AEΛΛΩ ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΤΟΥ NΑΥΤΙΚΟΥ ΟΜΙΛΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ
Vol. 47
AΕΛΛΩ | 1
2
Ν ΑΥ Τ Ι Κ Ο Σ ΟΜΙΛΟΣ ΕΛΛΑΔΟΣ EST. 1933
www.ycg.gr
AΕΛΛΩ | 3
4
AΕΛΛΩ | 5
EDITORIAL Αλέξανδρος Παπαδόγγονας Πρόεδρος Ναυτικού Ομίλου Ελλάδος
Αγαπητά Μέλη, Το παρόν τεύχος του ΑΕΛΛΩ εκδίδεται και πάλι, παρ’ όλες τις αντίξοες συνθήκες που οφείλονται στην πανδημία του κορωνοϊού η οποία έχει πλήξει τον πλανήτη μας. Ο Όμιλός μας, με μεγάλες προσπάθειες και ακολουθώντας πάντα τις οδηγίες της Κυβερνήσεως, λειτουργεί σε μειωμένους πλέον ρυθμούς, διατηρώντας τη ναυταθλητική δραστηριότητα εν λειτουργία, για τους αθλητές με σκάφη μέχρι δύο ατόμων. Επίσης, το περασμένο καλοκαίρι καταφέραμε να διοργανώσουμε και δύο από τους κλασικούς μας Αγώνες Ανοικτής Θαλάσσης, αξιοποιώντας τις περιόδους χαμηλής διασποράς του ιού. Δυστυχώς, τα Εντευκτήρια λειτούργησαν μόνο ορισμένους μήνες με περιορισμούς, ενώ αυτή τη στιγμή παραμένουν κλειστά, μέχρι να ξαναεπιτραπεί η εστίαση σε ανοικτούς χώρους. Ελπίζουμε όλοι ότι με τους εμβολιασμούς που ξεκίνησαν θα βελτιωθεί και θα ξεπεραστεί το πρόβλημα και θα επανέλθουμε στην ομαλότητα, οπότε θα έχουμε την ευκαιρία να σας δούμε από κοντά και να απολαύσουμε τη μοναδική ατμόσφαιρα που προσφέρει ο Όμιλός μας. Σύμφωνα με το Καταστατικό μας, φέτος είναι χρονιά Αρχαιρεσιών. Η τελική ημερομηνία θα ορισθεί όταν το επιτρέψουν οι υγειονομικοί κανονισμοί του Κράτους. Θα θέλαμε να σας παρακαλέσουμε να συμμετάσχετε στις Αρχαιρεσίες και να ασκήσετε το δικαίωμά σας του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι. Εύχομαι σε όλους καλή υγεία και οικογενειακή ευτυχία και ένα αισιόδοξο 2021.
6
7 | AΕΛΛΩ
ID
AEΛΛΩ
ΝΑΥΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ Αλέξανδρος Παπαδόγγονας Α΄ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ: Γεώργιος Ανδρεάδης Β΄ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ελισάβετ Προκοπίου ΓΕΝ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ: Βασίλειος Γιαννακάκος ΤΑΜΙΑΣ: Χριστόφορος Στράτος ΓΕΝΙΚΟΣ ΕΦΟΡΟΣ: Βασίλειος Γιαννακάκος ΕΦΟΡΟΣ ΕΝΤΕΥΚΤΗΡΙΩΝ: Ασπασία Ράλλη ΕΦΟΡΟΣ ΛΙΜΕΝΟΣ ΚΑΙ ΝΑΥΤ. ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ: Αλέξανδρος Αραπάκης ΕΦΟΡΟΣ ΝΑΥΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ: Ηλίας Λαδάς ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ: Άννα Ανδρεάδη, Πλάτων Κεχαγιάς, Κωνσταντίνος Mάλλιαρης, Κωνσταντίνος Μπουτάρης, Βασίλειος Πολίτης, Λίζα Σταθάτου, Γεώργιος Τσαβλίρης ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Άννα Ανδρεάδη ΜΕΛΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ: Πλάτων Κεχαγιάς, Κωνσταντίνος Μπουτάρης, Χριστόφορος Στράτος, Αναστάσιος Καβάλης (Διευθυντής ΝΟΕ)
PUBLISHER: Θαλής Πιτούλης DIRECTOR: Απόστολος Α. Κοτσάμπασης COMMERCIAL DIRECTION: GRAFIMA SA tel.: (+30) 210 7251600 e-mail: grafima@otenet.gr EDITORS-AT-LARGE: Taki Theodoracopulos, Χρήστος Ζαμπούνης EDITOR: Πάνος Τάμπης ART DIRECTOR: Θάνος Ταρλαντέζος PHOTO EDITOR: Χριστίνα Δρογγίτη PHOTOGRAPHER: Μαρίνα Βερνίκου, Γιάννης Βασταρδής PHOTOSHOP: Μιχάλης Τζανετάκης PHOTO AGENCIES: Getty Images / Ideal Image, Visual Hellas COVER: HULTON ARCHIVE / GETTY IMAGES / IDEAL IMAGE CREATIVE CONCEPT: McVictor & Hamilton SA 280 Kifissias Av. Chalandri / Athens 15232 / Tel.: +30 210 6898492 / e-mail: contact@mcvictor.gr
Οι γνώμες που εκφράζονται στα κείμενα του περιοδικού δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά τις απόψεις του Ναυτικού Ομίλου Ελλάδος και της McVictor & Hamilton. Δεν επιτρέπονται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή ή η μετάδοση με οποιοδήποτε οπτικοακουστικό ή ψηφιακό μέσο όλου ή μέρους του περιοδικού χωρίς την έγγραφη άδεια της McVictor & Hamilton. Κείμενα και φωτογραφίες που αποστέλλονται για δημοσίευση στο περιοδικό δεν επιστρέφονται. Το περιοδικό ΑΕΛΛΩ διατίθεται δωρεάν.
8
AΕΛΛΩ | 9
ΠΕΡΙΕΧΌΜΕΝΑ
14
48
78
106
06 | Editorial 12 | Editor’s letter: Η θάλασσα που μας έχει λείψει 14 | 36th America’s Cup presented by PRADA 22 | Γιώργος Ανδρεάδης: «Ο μισός αγώνας κερδίζεται στη στεριά». 32 | Elegance over the waves 48 | Solo against the Ocean: Vendée Globe 58 | Ναυταθλητική δραστηριότητα ΝΟΕ 2020 70 | Gstaad Yacht Club: του Taki Theodoracopulos 78 | Art of Revolution: Διακόσια χρόνια από τον Αγώνα της Ανεξαρτησίας 94 | Gianni Agnelli: Τα σκάφη της συλλογής του 10
100 | Τα Χρώματα: Ανασκόπηση της ιστορίας του ντυσίματος πλοίων 106 | Οίνωψ Πόντος: του Taki Theodoracopulos 110 | Blue Marine: Μαρίνα Βερνίκου 116 | Ars Longa, Vita Brevis: Μουσείο Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή 122 | Φάροι στην άκρη του κόσμου 130 | Yacht Club de France 146 | Aggressive line 148 | Luxury in the air 158 | OCEANA: Save the Oceans, Feed the World
AΕΛΛΩ | 11
EDITOR'S LETTER
Η ΘΑΛΑΣΣΑ ΠΟΥ ΜΑΣ ΕΧΕΙ ΛΕΙΨΕΙ
Η θάλασσα είναι το μεγαλύτερο κομμάτι της Ελληνικής ιστορίας, των αγώνων, της δουλειάς, του πάθους και του πολιτισμού. Για κάποιους από εμάς είναι μέσα στη ψυχή μας. Σ’ εμένα μπήκε μέσα μου από την παιδική ηλικία και γιγαντώθηκε, σαν πρωταθλητής κωπηλασίας που υπήρξα και σαν λάτρης της ιστιοπλοΐας που είμαι. Η θάλασσα που μας λείπει όσο τίποτε άλλο και αυτή τη δύσκολη περίοδο σμίγουμε μαζί της κρυφά. Όμως αυτή, είναι πάντα εδώ και μας περιμένει. Καλές θάλασσες να έχουμε.
ΘΑΛΗΣ ΠΙΤΟΥΛΗΣ thalis@mancodemag.com
12
TRAVELING IS A STATE OF MIND
MANCODESHOP.COM
SAILING | Race
36th
America’s
Cup presented by
PRADA
Το Luna Rossa Prada Pirelli, νικητής στο PRADA Cup, αντιμετώπισε στον τελικό του America’s Cup την ομάδα της Emirates New Zealand, στον κόλπο Hauraki της Νέας Ζηλανδίας. του Αλέξανδρου Βαρνέζη
Η
πρώτη του διεκδίκηση έγινε το 1851 και θεωρείται το παλαιότερο καταγεγραµµένο τρόπαιο για όλα τα αθλήµατα στη νεότερη ιστορία. O λόγος για το America’s Cup, ο 36ος αγώνας που διεξήχθη στο
Auckland της Νέας Ζηλανδίας, από 6 έως 21 Μαρτίου 2021. Οι Νεοζηλανδοί ιστιοπλόοι, νικητές της 35ης διεκδίκησης, η οποία πραγματοποιήθηκε το 2017 στις Βερµούδες των ΗΠΑ, υπερασπίστηκαν τον τίτλο τους σε γνώριμα γι’ αυτούς ωκεάνια ύδατα.
14
AΕΛΛΩ | 15
SAILING | Race
Ο αγώνας του 36ου America's Cup presented by PRADA διεξάγεται, ως είθισται, μεταξύ δύο σκαφών. Το πρώτο είναι αυτό των υπερασπιστών (Defenders), που έχουν κερδίσει την προηγούµενη αναµέτρηση – φέτος η Emirates Team New Zealand. Το αντίπαλο σκάφος είναι τo Luna Rossa Prada Pirelli, που κέρδισε στον τελικό του PRADA Cup. Οι Ιταλοί νίκησαν τους Βρετανούς του INEOS TEAM UK και προκρίθηκαν στον τελικό αγώνα του America’s Cup, τον απόλυτο στόχο τεσσάρων ετών προετοιμασίας. Το Luna Rossa Prada Pirelli, για δεύτερη φορά σε έξι προσπάθειες, συμπεριέλαβε το όνομά του στην αποκλειστική λίστα, με μόλις 36 Challengers σε 170 χρόνια που έχουν φτάσει στον τελικό του America’s Cup. Όπως συνέβη πριν από 20 χρόνια, η Defender ομάδα Emirates New Zealand αντιμετωπίζει τη Luna Rossa Prada Pirelli στον κόλπο Hauraki, όπου και θα κριθεί ποιος θα είναι ο νικητής για το παλαιότερο τρόπαιο στα διεθνή αθλήματα. Το σκάφος του εκάστοτε αγώνα, σύµφωνα µε το πρωτόκολλο του America’s Cup, το ορίζει ο υπερασπιστής του τίτλου, και έτσι τα σκάφη της 36ης διεκδίκησης είναι monohull, µήκους 75 ποδιών, με πρωτοποριακές υδροπτέρυγες που αναπτύσσουν ταχύτητες που ξεπερνούν τους 50 κόμβους. Το εντυπωσιακό νέο τρόπαιο, το ασημένιο κύπελλο PRADA, είναι δημιούργημα του διάσημου σχεδιαστή Marc Newson (CBE), φιλοτεχνημένο διά χειρός από αργυροχόους της Φλωρεντίας.
16
AΕΛΛΩ | 17
SAILING | Race
18
“
“
Ο 36ος αγώνας του America’s Cup διεξήχθη στο Auckland της Νέας Ζηλανδίας, από 6 έως 21 Μαρτίου 2021.
AΕΛΛΩ | 19
SAILING | Race
“
“
COURTESY OF AMERICA'S CUP
Το σκάφος του εκάστοτε αγώνα, σύµφωνα µε το πρωτόκολλο του America’s Cup, το ορίζει ο υπερασπιστής του τίτλου, και έτσι τα σκάφη της 36ης διεκδίκησης είναι monohull, µήκους 75 ποδιών, με πρωτοποριακές υδροπτέρυγες που αναπτύσσουν ταχύτητες που ξεπερνούν τους 50 κόμβους.
20
AΕΛΛΩ | 21
STORIES
ΓΙΏΡΓΟΣ ΑΝΔΡΕΆΔΗΣ:
«Ο ΜΙΣΌΣ ΑΓΏΝΑΣ ΚΕΡΔΊΖΕΤΑΙ ΣΤΗ ΣΤΕΡΙΆ» της Εμμανουέλας Νικολαΐδου
Γ
Φωτογράφος: Tim Wilkes
εννήθηκε με έμφυτη αγάπη για τη θάλασσα και από μικρό παιδί αφοσιώθηκε με πάθος στην τέχνη της ιστιοπλοΐας. Από τότε έως σήμερα, ο Γιώργος Ανδρεάδης αξιώθηκε σπουδαίες νίκες στον θαλάσσιο στίβο, καθώς και τις πιο διακεκριμένες θέσεις στην ιεραρχία της αγωνιστικής ιστιοπλοΐας, του αθλήματος που εξακολουθεί, με το ίδιο πάντα πάθος, να υπηρετεί. Οι άνθρωποι που κατακτούν κορυφές έχουν συνήθως ως κοινό παρονομαστή έναν συνδυασμό από δεξιότητες, γνωρίσματα και αξίες. Ανάμεσά τους είναι η αδιάκοπη προσπάθεια, η προσήλωση στον στόχο, η αντοχή, η πειθαρχία και η επιμονή... Ο Γιώργος Ανδρεάδης είναι γνήσιος εκπρόσωπος της κατηγορίας αυτής. Γόνος ιστορικής ελληνικής οικογένειας, γεννήθηκε στην Αθήνα και πρωτάνοιξε πανιά σε μια εποχή που δεν υπήρχαν ακόμα κατάλληλα σκάφη για την εκπαίδευση μικρών παιδιών στην ιστιοπλοΐα. Εκείνος όμως από την ηλικία των 10 ετών ήξερε με σιγουριά πως ήθελε να γίνει ιστιοπλόος, καθώς ήδη συνόδευε τον πατέρα του ως πλήρωμα σε ιστιοπλοϊκές διοργανώσεις. Τελείωσε το (εξατάξιο τότε) Γυμνάσιο του Πειραματικού Σχολείου του Πανεπιστημίου Αθηνών και πήρε πτυχίο Οικονομικών Επιστημών από το Πανεπιστήμιο της Γενεύης, ξεκινώντας μια λαμπρή καριέρα στον τραπεζικό τομέα. Μεταξύ άλλων, διετέλεσε βοηθός γενικός διευθυντής στην Εμπορική Τράπεζα Ελλάδος, διευθύνων σύμβουλος στην Τράπεζα Επενδύσεων και στην ασφαλιστική εταιρεία «Φοίνιξ», πρόεδρος της Εμπορικής Τραπέζης του Λονδίνου, καθώς και μέλος στα διοικητικά συμβούλια κορυφαίων οργανισμών, όπως των Ναυπηγείων Ελευσίνας, των Τραπεζών Πειραιώς και Αττικής, των Ελληνικών Ηλεκτρικών Σιδηροδρόμων κ.ά. Παράλληλα, διέγραφε μια εξίσου λαμπρή πορεία στον χώρο του αθλήματος στο οποίο είχε επιλέξει να αφιερωθεί. Άρχισε να παίρνει μέρος σε όλο και μεγαλύτερους αγώνες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, με αποκορύφωμα την αθλητική συμμετοχή του στους Ολυμπιακούς Αγώνες –που ήταν το μεγάλο του όνειρο– το 1968 στο Μεξικό και το 1976 στο Μόντρεαλ, στις κατηγορίες Flying Dutchman και Soling. Εδώ και τουλάχιστον 65 χρόνια, ο Γιώργος Ανδρεάδης δεν έχει σταματήσει να συμμετέχει σε αγώνες ανοικτής θαλάσσης, να πετυχαίνει σπουδαίες διακρίσεις και ταυτόχρονα να στηρίζει με όλες τις δυνάμεις του την ανάπτυξη του αθλήματος της ιστιοπλοΐας στην Ελλάδα και αλλού. Όπως λέει, «η νίκη είναι θέμα αφοσίωσης και προετοιμασίας, γι’ αυτό και ο μισός αγώνας κερδίζεται στη στεριά».
22
“
“
Το 1974, o Γιώργος Ανδρεάδης δημιουργεί την αγωνιστική ομάδα «Αταλάντη», την οποία έκτοτε διευθύνει πάντα ενεργά. Μια ομάδα-συνώνυμο της αριστείας στο άθλημα, που προωθεί τις αξίες του σε όλο τον κόσμο – όπως και όλες οι ομάδες σκαφών του Ανδρεάδη, που φέρουν επίσης ονόματα θυγατέρων του Νηρέα.
Νικητής Key West Race Week
AΕΛΛΩ | 23
STORIES
Νικητής Ράλλυ Αιγαίου
«Όχημά» του γι’ αυτήν τη συναρπαστική διαδρομή ήταν, μεταξύ άλλων, η δημιουργία, το 1974, της αγωνιστικής ομάδας «Αταλάντη», την οποία διευθύνει πάντα ενεργά. Η «Αταλάντη» πήρε το όνομά της από την ομώνυμη –και ταχύτατη στο τρέξιμο– κόρη του Νηρέα, της μυθολογικής θαλάσσιας θεότητας. Πρόκειται για μια ομάδα που έχει γίνει συνώνυμο της αριστείας στο άθλημα, προωθώντας τις αξίες του σε όλο τον κόσμο – όπως και όλες οι ομάδες σκαφών του Ανδρεάδη, που φέρουν επίσης ονόματα θυγατέρων του Νηρέα. Με την «Αταλάντη» έχουν τρέξει τα μεγαλύτερα ονόματα της ιστιοπλοΐας, Ολυμπιονίκες, παγκόσμιοι πρωταθλητές, νικητές του America’s Cup και του Volvo Ocean Race, όπως οι Russell Coutts, Paul Cαyard, Jim Brady, Peter Isler, Gavin Brady, Rod Davis, Robbie Haines, Ken Read, Jochen Schumann, James Spithill, Ed Baird, Kelvin Harrap. Εκτός όμως από τον αγωνιστικό τομέα, ο Γιώργος Ανδρεάδης υπηρέτησε την ιστιοπλοΐα και από τις πλέον διακεκριμένες και τιμητικές επιτελικές θέσεις. Ως εκπρόσωπος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Ιστιοπλοΐας (International Sailing Federation – ISAF, πρώην IYRU, που έχει μετονομαστεί σε World Sailing), συμμετείχε
24
“
“
To KEY WEST RACE WEEK είχε τη μεγαλύτερη συμμετοχή σκαφών κατηγορίας FARR 40, όπου ο Γιώργος Ανδρεάδης ήταν πρώτος νικητής και Boat Of The Week μεταξύ 270 σκαφών.
οργανωτικά στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ατλάντα (1996), του Σίδνεϊ (2000), της Αθήνας (2004), του Πεκίνου (2008) και του Λονδίνου (2012). Έχει διατελέσει αρχηγός της Ελληνικής Ολυμπιακής Ομάδας Ιστιοπλοΐας στη Μόσχα, το 1980, τεχνικός επιτετραμμένος στις Ολυμπιάδες της Σεούλ (1988) και της Βαρκελώνης (1992), καθώς και τέσσερις φορές τεχνικός επιτετραμμένος της ISAF για τους Αγώνες Μικρών Κρατών Ευρώπης, ενώ, μεταξύ 1983 και 1990, υπήρξε πρόεδρος της Τεχνικής Επιτροπής σκαφών με σταθερή τρόπιδα. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό το ότι εξελέγη πέντε φορές αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας, υπηρετώντας με μεγάλη αφοσίωση και αποτελεσματικότητα τη θέση αυτή επί 22 όχι συνεχή, αλλά συνολικά χρόνια! Επίσης είναι Life Member στο World Sailing.
Key West Race Week, κατηγορία Farr 40, νικητής και Boat of the Week.
Πανελλήνιο πρωτάθλημα – διακρίσεις ORCi
IMS
Από τον αγώνα Copa del Rey. Αριστερά ο Paul Cayard (USA), νικητής του Volvo Ocean Race, δεξιά ο Dean Barker (NZL), skipper στο America’s Cup.
(8 φορές 1η θέση)
Lightning
(1964, 1965, 1η θέση)
Flying Dutchman
(1967, 1968, 1η θέση)
Finn
(1958, 3η θέση)
Star (1958, 1η θέση) Ράλλυ Αιγαίου
Παγκόσμιο πρωτάθλημα – διακρίσεις ORCi IMS 600
(5 φορές 1η θέση)
J24
(2010, 1η θέση) (1984, 1998, 1η θέση)
(2009, 1η θέση / 2008, 2η θέση)
(2006, 1η θέση)
Farr 40
(2000, 3η θέση)
Corel 45
(1998, 1997, 1η θέση)
IMS 600
(2005, 1η θέση)
HalfTon
(1982, 1993, 1η θέση)
Lightning
(8 φορές πρωταθλητής)
(1996, 3η θέση)
Etchells
(2012, 2η θέση)
(2000, 1η θέση, 1999 & 2001, 2η θέση)
J24
(1987, 2η θέση)
ILC40 Κύπελλο One Ton
Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα – διακρίσεις
AΕΛΛΩ | 25
STORIES
Ο Γιώργος Ανδρεάδης ήταν επίσης ιδρυτικό μέλος (1987) και πρόεδρος (2000-2019) των Olympians, της Ελληνικής Ένωσης Συμμετασχόντων σε Ολυμπιακούς Αγώνες, αντιπρόεδρος του World Olympians Association (2011-2015), μέλος της Ελληνικής Ολυμπιακής Επιτροπής (1980-1984) και μέλος του ΔΣ για τη διεκδίκηση της υποψηφιότητας «Αθήνα 96». Παράλληλα, υπήρξε αντιπρόεδρος του Πανελλήνιου Ομίλου Ιστιοπλοΐας Ανοικτής Θαλάσσης – ΠΟΙΑΘ (1968-1972), πρόεδρος του Ναυτικού Ομίλου Ελλάδος – ΝΟΕ (1994-2000) και της Ελληνικής Ιστιοπλοϊκής Ομοσπονδίας (19771982), ενώ παραμένει έως σήμερα αντιπρόεδρος του ΝΟΕ (από το 2003), επίτιμος πρόεδρος στην Κυπριακή Ιστιοπλοϊκή Ομοσπονδία (από το 1995) και αντιπρόεδρος της Διεθνούς κατηγορίας Lightning (από το 1971). Τέλος, είναι μέλος κορυφαίων ιστιοπλοϊκών και ναυτικών ομίλων του κόσμου, όπως: New York Yacht Club, Yacht Club Costa Smeralda, Yacht Club de Monaco, Royal Ocean Racing Club, Gstaad Yacht Club, Coral Reef Yacht Club, Miami. Κυρίως ο Γιώργος Ανδρεάδης έχει συμβάλει τα μέγιστα στην οργάνωση και τη διαχείριση της εικόνας του αθλήματος στην Ελλάδα, καθώς και στην ευρύτερη αναγνώριση της ιστιοπλοΐας από το κοινό. Το όραμά του είναι αυτό ενός αθλήματος που εξελίσσεται διαρκώς, διατηρώντας ανέπαφες τις θεμελιώδεις αξίες του: την απόλαυση της θάλασσας και την εξερεύνηση κάθε περιοχής στην οποία μπορεί κάποιος να πλεύσει. «Ειδικά στη χώρα μας», λέει ο Ανδρεάδης, «έχουμε τη μεγάλη τύχη ενός εκπληκτικού φυσικού στίβου 15.000 χιλιομέτρων ακτογραμμής, με ιδανικές συνθήκες για την ανάπτυξη του αθλήματος. Επιπλέον, το κλίμα και η εναλλαγή των εποχών δίνουν τρομερή μετεωρολογική γκάμα για μια διευρυμένη, πολυσχιδή εμπειρία». Για την αδιάκοπη προσφορά του στο άθλημα ο Γιώργος Ανδρεάδης έχει τιμηθεί με μια σειρά από διακρίσεις, στις οποίες αντανακλάται ο μεγάλος, διεθνής σεβασμός που απολαμβάνει. Ανάμεσα σε αυτές, το βραβείο Pierre de Coubertin της Ελληνικής Ολυμπιακής Επιτροπής, σε αναγνώριση της πολυετούς και ανεκτίμητης προσφοράς του στον ελληνικό αθλητισμό και στο Ολυμπιακό Κίνημα, το παράσημο Olympic Order 2010, εκ μέρους του ίδιου του Jacques Rogge, και το βραβείο Beppe Croce, το λεγόμενο και «Νόμπελ της Ιστιοπλοΐας». Και δεν είναι τυχαίο ότι το στο skippers’ meeting του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος Etchells όταν μπήκε ο Γιώργος Ανδρεάδης στην αίθουσα, ο Dennis Conner (πολλες φορές νικητής του Americas Cup) τον υποδέχτηκε, λέγοντας, «καλωσορίζουμε τον θρύλο της παγκόσμιας ιστιοπλοΐας…»
26
“
Το όραμα του Γιώργου Ανδρεάδη είναι αυτό ενός αθλήματος που εξελίσσεται διαρκώς, διατηρώντας ανέπαφες τις θεμελιώδεις αξίες του: την απόλαυση της θάλασσας και την εξερεύνηση κάθε περιοχής στην οποία μπορεί κάποιος να πλεύσει.
“
AΕΛΛΩ | 27
ART
LOUIS VUITTON TROPHY της Κατερίνας Ρωμανού
Η
Louis Vuitton υπήρξε βασικός υποστηρικτής του America's Cup από το 1983 έως το 2017, αθλοθετώντας τα Louis Vuitton Cup (Challengers Trophy) και το Louis Vuitton Trophy. Τα poster των αγώνων απεικονίζονται μοναδικά από τον Γάλλο καλλιτέχνη Razzia, κατά κόσμον Gérard Courbouleix-Dénériaz. Το έργο του έχει ευθεία αναφορά στην Art Deco και είναι ένας από τους τελευταίους καλλιτέχνες αφισών που παραμένουν πιστοί στην παραδοσιακή τεχνική, σε μια εποχή που κυριαρχείται από εικόνες που δημιουργούνται από υπολογιστές. Ξεκίνησε την καριέρα του τη χρυσή εποχή της αφίσας. Ο Razzia είναι μοναδικός στο ότι εξακολουθεί να χρησιμοποιεί το ίδιο παλιό στιλ για να κάνει
28
τις αφίσες του. Συνεχίζει να δημιουργεί αφίσες από μια πρωτότυπη ζωγραφική, σε αντίθεση με τα γραφικά υπολογιστών. Ζει και εργάζεται στο Παρίσι και στη Νότια Γαλλία και σπάνια οι πρωτότυποι πίνακές του είναι διαθέσιμοι στο κοινό. Άλλοι πελάτες για τους οποίους έχει εργαστεί είναι οι Stetson Hats, Lancia Automobiles, L’Oréal, International Prêt à Porter Feminin, Bloomingdale’s, Macy’s, Harrod’s, Nice Jazz Festival, City of Deauville, πολλές μάρκες Champagnes και πολλά εστιατόρια στο Παρίσι και στη Νέα Υόρκη. Μεταξύ των συλλεκτών έργων του Razzia σε όλο τον κόσμο είναι οι Elton John, Jackie Collins και Michael Caine.
Αριστερά: «Louis Vuitton Cup 2003, Auckland», πόστερ του καλλιτέχνη Razzia. Επάνω: «Louis Vuitton Trophy, Nice 2009» του ιδίου.
AΕΛΛΩ | 29
ART
Επάνω αριστερά: «San Diego, USA 1995». Επάνω δεξιά: «Louis Vuitton Cup 2007». Κάτω αριστερά: «Louis Vuitton Trophy 2010, Sardegna». Κάτω δεξιά: «Louis Vuitton Cup San Francisco, 2013».
30
AΕΛΛΩ | 31
SAILING | Yacht
Ele ance g over the waves NERO
Ο
του Πάνου Τάμπη
σχεδιασμός του «Nero» αντλεί έμπνευση από τα σκάφη «Corsair» του J. P. Morgan στις αρχές του 20ού αιώνα. Το «Nero» είναι ένα από τα μεγαλύτερα πολυτελή σκάφη στον κόσμο, με μήκος 90,1 μέτρα (296 πόδια). Ανήκει στον Neil Taylor, ο οποίος αρχικά είχε σκοπό να αποκαταστήσει ένα σκάφος από την εποχή του J. P. Morgan, αλλά, όταν δεν μπόρεσε να βρει ένα που να πληρούσε τις απαιτήσεις του, άρχισε να κατασκευάζει ένα σύγχρονο αντίγραφο. Χτίστηκε στο Yantai Raffles Shipyard, στην Κίνα, από την Corsair Yachts το 2007, με αρχιτεκτονική από την IMT Marine Consultants.
32
AΕΛΛΩ | 33
SAILING | Yacht
Ανακατασκευάστηκε το 2016. Διαθέτει πολυτελή εσωτερική διαμόρφωση, με χαρακτηριστική τη master σουίτα με ιδιωτικό γραφείο και σαλόνι. Τα καταλύματα περιλαμβάνουν 7 καμπίνες, 1 master, 1 VIP, 2 Double, 2 Twin και δύο 2 Convertible. Έχει πλήρωμα 20 ατόμων και μπορεί να φιλοξενήσει 12 ταξιδιώτες. To «Nero» κέρδισε το βραβείο Best Motor Yacht πάνω από 75 μέτρα (246 πόδια) στα Διεθνή Βραβεία Σχεδίασης Show Boats 2009.
34
ΓΕΝΙΚΆ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΆ Τύπος: Super yacht
Πλάτος: 12,0 m (39,4 ft)
Ιnterior design: Neil Taylor, Luxury Projects
Βύθισμα: 4,42 m (14,6 ft)
Βάρος: 1.413 GT
Ισχύς: 2 × 1.740 kW (2.333 shp)
Εκτόπισμα: 1.775 τόνοι
Ταχύτητα: 31 km/h (17 kn)
Μήκος: 90,1 m (296 ft)
AΕΛΛΩ | 35
SAILING | Yacht
WHITE SAILS του Πάνου Τάμπη
Η
«Athena» είναι μια τρικάταρτη σκούνα που χτίστηκε από τη Royal Huisman, το 2004, για τον επιχειρηματία του διαδικτύου James H. Clark. Ο Κλαρκ αγόρασε ένα ιστιοφόρο 47,4 μέτρων, το «Hyperion», από την RH το 1998. Καθώς το «Hyperion» πλησίαζε στην ολοκλήρωσή του, ο Clark άρχισε να εξετάζει τις δυνατότητες ενός μεγαλύτερου yacht, το οποίο θα μπορούσε να περιλαμβάνει θέατρο, βιβλιοθήκη, περισσότερο χώρο επισκεπτών και μαγειρείων, εμπνεόμενος από το χτισμένο στην Krupp, τη δεκαετία του 1920, «Talitha». Το σκάφος αναδιαμορφώθηκε το 2008. Μπορεί να φιλοξενήσει 12 επισκέπτες και 22 μέλη του πληρώματος και είναι κατασκευασμένο σύμφωνα με την ταξινόμηση Lloyds Register. Το «Athena» κέρδισε το Διεθνές Βραβείο Show Boats για το Καλύτερο Ιστιοπλοϊκό Σκάφος άνω των 40 μέτρων, για το 2004. Παρόμοια σούπερ γιοτ ιστιοπλοΐας αυτής της περιόδου είναι το «Eos», το «The Maltese Falcon» και το «Black Pearl». Τον Ιούλιο του 2012, το «Athena» βγήκε προς πώληση με ζητούμενη τιμή 95 εκατομμύρια δολάρια, η οποία και μειώθηκε στα 75 τον Ιούνιο του 2014. Το καλοκαίρι του 2014, η «Athena» καταγράφηκε ως διαθέσιμη για ναύλωση στον Νότιο Ειρηνικό, με τιμή περίπου 260.000 ευρώ την εβδομάδα. Από τον Μάιο του 2019, η ζητούμενη τιμή ήταν 45 εκατομμύρια δολάρια.
ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΈΣ Ναυπηγοί Εσωτερική διακόσμηση Εξωτερικός και εσωτερικός σχεδιασμός Συνολικό μήκος
Rebecca Bradley Interior Design Pieter Beeldsnijder Design 90 m / 295,3 ft
Μήκος καταστρώματος
77,04 m / 252,76 ft
Μήκος ίσαλης γραμμής
60,52 m / 198,56 ft
Πλάτος Βάρος
36
Dykstra Naval Architects / Pieter Beeldsnijder Design
12,2 m / 40,03 ft 1.103 τόνοι
Εκτόπισμα
1.126 t
Επιφάνεια
2.623 m2
Ταχύτητα
19 κόμβοι
AΕΛΛΩ | 37
SAILING | Yacht
“
Το σκάφος αναδιαμορφώθηκε το 2008. Μπορεί να φιλοξενήσει 12 επισκέπτες και 22 μέλη του πληρώματος και είναι κατασκευασμένο σύμφωνα με την ταξινόμηση Lloyds Register.
“
38
AΕΛΛΩ | 39
OPINION
ΤΟ SAVOIR VIVRE ΤΗΣ ΜΑΣΚΑΣ
Τ
του Χρήστου Ζαμπούνη
ο επεισόδιο έλαβε χώρα σε λιμένα των Μικρών Κυκλάδων. Αρνητής της υποχρεωτικής χρήσεως της μάσκας προσήλθε στο πλοίο «Σκοπελίτης» για να παραλάβει ένα δέμα. Όπως φαντάζεται κανείς, του απηγορεύθη η είσοδος στο πλοίο. Η συνέχεια περιελάμβανε χρήση της «γαλλικής» γλώσσης εκ μέρους του αρνητού, καθώς και προσπάθεια προπηλακισμού των ναυτών. Το τέλος είχε στοιχεία καθαρώς ελληνικής τραγωδίας. Ως από μηχανής θεός ενεφανίσθη μια ξένη τουρίστρια και με πειθώ ενεχείρισε στον ταραξία μια μάσκα, την οποία, ως υπνωτισμένος ο τελευταίος, τελικώς την εφόρεσε. Παρατήρησις πρώτη: Όσοι δεν αντιλαμβάνονται ότι η ζωή στην κοινωνία και η προστασία της δημόσιας υγείας περιλαμβάνουν ορισμένους περιορισμούς, ας μη συνεχίσουν την ανάγνωση του άρθρου. Παρατήρησις δεύτερη: Όσοι δυσκολεύονται να αποδεχθούν τα προστατευτικά μέτρα εν γένει και την υποχρεωτική μάσκα ειδικώς ας σκεφθούν ότι υπεύθυνοι γι’ αυτό δεν είναι οι ναυτικοί του οποιουδήποτε «Σκοπελίτη» για να τους στοχοποιούν. Το ίδιο ισχύει και για τους υπαλλήλους των δημοσίων υπηρεσιών ή των καταστημάτων. Παρατήρησις τρίτη: Όσοι χρησιμοποιούν το επιχείρημα ότι η μάσκα τούς ενοχλεί ας σκεφθούν τους ιατρούς και τους νοσηλευτές που τις φορούν καθ’ όλην την διάρκεια της ημέρας ή, για να γίνω πιο παραστατικός, τους στρατιώτες του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου με τις αντιασφυξιογόνες μάσκες. «Έως πότε θα εξαντλείς την υπομονή μου;» είπε ο Κικέρων στον Κατιλίνα. Είναι ένα ερώτημα το οποίο δέον να τεθεί σε όσους υπεραμύνονται της δικής τους «ελευθερίας» χωρίς να σέβονται την ελευθερία των άλλων.
40
AΕΛΛΩ | 41
HULTON ARCHIVE / GETTY IMAGES / IDEAL IMAGE
SAILING
10 XPONIA SPETSES CLASSIC YACHT REGATTA της Μαρίνας-Λήδας Κουταρέλλη Φωτογραφίες: Αρχείο ΝΟΕ
42
AΕΛΛΩ | 43
SAILING
Σ
ε μια ιστορική συγκυρία για την Ελλάδα
Με διοργανωτή το Ναυτικό Όμιλο Ελλάδος και με
με τον εορτασμό των 200 χρόνων από
την πολύτιμη αρωγή του Δήμου Σπετσών, του Ναυ-
την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης
τικού Ομίλου Σπετσών, των εθελοντών και των κα-
το Spetses Classic Yacht Regatta (SCYR),
τοίκων του νησιού, η κορυφαία αυτή διοργάνωση
ο κορυφαίος Διεθνής Αγώνας Κλασσικών και Παρα-
προσφέρει την ευκαιρία στους επισκέπτες του νη-
δοσιακών Σκαφών στην Ελλάδα συμπληρώνει φέ-
σιού να παρακολουθήσουν ιστιοδρομίες για κλασσι-
τος 10 χρόνια ναυταθλητικής ιστορίας και παράδο-
κά και παραδοσιακά σκάφη και λέμβους, σε μία μο-
σης στο πανέμορφο νησί των Σπετσών.
ναδική παρουσίαση της ελληνικής ναυταθλητικής ιστορίας του τόπου μας.
Πάντα με φόντο το υπέροχο νησί του Αργοσαρωνικού και με θεμέλιο τις αξίες της ευγενούς άμιλ-
Επιπλέον, εντυπωσιακή είναι η παρουσία και συμμε-
λας και του «ευ αγωνίζεσθαι», κάθε χρόνο, εδώ και
τοχή Ολυμπιονικών αθλητών όπως οι Σοφία Μπε-
δέκα συναπτά έτη, για τέσσερις ημέρες μερικά από
κατώρου, Παναγιώτης Μάντης, Παύλος Καγιαλής,
τα πιο διάσημα κλασσικά σκάφη, τόσο από την Ελ-
Τάσος Μπουντούρης αλλά και σπουδαίων πρωτα-
λάδα όσο και από το εξωτερικό κατακλύζουν το θα-
θλητών παγκοσμίου φήμης, οι οποίοι στήριξαν από
λάσσιο χώρο των Σπετσών προσφέροντας υπέρο-
την αρχή τον αγώνα ως πλήρωμα στα αγωνιζόμενα
χες εικόνες αλλά και έντονες συγκινήσεις σε έναν
σκάφη, ανεβάζοντας σημαντικά τον πήχη της διορ-
αγώνα – θεσμό για τα δεδομένα της Μεσογείου.
γάνωσης.
44
AΕΛΛΩ | 45
SAILING
Μέσα σε όλα αυτά τα χρόνια, καθοριστική ήταν η συμ-
λάδα με Gold πιστοποίηση, ως «αειφόρου αγώνα που
βολή του αγώνα σε πολιτιστικό επίπεδο με την προ-
δεν επιβαρύνει το περιβάλλον» από τον διεθνή οργα-
σπάθεια για την ευαισθητοποίηση όλων για τη διά-
νισμό πιστοποίησης Ναυταθλητικών Αγώνων Sailors
σωση της παραδοσιακής ξυλοναυπηγικής – ναυτικής
for the Sea.
τέχνης που ανθεί στα ιστορικά καρνάγια στο Παλιό Λιμάνι των Σπετσών ενώ όσον αφορά το περιβάλλον,
Η φετινή επετειακή διοργάνωση αναμένεται να διεξα-
το SCYR κατέχει τον τίτλο της μόνης regatta στην Ελ-
χθεί από τις 24 έως 27 Ιουνίου 2021.
46
AΕΛΛΩ | 47
SAILING | Race
Solo against the Ocean Vendée Globe
Ο ξέφρενος γύρος του κόσμου σε 80 ημέρες
R. LANGDON / OCEAN, LLOYD IMAGES / GETTY IMAGES / IDEAL IMAGE
του Χριστόφορου Στράτου
48
AΕΛΛΩ | 49
SAILING | Race
“
“
Οι σόλο ιστιοπλόοι έρχονται αντιμέτωποι με το κρύο, τα γιγαντιαία κύματα και τις θύελλες στις θάλασσες του Νότου.
50
Σ
τις 8 Νοεμβρίου 2020 ξεκίνησε ο αγώνας Vendée Globe, η θρυλική διεθνής ιστιοπλοϊκή περιπέτεια του σόλο διάπλου του πλανήτη χωρίς σταθμό και χωρίς εξωτερική βοήθεια. Ο τρελός αυτός αγώνας, γαλλικής έμπνευσης, γίνεται κάθε τέσσερα χρόνια με ιστιοπλοϊκά σκάφη της ανοικτής κατηγορίας IMOCA 60 ποδών, ειδικά αγωνιστικά σκάφη σχεδιασμένα από τους καλύτερους ναυπηγούς για ωκεανοπορεία, που ταξιδεύουν με ταχύτητες που συχνά ξεπερνούν τους 30 κόμβους, με ένα μόνο άτομο, στους τέσσερις ωκεανούς ασταμάτητα για περίπου τρεις μήνες. Ο αγώνας Vendée Globe έχει γεννήσει πολλούς θρυλικούς ιστιοπλόους στη Γαλλία και έχει συναρπάσει το ευρύ διεθνές κοινό, με εκατομμύρια φιλάθλων να παρακολουθούν την εξέλιξή του. Τα IMOCA ταξιδεύουν τόσο γρήγορα, που το μεγαλύτερο άγχος των κυβερνητών είναι πλέον πώς θα τιθασεύσουν αυτά τα σκάφη-θηρία για να μην τα σπάσουν, ιδίως όταν πλέουν στον παγωμένο Νότιο Ωκεανό και κοντά στην Ανταρκτική, με τους περίφημους «Βρυχίζοντες και Ουρλιάζοντες» ανέμους να τα ωθούν σε ξέφρενα σερφαρίσματα, ανάμεσα από τεράστια κύματα που εμφανίζονται σαν τοίχοι από νερό και συχνά φτάνουν τα 9-10 μέτρα... Οι δυνάμεις στα IMOCA είναι τεράστιες και τα σκάφη είναι τεχνολογικά πολύ εξελιγμένα, με υδροπτέρυγες και μετακινούμενες καρένες, με υπερβολική ιστιοφορία, που περιλαμβάνει έως 8 διαφορετικά πανιά πλώρης, πολύ εξελιγμένα ηλεκτρονικά συστήματα πλοήγησης και ελέγχου των φορτίων καταπόνησης, ενώ η κάθε μανούβρα χρειάζεται προετοιμασία που μπορεί να φτάσει και τη μία ώρα… Το άλμπουρο φτάνει τα 29 μέτρα και η ανάβασή του στη μέση του ωκεανού είναι αρκετά σύνηθες φαινόμενο για τις αναγκαίες επισκευές εξοπλισμού και ιστίων. Ο χειρισμός των σκαφών αυτών μπορεί να μοιάζει δύσκολος για τα καλύτερα πληρώματα του κόσμου, για σόλο κυβερνήτες όμως φαντάζει «βουνό», ενώ σε συνθήκες αγώνα σχεδόν «αδύνατος». Το Vendée Globe θεωρείται η υπέρτατη πρόκληση, καθώς είναι ένας αγώνας αντοχής ανθρώπου και εξοπλισμού που όμοιός του δεν υπάρχει σε κανένα άθλημα. Τα σκάφη ταξιδεύουν μακριά από οποιαδήποτε εξωτερική βοήθεια, οι κυβερνήτες σπρώχνουν τα σκάφη τους σε ξέφρενες ταχύτητες και τους εαυτούς τους στα όρια της αντοχής τους, με ελάχιστο ύπνο επί σχεδόν τρεις μήνες, καθώς ταξιδεύουν σόλο με μόνη βοήθεια τον αυτόματο πιλότο, που συχνά υπολειτουργεί ή σταματάει εντελώς. Ο μέσος όρος εγκατάλειψης του αγώνα κυμαίνεται διαχρονικά στο 50%, με αρκετές περιπτώσεις μερικής ή και ολικής καταστροφής των σκαφών στη μέση κάποιου ωκεανού. Η ολοκλήρωση και μόνο του αγώνα τοποθετεί τους ιστιοπλόους που το κατάφεραν στο πάνθεον του αθλήματος που δεν ξεπερνά τα 200 άτομα (λιγότερα από όσα έχουν πετάξει στο διάστημα). Όλο αυτό το εκπληκτικό μείγμα περιπέτειας, αγώνα και ατομικής ψυχοσωματικής πρόκλησης με τεχνολογία αιχμής έχει κάνει το Vendée Globe εξαιρετικά δημοφιλές όχι μόνο στη Γαλλία (με έναν στους δύο Γάλλους να το παρακολουθούν), αλλά και παγκοσμίως στους φανατικούς του αθλήματος και της περιπέτειας, με εκατομμύρια τηλεθεατές να παρακολουθούν καθημερινά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι μοντέρνοι αυτοί ήρωες-υπεράνθρωποι.
AΕΛΛΩ | 51
SAILING | Race
“
Τα σκάφη IMOCA 60, με μήκος 18,28 μέτρα, είναι από τα ισχυρότερα σκάφη μονού κύτους, με μεγάλη ιστιοφορία, και μπορούν να ταξιδεύουν με «εξωφρενικές» ταχύτητητες άνω των 30 κόμβων, με μόνο ένα άτομο.
Οι συμμετοχές φέτος ήταν οι περισσότερες από ποτέ, με 33 ιστιοπλόους από 9 χώρες να εκκινούν από το λιμάνι Les Sables d’Olonne στη γαλλική ακτή του Ατλαντικού, στην περιοχή Vendée. Κυρίαρχη πάντα η παρουσία της Γαλλίας (22 κυβερνήτες), αλλά και η συμμετοχή-ρεκόρ έξι γυναικών σε αυτή την αναμέτρηση ανθρώπου, μηχανών και φύσης. Στο τέλος Ιανουαρίου, μετά από 80 ημέρες αγώνα επιβίωσης στις πιο δύσκολες καιρικές συνθήκες, άρχισαν να επιστρέφουν στη Γαλλία οι πρώτοι καπετάνιοι, έχοντας διασχίσει τέσσερις ωκεανούς (Ατλαντικό, Ινδικό, Νότιο Ωκεανό, Ειρηνικό και πάλι Ατλαντικό) και μια διαδρομή 21.600 μιλίων, με μόνα σημεία στροφής τα περίφημα
52
“
Το Vendée Globe του 2020/2021
ακρωτήρια της Καλής Ελπίδος στη Νότια Αφρική και το Cape Horn στη Νότια Αμερική (το «Έβερεστ της θάλασσας»). Συνολικά 8 σκάφη αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τον αγώνα, μετά από σημαντικές ζημιές που υπέστησαν, με τα φαβορί Alex Thomson με το «Hugo Boss» και Jeremy Beyou με το «Charal» να παθαίνουν καταστροφικές ζημιές στο κύτος και στο τιμόνι από την πρώτη κιόλας εβδομάδα. Ακόμα πιο δραματική η βύθιση του «PRB» του Kevin Escoffier, που κόπηκε στα δύο μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα λόγω καταπόνησης στα κύματα, και η επακόλουθη επιτυχής διάσωση του καπετάνιου από τον αρχαιότερο του στόλου, Jean Le Cam, μετά από ώρες αναζήτησης στη μέση του Ινδικού Ωκεανού.
AΕΛΛΩ | 53
SAILING | Race
Το πιο συναρπαστικό στον φετινό αγώνα ήταν οι μικρές διαφορές που είχαν οι αγωνιζόμενοι μεταξύ τους, οι οποίοι πολύ συχνά ταξίδευαν σε απόσταση οπτικής επαφής ο ένας από τον άλλο. Παρακολουθήσαμε συνεχείς εναλλαγές στις θέσεις των πρώτων σκαφών, είχαμε εκπλήξεις όπου τα κλασικά σκάφη περνούσαν μπροστά από τα υδροπτέρυγα στο κατέβασμα του Ατλαντικού, τον Louis Burton να κάνει παράκαμψη για επισκευές στο άλμπουρο και να ξανακερδίζει με τόλμη και ρίσκο υστέρηση 800 μιλίων, τον Jean Le Cam να ταξιδεύει τον μισό αγώνα με αποκόλληση της γάστρας, τα περισσότερα υδροπτέρυγα να έχουν υποστεί σημαντικές ζημιές στα πτερύγιά τους, το πέρασμα των πρώτων σκαφών στο Cape Horn με συνθήκες θυέλλης (άνεμοι των 60 κόμβων) και πολλές άλλες ηρωικές περιπέτειες. Εντέλει, έχοντας ταξιδέψει σε μια ξέφρενη κούρσα 25.000+ μιλίων και 80 ημερών, βρέθηκαν 8 σκάφη να ταξιδεύουν προς τον τερματισμό σε απόσταση αναπνοής μεταξύ τους, κάνοντας αγώνα τακτικής/match-race της τελευταίας στιγμής για να τερματίσουν με διαφορά μόνο 20 ωρών μεταξύ του πρώτου και του όγδοου.
54
Η πρωτιά σε διορθωμένο χρόνο (λόγω συμμετοχής στην έρευνα και τη διάσωση του Kevin Escoffier) ήταν τόσο αμφίρροπη, που κρίθηκε μόνο όταν τερμάτισε και το 5ο σκάφος, με τελικά αποτελέσματα και νέους ήρωες της ωκεανοπορείας στον σόλο ιστιοπλοϊκό γύρο του κόσμου VENDÉE GLOBE 2020-2021 τους: • Yannick Bestaven, με το παλιάς γενιάς υδρόπτερο «Maitre Coq», • Charlie Dalin (και πρώτος τερματίσας), με το τελευταίας γενιάς «Apivia», • Louis Burton, με το χιλιοεπισκευασμένο υδροπτέρυγο «Bureau Vallée 2». Ο διασώστης του Kevin Escoffier και «παππούς» του αγώνα, Jean Le Cam (61 ετών, 4η συμμετοχή στο Vendée Globe) με το «Yes We Cam!», καταλήγει 4ος και ο συμπαθής Γερμανός Boris Hermann με το «Seaexplorer-Yacht Club Monaco» τερματίζει τελικά 5ος, χάνοντας μια σίγουρη θέση στο βάθρο την τελευταία στιγμή (μόλις 90 μίλια πριν από τον τερματισμό), λόγω υπερκόπωσης και σύγκρουσης με αλιευτικό.
AΕΛΛΩ | 55
SAILING | Race
Τα σκάφη του Vendée Globe διασχίζουν τον Ατλαντικό, τον Ινδικό, τον Νότιο και τον Ειρηνικό Ωκεανό και μετά γυρίζουν πάλι στον Ατλαντικό. Ξεκινούν από τη Les Sables d'Olonne της Γαλλίας στα μέσα του φθινοπώρου, ταξιδεύουν στην καρδιά των νότιων θαλασσών, όπου είναι καλοκαίρι, και επιστρέφουν στη χειμερινή Γαλλία.
“
Ο νικητής του 9ου Vendée Globe, Jean Le Cam (4ος στη γενική κατάταξη), διέσωσε τον Kevin Escoffier, του οποίου το σκάφος διαλύθηκε και βυθίστηκε στις 30 Νοεμβρίου 2020, περίπου 800 μίλια νοτιοδυτικά του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδος.
56
“
Οι υπόλοιποι ήρωες του διάπλου συνέχισαν να ταξιδεύουν με επιμονή και τρομερές προκλήσεις από τις χειμωνιάτικες καταιγίδες του Βόρειου Ατλαντικού μέχρι την τελευταία στιγμή, δημιουργώντας τους δικούς τους θρύλους και προετοιμαζόμενοι για τον επόμενο πλανητικό διάπλου. Ο τελευταίος τερμάτισε αρχές Μαρτίου (ο Φινλανδός Ari Huusela), ενώ οι Sam
Davies και Isabelle Joschke συνέχισαν (εκτός αγώνα, μετά από στάση για επισκευές) την αποπεράτωση του διάπλου. Ο κάθε ένας έγινε ήρωας στα μάτια των φιλάθλων και των δικών του ανθρώπων, ο κάθε ένας έχει καταφέρει να υπερνικήσει το δικό του «Έβερεστ».
AΕΛΛΩ | 57
SAILING
58
ΝΑΥΤΑΘΛΗΤΙΚΉ ΔΡΑΣΤΗΡΙΌΤΗΤΑ ΝΟΕ 2020 Η αγωνιστική απόδραση στην Ύδρα, καθώς και οι ιστιοπλοϊκοί αγώνες τριγώνου και ανοικτής θαλάσσης που διοργάνωσε ο ΝΟΕ συγκέντρωσαν το ενδιαφέρον των αθλητών. του Χριστόφορου Στράτου Φωτογράφος Αγώνα Ύδρας: Κοσμάς Κουμιανός
AΕΛΛΩ | 59
SAILING
49ος ΑΓΏΝΑΣ ΥΔΡΑΣ
Τ
(23-25 ΟΚΤΩΒΡΊΟΥ 2020)
ο 2020, οι αγώνες στον Σαρωνικό με διανυ-
από το Φάληρο και συνόδευσε τα αποπλέοντα σκάφη.
κτέρευση σε νησί ήταν σχεδόν απαγορευμέ-
Οι καιρικές συνθήκες ήταν συνεχώς μεταβαλλόμενες
νος καρπός. Ο ΝΟΕ, με μεγάλη προσπάθεια
και επέτρεψαν στους αθλητές να εξασκήσουν όλες
και σε στενή συνεργασία με τη Δημοτική
τις ικανότητές τους (πλεύσεις με δυνατούς αλλά και
Αρχή της Ύδρας, κατάφερε να διοργανώσει μια ωραία
ασθενείς ανέμους, από όλες τις κατευθύνσεις), με απο-
φθινοπωρινή αγωνιστική απόδραση στο αγαπημένο
τέλεσμα η τακτική έναντι των αντιπάλων να παίξει ση-
των ιστιοπλόων νησί.
μαντικό ρόλο.
Στην κλασική αυτή διαδρομή Φάληρο-Ύδρα-Φάληρο, κα-
Η διαμονή στην Ύδρα έγινε με όλα τα απαιτούμενα μέ-
ταφέραμε να προσελκύσουμε όλη την αφρόκρεμα του
τρα υγειονομικής προφύλαξης, χωρίς μεν τελετή απο-
αθηναϊκού ιστιοπλοϊκού κοινού, με «πανελλήνιο ρεκόρ
νομής, αλλά με βουτιές στη φθινοπωρινή θάλασσα και
συμμετοχών» για το 2020 (15 σκάφη ORC Performance
βόλτες στα μονοπάτια του νησιού, ήταν δε μια ιδιαίτερη
και 30 σκάφη ORC Sport) και πολλούς Έλληνες πρωτα-
ευκαιρία διαφυγής από τον συνεχή αθηναϊκό εγκλεισμό.
θλητές να λαμβάνουν μέρος. Ο αγώνας επιστροφής ήταν επίσης δύσκολος και πολύΕξασφαλίσαμε και τη στήριξη από την αγαπημένη των
ωρος, καθώς η εκκίνηση από την Ύδρα έγινε με άπνοια,
ιστιοπλόων σαμπάνια, τη Moët & Chandon (σταθερό
ενώ από την Αίγινα έως τον τερματισμό στο Φάληρο
υποστηρικτή του ΝΟΕ και Χρυσό Χορηγό της Spetses
επικράτησε ισχυρός πουνέντης, και έτσι τα πληρώ-
Classic Yacht Regatta), της οποίας η Brand Manager,
ματα και πάλι χάρηκαν τις σπάνιες (για φέτος) αυτές
κ. Ελπίδα Φιλιππίδου, έδωσε συμβολικά την εκκίνηση
στιγμές ιστιοπλοΐας.
60
“
Εκκίνηση του Αγώνα Ύδρας ΝΟΕ 2020, με πολλά σκάφη, πρωταθλητές και έντονο ανταγωνισμό... Ιδανική συνταγή για συνοδεία MOËT & CHANDON.
“
AΕΛΛΩ | 61
SAILING
62
Τ
“
“
Ο Ναυτικός Όμιλος Ελλάδος και ο Ναυτικός Όμιλος Σπετσών αναβίωσαν ένα παλαιό ιστιοπλοϊκό δρώμενο, τον Ομαδικό Πλου.
ΙΣΤΙΟΠΛΟΪΑ ΤΡΙΓΏΝΟΥ, ΑΝΟΙΚΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ο 2020 ήταν μια πολύ δύσκολη χρονιά από
Optimist, επανεκκινήσαμε σταδιακά τις προπονήσεις
πλευράς ναυταθλητικής δραστηριότητας.
αθλητών σε όλες τις κατηγορίες και από το φθινό-
Παρ’ όλα αυτά, ο ΝΟΕ, οι επιτροπές αγώ-
πωρο ενεργοποιήσαμε και τις ιστιοπλοϊκές ακαδημί-
νων και το προσωπικό της ναυταθλητικής
ες νέων και ενηλίκων με σκάφη Lightning & Yngling,
δραστηριότητας κατάφεραν, με τήρηση των εκάστοτε
όποτε και όσο αυτό επιτρεπόταν, με μια ευέλικτη λει-
υγειονομικών πρωτοκόλλων και τις συμβουλές του
τουργία, ώστε να συμμορφωνόμαστε με τα συνεχώς
μέλους μας ιατρού Ηλία Μανωλάκη (τον οποίο και
μεταβαλλόμενα μέτρα υγειονομικής προστασίας.
ευχαριστούμε θερμά), να στήσουν μια σειρά από ιστιοπλοϊκούς αγώνες τριγώνου και ανοικτής θαλάσσης,
Ανοικτής Θαλάσσης
που συγκέντρωσαν το μαζικό ενδιαφέρον των αθλη-
Στην ανοικτή θάλασσα δεν μπορέσαμε να λειτουργή-
τών του ΝΟΕ και των γειτονικών ομίλων.
σουμε τις σχολές μετά τον Μάρτιο, αλλά μπορέσαμε να υλοποιήσουμε 3 διοργανώσεις σε νησιά του Σα-
Dinghies, Ιστιοπλοΐα Τριγώνου
ρωνικού, με πολλούς περιορισμούς, προληπτικές ια-
Πριν αρχίσει η έξαρση της πανδημίας, καταφέραμε να
τρικές εξετάσεις και αυστηρή τήρηση των εκάστοτε
εκτελέσουμε κανονικά τις κλασικές χειμερινές μας
πρωτοκόλλων, χωρίς δυστυχώς τις κλασικές τοπι-
διοργανώσεις, τον Ιανουάριο τον «Αγώνα ΕΛΛΗΣ, Κύ-
κές εκδηλώσεις και τελετές απονομών:
πελλο Άλκη Μαγκριώτη», με συμμετοχή 80+ σκαφών σε ιστιοδρομίες τριγώνου στις διάφορες κατηγορίες
Αγών Διονύσου Μελαναίγιδος (3-5 Ιουλίου 2020)
Laser και στα 420, και τον Φεβρουάριο τον «Αγώνα
Ο ιστορικός αυτός αγώνας του ΝΟΕ ήταν μία από τις
ΑΡΓΟΝΑΥΤΟΥ» με 140+ παίδες και εφήβους στην κα-
πρώτες (και ελάχιστες) ευκαιρίες για ιστιοπλοϊκές
τηγορία Optimist.
αποδράσεις εκτός Αθηνών, όπου αγωνίστηκαν 19 σκάφη (6 ORC Performance, 13 ORC Sport) στη διαδρομή
Το καλοκαίρι, όταν επετράπη πλέον η αθλητική δρα-
Φάληρο-Αίγινα-Πόρος-Φάληρο, με ιδιαίτερο ενθουσια-
στηριότητα με όρους, διοργανώσαμε 4 εβδομαδι-
σμό, δεδομένης της παρατεταμένης απουσίας από τον
αία Summer Training Camps για αρχάρια παιδιά με
υγρό στίβο και τα αγαπημένα αυτά νησιά.
AΕΛΛΩ | 63
SAILING
“
Επανεκκινήσαμε σταδιακά τις προπονήσεις αθλητών σε όλες τις κατηγορίες και από το φθινόπωρο ενεργοποιήσαμε και τις ιστιοπλοϊκές ακαδημίες νέων και ενηλίκων με σκάφη Lightning & Yngling.
“
64
Ομαδικός πλους με σημαία «Q» στις Σπέτσες
και ζητώντας ελευθεροκοινωνία με τις στεριές.
(11 Ιουλίου 2020)
Το ταξίδι αυτό συγκέντρωσε πολλούς φίλους της
Ο Ναυτικός Όμιλος Ελλάδος και ο Ναυτικός Όμι-
(ακυρωμένης δυστυχώς) Spetses Classic Yacht
λος Σπετσών αναβίωσαν ένα παλαιό ιστιοπλοϊκό
Regatta, οι οποίοι εκτέλεσαν τον γύρο των Σπε-
δρώμενο, τον Ομαδικό Πλου, που ήταν ανοικτός
τσών ξεκινώντας από το Παλιό Λιμάνι και τερματί-
σε κάθε πλεούμενο με πανί, μηχανή ή κουπί που
ζοντας στην Αγία Μαρίνα όπου και παρέλαβαν ένα
«σήκωνε» την κίτρινη σημαία του Διεθνούς Κώδι-
βότσαλο με τη σημαία, ως αναμνηστικό για τη συμ-
κα Σημάτων, δηλώνοντας ότι το πλοίο είναι υγιές
μετοχή τους στον αγώνα.
AΕΛΛΩ | 65
SAILING
66
“
Ο αθλητής του ΝΟΕ Σίμος Καμπουρίδης με τον Δημήτρη Δεληγιάννη (ΝΟΚ) με μεγάλη προσπάθεια στέφθηκαν πανελληνιονίκες στο Πανελλήνιο Κύπελλο Ιστιοπλοΐας Ανοικτής Θαλάσσης Διμελούς Πληρώματος 2020 (Double Handed). Με το σκάφος Αριστοφανή GRE 1244 Comet 41s (NOE).
1η νίκη στο Πανελλήνιο Κύπελλο Ιστιοπλοΐας Ανοικτής Θαλάσσης Διμελούς Πληρώματος 2020 (Double Handed). Ο αθλητής του ΝΟΕ Σίμος Καμπουρίδης με τον Δημήτρη Δεληγιάννη (ΝΟΚ) με μεγάλη προσπάθεια στέφθηκαν πανελληνιονίκες αυτού του νέου θεσμού, με το σκάφος Αριστοφανή GRE 1244 Comet 41s (NOE). Ο αγώνας απετελείτο από μια ιστιοδρομία διάρκειας περίπου 30 ωρών, σε διαδρομή 140 ναυτικών μιλίων εντός του Σαρων ι κ ο ύ Κό λ π ο υ , και ήταν ο πρώτος στην Ελλάδα με τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που γίνεται με τις προδιαγραφές της νέας αυτής Ολυμπιακής κατηγορίας. Συμμετείχαν συνολικά 18 ιστιοπλοϊκά σκάφη Ανοικτής Θαλάσσης, τα περισσότερα με αγωνιστικό εξοπλισμό υψηλών προδιαγραφών και πάνω απ’ όλα με άξια και ιδιαίτερα ικανά πληρώματα. Ο Σίμος Καμπουρίδης είπε: «Καλύψαμε την απόσταση σε 26 ώρες συνεχούς ιστιοπλοΐας. Ήταν μια ξεχωριστή εμπειρία, αν αναλογιστεί κανείς ότι πρόκειται να γίνει Ολυμπιακή κατηγορία». Και συνέχισε: «Η ιδιαιτερότητα είναι ότι επετράπη για πρώτη φορά ο αυτόματος πιλότος στα σκάφη και είναι σαν... μισός άνθρωπος επιπλέον στο σκάφος. Εμείς δεν είχαμε αυτόματο πιλότο. Αυτό έκανε το εγχείρημα πιο δύσκολο και την προσπάθειά μας πιο αγχωτική, αλλά μας βοήθησε από την άλλη πλευρά, γιατί ήμασταν 100% συγκεντρωμένοι στον αγώνα». Πρόκριση του ΝΟΕ στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο στην κατηγορία Finn. Συγχαρητήρια στον αθλητή του ΝΟΕ Γιάννη Μιτάκη, που μετά σπό πολύμηνες προσπάθειες επισημοποιήθηκε και η δική του συμμετοχή στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο, με σκάφος κατηγορίας Finn. Σημειωτέον ότι η Μ/ΜΑRITIME στηρίζει μαζί με τον ΝΟΕ την Ολυμπιακή προετοιμασία του παγκόσμιου πρωταθλητή ιστιοπλοΐας Γιάννη Μιτάκη.
AΕΛΛΩ | 67
“
SAILING ΑΡΓΟΝΑΥΤΟΥ 2020
OPTIMIST ΘΕΣΗ
KATHΓΟΡΙΑ
ΕΠΩΝΥΜΟ
ΟΝΟΜΑ
ΟΜΙΛΟΣ
1
Α
ΚΑΛΠΟΓΙΑΝΝΑΚΗΣ
ΔΙΟΝΥΣΗΣ
ΝΟΚ
2
Α
ΒΟΥΓΙΟΥΚΑΣ
ΝΙΚΟΣ
ΝΟΚ
3
Α
ΓΚΙΚΑΣ
ΑΧΙΛΛΕΑΣ
ΝΟΚ
1
Κ
ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΥ
ΕΛΙΣΣΑΒΕΤ
ΝΟΚ
2
Κ
ΠΑΠΑΗΛΙΟΥ
ΣΟΦΙΑ
ΝΟΤΚ
3
Κ
ΚΕΡΚΕΖΟΥ
ΙΑΚΩΒΙΝΑ
ΝΟΚ
1
Π
ΒΕΝΤΟΥΡΗΣ ΛΑΔΑΣ
ΕΠΑΜΕΙΝΩΝΔΑΣ
ΝΟΚ
2
Π
ΜΠΟΥΓΙΟΥΡΗΣ
ΓΙΩΡΓΟΣ
ΝΟΚ
3
Π
ΛΕΟΝΤΑΡΙΔΗΣ
ΓΙΩΡΓΟΣ
ΝΟΘ
1
ΚΟ
ΡΑΓΚΟΥΣΗ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ
ΝΟΠΑΡΟΥ
ΕΛΛΗΣ 2020 ΘΕΣΗ
KATHΓΟΡΙΑ
ΚΥΒΕΡΝΗΤΗΣ
ΠΛΗΡΩΜΑ
ΟΜΙΛΟΣ
1
420 ΑΝΔΡΩΝ
ΔΕΔΕΣ
ΣΠΑΝΟΠΟΥΛΟΣ
ΝΟΠΦ
2
420 ΑΝΔΡΩΝ
ΓΙΑΝΝΟΥΛΗΣ
ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ
ΙΟΠ
3
420 ΑΝΔΡΩΝ
ΣΟΥΡΛΑΤΖΗΣ
ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ
ΙΟΠ
1
420 ΓΥΝΑΙΚΩΝ
ΠΑΠΑ
ΤΣΑΜΟΠΟΥΛΟΥ
ΙΟΠ
2
420 ΓΥΝΑΙΚΩΝ
ΣΩΤΗΡΙΟΥ
ΣΟΥΛΙΩΤΗ
ΙΟΠ
3
420 ΓΥΝΑΙΚΩΝ
ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΥ
ΓΩΓΟΥ
ΝΟΠΦ
2
EUROPE ΓΥΝΑΙΚΩΝ
ΚΟΝΤΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ
-
ΝΟΕ
3
EUROPE ΓΥΝΑΙΚΩΝ
ΜΠΟΥΓΑΤΙΩΤΗ
-
ΝΟ ΑΓΙΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ
1
EUROPE ΓΥΝΑΙΚΩΝ
ΤΣΑΛΤΑ
-
ΝΟ ΑΓΙΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ
2
EUROPE ΕΦΗΒΩΝ
ΦΡΑΓΚΟΥΛΗΣ
-
ΝΟΕ
3
EUROPE ΕΦΗΒΩΝ
ΛΙΑΚΑΣ
-
ΝΟ ΑΓΙΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ
1
EUROPE ΕΦΗΒΩΝ
ΦΟΥΝΤΑΣ
-
ΝΟ ΑΓΙΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ
2
LASER 4,7 ΑΓΟΡΙΩΝ
ΚΕΦΑΛΛΩΝΙΤΗΣ
-
ΝΟΚ
3
LASER 4,7 ΑΓΟΡΙΩΝ
ΠΡΟΒΕΛΛΕΓΓΙΟΣ
-
ΝΟΠΦ
1
LASER 4,7 ΑΓΟΡΙΩΝ
ΓΚΑΡΙΠΗΣ
-
ΟΦΘ
2
LASER 4,7 ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ
ΔΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
-
ΝΟΠΦ
3
LASER 4,7 ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ
ΣΥΡΙΓΟΥ
-
ΙΟΠ
1
LASER 4,7 ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ
ΜΠΟΥΓΙΟΥΡΗ
-
ΝΟΚ
2
LASER RDL ΕΦΗΒΩΝ
ΠΑΠΑΔΑΚΟΣ
-
ΝΟΕΦ
3
LASER RDL ΕΦΗΒΩΝ
ΜΟΥΖΑΚΗΣ
-
ΝΟΕΦ
1
LASER RDL ΕΦΗΒΩΝ
ΔΑΡΖΕΝΤΑΣ
-
ΝΟ ΣΑΝΤΟΡΙΝΗΣ
2
LASER RDL ΓΥΝΑΙΚΩΝ
ΠΡΟΒΕΛΛΕΓΓΙΟΥ
-
ΙΟΠ
3
LASER RDL ΓΥΝΑΙΚΩΝ
ΣΜΥΡΝΙΟΥΔΗ
-
ΙΟΠ
1
LASER RDL ΓΥΝΑΙΚΩΝ
ΣΕΧΟΥ
-
ΝΟΚ
2
LASER STD
ΦΑΝΑΡΗΣ
-
ΟΣΦΠ
3
LASER STD
ΛΑΓΑΡΟΣ
-
ΝΟΠΦ
1
LASER STD
ΜΠΟΥΓΙΟΥΡΗΣ
-
ΝΟΠΦ
68
ΔΙΟΝΥΣΟΥ ΜΕΛΑΝΑΙΓΙΔΟΣ 2020 ΘΕΣΗ
KATHΓΟΡΙΑ
ΣΚΑΦΟΣ
ΚΥΒΕΡΝΗΤΗΣ
ΟΜΙΛΟΣ
1
PERFORMANCE
ALLEGORIA
ΑΡΓΥΡΑΚΗΣ
ΝΟΔ
2
PERFORMANCE
A35
ΑΠΕΙΡΑΝΘΙΤΗΣ
ΝΟΕ
3
PERFORMANCE
APIDALOS NAFS
ΚΟΥΡΚΟΥΛΟΣ
ΝΟΕ
1
SPORT
BLUESCAPE
ΣΥΜΠΟΥΡΑΣ
ΙΟΠ ΔΕΗ
2
SPORT
NEFELI
ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
ΝΟΑΜ
3
SPORT
VENTUS
ΚΛΟΥΒΑΣ
ΝΑΣ
ΥΔΡΑ 2020 ΘΕΣΗ
KATHΓΟΡΙΑ
ΣΚΑΦΟΣ
ΚΥΒΕΡΝΗΤΗΣ
ΟΜΙΛΟΣ
1
PERFORMANCE
ARISTOFANI
ΣΙΝΟΥΡΗΣ
ΝΟΕ
2
PERFORMANCE
A35 MUSTO
ΑΠΕΙΡΑΝΘΙΤΗΣ
ΝΟΕ
3
PERFORMANCE
EX OFFICIO
ΠΕΤΡΟΧΕΙΛΟΣ
ΝΟΕ
1
SPORT
ΕΧ ΑΝΙΜΟ
ΤΣΑΜΗΣ
ΠΟΙΑΘ
2
SPORT
ΑΔΡΑ
ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗΣ
ΝΑΟΒ
3
SPORT
ΤΟΛΜΗ
ΣΑΡΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ
ΝΟ ΠΑΤΡΩΝ
Γεώργιος Ζαΐμης, Χρυσός Ολυμπιονίκης 1960 Το 2020 απεβίωσε ο Χρυσός Ολυμπιονίκης και επίτιμο μέλος του ΝΟΕ Γεώργιος Ζαΐμης, ο οποίος αγωνίστηκε ως πλήρωμα στο σκάφος «Νηρεύς» στην κατηγορία Dragon, με κυβερνήτη τον Διάδοχο, τότε, Κωνσταντίνο και πλήρωμα τον αείμνηστο Οδυσσέα Εσκιτζόγλου, στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ρώμης, το 1960.
AΕΛΛΩ | 69
SAILING
GSTAAD YACHT CLUB του Taki Theodoracopulos
Τ
o Yacht Club του Gstaad ξεκίνησε ως αστείο. Δύο φίλοι, ο George Nicholson, τρισεγγονός του Nicholson, που ξεκίνησε την κατασκευή yachts το 1785 με την εταιρεία Camper-Nicholson, και ο Αλέκος Γουλανδρής, ο οποίος δυστυχώς δεν είναι πια μαζί μας, συναντιούνταν για μεσημεριανό στο Gstaad και μιλούσαν ακατάπαυστα για σκάφη και ιστιοπλοΐα.
λουθεί μέχρι και σήμερα να προεδρεύει. Ο George Nicholson, ο πρώτος πρόεδρος, κατάφερε να εξασφαλίσει ένα ολοκαίνουργιο club δίπλα σε ένα ξενοδοχείο στον κεντρικό δρόμο του Gstaad, ενώ εγώ διορίστηκα officer of admissions. Οι ναυτικοί που βρίσκονταν ανάμεσά μας –κυρίως Ελβετοί– κατάφεραν να κερδίσουν πολλά τρόπαια από εκείνη την ημέρα, 21 χρόνια πριν, όταν το club ξεκίνησε ως αστείο.
Όταν ο Βασιλεύς Κωνσταντίνος συμμετείχε και ο ίδιος στο γεύμα, περίπου δύο φορές τον χρόνο, η συζήτηση πήγαινε στη δημιουργία ενός club. Ήμουν ο τέταρτος της παρέας που συμμετείχε συχνά στο γεύμα και, αφού πρώτα διαφημίσαμε το γεγονός ότι ένα yacht club επρόκειτο να ανοίξει, όλοι, ακόμη και η «κουτσή Μαρία», παρακαλούσαν για να γίνουν μέλη.
Τώρα έχει περίπου 400 μέλη, ανάμεσα στα οποία πολλούς Ελβετούς Ολυμπιονίκες, ενώ, όταν ο Ανδρέας Ποταμιάνος, πρόεδρος του ελληνικού Yacht Club, μας επισκέφθηκε και αντάλλαξε προνόμια μέλους μαζί μας, το GYC έγινε το δεύτερο ιδιωτικό club στο Gstaad, μετά το Eagle, το οποίο είναι για σκιέρ που δεν κάνουν σκι. Τουλάχιστον, το GYC φημίζεται για τα μέλη του που όντως σαλπάρουν.
Ο Βασιλεύς Κωνσταντίνος διορίστηκε επίτιμος πρόεδρος για όλη τη διάρκεια της ζωής του και εξακο-
70
“
“
Το όραμά μας είναι να δημιουργήσουμε μια μοναδική παγκόσμια λέσχη yacht μακριά από τα νερά, αντί για μια άλλη λέσχη yacht δίπλα στα νερά.
JUERG KAUFMANN / GSTAAD YACHT CLUB
Βασιλεύς Κωνσταντίνος
AΕΛΛΩ | 71
TRAVELER
ΚΑΣΤΕΛΛΌΡΙΖΟ τoυ Στέφανου Σκούρτη
Δ
εν είναι απλώς το πιο όμορφο αλλά και ταυτόχρονα το πιο απόμακρο ελληνικό νησί. Είναι κάτι πολύ περισσότερο. Είναι η αισθητική του, η τοποθεσία του, αλλά κυρίως είναι οι άνθρωποί του.
72
AΕΛΛΩ | 73
TRAVELER
“
“
Το Καστελλόριζο είναι η πανέμορφη πλατεία όπου γυρίστηκε το «Mediterraneo» και όπου δεσπόζει το άγαλμα της «Κυράς της Ρω». Είναι το πανηγύρι της Παναγίας της Παλαιοκαστρίτισσας, όπου προσφέρεται ντόπιο κατσίκι σε όσους κάνουν τον κόπο να ανέβουν μέχρι το βουνό. Είναι το δειλινό των δύο ηπείρων από το Παλαιόκαστρο...
Είναι η αίσθηση ότι κινείσαι και ζεις συνεχώς μέσα σε έναν μοναδικό πίνακα ζωγραφικής, με μια πρόσθετη φόρτιση που σου δημιουργούν τα μόλις 1,2 ναυτικά μίλια που το χωρίζουν από τα τουρκικά παράλια. Είναι η μοναδική αρχιτεκτονική αλλά και οι διαρκείς εναλλαγές των χρωμάτων που ντύνουν τα νεοκλασικά σπίτια, είναι το νησάκι του Αϊ-Γιώργη με την υπέροχη ταβέρνα και τα τιρκουάζ νερά του, είναι οι βουτιές στην περίφημη Γαλάζια Σπηλιά, το μεγαλύτερο θαλάσσιο σπήλαιο της Ελλάδας, που φωτίζεται από την αντανάκλαση του ηλίου στα καταγάλανα νερά, είναι η πανέμορφη πλατεία όπου γυρίστηκε το «Mediterraneo» και όπου δεσπόζει το άγαλμα της ηρωίδας Δέσποινας Αχλαδιώτη, της γυναίκας που όλοι γνωρίζουμε ως «Κυρά της Ρω». Είναι το πανηγύρι της Παναγίας της Παλαιοκαστρίτισσας, όπου προσφέρεται ντόπιο κατσίκι σε όσους κάνουν τον κόπο να ανέβουν μέχρι το βουνό, είναι το δειλινό των δύο ηπείρων από το Παλαιόκαστρο, όπου βρισκόταν η αρχαία ακρόπολη του νησιού, είναι οι Caretta caretta που κάνουν παρέα σε όσους
74
τρώνε στις φημισμένες ψαροταβέρνες. Είναι το θρυλικό καφέ-μπαρ Φάρος, όπου από τη μια μεριά έχει θέα στο λιμάνι του νησιού και από την άλλη στα σπίτια του Κας της Τουρκίας, και από το πρωί μέχρι τα ξημερώματα αποτελεί το meeting point για όλο το νησί είτε για μπάνιο είτε για διασκέδαση. Το Καστελλόριζο είναι όλα τα παραπάνω μαζί, αλλά και η διαρκής αίσθηση ότι είσαι ευπρόσδεκτος. Μα πάνω απ’ όλα το Καστελλόριζο είναι τα δάκρυα της αναχώρησης, η ιδιότυπη τελετουργία του αποχαιρετισμού. Είναι τα δάκρυα των νέων που τραγουδούσαν τον εθνικό ύμνο κρατώντας την ελληνική σημαία στο κατάστρωμα του «Blue Star Paros», την ώρα που αυτό ξεκινούσε το 25ωρο ταξίδι του για τον Πειραιά, είναι τα δάκρυα των επισκεπτών που έβλεπαν δεκάδες χέρια να τους αποχαιρετούν από το λιμάνι και τον μόλο του Καστελλόριζου. Και όμως οι ίδιοι ήξεραν καλά ότι δεν είναι δάκρυα αναχώρησης, αλλά δάκρυα που αποτελούν υπόσχεση επιστροφής.
AΕΛΛΩ | 75
ISTOCK / GETTY IMAGES / IDEAL IMAGE, SHUTTERSTOCK / VISUAL HELLAS
SAILING
Dragon
Από το μακρινό 1929, όταν το σχεδίασε ο Νορβηγός Johan Anker, το ιστιοφόρο Dragon, με τις κομψές γραμμές του, έχει κατακτήσει εξέχουσα θέση στον χώρο της ιστιοπλοΐας.
Τ
της Ελισάβετ Κομνηνού
ο πρωτότυπο σχέδιο του Dragon περιλάμβανε δύο κουκέτες και ήταν ιδανικό για κρουαζιέρες στα νερά της Νορβηγίας, πατρίδας του Anker. Το 1948, το Dragon έγινε Ολυμπιακή κατηγορία, που διατηρήθηκε μέχρι τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μονάχου, το 1972. Παραμένει το μοναδικό Ολυμπιακό σκάφος που έχει πραγματικά παραμείνει δημοφιλές και μετά τους Αγώνες. Ο κύριος λόγος γι’ αυτό ήταν η συνεχώς ελεγχόμενη εξέλιξη του σκάφους. Οι γραμμές της μακράς καρίνας του Dragon παραμένουν αμετάβλητες, αλλά σήμερα τα σκάφη αυτά κατασκευάζονται χρησιμοποιώντας την υψηλή τεχνολογία, η οποία κάνει το σκάφος ανθεκτικό και εύκολο στη συντήρηση. Η κατασκευή με GRP (πολυεστερικό) εισήχθη το 1973. Είναι το πιο δημοφιλές υλικό, αλλά και τα νέα και τα παλιά ξύλινα σκάφη κερδίζουν τακτικά σημαντικούς αγώνες και, επίσης, φαίνονται τόσο όμορφα όσο κανένα άλλο σκάφος.
Το Dragon Class δραστηριοποιείται σε 30 χώρες, σε 5 ηπείρους, με 1.420 εγγεγραμμένα σκάφη, ενώ πολλά άλλα χρησιμοποιούνται για ιστιοπλοΐα ή κρουαζιέρες. Τα Παγκόσμια Πρωταθλήματα διεξάγονται ανά δύο χρόνια και τα Ευρωπαϊκά κάθε χρόνο. Το Gold Cup (που πραγματοποιείται ετησίως σε συγκεκριμένες ευρωπαϊκές χώρες) είναι μοναδικό, καθώς και οι έξι αγώνες μετρούν χωρίς αποκλεισμό. Οι μεγάλες regattas προσελκύουν πάνω από 100 σκάφη Dragon. Το πλήρωμα των τριών συνιστά μια σφιχτά δεμένη μονάδα χωρίς την ανάγκη προσλήψεων βαρέων βαρών, οι Κανόνες της Κλάσης διασφαλίζουν ισότιμους αγώνες και η ευκολία του trailing καθιστά τον διεθνή ανταγωνισμό ελκυστικό για όλους τους προϋπολογισμούς. Τα ξάρτια και τα πανιά είναι εύκολα ρυθμιζόμενα στη διάρκεια του αγώνα, επιτρέποντας σε ένα επιδέξιο πλήρωμα να βελτιστοποιήσει τη δυναμική του σκάφους υπό οποιεσδήποτε συνθήκες. Οι αγώνες των Dragon δεν μπορούν να κερδηθούν με ωμή δύναμη. Η φιλοσοφία σχεδιασμού του Dragon το έχει καταστήσει μια κατηγορία όπου ο εξαιρετικά κοντινός με άλλα σκάφη αγώνας είναι ο κανόνας και όπου οι αγώνες κερδίζονται από την ικανότητα του πληρώματος να ελέγξει τις συνθήκες και τις τακτικές στην κούρσα.
76
AΕΛΛΩ | 77
PA IMAGES / GETTY IMAGES / IDEAL IMAGE
HOMAGE
Art of Revolution 200 χρόνια μετά τον Αγώνα για την Ανεξαρτησία της Ελλάδος, καλλιτέχνες που απαθανάτισαν τα γεγονότα του πολέμου σε πίνακες ζωγραφικής μάς θυμίζουν ότι υπήρξε βαρύ το τίμημα της ελευθερίας. του Απόστολου Κοτσάμπαση
Τ
ον 19ο αιώνα, πριν από την έλευση της φωτογραφίας, οι πίνακες ζωγραφικής λειτούργησαν ως αντίστοιχες απεικονίσεις ιστορικών γεγονότων. Ήταν δύο κατηγοριών. Η πρώτη ονομαζόταν «ζωγραφική ιστορίας» και αναφερόταν σε εκείνα τα έργα που οι καλλιτέχνες δημιούργησαν χρόνια μετά τα συμβάντα που απεικονίζονται στον καμβά τους. Η δεύτερη, και μακράν πιο σημαντική όσον αφορά τον κοινωνικό αντίκτυπο των έργων, ήταν η «ζωγραφική ειδήσεων», η οποία αφορούσε πίνακες που παρουσιάζονταν στο κοινό σε χρόνο πολύ κοντά στα γεγονότα. Ένα είδος φωτορεπορτάζ της εποχής, όπου σε εκδηλώσεις με σημαντικούς καλεσμένους αποκαλυπτόταν το έργο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα που αφορά τον πόλεμο της Ανεξαρτησίας του 1821 υπήρξε η παρουσίαση του εμβληματικού έργου του Delacroix «Η Ελλάδα πάνω στα ερείπια του Μεσολογγίου», το 1826 στο Παρίσι, λίγο μετά την καταστροφή της πόλης από τους Οθωμανούς. Το σοκ που προκάλεσε στους ανώτερους κοινωνικούς κύκλους της Γαλλίας ήταν έντονο. Οι πίνακες του Delacroix, μεταξύ των οποίων και «Η σφαγή της Χίου», έπαιξαν ρόλο καταλύτη και συνέβαλαν στο να διογκωθεί το κύμα φιλελληνισμού στη Δυτική Ευρώπη, το οποίο υποχρέωσε τις κυβερνήσεις Γαλλίας και Μεγάλης Βρετανίας να πάρουν θετική θέση υπέρ της υπόθεσης της ελληνικής ανεξαρτησίας.
«Ο ΜΆΡΚΟΣ ΜΠΌΤΣΑΡΗΣ ΣΤΗ ΜΆΧΗ ΤΟΥ ΚΑΡΠΕΝΗΣΊΟΥ, ΤΗ ΝΎΧΤΑ ΤΗΣ 8ΗΣ ΑΥΓΟΎΣΤΟΥ 1823» Το έργο του Franciszek Tomasz Tepa απεικονίζει μια σκηνή από τη Μάχη του Καρπενησίου, η οποία διεξήχθη κοντά στην ομώνυμη πόλη, το πιθανότερο το βράδυ της 8ης Αυγούστου προς την 9η Αυγούστου 1823, μεταξύ μικρής αριθμητικά (περίπου 450) δύναμης επαναστατημένων Ελλήνων ατάκτων υπό τον Σουλιώτη Μάρκο Μπότσαρη και των οθωμανικών στρατευμάτων (5.000-7.000 Αλβανοί) υπό τον Μουσταή Πασά. Στη διάρκεια της μάχης ο Μπότσαρης σκοτώθηκε από σφαίρα που τον χτύπησε στο δεξί μάτι. Οι τουρκικές απώλειες υπήρξαν βαριές –περίπου 800-1.500 άνδρες–, σε αντίθεση με τις ελληνικές, που ήταν ελάχιστες. Ο Μπότσαρης ετάφη στο Μεσολόγγι με μεγάλες τιμές.
78
«O Μάρκος Μπότσαρης στη Μάχη του Καρπενησίου, τη νύχτα της 8ης Αυγούστου 1823», έργο του Franciszek Tomasz Tepa, 1852, Συλλογή Μουσείου Narodowe, Βαρσοβία, Πολωνία.
AΕΛΛΩ | 79
HOMAGE
«Η ΑΠΟΒΊΒΑΣΗ ΤΟΥ ΚΑΡΑΪΣΚΆΚΗ ΣΤΟ ΦΆΛΗΡΟ» Ο Κωνσταντίνος Βολανάκης ή Βολονάκης (1837-1907) ήταν ένας από τους σπουδαιότερους Έλληνες ζωγράφους του 19ου αιώνα. Σημαντικά έργα του τα εμπνεύστηκε από τα γεγονότα του πολέμου για την Ανεξαρτησία. Ένας από τους διάσημους πίνακές του είναι «Η πυρπόληση της τουρκικής ναυαρχίδας», φιλοτεχνημένος τουλάχιστον δύο φορές (ιδιωτική συλλογή Stavros Michalarias Art, Αθήνα, και «Η πυρπόληση τουρκικής φρεγάτας» 1882, Ναυτικό Μουσείο, Πειραιάς). Παρόμοιο είναι και το έργο του «Η πυρπόληση του τουρκικού δικρότου» (δημοπρασία Christie’s, Αθήνα 1994). Θεωρείται ο «πατέρας» της ελληνικής θαλασσογραφίας. Η θάλασσα, τα πλοία και τα λιμάνια ήταν η μόνιμη πηγή έμπνευσής του. Μαζί με τον Θεόδωρο Βρυζάκη, τον Νικηφόρο Λύτρα, τον Νικόλαο Γύζη και τον Γεώργιο Ιακωβίδη, θεωρείται ένας από τους κυριότερους εκπροσώπους του ακαδημαϊκού ρεαλισμού, της λεγόμενης Σχολής του Μονάχου.
80
«Η αποβίβαση του Καραϊσκάκη στο Φάληρο», 1895, έργο του Κωνσταντίνου Βολανάκη, λάδι σε καμβά (150 x 273 cm), Συλλογή της Τραπέζης της Ελλάδος.
AΕΛΛΩ | 81
HOMAGE
«Η ΕΛΛΆΔΑ ΣΤΑ ΕΡΕΊΠΙΑ ΤΟΥ ΜΕΣΟΛΟΓΓΊΟΥ» Ο πίνακας αυτός θεωρείται ότι υπήρξε ο καταλύτης για να διογκωθεί στη Γαλλία το ήδη μεγάλο ρεύμα φιλελληνισμού και υποστήριξης προς τον πόλεμο της ανεξαρτησίας των Ελλήνων. Ο Eugène Delacroix φιλοτέχνησε το έργο «Η Ελλάδα στα ερείπια του Μεσολογγίου» το 1826, μετά από δύο μήνες σκληρής και αδιάκοπης εργασίας. Η ημερομηνία είναι σημαντική, γιατί δεν πρόκειται για «ζωγραφική ιστορίας», όσο για «ζωγραφική ειδήσεων». Η πολιορκία, η έξοδος και η καταστροφή του Μεσολογγίου είχαν συμβεί νωρίτερα, τον Απρίλιο εκείνου του έτους. Σε αυτόν τον πίνακα ο Delacroix δείχνει ξεκάθαρα, όπως και ο Άγγλος ποιητής Λόρδος Bύρων, τη συμπάθειά του προς τους Έλληνες. Ο καλλιτέχνης εμφανίζει τα επακόλουθα της καταστροφής και δημιουργεί μια ισχυρή μυθική φιγούρα πάνω στα ερείπια, ως κέντρο του πίνακα. Η Ελλάδα εμφανίζεται ως νεαρή γυναίκα με παραδοσιακή ελληνική φορεσιά, αλλά το απογυμνωμένο στήθος της αντικατοπτρίζει τη γαλλική φιγούρα της Δημοκρατίας, τη Marianne, το σύμβολο της ελευθερίας. Ο κορμός της Ελλάδας φωτίζεται από ζεστό φως και η έκφρασή της ανα-
82
δεικνύει την αγωνία αλλά και τη θέλησή της να επιβιώσει. Διότι, αν και η Ελλάδα έχει μια σπασμένη καρδιά, στην πραγματικότητα δεν καταλήγει, αλλά θα αναστηθεί για να κερδίσει τον πόλεμο για την ανεξαρτησία. Ο Delacroix έχει επίσης δανειστεί στοιχεία από εικόνες της Παναγίας – τα ανοιχτά χέρια και οι ανοιχτές παλάμες παραπέμπουν σε φιγούρες της Μαντόνας του Ελέους και της «Πιετά», ενώ οι μπλε και οι λευκές πτυχές θυμίζουν τη Μαντόνα της Άμωμης Σύλληψης. Στη σκηνή δίνεται συναισθηματική ένταση από τον απειλητικό νυχτερινό ουρανό στο φόντο και τα ερείπια, που μοιάζουν να απλώνονται έξω από το πλαίσιο του καμβά. Ακριβώς στο πίσω μέρος του πίνακα, ένας άνδρας μελαμψός με τουρμπάνι καρφώνει μια σημαία πάνω στα χαλάσματα. Είναι περήφανος και νικητής, ενώ η Ελλάδα εμφανίζεται ως θύμα. Τα κόκκινα ρούχα του παραπέμπουν στις αμυδρές ραβδώσεις του αίματος στην τοιχοποιία παρακάτω. Αναμφίβολα, ένα έργο που γεννά έντονα συναισθήματα στον παρατηρητή. Ο πίνακας, λάδι σε καμβά (213 × 142 cm), βρίσκεται στο Musée des Beaux Arts, στο Bordeaux της Γαλλίας.
HERITAGE IMAGES / GETTY IMAGES / IDEAL IMAGE, COURTESY OF WWW.EUGENE-DELACROIX.COM
«ΑΡΜΑΤΟΛΟΊ ΚΟΝΤΆ ΣΤΗΝ ΑΘΉΝΑ» Ο Peter von Hess (1792-1871) ήταν Γερμανός ζωγράφος, που διακρίθηκε κυρίως στις αναπαραστάσεις μαχών και ειδικότερα ως καλλιτέχνης που απαθανάτισε τις ιστορικές στιγμές της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, καθώς και στιγμιότυπα από την εισβολή του Ναπολέοντα στη Ρωσία. Το 1827, ο βασιλιάς της Βαυαρίας Λουδοβίκος τού ανέθεσε την απεικόνιση των ηρώων και των σκηνών της Ελληνικής Επανάστασης. Για τον σκοπό αυτόν ο Hess συνόδευσε τον Όθωνα στη Ελλάδα, όπου παρέμεινε εννέα μήνες για να γνωρίσει τους τόπους όπου διαδραματίστηκαν τα γεγονότα του πολέμου για την Ανεξαρτησία, αλλά και τους πρωταγωνιστές που συμμετείχαν. Ο Hess ετοίμασε 39 σχέδια, τα οποία τοποθετήθηκαν στον κήπο της βασιλικής αυλής του Μονάχου, ώστε να είναι προσιτά στους κατοίκους, σε μια προσπάθεια προσέγγισης του βαυαρικού και του ελληνικού λαού. Τριάντα δύο από τις τριάντα εννέα συνολικά επιχρωματισμένες λιθογραφίες του Hess εκτίθενται σήμερα στο
Μουσείο Μπενάκη, ενώ κάποιες από αυτές κοσμούν την αίθουσα συναλλαγών του κεντρικού καταστήματος της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος, στην οδό Αιόλου. Ο Hess επέστρεψε στην Ελλάδα για την επιζωγράφιση της κεντρικής αίθουσας του νεόδμητου τότε ανακτόρου. Δυστυχώς, όμως, τα καλλιτεχνήματα αυτά καταστράφηκαν μερικώς κατά την πυρκαγιά των ανακτόρων τον Δεκέμβριο του 1909, ενώ τα εναπομείναντα αφαιρέθηκαν κατά τη μετατροπή τους σε μέγαρο της Βουλής. Ο πίνακας που απεικονίζει την είσοδο του Όθωνος στο Ναύπλιο, κατά τη διάρκεια της οποίας ήταν παρών και ο ίδιος ο ζωγράφος, βρίσκεται σήμερα στη Νέα Πινακοθήκη του Μονάχου, όπως και ο πίνακας που απεικονίζει την υποδοχή του Όθωνος στην Αθήνα. Το έργο «Αρματολοί κοντά στην Αθήνα», λάδι σε καμβά (49 x 44), βρίσκεται στο Εθνικό Μουσείο του Βερολίνου, στη Γερμανία.
AΕΛΛΩ | 83
HOMAGE
Η ΝΑΥΜΑΧΊΑ ΤΟΥ ΝΑΒΑΡΊΝΟΥ, 20 ΟΚΤΩΒΡΊΟΥ 1827 Ο Ρώσος ζωγράφος Ivan Aivazovsky (18171900) φιλοτέχνησε το 1848 τον πίνακα «Η Ναυμαχία του Ναβαρίνου», που απεικονίζει το ιστορικό γεγονός από την οπτική γωνία των Ρώσων. Ο Aivazovsky στον πίνακά του δείχνει το πλοίο «Azov», που, αν και υπέστη σοβαρή ζημιά, το πλήρωμά του επιβιβάζεται στο τουρκικό πλοίο και οι Ρώσοι ναυτικοί ανεβαίνουν στο κατάστρωμα για να ολοκληρώσουν την καταστροφή του εχθρικού πολεμικού σκάφους. Αυτό το επεισόδιο τοποθετήθηκε από τον καλλιτέχνη στο κέντρο της σύνθεσης. Με την επιδέξια απεικόνιση της επιθετικής κίνησης του «Azov» και την επικείμενη καταστροφή του τουρκικού πλοίου, ο ζωγράφος δεν αφήνει στον παρατηρητή του έργου καμία αμφιβολία για το αποτέλεσμα της μάχης. Ο Ivan Aivazovsky, από την Κριμαία της Ρωσίας, έζησε μετά το τέλος των Ναπολεόντειων Πολέμων, στα χρόνια του τσάρου Αλέξανδρου Α'. Θεωρείται από τους σημαντικότερους θαλασσογράφους. Σπούδασε στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Αγίας Πετρούπολης. Για το μεγάλο ταλέντο του έγραψαν οι σημαντικότερες προσωπικότητες του ρωσικού πολιτισμού του 19ου αιώνα, όπως ο Άντον Τσέχοφ και ο Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι. Στους πίνακές του ζωντάνεψε θάλασσες και ωκεανούς του κόσμου αλλά και γεγονότα της ευρωπαϊκής ιστορίας της εποχής του, όπως ναυμαχίες από τον Ρωσοτουρκικό πόλεμο και την Ελληνική Επανάσταση.
84
«Η Ναυμαχία του Ναβαρίνου», πίνακας του Ivan Aivazovsky, 1846. Στιλ: ρομαντισμός. Λάδι σε καμβά, 172 x 234 cm.
AΕΛΛΩ | 85
ΒΙΒΛΙΟ
ΤΟ ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΕΝΟΣ ΣΥΛΛΕΚΤΗ της Eλισάβετ Κομνηνού
Δ
ιασώζοντας από τη λήθη σπάνια αντικείμενα λαϊκής τέχνης από όλο το φάσμα των ανθρώπινων δραστηριοτήτων του πρόσφατου παρελθόντος (όπλα, παλάσκες, μεδουλάρια, φυλακτά, ρολόγια κ.ά.), ο Βασίλης Κορκολόπουλος αναζητεί με αυταπάρνηση τον μίτο που θα τον οδηγήσει πίσω, σε ξεχασμένα στρώματα του ελληνικού πολιτισμού και ψυχισμού. Γι’ αυτό, ακόμα και το απλό ξεφύλλισμα του καταλόγου της συλλογής του αποτελεί κάτι παραπάνω από ένα μάθημα καλαισθησίας· εξοικειώνει τον αναγνώστη με το συμβολικό «λεξιλόγιο» που συγκρότησε και εξέφρασε τον φαντασιακό κόσμο του Νεοέλληνα. Αυτό που προσδίδει στη συλλογή ένα ιδιαίτερο στίγμα και μια ευρύτερη σημασία είναι ακριβώς αυτή η μέριμνα του δημιουργού της για την πολιτιστική μας αυτογνωσία, την οποία και φιλοδοξεί να αναδείξει το παρόν βιβλίο από τις εκδόσεις Καπόν.
86
ΣΥΛΛΟΓΉ ΕΛΛΗΝΙΚΏΝ ΕΝΔΥΜΑΣΙΏΝ Γυναικείες και ανδρικές ενδυμασίες και κοσµήµατα του ελληνικού γεωγραφικού χώρου, ξεχωριστά δείγµατα οικοτεχνίας και εργαστηριακής παραγωγής.
Σ
την έκδοση της Συλλογής Ελληνικών Ενδυμασιών «Βικτωρία Γ. Καρέλια», που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Καπόν, παρουσιάζεται η ενδυµατολογική συλλογή, η οποία αποτελείται από γυναικείες και ανδρικές ενδυµασίες, καθώς και κοσµήµατα του ελληνικού γεωγραφικού χώρου, ξεχωριστά δείγµατα οικοτεχνίας και εργαστηριακής παραγωγής, που κάλυπταν πρακτικές και αισθητικές ανάγκες ενός προβιοµηχανικού κόσµου. Χρυσοκέντητα βελούδινα, µεταξωτά και µάλλινα αργαλίσια ενδύµατα συνυπάρχουν και συνοµιλούν µε πόρπες, γιορντάνια και άλλα περίτεχνα έργα της λαϊκής κοσµηµατοποιίας, καθρεπτίζοντας κοινωνικές και πολιτισµικές σχέσεις και αναδεικνύοντας την έξοχη διαφορετικότητα του κάθε τόπου. Οι τεχνικές κατασκευής, τα υλικά, η κοπή και η διακόσµηση µαρτυρούν κατασκευαστικές γνώσεις, ειδικές δεξιότητες, επιδράσεις και αντιλήψεις που διαµόρφωσαν τη
νεοελληνική ενδυµατολογική παράδοση. Οι 470 έγχρωµες φωτογραφίες των αντικειµένων πλαισιώνονται από τα εµβριθή εισαγωγικά κείµενα της λαογράφου Ν. Μαχά-Μπιζούµη και τον λεπτοµερή υποµνηµατισµό της επιµελήτριας του Μουσείου Μπενάκη Ξ. Πολίτου. Επιπλέον, στον τόµο εµπεριέχονται ένα επίµετρο µε µοναδικά σχέδια από τον Γ. Μετζικώφ και γλωσσάριο, που επιτρέπουν την ουσιαστική προσέγγιση µιας σηµαίνουσας πτυχής του νεότερου πολιτισµού µας.
AΕΛΛΩ | 87
LEISURE
88
HOGS HEAD GOLF CLUB
ΓΚΟΛΦ ΔΊΠΛΑ ΣΤΑ ΚΎΜΑΤΑ ΤΟΥ ΒΌΡΕΙΟΥ ΑΤΛΑΝΤΙΚΟΎ
Γ
του Πάνου Τάμπη
ια τους λάτρεις του ιρλανδικού γκολφ, το όνομα Waterville είναι συνώνυμο του μεγαλείου. Και αυτό έρχεται να το αποδείξει το νέο Hogs Head Golf Club, πέντε λεπτά μακριά από το διάσημο Waterville Golf Links, στο County Kerry της Ιρλανδίας. Με θέα στον γραφικό κόλπο Ballinskelligs, το Hogs Head Golf Club περιλαμβάνει ένα γήπεδο γκολφ σχεδιασμένο από τον Robert Trent Jones II, με 72 διαφορετικές τρύπες. Η ιδιοκτησία περιλαμβάνει επίσης και ένα κλαμπ που εκτείνεται σε 17 στρέμματα και διαθέτει 48 δωμάτια και επτά ιδιωτικές κατοικίες, όλα με θέα στον Ατλαντικό Ωκεανό. Για την κατασκευή του, οι ιδιοκτήτες Bryan Marsal και Tony Alvarez II απευθύνθηκαν στο αρχιτεκτονικό γραφείο Henry J Lyons από το Δουβλίνο, καθώς και στον Αμερικανό σχεδιαστή Robert Rizzo από το Cobble Court Interiors.
AΕΛΛΩ | 89
LEISURE
90
COURTESY OF HOGS HEAD GOLF CLUB
Απέναντι από το γήπεδο βρίσκουμε τον ξενώνα του club, του οποίου ο σχεδιασμός παραπέμπει στο σχήμα του γράμματος S. Εκτός από τα δωμάτια και τις ιδιωτικές κατοικίες, προσφέρεται και μια αίθουσα συνεδριάσεων αλλά και ένα εντυπωσιακό spa 10 στρεμμάτων, εμπνευσμένο από το αντίστοιχο που βρίσκουμε στο Loch Lomond Golf Club της Σκωτίας.
Η λογική ήταν να δημιουργηθεί ένας χώρος από μια παρέα φίλων για τους φίλους τους. Με αυτόν τον τρόπο, ο Marsal και ο Alvarez ξεκίνησαν ο καθένας με 25 φίλους –τους Hog Captains– από τους οποίους ο καθένας έφερε και άλλους 5. Σήμερα, ο αριθμός των μελών ανέρχεται στα 550, με μόλις το 20% της ιδιοκτησίας να είναι ανοιχτό στο κοινό.
AΕΛΛΩ | 91
LEISURE
92
“
“
Με θέα στον Ατλαντικό, στον γραφικό κόλπο Ballinskelligs, το Hogs Head Golf Club περιλαμβάνει ένα γήπεδο γκολφ σχεδιασμένο από τον Robert Trent Jones II, με 72 τρύπες.
AΕΛΛΩ | 93
STORIES
GIANNI AGNELLI Τα σκάφη της συλλογής του
Τ
της Eλισάβετ Κομνηνού
α yacht και τα ταχύπλοα ήταν μια γνωστή «αδυναμία» του «L’Avvocato», όπως ήταν γνωστός ο Gianni Agnelli (1921-2003). Το μοναδικό του γούστο δεν αφορούσε μόνο την εξωτερική του εμφάνιση, αλλά ήταν πρόδηλο παντού, από τα αυτοκίνητά του και τα yacht του μέχρι την εξαιρετική συλλογή έργων τέχνης, την οποία δώρισε στην πόλη του Τορίνο το 2002. Στο άρθρο αυτό παρουσιάζουμε μερικά από τα σκάφη που πλοήγησε. «Tomahawk» Το πρώτο γιοτ του Agnelli, το «Tomahawk», ήταν ένα αξιοθέατο. Το αγόρασε το 1956 και ήταν κατασκευασμένο από χάλυβα και μαόνι και φυσικά με στιλ. Ένα σκάφος 12 μέτρων που χτίστηκε το 1939 σε σχέδιο του Charles Nicholson, το «Tomahawk» κατασκευάστηκε αρχικά για να μετάσχει στο America’s Cup. Το 1962 το πούλησε στην αδερφή του, Susanna. «Agneta» Η «Agneta», που έπλευσε αρχικά το 1951, αγοράστηκε από τον Agnelli το 1959. Με κατάστρωμα από τικ της Βιρμανίας και ασημένια καναδική ερυθρελάτη και με μαρμάρινο τζάκι στην καμπίνα του ιδιοκτήτη, αυτό το 82 ποδιών σκάφος είναι ίσως το πιο ιδιαίτερο από όλα τα σκάφη του «L’Avoccato». Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του ήταν τα ξεχωριστά, σε χρώμα κόκκινου κρασιού πόρτο, πανιά του. «G. Cinquanta» Ο Agnelli παρέλαβε το «G. Cinquanta» το 1968, ένα κομψό σούπερ ταχύπλοο, σχεδιασμένο από τον Sonny Levi. Με τέσσερις κινητήρες BPM V-8 Vulcano, το 37 ποδιών cruiser, με σκελετό «Delta» με υπογραφή του Levi, ένα κεντρικό πιλοτήριο σχεδιασμένο από τον Pininfarina και 1.280 HP ιπποδύναμη, σίγουρα ξεχώριζε και, όπως ήταν αναμενόμενο, ο Gianni το αγάπησε.
94
Ο Gianni Agnelli στο τιμόνι του ιστιοφόρου του στην Κορσική, τον Αύγουστο του 1975.
AΕΛΛΩ | 95
STORIES
Stealth
«Extra Beat» Το «Extra Beat» ήταν το πιο εντυπωσιακό ιστιοπλοϊκό σκάφος της δεκαετίας, όταν έπλευσε το 1988. Ήταν το πρώτο κατά παραγγελία σκάφος του Agnelli, ο οποίος επόπτευσε τον σχεδιασμό και την κατασκευή του. Ένα κομψό και διαχρονικό 36 μέτρων ιστιοφόρο, που συνεχίζει να εντυπωσιάζει με τον εκλεπτυσμένο του εξωτερικό σχεδιασμό και το ευρύχωρο εσωτερικό. Ήταν το πρώτο μοντέρνο superyacht που χτίστηκε από τους Abeking και Rasmussen. Ήταν ένα δοκιμαστικό σχέδιο και κατέρριψε πολλά τεχνικά όρια της εποχής του, όπως το μεγάλο πηδάλιο από τιτάνιο και άνθρακα. «Stealth» Ο Giovanni Agnelli ήξερε ακριβώς τι ήθελε κατά την ανάθεση αυτού του εμβληματικού σχεδίου, το 1996. «Το σκάφος θα είναι μαύρο και θα ονομάζεται “Stealth”. Θέλω απλώς να διασκεδάσω και να απολαύσω την πλεύση του. Και θέλω να τελειώσει
96
G.A.
“
“
I like the wind, because you can’t buy it.
μέσα σε έξι μήνες!» Οι λεπτομέρειες δόθηκαν στο γραφείο σχεδιασμού Frers, στα ναυπηγεία της Green Marine και του δομικού μηχανικού Giovanni Belgrano για οριστικοποίηση. Το αποτέλεσμα ήταν ένα από τα γρηγορότερα και σίγουρα τα πιο αξιοσημείωτα superyachts που κατασκευάστηκαν από την εποχή των μεγάλων μονόλιθων της J-Class, της δεκαετίας του 1930. Ο ναυπηγός Germán Frers, ο οποίος είχε δημιουργήσει ένα επαναστατικό κύτος, σχεδίασε το «Stealth». Η κατασκευή του, που ήταν εξ ολοκλήρου από ανθρακονήματα, ώθησε τα όρια της σύνθετης τεχνολογίας πολύ μπροστά από κάθε superyacht μέχρι τότε – και έπρεπε να είναι, επειδή τα φορτία κύτους που δημιουργήθηκαν με 15 κόμβους ήταν 2,5 φορές υψηλότερα από εκείνα που μετρήθηκαν σε ένα κανονικό yacht. Το 28,45 μέτρων σκάφος διέθετε λευκά καθίσματα, μαύρα πανιά και κατάστρωμα από τικ – η επιτομή της πολυτέλειας. Σήμερα, ανήκει στον Lapo Elkann, εγγονό του Agnelli.
Extra Beat
Agneta
AΕΛΛΩ | 97
STORIES
“
“
Μου αρέσουν τα όμορφα πράγματα που είναι καλοφτιαγμένα. Πιστεύω ακόμη και ότι η αισθητική είναι ισοδύναμη με την ηθική. Κάτι που είναι όμορφο είναι ηθικό και τα ανήθικα πράγματα δεν είναι όμορφα – από την αποφυγή του φόρου έως το να κάνουμε πράγματα με δόλιο τρόπο. G. A.
Cinquanta
98
UNIVERSAL, ARCHIVIO CAMERAPHOTO EPOCHE / GETTY IMAGES / IDEAL IMAGE
Ο Gianni Agnelli βγαίνοντας από ένα θαλάσσιο ταξί, κατά την επίσκεψή του στη Βενετία το 1960.
AΕΛΛΩ | 99
STORIES
«Η καταστροφή του οθωμανικού στόλου από τον ενωμένο χριστιανικό (Βενετοί, Ισπανοί, Γενοβέζοι και πλοία του Πάπα) στη ναυμαχία του Λεπάντο (Ναυπάκτου), στις 7 Οκτωβρίου του 1571», έργο ανώνυμου ζωγράφου, National Maritime Museum, Greenwich, Λονδίνο (BHC0261).
ΤΑ ΧΡΏΜΑΤΑ
ΜΙΑ ΠΟΛΎ ΣΎΝΤΟΜΗ ΑΝΑΣΚΌΠΗΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΊΑΣ ΤΟΥ ΝΤΥΣΊΜΑΤΟΣ ΠΛΟΊΩΝ ΚΑΙ ΈΝΑΣ ΟΔΗΓΌΣ ΣΎΓΧΡΟΝΗΣ ΠΡΑΚΤΙΚΉΣ
Η
του Στρατή Ανδρεάδη
πρακτική του να αίρεις πολλές διαφορετικές σημαίες συγχρόνως, αυτό που λέμε σημαιοστολισμός εορτής ή, πιο σωστά, να ντύνεις ένα σκάφος με σημαίες ή rainbow fashion, είναι μια πρακτική μάλλον τόσο παλιά όσο και οι σημαίες. Η πρακτική αυτή χρησιμοποιείται τόσο ως ένδειξη εορτασμού και χαράς όσο και πολεμικής διάθεσης ή ακόμη και τρομοκρατίας.
100
Ιστορική ανασκόπηση Από τους αρχαίους χρόνους μέχρι και περίπου τα τέλη του 1600, το ντύσιμο των πλοίων γινόταν αποκλειστικά με σημαίες του κράτους, του βασιλείου ή του ευγενούς κ.λπ. όπου ανήκε το πλοίο (φωτογραφίες 1, 2, 3). Από τα τέλη του 18ου αιώνα αρχίζουμε να έχουμε εικόνες και αναφορές για έναν νέο τρόπο ντυσίματος πλοίων. Στον ευρωπαϊκό χώρο και μέχρι περίπου πριν από τα μέσα του 19ου αιώνα, αίρονται όλες οι σημαίες κράτους που υπήρχαν πάνω στο πλοίο, με οποιονδήποτε τρόπο, σε κάθε μαντάρι (φωτογραφία 4). Πρακτική πολύ όμορφη και γεμάτη χρώμα, που όμως συχνά δημιουργούσε παρεξηγήσεις, έφερε τον κίνδυνο κανονιοβολισμού του πλοίου από θιγμένα πλοία ή στεριές και ενίοτε προκαλούσε μικροσυρράξεις, είτε επί τούτω είτε κατά λάθος. Από το 1820, οπότε και ξεκινά η ευρεία χρήση του πρώτου Διεθνούς Κώδικα Σημάτων (ΔΚΣ), δίδεται η δυνατότητα στα πλοία να ντύνονται με σημαίες του ΔΚΣ, χωρίς ακόμα συγκεκριμένη σειρά επάρσεώς τους. Μάλιστα, στο Βασιλικό Πολεμικό Ναυ-
τικό του Ηνωμένου Βασιλείου, πριν από το 1889 η σειρά επάρσεως σημαιών του ΔΚΣ για το ντύσιμο του πλοίου αποτελούσε μέριμνα κάποιου νέου αξιωματικού του πλοίου που υπέβαλλε την πρότασή του στον κυβερνήτη. Έκτοτε οι εθνικές σημαίες του πλοίου όταν ντύνεται το πλοίο αίρονται σε κοντούς στα κατάρτια, στην πλώρη εφόσον είναι δυνατόν και πάντοτε στην πρύμνη. Έτσι, τουλάχιστον μέχρι τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα, η έννοια της σωστής ή λάθος σειράς σημαιών ΔΚΣ για το ντύσιμο πλοίων ήταν ανύπαρκτη και είναι ακριβώς αυτή η περίοδος κατά την οποία ξεκινά η προσπάθεια να δοθεί μια ομοιομορφία στο ντύσιμο των πλοίων, για λόγους κυρίως αποφυγής νέων παρεξηγήσεων αλλά και αισθητικούς. Σε αυτή την προσπάθεια πρωτοστάτησαν ναυτικοί όμιλοι κατά κύριο λόγο της Αγγλίας και των ΗΠΑ. Η σημερινή σειρά των σημαιών του ΔΚΣ που ακολουθείται για το ντύσιμο των πλοίων δεν είναι τίποτε άλλο παρά το αποτέλεσμα αποφάσεων επιτροπών ναυτικών ομίλων, που όρισαν μια σειρά σημαιών του ΔΚΣ η οποία πρωτίστως δεν «σημαίνει» κάτι και δευτερευόντως ίσως είναι αισθητικά «ευχάριστη».
AΕΛΛΩ | 101
STORIES
Το ντύσιμο πλοίου τον 20ό αιώνα
Τον περασμένο αιώνα, η πλατιά ανάπτυξη των ναυτικών ομίλων και του ναυταθλητισμού δημιούργησε δεκάδες προτάσεις για το ντύσιμο του πλοίου. Παρακάτω παρατίθεται μια επιλογή από σημαντικές προτάσεις. Του New York Yacht Club (1917): «In dressing ship rectangular flags should alternate with pennants. Flag Officers’ flags and the Burgee shall not be used in dressing ship. The ensign of a foreign nation shall not be displayed except when dressing ship in compliment to such nation, in which case the ensign shall be displayed at the truck. When a yacht is dressed the ensign shall be displayed in lowered boats.» (Η σειρά που αναφέρεται ξεκινά από την πλώρη προς την πρύμνη.) Του New York Yacht Club και διαφόρων ομίλων των ΗΠΑ από τα μέσα του 20ού αιώνα: AB2 UJ1 KE3 GH6 IV5 FL4 DM7 PO 3rd sub/repeater RN 1st repeater ST0 CX9 WQ8 ZY second repeater
102
Από εγχειρίδιο ναυτικής εθιμοτυπίας του Ηνωμένου Βασιλείου του 1938, με την υποσημείωση «Reviewed and accepted as correct by the Lords Commissioners of the Admiralty»: A, I, V, 1st sub, K, 1, M, Y, 2, H, 3, O, J, 6, N, 7, F, E, 4, W, D, AP, G, C, 0, R, 3rd sub, Z, X, 9, S, 5, P, T, 8, L, 2nd sub, U, Q, B Από το Royal Yacht Squadron και το RYA, με το RYA μάλιστα να σημειώνει: «There is no official order for dressing flags but the following has come into use and is recommended» (έμφαση δική μου), μέσα του 20ού αιώνα: E Q p3 G p8 Z p4 W p6 P p1 I AP T Y B X 1st sub H 3rd sub D F 2nd sub U A O M R p2 J p0 N p9 K p7 V p5 L C S (Αυτή είναι και η σειρά που προτείνει ως «σωστή» ο αείμνηστος Γεώργιος Κρέμος στο «Ναυτικός Κώδιξ, Οδηγίες Συνεννοήσεως στη Θάλασσα και Ναυτική Εθιμοτυπία».)
“
“
COURTESY OF NATIONAL MARITIME MUSEUM
«Ιστιοφόρο σημαιοστολισμένο παντού», έργο ανώνυμου ζωγράφου, National Maritime Museum, Greenwich, Λονδίνο (PU8511).
Τον περασμένο αιώνα, η πλατιά ανάπτυξη των ναυτικών ομίλων και του ναυταθλητισμού δημιούργησε δεκάδες προτάσεις για το ντύσιμο του πλοίου.
AΕΛΛΩ | 103
STORIES
Του Yacht Club de France, από γαλλικό εγχειρίδιο εθιμοτυπίας των μέσων του 20ού αιώνα: AB1CD2EF3GH4 κ.ο.κ. (Προφανώς ακολουθεί τις προτάσεις του New York Yacht Club του 1917.) Του ΝΟΕ (1975): ACD 1 EFG 2 HI 1st 3 JKL 4 MNO 5 P 2nd Q 6 R ST7 UVW 8 X 3rd Y 9 ZB Του Πολεμικού Ναυτικού E3Z——9Y——4O——1C——5W——7I——0N——2U6T—— 3P—A3Q91W———K8R5J——B4thSub—G1K0X8——H9D2R—M——5B7—F2S4T—Q36——OS (Τα μεγάλα διαστήματα αντικαθιστούν τις σημαίες του NATO, που δεν απαντώνται στον Διεθνή Κώδικα Σημάτων.) Του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ: 1 S 1st Sub A C M J 5 R 9 Z U X N 2 T 2nd Sub B D K 6 W 0 O 3rd Sub H E L 7 4 4th Sub P V G I F Q 8 Y 3 Ans (Έχουν παραλειφθεί οι σημαίες του ΝΑΤΟ.) Συνοψίζοντας, η ιστορία του ντυσίματος των πλοίων τον 20ό αιώνα μάς αφήνει σήμερα τις παρακάτω σχεδιαστικές αρχές:
104
• Οι σημαίες του ΔΚΣ προσομοιάζουν σε ένα ουράνιο τόξο. • Η σειρά σημαιών σχεδιάζεται έτσι ώστε να αποφεύγεται κάποιος συνδυασμός γραμμάτων που απαντάται στον ΔΚΣ. • Το «ουράνιο τόξο» συνήθως (για να επιτύχουμε το πιο εντυπωσιακό αισθητικό αποτέλεσμα) ξεκινά από το μέρος της θάλασσας που βρίσκεται πλώρα από την πλώρη, ανεβαίνει έως την πλώρη, περνά από το ψηλότερο μέρος του πλοίου και καταλήγει στο μέρος της θάλασσας που βρίσκεται πρίμα από την πρύμνη. • Το «ουράνιο τόξο» αποτελείται αποκλειστικά από σημαίες του ΔΚΣ (και των σημαιών του ΝΑΤΟ ή αντίστοιχες, αν μιλάμε για πολεμικά πλοία). • Οι εθνικές σημαίες (του πλοίου, της χώρας που μεθορμεί το πλοίο κ.τ.λ.) αίρονται στην πρύμνη και σε κοντό στο(α) κατάρτι(α) και όπου δυνατόν και στην πλώρη. • Το τόξο εναλλάσσει σημαίες και επισείοντες.
Αριστερά: «Η ήττα του στόλου των Μογγόλων κατά την εισβολή τους στην Ιαπωνία», έργο του Utagawa Yoshita, Museum of Fine Arts, Βοστώνη (SC170753). Κάτω: To βιβλίο του New York Yacht Club, μια πολύ σπάνια έκδοση του 1917.
Εάν θεωρήσουμε πως η ιστορία του ντυσίματος των πλοίων αποτελεί οδηγό και όχι εντολή, κάτι άλλωστε που η ίδια η ιστορία μάς καταδεικνύει, τότε μας δίδεται η ελευθερία να δημιουργήσουμε νέα, εντυπωσιακά αισθητικά αποτελέσματα, κρατώντας τα καλύτερα παραδείγματα που μας δίδει η ιστορική παρακαταθήκη. Μπορούμε να φανταστούμε, π.χ., πως αντί της εθνικής σημαίας ένα σπετσιώτικο ή συνδεδεμένο με τις Σπέτσες πλοίο μπορεί να αίρει στον κοντό του καταρτιού του τη σημαία των Σπετσών. Μπορεί σε προσωπικές γιορτές να αναρτάται ένα μήνυμα για τον εορτάζοντα, «κρυμμένο» (βλ. φωτογραφία σελ. 103, το μπλε σκάφος). Οι σημαίες στη θάλασσα είναι γράμματα, φράσεις και η ταυτότητά μας. Η θέση τους στο πλοίο είναι η γραμματική μας και, όπως αποτελεί ωραίο χρέος κάθε γενιάς να αφήνει γραπτά, έτσι και τα γραπτά στα πλοία είναι στη μορφή πολύχρωμων ανεμίζοντων πανιών που χρωματίζουν ένα κομμάτι του ουρανού και γράφουν τη δική τους ιστορία.
“
Το 1820 ξεκινά η ευρεία χρήση του πρώτου Διεθνούς Κώδικα Σημάτων (ΔΚΣ) και δίδεται η δυνατότητα στα πλοία να ντύνονται με σημαίες του ΔΚΣ, χωρίς ακόμα συγκεκριμένη σειρά επάρσεώς τους.
“
Το ντύσιμο των πλοίων σήμερα
AΕΛΛΩ | 105
STORIES
ΟΊΝΩΨ ΠΌΝΤΟΣ Ξεκίνησα τα ταξίδια στη θάλασσα πάνω στο «Aries», το όμορφο σκάφος του πατέρα μου, ένα 40μετρο Camper Nicholson χτισμένο το 1953. του Taki Theodoracopulos
Αν και τα μεταγενέστερα έργα του Ομήρου ήταν αυτά που πραγματεύονταν θαλάσσιες περιπέτειες, στη χερσαία του «Ιλιάδα» ήταν που ακούστηκε η γνωστή αυτή φράση. Το «οίνωψ πόντος» μας έμεινε, μας εμπνέει, μας οδηγεί. Άραγε με ποιον τρόπο ο Όμηρος είδε τη θάλασσα σαν σκούρο κρασί; Και με τόσους πιθανούς παραλληλισμούς, γιατί διάλεξε το κρασί; Μια που δεν είμαι ομηρικός μελετητής, δεν θα εμβαθύνω περαιτέρω, απλώς θα πω πως το «οίνοπα πόντον» είναι η αρχαία έκφρασή της και θα σας αφήσω να συνεχίσετε την κουβέντα μεταξύ σας, σε εσάς τους γνώστες. Η Anais Nin, μια θλιμμένη αλλά σεξουαλικά δραστήρια συγγραφέας, που ζούσε στο Παρίσι στα μέσα του περασμένου αιώνα, συνέκρινε τον εαυτό της με γοργόνα: «Με δίχως φόβο για τον πυθμένα και με μεγάλο φόβο για τη ρηχή ζωή». Το σεξ και η θάλασσα πάνε μαζί, όπως το πλοίο με τα πανιά. «Ashore it’s wine, women, and song; aboard it’s rum, bum, and concertina», λέει ένα παλιό τραγούδι. Κι όπως λένε, «η μόνη απασχόληση ενός θαλασσόλυκου στην ξηρά μέχρι να μπαρκάρει είναι να ευχαριστηθεί όσο σεξ μπορεί». Οι τρεις βασικοί ήχοι της φύσης είναι η βροχή, ο άνεμος και το κύμα. Όπως κι εσείς, έτσι κι εγώ τους έχω ακούσει όλους, αλλά αυτός της θάλασσας όταν το κύμα σπάει στην παραλία είναι ο καλύτερος και ο πιο ποικιλόμορφος. Είναι επίσης πολύ τρομακτικός όταν τον ακούς στη μέση μιας καταιγίδας. Ξεκίνησα τα ταξίδια στη θάλασσα πάνω στο «Aries» , το όμορφο σκάφος του πατέρα μου, ένα 40μετρο Camper Nicholson χτισμένο το 1953. Το πρώτο δικό μου ήταν μια σουηδική ομορφιά, ναυπηγημένο για το America’s Cup του 1938. Με αυτό το ιστιοπλοϊκό, περνώντας τα στενά της Μεσίνα, εν πλω προς την Ελλάδα, πέσαμε στη «μητέρα των θυελλών» και βίωσα το πρώτο μου «knock down» όταν το κατάρτι άγγιξε το νερό και το σκάφος παρέμεινε γερμένο στο πλάι. Μέχρι να επανέλθει, μου φάνηκε αιώνας. Τα στενά της Μεσίνα ήταν γνωστά από την ομηρική εποχή ως «η Σκύλλα και η Χάρυβδη», ο εφι-
“
άλτης των ναυτικών, όπου η θάλασσα έβραζε. Δεν μπορούσα να κάνω τίποτα και σκέφτηκα ότι ο Οδυσσέας και το πλήρωμά του θα σκέφτονταν το ίδιο. Ήμασταν εκεί με μοντέρνο εξοπλισμό, χάρτες και εκπαιδευμένο πλήρωμα, και όμως η εικόνα της θάλασσας ήταν τρομακτική. Θυμήθηκα ένα σοβιετικό πλοίο που περνούσε δίπλα μεταφέροντας στρατιώτες, οι οποίοι έκαναν νεύματα προς το κορίτσι που είχα μαζί μου, προσκαλώντας τη να ανέβει στο πλοίο τους. Εκείνη παρέμεινε τρομοκρατημένη όσο κράτησε αυτό. Δεν θυμάμαι να πηγαίνω στη Μύκονο, την εποχή που ήταν διασκεδαστική, και να μη διασχίζω τη θάλασσα χωρίς να ακούω τον βαρύ βρυχηθμό από το μελτέμι, τα βυθίσματα στο νερό που φαινόταν να κοχλάζει, το σφύριγμα του ανέμου, κάποιες φορές δυνατό σαν βροντή, μερικές φορές ήρεμο. Έχω σκίσει περισσότερα πανιά από τις ψευδείς υποσχέσεις του Τσίπρα, αλλά, κοιτάζοντας πίσω, ήταν πολύ διασκεδαστικό. Ένα ζευγάρι Άγγλων που είχα κάποτε στο σκάφος, καθώς η καταιγίδα μάς χτύπησε, πήγαν κάτω και άρχισαν να τραγουδούν. Νόμιζαν ότι θα πεθάνουν. Οι Άγγλοι έχουν την τάση να τραγουδούν πριν συναντήσουν τον δημιουργό τους. Αν και οι ρομαντικοί από εμάς βλέπουν τη θάλασσα ως το τέλειο μέρος για ρομαντικές σκέψεις και συναντήσεις, η θάλασσα έχει καταπιεί τους ανθρώπους ανελέητα και από αμνημονεύτων χρόνων. Ο χώρος δεν μου επιτρέπει να αναφερθώ στις χειρότερες καταστροφές, επειδή είναι τόσο πολυάριθμες που σφίγγεται η καρδιά. Οι χιλιάδες σκλάβοι που ρίχτηκαν στο νερό από σκληρούς Άραβες δουλεμπόρους. Οι χιλιάδες σκλάβοι κωπηλάτες στα ισπανικά, στα αγγλικά, στα γαλλικά και στα ολλανδικά πολεμικά πλοία που βυθίστηκαν αλυσοδεμένοι στους πάγκους τους. Οι χιλιάδες ναυτικοί που πνίγηκαν με τα πλοία τους, καθώς έπεφταν σε άγνωστα βράχια και αχαρτογράφητες ακτές. Χιλιάδες γενναίοι άνδρες των υποβρυχίων που είναι παγιδευμένοι για πάντα βαθιά κάτω από μας. Θα αναφέρω όμως μια περίπτωση όπου η σκληρή θάλασσα έδειξε τον πραγματικό της εαυτό και μια άλλη, όταν η θάλασσα πήρε τη δεύτερη θέση στη σκληρότητα μετά την απανθρωπιά του ανθρώπου: Στη μάχη της Οκινάβα, ένα αμερικανικό καταδρομικό βυθίστηκε από ιαπωνικό υποβρύχιο. Στο πλοίο ήταν πέντε αδέλφια, οι Sullivans, οι οποίοι είχαν επιμείνει να υπηρετήσουν μαζί, γιατί «μαζί είμαστε αήττητοι». Και οι πέντε βυθίστηκαν με το πλοίο. Αργότερα, δύο καταδρομικά ονομάστηκαν προς τιμήν τους «USS The Sullivans», καθώς και μια υπέροχη ταινία από τη σύντομη ζωή τους. Η θάλασσα ήταν πραγματικά σκληρή στην περίπτωσή τους.
“
Α,
ο «Οίνωψ Πόντος» και όλα αυτά τα έχουμε ξανακούσει, αλλά δεν υπάρχει Έλληνας που να έχει χορτάσει τη θάλασσα. Η λαχτάρα του Έλληνα για τη θάλασσα και το κρασί είναι τόσο ξακουστή που έχει επικρατήσει στους αιώνες, από τον 8ο αιώνα π.Χ. – τότε που γράφτηκε η «Ιλιάδα» και η φράση «οίνωψ πόντος». Μια φράση που είναι ασφαλώς καταχωρισμένη στο ασυνείδητο ακόμη κι εκείνων που νομίζουν πως ο Όμηρος είναι ο πρωταγωνιστής μιας αμερικανικής τηλεοπτικής σαπουνόπερας («Homer Pyle»: Το παρακολουθούν αποκλειστικά ηλίθιοι).
Δεν θυμάμαι να πηγαίνω στη Μύκονο, την εποχή που ήταν διασκεδαστική, και να μη διασχίζω τη θάλασσα χωρίς να ακούω τον βαρύ βρυχηθμό από το μελτέμι, τα βυθίσματα στο νερό που φαινόταν να κοχλάζει, το σφύριγμα του ανέμου, κάποιες φορές δυνατό σαν βροντή, μερικές φορές ήρεμο.
106
AΕΛΛΩ | 107
SONJA GEORGI, CENTRAL PRESS / GETTY IMAGES / IDEAL IMAGE
STORIES
Το άλλο περιστατικό έλαβε χώρα τη νύχτα της 15ης Απριλίου 1912, όταν ο «Τιτανικός» χάθηκε. Αφού το μεγάλο πλοίο είχε βυθιστεί, οι μερικώς γεμάτες σωσίβιες λέμβοι που στέκονταν μερικές εκατοντάδες μέτρα μακριά δεν επέστρεψαν ποτέ. Οι κραυγές εκείνων που κολυμπούσαν άσκοπα στα παγωμένα μαύρα νερά θα μπορούσαν να ακουστούν σαφώς. Αλλά δεν πλησίασε καραβάκι. Πώς θα μπορούσε οποιοσδήποτε άνθρωπος να μην προσέξει αυτές τις κραυγές; Φοβόταν ότι οι σωσίβιες λέμβοι θα κατακλύζονταν στο νερό από εκείνους. Και όμως, το πιο σπαραξικάρδιο μέρος ολόκληρης της τραγωδίας ήταν η αποτυχία των σκαφών που ήταν εν μέρει γεμάτα να πάρουν τις φτωχές ψυχές που βρέθηκαν στο νερό. Άκουσαν τις κραυγές και δεν επέστρεψαν. Αν το είχαν πράξει, θα είχαν σωθεί μερικές εκατοντάδες ψυχές. Αυτό ήταν το πραγματικό σκάνδαλο της καταστροφής του «Τιτανικού», όπου οι άνθρωποι εμφανίστηκαν τελικά απάνθρωποι. Η θάλασσα, μετά από όλα, δεν μπορεί να βοηθήσει, είναι σκληρή. Οι άνθρωποι μπορούν. Έτσι, μετά από εξήντα χρόνια ιστιοπλοΐας στη Μεσόγειο, η θάλασσα αυτή, που ήταν κάποτε σύνορο μεταξύ ενός πολιτισμένου κόσμου και ενός βάρβαρου, έχει γίνει ένας αγωγός για τους Αφρικανούς να εγκατασταθούν στην Ευρώπη. Δεν είμαι πλέον ιδιοκτήτης σκάφους, αλλά ναυλώνω κάθε χρόνο. Το τελευταίο μου σκάφος, το «Bushido», ήταν το πέμπτο και, καθώς έγινα υπέργηρος Οδυσσέας, η Καλυψώ και οι Σειρήνες σταμάτησαν να υλοποιούνται εμπρός μου. Έπλευσα με το «Bushido» κυρίως γύρω από τα Ιόνια νησιά, από όπου καταγόταν ο πατέρας μου, τη Ζάκυνθο, το Fiore di Levante, γενέτειρα του Σολωμού και του μεγαλύτερου βάρδου της Ιταλίας, του Foscolo. Το Ιόνιο ήταν πάντα η γέφυρα ανάμεσα στην Ελλάδα και την υπόλοιπη Ευρώπη και ενέπνευσε με την ομορφιά της ελληνικής υπαίθρου και την αριστοκρατικότητα της βενετσιάνικης αρχιτεκτονικής, το γαλάζιο της θάλασσας και το σκούρο πράσινο των κυπαρισσιών. Μου άρεσαν το Φισκάρδο και η Άσσος στην Κεφαλονιά, όταν ήμουν αγόρι και με το yacht του πατέρα μου τα επισκεφθήκαμε. Είδαμε τον Διονύσιο Ρώμα και τους ξαδέρφους του μπαμπά, την οικογένεια Καρέρ, μιλήσαμε για το παρελθόν και τη Φιλική Εταιρεία, στην οποία ανήκαν οι πρόγονοί μας. Λοιπόν, όλοι αυτοί έχουν «φύγει» τώρα και σύγχρονοι φόβοι έχουν αντικαταστήσει τα βενετσιάνικα κτίρια, αλλά η θάλασσα παραμένει ίδια εκεί.
108
“
Το πρώτο δικό μου σκάφος ήταν μια σουηδική ομορφιά, ναυπηγημένο για το America’s Cup του 1938. Με αυτό το ιστιοπλοϊκό, περνώντας τα στενά της Μεσίνα, εν πλω προς την Ελλάδα, πέσαμε στη «μητέρα των θυελλών» και βίωσα το πρώτο μου «knock down» όταν το κατάρτι άγγιξε το νερό και το σκάφος παρέμεινε γερμένο στο πλάι.
“
AΕΛΛΩ | 109
TRAVEL
BLUE MARINE
Μαρίνα Βερνίκου: Με τις υπέροχες εικόνες της μετατρέπει το ελληνικό γαλάζιο σε έργο τέχνης. Φωτογράφος: Μαρίνα Βερνίκου
Έ
της Ελισάβετ Κομνηνού
χει ταξιδέψει σε 133 χώρες και με τον φωτογραφικό της φακό έχει αποτυπώσει μοναδικές εικόνες. Ο λόγος για τη Μαρίνα Βερνίκου, για την οποία τα ταξίδια αποτελούν πηγή έμπνευσης. Πότε όμως ξεκίνησε να ταξιδεύει; Όπως αναφέρει η ίδια σε μια συνέντευξή της στο Mancode, «το μικρόβιο νομίζω ότι μου το έχει μεταδώσει ο πατέρας μου, ο οποίος με έπαιρνε συχνά μαζί του, από τότε που ήμουν μικρή, στα ταξίδια που
110
έκανε». Κάποια από αυτά χαράσσονται στη μνήμη της. «Ήταν η πρώτη φορά που επισκέφθηκα την Ινδία. Ήμουν δέκα ετών και μου είχε κάνει μεγάλη εντύπωση το γεγονός ότι ο κόσμος κοιμόταν στους δρόμους. Στην Ινδία υπάρχουν δύο ειδών ξενοδοχεία: τα πολυτελή και τα φθηνά. Θυμάμαι την τελευταία ημέρα πριν επιστρέψουμε, μείναμε σε ένα ξενοδοχείο κοντά στο αεροδρόμιο και δεν θα ξεχάσω ποτέ πόσα κουνούπια υπήρχαν στο δωμάτιο. Βέβαια, τα περίεργα είναι αυτά που σου μένουν για πάντα στο μυαλό».
Πολύαιγος
AΕΛΛΩ | 111
TRAVEL
Αντίπαρος
112
Σε δύο πόλεις θα μπορούσε να ζήσει: «Αν έπρεπε να αφήσω την Ελλάδα, θα μετακόμιζα είτε στο Λονδίνο είτε στη Νέα Υόρκη. Κυρίως λόγω του ότι σε αυτές τις πόλεις έχω αρκετούς φίλους, και οι φίλοι για μένα είναι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι στη ζωή μου». Έχει φωτογραφίσει από τον Βόρειο Πόλο έως
την Αφρική και από τη Λατινική Αμερική έως τη μακρινή Νέα Ζηλανδία στον Ειρηνικό Ωκεανό. Ιδιαίτερη όμως θέση στις φωτογραφίες της Μαρίνας κατέχουν τo ελληνικό φως και φυσικά το καλοκαίρι, τα οποία μέσα από τις λήψεις της αναδεικνύονται με έντονα χρώματα, απεικονίζοντας τη χαρά της ζωής.
AΕΛΛΩ | 113
TRAVEL
Ρήνεια
114
AΕΛΛΩ | 115
ART
ARS LONGA, VITA BREVIS
ΜΟΥΣΕΊΟ ΒΑΣΊΛΗ ΚΑΙ ΕΛΊΖΑΣ ΓΟΥΛΑΝΔΡΉ
M
του Χρήστου Ζαμπούνη
onet, Degas, Gaugin, Van Gogh, Cezanne, Βrαque, Picasso, Miro, Kandinsky, Pollock, Giacometti και Bacon, μεταξύ άλλων, ενώνουν την πρωτεύουσα της Ελλάδος με τη διεθνή εικαστική σκηνή στο Μουσείο Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή. Όταν ο Βασίλειος Γουλανδρής έβλεπε το φως της ημέρας, στις 6 Σεπτεμβρίου 1913, στην Άνδρο, το μέλλον του ήταν ήδη προδιαγεγραμμένο. Η ναυτιλία αποτελούσε την παραδοσιακή δραστηριότητα της οικογενείας του από τον 18ο αιώνα, και εκείνος μαζί με τους άρρενες αδελφούς του δεν εδύνατο να παρεκκλίνει. Ικανός και διορατικός, ανέλαβε το 1950 τη διεύθυνση της οικογενειακής εταιρείας Orion Shipping and Trading Company. Εκεί ανεπτύχθη η κλίσις του προς τη συλλογή έργων τέχνης. Το 1957, ελκύει την προσοχή των φιλότεχνων όταν πλειοδοτεί στην τιμή-ρεκόρ των 297.000 λιρών για την αγορά ενός έργου του Gaugin. Μαζί με τη σύζυγό του, Ελίζα, μοιράζονται το ίδιο πάθος και αγοράζουν συστηματικώς έργα ιμπρεσιονιστών αλλά και σύγχρονων καλλιτεχνών. Δεν τα αποθηκεύουν στο Freeport της Γενεύης, όπως πράττουν άλλοι συλλέκτες, αλλά τα τοποθετούν στις οικίες τους ανά τον κόσμο, καθώς και στη θαλαμηγό τους, την «Paloma».
116
ART
Δομήνικος Θεοτοκόπουλος (El Greco). «Η Θεία Μορφή», αρχές δεκαετίας 1580.
Pablo Picasso. «Γυμνή γυναίκα με σηκωμένα χέρια», 1907.
Francis Bacon. Τρεις σπουδές για αυτοπροσωπογραφία, 1972.
Joan Miró. «Η ακρίδα», 1926.
118
COURTESY: BASIL & ELISE GOULANDRIS FOUNDATION. PHOTO BY CHRISTOPHOROS DOULGERIS
Paul Gauguin. «Νεκρή φύση με γκρέιπφρουτ», 1901 ή 1902.
Μία από τις πτέρυγες του μουσείου.
AΕΛΛΩ | 119
ART
Το 1979, αποφασίζουν να δημιουργήσουν το ίδρυμα Basile and Elisa Goulandris Foundation και την ίδια χρονιά εγκαινιάζουν το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στην Άνδρο. Όμως ο πλούτος της συλλογής τους δεν χωρά στους τοίχους του μικρού νησιωτικού μουσείου, παρότι προσθέτουν μια νέα πτέρυγα τη δεκαετία του 1980. Απευθύνονται, λοιπόν, στον Κινέζο αρχιτέκτονα Ι. M. Pei, ο οποίος διεκρίθη με την Πυραμίδα του Λούβρου, και του αναθέτουν τον σχεδιασμό ενός μουσείου στην Αθήνα. Ο πρώτος χώρος που επελέγη ήταν στο κέντρο της πρωτευούσης, δίπλα στο Βυζαντινό Μουσείο. Όμως η ανακάλυψις των ερειπίων του Λυκείου του Αριστοτέλους απέτρεψε την οικοδόμησή του στην εν λόγω τοποθεσία. Χρειάσθηκε να περάσουν σχεδόν τρεις δεκαετίες γραφειοκρατικών εμποδίων και δικαστικών περιπετειών για να ανοίξει τις πόρτες του το πρώτο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης των Αθηνών. Οι ιδρυτές του είχαν, εν τω μεταξύ, φύγει από τη ζωή. Ο μεν Basile το 1994, η δε Ελίζα το 2000. Η ανιψιά της Ελίζας, Fleurette Καραδόντη, και ο Κυριάκος Κουτσομάλλης, που ανέλαβαν τη διοίκηση του Ιδρύματος, ήσαν οι οικοδεσπότες των λαμπρών εγκαινίων, που πραγματοποιήθηκαν την 1η Οκτωβρίου του 2019 στο νέο 11ώροφο κτίριο με θέα την Ακρόπολη. Παρέστησαν ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο πρωθυπουργός,
120
η υπουργός Πολιτισμού και η οικονομική, κοινωνική και καλλιτεχνική ελίτ της χώρας. Πρόκειται για ένα πρότυπο μουσείο με αμφιθέατρο, βιβλιοθήκη, εστιατόρια και έναν χώρο για περιοδικές εκθέσεις. Το πρόσωπο του Χριστού, διά χειρός El Greco (La Santa Faz), είναι το πρώτο έργο που αντικρίζει ο επισκέπτης εισερχόμενος στο κτίριο της οδού Ερατοσθένους. Είναι το μοναδικό αναγεννησιακό έργο σε μια αίθουσα με πίνακες μοντέρνας τέχνης. Είναι, όμως, και μια ισχυρή σημειολογική νότα ελληνικότητας, αφού ο El Greco, όπως μαρτυρά το όνομά του, καταγόταν από την Κρήτη. Δίπλα του, μια σειρά καταπληκτικών Βαν Γκογκ. Είναι αδύνατον να καταγραφούν στον περιορισμένο χώρο ενός άρθρου ένας προς έναν οι θησαυροί που συνεκέντρωσε το ζεύγος των συλλεκτών, οπότε θα περιοριστώ σε ορισμένους από αυτούς που είναι ξεχωριστοί: «Τρεις σπουδές για αυτοπροσωπογραφεία» του Francis Bacon, «Αιώνια άνοιξη» του Rodin, «Δυναμική κεφαλιού» του Paul Klee, «Γυμνό με λευκό λουλούδι» του Roy Lichtenstein, «Γυμνή γυναίκα με σηκωμένα χέρια» του Picasso, κ.ά. Όπως επιτυχώς δηλώνει η πρόεδρος του Ιδρύματος, Fleurette Καραδόντη, «ο Βασίλης και η Ελίζα δεν είχαν παιδιά. Αντιμετώπισαν τους πίνακες σαν τα παιδιά τους».
Γιώργος Ρόρρης. Πορτρέτο Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, 2017-18.
AΕΛΛΩ | 121
TRAVEL
ΦΆΡΟΙ
ΣΤΗΝ ΆΚΡΗ ΤΟΥ ΚΌΣΜΟΥ «Δεν μπορώ να σκεφτώ κανένα άλλο οικοδόμημα που κατασκευάστηκε από τον άνθρωπο τόσο αλτρουιστικό όσο ένας φάρος. Χτίστηκαν μόνο για να εξυπηρετούν». George Bernard Shaw
Σ
της Ελισάβετ Κομνηνού
το νησί Φάρος, στα ανατολικά της εισόδου του λιμανιού της Αλεξάνδρειας της Αιγύπτου, στις αρχές του 3ου αιώνα π.Χ. χτίστηκε, σε σχέδια του σημαντικού αρχιτέκτονα των ελληνιστικών χρόνων Σώστρατου, πυρσοφόρος πύργος για να διευκολύνει τη ναυσιπλοΐα. Από τότε καθιερώθηκε η ονομασία «φάρος» για όλα τα ανάλογα κτίσματα σε όλο τον γνω-
Groix, Γαλλία
122
στό κόσμο. Αιώνες πριν από αυτόν, υπάρχουν στα ομηρικά έπη αναφορές σχετικά με την ύπαρξη πυρσών σε κορυφές πύργων, λόφων ή βράχων για τη διευκόλυνση της ναυσιπλοΐας. Σύμφωνα με ιστορικές πηγές, πριν από τον διάσημο φάρο της Αλεξάνδρειας υπήρχαν φάροι έναντι του ακρωτηρίου της Έλλης (φάρος Σιγείου), στη La Coruna της Ισπανίας (Πύργος του Ηρακλέους) και στον Πειραιά.
AΕΛΛΩ | 123
TRAVEL
Cozumel, Μεξικό
124
Castlepoint, Νέα Ζηλανδία
AΕΛΛΩ | 125
TRAVEL
Porthcawl, Ηνωμένο Βασίλειο
126
Giglio, Ιταλία
“
Χανιά, Κρήτη
Porto, Πορτογαλία
Saint-Nazaire, Γαλλία
Lindau, Γερμανία
Μια ανακάλυψη που άλλαξε τη ναυσιπλοΐα, μείωσε τα ναυάγια και έσωσε αμέτρητες ζωές ναυτικών έγινε το 1819 από τον Augustin-Jean Fresnel. Ο φακός του Fresnel συγκέντρωνε όλο το φως που προερχόταν από μια λάμπα, στη συνέχεια το μεγέθυνε και το οδηγούσε προς μία κατεύθυνση, καθιστώντας τους φάρους ορατούς από μεγαλύτερη απόσταση, ακόμη και σε αντίξοες καιρικές συνθήκες.
“
Μπαχάμες
Port Bruce, Καναδάς
AΕΛΛΩ | 127
TRAVEL
Plouzané, Γαλλία
128
“
“
Μέχρι τον 18ο αιώνα, για την παραγωγή της φλόγας στους φάρους χρησιμοποιούνταν ως καύσιμη ύλη ξύλα, κάρβουνα ή διάφορες ρητίνες. Κατόπιν, τα υλικά αυτά αντικαταστάθηκαν από το λάδι και κυρίως το πετρέλαιο. Από το 1946 χρησιμοποιείται ηλεκτρικό ρεύμα στους φάρους, όπου ήταν δυνατή η σύνδεσή τους με το δίκτυο. Τα τελευταία χρόνια, σταδιακά η ηλεκτρική ενέργεια αντικαθίσταται από ανανεώσιμες πηγές από φωτοβολταϊκά.
AΕΛΛΩ | 129
SAILING
*
130
Yacht Club de France Ο σεβασμός των παραδόσεων φέρνει κοντά τους ναυτικούς του αύριο. του Αλέξανδρου Βαρνέζη
AΕΛΛΩ | 131
SAILING
Τ
ο Yacht Club de France δημιουργήθηκε με την υψηλή χορηγία του αυτοκράτορα Ναπολέοντα Γ΄ στις 15 Ιουνίου 1867. Ο ναύαρχος Rigault de Genouilly, τότε υπουργός Ναυτικού, ήταν ο πρώτος πρόεδρός του. Στις 23 Ιουνίου 1891, δημιουργήθηκε το Union des Yachts Français και λίγο αργότερα, στις 6 Αυγούστου 1891, συγχωνεύτηκε με το Yacht Club de France. Από τον πρώτο πρόεδρό του μέχρι εκείνους που σήμερα διασφαλίζουν την πορεία και την επιρροή του, το Yacht Club de France συμβάλλει στην ανάπτυξη
132
της πλεύσης αναψυχής σε όλες τις μορφές της και προωθεί τις αξίες της αλληλεγγύης, της ευγένειας και της ηθικής κομψότητας που εμπνέουν όλους τους ναυτικούς. Αναγνωρισμένο ως κοινής ωφελείας την παραμονή του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, το Yacht Club de France περιλάμβανε στις τάξεις των μελών του ξεχωριστές προσωπικότητες, όπως ήταν οι Ιούλιος Βερν, Virginie Hériot, Alain Gerbault, Commander Charcot, Marin-Marie, Eric Tabarly. Ο σεβασμός των παραδόσεων φέρνει κοντά τους ναυτικούς του αύ-
ριο. Παραδοσιακά, ένας ισχυρός δεσμός ενώνει το γαλλικό Ναυτικό και το Yacht Club de France. Αυτές οι σχέσεις, που επεκτείνονται στους εμπορικούς, αλιευτικούς και διασωστικούς στόλους, αποτελούν θεμελιώδεις αξίες για το Yacht Club de France και τα μέλη του. Η είσοδος ενός μέλους στο Yacht Club de France δεν μπορεί να ζητηθεί, αλλά κερδίζεται μέσω δύο αναδόχων. Η ιδιοκτησία ενός σκάφους, μεγάλου ή μικρού, και η πολιτική ή στρατιωτική αναγνώριση δεν αποτελούν κριτήρια επιλογής.
AΕΛΛΩ | 133
SAILING
Το μόνο που έχει σημασία είναι η τήρηση των αξιών που υπερασπίζεται ο σύλλογος και η επιθυμία να τις υπηρετήσουν, να τις υπερασπιστούν στη θάλασσα και στην ξηρά. Η αξία μιας αίτησης αιτιολογείται από τους αναδόχους και δίδεται προς αξιολόγηση στην Επιτροπή Εσωτερικών Υποθέσεων, η οποία την υποβάλλει στο Συμβούλιο. Το να είσαι μέλος συνεπάγεται τη διατήρηση αυτών των αξιών. Μέσω των διοικητικών του οργάνων, το Yacht Club de France ενεργεί σε κάθε περίπτωση για την ανάπτυξη, την οργάνωση και τη διαιτησία δραστηριοτήτων που ενδέχεται να προωθούν όλες τις ναυτικές δραστηριότητες σύμφωνα με τη δεοντολογία που υπερασπίζεται. Λειτουργεί επίσης για την προάσπιση της κληρονομιάς των γαλλικών και κοινοτικών υδάτων και ακτών. Κάθε χρόνο, τα σαλόνια του Yacht Club de France φιλοξενούν πολλές εκδηλώσεις ή συναντήσεις: συνέδρια και συνεντεύξεις, συναντήσεις συλλόγων ή ναυτιλιακών ιδρυμάτων. Οι ενέργειες του YCF υποστηρίζονται από τα συνδεδεμένα clubs στη Γαλλία και στο εξωτερικό. Εκτός από τα τρόπαια και τα κύπελλα για τις regattas των οποίων είναι ανάδοχος, το Yacht Club de France διοργανώνει κάθε χρόνο συγκεκριμένα το Coupe d’Automne, το οποίο επιτρέπει στα παραδοσιακά σκάφη που έλαβαν μέρος στις Royal Regattas στις Κάννες να συμμετάσχουν στον αγώνα του Saint-Tropez και στα «Voiles» του. Info: 41 Avenue Foch 75116, Paris Contact: 01 47 04 1000 ycf@ycf-club.fr
134
“
Μετά από τη συμμετοχή της ομάδας του Yacht Club de France στη regatta των κλασσικών σκαφών στις Σπέτσες το 2019, τα διοικητικά συμβούλια του ΝΟΕ και του YCF συμφώνησαν να αδελφοποιηθούν και να ενταθεί η συνεργασία μεταξύ των δύο ιστορικών ομίλων.
COURTESY OF YACHT CLUB DE FRANCE
“
AΕΛΛΩ | 135
FASHION
OCEAN BREEZE
136
Το στυλ preppy, που πρωτοστάτησε πριν από 70 χρόνια στη μόδα και το οποίο συνεχίζει να είναι μια διαχρονική τάση μέχρι σήμερα, κυριαρχεί στη νέα συλλογή Άνοιξη- Καλοκαίρι 2021 της GANT. Μια συλλογή που επαναπροσδιορίζει την preppy εμφάνιση από τα 80ς και τα 90ς για τη σημερινή εποχή, με αέρα σπορ πολυτέλειας και με χαλαρή προσέγγιση.
AΕΛΛΩ | 137
FASHION
Ως μάρκα που ιδρύθηκε στην Ανατολική Ακτή των ΗΠΑ, η GANT έχει ενσωματώσει εδώ και καιρό ναυτικά θέματα στις δημιουργίες της. Όπως τις ναυτικές σημαίες που αποτελούν έμπνευση για τη νέα συλλογή.
138
CREDITS CREDITS.
AΕΛΛΩ | 139
PHOTO: ΓΙΆΝΝΗΣ ΒΑΣΤΑΡΔΉΣ
STYLE
SAILING IS A WAY OF LIFE ΞΎΛΙΝΟΣ ΘΥΡΕΌΣ, ΒΑΡΌΜΕΤΡΟ, ΒΑΜΒΑΚΕΡΌ ΠΟΥΚΆΜΙΣΟ ΚΑΙ ΓΡΑΒΆΤΑ, ΜΕΤΑΞΩΤΌ ΦΟΥΛΆΡΙ, ΔΙΑΚΟΣΜΗΤΙΚΆ ΚΟΥΤΙΆ ΑΠΌ ΠΛΕΞΙΓΚΛΆΣ, ΓΡΑΒΆΤΑ ΚΑΙ ΠΕΤΣΈΤΕΣ ΜΠΑΝΙΟΥ, ΌΛΑ ΑΠΟ ΤΟ ΝΑΥΤΙΚΟ ΟΜΙΛΟ ΕΛΛΑΔΟΣ.
140
ΘΥΡΕΌΣ ΓΙΑ ΣΑΚΆΚΙ, ΤΖΌΚΕΪ, ΕΠΆΡΓΥΡΗ ΜΟΛΥΒΟΘΉΚΗ, ΑΝΤΙΑΝΕΜΙΚΆ ΜΠΟΥΦΆΝ, ΔΙΑΚΟΣΜΗΤΙΚΌ ΚΟΥΤΊ ΑΠΌ ΠΛΕΞΙΓΚΛΆΣ ΚΑΙ ΠΕΤΣΈΤΑ ΧΕΙΡΌΣ, POLO ΜΠΛΟΎΖΕΣ, ΚΟΎΠΑ ΚΑΙ ΣΗΜΑΊΑ, ΌΛΑ ΑΠΟ ΤΟ ΝΑΥΤΙΚΟ ΟΜΙΛΟ ΕΛΛΑΔΟΣ.
AΕΛΛΩ | 141
STYLE
ΠΕΤΣΈΤΕΣ ΜΠΆΝΙΟΥ, PINS, ΜΑΝΙΚΕΤΌΚΟΥΜΠΑ ΚΑΙ ΣΟΥΠΛΑ ΜΕ ΠΕΤΣΈΤΕΣ ΤΡΑΠΕΖΙΟΎ, ΌΛΑ ΑΠΟ ΤΟ ΝΑΥΤΙΚΟ ΟΜΙΛΟ ΕΛΛΑΔΟΣ.
142
“
“
Ο άνεμος και τα κύματα είναι πάντα στην πλευρά του ικανότερου πλοηγού...
ΣΧΟΛΕΣ ΙΣΤΙΟΠΛΟΪΑΣ NΑΥΤΙΚΟΥ ΟΜΙΛΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ Πληροφορίες στη γραμματεία του ομίλου, στο τηλ. 210 41 77 636, www.iop.grAΕΛΛΩ – sailing@ycg.gr | 143
DRIVE
GREEN FUTURE
Οδηγώντας τις τεχνολογικές εξελίξεις στον τομέα των υβριδικών αυτοκινήτων, η Mercedes παρουσιάζει στην ελληνική αγορά την A-Class plug-in hybrid. Στο υβριδικό ηλεκτρικό όχημα την κίνηση εξασφαλίζουν ένας ηλεκτροκινητήρας και ένας κινητήρας εσωτερικής καύσης. Με αυτόν τον σχεδιασμό, η μπαταρία HV του οχήματος, πέρα από την ανάκτηση ενέργειας, φορτίζεται σε οικιακή πρίζα ή σταθμό φόρτισης. Χάρη στην αποδοτική μπαταρία ιόντων λιθίου HV, το όχημα μπορεί να διανύει μεγαλύτερες αποστάσεις κινούμενο μόνο με ηλεκτρική ενέργεια. Στα υβριδικά ηλεκτρικά οχήματα της Mercedes-Benz υπάρχει μια αρθρωτή κατασκευή: οι τετρακύλινδροι ή εξακύλινδροι βενζινοκινητήρες συνδυάζονται με υβριδικές μονάδες και μπαταρίες διαφορετικών επιπέδων απόδοσης. Το μηχανικό σύνολο της A-Class plug-in hybrid αποτελείται από έναν τετρακύλινδρο βενζινοκινητήρα 1.33 λίτρων, που συνδυάζεται με έναν ηλεκτροκινητήρα 75 kW. Η συνολική απόδοση
144
φτάνει τους 218 ίππους (160 kW) με τη μέγιστη τιμή ροπής να είναι 450 Νm. Η εμβέλεια του ηλεκτροκινητήρα υπερβαίνει τα 70 km (WLTP). Με την αποκλειστική χρήση του ηλεκτροκινητήρα μπορεί να φτάσει σε τελική ταχύτητα έως 140 km/h. Η μπαταρία ιόντων λιθίου, με συνολική χωρητικότητα 15,6 kWh, μπορεί να φορτιστεί εξωτερικά είτε με εναλλασσόμενο ρεύμα (AC) είτε με συνεχές ρεύμα (DC) προαιρετικά. Η Mercedes-Benz A 250e (μεικτή κατανάλωση καυσίμου 1,3-1,0 l/100 km, εκπομπές CO2 συνδ. 3022 g/km) χρειάζεται 6,6 δευτερόλεπτα για να πιάσει ταχύτητα από 0 έως 100 km/h. Οι A250e EQ power είναι διαθέσιμες στις εκθέσεις των εξουσιοδοτημένων διανομέων Mercedes-Benz EQ για test drive.
ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Σε ένα wallbox 7,4 kW (AC) και με το προαιρετικό σύστημα οχήματος εναλλασσόμενου ρεύματος (OBC – On-Board Charger) έως και 7,4 kW, η φόρτιση από 10 έως 100% SoC (State of Charge) διαρκεί περίπου 1 ώρα και 45 λεπτά. Χρησιμοποιώντας ταχυφορτιστή DC έως 24 kW και το προαιρετικό σύστημα οχήματος φόρτισης συνεχούς ρεύματος έως 24 kW, χρειάζονται περίπου 25 λεπτά για να φορτιστεί η μπαταρία από 10 έως 80% SoC.
AΕΛΛΩ | 145
DESIGN
AGGRESSIVE LINE Κομψότητα και δύναμη με έμπνευση από τη Lamborghini της Ελισάβετ Κομνηνού
Έ
μπνευση για τους σχεδιαστές αποτελούν αναμφίβολα τα μοντέλα της Lamborghini. Από την υψηλή ωρολογοποιία έως τα πολυτελή ιταλικά superyachts, έχουν πάρει δημιουργικά στοιχεία από τα ξεχωριστά σπορ αυτοκίνητα. Τώρα ένα ταχύπλοο έχει την επιρροή της στον σχεδιασμό του, αν και η ίδια η φίρμα δεν είχε την παραμικρή ανάμειξη. Με έδρα το Μιλάνο, το στούντιο Officina Armare Design παρουσίασε το A43, ένα πολυτελές cruiser που αντικατοπτρίζει τη Lamborghini Centenario Roadster τόσο στην
146
ομορφιά όσο και στη δύναμη. Διαθέτει κομψό και εξαιρετικά ελαφρύ σκελετό από ανθρακονήματα, κεκλιμένο παρμπρίζ, μεγάλες πλευρικές εισόδους αέρα, ανεστραμμένο τόξο και στενούς προβολείς LED, καθώς και επιθετικές γραμμές και αιχμηρές γωνίες, οι οποίες χαρακτηρίζουν τα ιταλικά supercars. Η γυαλιστερή αντανακλαστική βαφή σε ένα δίχρωμο θέμα με τζετ μαύρο και εντυπωσιακό κίτρινο καναρινί αναδεικνύουν την κομψότητα του σκάφους.
AΕΛΛΩ | 147
DESIGN
LUXURY IN THE AIR Ο εκλεπτυσμένος σχεδιασμός των οχημάτων της Aston Martin συναντά τη high-end τεχνολογία των Airbus ελικοπτέρων. του Πάνου Τάμπη
148
AΕΛΛΩ | 149
DESIGN
150
“
“
Η επταθέσια καμπίνα του παραπέμπει στο κομψό εσωτερικό μιας Aston Martin, με το μαύρο σουέντ δέρμα να εναρμονίζεται με καφέ ή ιβουάρ λεπτομέρειες.
Π
αρουσιάστηκε στο διάσημο γαλλικό χιονοδρομικό κέντρο Courchevel, με την ονομασία ACH130 Aston Martin Edition, και εκ πρώτης όψεως φαίνεται να αντλεί τα δυνατά χαρακτηριστικά και από τους δύο κόσμους: τον εκλεπτυσμένο σχεδιασμό των οχημάτων της Aston Martin και τη high-end τεχνολογία των νέων Airbus ελικοπτέρων. Αναφερόμαστε στο πολυτελές ελικόπτερο, με κομψή σχεδίαση και ευρύχωρο εσωτερικό, αποτέλεσμα του συνδυασμού των δυνάμεων των Airbus Corporate Helicopters
και της Aston Martin Lagonda. Η επταθέσια καμπίνα του παραπέμπει στο κομψό εσωτερικό μιας Aston Martin, με το μαύρο σουέντ δέρμα να εναρμονίζεται με καφέ ή ιβουάρ λεπτομέρειες. Εξωτερικά συνδυάζει τις αποχρώσεις Stirling Green, Jet Black και Skyfall Silver, ενώ είναι διαθέσιμες και άλλες τρεις εκδόσεις σε διάφορα χρώματα της Aston Martin, όπως τα Xenon Grey, Arizona και Ultramarine Black.
AΕΛΛΩ | 151
LUXURY
PERFECTION LIES IN THE DETAILS Οι εκλεπτυσμένες δημιουργίες της Riva Boutique αντανακλούν το πνεύμα της κομψότητας.
Η
του Πάνου Τάμπη
εξαιρετική φιλοτέχνηση και η μεγάλη προσοχή στη λεπτομέρεια είναι δύο στοιχεία που χαρακτηρίζουν τις δημιουργίες του ιταλικού brand Riva και συγκεκριμένα των σκαφών της. Το μαόνι εναρμονίζεται με γαλαζοπράσινους τόνους. Εικόνες με το Aquarama και το Tritone, σε κοσμοπολίτικες τοποθεσίες όπως η λίμνη Κόμο, η Γαλλική Ριβιέρα και οι Κάννες. Η καλαισθησία του brand αντανακλάται με μικρές λεπτομέρειες και στις δημιουργίες της Riva Boutique. Προϊόντα ένδυσης, καθημερινά αξεσουάρ και χειροποίητα αντικείμενα. Ξεχωρίζουμε τη Limited-Edition Riva Lamp, έναν επιτραπέζιο λαμπτήρα με εκλεπτυσμένο σχεδιασμό. Μια χειροποίητη, ξύλινη έκδοση του ιστορικού επιτραπέζιου παιχνιδιού Backgammon (το δικό μας τάβλι), με ιστορία έξι χιλιάδων ετών. Οι σινεφίλ θα βρουν ενδιαφέρον το βιβλίο «Riva in the Movie», στο οποίο παρουσιάζονται τα σκάφη Riva που «πρωταγωνίστησαν» σε κλασικές πλέον ταινίες, ενώ για τους φαν του μοντελισμού προτείνουμε το scale model του Rivamare.
152
AΕΛΛΩ | 153
COURTESY OF RIVA WWW.BOUTIQUE.IT
SPIRITS
DÁRLIN ROSÉ
COSMOPOLITAN WINE
Δ
Του Δημήτρη Γκουράβα, Oenologist
οκιμάζουμε το ροζέ Dárlin από τα ορεινά αμπελοτόπια της Αυλίδας, όπου το αργιλοπηλώδες έδαφος, το ήπιο μεσογειακό κλίμα και η δροσιά του Ευβοϊκού παρέχουν στον αμπελώνα τη δυνατότητα να παράγει σταφύλια εξαιρετικής ωριμότητας. ΠΟΙΚΙΛΙΑΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ: Η σπάνια και ρομαντική ελληνική ποικιλία Λημνιώνα συναντά την κοσμοπολίτικη ποικιλία Syrah, δίνοντας ένα αναπάντεχο μείγμα. ΑΜΠΕΛΩΝΑΣ: Στα ορεινά αμπελοτόπια της Αυλίδας, το αργιλοπηλώδες έδαφος, το ήπιο μεσογειακό κλίμα και η δροσιά του Ευβοϊκού δίνουν στον γραμμικό αμπελώνα των 12 ετών τη δυνατότητα να παράγει σταφύλια εξαιρετικής ωριμότητας. Η χαμηλή στρεμματική απόδοση προσθέτει πόντους στην ποιότητα. ΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ: Ο νυχτερινός τρύγος συμβάλλει στη διατήρηση της φρεσκάδας και της χαμηλής θερμοκρασίας στα σταφύλια. Οι ρώγες του σταφυλιού διαλέγονται μία προς μία προκειμένου να επιλεγούν μόνο αυτές που έχουν άριστη ποιότητα. Σύντομη κρυοεκχύλιση, που ακολουθείται από την αλκοολική ζύμωση σε χαμηλές θερμοκρασίες. Παραμονή στις οινολάσπες για τρεις μήνες. ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ: Χρώμα ροζ διαμαντιού. Mύτη άγουρων κόκκινων φρούτων, ροζ λουλουδιών, που ανοίγει προοδευτικά για να προσλάβει νότα από γκρέιπφρουτ και ξύσμα lime, γλυκά μπαχάρια και ασθενές βοτανικό στοιχείο, που υπογραμμίζεται υπόγεια. Όμορφα δομημένο στο στόμα, η υψηλή οξύτητα χαράζει τα στάνταρ του, αφήνοντας να διαγραφεί ο λιπαρός όγκος. Εκφραστικό, μπαχαρένιο, άγουρο δασικό φρούτο κόκκινου χρωματισμού με ροζ ανθική περίπτυξη, με το βοτανικό στοιχείο κόσμιο πλην όμως χαρακτηριστικό. Νύξεις ορυκτότητας, εμβόλιμες αμυδρές εσπεριδοειδείς νότες και στίξη ερεικιού ανασύρουν λευκό πυρηνόκαρπο θέμα. Η τανικότητα σταθερή, απαλή, αλλά όχι άδηλη, προχωράει και στην πάνω από μέτρια σε μήκος επίγευση, που εκφέρει εαυτήν αρκετά μπαχαρένια και σίγουρα ορυκτή. Πολύ καλή, περίπλοκη, μπαχαρένια επίγευση, που επαναφέρει κινηματογραφικά και με γραμμικότητα το αρωματικό δυναμικό.
154
AΕΛΛΩ | 155
SPIRITS
LA TOUR MELAS του Χρήστου Ζαμπούνη
Ό
λα, ή μάλλον όλα, ξεκίνησαν από ένα στοίχημα. Δύο φίλοι, ένας Ελβετός τραπεζίτης κι ένας Έλλην χρηματιστής, δοκιμάζουν κρασιά στο εστιατόριο «Stampfenbach» της Ζυρίχης. Όταν φθάνει ένα Château Lafleur, ο Κύρος Μελάς γυρίζει προς τον συνομιλητή του και δηλώνει: «Μια μέρα θα κάνω ένα κρασί εφάμιλλο με αυτό το Bordeaux που πίνουμε τώρα». Σχεδόν είκοσι χρόνια αργότερα, σε ένα blind tasting που διοργανώνεται επί τούτω, το ελληνικό Château La Tour Melas επικρατεί της αντίστοιχης ποικιλίας γαλλικών οίνων. Ο Ελβετός δεν παραδέχεται την ήττα του, με το επιχείρημα ότι τα κρασιά είναι νέα και τα γαλλικά παλαιώνουν καλύτερα, οπότε το στοίχημα μετατίθεται για το μέλλον, όμως για τον Έλληνα παραγωγό το στοίχημα έχει κερδηθεί.
156
Όλα ξεκίνησαν το 1961, όταν ο Αιγυπτιώτης πατέρας του Κύρου, ο Οκτάβιος, περνώντας από την περιοχή Αχινός, δίπλα στη Στυλίδα, αγόρασε ένα αμπέλι 20 στρεμμάτων. Σήμερα, η δεύτερη γενιά Μελά δύναται να καμαρώνει για έναν αμπελώνα συνολικής εκτάσεως 150 στρεμμάτων, για ένα πρότυπο οινοποιείο και ένα εξίσου πρότυπο εμφιαλωτήριο, για έναν πέτρινο πύργο-ξενώνα, που διαθέτει μια ευρύχωρη τραπεζαρία, ιδανική για συμπόσια και δοκιμή κρασιών: «La Tour Melas», «Παλιές Ρίζες», «Cyrus One» και το ροζέ «Idylle». Η επένδυσις είναι «διαστημική» για την Ελλάδα της κρίσεως, αλλά το αποτέλεσμα, τόσο σε αισθητικό όσο και σε οινοπαραγωγικό επίπεδο, επιβεβαιώνει τη φράση του Σαρλ Μονταλαμπέρ: «Η ζωή είναι γενναιόδωρη μόνο σε όσους υπερβάλλουν». Info: La Tour Melas, Αχινός Φθιώτιδος
AΕΛΛΩ | 157
SOCIETY
OCEANA
Save the Oceans: Feed the World της Μαριανίνας Πάτσα
Η
«
αποκατάσταση του ωκεανού θα μπορούσε να ταΐζει ένα δισεκατομμύριο ανθρώπους την ημέρα». Με αυτό το μότο ανοίγει η επίσημη ιστοσελίδα της ΜΚΟ Oceana που επικεντρώνεται στη διατήρηση των ωκεανών. Η Oceana ιδρύθηκε το 2001 και είναι ο μεγαλύτερος διεθνής οργανισμός που εστιάζει στις θάλασσες της Γης και στην αποκατάστασή τους. Γραφεία της σε όλο τον κόσμο συνεργάζονται ώστε να εξασφαλίσουν μετρήσιμα αποτελέσματα που θα βοηθήσουν να ενισχυθεί και να διατηρηθεί πλούσια η βιοποικιλότητά τους. Οι ωκεανοί καλύπτουν το 71% του πλανήτη και είναι εξίσου σημαντικοί για τα πλάσματα του νερού και της ξηράς. Φιλοξενούν το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του πλανήτη και διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στα φυσικά συστήματα, όπως η ρύθμιση του κλίματος και η απορρόφηση του διοξειδίου του άνθρακα. Παράλληλα παρέχουν πόρους για αμέτρητους αλιείς σε όλο τον κόσμο και τροφοδοτούν εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους κάθε μέρα.
Δυστυχώς, οι ωκεανοί αντιμετωπίζουν σημαντικό πρόβλημα. Η ποσότητα ψαριών σε αυτούς μειώνεται, ενώ η υπεραλίευση συμβάλλει και στη ρύπανση, στην αλλαγή του κλίματος, στην καταστροφή των οικοσυστημάτων και στην οξίνιση των υδάτων. Υπάρχει τρόπος να διορθώσουμε τα πράγματα. Η διαχείριση της αλιείας με βάση την επιστήμη είναι το κλειδί. Η Oceana κινείται σε αυτόν τον άξονα. Μέσα από τις καμπάνιες και τις δράσεις της, από το 2001 μέχρι σήμερα, έχει επιτύχει εκατοντάδες νίκες: από τη διακοπή της αλιείας σε ευαίσθητους χώρους με
158
σκοπό την προστασία των θαλάσσιων χελωνών μέχρι πιέσεις στις κυβερνήσεις ώστε να θεσπίσουν πιο ευνοϊκά μέτρα για το θαλάσσιο περιβάλλον. Το Global Fishing Watch είναι μια μη κερδοσκοπική πλατφόρμα χαρτογράφησης. Πρόκειται για έναν δωρεάν διαδραστικό χάρτη που αντλεί δεδομένα από δορυφόρους και επιτρέπει σε οποιονδήποτε στον κόσμο με πρόσβαση στο διαδίκτυο να παρακολουθήσει τις δραστηριότητες του εμπορικού αλιευτικού στόλου παγκοσμίως, σε πραγματικό χρόνο. Η Οceana χρησιμοποίησε ουκ ολίγες φορές αυτά τα δεδομένα για να αναδείξει ύποπτες δραστηριότητες στη θάλασσα. Η εξοικονόμηση των ωκεανών μπορεί να συμβάλει στη διατροφή των 9 δισεκατομμυρίων ανθρώπων που αναμένεται να βρίσκονται στη Γη έως το 2050. Η επιστημονική διαχείριση της αλιείας στις 30 χώρες που ελέγχουν περισσότερο από το 90% των παγκόσμιων ιχθυαποθεμάτων θα μπορούσε να βοηθήσει τους ωκεανούς μας ώστε να προσφέρουν ένα θρεπτικό γεύμα κάθε μέρα για επιπλέον 425 εκατομμύρια ανθρώπους. Ocean(a) is life. Αν αυτό το είδος επιστημονικής διαχείρισης εφαρμοστεί στις 30 πρώτες χώρες, η Oceana πιστεύει ότι το αποτέλεσμα μπορεί να είναι μια αύξηση των παγκόσμιων ιχθυαποθεμάτων, καθιστώντας τα άγρια ψάρια πιο προσιτά στους παραδοσιακούς ψαράδες και στους πεινασμένους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, παρέχοντας ταυτόχρονα προστασία για σημαντικά ωκεάνια οικοσυστήματα, οικότοπους και βιοποικιλότητα.
AΕΛΛΩ | 159
160
SAILING
FLAIR FOR INNOVATION
PHOTOS BY STUDIO BORLENGHI, COURTESY OF PERINI NAVI
Κομψότητα και δύναμη εμπνευσμένη από τη Lamborghini
Ό
της Kατερίνας Ρωμανού
ταν τα συναντάς στη θάλασσα, σε μαρίνες και λιμάνια, το βλέμμα σου κατευθύνεται πάνω τους. Τα ιστιοφόρα ή τα yachts με το μοναδικό σχέδιο, όπου και να δέσουν, γίνονται αντικείμενο θαυμασμού. Όλα ξεκίνησαν στο Viareggio της Ιταλίας το 1983, όταν ο Fabio Perini σχεδίασε ένα πρωτότυπο ιστιοφόρο με άφθονο χώρο διαβίωσης, που μπορούσε να πλεύσει με μειωμένο πλήρωμα. Το όραμα αυτό εξελίχθηκε στον πιο επιτυχημένο στόλο μεγάλων cruisers στον κόσμο, τα Perini Navi. Γεννημένος σε οικογένεια που ασχολoύνταν με τη χαρτοποιία, στην επαρχία Lucca, ο Fabio Perini εφηύρε και κατοχύρωσε με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας έναν αυτοματοποιημένο μηχανισμό παραγωγής χαρτιού στην ηλικία των 17 ετών. Πάνω από έναν χρόνο αργότερα, είχε ήδη τη δική του επιχείρηση. Το 1966 ίδρυσε τη Fabio Perini SpA, μια εταιρεία που θα έγραφε ιστορία στον κόσμο του χαρτιού. Σε λιγότερα από είκοσι χρόνια, η εταιρεία έγινε ο παγκόσμιος ηγέτης στον τομέα της με εγκαταστάσεις σε όλο τον κόσμο. Το 1983, ο Fabio Perini μετέφερε το ταλέντο του για καινοτομία στο ναυπηγείο, δημιουργώντας μια νέα ιδέα για τον σχεδιασμό, την κατασκευή και τον χειρισμό μεγάλων ιστιοπλοϊκών σκαφών, που βασίστηκαν στην τεχνολογία αιχμής και σε μια διαφορετική κατανομή χώρου.
AΕΛΛΩ | 161
SAILING
“
“
Η Perini Navi έχει χτίσει 60 ιστιοφόρα bluewater, τα περισσότερα μήκους άνω των 40 μέτρων. Η κυκλοφορία τριών εξαιρετικών σκαφών εξερευνητών που χτίστηκαν στο ναυπηγείο της La Spezia καθιέρωσαν τη φήμη του συγκροτήματος ως κορυφαίου κατασκευαστή ιστιοπλοϊκών και μηχανοκίνητων σκαφών.
162
AΕΛΛΩ | 163
SAILING
164
Στη συνέχεια επεξέτεινε τις δραστηριότητές του αποκτώντας το ναυπηγείο Picchiotti στη La Spezia, πρωτοπόρο κατασκευαστή πολυτελών κινητήρων, και ακολούθησαν το ναυπηγείο Yildiz στην Tuzla της Κωνσταντινούπολης και το Viareggio. Αυτές οι τρεις υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις έχουν γίνει συνώνυμες της ποιότητας και της βιωσιμότητας, ικανές να παρέχουν το υψηλό επίπεδο εξυπηρέτησης και συντήρησης που αναμένεται από τη μάρκα Perini Navi. Έκτοτε, η Perini Navi έχει παραδώσει 60 ιστιοφόρα bluewater, τα περισσότερα μήκους άνω των 40 μέτρων. Η κυκλοφορία των 50m Exuma, 55m Galileo G και 73m Grace E, με το όνομα Nautilus –τρία εξαιρετικά σκάφη εξερευνητών που χτίστηκαν στο ναυπηγείο της La Spezia–, καθιέρωσε τη φήμη του συγκροτήματος ως κορυφαίου κατασκευαστή ιστιοπλοϊκών και μηχανοκίνητων σκαφών.
Το 1983, ο Fabio Perini ανέδειξε το ταλέντο του για καινοτομία με μια νέα ιδέα για τον σχεδιασμό, την κατασκευή και τον χειρισμό μεγάλων ιστιοπλοϊκών σκαφών, η οποία βασίστηκε στην τεχνολογία αιχμής και τη διαφορετική κατανομή του χώρου.
Με το χαρακτηριστικό μείγμα κομψής εμφάνισης και πρωτοποριακής μηχανικής, η Perini Navi είναι εδώ και πολύ καιρό ένα δυνατό όνομα μεταξύ των απαιτητικών ιδιοκτητών σκαφών ανά τον κόσμο. Το 1991 ο Fabio Perini διορίστηκε «Cavaliere del Lavoro», τίτλος αντίστοιχος του βαρώνου, ως αναγνώριση της συμβολής του στην ιταλική βιομηχανία.
AΕΛΛΩ | 165
LAST PAGE
«ΚΑΡΤΕΡΙΑ» Το πρώτο, παγκοσμίως, ατμοκίνητο πλοίο με πολεμική δράση ήταν ελληνικό. της Eλισάβετ Κομνηνού
Η
«Καρτερία» ήταν ατμοκίνητη τροχήλατη κανονιοφόρος, κινούμενη από δύο μικρές ατμομηχανές. Η μέγιστη ταχύτητά της έφτανε τους 7 κόμβους. Επιπλέον είχε 4 ιστούς και έφερε 4 πυροβόλα των 68 λιβρών. Ναυπηγήθηκε το 1825 στο Λονδίνο για λογαριασμό του Ναυτικού των Ελλήνων, κατά τoν Αγώνα της Ανεξαρτησίας του 1821. Ήταν το μόνο που παραλήφθηκε από τα έξι πλοία αυτού του τύπου που είχαν παραγγελθεί για λογαριασμό της ελληνικής επαναστατικής κυβέρνησης. Η παραγγελία χρηματοδοτήθηκε από το Φιλελληνικό Κομιτάτο του Λονδίνου. Για την κατασκευή του την ευθύνη είχε ο φιλέλ-
166
ληνας Frank Abney Hastings, ο οποίος διέθεσε και δικά του χρήματα. Έγινε κυβερνήτης του και παρέμεινε μέχρι τον θάνατό του, το 1827. Η «Καρτερία» αναχώρησε από την Αγγλία για την Ελλάδα στις αρχές Ιουλίου του 1826. Το πλοίο, κατά την άποψη ιστορικών της εποχής, ήταν το πρώτο, παγκοσμίως, ατμοκίνητο πλοίο με πολεμική δράση. Μεταξύ των επιτυχημένων πολεμικών ενεργειών του περιλαμβάνεται η επιδρομή στο λιμάνι της Ιτέας, στον Κορινθιακό Κόλπο, το 1827, κατά την οποία ανατίναξε ή βύθισε τέσσερα οθωμανικά πλοία. Σταμάτησε να χρησιμοποιείται μετά το 1830, λόγω της κακής κατάστασης των μηχανών του.