandemie noodgedwongen allerlei stappen in gezet, die mij supergoed bevallen en die ik ook nooit meer zal loslaten. De afdelingen hebben niet altijd dezelfde piekbelasting, maar het is wel lastig om tegen iemand op de ene afdeling te zeggen dat hij moet gaan helpen op de andere afdeling. Dit is een soort helpen dat vaak ondergeschikt is, want als een medewerker zijn of haar eigen werk voorrang kan geven, gebeurt dat. Maar noodgedwongen hebben we daar hele mooie slagen in gemaakt; de ondersteuning op verschillende afdelingen loopt erg goed. Maar we hebben ook andere processen veranderd, zoals altijd eerst contact opnemen met de reisagent of klant - voordat we een offerte maken. Tijdens zo’n gesprekje filter je een kwart van de klanten weg, omdat die niet serieus zijn. Bij het zien van een volle mailbox, halen we nu eerst adem en nemen contact op met de klant. Dat scheelt veel verspilde arbeidsuren.” Natasja: “Binnen Europa is een hevige concurrentiestrijd gaande tussen lowcost carriers en full-service maatschappijen. Denk jij dat op verre bestemmingen dit ook steeds meer zal gaan spelen?” Jeroen: “Nee, eigenlijk niet. Dat zie ik niet gebeuren.”

INTERVIEW

Natasja: “Ik vind als je ver vliegt, je ook moet gaan voor full service. Je wilt toch niet op een vlucht van tien uur vijf kilo aan krentenbollen meenemen?” Jeroen: “Ik denk wel dat het serviceniveau van de lijndienstmaatschappijen iets meer afglijdt naar lowcost. Maar in het geval van intercontinentaal moet je kijken naar lowfare, maar dit is niet te realiseren. Tenzij je volle vluchten kan charteren en die kan verkopen in allotments aan touroperators. Dat zou kunnen werken. Op lijndienstniveau is dit onhaalbaar.” Natasja: “Tijdens de coronacrisis is goed duidelijk geworden welke luchtvaartmaatschappijen trouwe partners van touroperators zijn gebleken en welke niet. Heeft Airtrade de samenwerking met sommige airlines hierdoor stopgezet?” Jeroen: “Dat niet echt. Airlines die op omvallen staan, verkopen we niet ter bescherming van alles en iedereen. Tot onze grote frustratie zijn we nog steeds niet beschermd tegen faillissementen van airlines. Dit gaat hopelijk wel een keer landen ergens binnen de overheid, er wordt ook wel over gelobbyd door onder meer de ANWB en de ANVR. Maar airlines die nu een te groot risico vormen, verkopen we niet. Partners met wie we een grote strijd hebben moeten leveren tijdens de

pandemie, die bijvoorbeeld niet thuis gaven of refunds niet verwerkten, staan onder curatele en daarmee zijn we in gesprek. Maar in alle eerlijkheid, iedereen is natuurlijk wel overvallen door deze pandemie. Als Airtrade hebben we 109.000 refunds moeten uitbetalen en dan zijn we nog alleen maar Airtrade, kun je nagaan wat het doet met airlines. Er gaat zoveel meer geld uit, dan dat er binnenkwam.” Natasja: “Maar er is een verschil tussen uitleggen dat je het nu nog niet kunt betalen of gewoon weigeren.” Jeroen: “Ik vind zelf vooral heel erg dat er geen communicatie was. Telefoons werden niet opgenomen, mails werden niet beantwoord. Dit gaan we intensief aanpakken.” Jeroen: “Bijenkorf wil vanaf 2025 alleen nog duurzame merken in haar assortiment opnemen. Zo zijn er veel andere voorbeelden ook binnen onze industrie. Duurzame keuzes worden steeds belangrijker. Hoe kijk jij hier tegenaan?” Natasja: “Ik vind dat er wel veel green washing is. Iedereen heeft het nu over duurzaamheid. Want wat is er duurzaam aan al die luxeproducten bij de Bijenkorf? Dat is net als bij reizen, want er is niets duurzaam aan reizen. Als je echt duurzaam op reis wil, moet je thuisblijven.

Binnen de reisbranche zijn er ook partijen die veel over duurzaamheid roepen, maar die dan vervolgens wel met een paar honderd klanten bij de Formule 1 in Abu Dhabi zitten. Niets ten nadele van iemand, we moeten allemaal ons brood verdienen. Maar ik ben wel voorzichtig met uitingen over duurzaamheid op zich en dat neemt niet weg dat we onze bijdrage leveren.”

en fotografeer ik graag. Ik heb een reisblog die nu nog vooral hobby is en ook is ontstaan omdat ik bij Travel Trend werk, maar wellicht ook door wie ik ben. Als ik op reis ben, maak ik allerlei leuke verhaaltjes met passende foto’s voor op mijn blog. Ooit in de toekomst - als ik het professioneel genoeg vind - zet ik de blog in voor Travel Trend, maar nu is het nog een speeltje.”

Jeroen: “Zijn jullie bezig met het compenseren van jullie eigen footprint?” Natasja: “Nee. Ik ben best een brave burger en reis veel, maar tot nu toe heb ik zelf nog nooit mijn CO2uitstoot gecompenseerd, terwijl ik eigenlijk een soort voorbeeldfunctie heb. Daar schaam ik mij voor en bij de eerstvolgende vlucht die ik maak, ga ik de uitstoot wel compenseren. Als ik dan lees dat van de KLMpassagiers slechts 1 tot 2% de CO2-uistoot compenseert, dan zijn we nog wel even bezig. Ieder initiatief is een goed initiatief, maar ik vind zeker niet dat je er mooie sier mee moet maken als het slechts window dressing is.

Natasja: “En jij, ga je naar wilde feesten?” Jeroen: “Nou ik houd wel van festivals. Naast mijn werk vind ik veel dingen leuk, zoals hockey en dus ook feestjes. Maar sinds anderhalf jaar heb ik een camper. Dat vind ik echt heel leuk. Ik heb onlangs voor komende zomer zes weken een camping in Bloemendaal geboekt. ‘s Ochtends pak ik dan de fiets naar Airtrade en vervolgens fiets ik op tijd weer terug, zodat er nog genoeg tijd over is voor het strand en andere dingen. Met de camper ga ik ook naar vrienden toe die door heel Nederland en België wonen. De camper parkeer ik voor de deur en na wat wijntjes, trek ik zo de deur van de camper achter me dicht. Ideaal. Ik wil te zijner tijd met de camper naar de Lofoten in Noorwegen, dat is een reis van 6.000 kilometer. Maar daar moet ik wel de tijd voor hebben... Ik heb al lol als ik in het ding rijd.”

Jeroen: “Even persoonlijk, Travel Trend is een grote passie van je. Daar sta je mee op en ga je mee naar bed. Heb je nog meer passies, iets dat we niet van je weten?” Natasja: “Vroeger heb ik veel salsa gedanst, maar sinds kort ben ik overgestapt op tango. Los daarvan, blog

COLUMN

DE OUDE MAN MET HOND De pandemie van de afgelopen twee jaar heeft duidelijk gemaakt wat de kracht en de zwaktes zijn van de reisindustrie. Dat heeft voor het overgrote deel te maken met het feit dat reizen te maken heeft met grenzen, of het nu binnen of buiten Europa is. En elk van de bestemmingen heeft te maken met andere regels en beperkingen. In de strikte zin des woords grensoverschrijdend. Positief heb ik ervaren dat er in een groot aantal gevallen creatief met de bedreiging en de beperkingen is omgegaan. Duidelijk werd dat grote ondernemingen zich moeilijker aanpassen dan kleine ondernemingen. Ondernemingen waar de ondernemer nog in het bedrijf aanwezig was, hebben zich van de beste kant laten zien door met creatieve oplossingen te komen in productontwikkeling, klantbejegening, terugbetaling et cetera. Uiteraard ondersteund door financiële hulp van de overheid. Het beste voorbeeld is dichtbij huis de wijze waarop de vakbladen deze tijd overleven met nieuwe creatieve producten, het online gaan én bij de wederopstanding een voortreffelijk vakblad creëren. En ik beweer dit niet omdat ik aardig gevonden wil worden of dat ik deze column mag schrijven, maar ik vind dit ook echt. Ook het creëren van eigen biertjes vond ik grappig. Grote ondernemingen hebben het veel moeilijker gehad; die kunnen niet zo snel veranderen. Dat heeft veelal geleid tot louter en alleen kostenreductie. En dat heeft er onder meer toe geleid dat veel mensen uit de reisindustrie zijn weggegaan. Ze hebben door hun omvang wel veel meer profijt gehad van de overheidsondersteuning. Zoveel, dat onze nationale luchtvaartmaatschappij nog een extra reisconcurrent in de markt kon zetten. Over creativiteit gesproken.

Louis Frankenhuis De Reisfabriek

Ik heb vooral bewondering voor de kleine reisondernemers die, ondanks alle tegenslagen met een bruisende energie, door deze moeilijke tijd heen aan het komen zijn. Het einde van die moeilijke tijd begint langzaam in het zicht te komen. Er zijn talloze voorbeelden hiervan. Als ik voorbeelden zou willen noemen dan zou ik daar tien columns mee kunnen vullen. Daardoor ben ik uiteindelijk trots op de weerbaarheid van onze reisindustrie. Wat ik gemist heb is een zichtbare solidariteit, met name in de communicatie. De grote uitzondering hierop is Frank Oostdam (ANVR) die de reisindustrie op een voortreffelijke wijze heeft vertegenwoordigd, binnen de mogelijkheden die hem gegeven waren. De rest vond ik erg reactief (en dat los je niet op met wat krokodillentranen bij Jinek), of niet aanwezig, of alleen maar bezig met het eigen belang. En nog steeds zie ik de negatieve reacties van de ondernemingen in de pers, waarbij de woordkeus niet altijd even fatsoenlijk en communicatief is. Uiteindelijk is communicatie het belangrijkste aspect bij het positioneren van de reisindustrie, zowel op korte als lange termijn. De lange termijn moet staan voor de waarde-creatie en de importantie van de toeristische bedrijfstakken. Dat staat onvoldoende op het netvlies van de politiek, het ambtelijk apparaat, de financiële wereld en de impact dat het toerisme heeft. Dus in al zijn facetten. Dat is de opdracht aan eenieder die professioneel bezig is en wil zijn in de reisbranche. Dit beperkt zich niet alleen tot reisbedrijven maar ook bijvoorbeeld tot de opleidingen in toerisme, financiële instellingen die betrokken zijn bij toeristische projecten en toeleveringsbedrijven. Ook daarvan vind ik dat ze niet tot nauwelijks zichtbaar waren gedurende de pandemie. De oude man met hond wenst u een goed seizoen toe.

Louis Frankenhuis

“WAAR ZOUDEN WE SPIJT VAN HEBBEN?” DOOR:

SHARON EVERS

Huis en haard verlaten om dromen waar te maken, dat deed Ellen van Adrichem (Natuurlijk op Reis). Samen met haar gezin verhuisde ze naar Noorwegen.

peelde je al lang met de gedachte om te emigreren? “Mijn man Vincent is half Noors en hij komt al zijn hele leven in Noorwegen. Sinds 2006 ga ik ieder jaar met hem mee en steeds als we afscheid van zijn familie namen, zei hij: ‘We hoeven geen afscheid te nemen, we kunnen hier ook gaan wonen’. Steeds maakte ik daar een grapje van, want ik wilde echt niet in het buitenland wonen. Maar toen ik in 2015 moeder was geworden, heb ik een meerdaagse cursus via mijn werk gehad waarbij we op zoek gingen naar een soort innerlijk verlangen. Wie ben ik nu echt en waar wil ik naartoe in het leven? Klinkt heel zweverig en dat was het zeker ook wel, maar op dat moment visualiseerde ik mezelf in een vrijstaand huis, meer in de natuur. Meer rust om me heen. Dat idee heeft mij niet meer losgelaten. Het kreeg steeds meer vorm en mijn man en ik hebben ons eerst verdiept in een verhuizing naar Australië of Nieuw-Zeeland. Tijdens een vakantie hebben we ook echt concreet woonplaatsen bekeken, maar Australië en Nieuw-Zeeland zijn wel erg ver weg en toen kwam Noorwegen weer om de hoek kijken. We hebben nog getwijfeld om alleen uit de drukke Randstad weg te gaan, richting de Veluwe, maar het emigreren sprak ons toch meer aan. Corona en de ziekte van Sietske (Sietske Kroon - van der Meij, voormalig ZRA bij The Travel Club, red.) hebben ons het laatste zetje gegeven om onze droom waar te maken. We spraken de woorden uit: Stel, wij zouden ziek worden, waar zouden we dan spijt van hebben wat we niet hebben gedaan’?” Is het een definitieve verhuizing? “Ons doel is voor altijd te blijven, maar we kunnen niet in de toekomst kijken en leven met de dag. We hebben echter wel een huis gekocht en dat doe je niet als je van plan bent om maar een jaartje te blijven.” Wat maakt jouw nieuwe woonplaats speciaal? “Ik woon in Vegårshei, helemaal in het zuiden van het land, op ongeveer een uur rijden van Kristiansand. We hadden een aantal wensen en eisen. Voor mij speelde het klimaat een grote rol. Ik kan goed tegen kou, maar houd niet van te veel regen. Hier in het zuiden valt minder regen dan in Nederland. Je hebt daarentegen wel echte winters (we hebben al twee maanden sneeuw) Ellen van Adrichem

INTERVIEW

én echte zomers waarbij het rond de 30 graden kan zijn. Ook wilden we niet langer dan een uur van een internationale luchthaven wonen en dichtbij scholen en winkels voor dagelijkse boodschappen. Het landschap is misschien minder ruig dan het fjordengebied van Noorwegen, maar wij hebben elanden en reeën in onze tuin die je in het westen niet hebt.” Hoe ziet je dagelijkse leven er nu uit? “Gisteren hebben mijn man en ik al ons werk laten vallen en hebben we spontaan onze langlaufski’s gepakt. Vanuit ons huis lopen we het bos in waar de langlauftrack start. Ik merk dat ik veel meer wandel, omdat je midden in de natuur zit. Geen polonaise door een park, zoals in Nederland als het mooi weer is. Ik probeer wel mijn vaste werkdagen aan te houden, maar als ik in het weerbericht zie dat het op een bepaald moment heel mooi weer wordt, schuif ik alles aan de kant om lekker naar buiten te kunnen. Verder is er in het dagelijks leven geen heel groot verschil. De kinderen moeten gewoon naar school en het huishouden moet ook worden gedaan. Maar ik leef wel meer in het moment.” Spreek je de taal? Of kan je met Engels een heel eind uit de voeten? “Ja, ik spreek wel een woordje Noors. Nog niet vloeiend, maar ik begrijp veel en kan me goed redden. De Noren spreken ook wel Engels, maar vinden het erg fijn als je Noors praat.” Je bent zelfstandig reisagent, hoe run je Natuurlijk op Reis vanuit Noorwegen? “Mijn business is nog steeds volledig gericht op de Nederlandse klant. Ik heb mijn klanten vanaf onze eerste concrete emigratieplannen meegenomen in het proces via de blog op mijn website. Het kwam niet als een grote verrassing dat ik uit Nederland vertrok. Het scheelde al wel dat ik amper afspraken in het echt had met klanten en dat ik al gewend was vrijwel alles via telefoon en mail te doen. Ik heb wel bewust gekozen voor een franchisecontract waarbij ik mijn eigen naam en website kon bepalen. Ik wilde als ZRA in het buitenland niet meer gekoppeld zijn aan een bepaalde regio in Nederland. Ik communiceer duidelijk wat mijn werkdagen zijn en wanneer klanten de behoefte hebben, spreken we een moment af om bijvoorbeeld via Zoom een reis door te spreken. Dat werkt vooralsnog goed. Daarnaast heb ik me nog meer gespecialiseerd in reizen naar natuurbestemmingen. Momenteel boek ik ook gewoon zonvakanties, maar de insteek van mijn website is reizen naar landen als Noorwegen en Lapland. Ik ken de bestemmingen goed en omdat ik er woon kan ik ook regelmatig verschillende regio’s zelf verkennen. Dat wil ik ook gebruiken om mijn collega ZRA’s te helpen met het samenstellen van een reis. Noorwegen en Lapland zijn booming merk ik en met mijn kennis wil ik samenwerkingen met andere ZRA’s van de grond krijgen. Een win-winsituatie lijkt mij.”

‘‘

Vanuit ons huis lopen we het bos in waar de langlauftrack start

Wat is het grootste verschil tussen Nederlanders en Noren? “Geen grote verrassing denk ik, maar Nederlanders zijn ontzettend direct. Noren zijn wat milder en gereserveerder, wat juist weer heel goed bij mijn persoonlijkheid past. Ik vind Nederlanders regelmatig té uitgesproken en waardeer de rust die Noren uitstralen. Daarnaast is er op werkgebied ook een verschil: Noren maken kortere werkdagen en zetten thuis vrijwel altijd op de eerste plaats. Je moet op vrijdagmiddag absoluut geen werkafspraak met een Noor willen maken, want dan willen ze naar huis en na 12.00 uur is het weekend al begonnen.” Reis je vaak naar Nederland? Bijvoorbeeld voor een leveranciersdag? “Afgelopen november hebben we met United Travel/The Travel Club eindelijk weer een leveranciersdag gehad. Toevallig moest onze auto naar Nederland worden gereden en wilde ik familie en vrienden bezoeken. Dit kon ik perfect combineren en ik vond het heel fijn om ook bij de leveranciersdag te kunnen zijn. Dit wil ik proberen zo vaak mogelijk te doen.”

“NIETS IS TE GEK” De vakantieganger wil eindelijk die nu-of-nooit reis maken en lijkt daarbij kosten noch moeite te sparen. Wat zijn de meest spectaculaire rondreizen? Travelpro spreekt met zes reisprofessionals over de boekingen die bijbleven.

DOOR: RAHANNA VAN STAPELE

FOTO: Australië

Annemarie van Erp

“VEEL GEZINNEN WILLEN EEN GROTE REIS MAKEN” Annemarie van Erp (ZRA bij The Travel Club): “Ik stel normaal gesproken heel veel Amerikareizen samen, alleen tijdens de pandemie heb ik er veel moeten annuleren. Ik hoop er voor de zomer weer meer te mogen boeken. Op dit moment boek ik veel naar Sri Lanka, omdat dat een van de meest zekere zomerbestemmingen is. Via onze agent ter plekke heb ik net een complete rondreis uitgezet voor een gezin. Speciaal op maat gemaakt, met alles erin dat ze aangaven interessant te vinden. Dit jaar heb ik vrij veel aanvragen van gezinnen, vaak met wat oudere kinderen, die een grotere reis willen maken. Het liefst niet in groepsverband, maar alleen met elkaar. Ik heb recentelijk ook een rondreis geboekt voor een meisje dat haar zus in Scandinavië wil opzoeken. Eerst varen ze naar Oslo en daar blijven ze een paar dagen. Dan rijden ze naar Zweden en later nog door naar Denemarken. Zo’n reis wordt ook helemaal

samengesteld. De ene keer boek ik alle hotels los in, maar vaak maak ik ook gebruik van een specialistische touroperator. Mensen willen echt wel weer op reis, maar als ze gaan willen ze echt kunnen zien wat ze willen zien. Vaak net iets meer afwijkend dan wat er in de gids staat. Op dat moment komen wij om de hoek kijken.” En als je echt één reis moest noemen? “Ik heb helemaal in het begin van mijn carrière als zelfstandig reisagent een hele mooi rondreis door Australië samengesteld. Dat was voor een klant die werkte als slager en wilde een bepaalde koeienfarm bezoeken. Het was toen echt even zoeken naar de leuke activiteiten daaromheen en net even anders dan de meeste reizen. Ik heb ook ooit een hele mooie groepsreis mogen verzorgen naar Fins Lapland. Alles moest eigenlijk in vier dagen worden gepropt, dus de sneeuwscooters stonden al klaar op het vliegveld om meteen te beginnen. Dat zijn wel de bijzondere reizen.” Wat is jouw eigen droomreis? “Ik zou zelf heel graag naar Namibië en NieuwZeeland willen gaan. Ik ben vlak voor corona nog in Australië geweest en die kan ik dus al wel afstrepen, maar Nieuw-Zeeland wil ik toch heel graag bezoeken. De mooiste reizen samen met mijn man waren naar Costa Rica en Botswana.”

Ontvang unieke gratis extra’s in Atlantis, The Palm bij boeking via Travel Impressions

Anne van Haandel

“ALLES KAN EN NIETS IS TE GEK”

Anne van Haandel - Ploegmakers (ZRA bij Mijn Reiskennis): “Het leukste aan mijn werk als reisagent vind ik juíst het aanbieden van iets unieks. Ik probeer dus ook altijd iets op maat, gebaseerd op de wensen van de klant, samen te stellen als het om een rondreis gaat. En wat is nog precies uniek? Alles kan en niets is te gek. En ook al is het de afgelopen jaren iets minder extreem; ook in Europa kan je een unieke reis maken.” Heb je daar voorbeelden van? “Een reis naar Zweden. Het ging om een gezin met tieners dat een eigen houtvlot had gebouwd en daar vervolgens mee wilde reizen. Of twee jongeren die de wereld rondreisden in drie maanden. Voor elke bestemming die ze aandeden had ik iets moois voor ze samengesteld. Of een air cruise voor de wereldreiziger die alles al had gezien. Niet helemaal een rondreis, maar voor mij ook vrij uniek: het spoedregelen van een privéjet naar Milaan voor een klant die zijn vlucht had gemist. Juist dat afwisselende maakt ons werk zo leuk.” Brachten de afgelopen twee jaren voor jou veel verandering? “Ook tijdens deze periode heb ik vrij unieke dingen verkocht. Een treinreis vanaf Nederland naar Duitsland, via Zwitserland. Zo werden er hele mooie bergpassen per trein ontdekt. Ondertussen werd er op mooie plekken verbleven en liep de terugweg via Frankrijk. Of een gezin op rondreis door Montenegro en een rondreis door Lapland in de zomer. Ook meldde zich een groep van vijftien mensen die gezamenlijk buiten Europa wilde reizen, maar dat was op dat moment niet mogelijk. Ik

BOVEN: Caminito Del Rey RECHTS: Duikspot

‘‘

Ook in Europa kan je een unieke reis maken

heb toen een heel unieke en afwisselende reis door Andalusië voor hen mogen samenstellen, met canyoning, buggy rijden, het bewandelen van de Caminito Del Rey, stedentrips en als afsluiter een paar dagen in Marbella.” Heb je zelf nog een mooie rondreis voor ogen? “Ik ben een verwende vakantieganger en ben eigenlijk mijn moeilijkste klant, haha. Ik heb het liefst een goed hotel en van daaruit ga ik graag dingen ondernemen en bekijken. Ik leef liever niet uit een koffer. Dus op mijn lijstje staat nog heel erg veel. Ik neem de tijd voor elke bestemming. Natuurlijk heb ik ook rondgereisd en ik zou bijvoorbeeld heel graag teruggaan naar Zuid-Afrika met mijn gezin, voor een rondreis van drie weken en verblijven op mooie, unieke locaties. Ik had altijd een vooroordeel over cruisen, maar daar ben ik van teruggekomen. Ik ben nu drie keer geweest en ga het zeker nog eens doen: een heerlijke manier van reizen. Montenegro staat ook nog op mijn lijstje.”

SPECIAL

“DE BIJZONDERE COMBINATIES VERZIN IK ALS IK IN HET BOS WANDEL”

tot achter. Dus met al het vervoer, privégidsen, enzovoort. Het waren geen idiote dingen, maar ik vond die combinatie zelf erg leuk. Die verzin ik dan als ik in het bos wandel. Dan denk ik: ‘Wat hebben we, welke wensen zijn er, om welk budget gaat?’. Zodoende bedacht ik de Rode Zee in Jordanië, de fjorden van Oman en de Indische Oceaan. Ja, ik doe ook rechttoe rechtaan strandreizen, maar wat betreft die rondreizen; ik vind het gewoon leuk als klanten zich durven te laten verrassen.”

Op welke bijzondere reizen blik je graag terug? “Ik maak alles op maat. De meest ongebruikelijke combinatie was Jordanië met Oman, Mauritius en Dubai. En dan helemaal verzorgd, van voor

Welke rondreis zou je zelf nog graag maken? “Nou, ik heb van jongs af aan veel gereisd met mijn ouders en veel gezien van de wereld. Recentelijk heb ik iets gedaan waar ik op dit moment heel erg blij van wordt, en dat er misschien wel mee te maken heeft dat ik dit jaar vijftig word, haha. Ik ben in de coronatijd met een elektrische fiets van Groningen naar Nijmegen gefietst. De vrijheid van een fiets en een paar wandelschoenen in de tas. Ja, ik weet dat niemand op dit verhaal zit te wachten, maar ik vind Nederland gewoon steeds leuker worden. Ik ben heel veel bezig met tours in het deltagebied, in Zuidwest-Nederland. Door opdrachten vanuit de riviercruisemarkt heb ik mijn eigen woonomgeving steeds beter leren kennen en ben daar enthousiast over geworden. Nederland en met name onze Zuidwesthoek heeft zoveel te bieden. Ik heb heel veel in het topsegment gewerkt en dat vind ik fantastisch, maar in mijn privéleven waardeer ik vooral ook de ‘simpele’ dingen, zonder al te veel overdaad.”

Danielle Kloeg

Danielle Kloeg (Luxury Travel Consultants) biedt onder meer de unieke air cruises aan. Tijdens deze trip vliegen reizigers met een privévliegtuig naar spectaculaire plekken. “Ik heb deze reizen alleen nog nooit geboekt. De reizen zitten supergoed in elkaar en ik begreep dat ze toch altijd volboeken. Er is absoluut een markt voor. Toen ik eind jaren ’90 in Dubai als reisleidster werkte, heb ik gasten het land laten zien die met een air cruise vanuit Californië reisden. Deze gasten betaalden toen al 100.000 Amerikaanse dollar voor een air cruise van drie weken rond de wereld en waren doorgaans wat ouder. Zo kwam ik voor het eerst met dit segment in aanraking. Het is een fantastisch concept voor wie weinig tijd heeft en toch veel plaatsen en grote bezienswaardigheden van dichtbij wil zien zonder na te hoeven denken.”

MET DE KLOK MEE: Chimborazo vulkaan, Andes, Ecuador; Yellowstone & Victoria Falls

Caroline Bartels

“EEN BIJZONDERE REIS HOEFT NIET ALTIJD VER TE ZIJN”

Caroline Bartels (ZRA bij Personal Touch Travel): “Ik doe vooral maatwerk en vind eigenlijk elke rondreis uniek. Voor mij maakt het eigenlijk niet echt uit wáár je zit als je gaat rondreizen. Of dat nou in Europa is of erbuiten, er zijn prachtige opties, zoals bijvoorbeeld een rondreis via alle paradores in Spanje. Dit zijn prachtige accommodaties waar men overnacht in vroegere kastelen, paleizen of kloosters. Ik houd zelf van de agriturismo’s in Italië. Dit zijn boerderijen die vaak wijn of olijfolie produceren, en die een aantal kamers en/of appartementen beschikbaar heeft voor gasten. Dus een bijzondere reis hoeft niet altijd ver te zijn.” En als je er één uit moet pikken? “Ja, ik heb in het verleden wel een hele bijzondere reis geboekt. Klanten kwamen met een verzoek voor twee weken Ecuador in de kerstvakantie. Een aanvraag naar Peru zie ik nog wel eens voorbijkomen, maar van Ecuador wist ik eigenlijk niks. Tijdens het samenstellen dacht ik uiteindelijk: ‘Wauw, wat een gave reis is dit!’. Het gezin had wat oudere kinderen, wat fijn is omdat je dan echt kan rondtrekken en de spectaculairste dingen samen kan bekijken. Zoals de jungle

intrekken of rijden over de bergkammen van de Andes. De meeste reisorganisaties boden Ecuador aan met binnenlandse vluchten om het land op die manier te ontdekken. Dat vond ik jammer, omdat het land goed zelf te rijden is en op deze manier zie je veel meer. Het gezin heeft uiteindelijk erg van de reis genoten.” Merk je dat de rondreizen weer wat aantrekken? “Ja, ik krijg wel weer wat meer aanvragen binnen. Vooral voor Amerika en Canada, die laatste heb ik net nog geboekt. Het blijft nog wel een beetje bij deze landen en Europa. Het oosten van de wereld wordt bij mij op dit moment nog een beetje met rust gelaten. Thailand, Indonesië en Australië boekte ik regelmatig, maar ik heb goede hoop dat we deze landen ook binnenkort weer ‘normaal’ kunnen bezoeken.” Wat is jouw eigen droomrondreis? “IJsland. Dat lijkt me fantastisch én ik ga er binnenkort naartoe, dus nog maar even mijn droomreis. Ik ben er helaas maar kort, maar ik ga de Golden Circle-route doen. Ik houd van rondtrekken en de ‘ruigere’ bestemmingen, zoals Scandinavië en Nieuw-Zeeland.”

SPECIAL

dus het is een supercombinatie. Hopelijk is driemaal scheepsrecht.”

Katoesjka Beukers

“IK BEN EEN SJACHERAARTJE; RAMMEL HET LIEFST ALLES UIT MIJN MOUW”

Katoesjka Beukers (ZRA bij The Travel Club): “Welke geboekte reis mij echt is bijgebleven? Jeetje, dat zijn er zo veel. In 2019 heb ik een hele mooie rondreis Amerika-Canada geboekt, maar die moest door corona helaas worden gecanceld. Ik heb ‘m verzet naar 2021, en nu weer naar 2022. Dit wordt zo’n unieke reis. De klant gaat eerst naar Yellowstone National Park om daar zelf rond te rijden in een SUV. Vervolgens gaan ze door naar Calgary in Canada en stappen ze op de Rocky Mountaineer, een van de mooiste treinreizen ter wereld. Daar zitten mijn klanten in het goldleafrijtuig waar je door het glazen dak 360 graden uitzicht hebt op de Rocky Mountains. Je rijdt continu door de prachtige natuur. Deze samenstelling is toch wel heel uniek. Ook de lodges zijn top; echte wildernis-lodges met de mooiste uitzichten op Icefields Parkway in Canada. En net dit jaar bestaat Yellowstone ook nog 150 jaar,

Boek je veel reizen van dit kaliber? “Ja, vóór corona alleen maar. Maar toen verdwenen de verre reizen van de markt en dan moet je schakelen naar Europa. Maar ook daar vind ik het superleuk om zelf samen te stellen en mensen allerlei mooie plekken te laten zien. Ik ben wat dat betreft echt een sjacheraartje: ik rammel het liefst zelf alles uit mijn mouw. Een autotootje huren, en dan net even iets andere plekjes zoeken dan de grote meute. De verre reizen komen wel weer op, voornamelijk de landen die als veilig bestempeld of soepeler zijn. Denk bijvoorbeeld aan Costa Rica en Thailand. Gelukkig had ik ook nog wat vertrekken naar ZuidAfrika en heb ik net een prachtige Antarctica-reis geboekt. Amerika en Canada doen het ook goed, maar het zit allemaal zo goed als vol. Er is geen camper meer te krijgen en auto’s zijn twee keer zo duur geworden. Ik had onlangs nog een aanvraag voor de zomermaanden voor Canada, maar zelfs de duurste camper was niet meer te boeken.”

bijzonder. Deze mensen beginnen met een deel fly-in-safari vanuit Tanzania. ’s Nachts verblijven ze in vijfsterrenlodges. Uiteindelijk wordt er vanuit Nairobi naar Johannesburg gevlogen, waar ze overnachten. Vanuit daar vliegen ze door naar Victoria Falls voor een paar nachtjes en gaan ze twee dagen naar Botswana. Terug bij de watervallen stappen ze op de Rovos Rail, die ze naar Pretoria brengt. Daar slapen ze een nachtje, waarna ze weer naar Port Elisabeth vliegen. Vanuit daar volgens weer tien dagen op de Garden Route. Geweldig toch? Dit is de tweede keer dat ik deze reis boek.” Lijkt dit op jouw eigen droomreis? “Mijn droomreis is waarschijnlijk een cruise langs de Zuid-Amerikaanse kust, richting Antarctica. Dat is voor mij nu de ultieme reis. Van eerdere droomreizen heb ik er gelukkig al wat kunnen verwezenlijken.”

Wat zou jouw eigen droomreis zijn? “Oh, jeetje... Nou, ik wil nog steeds Nieuw-Zeeland heel graag ontdekken. En dan eigenlijk helemaal compleet, echt zes weken lang. Of iets korter in combinatie met een weekje Hawaii, en dan terugvliegen via New York. Als tweede keuze heb ik een reis die ik deze week boekte: Antarctica met Falklands, dat is echt supergaaf. Alleen zou ik daar lang voor moeten sparen, haha.”

Mariëtte van Genugten

“IK HEB EEN AANTAL DROOMREIZEN KUNNEN VERWEZENLIJKEN” Mariëtte van Genugten (ZRA bij The Travel Club): “Ik heb onlangs een reis geboekt die begint in Tanzania en eindigt in Kaapstad. Dat is heel

Henny Huisman

INTERVIEW

“BONAIRE IS VOOR MIJ TEXEL IN DE TROPEN” DOOR:

SHARON EVERS

In de jaren ’80 en ’90 kon je niet om hem heen. Hij bedacht en presenteerde met veel enthousiasme en passie succesvolle programma’s als de Mini-playbackshow, de Soundmixshow en de Surpriseshow. Maar weet je ook dat Henny Huisman in 1998 is benoemd tot eerste Blanke Ereburger van Bonaire? De tv-icoon heeft al jaren een huis op het eiland, komt er zo’n drie keer per jaar en weet er alles over te vertellen.

oe zijn jullie op Bonaire terechtgekomen? “Jaren geleden werden Lia, mijn vrouw, en ik uitgenodigd om het 30-jarige jubileum van een hotel op Aruba te vieren. Niet alleen wij, maar ook André van Duin, Ruud Gullit, Marco van Basten en vele anderen werden uitgenodigd. We vlogen er businessclass met KLM naartoe, verbleven er acht dagen en op zaterdagavond was er een groot en erg gezellig feest met als thema de jaren ’50, waarbij ook de pers aanwezig was. Er werden zoveel foto’s geschoten, dat de bladen voor maanden genoeg content hadden. Tijdens dat feest raakten mijn vrouw en ik in gesprek met fotograaf, Paul Huff. Hij vond ons meer Bonaire-mensen. Hij kwam veel op het eiland en vond Bonaire beter bij ons passen. Het was puur een gevoel. Ook al is het slechts tien minuten vliegen vanaf Aruba, we zijn toen toch niet gaan kijken. We waren immers uitgenodigd door KLM en het hotel op Aruba.

Later in het jaar zijn we wel afgereisd naar Bonaire. En de fotograaf kreeg gelijk.” Hoe zou je Bonaire omschrijven in vergelijking met de andere eilanden? “Aruba is prachtig, maar het is vooral veel strand, hoge gebouwen, luxueus en Amerikaans. Curaçao ken ik inmiddels ook, maar is veel stadser. Je kan het vergelijken met Amsterdam. Bonaire is net Hoogeveen. Qua grootte zijn ze alle drie ongeveer even groot, maar op Bonaire wonen zo’n 20.000 mensen en op Curaçao al zo’n 160.000 mensen. Dat is een behoorlijk verschil. Op Bonaire is alles nog zo anders. Het is er heerlijk rustig, er hangt een ongedwongen sfeer en het eiland is bijna kneuterig te noemen. Er is bijvoorbeeld geen stoplicht te vinden. In mijn vak moet je vaak netjes zijn gekleed, opzitten en pootjes geven. Op Bonaire loop ik de hele dag rond

FOTO: Het huis en zwembad van Henny Huisman op Bonaire

in een shirtje, korte broek en op teenslippers. Dat is echt een verademing, echt vakantie. We zijn verliefd op Bonaire worden, het is voor mij Texel in de tropen.” Kochten jullie er meteen een huis? “Niet meteen, in het begin overnachtten we vooral in hotels. Later kochten we er een appartement, dat we vervolgens verkochten omdat we een stuk grond voor een schappelijke prijs konden kopen. Dat kon toen nog. Daar hebben we een huis op laten bouwen, dat Piet Boon (interieurontwerper, red.) ontwierp. Inmiddels heeft hij verschillende huizen op Bonaire gebouwd, maar wij waren de eerste en daar zijn we natuurlijk best trots op. We wilden van het grote huis een familiehuis maken, samen met onze twee dochters en aanhang. Maar de ene dochter runt een restaurant met veel personeelsleden en de andere is juf bij een kinderopvang, waardoor we dit plan hebben moeten laten varen. Op een gegeven moment werd het te groot, want we zaten er vooral met z’n tweeën, en hebben we het verkocht. Eerlijk gezegd wilden we niet opnieuw een huis kopen, we zijn zo rond de 70 jaar. Maar na een paar keer te hebben overnacht in hotels, zijn we toch overstag gegaan. Hotels zijn leuk, maar je mist toch je eigen luchtje. We kochten opnieuw een stukje grond en hebben er ons eigen plekje neergezet.” Wanneer gaan jullie weer naar Bonaire? “Binnenkort gaan we weer en we blijven dit keer zo’n vier weken. Soms verblijven we er ook korter, maar het fijnste is als je er een paar weken kan zijn. Je moet toch een stuk vliegen en er is een tijdsverschil. Alhoewel ik geen problemen heb met vliegen, ik voel me erg veilig in een vliegtuig. Ik zit liever negen uur aan boord bij KLM dan negen uur in een volgepropte auto met zo’n sleurhut erachter. Dat vind ik een stuk minder veilig. We gaan zitten, krijgen wat te eten en te drinken, kijken wat films en die uren zijn voorbij voor je er erg in hebt.”

‘‘

Ik zit liever negen uur aan boord bij KLM dan negen uur in een volgepropte auto Wat doe je graag op het eiland? “Eigenlijk leef ik op Bonaire gewoon verder zoals ik in Nederland doe, maar natuurlijk ben ik meer buiten, is het tempo relaxter en geniet ik van het zonnetje. Maar het is niet zo dat ik dagen lig te bakken in de zon. Rondrijden op het eiland is een feest, ook al is het om de boodschappen te doen.”

Welke tips heb je voor onze lezers? Waar moeten ze zelf of hun klanten eens naartoe? “Ik heb er verschillende. Zo heb je het Brass Boer Restaurant van Jonnie en Thérèse Boer, dat hoort bij het Delfins Beach Resort Bonaire (Kralendijk). Je kan hier heerlijk eten, maar het is wel wat chic. Aan dezelfde kant vind je Ocean Oasis, dit is een ontzettend leuke strandtent waar je in korte broek en slippers kan binnenkomen. Alhoewel je dat bij Jonnie en Thérèse ook kan doen. Deze twee restaurants zijn momenteel erg hip. Ook leuk is Sorobon Beach, aan de zuidkant van Lac Bay. Hier kan je heel goed surfen en lekker eten in een van de gezellige strandtenten. Voor de jongeren heb je Kite Beach, in het zuidwesten van het eiland. Dit is superleuk als je van kiten houdt, maar het is ook leuk om te zien wat die mensen allemaal kunnen. En als ze zien dat er gekeken wordt, worden de meest gekke sprongen gemaakt. Een hele show krijg je dan te zien. Op Te Amo Beach (Kralendijk) staat een foodtruck waar je ook lekker kunt eten. De bus is van Asko en Jana. In het centrum van Kralendijk kan je ook goed eten en drinken bij de Cuba Compagnie. Op vrijdag

INTERVIEW

MET DE KLOK MEE: Sorobon Beach; Flamingo Sanctuary en de zoutpannen; Henny Huisman; Kite Beach

1000 steps

komen er veel lokalen en dat is erg gezellig. Wat altijd leuk is, is een rondje zoutpannen. Je rijdt langs de kust en ziet hoe zout wordt gewonnen uit de zee. Dat is heel bijzonder om eens te zien.” Vind je het belangrijk om een auto tot je beschikking te hebben? “Zeker. Het eiland is niet groot, maar te lopen is het niet. Dat moet je ook niet willen in tropische temperaturen. En als je dan toch een auto tot je beschikking hebt, is een rondje Rincon een aanrader. Dit is het oudste dorpje van Bonaire, hier wonen de echte Bonairianen. Onderweg naar Rincon vind je ook 1000 Steps, dit is een trap naar de kust met ongelooflijk mooi water, waar je kunt zwemmen en snorkelen. Die trap heeft echt geen duizend streden, maar als je bovenaan staat voelt dat zo. Dat is dan weer de grap eraan. Je hebt ook nog Angels City, dat bekend staat als duikersparadijs. Maar je kan hier ook lekker zitten en genieten van een broodje in de zon. Je hebt ook nog Lac Cai Beach, dit is een ontzettend mooie plek om eens te zien. De weg ernaartoe is geweldig, als je die uitrijdt, kom je bij de mangrove terecht. Dat is een sprookje om te zien. Onderweg kom je restaurant Foodies tegen, wat ook leuk is. We mogen Donkey Sanctuary niet vergeten, hier worden ezels opgevangen die bijvoorbeeld aangereden zijn. Met de auto kan je er doorheen rijden, dit is echt heel leuk om te doen met kleine kinderen. Op het eiland vind je ook Kunuku Kakelvers, waar dieren worden opgevangen. Dit wordt net als Donkey Sanctuary gerund door Nederlanders. Jonge kinderen vinden het prachtig om dieren te zien en te aaien.”

Misschien vloek ik nu in de kerk, maar gaan jullie ook weleens ergens anders naartoe op vakantie? “Ik heb het geluk gehad dat ik met name voor de Surpriseshow op heel veel mooie plekken overal ter wereld ben geweest, vaak ook meerdere keren. De eerste keer dat ik op Indonesië was, leek het alsof ik een filmset binnenstapte. Zo mooi. Maar op een gegeven moment merkte ik dat ik landen op elkaar vind gaan lijken. De ene theeplantage werd de andere en ik zag geen verschil meer tussen het ene strand en het andere. Het klinkt een beetje verwend, maar ik hoef niet meer zo graag te reizen. Bonaire is ons lekkere, eigen plekje.” Word je op Bonaire vaak herkend? Vind je dat vervelend? “Nee, hoor ik vind het niet vervelend en het valt ook wel mee. Maar zodra ik een vliegtuig instap, hoor ik wel eens dat mensen zeggen: ‘Als we neerstorten, halen we de krant omdat Henny Huisman erin zit’. Haha, ik zegt dan dat we sowieso op de voorpagina komen als het gebeurt.” Maar zitten jullie dan voor of achter het gordijntje? “Als we voorin zitten, horen we: ‘Hij wel, en ook nog eens van ons kijkgeld’. Als we achterin zitten, wordt er gevraagd waarom we hier zitten en niet voorin. Je doet het nooit goed. Ach, ik heb 35 jaar voor de televisie gewerkt en dan kan je wel tegen een stootje. Maar over het algemeen mag ik niet klagen, mensen zijn heel aardig. Maar weet je, de enige die altijd goed zit in het vliegtuig, is Cor Bakker, de pianist… hij zit altijd bij de vleugel.”

Hoe belangrijk is onafhankelijkheid voor jou? Alleen ga je sneller, maar samen kom je verder. Vuelandia ontzorgt, verbindt en faciliteert reisagenten & reisorganisaties bij hun boekingen door een breed aanbod van IT bookingsoftware en reisproducten zoals vlucht, hotel, autohuur, incl. verwerken van groepsaanvragen. Bij ons loop je geen risico door de zekerheid van SGR(z) + ANVR + IATA welke Vuelandia biedt. Meer weten? Ga naar vuelandia.com/leisure.

30 jaar Disneyland Paris

HERINNERINGEN EN UITDAGINGEN VAN HET SALESTEAM Vanaf 6 maart viert Disneyland Paris haar 30e verjaardag. Hét perfecte moment om met het salesteam van Walt Disney Parks & Resorts herinneringen op te halen over de afgelopen 30 jaar en alvast te kijken naar wat er komen gaat.

DOOR:

DYLAN CINJEE

INTERVIEW

april 1992 markeerde de historische opening van Disneyland Paris, de magische bestemming die al 30 jaar mensen van alle leeftijden betovert. Het resort heeft meer dan 375 miljoen gasten ontvangen, geïnnoveerd, nieuwe ervaringen geboden en onvergetelijke herinneringen gecreëerd in ieders leven. Disneyland Paris werd de belangrijkste toeristische bestemming van Europa en heeft daarbij de visie van Walt Disney op entertainment vervuld om herinneringen te creëren met vrienden en familie. Travelpro spreekt met Tomas Jansen (Head of Sales), Malu van der Graaff (Sales Coordinator), Samantha Brouwer (Administrative Assistant) en Anita Ignjatijev (Account Manager Offsite & Leisure Groups) over hoe zij bij Walt Disney Parks & Resorts terecht zijn gekomen, de grootste uitdagingen, hun mooiste herinneringen en hun blik op de toekomst.

Anita

Reisagentenweekend “Vanaf 6 maart 2022 gaan we groter dromen, harder lachen en nog meer genieten tijdens onze spectaculaire en unieke 30e verjaardag. Vier dit grandioze feest vol verbluffende shows, belevenissen en festiviteiten met ons mee. Daarnaast is dit de perfecte gelegenheid om de magie die je al kent opnieuw te ontdekken, zoals de klassieke attracties, spectaculaire shows en een parade vol Disney Figuren, zodat je goed bent voorbereid op de superverrassingen die er nog gaan komen in de toekomst. Van 6 tot en met 8 maart hebben we weer een reisagentenweekend en komend voorjaar komen we terug met de boeken win-incentive”, aldus het salesteam. Huppeltje van blijdschap De eerste keer dat Anita Disneyland Paris bezocht was in 1992. Anita: “Ik heb heel veel mooie en magische momenten in Disneyland Paris beleefd. Maar de introductie van de nieuwe OAD Kidsbus in 2012 en mijn deelname aan de Disney Run staan hoog op het lijstje van mooiste herinneringen. Tijdens mijn werk bij OAD kreeg ik de kans om Disneyland Paris onder mijn hoede te nemen. Dat heb ik met beide handen aangegrepen. Na het faillissement in 2013 was er maar één logische stap, ik wilde nog dichter bij de magie komen. Er kwam een functie vrij op de salesafdeling van Disneyland Paris in Hoofddorp. Daar heb ik op gesolliciteerd en de rest is geschiedenis. Als accountmanager Offsite & Leisure Groups ben ik verantwoordelijk voor de ticket- en groeps/event business op de Nederlandse markt. Ik sta dagelijks in contact met mijn ticketpartners en samen kijken we hoe we ons mooie product het beste aan de man kunnen brengen. De groepen en events-kant van mijn job brengt mij vaak in Disneyland Paris, dat is vaak een kers op de taart. De grootste uitdaging is een brug slaan tussen de Nederlandse en Franse cultuur, om elkaar beter te begrijpen en tot een nog betere en prettigere samenwerking te komen. Ik kom ongeveer zes keer per jaar in de Parken, en elke keer als ik er ben doe ik een klein huppeltje van blijdschap.”

Samantha

Onderdeel van de magie Samantha kwam voor het eerst in Disneyland Paris in 2015, nog niet zo heel lang geleden dus, wel werkt ze al langer voor

INTERVIEW

het bedrijf. Samantha: “Na mijn opleiding zag ik de vacature voor mijn huidige functie en nu werk ik alweer bijna acht jaar bij Disney Parks & Resorts. In 2014 ben ik begonnen als Administrative Asstistant Benelux en dat doe ik nog steeds met veel plezier. De veelzijdigheid van mijn functie, geen dag is hetzelfde en het is iedere dag weer ontzettend leuk om onderdeel te mogen zijn van de magie. De sluiting van Disneyland Paris tijdens coronaperiode is de grootste uitdaging geweest in de afgelopen jaren, maar gelukkig zijn er ook hele mooie herinneringen zoals de Disney Run die ik samen met mijn kinderen heb gelopen en de rest van dat weekend het geluk en verwondering in hun ogen zag. Ik ben ongeveer twee keer per jaar in de Parken, ik begin altijd met een wandeling door Main Street, U.S.A.” Disney Difference Tomas: “Mijn eerste bezoek aan Disneyland Paris was in 1995, het jaar waarin Space Mountain werd geopend. Mijn mooiste herinnering aan de afgelopen 30 jaar blijft mijn eerste werkdag in Disneyland Paris in maart 2004. Ik kan mij nog goed herinneren hoe fantastisch het was om voor het eerst sinds 1995 terug te komen in Disneyland Paris en er aan de slag te mogen gaan als Cast Member bij de reserveringsafdeling. Van jongs af aan heb ik altijd een passie gehad voor Disney en de wens gekoesterd om voor dit fantastische bedrijf te mogen werken. Deze droom is in 2004 werkelijkheid geworden toen ik in Disneyland Paris aan de slag ben gegaan bij onze reserveringsafdeling, gevolgd door de recepties van onze hotels en een ontzettend leerzame management traineeship van een half jaar waarin alle aspecten van de Disney Difference en Hospitality Management aan bod kwamen. Hierna ben ik bij Disney Cruise Line aan de slag gegaan als Guest Services Manager (purser), wat een unieke vervolgstap was in mijn Disneycarrière. Sinds 2008 ben ik werkzaam op ons Marketing en Sales-kantoor in Nederland, waar ik na verloop van tijd ben doorgegroeid naar de functie van Head of Sales, die ik vol enthousiasme en passie uitvoer samen met mijn supercollega’s.”

Tomas

Ontroerend “Het leukste aan mijn functie is het werken in een internationale werkomgeving, waarin iedere dag anders is en je omringd wordt door geweldige collega’s en partners met wie je samen voor onze gasten Disney herinneringen maakt die een levenlang bijblijven. Voor mijn werk kom ik normaal gesproken gemiddeld zes keer per jaar in Disneyland Paris. Meestal is dit voor vergaderingen en ik probeer altijd wel even na werktijd naar de Parken te gaan om een vleugje Disney magie te proeven. Ik probeer indien mogelijk onze avondshow Disney Illuminations mee te pakken. Dat blijft een fantastische show waarbij onze Disney verhalen tot leven komen met projecties, vuurwerk, fonteinen en meer. De reactie van onze grote en kleine gasten tijdens het zien van deze show blijft ontroerend.” Dromen Malu bezocht Disneyland Paris voor het eerst in 1997 en

Malu

heeft sindsdien ontelbaar veel mooie herinneringen gemaakt. “Van privébezoeken tot aan studiereizen, allemaal waren ze even magisch. Ergens rond 2009 kwam het moment dat ik ook voor Disney wilde gaan werken. Ik was toendertijd weer naar Disneyland Paris geweest en kreeg het idee om er ook daadwerkelijk te gaan werken, in eerste instantie in Frankrijk. Ik werkte in 2010 in een D-reizen-winkel als reisagent en toen kwam er een vacature voorbij, volgens mij in Travelpro, voor de functie Administrative Assistent Benelux. Daar ben ik voor aangenomen en in 2014 ben ik overgestapt naar de Sales Coordinator-functie. Het voelt zo bijzonder om mee te kunnen helpen aan het werkelijkheid te laten worden van de dromen van onze gasten, dat is het leukste aan mijn functie. Ik kom ongeveer vijf keer per jaar in de Parken, en het eerste wat ik doe is shoppen!” Overwinnen Uiteraard worden de Parken niet alleen voor werk, maar ook privé bezocht, maar welke attractie vinden ze nou het leukst? Wat is hun favoriete Disney snack? Waar overnachten ze graag? Met welk Disney Figuur willen ze stiekem het liefst op de foto? En waar kijken ze het meest naar uit? Anita: “De leukste attractie vind ik Big Thunder Mountain. Because it’s the wildest ride in the wilderness! Mijn favoriete hotel is Disney’s Sequoia Lodge vanwege de warme en groene ambiance. In de Parken eet ik het liefst een hotdog en Rapunzel is mijn favoriete Disney Figuur. Waarom? Hair goals natuurlijk, maar ze is leuk, zelfverzekerd, op zoek naar avontuur, staat altijd haar eigen mannetje en we kunnen ons allemaal indenken in haar situatie. Want hoewel de meesten van ons gelukkig nooit letterlijk opgesloten zijn geweest in een toren, weten we allemaal hoe

het voelt om een gigantische barrière te hebben tussen jou en iets wat je graag wilt, en dat is waar Rapunzel voor staat - het overwinnen! Ik kijk uit naar ons grandioze verjaardagsfeest, daar zijn we met z’n allen heel erg aan toe. Maar ook naar de uitbreidingsplannen van het Walt Disney Studios Park de komende jaren. Wat ik nog zou willen bereiken in mijn functie? Het 50e verjaardagsfeest van Disneyland Paris!” Shows en parades Samantha: “It's a small world is mijn favoriete attractie. Ik vind het bijzonder hoe je in deze attractie telkens nieuwe details ontdekt, hoe vaak je het ook bezoekt. Overnachten doe ik het liefst in Disney’s Newport Bay Club, door het maritieme thema en de rustige uitstraling. Mijn favoriete snack is een Mickey koek, ik neem er altijd één mee voor onderweg en mijn favoriete Disney Figuur is Minnie Mouse. Ik vind het mooi hoe zij altijd een oplossing heeft voor ieder probleem en begaan is met iedereen die zij tegenkomt. Ik ben erg benieuwd naar de spectaculaire shows en parades voor de 30e verjaardag, maar ook naar de opening van Avengers Campus deze zomer.” “It was all started by a mouse” Net als Anita is Big Thunder Mountain ook de favoriete attractie van Tomas: “Deze ‘Wildest Ride in the Wilderness’ blijft je constant verrassen en duurt ook nog eens lekker lang. Mijn favoriete hotel is Disney’s Newport Bay Club, omdat ik houd van de sfeer van New England en het hotel van binnen en van buiten prachtig gethematiseerd is. Mijn favoriete Disney snack? De Mickey Waffle natuurlijk! Dit is de perfecte start van je Disney dag, ook heerlijk als tussendoortje natuurlijk, of avondsnack, eigenlijk altijd. Mickey Mouse vind ik het leukste

INTERVIEW

Disney Figuur, want zoals Walt Disney zei: ‘I only hope that we never lose sight of one thing - that it was all started by a mouse’. Ik kijk het meest uit naar de opening van Avengers Campus komende zomer en natuurlijk ook onze verdere uitbreidingen in het Walt Disney Studios Park voor de komende jaren waaronder een nieuw Frozen-themagebied. Voor de toekomst kijk ik uit naar vele mooie jaren, waarin we samen met onze partners mooie initiatieven kunnen opzetten om nog meer Nederlanders (opnieuw) kennis te laten maken met de magie van Disneyland Paris.” Marvel Is Malu de dapperste van het salesteam? Want haar favoriete attractie is The Twilight Zone Tower of Terror. “Ik vind de gedetailleerde jaren ‘30 Hollywoodstijl prachtig en het gewichtloze gevoel van dat moment wanneer je met de lift valt en weer omhooggaat. Mijn favoriete hotel was altijd Disney’s Newport Bay Club vanwege de maritieme stijl, maar sinds Disney’s Hotel New York - The Art of Marvel is geopend vorig jaar, is dat mijn favoriete hotel geworden. Ik vind alles heel stijlvol geworden en ben ik een Marvel-fan. Mijn favoriete snack is meer een gerecht: de ratatouillle in Bistrot Chez Rémy. Heerlijk gerecht in heel leuk gethematiseerd restaurant. Iejoor is mijn favoriete Figuur, omdat ik hem altijd heel schattig en een beetje zielig vind. Ook ik kijkt uit naar de opening van Avengers Campus tijdens de zomer van dit jaar, maar ook de heropening van het Disneyland Hotel na de koninklijke renovatie. In de toekomst zou ik graag nog een studiereis naar een van de andere Disney resorts of aan boord van Disney Cruise Line willen maken.”

‘‘

Ik probeer altijd wel even na werktijd naar de Parken te gaan om een vleugje Disney magie te proeven 30e verjaardag Eind vorige maand hield Disneyland Paris een persconferentie over de 30e verjaardag van het Park. Waarin details werden onthuld over nieuwe decoraties, nieuwe kostuums, nieuwe shows, de allereerste droneshow in een Disney Park en een modesamenwerking met Stella McCartney. Hieronder enkele details op een rij. D-Light Bij het vallen van de avond wordt aan de gasten een nieuw

spectaculair betoverend moment aangeboden, voorafgaand aan een van de geliefde shows ‘Disney Illuminations’. Deze nieuwe pre-show, genaamd Disney D-Light, combineert videoprojecties, verlichte waterstralen, lichteffecten, mist, beroemde Disney liedjes en vooral een drone-choreografie om een extra vleugje magie te brengen rond het iconische gerenoveerde Kasteel van Doornroosje. Gevuld met speciale effecten, zullen de verschillende scènes het Kasteel transformeren als nooit tevoren. Ter gelegenheid van het verjaardagsfeest, en voor een beperkte tijd, wordt een licht- en luchtshow uitgevoerd met 200 drones om deze nieuwe preshow in de avond op een onvergetelijke manier te eindigen. Gardens of Wonder Het Disneyland Park wordt de thuisbasis van de geheel nieuwe Gardens of Wonder. Dit zijn tien verschillende thematuinen voor het Kasteel van Doornroosje met 30 nieuwe kunstwerken. De kunstwerken zijn kinetische Disney en Pixar sculpturen die ‘tot leven komen’ en de natuur vieren en de diversiteit van geliefde Disney en Pixar Figuren belichamen, van Prinsessen tot Schurken. In de Garden of Asia zijn bijvoorbeeld beelden te zien van Baymax (Big Hero 6), Mushu (Mulan) en Sisu (Raya and the Last Dragon). De Gardens of Wonder bieden een betoverende promenade voor de gasten. Merchandise Met 63 themaboetieks is winkelen in Disneyland Paris een belevenis op zich. Voor de 30e verjaardag van het resort hebben de teams meer dan 350 nieuwe exclusieve items ontworpen. Dit is het grootste productontwikkelingsprogramma dat ooit in Disneyland Paris is uitgevoerd. Gasten kunnen een hele nieuwe collectie oogverblindende producten ontdekken die exclusief zijn gewijd aan de 30e verjaardag van het resort. Van verzamelobjecten in beperkte oplage tot sleutelhangers, 30e verjaardag plushes, iconische haarbanden en trendy sweatshirts. De komende maanden worden nieuwe collecties en producten, die zijn ontworpen in samenwerking met gerenommeerde merken, toegevoegd aan de merchandisecollecties van de 30e verjaardag in de boetieks. Stella McCartney Voor de 30e verjaardag van Disneyland Paris deed Minnie een beroep op de Britse ontwerper Stella McCartney om haar eerste broekpak te creëren dat gedragen zal worden in Disneyland Paris. Avengers Campus De 30e verjaardag markeert ook de langverwachte opening van het nieuwe themagebied Avengers Campus, dat een groot onderdeel is van de transformatie van het Walt Disney Studios Park. Vanaf zomer 2022 verzamelen Superhelden uit het Marvel Universum zich in Avengers Campus. Ze nodigen gasten uit voor een gloednieuwe epische reis die bestaat uit heroïsche avonturen en missies om te vervullen, waardoor de avontuurlijke ervaring in het Marvel Universum, dat begon met de opening van Disney’s Hotel New York - The Art of Marvel in 2021, wordt uitgebreid.

COLUMN

WACHT NOU EVEN MET ‘FANTASTISCH!’ ROEPEN… Of Covid-19 nu wel of niet op z’n einde loopt, één ding lijkt glashelder: In de voorbije crisisperiode heeft de overheid de reisbranche, op wat logische afstemming na, niet al te serieus genomen. Hardop is het natuurlijk nooit gezegd, maar als veel meer dan ijverige ticketverkopers, tijdelijk gekooide winstwolven die weer zouden losgaan zodra het was toegestaan, zijn we niet gezien. Met andere woorden, het belang van de overheid (controle) ging de andere kant uit dan die van de reisbranche (‘gooi open!’), en mijn bescheiden voorstel is nu om deze tegenstelling bij een volgende pandemie niet opnieuw te laten ontstaan. Of we het nu leuk vinden of niet: ook de reisbranche moet mijns inziens vaker in termen van ‘regulering’ en ‘beheersing’ gaan denken, zodat we bij een volgende calamiteit niet weer tegenover de overheid staan, maar natuurlijke partners zijn. Als we het eens zijn dat er meer samenwerking tussen overheid en reisbranche moet komen en er meer naar elkaar geluisterd dient te worden, helpt het sowieso niet wanneer sommige reisorganisaties vanaf de eerste ‘upswing’ gaan roepen dat het alweer ‘fantastisch!’ gaat, en het een kwestie van tijd is voor alle gemiste omzet weer is ingehaald. Wat moet een minister of beleidsambtenaar denken van ondernemers die kennelijk zo gefocust zijn op het Oude Normaal? En ongevoelig lijken voor de schaduwzijden van hun eigen business inzake klimaat en virustransport? Ik pleit er juist voor niet in dat Oude Normaal te blijven hangen. Behalve dat er dan een grotere kans ontstaat vruchtbaar samen te werken met de overheid in Nederland en elders, word ik, samen met mijn mede-reisondernemers, liever onderdeel van de oplossing dan dat we onderdeel van het probleem blijven. Wie nú nog inzet op het bieden van dumpprijzen en de maximering van het aantal te verkopen vliegreizen is niet alleen een plaag voor de planeet, maar ook, in mijn ogen, een vlek op het blazoen van de reisbranche. Er is nog een andere reden om het ‘fantastisch!’-roepen even uit te stellen. Want hoeveel reisorganisaties hebben hun businessmodel al toekomstbestendig gemaakt? Wie heeft de stoute schoenen aangetrokken en reeds een model ontworpen dat een nieuwe pandemie kan doorstaan? Ik zie het nog weinig gebeuren. De stoute schoenen lijken op of niet erg in trek. Veel populairder is de opvatting om - nu het weer kan - snel geld te maken en pas na nieuwe winsten eens te gaan nadenken over ‘wat nu?’. Conclusie: door een visie op de toekomst te ontwikkelen en even te wachten met roepen dat het ‘fantastisch!’ gaat, zal het straks des te langer weer fantastisch gaan met de reisbranche.

Elske Doets

Elske Doets Eigenaar en directeur Doets Reizen

Het boeken van reizen was nog nooit zo eenvoudig.

Dutch Travel Services, één krachtige totaaloplossing voor de Nederlandse reisbranche ✓

Gebruiksvriendelijk boekingsplatform

✓

Pakketreizen van Nederlandse en Duitse reisorganisaties

✓

Direct boekbaar, specialistisch aanbod: o.a. rondreizen, ﬂy-drives

✓

Geselecteerd, dynamisch samengesteld reisaanbod met SGR(z) garantie

✓

Transparant afrekenmodel o.b.v. transacties

✓

Doorontwikkeling n.a.v. wensen gebruikers

Meer informatie of een live demo aanvragen? Ga naar dutchtravelservices.nl of bel met onze Sales toppers via 088 – 99 99 757

ADVERTORIAL

DE BETOVERENDE YUKON ‘It’s the beauty that thrills me with wonder, it’s the stillness that fills me with peace’ door Robert Service in de ‘Spell of the Yukon’ rond 1910 omschrijft goed hoe de uitgestrekte, ruige wildernis van dit gebied hem ontroert en hoe de stilte hem tot rust brengt. Laat je ook betoveren door de Yukon, of dit nou voor een paar dagen is of je weken wilt rondtrekken in een camper of auto, het zal een onvergetelijke kennismaking zijn. Voel de ‘Spell of the Yukon’.

FOTO: Mount Tombstone, Yukon - Canada

Yukon Experience Wat houdt de ‘Yukon, Larger than Life’ slogan in? De Yukon Experience staat voor een ruige, uitgestrekte natuur, rijke First Nations cultuur (inheemse volk van Canada) en geschiedenis van de grootste goudkoorts allertijden. Daarnaast vind je er een geweldige fauna, wildlife en gastvrijheid. Maar het is nog zoveel meer. Een zevental epische roadtrips door de Yukon maken je deelgenoot van de vele bergketens vol gletsjers, rivieren, talloze meren, toendra en uitgestrekte oerbossen. Er zijn meer grizzly ’s, zwarte beren, elanden, wolven, bizons, kariboes en lynxen dan bewoners. In de zomer geniet je van de bijzondere midzomernachten, die de zon maar een paar uren laat ondergaan. Richting het najaar dwarrelt de aurora door de lucht en kleurt de hemel groen, paars en geel. Van Whitehorse naar Kluane National Parc Whitehorse, de wildernis hoofdstad van Yukon, is een gezellig provinciestadje met een weidse omgeving. Het biedt ruim 700 kilometer aan wandelroutes door canyons, bijzondere musea met de geschiedenis over de First Nations, kolonisten en goudjagers, afgewisseld met leuke cafeetjes en terrassen. In de diverse, uniek gelegen lodges worden allerlei activiteiten aangeboden, zoals kanotochten, moutainbiketrips en paardrijtochten. Je kunt er uiteraard ook gewoon genieten van een spa en het buiten zijn. Het is de moeite waard om een paar dagen in en rondom Whitehorse te blijven en hiervandaan de omgeving te leren kennen. Binnen twee uur rijd je over een schilderachtige route naar Kluane National Parc en het kleine plaatsje

Haines Junction. Onderweg geniet je van grote bergketens, gletsjers, meren, rivieren, prachtige gemarkeerde wandelingen en een stop bij de lokale bakkerij. Maar het absolute hoogtepunt is een rondvlucht over het nationale park. Nieuw: per mei 2022 gaat vanuit Toronto 2x per week een directe vlucht met Air North naar Whitehorse. Goudkoorts & poolcirkel De andere kant op rijd je door het glooiende landschap naar het merengebied met o.a. het kleine toeristische plaatsje Carcross. Dit is een eldorado voor mountainbikers en wandelaars, maar er zijn ook leuke winkels en terrassen. Vergeet niet de White Pass & Yukon treinreis te maken om zo op de mooiste, onbegaanbare plaatsen te komen en alles over de goudzoekersroute te weten te komen. Via de Chilkoot trail trokken ze destijds vanuit Alaska de Yukon binnen en reisden ze verder over de Yukon rivier naar het onherbergzame hoge noorden, Dawson City. Dawson City is bekend van de grootse Klondike Gold Rush, een trek van duizenden goudzoekers in de jaren 1890. De stad is nu als een openluchtmuseum, waar je de goudkoorts nog steeds voelt. De 600 kilometer lange route naar Dawson City biedt veel leuke mogelijkheden voor overnachtingen en activiteiten. Rijd de Dempster Highway op naar het overweldigende Tombstone Territorial Park of nog verder naar de poolcirkel. Je kunt zelfs golfen onder de middernachtzon op de ‘Top of the World Golf Course’! Yukon begrijp je pas echt als je het hebt gezien, gevoeld en beleefd! Kijk op travelyukon.com.

INTERVIEW

“EEN SPEEDDATE-AVOND ORGANISEREN? NO WAY!” In een prachtig pand in Arnhem spreekt Travelpro met Harold Blanken (20 jaar geleden bedenker en oprichter van VillaVibes) en Roy van Ammers (sinds kort medeaandeelhouder) over de reisorganisatie voor hogeropgeleide singles en ja, ze zijn bekend met de vooroordelen die er bestaan over reisjes voor singles.

DOOR:

ARJEN LUTGENDORFF

Roy van Ammers en Harold Blanken

ullie ‘reizen voor hogeropgeleide singles’, zijn dat nu wel of geen dating-reisjes? Harold: “Nee, dat zijn het zeker niet.”

Dat verwachten deelnemers misschien wel. Roy: “Iedereen die meegaat is single. Stiekem vinden heel veel mensen het natuurlijk leuk om iemand te ontmoeten, maar het is niet het doel. Het gaat erom om lol te maken, om leuke dingen te doen, vakantie te vieren.” Hoe kom je erop om een reisorganisatie voor hogeropgeleide singles te starten? Harold: “Daar kwam ik in eerste instantie ook eigenlijk niet op. Het is best lang een soort betaalde hobby geweest. De eerste vijf jaar organiseerde ik alleen maar weekenden voor singles, maar dat is nu ons fundament. Pas toen mensen mij begonnen te vragen of ik ook wintersportreisjes wilde gaan organiseren, ben ik dat gaan doen. Zo zijn we ieder jaar gegroeid en door schade en schande wijzer geworden. Sinds Roy erbij is gekomen zijn we ons gaan focussen op groei, want de markt is zó groot.”

‘‘

We betekenen écht iets in het leven van singles Heb je uiteindelijk ook je partner gevonden via VillaVibes? Harold: “Ja, na een jaar lang organiseren van weekenden heb ik haar gevonden. Dat jaar was voor mij walhalla. Ik was reclamemaker en wist veel leuke concepten te bedenken voor mijn werkgever. Daarentegen was het vinden van een vrouw een probleem, terwijl dat voor mij wel belangrijk was. Ik bedacht het weekend als ideale omstandigheid voor het vinden van een partner waarop het balletje is gaan rollen. Voor het eerste weekend was al zoveel belangstelling. Ik ben gestopt als reclamemaker en wilde mijn hele leven alleen nog maar dit soort weekenden organiseren.” Hoeveel partners heb je gehad voordat je je huidige partner vond? Harold: “Nou, veel. Zoveel, dat ik dacht: ‘Ik hoef helemaal geen vrouw meer tegen te komen’.” Roy, hoe ben jij in contact gekomen met VillaVibes? Roy: “Ik heb een marketing-achtergrond en werkte hiervoor bij ABN AMRO. Ik zat vol ideeën, maar alles

ging daar zó langzaam en op een gegeven moment trok ik dat niet meer. Ik wilde iets met zingeving in een omgeving vol plezier. Bij toeval zag ik de vacature die Harold had geplaatst.” Wat is jullie missie? Roy: “We willen het leven van hogeropgeleide singles nóg leuker maken. Met supergezellige reizen waar je omringt bent door mensen met wie je een klik hebt. VillaVibes kan mensen verbinden, we betekenen écht iets in het leven van singles.” Mag je ook mee als je geen single bent? Beiden: “Nee.” Roy: “We organiseren uitsluitend groepsreizen voor singles met een baan of diploma op hbo-wo niveau. Ook de leeftijdscategorieën controleren we goed. Je mag een jaartje jonger of ouder zijn. Verder hebben we een harde garantie als het aankomt op de verhouding man/ vrouw tijdens de reis. De groepssamenstelling maakt onze reizen uniek. Hierdoor ontmoet je gegarandeerd mensen met wie je een leuke klik hebt” Hoe checken jullie of iemand echt single is? Harold: “Dat kunnen we niet checken.” Komt het vaak voor dat mensen daarover liegen? Harold: “Het komt wel voor, maar niet vaak. Als je getrouwd bent, ga je niet zo snel liegen om drie dagen mee te gaan op een weekend voor hogeropgeleide singles. Voor een avondje kan je nog weleens een keer wat verzinnen, maar voor een heel weekend wordt het al snel tricky.” En als iemand niet aan jullie eisen voldoet, maar wel een paar duizend euro wil neerleggen om mee te kunnen. Dan weigeren jullie dat dus? Harold: “Ja. We nemen wat betreft inkoop veel risico en we hebben weleens plekjes over. Maar liever een leeg bed, dan iemand die niet binnen de groep past en bijvoorbeeld te oud is. Als we zo iemand toch toelaten, dan lijden we echt reputatieschade.” Zien jullie geen kansen voor ‘reizen voor lageropgeleide singles’? Harold: “Ja, maar we zijn al zo druk met wat we nu doen. We denken vaak aan ander type groepsreizen. Denk aan een tennisreis voor vrouwen, want zonder dollen, we hebben weleens 100 vrouwen op de wachtlijst staan. Later pakken we dit soort dingen wellicht op.” Mogen reisleiders een relatie aangaan met iemand uit de groep? Hebben jullie regels? Harold: “Door schade en schande ben ik wel wijzer geworden. In het begin bood ik ‘kans op het vinden van een partner’ aan als secundaire arbeidsvoorwaarde. Dat was zowel vanuit enthousiasme als naïviteit. In

INTERVIEW

Surfstrand Ericeira in Portugal

de loop der jaren hebben we het gestandaardiseerd en geprofessionaliseerd. Wij zijn op zoek naar écht goede mensen en niet op zoek naar standaard reisleiders. Je ziet bij ons vaak mensen uit het bedrijfsleven die dit werk zo’n vijf weken voor ons doen. Dat doen zij met de wetenschap dat je tijdens een reis geen relatie aangaat met een van de deelnemers. Jullie hebben zelf een relatie. Gaan jullie nog wel mee tijdens reizen? Roy: “Ja, in november ben ik nog in Kaapverdië geweest. Als reisleider is het geen vereiste om single te zijn. Het is ook van belang dat we bij VillaVibes zo nu en dan meegaan tijdens een reis, want je moet zien wat je doet. Het ervaren. Je moet de zingeving van je werk zien. Zien hoeveel plezier je brengt, wat er gebeurt en ontstaat dankzij alle dingen die we doen.” Harold: “Tijdens oud en nieuw waren er bij ons thuis ook weer allemaal vrienden die we via VillaVibes kennen. Ons hele sociale leven is voortgekomen uit de mensen die we hebben ontmoet tijdens reizen en activiteiten met VillaVibes. Het is mega waardevol.” Hoe vaak ontstaan er relaties tijdens zo’n reis? Kan je er een getal opplakken? Harold: “Wij volgen deelnemers van onze reizen niet en eerlijk gezegd maakt het ons niet zoveel uit hoeveel relaties er ontstaan naar aanleiding van onze reizen.”

Roy: “We ontvangen wel eens trouwkaartjes en geboortekaartjes. Erg leuk. Maar voor ons is dat niet het doel.” Is dat niet iets waar jullie aan werken? Iets van First Date-reisjes om een partner te vinden? Roy: “Nee, je wilt met leuke mensen leuke dingen doen. Dat is ons doel. Leuke mensen bij elkaar brengen, mensen die een klik hebben. Onze reactie als iemand vraagt een speeddate-avond te organiseren? No way! We organiseren geen datingreizen. Als je dat erop zou plakken, dan wordt dat het doel. Dan zou de reis alleen succesvol zijn als je iemand vindt.” Hoe snel zitten de reizen vol? Harold: “We hebben onlangs een nieuwe reis op de markt gebracht. Na een vooraankondiging hebben we deze gepubliceerd en binnen drie uur zat de reis voor het hele jaar vol.” Hoe kan het dat het maximumaantal vrouwen voor een reis sneller is bereikt dan het maximumaantal mannen? Harold: “Omdat vrouwen, en voornamelijk vrouwelijke vijftigers, weten dat je bij ons snel moet boeken. Snel boeken betekent dat je binnen een paar uur moet boeken.” Roy: “We hebben ook hele gunstige

dienst hebben en hartstikke sociaal zijn, die zijn ook van harte welkom.” Verkopen jullie via reisbureaus? Roy: “Nee, alleen via onze eigen site en via affiliate marketing. De kans is aanwezig dat we in de toekomst met retailers in contact willen komen. Dat zou natuurlijk wel weer een impact hebben op onze processen, dus vooralsnog houden we het bij de onlineverkoop. We geloven in onze eigen kracht.”

annuleringsvoorwaarden, want je kan tot drie weken voor vertrek kosteloos annuleren.” Zijn het allemaal vriendinnen van jou, Harold? Harold: “Haha, misschien denken ze dat ik de reisleider ben.” Hoeveel doelgroepen hebben jullie eigenlijk? Harold: “Zeg maar drie. Mensen die op vakantie willen, maar niet weten met wie. Bijvoorbeeld omdat hun vrienden al met hun partner op reis gaan. Dan heb je ook een groep mensen die wel een vriendengroep heeft waarmee bijvoorbeeld in de zomer op reis wordt gegaan, maar willen wintersporten en waarvan vrienden dat niet willen of kunnen. Als derde heb je mensen die hun kans willen vergroten om iemand te ontmoeten. In de kroeg is het toch hard werken en waar kan je nog meer leuke mensen ontmoeten? Bij ons.” Jullie zijn er voor hogeropgeleiden. Hoe kijken jullie naar een boeking wanneer die binnenkomt? Moet je je opleiding invullen? Harold: “Ja, je moet zowel je beroep als je opleiding invullen. Wij geven zes garanties, waarvan de hogeropgeleide garantie er een is.” Maar moet je een kopie van je opleiding meesturen? Harold: “Nee. Je kan liegen. Maar met het invullen van de opleiding en baan willen wij de kans dat je gelijkgestemden ontmoet zo groot mogelijk maken. Je hebt ook mensen zonder diploma die tien mensen in

Wat is tijdens een reis een van de belangrijkere dingen? Harold: “Onze reisleiders zorgen ervoor dat mensen zich op hun gemak voelen in de groep. Het is tijdens de reis ook het doel dat iedereen zichzelf durft te zijn en vroeg of laat gebeurt dat ook. Tijdens de start van de reis komen veel deelnemers met dezelfde ideeën binnen, gespannen, zeker als ze voor het eerst meegaan. Wij zijn erin gespecialiseerd om mensen zo snel mogelijk relaxed te krijgen waardoor ze zich snel op hun gemak voelen. Als kernwaarde hebben wij plezier en intimiteit. Veel mensen denken bij intimiteit aan seks of romantiek, maar bij ons betekent intimiteit dichtbij komen. Ervoor zorgen dat mensen bij elkaar aan tafel gaan zitten, ervoor zorgen dat deelnemers snel hun masker afzetten.” Denken jullie ook aan uitbreiding van het aantal bestemmingen? Harold: “Continu. We hebben onlangs een Texel Experience gelanceerd. Nadat we de nieuwsbrief uitstuurden hebben 150 mensen geboekt binnen 2,5 uur. Dat is voor ons heel veel. We proberen ons huidige aanbod schaalbaar te maken.” Hebben jullie ook bepaalde themareizen die jullie niet doen? Festivalreizen bijvoorbeeld… Roy: “We hebben veel verschillende reiscategorieën. Van zeilvakanties tot wintersport en van wielrennen tot weekendjes weg. Maar festivalreizen hebben we nog niet. We hebben overigens wel ons eigen festival, zodat mensen kennis met onze organisatie kunnen maken: Het Singles Beach Festival. Daarvoor hebben we zelfs een Gouden Giraffe gewonnen, de prijs voor het beste evenement van Nederland. Bij ons gaat het echt om de groep, de bestemming is het decor. Wij zijn geen specialist in een bestemming. Je gaat ook mee om de bestemming, maar het gaat vooral om de gezelligheid met de groep en het doen van leuke activiteiten.” Hoe ziet de toekomst eruit? Harold: “Er zijn ongeveer een miljoen hoogopgeleide singles in Nederland. Bij ons gaan er nu per jaar zo’n 7.500 mee en we groeien hard. Er is heel veel potentie, maar daarvoor moeten we ook heel veel investeren in onze mensen, in onze processen, in online marketing, enzovoorts.”

Wordt het niet eens tijd om je eigen dromen te volgen?

Dat je in de allerleukste branche werkt wist je natuurlijk al. Maar heb je je wel eens afgevraagd hoeveel leuker het is als je ook nog zelfstandig ondernemer bent? Dat jij besluit hoe, wanneer en voor wie jij je droomreizen samenstelt. Maar wel met de steun van een professionele organisatie die jou met alles kan helpen waar je hulp bij nodig hebt.

Ontdek het nieuwe werken en word net als vele andere reisprofessionals lid van de leukste reisclub van Nederland! Meer weten? Neem snel een kijkje op zelfstandigreisadviseur.nl/dromen

“BLIJF VOORAL NIET DE HELE WEEK OP EEN STRANDBEDJE LIGGEN” Diepblauwe zeeën, imposante landschappen, heerlijk eten, gastvrije bevolking en ontelbaar veel stranden, dat is Turkije. Travelpro spreekt over deze fijne vakantiebestemming met de productmanagers van TUI, FTI Reizen en Corendon.

DOOR: SHARON EVERS

heeft Corendon Playa Kemer naast een naamswijziging ook een volledige renovatie ondergaan en kan dus als een totaal nieuw product worden beschouwd.” Şükrü Onal

“GA IN TURKIJE OP ZOEK NAAR LEUKE LOKALE RESTAURANTS” Şükrü Onal (productmanager Turkije bij Corendon): “Turkije is erg populair en staat in de top drie van populairste bestemmingen binnen Europa. De vijf populairste bestemmingen zijn al jaren: Antalya, Bodrum, Marmaris, Kuşadası en İstanbul. Er is ook vraag naar de wat minder bekende bestemmingen, zoals als Dalyan, Fethiye en Foça die nu uitgroeien tot topbestemmingen in Turkije.” Heeft Corendon nieuwe accommodaties opgenomen in het aanbod? “We voegen bijna elk jaar nieuwe accommodaties toe aan ons aanbod om onze klanten een andere beleving te bieden en in te spelen op de ontwikkelingen in de markt. Cullinan Resort in Belek is een van de nieuwe luxe trendhotels die we vanaf komende zomer aanbieden. We voegen ook boetiekhotels (Charme hotels), zoals Porto Amore, toe. Montana Pine is ook terug in ons aanbod, een heel mooi hotel in Fethiye. Tenslotte

Wat mag je als vakantieganger eigenlijk niet overslaan als je in Turkije bent? “Eigenlijk mag je een bezoek aan Cappadocië niet overslaan. Dit is een gebied dat je een keer in je leven gezien moet hebben. Maar ook, ga eens lekker buiten het hotel dineren.” Wat maakt Turkije voor jou persoonlijk aantrekkelijk? “De Turkse keuken is zeer karakteristiek en staat vooral bekend om de kwaliteit van producten. Maar vooral de levendigheid en dat er 24 uur leven op straat is, vind ik geweldig.” Heb je enkele persoonlijke Turkije-reistips? “Ik denk dat dit jaar niet alleen in Turkije, maar bijna op elke bestemming mensen vooral een hotelvakantie boeken. Ik raad mensen aan om niet alleen in het hotel te blijven, maar er ook op uit te trekken om een geweldige reiservaring van de bestemming te krijgen. Ga in Turkije op zoek naar leuke lokale restaurants in het centrum van de bestemming waar je echt heerlijke kebab kunt eten. Lokale visrestaurants zijn ook de moeite waard om te bezoeken. Hier vind je de smaken van de typische Turkse keuken die

Turkije is... ...All Inclusive ...genieten ...relaxen ...plezier VERTREK VANAF

✔ Amsterdam ✔ Rotterdam ✔ Eindhoven GRATIS ✔ Maastricht PARKEREN GRATIS ✔ Groningen PARK EREN ✔ Brussel Antalya 4*+ Grand Park Lara

Kemer 5* Corendon Playa

Turkije boek je bij Corendon!

anders zijn dan de internationale gerechten die je in hotels proeft. Ook het bezoeken van traditionele bazaars geeft je echt het gevoel van authentiek Turkije.” Heb je verkooptips voor reisagenten? “Mensen reizen veel, maar toch is een groot gedeelte hiervan nog niet in Turkije geweest. Als mensen op zoek zijn naar iets anders en je kunt ze overtuigen om naar Turkije te reizen dan denk ik dat je van deze klanten makkelijke repeaters kunt maken.”

Anne Raamsteeboers

“KEER OP KEER WEET HET BINNENLAND MIJ TE VERRASSEN”

Anne Raamsteeboers (productmanager FTI Reizen): “Turkije is altijd al onze best geboekte bestemming geweest en daar is eigenlijk, ondanks code oranje, geen verandering in gekomen. De vraag naar deze zon-, zee- en strandbestemming is ontzettend groot.” Wat mag je als vakantieganger eigenlijk niet overslaan als je in Turkije bent? “Turkije staat bekend als echte zonbestemming, maar heeft nog veel meer te bieden. Zo zijn er talloze charmante dorpjes en steden met veel culturele highlights die een bezoek waard zijn. Aan de Egeïsche kust vind je bijvoorbeeld Alaçati, een authentiek en fotogeniek vissersdorpje met smalle straatjes en sfeervolle terrasjes. Sportievelingen kunnen hier ook hun hart ophalen, je kunt hier namelijk goed kiten. In het kleinere plaatsje Bitez kun je het traditionele Turkse leven ervaren en is dan ook zeker een mustsee. Ook een bezoek aan een van de meest bezochte bezienswaardigheden van Turkije mag absoluut niet ontbreken - in Efeze vergaap je je aan eeuwenoude cultuur in een van de best bewaarde antieke steden van de westerse wereld en na Rome de grootste stad van het Romeinse rijk. Het kleine vakantieoord Belek is de golfplaats van Turkije. Door het mediterrane klimaat kun je hier het hele jaar door je handicap verbeteren op een van de vele golfbanen. Een grote keuze aan watersporten en het kilometerslange zandstrand maken Belek tot een populaire bestemming voor het hele gezin.” Wat maakt Turkije voor jou aantrekkelijk? “Turkije staat natuurlijk bekend om de kilometerslange stranden, aangename temperatuur, luxe en ruime resorts met goede

all-inclusive-formules en de beste service. Maar blijf vooral niet de hele week op een strandbedje liggen, want het land heeft nog zoveel meer te bieden. Keer op keer weet het binnenland met beboste berggebieden mij te verrassen. Ontdek bijvoorbeeld het waanzinnige Taurusgebergte, scheur off-road met een jeep door de mooie bergen, stop bij mooie uitzichtpunten zoals de Eagle Canyon en als je durft, ga raften in de Köprülü Canyon.” Wat is jouw persoonlijke tip? “Afgelopen jaar ben ik voor het eerst in het themapark Land of Legends (zo’n vijf kilometer van Belek, red.) geweest en geloof mij, zowel jong als oud vermaakt zich hier. Het themapark is verdeeld in onder meer een attractiepark met verschillende achtbanen en shows, maar heeft ook een aquapark met ruime zwembaden en spectaculaire glijbanen. Met gemak beleef je hier de hele dag plezier. Als je het mij vraagt moet je ook echt eens dineren in een lokaal restaurant onder het genot van traditionele muziek - heerlijk eten en een gezellige avond gegarandeerd.”

VAN BOVEN NAAR BENEDEN: Bodrum; Celsus Library in Efeze in Izmir RECHTS: Fethiye

SPECIAL

Djura Brinkman

“OVERAL WORD JE MET OPEN ARMEN ONTVANGEN” Djura Brinkman (productmanager Turkije bij TUI Nederland) laat weten dat de Turkse Riviera een van de populairdere vakantiebestemmingen in Turkije is. “De combinatie van prachtige baaien en stranden, historische gebouwen en hoge bergen, zorgt er ieder jaar weer voor dat het gebied bovenaan de lijst van favoriete vakantiebestemmingen in Turkije staat. Voornamelijk Side als populairste badplaats door de mix van een historische binnenstad en goede kwalitatieve mix van hotels aan een gezellige boulevard. Hierna volgt Lara, dat bekend staat om de hoge kwaliteitsresorts, langgerekt strand en hoogstaande entertainment. Maar ook Belek, waar de beste golfresorts te vinden zijn en Alanya biedt een goed product ten opzichte van de prijs-kwaliteitverhouding. Daarna volgt de Lycische kust. Deze regio ligt aan de uitlopers van het Taurusgebergte en wordt versierd door parelwitte zandstranden en heuvels die bedekt zijn met geurige pijnbomen. Populaire plaatsen zijn onder meer Marmaris, Sarigerme en Fethiye. Dan heb je ook de Egeïsche en Noord-Egeïsche kust met de populaire badplaatsen Bodrum en Kusadasi.” Is er ook vraag naar de wat minder bekende bestemmingen? “Door corona heeft het toerisme vanuit Nederland naar Turkije de afgelopen twee zomers grotendeels op z’n gat gelegen. We zijn blij dat dit nu weer oppakt. Dit vakantieland heeft z’n gelijke niet als het gaat om prijs-kwaliteitverhouding. Het is op dit moment (eind januari, red.) nog te vroeg om te zeggen of ook de minder bekende bestemmingen weer worden opgepakt.” Zijn er nieuwe accommodaties bijgekomen die TUI aanbiedt? “In de zomer van 2020 hebben we het nieuwe Time To Smile Mavi (Bodrum) geopend en zijn een samenwerking gestart met de hotelketen Paloma. Paloma biedt een breed scala aan hotels en we bieden onder meer de volgende hotels aan: Paloma Grida (Belek), dit is een gemoedelijk dorps opgezet hotel voor jong en oud. Welbekend op de Nederlandse markt is Paloma Oceana (Side) met ruime keuze uit à la carte restaurants, Paloma Finesse (Side) is een architectonisch en uniek gebouw met een moderne en relaxte vibe. Paloma Perissia

TURKS FEESTJE Manfred Lahey, Hoofd product TUI Nederland: “Turkije is een enorm belangrijke bestemming voor de Nederlandse vakantieganger én voor ons als reisorganisator. De reiszin van de consument borrelt in de markt en we zien de boekingen fors toenemen. Niet alleen op korte termijn vertrek, maar ook voor de zomer. Daarmee komt Turkije ook weer vol in beeld, na afgelopen twee zomers nagenoeg afwezig te zijn geweest in het aanbod. Dat willen we groots onder de aandacht brengen, zelfs vieren. En dat feestje gaan we vieren met heel veel verschillende partijen; hoteliers, consumenten, influencers, pers, TUI-collega’s en natuurlijk ook reisagenten. We vullen een hele Boeing 737 MAX (189 seats) om op 31 maart naar Antalya te vliegen. Dit vliegtuig draagt ook op de romp de naam ‘Antalya’ en zal bij aankomst gedoopt worden. Aansluitend krijgt het diverse gezelschap verschillende programma’s aangeboden en kunnen ze naar keuze 2 of 3 april weer terugvliegen.” Er is geen open inschrijving voor deze trip, de diverse groepen worden apart uitgenodigd. Zo ook de TUI Courtesy Club leden. Dimitri Joannides: “We kijken er enorm naar uit om met onze Courtesy Club gezamenlijk weer bij elkaar te komen. Het is altijd zeer vruchtbaar en aangenaam om met de club op pad te gaan en het is nu weer hoog tijd om met onze belangrijkste verkooppartners naar een belangrijke bestemming als Turkije af te reizen.”

(Side) biedt goed entertainment. Paloma Orenda (Side) is perfect voor sportievelingen. Paloma Foresta (Kemer) ligt in de bergen van Kemer en is ook bekend op de Nederlandse markt. Club Marvy (Ozdere) biedt luxe, groen en comfort. Verder zijn er ook nieuwe TUIconcepthotels: TUI BLUE Pascha Bay voor families én stellen, Turan Prince met TUI KIDS club, Felicia Village met TUI KIDS club

FOTO: Ga eens raften in de Köprülü Canyon

en TUI BLUE Grand Azur aan de boulevard van Marmaris. Dit is een vijfsterrenluxehotel voor iedereen. We zijn ook gestart met een samenwerking met Rixos en bieden onder meer: Rixos Premium Tekirova (Kemer), Rixos Sungate (Kemer), Rixos Premium Belek (Belek) Rixos Beldibi (Kemer) en Rixos Premium Bodrum (Torba) aan. Buiten de samenwerking die we met Rixos hebben in de kuststreken, bekijken we welke mogelijkheden we nog meer hebben met deze partner.” Wat mag je als vakantieganger eigenlijk niet overslaan als je in Turkije bent? “Een bezoekje aan de hammam, het lekkere Turkse eten - laat op je tafel een heerlijke mezze neerzetten en geniet -, paragliden in Fethiye en een citytrip naar Istanbul. Maar ook een adembenemende hike door de Saklikent kloof, de legendarische stad Efeze in Kusadasi. Het charmante Bodrum met z’n gezellige straatjes, de grotwoningen in Cappadocië en geniet van een stranddag in het hippe Bitez.” Wat maakt Turkije voor jou persoonlijk aantrekkelijk? “Op absoluut nummer één staan de gastvrijheid en vriendelijkheid. Overal word je met open armen ontvangen en volgestopt met Turkse koffie of thee en lekkernijen (baklava). Ze zijn trots op hun land en wat ze je kunnen aanbieden, hun enthousiasme werkt aanstekelijk waardoor je elk jaar wilt terugkomen. Aan echt alles wordt gedacht. Zowel professioneel als privé is het een fantastische bestemming waar ik graag op bezoek ga. Daarbij is de omgeving, de stranden, de cultuur en de gezellige stadjes, in combinatie met de relatief korte vlucht voor mij aantrekkelijk om een perfecte vakantie te beleven.” Wat is jouw persoonlijke Turkije-reistip? “Cappadocië, dat is een ander stuk Turkije.

Hier zie je wonderbaarlijke rotsformaties in de meest bizarre vormen en maten en verborgen ondergrondse steden, tot wel elf verdiepingen diep. Dit unieke gebied met een lange geologische geschiedenis en sporen van duizenden jaren bewoning is een echte trekpleister en hoort absoluut op je bucketlist thuis. Maak een ballonvaart of ervaar in de ochtend de afvaart van de luchtballonnen. De stilte en het geluid van de luchtballonnen met een opgaande zon is adembenemend. Heb je verkooptips voor reisagenten? “Wanneer je Turkije verkoopt, weet je zeker dat je klanten er een fantastische vakantie gaan hebben. De prijs-kwaliteitverhouding is meer dan uitstekend. Je wordt heel warm onthaald en in de watten gelegd…”

TRAVEL IMPRESSIONS Six Senses Kaplankaya is een pareltje aan de kust ten noorden van Bodrum. De uitstraling van het resort is adembenemend: het witte ontwerp spat echt van de groene heuvels af. Alle kamers hebben een balkon of (dak)terras en zeezicht. Ook zijn er residenties met meerdere slaapkamers, keuken en privézwembad - ideaal voor families of diegenen die meer ruimte en privacy willen, maar wel mét alle services en faciliteiten van een resort. En die faciliteiten zijn er in overvloed. Er zijn onder meer een restaurants, een gym, tennisbanen, watersportcentrum en kinderclub. Ook op het gebied van ontspanning valt er van alles te kiezen: er worden mind-body-lessen gegeven, je kunt relaxen bij drie zwembaden of op een van de vier privéstranden en daarnaast is er de wereldberoemde Six Senses Spa. Je vindt dit resort in het aanbod van Travel Impressions en bij boeking via hen ontvangt je klant een fles wijn, fruit en een spategoed van € 100 per kamer per verblijf.

INTERVIEW

“ALS JE IETS WIL, WEET DAT HET MOGELIJK IS” DOOR:

SHARON EVERS

Zelf bepalen waar en wanneer je werkt en niet gebonden zijn aan een bepaald aantal vakantiedagen, dat is voor Lonne Rijvers (Solon Travel) vrijheid. En daarom heeft ze Nederland ingeruild voor wisselende plekken in de wereld. Een soort living the dream…

FOTO: Lonne Rijvers

H H

oe ben je het vak van ZRA ingerold? “In 2018 rondde ik mijn studie Management Toerisme af. Ik begon braaf aan een fulltime job, maar al gauw kwam ik erachter dat 40 uur per week op kantoor zitten niet voor mij is weggelegd. Ik besloot mijn baan op te zeggen, mijn hele hebben en houwen te verkopen, mijn eigen reisblog (blog.solontravel.nl) op te zetten en voor onbepaalde tijd op wereldreis te gaan. Met liefde nam ik mensen digitaal mee op reis. Vanwege corona kwam er na dertien maanden abrupt een einde aan mijn reis. Ik stelde mezelf de vraag wat ik wilde. Het leek me fantastisch om mensen niet alleen via mijn blog

en Instagram-account (@solontravel) te informeren en inspireren, maar ook om daadwerkelijk reizen samen te stellen en mensen op avontuur te sturen. Niks moet, maar de wereld moet worden gezien. Ik ben me online gaan oriënteren en kwam zo bij het zelfstandig reisagentschap uit van Personal Touch Travel.” Waarom heb je hiervoor gekozen? “Ik vind vrijheid superbelangrijk. Ik wil graag zelf bepalen waar en wanneer ik werk en niet gebonden zijn aan 25 vakantiedagen per jaar. Daarnaast gun ik iedereen het geluksgevoel dat reizen je geeft. Ik zie het als een

INTERVIEW

uitdaging om mensen buiten hun comfortzone te laten gaan. Juist dáár gebeuren mooie dingen.” Wat maakt reizen voor jou speciaal? “Op reis heb ik het gevoel dat ik echt leef. Ik haal alles uit een dag, omdat ik misschien nooit meer op die plek kom. Ik daag mezelf uit, zoek grenzen op en verleg deze. Iedere dag kun je letterlijk kiezen welke richting je opgaat. Je komt in situaties terecht waarvan je van tevoren nooit had kunnen bedenken dat het zou gebeuren - in positieve zin. Daarnaast geniet ik enorm van de connecties met locals en andere reizigers. Ik vind het interessant om te zien hoe zij in het leven staan.” Wat weet je nog van je allereerste reis, waar ging deze naartoe? “Mijn allereerste reis was naar Marokko. Toen ik 18 jaar werd, mocht ik voor mijn verjaardag een bestemming in Europa kiezen. Voor één keer lag dit prachtige land in Europa, haha. Het smaakte naar meer en niet veel later vertrok ik naar Vietnam. Daarmee was het hek van de dam.” Wat doe je het liefst op reis? “Foto’s schieten. Laat mij maar de hele dag op pad gaan met mijn drone en camera naar de meest prachtige plekken om verhalen te vertellen.” Je hebt net een tijd in Portugal gezeten, waarom dit land? “Ik ga een reis opzetten naar (on)bekende plekken in Portugal en wilde daarvoor zelf veldwerk doen. Daarnaast was het coronawise een logische keuze én een van de weinige bestemmingen in Europa waar het in het najaar nog lekker weer is. Ook niet onbelangrijk…” Heb je je ergens over verbaasd in Portugal? “Dat je er écht alles hebt. Het maakt niet uit naar wat voor vakantie je op zoek bent, in Portugal vind je ‘m. Maak een roadtrip door Alentejo en de Algarve, proef wijn in de Douro Vallei, het oudste afgebakende wijngebied ter wereld of ontdek bruisende steden als Lissabon en Porto.” Welke bijzondere pareltjes heb je ontdekt? “Het nationaal park Peneda-Gerês in het noorden van Portugal tegen de Spaanse grens is zeker zo’n parel. Het is relatief rustig qua toerisme en de natuur is fenomenaal. Stop dan ook meteen in het stadje Braga. Hier zit je lekker tussen de locals en dat is ook terug te zien aan de prijzen. Ook Alentejo is wat mij betreft een regio die behoorlijk wordt onderschat. De binnenlanden voelen buiten-Europees aan en de kust onder Lissabon is een zeer goed alternatief voor de Algarve.” Is het wonen in het buitenland gemakkelijk te combineren met je eigen business? “Qua voorzieningen zit je in Portugal helemaal goed. Zeker in Lissabon werken enorm veel mensen remote.

Het is altijd fijn om je te omringen met gelijkgestemden. Onderschat ook zeker niet wat het doet je met je productiviteit als je weet dat er nog van alles te ontdekken valt. Je krijgt een hoop werk gedaan in een paar uur.” Welke uitdagingen heb je als je in buitenland bent in combinatie met je ZRA-schap? “De basis is natuurlijk een stabiele internetverbinding. Dat kan nog wel eens een uitdaging zijn. Steeds meer plekken hebben goede wifi, omdat je de menukaart online moet bekijken. Dat is wel een klein positief gevolg van Covid-19.” Is het lastig om je klanten/collega’s niet face-to-face te zien? “Ik ben van mening dat het niet per se nodig is om succesvol te zijn. Zeker niet als je van begin af aan met name online zichtbaar bent. Mensen weten het en raken eraan gewend. Ik heb altijd een videocall met klanten, zodat er toch persoonlijk contact is. Dat vind ik belangrijk. Overigens is het wel heel leuk om klanten en collega’s face-to-face te zien.”

‘‘

Op reis heb ik het gevoel dat ik echt leef

Je bent nu in een heel ander werelddeel, waarom heb je gekozen voor Zuid- en Midden-Amerika? “Met mijn wereldreis wilde ik letterlijk een rondje om de wereld maken. Helaas kwam ik vanwege corona niet verder dan Nieuw-Zeeland. In alle bescheidenheid wil ik zeggen dat ik al best wat van de wereld heb mogen zien. De teller staat inmiddels op 44 landen. Zuid- en MiddenAmerika is voor mij nog onbekend terrein. Dat geeft weer een nieuwe soort gezonde spanning.” Welke landen staan nog meer op de planning? “Heb je even? Met stip staat op nummer één Nepal. Ik wil heel graag het Annapurna circuit lopen in de Himalaya. Ook lijkt Patagonië me fenomenaal. Verder zie ik mezelf ook best even settelen in Argentinië en Zuid-Afrika.” Een tip voor de lezer? “Als je iets wil en ergens van droomt, weet dat het mogelijk is. Ga ervoor! Wat heb je te verliezen? Een paar jaar geleden had ik ook niet gedacht dat ik momenteel Solon Travel run vanuit Colombia.”

“MENSEN DENKEN: REISADVIEZEN MY ASS” DOOR:

ARJEN LUTGENDORFF

FOTO'S:

“Ik ben getrouwd op 18 september, dus mijn vrouw was helemaal niet blij met deze actie. Zij was helemaal over de zeik. Terwijl we op huwelijksreis waren, was ik aan het bellen met radiostations, kranten, enzovoorts over de rechtszaak die we hadden aangespannen tegen de Nederlandse Staat.”

LODE GREVEN

ls Joshua van Eijndhoven, oprichter en managing director van Voja Travel, ergens voor gaat, dan gaat hij er vol voor. Dat blijkt ook wel uit zijn boek ‘Op reis met de Hope’, dat hij schreef over zijn zes jaar durende wereldreis met een zeilboot. Daarvoor schoof hij zijn carrièreplannen als advocaat aan de kant. Vorig jaar nam hij het initiatief tot een rechtszaak tegen de Nederlandse Staat om op die manier de reisadviezen gewijzigd te krijgen. Ruim 70 reisorganisaties sloten zich aan. Travelpro spreekt Joshua op het kantoor in Utrecht waar Voja Travel sinds mei 2020 zit. Je had toch kunnen wachten met de rechtszaak tot na je huwelijksreis? “Dat klopt, maar je moet een maatschappelijk momentum pakken. Als ik langer had gewacht, dan was het aantal besmettingen snel opgelopen en dat gebeurde uiteindelijk ook.” Jijzelf en Voja Travel zijn opeens bekende namen in de reisbranche. “Als ik de keuze had gehad, dan had ik het niet gedaan. Ik ben blij dat het goed heeft uitgepakt, dat zoveel reisorganisaties zich bij ons hebben aangesloten en we hebben hele positieve reacties ontvangen. We zijn een kleine reisorganisatie en hebben nooit de intentie gehad om ons te mengen in het publieke debat.” Ruim 70 reisbedrijven sloten zich bij je initiatief aan. Je kan wel een nieuwe brancheorganisatie starten. “Dat gaan we absoluut niet doen. Zoiets is niks voor mij.” Snap je waarom de ANVR geen rechtszaak is gestart? “Ik snap heel goed dat zij goede lijntjes hebben met Buitenlandse Zaken en daarom niet zelf een rechtszaak zijn gestart. Voor ANVR-leden voelt het misschien ook een beetje raar om iets te doen wanneer de ANVR zelf ‘niks’ juridisch doet, en zich concentreert op de lobby

en andere kanalen. Wij zijn geen ANVR-lid, maar ik ben jurist en heb altijd veel geschreven en wist dat ik handig ben met een stukje woordvoerderschap. Ik dacht, we moeten iets doen, want er gebeurt niks. Ik vind het bijvoorbeeld teleurstellend dat de Tweede Kamer een motie aanneemt en dat de regering er dan toch voor kiest om er niets aan te doen. Raar.” Hoe vind je dat de ANVR er verder mee is omgegaan? “Ik hoor soms kritiek vanuit de branche, maar sluit mij daar verder niet echt bij aan. Ik denk dat de ANVR een reputatie en naam heeft die ze in lange tijd hebben opgebouwd en daar zijn ze heel zuinig op. Koninklijke Horeca Nederland is activistischer en ik hoor veel mensen die vinden dat het ‘Koninklijke’ wel uit de naam mag worden gehaald. Ik denk dat de ANVR heel erg z’n best doet en politiek steeds meer een statement is gaan maken, dat ze de druk langzaam opvoeren. Ook vindt er achter de schermen een lobby plaats. Een ‘good cop/bad cop’ rolverdeling kan daarbij prima werken.” Je bent ondertussen nog geen ANVR- of VvKR-lid? “Nee. We waren bezig met de ANVR, maar toen begon de coronacrisis. Voor de VvKR zijn we weer net iets te groot. Ik weet nog niet of we het ANVR-lidmaatschap weer willen oppakken, dat is voor latere zorg.” Wanneer ontstond bij jou het gevoel dat je iets moest doen aan de reisadviezen? “In juni. Ik schreef destijds een interne memo over omboeken bij een oranje reisadvies. Op een gegeven moment heb ik gezegd; als er in september geen beweging komt bij de overheid of bij de ANVR, dan gaan we procederen om een statement te maken en om ervoor te zorgen dat de overheid de reisbranche niet vergeet bij de versoepelingen, want dat gebeurde continu. In deze periode ben ik in de problematiek gedoken en gaan denken: ‘Hoe zit het eigenlijk met de échte risico’s van corona’?”

INTERVIEW

‘‘

We moeten iets doen, want er gebeurt niks

Joshua van Eijndhoven

Wat viel je op? “Dat de risico’s voor mensen onder de 60 jaar heel laag zijn. Voordat er vaccins waren, overleden er van de mensen onder de 50 jaar meer in het verkeer dan aan corona. Door de vaccins werd het risico helemaal nihil.” Waarom besloot je tot eigen onderzoek naar corona, terwijl je geen virusexpert bent? “Ik respecteer de wetenschap, maar dat betekent niet dat je je verstand moet uitschakelen. Je hoeft geen viroloog te zijn om statistieken te kunnen lezen en te zien hoeveel mensen er overlijden aan corona. Ik doe geen voorspellingen over maatregelen, maar kijk wat de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zegt. Die zegt

al heel lang dat je gevaccineerd gewoon kan reizen én adviseert al sinds juli dat je gevaccineerde reizigers niet moet testen. Waarom doen we dat dan in Nederland? Ik heb heel lang het idee gehad dat wetenschappers de goede maatregelen namen, totdat we klaar waren met vaccineren. Ik was bang voor een hellend vlak, waarbij iedereen gevaccineerd zou zijn maar er geen einde aan de maatregelen zou komen. Dat is precies wat er is gebeurd. Het échte probleem is een zorgprobleem. De vraag is: ‘Hoe bieden wij de zorg voor die vaak oudere en zwakkere mensen met corona’. Maar om te beweren dat corona gevaarlijk is voor de gevaccineerde reiziger, dat is gewoon niet zo.”

Er werd over de rechtszaak ook wel gezegd dat de buitenwereld het zou zien als een rechtszaak door de gehele reisbranche, wat er weer voor zou zorgen dat de gehele reisbranche in een kwaad daglicht zou staan. Hoe zie jij dat? “Wat wij vonden, vond de Tweede Kamer ook en de Tweede Kamer spreekt namens alle Nederlanders. Het feit dat de motie met 85% is aangenomen, laat zien dat het niet klopt. Heel veel mensen en journalisten die er waren, lieten ons weten dat ze het met ons eens zijn. Er is altijd onzekerheid, maar maak je nou eens hard voor de dingen waar je in gelooft in plaats van altijd maar bezig te zijn met het managen van wat andere mensen van je vinden. Doe wat jij denkt dat goed is.” Veel mensen zeiden direct dat het kort geding geen schijn van kans had, dat jullie het voor de bühne deden. “Het is niet voor de bühne geweest. We hadden drie doelen. We wilden dat iedereen in Nederland heel vaak ging horen dat een reisadvies maar een advies is. We wisten dat dit, ook al zouden we niet winnen, het boekgedrag positief zou beïnvloeden en dat is ook gebeurd. Als je naar een krant gaat en je zegt: ‘Weet je dat een reisadvies maar een advies is’. Dan publiceert niemand het. Als je de Staat dagvaart, dan kan je je verhaal kwijt en we hebben het vaak kunnen herhalen. Ons tweede doel was om politiek draagvlak te creëren. Dat kan alleen wanneer je je standpunt veel in de media krijgt. Dat is gebeurd en de Tweede Kamer heeft gezegd: ‘We zijn het eens met de reisbranche’. Ik denk dat alle media-aandacht daar wel toe heeft bijgedragen. Het derde doel was dat de

rechter ons gelijk zou geven. Dat lukte niet, maar ik ben tevreden dat we twee van de drie doelen hebben gehaald.” Had je zelf serieus het idee dat jullie kans maakten om het kort geding te winnen? “Nee. Het was leuk geweest. Als het puur en alleen was geweest om de zaak te winnen, dan was het een beetje zonde geweest van het geld - zo’n € 35.000.” Je vindt het ook niet gek dat de rechter jullie geen gelijk heeft gegeven? Je bent wel overtuigd van je eigen standpunt toch? “Dat laatste zeer zeker. Ik vind dat rechters zich tijdens de coronacrisis té terughoudend hebben opgesteld, té makkelijk verwijzen naar specialisten, enzovoorts. De beperking van burgerlijke vrijheden en van de democratie - want er ligt gewoon een motie van de Tweede Kamer - gaat best ver. Je ziet in de data dat het vooral mensen zijn tussen de 70 en 90 jaar die overlijden aan corona. Die 11% die overblijft, dat zijn juist mensen die reizen én gevaccineerd zijn. Ik vind dat je als rechter best wel naar de data mag kijken en dat is helemaal niet zo moeilijk. Wij hebben die data ook aangeleverd. De kans dat jij als gevaccineerde reiziger op reis een verkeersongeluk krijgt en overlijdt is groter dan dat je overlijdt aan corona. Als de overheid dan spreekt van zeer hoog risico, dan vind ik dat je als rechter iets pro-actiever mag zijn op de bescherming van vrijetijdsbesteding, zoals dat in Artikel 22 in onze grondwet staat.”

INTERVIEW

Je bent lang met corona en de reisadviezen bezig geweest. Heb je er ondertussen genoeg van? “Ja. Als onze verkoop heel erg was achtergebleven, dan zou ik nu helemaal over de zeik zijn. Het laatste kwartaal van 2021 was goed en ook nu loopt de verkoop goed door.” Maar je gaat niet nog een rechtszaak starten? “Ik twijfel, maar onze zakken zijn niet zo diep als die van bijvoorbeeld de ANVR. Een kort geding is niet voor schadevergoeding, een bodemprocedure wel en ik denk dat er een hele goede zaak te maken is. De WHO heeft twee weken geleden gezegd dat zij verwachten dat 60% van de Europeanen voor maart het virus krijgt. Dat zie je ook in de aantallen en de regering noemt het ook. Als je dat al weet, dan betekent dat dus dat het niets uitmaakt of mensen wel of niet reizen. Als je in Nederland blijft, krijg je het virus ook. Ik snap niet welk belang de overheid heeft bij het advies om niet te reizen. Aan de andere kant zorgt het voor grote schade. Lijkt mij een duidelijke zaak.”

‘‘

Vakantie is bij uitstek een luxeproduct Heb jij een voorbeeld in de reissector, iemand of een partij die het goed heeft aangepakt tijdens de coronacrisis. “De reisbranche in het Verenigd Koninkrijk. Die hebben als gehele reisbranche één standpunt ingenomen. Niet alleen de leden van één branchevereniging, maar alle (individuele) partijen. Nederlandse reisbedrijven zijn heel erg bang hoe standpunten worden ontvangen en of ze niet als wappie worden neergezet. Een democratie houd je samen in stand, vrijheid van meningsuiting en publiek debat zijn onderdeel van een gezonde democratie. Nu zie je heel snel dat als iemand z’n mening geeft dat hij of zij wordt weggezet als wappie, dat is eigenlijk heel schadelijk. In een gezonde, levende democratie is er ruimte voor publiek debat. Ik denk als wij als branche zeggen dat we het Britse model willen, stoppen met testen, stoppen met quarantaine en door, dat dat veel kansen biedt. Mijn oproep aan de branche is: ‘Pleit voor het Britse model’.” Had je niet van doorgewinterde CEO’s in de reisbranche verwacht dat zij voor een rechtsgang zouden kiezen? Zijn anderen niet te voorzichtig geweest? “Ik denk dat het afbreukrisico voor die grote clubs groot is. Je ziet dat partijen die zich te veel hebben uitgesproken van alles over zich heen krijgen. Kijk maar naar Corendon, dat de Tweede Kamer zelfs over zich heen kreeg. Aan de andere kant vind ik dat de reisbranche en de maatschappij als geheel een verantwoordelijkheid hebben om op te staan

voor de democratie, om te gaan staan voor een open en vrije maatschappij. Je hoort vanuit allerlei hoeken dat het niet meer zo kan doorgaan.” Hoe weet jij dat? “Ik vraag weleens random aan mensen bij de kapper, in de supermarkt, de kinderopvang, hoe zij erover denken en iedereen is er he-le-maal klaar mee. Dat zie ik ook steeds meer in het boekgedrag. Mensen denken: reisadviezen my ass, ik ga gewoon. Dat is wel een verschil met een half jaar geleden. Wat ik de overheid écht verwijt, is dat ze het risico hebben genomen dat er heel veel reisaanbieders zouden omvallen. Je kunt niet eerst tegen mensen zeggen: ‘We gaan hier samen tot het eind doorheen’. Waardoor ondernemers hun pensioen en spaargeld opofferen en vervolgens als de vaccinatiegraad steeds hoger wordt doodleuk zeggen dat je niks gaat versoepelen om te kunnen reizen. Heel veel ondernemers hadden dan, als ze vooraf de keuze hadden gehad, ervoor gekozen om hun spaargeld niet in te zetten en er gewoon mee te stoppen. Doordat de overheid verwachtingen heeft gewekt dat ze ondernemers zouden steunen tot het einde. Maar dan is het einde er, omdat je stopt met subsidies en blijf je mensen adviseren om geen gebruik te maken van de diensten van reisorganisaties.” Wat doen jullie verder met reisadvies.nu? Bij het groene reisadvies zie ik alleen Oekraïne… “De website blijft, maar we hebben het aantal bestemmingen (nog) niet uitgebreid. Dat Oekraïne op groen staat, heeft te maken met onze checklist. Als Rusland er binnenvalt, dan is de situatie anders. Ik vertrouw de overheid niet als het aankomt op het versoepelen van de reisadviezen. Ze zeggen al een jaar dat ze dat gaan doen. Je kunt er geen pijl op trekken. Wat als het straks mei is en er nog niks is veranderd? Gaan we dan weer zitten wachten? Ik zou het wel gaaf vinden wanneer nog meer reisbedrijven reisadvies.nu gaan gebruiken.” Er is nog niet iemand van de overheid geweest die heeft laten weten waarom het zo lang duurt voordat de reisadviezen worden gewijzigd? “Bij het RIVM vinden ze dat je eigenlijk niet zou moeten reizen, maar dat is tegen het advies van de WHO in. Tijdens de pandemie merk je ook dat er hier in Nederland een calvinistisch ondertoontje in zit. Het is niet voor niets dat alles met plezier er als eerste uitgaat. Van de horeca en cultuur tot reizen. Er wordt naar plezier gekeken als, hoe kun je nu genieten, terwijl we midden in een pandemie zitten. Maar de WHO zegt dat je het virus overal kunt oplopen. De meeste besmettingen vinden thuis plaats. Als je gaat reizen is er geen groter risico op besmetting.” Hoe is je contact eigenlijk met de ACM en de Consumentenbond? Zij lieten weten Reisadvies.nu te gaan volgen. “Ik had niet verwacht dat ze er verder op door zouden

gaan, want dat zou alleen maar voor meer media-aandacht zorgen. De Consumentenbond heb ik laatst wel gesproken. Ik heb aangegeven dat ik snap dat ze Reisadvies.nu niet willen, maar heb gevraagd wanneer ze gaan opkomen voor de reizende consument? Zij lieten vooral op te komen voor consumenten in relatie met bedrijven. Daarop liet ik weten dat de consument al twee jaar last heeft van de overheid, dus dat het tijd zou worden dat ze zich daarin zouden mengen. Daar zouden ze over gaan nadenken, maar ik heb nog niks gehoord.” Hoe denk jij nu over de overheid? Nieuwe ronde, nieuwe kansen? “Ik weet het niet. De overheid heeft zoveel aan geloofwaardigheid verloren. Toen de crisis begon was de overheid met alles te laat. Met de mondkapjes, de testen, met het erkennen dat het een probleem was en nu met het erkennen dat we in een andere fase zitten. Iedereen is verder. Spanje noemt het een griep, Zuid-Afrika, Griekenland en het Verenigd Koninkrijk ook, maar Van Dissel zegt nog steeds op televisie dat we het absoluut niet mogen vergelijken met een griep. Ik ga dan naar de cijfers kijken en zie dat er tijdens de griepepidemie van 2014 - 2018 per dag 60 mensen overleden en nu zijn het er twaalf per dag, maar we mogen het van Van Dissel dus niet vergelijken met de griep. Ik denk dat we dus weer te laat zijn.”

‘‘

Reisbedrijven zijn bang om weggezet te worden als wappie Wat voor invloed heeft de coronacrisis op toerisme? Voja Travel focust zich op ‘eerlijk toerisme’. Ontstaat er door de crisis ‘eerlijk toerisme’ of verwacht je dat reisbedrijven en reizigers snel terugvallen in het oude vertrouwde? “Het zorgt wel voor een tendens waarbij er meer wordt nagedacht over de impact van reizen. Iedereen is er mee bezig en ik juich dat echt toe, ik vind dat een goede en ook noodzakelijke ontwikkeling. Ik denk dat, vooral de maatregelen naar aanleiding van de pandemie, heel veel schade hebben veroorzaakt in ontwikkelingslanden. Er zijn meer mensen die nu écht honger krijgen en hebben doordat toeristen wegblijven, ook op sommige van onze bestemmingen. Dat vind ik zielig en triest.” Passen jullie door de coronacrisis het product aan? “Wij vinden het vooral van belang dat de reisgelden in de lokale economie blijven en niet dat er een soort

vicieuze cirkel is waardoor het geld eigenlijk nooit Europa verlaat.” Hoe controleer je dat? “Door te praten op de bestemmingen. We waren precovid met tien mensen en nu werken we hier met 22 collega’s. We zijn dus tegen de kliffen op gegroeid. Iedereen van ons team gaat naar de bestemmingen toe om kennis te maken.” Welke bestemmingen worden er aangeboden en gaan jullie nog uitbreiden? “De Azoren, Madeira, Canarische Eilanden en Kaapverdische Eilanden. Alleen eilanden, dat vinden we lekker en het is zo gegroeid. Voorlopig breiden we niet uit. Eerst dit op de rit. We vinden kwaliteit heel belangrijk.” Wat voor mensen boeken bij Voja Travel? “Als je naar inkomen kijkt, dan is het de bovenste 10% tot 15% van de markt. We zijn niet heel duur, maar het is wel iets duurder. Er boeken gezinnen, stelletjes, ook wel jongeren, studenten, ouderen en de laatste tijd zien we steeds meer mensen die een laatste reis maken, mensen

die terminaal ziek zijn. Dat is heel bijzonder. Afscheids- en huwelijksreizen voelen als een grote verantwoordelijkheid.” Voja Travel is een kleinschalige organisatie. Hoe kijk jij zelf tegen de grote reisbedrijven aan? “Je kunt zeker budgetproducten of goedkopere reizen aanbieden, dat is helemaal niet erg. Ik denk dat het heel erg van belang is dat we goed nadenken over hoe we de impact kunnen minimaliseren en hoe we iets positiefs kunnen doen. Daar wordt het product iets duurder van. Maar als iedereen dat doet, dan is het nog wel te overzien. Zorg dat CO2-compensatie bij de minimum standaard gaat horen, dat moet geen optie zijn. Het kost een tientje. Iedereen heeft ook een Netflix-abonnement, dan kan je ook een tientje opzijzetten om CO2 te compenseren. Zorg er daarnaast voor dat mensen op de bestemming een leefbaar loon krijgen, dat gaat ook niet om honderden euro’s per reiziger.” Hoe kijk je aan tegen het argument dat vakantie voor iedereen betaalbaar moet zijn? “Dat vind ik dus niet. Vakantie is bij uitstek een luxeproduct. Je hoort ook dat kleding voor iedereen betaalbaar moet blijven en daarom accepteren we dat er

sprake is van kinderarbeid? Nee, helemaal niet. Koop maar wat minder kleding dan. Ik kijk naar vakanties met dezelfde redenering. Of ga wat dichter bij huis op reis.” Zou je bij een grote reisorganisatie aan de slag gaan als ze je zouden vragen? “Nee, nee, nee, absoluut niet.” Waarom niet? Je zou er verandering kunnen bewerkstelligen. “Ja, maar ‘lead by example’ past meer bij mij. Ik heb ook wel lang bij grote corporates gewerkt, bij ING en Rabobank. Ik heb het een tijd gedaan, maar nee. Het zijn trage bedrijven. Ik houd van impact maken, maar dan wat sneller.” Hoe vind je dat de branche het op dit gebied doet? “Ik zie het liefst dat de hele branche meebeweegt. Het eerste dat we te doen hebben als branche is dat we als touroperators zeggen: ‘Van nu af aan is alle CO2compensatie standaard’. Als je dat de standaard maakt, dan is dat de norm en is er geen keuze meer. Den Haag gaat met maatregelen komen, dat merk je aan alles. Vliegen heeft een hele slechte reputatie, terwijl vliegen

maar verantwoordelijk is voor 2% van de CO2-uitstoot. Overigens denken waarschijnlijk veel mensen dat vliegen verantwoordelijk is voor bijvoorbeeld 30%. Als iedereen de CO2 compenseert, haal je de angel uit de discussie. Zo moeilijk lijkt mij dat niet. Eén rondetafelgesprek bij de ANVR en klaar. Je kan er zelfs een mooi persbericht over uitsturen: ‘Alle ANVRreisorganisaties compenseren CO2’, dan maak je pas echt een stap.” Minder vliegen. Hoe sta jij in die discussie? “Ik heb er een ambivalente mening over. De discussie is namelijk heel lastig waardoor wij ook zijn gaan nadenken over aanbod in Europa. Er zijn zoveel dingen die CO2-uitstoot veroorzaken, waarvan vliegen ‘slechts’ 2%. Die 2%, dat vliegen, is het lastigste om te veranderen. Als je naar Zuid-Amerika wilt, is het de keuze om of wel - door te vliegen - of niet te gaan. Andere dingen waardoor je in je dagelijks leven zorgt voor CO2-uitstoot zijn veel makkelijker aan te pakken, zoals CO2-neutraal wonen, minder of geen vlees eten, een elektrische auto. Vliegen naar bepaalde bestemmingen kan gewoon niet anders.” Wat zijn je verwachtingen voor dit jaar? “Dat we een knallend goed jaar gaan draaien en een mooi resultaat boeken. We moeten een bladzijde omslaan. Iedereen krijgt nu omicron en ik verwacht dat alles in februari opengaat. Je krijgt daardoor heel veel maanden zonder maatregelen en om dan nog eens terug te gaan naar maatregelen wordt denk ik een lastig verhaal. Verder willen we steeds meer positieve impact maken met reizen en we moeten niet steeds inzoomen op het negatieve, maar ook op het positieve van reizen.” De bladzijde omslaan en verder gaan, is makkelijker gezegd dan gedaan. “Het is een kwestie van doen. Maarten Keulemans

schreef laatst in een column dat pandemieën niet stoppen als het aantal besmettingen op nul staat of wanneer de vaccinatiegraad 100% is. Op een gegeven moment moeten we ons leven weer gaan oppakken.” Hoe zie jij de positieve impact van reizen? “Reizen zorgt voor verbinding en voor begrip. We zijn als mensheid één, daar geloof ik echt in, en door te reizen ervaar je dat ook zo. Dat is denk ik ook de reden waarom de jonge generatie een mondialere blik heeft dan vorige generaties, omdat ze veel meer reizen. Niet alleen binnen Europa, maar ook daarbuiten en dat is heel goed voor je outlook.”

‘‘

De wereld is een hele prettige plek met veel lieve mensen Er zijn ook heel veel mensen die dat stukje verbinding met mensen op de bestemming missen wanneer ze op vakantie zijn. Die zitten in het hotel, komen er hooguit uit voor een georganiseerde excursie en hebben misschien ook niet de moed om contact te leggen. “Het is inderdaad ook aan reisorganisaties om dit te stimuleren. Wie bij ons boekt, wordt op de bestemming opgevangen door iemand van onze organisatie en dat zijn altijd locals. Als zij je rondleiden, zie je de bestemming meer door een lokaal perspectief. Als je de moeite neemt om de halve wereld over te vliegen, open dan je ogen en ga het contact ook aan. Ik heb natuurlijk zes jaar de wereld rondgevaren, ook met het idee om te zien hoe die is. Ik heb gemerkt dat de wereld een hele prettige plek is met heel veel lieve mensen. In die zes jaar ben ik nog nooit beroofd. In Nederland gebeurt ook van alles, van berovingen en plofkraken tot noem maar op. Probeer wanneer je gaat reizen het vertrouwen in mensen op te bouwen.” Verkopen jullie via reisagenten? “Daar heb ik weleens over nagedacht en reisagenten die ons product interessant vinden, mogen zich melden. Wellicht dat we het dan in de toekomst oppakken, maar voor nu is dat nog te vroeg.” Heb je het afgelopen jaar nog nieuwe contacten opgedaan waar nog iets uit gaat komen? “Door het kort geding heb ik veel nieuwe en goede contacten opgedaan. Investeerders melden zich ongevraagd. We hebben dat niet nodig, maar het is wel een fijn gevoel van vertrouwen.”

EXTRA EDITIE 4 APRIL!

travday BE THERE! Aanmelden via www.travday.nl of scan de QR-code

Hét vakevent voor de reisbranche De vooruitzichten zijn positief, er blijkt veel behoefte te zijn om elkaar te ontmoeten en te netwerken. In de afgelopen periode kon het helaas niet en voor de komende tijd staat er ook niets gepland. Daar brengen wij nu verandering in!

DATUM: 4 APRIL 14:00 - 21:00 uur. LOCATIE: HILVERSUM TravDay vindt plaats in Hotel Gooiland, uitstekend bereikbaar en centraal gelegen in Hilversum. DE HELE DAG NETWERKEN Kom weer live in contact met collega’s, leveranciers, vertegenwoordigers en andere branchegenoten. ALL-INCLUSIVE Hapjes, drankjes en een walking dinner.

RESERVEER SNEL EEN STAND SALES@TRAVMEDIA.NL

Bert Wildeman

“WIJ WILLEN HÉT ALTERNATIEF ZIJN” DOOR:

ARJEN LUTGENDORFF

Terwijl de laatste hand wordt gelegd aan de white label b2c2b-module voor de reisagent, praat Travelpro bij met Bert Wildeman over hoe hij met Flexible Autos marktaandeel wil gaan pakken en waarom hij verwacht dat de retail hierom staat te springen.

n Nederland is Flexible Autos nog een onbekende naam. “Flexible Autos is wereldwijd (22.000 verhuurstations) gevestigd en in Europa actief in onder andere Spanje, Italië en Frankrijk. In Engeland is Flexible Autos zelfs verreweg de grootste autoverhuurbemiddelaar. Dit geldt eigenlijk ook voor Frankrijk, Spanje en Italië waar we groot zijn, maar (nog) niet in Nederland. Mede door de behoefte binnen de branche naar meer autobrokers, gezien de vaak monopolistische positie, zie ik dit als een hele mooie uitdaging.” Vind je het vervelend dat het steeds weer over je oude werkgever gaat nu je bij Flexible Autos van slag bent gegaan? “Het is al ruim zes jaar geleden dat ik daar ben weggegaan en heb in de tussentijd een heel mooi project gehad. Men zal gaan vergelijken, dat begrijp ik. Als men

dat doet op basis van wat wij bieden en wat de collegaautoverhuurbemiddelaars doen, dan vind ik dat geen probleem.” Waarom gaan jullie juist nu zo actief de markt op? “Omdat er juist nu kansen liggen. Veel reisspecialisten zien ook wel dat er steeds meer b2c wordt gewerkt, maar zeker wat betreft het product autohuur wil je zelf die boekingen binnenhalen en er een leuke commissie aan verdienen.” Flexible Autos werkt alleen b2b. Verwachten jullie ooit b2c de markt op te gaan? “De 100% exclusieve samenwerking met de retail maakt ons uniek. We bieden retailers een hele mooie commissie. We zijn daarnaast nu ook bezig met de ontwikkeling van een b2b2c-module voor de reisagent. Hiermee kunnen zij zelf direct online boekingen regelen voor hun klanten en deze ook zelf afwikkelen zonder

INTERVIEW

bijkomstigheid ‘van derden’. En ook hier ontvangen zij commissie voor. De verwachting is dat we deze module in het tweede kwartaal van dit jaar kunnen lanceren in zowel Nederland als België.” Wat is je doelstelling voor dit jaar? “Wanneer we aan het einde van dit jaar 15% marktaandeel hebben weten te bemachtigen, dan ben ik een heel tevreden mens. Dat is een hele scherpe doelstelling, maar we willen echt partners in business zijn waarbij wij hét betere alternatief willen zijn voor iedere reisagent.” Waarom verwacht jij dat retailers Flexible Autos een interessante partij vinden? “Als retailer kijk je naar verschillende zaken, zoals de commissie, maar ook hoe je als partners in business dingen gaat opzetten. Je moet je afvragen hoe de toekomst eruit gaat zien. Wat je bij andere partijen ziet, is dat ze een heel sterk direct kanaal hebben naar de consument. Bij Flexible Autos verkopen we alleen via de retailer en ligt de focus ook 100% op de retailer. Ook ons systeem is anders, waarmee ik overigens niet bedoel dat onze concurrenten met een minder goed systeem werken. Bij Flexible Autos zijn de leveranciers, die allen voldoen aan minimale kwaliteitseisen, direct zichtbaar en kun je ook filteren op een bepaalde verhuurpartij. Verder zijn onze one way-kosten uniek. Deze zijn niet alleen direct online boekbaar, maar als reisagent zie je naast de prijs ook meteen de lokale kosten ter plaatse. En bij het zoeken naar een last minute-huurauto kun je als reisagent niet alleen selecteren op de laagste prijs, maar ook selecteren op de goedkoopste totaalkosten voor de klant. We onderscheiden ons ook in last minutes, die bij ons makkelijk boekbaar zijn door de directe connecties die wij met verhuurpartijen hebben gemaakt.” Hoe zit het met verzekeringen? “Die zijn altijd inclusief. We hebben met de All Inclusiveformule van Flexible Autos standaard dekking voor de schadeverzekering (CDW), diefstalverzekering (TP), maar ook glasschade, banden-, bodem- en dakschade zijn standaard gedekt. Daarbij dekken wij ook de kosten, zoals het vervangen van een autosleutel of sleepkosten.” Hoe zit het eigenlijk met zekerheden, zoals garantie SGR(z)? “In Nederland lopen de boekingen van Flexible Autos via Net Travel Associates, die als General Sales Agent is aangesteld. Hiermee valt autohuur via Flexible Autos dan ook onder de SGRz-dekking en zijn boekingen via flexibleautos.nl geen risicodragende omzet voor de reisagent.” Flexible Autos biedt ook een XML-integratie aan. Wat is daarvan het voordeel? “We bieden reisbureaus en touroperators de mogelijkheid om autohuur in de eigen boekstraat volledig op maat in te richten door onze XML-integratie. Hierdoor verloopt

het boekingsproces (nog) efficiënter én effectiever, en wordt de conversie verbeterd doordat deze volledig is geïntegreerd. Naast onze XML-integratie beschikken we ook over een volledige XML-integratie met partijen als XML Travelgate, Travelcompositor, Juniper en Traveltek.” Ga je als 100% b2b-partij ook studiereizen, enzovoorts, organiseren voor reisprofessionals? “Het is zeker het plan om deel te nemen aan studiereizen waarbij wij het autohuur-gedeelte voor onze rekening zullen nemen. Voor nu hebben we ook de reisagentenkorting geïntroduceerd. Als een reisagent voor zichzelf een huurauto wil boeken, krijgt hij of zij bij ons bijvoorbeeld 25% korting. Ook wanneer het autohuur in Nederland betreft. Het is belangrijk dat je weet hoe het bij Flexible Autos werkt, dat je zelf kunt ervaren hoe het bevalt. Dat verkoopt namelijk ook makkelijker.” Wat zijn je verwachtingen voor dit jaar? “Ik denk dat als het zomerseizoen gaat losbarsten, dat iedereen op vakantie wil en veel meer mensen zullen een huurauto willen. Mensen gaan steeds meer drukte mijden en wat is er dan mooier aan een huurauto.”

‘‘

Wij werken 100% en exclusief samen met de retail Afgelopen jaar was er een flink tekort aan huurauto’s. Hoe zit dat dit jaar? “We raden aan om tijdig te boeken. Mocht je klant de auto toch niet willen, dan kan je bij Flexible Autos tot 48 uur voor aanvang kosteloos annuleren. En binnen 48 uur hebben we ook nog gunstige annuleringsvoorwaarden.” Je bent vanaf januari van start gegaan, zijn er al retailers een samenwerking met jullie aangegaan? “We hebben gelukkig een fijne start en merken dat reisprofessionals ons beginnen te boeken en willen helpen met het geven van feedback. Daar ben ik heel erg blij mee. Dat is het soort partnerschap waar wij naar zoeken, waarbij we de samenwerking optimaliseren.” Jullie naam is eigenlijk wel perfect, want ‘flexibel’ wordt hét woord van 2022. “Je slaat de spijker op z’n kop. Want dat is inderdaad zo. Je moet flexibel zijn en laat Flexible Autos dat nu ook echt zijn.”

Steven van der Heijden (Corendon)

‘‘De portemonnee gaat nog niet ongelimiteerd open” De boekingen bij Corendon lopen in het algemeen boven verwachting goed. Er is weer vertrouwen bij de vakantieklant, dat mede te danken is aan het vouchersysteem. “Dat heeft veel gedaan voor het vertrouwen in de reisbranche”, zegt topman Steven van der Heijden. “Ook de reissommen zijn hoog, maar het is niet zo dat de portemonnee ongelimiteerd opengaat.”

DOOR:

THEO DE REUS

“De afgelopen maanden lag de nadruk op boekingen voor de korte termijn, maar dat is sterk aan het veranderen. Dat is vooral wat ons positief stemt. Vergeleken met normale jaren wordt nog steeds wat korter voor vertrek geboekt, maar het aandeel zomerboekingen stijgt de laatste weken duidelijk. Mensen zijn minder terughoudend, hebben meer vertrouwen. Ze hebben er ook geen probleem meer mee een flinke aanbetaling te doen. Het vouchersysteem heeft veel gedaan voor het vertrouwen van de consument. Dat mensen hun geld niet kwijtraakten, dat er wordt terugbetaald als de reis onverhoopt wordt geannuleerd. Ook is er veel vertrouwen in de huidige toezegging dat er geen vouchers meer worden uitgegeven, maar dat direct

’‘OUDENRMA?L

TERUGNAH

Hoe ziet het boekingsgedrag van de klant eruit? Wanneer gaan we weer terug naar ‘het oude normaal’ of zijn zaken blijvend veranderd? Travelpro peilt de mening van Steven van der Heijden (Corendon) & Coby van Dongen (de Jong Intra Vakanties).

wordt terugbetaald. Het wordt steeds meer business as usual. Dat is wat we allemaal het liefst willen.”

Onzin

“Of het boekgedrag blijvend is veranderd? Natuurlijk is het zo dat de hele klimaatdiscussie fundamentele veranderingen in het reisbedrag teweegbrengt. Mensen worden langzaam meer gevoelig voor keuzes die minder klimaatonvriendelijk zijn. Maar bij de meeste consumenten speelt de portemonnee nog steeds de belangrijkste rol. Iedereen is heel blij dat hij weer terug kan naar normaal. Iedereen gaat weer uit eten, zonder dat er sprake is van anderhalve meter afstand.”

Hoge reissommen

“Dat is tweeledig. Ten eerste is de reis duurder geworden door de duurdere brandstof, dus vliegen is duurder. Ten tweede zien we dat we nauwelijks last minute-aanbiedingen hoeven te maken. Er wordt gezegd dat we hogere marges maken, maar dat ligt meer aan de mix dan aan het feit dat mensen plotseling bereid zijn heel veel meer voor hun reis te betalen. We hoeven minder af te prijzen. Dat is vooral zichtbaar in het winterseizoen. Normaal moet je dan een fors deel van je capaciteit afprijzen om de vraag te stimuleren. Dat is nu nauwelijks nodig. Als

ACHTERGROND

Steven van der Heijden

je minder reizen hebt met negatieve marges komt je gemiddelde marge natuurlijk een stuk hoger uit.’ Van der Heijden vat samen: “Mensen boeken prima, betalen goede reissommen, boeken ook best wel dure reizen, maar het is niet zo dat de portemonnee ongelimiteerd opengaat. Mensen blijven nog wel degelijk op de centen letten, maar er is veel minder leegstand en we hoeven veel minder af te prijzen.” Veel klanten gaan in de winter last minutes op reis, maar niet vanwege de prijs. “In de laatste vier tot zes weken voor vertrek zie je een sterkte vraag van mensen die niet per se uit zijn op aanbiedingen, maar die gewoon weg willen.” De meest verheugende tendens, volgens Van der Heijden, is dat mensen ook weer bereid zijn om langer van tevoren te boeken. “Dus the best is yet to come.”

Oude boekingstermijn

“We zitten nu nog niet op het oude boekingstermijn. Dan zouden we begin februari al zo’n 40% van het hoogseizoen hebben geboekt. Dat is nog niet het geval. Maar dat maakt niet uit. Ik vind het niet erg als dat in februari/maart binnenkomt in plaats van december/januari, als het maar binnenkomt. Dat heeft sterk te maken met de vooruitzichten en die zijn prima.” Van der Heijden noemt één grote dreiging die boven de reiswereld hangt en dat is de situatie Rusland-Oekraïne. “Klanten houden niet van oorlog en zijn niet zo goed in geografie. Een oorlog leidt altijd tot minder boekingen. Laten we hopen dat de situatie alsnog diplomatiek wordt bezworen.”

Minder stunten

“We hoeven absoluut niet meer moeite te doen voor de klant. Wel geven we momenteel zelfs minder uit aan marketing dan in normale periodes. Die vraag is makkelijker op te wekken dan normaal. Dat heeft sterk te maken met het feit dat er weinig last minutes geboekt worden. We hoeven weinig te stunten met lage prijzen om onze vluchten vol te krijgen.” Volgens Van der Heijden heerst er momenteel een mentaliteit van ‘we kunnen weer en we gaan boeken’. “En het helpt als je een bekend merk bent, dan weten ze je wel te vinden.”

Flexibiliteit

“We hebben vanaf het begin geredeneerd dat mensen een pakketreis boeken vanwege de zekerheid. Dus als er onzekerheid is over Covid moet je ze zoveel mogelijk garanties geven. Vandaar dat wij al snel de coronatests voor een heel lage prijs hebben aangeboden, zelfs voor een deel inclusief in de prijs. Op bestemmingen waar mensen zich voor de terugreis moesten laten testen, hebben we ook geregeld dat dat kon, vaak zelfs in het hotel. Als mensen positief testen, betalen wij de quarantaine en de aangepaste terugreis. Die flexibiliteit en zekerheid zijn belangrijk. Dat hebben mensen zeer op prijs gesteld. Nu is dat minder urgent geworden omdat mensen zich er minder zorgen om maken, maar dat was het de afgelopen maanden nog wel.” Van der Heijden verwacht dat het nog nodig blijft de onzekerheid weg te nemen, naast de gebruikelijke garantie dat klanten kort voor vertrek

ACHTERGROND

kunnen omboeken. “Iets meer flexibiliteit, maar vooral meer zekerheid; mensen moeten het idee hebben dat als ze bij Corendon boeken, of bij een pakketreisorganisatie in het algemeen, dat het veilig is. Dat ze in goede handen zijn als er iets misgaat. Dat ze niet overgeleverd zijn aan een land waar ze de weg niet kennen en de taal niet spreken.” De topman blikt terug naar vorig jaar en voor een deel het jaar ervoor. “We waren toen een van de eersten die de testmaffia versloegen door heel goedkoop tests aan te bieden. Anderhalf jaar geleden kostten die tests commercieel meer dan € 100. Wij boden ze toen aan voor minder dan de helft. Dat is wel een doorbraak geweest. Reisorganisaties hebben een belangrijke rol gespeeld bij het betaalbaar maken van dat soort tests.” Vakantiegangers zijn volgens Van der Heijden nog steeds aangewezen op commerciële aanbieders, omdat je niet bij een GGD terechtkunt voor een test met reiscertificaat.

‘‘

We waren een van de eersten die de testmaffia versloegen

UITSLAGPOLL TRAVELPRO.NL aW t verwacht jij dit jaar? Extreem veel vroegboekingen voor de zomer of extreem veel last minutes voor de zomer? Mix van beide: 59,41% Extreem veel last minutes: 32,67% Extreem veel vroegboekingen: 5,94% Extreem veel reizigers op zoek naar service en begeleiding bij wie prijs ondergeschikt is: 1,98%

Klanten hebben er geen probleem mee om een flinke aanbetaling te doen. Eens: 88,46 % Oneens: 11,54 %

Afschaffen

“De vaccinatieplicht hebben we laten vallen omdat door omikron iedereen besmet kan raken, ook mensen die gevaccineerd zijn. De ergste vrees is weg, maar het wegnemen van onzekerheid speelt nog steeds een rol bij het herstel van de vraag naar vakanties.” Van der Heijden herhaalt dat het tijd is voor de volgende stap: “Als mensen in essentiële beroepen met een besmetting zonder symptomen gewoon kunnen werken, dan kun je je afvragen hoe lang mensen nog steeds niet mogen vliegen met een mondkapje op als ze positief testen en geen verschijnselen hebben. Als het allemaal niet meer zoveel uitmaakt, dan zou je dat soort maatregelen moeten afschaffen.” Gevraagd naar het herstel zegt Van der Heijden: “Als we dit jaar een beetje goede resultaten draaien, dan zijn we al een behoorlijk eind op weg in de recuperatie van het verlies dat we in het corona-rampjaar 2020 hebben geleden.”

Oude niveau

“Ik denk dat we dit jaar heel dicht in de buurt gaan komen van 2019. Maar 2020 kondigde zich nog veel beter aan. Eind februari 2020 liepen we 20 procent in volume voor op de boekingsstanden van 2019. Dus 2020 zou ons beste jaar ooit worden. Maar als je naar 2019 kijkt, dan kunnen we dit jaar heel dicht in de buurt komen.”

Verwachten jullie dat het normale boekingspatroon, zoals ew dat kennen van voor de coronacrisis, ew er terugkeert? Ja: 64,38 % Nee: 26,03 % Als de landen op geel worden gezet, Turkije blijft lastig verkopen in verband met code oranje en quarantaine bij terugkomst: 9,59%

Valt het bij de vakantieboekingen die op dit moment ow rden gemaakt extra op dat geld geen rol speelt? Ja: 55% Nee: 45%

Coby van Dongen (de Jong Intra Vakanties)

“Eerlijk is eerlijk, er moet nog veel gebeuren” DOOR:

THEO DE REUS

Het boekingsgedrag van de vakantieklant gaat dit jaar alle kanten op. Dat kan kort gezegd worden geconcludeerd uit het boekingspatroon dat Coby van Dongen, commercieel directeur van de Jong Intra Vakanties, schetst.

Voorheen, en daarmee bedoelt zij de pre-corona tijd, had de Jong Intra eind maart circa 60 procent van de boekingen van dat jaar binnen. Dit jaar zal de tendens anders zijn. “In januari hebben we lekker geboekt”, zegt Van Dongen. “We zitten echter zeker niet op het niveau van boekjaar 2019/20 - zoals dat in februari 2020 aan de orde was, maar vergeleken met februari 2021 is het natuurlijk aanmerkelijk beter.”

Begrip van de klant

In januari is volgens Van Dongen leuk bijgeboekt voor de wintervakanties, met vertrek in januari, februari en maart. “De winterboekingen kwamen erg last minute, mede door de onduidelijke inreisregels van bestemmingen aan het begin van het seizoen. We moesten in december helaas onze excursiekerstreizen annuleren, omdat we deze niet konden uitvoeren zoals we aan klanten en de chauffeurs verplicht zijn. Klanten hadden alle begrip en hadden allemaal binnen twee weken hun geld terug. Ik dacht toen wel: daar gaan we weer… Maar het is toch tot nu toe een betere winter geworden dan we in de bijgestelde prognose begrootten. Ik denk dat we op 60% van het laatste ‘normale’ winterseizoen zullen uitkomen, want voor de verre bestemmingen gebeurt helaas nog bar weinig.”

Groen licht

De vertrekmaand juli zorgt volgens Van Dongen momenteel voor de meeste zomeromzet. Daarna volgt de periode waarin de meivakantie valt. Voor de zomermaand juli worden vooral veel campingvakanties en pakketreizen naar de zon geboekt. Van de zonvakanties rond de Middellandse Zee is Spanje de populairste bestemming bij de Jong Intra, gevolgd door Portugal, Griekenland en Malta. De boekingen naar Italië ontwikkelen zich de laatste drie weken goed, zegt Van Dongen. “Maar eerlijk is eerlijk, er moet nog veel gebeuren. We hebben nog

een goede groeispurt nodig. Het is een last minutemarkt, dus volle focus op last minute-capaciteit. Het goede nieuws is dat de klant graag op vakantie wil en dat een vakantie wat mag kosten. Dat is wat ik ook hoor van onze reisbureau-partners. De klant wordt laconieker in zijn opvatting over het wel of niet kunnen reizen, zeker als het om bestemmingen in Europa gaat.” Voor verre bestemmingen wacht Van Dongen net als veel collega’s tot Buitenlandse Zaken groen licht geeft om de grenzen weer te openen, waardoor Nederlanders met een gerust hart naar bestemmingen buiten de EU kunnen reizen. “Dan ben je er helaas nog niet. Dan krijg je mogelijk te maken met individuele bestemmingen die diverse testen of een quarantaine verlangen. Maar het is superbelangrijk dat eerst het oranje reisadvies eraf gaat.” Dat er per land andere regels gelden, die bovendien snel kunnen wisselen, maakt het geven van een goed reisadvies er niet makkelijker op. “Je moet soms drie keer lezen om een reisadvies goed te begrijpen. Er zijn veel regels waar de klant zich voor vertrek in moet verdiepen, terwijl die liever bezig is met de voorpret van zijn vakantie. Ik ben pas echt blij als BuZa de reisadviezen voor verre bestemmingen op geel zet en als bestemmingen zelf ook hun inreisbeleid versoepelen.”

Flexibel

De Jong Intra hanteert flexibele omboeken annuleringsvoorwaarden. Zo kunnen klanten bij maatwerkreizen tot 28 dagen voor vertrek annuleren tegen een handling fee van 5% over de totale reissom. Bij een zonvakantie, een fly-drive of stedentrip kunnen klanten voor € 18, geldig voor alle ailines, een Flexpakket bijboeken. Hiermee kunnen ze tot 21 dagen voor vertrek gratis omboeken naar een ander vertrekmoment. Het Flexpakket geldt voor boekingen die voor 1 mei worden gemaakt. Bovendien kunnen alle bus- en vliegbusreizen, alle autovakanties, de autorondreizen en campingvakanties tot 28 dagen voor vertrek gratis worden omgeboekt.

ACHTERGROND

Coby van Dongen

Live Happy

Bestemming onbekend.

Travelpro - februari 2022

Articles inside

BOEKGEDRAG

JOSHUA VAN EIJNDHOVEN

LIVING THE DREAM

DE MANNEN VAN VILLAVIBES

DUO-INTERVIEW

AUTHENTIEK JAPAN HIP KOREA

IS BAM HET ALTERNATIEF

TURKIJE

30 JAAR DISNEYLAND PARIS

UNIEKE RONDREIZEN

TV-ICOON HENNY HUISMAN