samorozwój
COACHING Dyscyplina naukowa czy zwykłe oszustwo? TEKST KRZYSZTOF KOTLARSKI
„Coaching”, „rozwój osobisty”, „samorozwój” to niezwykle popularne dziś pojęcia, które trudno jednak ubrać w ścisłe ramy definicyjne. Zawrotna popularność coachingu w ostatnich latach szybko obróciła się przeciwko niemu i obecnie niemal równie często można usłyszeć opinie, że jest to zwykła szarlataneria i manipulacja. Gdzie leży prawda?
B
yć może nie leży ona dokładnie pośrodku pomiędzy stanowiskiem samozwańczych mistrzów samorozwoju i internetowych prześmiewców tej dyscypliny, ale każda ze stron ma trochę racji. Coaching, jak każdy modny temat, przyciąga obecnie wielu ludzi liczących na łatwy zarobek kosztem naiwnych klientów. Wystarczy bowiem eleganckie ubranie i nieco charyzmy, by w Polsce rozpocząć działalność coachingową. Nikt nie wymaga od nas konkretnych kwalifikacji – czy to biznesowych, czy psychologicznych. Co więcej, nawet popularni w kraju i za granicą motywatorzy podnoszenie swoich kwalifikacji zaczynali często dopiero po osiągnięciu sukcesu w branży. CZY COACH TO PRAWDZIWY ZAWÓD?
Wielu krytyków warsztatów rozwoju osobistego otwarcie zadaje sobie pytanie, czy ich prowadzenie jest rzeczywiście zawodem wymagającym konkretnego przygotowania, czy też sposobem na zarobek dla bezrobotnych cwaniaków, którzy nie są w stanie podjąć prawdziwej pracy. Niestety, bardzo dużą część tzw. coachów można przypisać do tej drugiej
56
Business Life Polska
kategorii. I nie mówimy tu nawet o czystej wody oszustach, którzy obiecują zajście w ciążę dzięki sile woli. Choć i takich nie brakuje. Bardziej niebezpieczni są amatorzy z ulicy, którzy pod przykrywką sensownie brzmiących sloganów reklamowych za pokaźne pieniądze oferują garść banałów znalezionych w internecie. Wbrew pozorom nie narzekają oni na brak klientów, skuszonych modnym trendem. Ludzi naiwnie wierzących, że osoba przedstawiająca się jako coach rzeczywiście ma jakąś wiedzę do przekazania, znajdziemy w najróżniejszych kręgach. Wśród ludzi posiadających trudności socjalizacyjne, ale też biznesmenów, czy nawet w środowisku naukowym. Swojego czasu głośno było chociażby o studentach SGH, którzy na życzenie domorosłego mentora rozwoju zaczęli podczas gościnnego wykładu okładać się po twarzach. Kolejną odsłoną tego dramatu są wszelkiej maści celebryci, którzy równie chętnie dzielą się ze swoimi fanami różnego rodzaju mądrościami, odgrywając rolę ekspertów od wszystkiego. Coaching w Polsce rzeczywiście jest branżą bardzo młodą, wciąż nieuregulowaną, i nawet specjaliści w tej dziedzinie przyznają, że boryka się z wie-
loma problemami wieku dziecięcego. Przyciąganie oszustów i oportunistów jest jednym z nich. Generalizowanie i ogólny hejt, z jakim spotyka się branża w odbiorze społecznym, jest kolejnym. Są to powiązane ze sobą zjawiska. Według osób uważających się za „prawdziwych coachów” receptą na te bolączki jest właśnie uregulowanie działalności, wprowadzenie obostrzeń kwalifikacyjnych i nadzoru. Ich zdaniem wyeliminowałoby to nieuczciwych hochsztaplerów i ograniczyło tym samym powody do krytyki wśród prześmiewców. Zmniejszyć ma to również liczbę niezadowolonych odbiorców, którzy po kosztownej sesji z niewykwalifikowanym prowadzącym często stawali na czele hejtu wobec całej branży. Zdaniem zwolenników coachingu to właśnie jasna definicja tej działalności i osób zajmujących się nią pomoże uniknąć nieporozumień i żartów. Dominuje opinia, że sama branża rozwoju osobistego potrzebuje jeszcze długiego rozwoju, aby stać się w pełni dojrzałą i profesjonalną. KIM JEST PRAWDZIWY COACH?
Wykwalifikowany coach musi być odpowiednio wykształcony, a jednocześnie wszechstronny i elastyczny, by móc
