BRANCHE
ANDER MEDICIJN? PAS OP VOOR HET NOCEBO-EFFECT! Door Marjam Overmars
Aan de balie heb je er dagelijks mee te maken: geneesmiddelsubstitutie vanwege het preferentiebeleid. De meeste mensen accepteren het, maar je hebt ook een aanzienlijke groep ‘merkeisers’ die dat niet zomaar pikken. Wat zit er achter dit verzet, en hoe kun je deze mensen effectief en respectvol benaderen? Het blijkt dat het ‘nocebo-effect’ hier een rol kan spelen. Apotheker (en podcastmaker) Harm Geers uit Bennekom heeft het uitgezocht.
“In de apotheek weten we allemaal dat het
PLACEBO EN NOCEBO
Geers heeft zich verdiept in bestaand weten-
bij deze geneesmiddelsubstitutie om dezelf-
Iedereen kent wel het placebo-effect.
schappelijk onderzoek naar het placebo-
de werkzame stoffen gaat, maar toch zien
Placebo is Latijn en betekent letterlijk ‘ik
en nocebo-effect en in het bijzonder naar
we dat patiënten grote problemen kunnen
zal behagen’. Nocebo, ook Latijn, staat voor
bijwerkingen van placebo’s. “Bij onderzoeken
hebben met de wisselingen.” Je kunt het niet
‘ik zal schaden’, ook wel losjes vertaald als
heb je een geneesmiddelgroep en een
afdoen met een simpel ‘het zit tussen de
‘angst maakt ziek’. Het nocebo-effect is
placebogroep. Bij die tweede groep komen
oren’ – wat meestal inderdaad zo is – want
een negatief verwachtingseffect. “Op het
óók bijwerkingen voor. Voor de goede orde,
mensen kunnen er echt last van hebben. Ze
moment dat iemand denkt dat hij bijvoor-
dat zijn dus bijwerkingen van neppillen.”
zijn bang dat ze last krijgen en dat gebeurt
beeld spierpijn krijgt, treedt er een self
Het blijkt dat gemiddeld ruim 50% van
dan vervolgens ook. “En dat is nou het
fulfilling prophecy in werking en krijgt hij
de proefpersonen bijwerkingen van de
‘nocebo-effect’.”
daadwerkelijk spierpijn.”
placebo’s ervaart en dat zelfs meer dan
18
UA032021
