Jaarverslag 2020
Een bewogen jaar De coronapandemie bracht ons abrupt van beste event-jaar ooit naar een lockdown
Viersporenbeleid Commercieel, operationeel, financieel en innovatie: om de crisis het hoofd te bieden
Volle event-agenda na zomer 2021 Meeste events doorgeschoven, vertrouwen in fysieke ontmoeting sterker dan ooit
Foto op de cover: RAI Amsterdam Convention Centre, concept: “The stage is yours!” Disclaimer: indien in dit jaarverslag wordt gesproken over ‘RAI Amsterdam', ‘wij’, ‘de onderneming’ of vergelijkbare aanduidingen, dan wordt daarmee RAI Holding B.V. bedoeld zoals toegelicht in paragraaf ’Corporate governance‘. Onderdelen van dit jaarverslag bevatten vooruitzichten op de toekomst. Deze onderdelen kunnen – zonder beperking – verwachtingen bevatten over toekomstige gerealiseerde en ongerealiseerde resultaten, rendementen, uitkeringen, overheidsmaatregelen, de invloed van andere regulerende maatregelen op de activiteiten van RAI Amsterdam, dochterondernemingen en macro-economische trends en de prestaties van RAI Amsterdam daarin. Dergelijke uitspraken worden voorafgegaan door, gevolgd door of bevatten woorden als ‘gelooft’, ‘verwacht’, ‘prognosticeert’, ‘meent’, ‘anticipeert’ of vergelijkbare uitdrukkingen. Deze toekomstgerichte uitspraken zijn gebaseerd op de huidige aannames over toekomstige activiteiten en zijn onderhevig aan bekende en onbekende factoren en andere onzekerheden waarvan vele buiten de invloedssfeer van RAI Amsterdam, waardoor toekomstige, feitelijke resultaten materieel kunnen afwijken van deze verwachtingen.
Met het oog op Titel 9, Boek 2 BW maakt de in de hoofdstukken ‘Welkom bij de RAI!' 'Governance en risicomanagement', ’Over dit verslag’ en 'Bijlage' weergegeven informatie onderdeel uit van het hoofdstuk ‘Verslag van de directie’. Om presentatieredenen wordt deze informatie niet in dit hoofdstuk herhaald.
Inhoudsopgave . Welkom 1. . . . .bij.de. RAI! . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 4.
.
.
.
.
.
. . .een 2020: . bewogen . . . .jaar. .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 5.
.
.
.
.
.
. . . Profiel
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 8.
.
.
.
.
.
. . . . en. waardecreatie Strategie . . . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.11.
.
.
.
.
.
. . . . . Kerncijfers
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.19.
.
.
.
.
.
. . . . . .raad Samenstelling . van . . commissarissen . . . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.22.
.
.
.
.
.
. . . . . .directie Samenstelling . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.23.
.
.
.
.
.
. Verslag 2. . . . van . . de. directie . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 24.
.
.
.
.
.
. . . . . en Coronacrisis . RAI . .Amsterdam . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.25.
.
.
.
.
.
. . organisers Voor . . . . en . exposanten . . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.29.
.
.
.
.
.
. . bezoekers Voor . . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.40.
.
.
.
.
.
. . omgeving, Voor . . . . stad . . en. maatschappij . . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.47.
.
.
.
.
.
. . medewerkers Voor . . . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.58.
.
.
.
.
.
. . aandeelhouders Voor . . . . . . en . financiers . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.64.
.
.
.
.
.
. . . . 2021 Vooruitblik . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.67.
.
.
.
.
.
. Bericht 3. . . . van . . de. raad . . van . commissarissen . . . . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 70.
.
.
.
.
.
. . . . . Voorwoord
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.71.
.
.
.
.
.
. . . van Verslag . . de. rvc . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.72.
.
.
.
.
.
. Governance 4. . . . . . en . risicomanagement . . . . . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 78.
.
.
.
.
.
. . . . governance Corporate . . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.79.
.
.
.
.
.
. . . . . . . . Risicomanagement
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.84.
.
.
.
.
.
. . . . . management Compliance . . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.90.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 92.
.
.
.
.
.
. . Geconsolideerde 1.1. . . . . . . balans . . .(vóór . .voorstel . . .resultaatbestemming) . . . . . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.93.
.
.
.
.
.
. . Geconsolideerde 2.1. . . . . . . winst. . en . verliesrekening . . . . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.94.
.
.
.
.
.
. . Geconsolideerd 3.1. . . . . . .kasstroomoverzicht . . . . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.95.
.
.
.
.
.
. . . . . . overzicht Geconsolideerd . . . .van. het . totaalresultaat . . . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.96.
.
.
.
.
.
. . . . toelichting Algemene . . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.97.
.
.
.
.
.
. . . . op Toelichting . de . .geconsolideerde . . . . . .balans . . per . 31 . december . . . . 2020 . . .
.
.
.
.
.
.
. 103 . .
.
.
.
.
.
. . . . op Toelichting . de . .geconsolideerde . . . . . .winst. . en. verliesrekening . . . . . 2020 . . .
.
.
.
.
.
.
. 110 . .
.
.
.
.
.
. . Enkelvoudige 4.1. . . . . . balans . . (vóór . . voorstel . . . resultaatbestemming) . . . . . . . . .
.
.
.
.
.
.
.
. 115 . .
.
.
.
.
.
. . Enkelvoudige 5.1. . . . . . winst. . en . verliesrekening . . . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
. 116 . .
.
.
.
.
.
. . . . op Toelichting . de . .enkelvoudige . . . . balans . . . per . 31 . december . . . . 2020 . . .
.
.
.
.
.
.
.
. 117 . .
.
.
.
.
.
. . . .resultaatbestemming Voorstel . . . . . . . .
. Jaarrekening 5. . . . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 121 . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 122 . .
.
.
.
.
.
. . . . . . . . volgens Resultaatbestemming . . . statuten . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 123 . .
.
.
.
.
.
. . . . . . . van Controleverklaring . .de .onafhankelijke . . . . . accountant . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 124 . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 128 . .
.
.
.
.
.
. . . . . . . .materialiteit Stakeholderdialoog, . . . . en. verslaglegging . . . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 129 . .
.
.
.
.
.
. . . . . GRI-tabel
. Overige 6. . . . gegevens . . . . .
. Over 7. . . dit . .verslag . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 131 . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 136 . .
.
.
.
.
.
. . . . management Personalia . . . . . en . Ondernemingsraad . . . . . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 137 . .
.
.
.
.
.
. Bijlage 8. . . . .
.
.
#01
Welkom bij de RAI!
"RAI Amsterdam maakt het mogelijk dat mensen toch op een veilige manier weer samen kunnen komen voor evenementen" Ferdinand Grapperhaus, voormalig minister van Justitie & Veiligheid 4
2020: een bewogen jaar
In een gesprek met Paul Riemens (CEO) en Maurits van der Sluis (COO) blikken we terug op 2020, een bewogen jaar in het bestaan van de RAI. De Coronapandemie raakt de RAI en de gehele event-sector ongekend hard. Wat begint als een topjaar, blijkt een jaar waarin de deur grotendeels op slot blijft. Hoe heeft het bestuur dit bijzondere jaar ervaren? Welke keuzes hebben zij gemaakt? En hoe kijken ze hier nu, ruim een jaar na aanvang van de pandemie, op terug? Hoe bereidt de RAI zich voor op een drukke tweede helft van 2021, volgens de evenementenkalender?
2020 beloofde het beste jaar ooit te worden. Hoe zag de start er uit? Paul: "Volgens onze evenementenplanning werd het een erg druk jaar. Daarom hebben we in 2019 onder andere hard gewerkt aan de voltooiing van Hal 5 en zijn andere geplande verbouwingen en verbeteringen naar voren gehaald en al in 2019 uitgevoerd. Begin 2020 is het nhow Amsterdam RAI hotel voltooid en geopend. RAI Amsterdam heeft de parkeerplaats onder het hotel ingericht en gereedgemaakt voor de exploitatie die wij voor nhow verzorgen. We zijn trots op deze nieuwe buur en landmark. We waren dus klaar voor een topjaar in 2020. Door corona werd het echter een heel ander jaar. Eén waarin we impactvolle besluiten moesten nemen op basis van onzekerheden. 2020 had in die zin iets paradoxaals. Hoe meer we over het virus wisten en als RAI hiermee om moesten gaan, hoe minder kans we kregen deze kennis in te zetten voor onze klanten, exposanten en bezoekers. Maar de echte start van het jaar was nog als vanouds: we begonnen traditiegetrouw met de Horecava."
Covid-19 brak uit. Wanneer speelde dit voor het eerst echt een rol bij de RAI? Maurits: "In verband met onze internationale beurzen en congressen zijn we bij de RAI tijdig begonnen met het schrijven van nieuwe protocollen en het inzetten van nieuwe veiligheidsmaatregelen tegen corona. Het begon echt een rol te spelen in de aanloop naar ISE 2020. Een aantal in Azië gevestigde exposanten ondervonden hinder door vliegrestricties. Enkele van oorsprong Aziatische ondernemingen pasten hun reisbeleid aan en trokken zich terug van deelname. In samenspraak met de organisator en exposanten van ISE zijn aanvullende maatregelen genomen om de veiligheid en het welzijn van alle betrokkenen te waarborgen. Dit resulteerde in een succesvolle laatste editie van ISE in de RAI, met ruim 1.250 exposanten en ruim 50.000 unieke bezoekers.
Bij de nationale evenementen die volgden, zoals de Huishoudbeurs en Negenmaandenbeurs, speelde het in mindere mate. Het virus was nog niet in Nederland geconstateerd. Dit was anders bij de 65e en tevens laatste editie van HISWA. De verspreiding van het coronavirus leidde tot sluiting van alle evenementen in Nederland. Op de tweede dag van de beurs werd het evenement van overheidswege onderbroken."
Hoe hebben jullie de impact van Covid-19 gemanaged? Maurits: "Vanuit het crisisteam coördineerden we vanaf de start het proces en de communicatie. Een commerciële taskforce heeft zich ingezet op de klantrelatie en het managen van verplaatsingen en annuleringen van evenementen. Een operationele taskforce richtte zich op de verdere ontwikkeling van Covid-protocollen en het managen van de gevolgen voor medewerkers en venue. Het innovatieplatform richtte zich op de versnelde doorontwikkeling van nieuwe verdienmodellen, zoals digitale en hybride evenementen.
5
Speciaal daarvoor ontwikkelden we studio's om deze events te hosten. De financiële taskforce begeleidde de diverse programma’s, maakte scenario-analyses, bracht focus aan op beheersing van de kasstromen en slaagde erin de financiering van de RAI te continueren en uit te breiden."
Paul: "Om aan de Covid-crisis het hoofd te bieden, heeft de RAI een crisismanagementorganisatie ingericht en ingezet op vier sporen: (1) snelle heropening van de RAI, (2) versneld ontwikkelen van nieuwe verdienmodellen, (3) focus op financiële continuïteit en (4) het verder moderniseren van de venue tot een aantrekkelijke multifunctionele locatie. Concreet zijn deze punten onder meer vertaald in het uitwerken van Covid-protocollen, de focus op cashmanagement, bezuinigingen en een reorganisatie, de vervroegde herfinanciering, het gebruik maken van Covid-gerelateerde ondersteuningsregelingen zoals de NOW en de GO-C, de maximale inzet op digitale en hybride evenementen en de doorontwikkeling van ons gebied en het logistieke concept voor de RAI. Dat laatste lijkt misschien minder relevant in deze tijd, maar niets is minder waar. De impact van de coronacrisis, in zowel economische als maatschappelijke zin, heeft het gesprek hierover geïntensiveerd. We staan op de investeringsagenda van de stad en zijn gemotiveerd om de daad bij het woord te voegen. We willen een gebied realiseren dat duurzaam waarde toevoegt aan de stad."
In het begin van de crisis bleven winkels wel open, de RAI mocht dat niet. Kon dat op begrip rekenen? Maurits: "We hebben honderd jaar ervaring in de organisatie van large scale events en hebben alle faciliteiten in huis om dat veilig te doen. Het is onze core-business. Registratie gaat bij ons geautomatiseerd, we weten wie waar is en wanneer. Plotseling begeef je je in een situatie dat er bij een warenhuis 1.000 mensen naar binnen mogen, terwijl bij ons het slot op de deur moet. We begrijpen goed dat er keuzes gemaakt moeten worden, maar we meten dan wel met twee maten."
Paul: "Natuurlijk begrijpen we dat we contacten moeten beperken. Maar dat we eigenlijk niet eens hebben kunnen bewijzen dat het wel kan, zelfs niet op kleine schaal, vind ik jammer. Het is ook een gemiste kans om ervaring op te doen en te delen met klanten en leveranciers."
Als klanten en leveranciers het zwaar hebben, waar put je dan energie uit? Paul: "Voor mij was dit niet op ieder moment even vanzelfsprekend. Je ziet je organisatie hard werken aan initiatieven die we vervolgens moeten staken door afgekondigde maatregelen. Dit overkwam ons keer op keer. Het telkens moeten verleggen van je horizon is zwaar, maar je hebt een verantwoordelijkheid en opgeven is geen optie. Met het motto Never waste a good crisis probeer je dan toch de beweging te gebruiken, waar mogelijk."
Maurits vult aan: "Het gemis van waardevolle ontmoetingen in alle markten maakt duidelijk dat ons businessmodel staat als een huis. Dat onze fundamenten stevig staan, blijkt ook uit onze agenda die tot voorbij 2025 goed is gevuld. 2020 is zeker een jaar waarin ik een persoonlijke ontwikkeling heb doorgemaakt die ik anders had gemist. Zo probeer ik de positieve zaken in beeld te houden."
Hoe kijken jullie persoonlijk terug op 2020? Paul: "Voor de RAI is 2020 het heftigste jaar ooit, qua aanpassing van business en organisatie. De RAI is fors geraakt in deze crisis. We zijn door diepe dalen gegaan. Met de reorganisatie hebben we van veel dierbare medewerkers afscheid genomen. Het personeelsbestand is met circa een derde teruggebracht. Tegelijkertijd zijn we heel weerbaar gebleken. Als medewerkers zijn we op een nieuwe manier naar elkaar toe gegroeid, ondanks de fysieke afstand die ontstond."
Maurits: "We vechten samen om terug te komen. Net als wij hebben onze klanten en leveranciers het ook moeilijk. Vanaf de start hebben we geprobeerd de pijn te verdelen. Samen incasseren, dat is ons motto. Onze inpandige huurders The Roast Room en Strandzuid hebben we geholpen met huurkorting. Voor wat betreft de events hebben we ingezet op behoud van klanten, voornamelijk
6
door verplaatsing naar een later tijdstip. Verder hebben we de GGD op alle vlakken gefaciliteerd bij het testen op corona. Dat doen we uiteraard nog steeds met teststraten en vaccinatieruimtes".
Terugblikkend op 2020, wat wil je de RAI-medewerkers vertellen? Paul: "Ik wil ze oprecht danken en complimenteren voor hun weerbaarheid en onderlinge verbinding. We hebben in 2020 fantastisch samengewerkt. Ik zag verbroedering en doorzettingsvermogen. We hebben elkaar gesteund op momenten dat het nodig was. We zijn creatief gebleven. We zagen een enorme betrokkenheid, ondanks de angst voor behoud van werk en een onzekere toekomst. Ook in de reorganisatie bleek dit duidelijk. Hiervoor ook grote complimenten aan de Ondernemingsraad."
Maurits: "Daar sluit ik me geheel bij aan. Na de reorganisatie hebben we minder specialisten en meer generalisten. Daar hebben we bewust voor gekozen. Veel specialistische kennis hebben we zo goed overgedragen en in de organisatie geborgd. Vanuit het perspectief van deze medewerkers gaan we een interessante en ook leerzame periode tegemoet."
Het testen en vaccineren biedt een perspectief voor 2021. Hoe ziet dit er qua evenementen uit? Maurits: "De vaccinatie en de komst van het voorjaar en de zomer moeten ons groen licht gaan geven, daarna zien we weer snel mensen op het Europaplein. Vanaf september staat de agenda nagenoeg vol. We hebben nog nooit zoveel evenementen in een half jaar gehad als er nu in de planning staan in de tweede helft van 2021. Het voorjaar gebruiken we om ervaring op te doen met kleinere groepen, onder andere in field labs. Zo kunnen we onze draaiboeken oefenen en verder perfectioneren."
En als we verder vooruitblikken...wordt het nieuwe normaal dan weer het fysieke event, als vanouds? Of wordt alles virtueel? Paul: "Voor mij is 2020 ook een jaar waarin we nog meer overtuigd zijn geraakt van onze visie dat de fysieke ontmoeting niet vervangen kan worden door een scherm en een online-verbinding. Als mensen zijn we minder gelukkig als we geen intens contact kunnen hebben met anderen. Dat bleek afgelopen jaar overduidelijk. Tegelijkertijd zullen de digitale mogelijkheden verbeteren. Technisch kan al veel, maar het gaat om de toepassing. Ik heb het niet over het uitzenden van een webinar maar over matchmaking, daar ligt de toegevoegde waarde. Algoritmen en slimme technologie kunnen ons daar zeker bij helpen. Maar voor die momenten waarop we straks voor fysieke ontmoeting kiezen, zal de kwaliteit ervan steeds belangrijker worden."
Maurits knikt instemmend en telt af op zijn hand: "Makkelijk aan te reizen, een comfortabele en moderne venue, een interessante stad, een gastvrije ontvangst... Kortom een hoogstaand verblijf. Amsterdam en de RAI scoren samen hoog op al deze blijvende waarden."
7
Profiel
RAI AMSTERDAM
is een internationale beurs- en congresorganisatie; stelt het RAI Amsterdam Convention Centre (onze venue) beschikbaar voor organisatoren en faciliteert hen van A tot Z bij de succesvolle realisatie van hun evenement; heeft diverse eigen publieks- en vakevenementen en organiseert deze zelf in de RAI maar ook in andere steden buiten Europa; wil op een maatschappelijk verantwoorde wijze ondernemen; wil het RAI-terrein herontwikkelen, de verbinding met de stad verbeteren en gelijktijdig het logistieke proces rond op- en afbouw van beurzen verduurzamen; wil via haar bedrijfsactiviteiten de duurzame ontwikkeling van mensen, markten en omgeving stimuleren en zo waarde creëren voor stad en stakeholders.
Evenementen RAI Amsterdam Convention Centre alle faciliteiten voor een gastvrije ontvangst
In onze venue aan het Europaplein in Amsterdam vinden jaarlijks gemiddeld 500 evenementen plaats. In totaal komen zo'n 1,5 miljoen bezoekers per jaar naar 'de RAI'. Van RAI-vullende beurzen en congressen met 50.000 personen tot vergaderingen met 10 personen, van volledig virtueel tot volledig fysiek: alles wordt tot in de puntjes verzorgd en de RAI staat garant voor een gastvrije ontvangst. Alle benodigde multifunctionele faciliteiten staan ter beschikking en we werken continu aan het verder verduurzamen, verbeteren en uitbreiden van bedrijfsoperatie, producten en dienstverlening.
een aangenaam, binnenstedelijk verblijf
Het Convention Centre is gelegen aan de rand van de stad, direct aan de ring A10. Het treinstation Amsterdam RAI/metrostation RAI en het metrostation Europaplein grenzen aan de RAI. In zo'n 10 minuten reistijd staan bezoekers niet alleen in de centrale hal op de luchthaven Schiphol, maar ook midden in het centrum van de hoofdstad. Met slechts vier kilometer is de afstand van het Convention Centre tot het hart van het centrum zeer gering. Bezoekers kunnen hun zakelijke reis efficiënt combineren met een aangenaam, binnenstedelijk verblijf in het unieke Amsterdam.
> Voor organisers en exposanten > Voor bezoekers
Eigen evenementen in binnen- en buitenland
8
marktleider in zes sectoren
RAI Amsterdam heeft een portfolio met eigen evenementen die in Amsterdam en in congresgebouwen buiten Europa worden georganiseerd. Hiermee zijn we actief in de sectoren van professionele schoonmaak, remanufacturing, verkeerstechnologie, maritieme wereld, watertechnologie en tuinbouw.
nationale evenementen: vaken publieksbeurzen
Ook hebben we eigen nationale evenementen. Het betreft vakbeurzen zoals de Horecava en publieksbeurzen zoals de Huishoudbeurs. Alles bij elkaar bezitten we een mooi gespreid portfolio aan titels. De evenementen in Amsterdam zorgen voor omzet in het Convention Centre. De evenementen in het buitenland zorgen voor bescherming van ons marktaandeel.
> Voor bezoekers
Stimuleren economie, complementair aan de stad RAI-bezoeker draagt bij aan de lokale economie
De (internationale) ontmoetingen die we organiseren en netwerkvorming die hierdoor ontstaat zijn zeer belangrijk voor de uitwisseling van kennis, informatie en kapitaal. Hiermee stimuleren we de economie. Hotels, restaurants, musea, vervoerders en toeleveranciers in de regio profiteren van de exposanten en bezoekers die de stad aandoen vanwege (veelal internationale) beurzen, congressen en evenementen. Zakelijke bezoekers met een kort, meerdaags verblijf zijn ook goed voor stad en regio. Als gevolg van hun verblijf dragen zij bij aan de lokale economie; gemiddeld aanzienlijk meer dan de recreatieve toerist. In opdracht van de gemeente Amsterdam is de toegevoegde waarde van beurzen en congressen gemeten voor de hoofdstad, waarmee de economische betekenis van de RAI in kaart is gebracht. Volgens het meest recente onderzoekrapport, opgeleverd in 2020, leverden we voor 580 miljoen euro aan toegevoegde waarde voor de stad en een werkgelegenheid van 6.300 fte's. Gemiddeld genereert één euro omzet van de RAI, acht euro voor de regio.
> Voor omgeving, stad en maatschappij
MVO is verankerd in ons denken en handelen aandacht voor onze ecologische en sociale omgeving
We willen de duurzame ontwikkeling van mensen, markten en maatschappij stimuleren. Daarbij wordt er gehandeld met aandacht voor de ecologische en sociale omgeving. Daar waar (in)direct schade ontstaat als gevolg van ons handelen, wordt er gewerkt aan het verkleinen en zo mogelijk voorkomen van deze schade. Tegelijkertijd zijn we continu op zoek naar mogelijkheden om onze maatschappelijke bijdrage te vergroten. Door te werken met lokale leveranciers en maatschappelijke partners. En door organisatoren te helpen hun evenement duurzaam en verantwoord te organiseren. Ook werken we continu aan het verduurzamen van onze bedrijfsprocessen en stimuleren we duurzame innovaties op eigen evenementen om bij te dragen aan de vernieuwing en verduurzaming in diverse sectoren.
> Voor omgeving, stad en maatschappij
9
RAI Amsterdam brengt mensen samen, verbindt en inspireert door betekenisvolle ontmoetingen te organiseren en faciliteren. Via deze bedrijfsactiviteiten willen we de duurzame ontwikkeling van mensen, markten en omgeving stimuleren en zo waarde creëren voor stad en stakeholders.
RAI-medewerkers: een warm welkom samen een evenement neerzetten geeft voldoening en is leerzaam
Onze medewerkers zijn trots dat zij een breed scala aan services en diensten kunnen bieden die een gastvrije ontvangst garanderen. Eind 2020 werkten bij RAI Amsterdam 418 medewerkers (385 FTE). Het geeft energie om in teamverband evenementen neer te zetten en tussendoor snel te schakelen in de voorbereiding naar het volgende evenement. Dit maakt het werken bij de RAI uitdagend. We trots op onze medewerkers en de vrijwilligers die ons helpen in het kader van onze donatieprogramma's en de vele studenten die bij ons komen leren (waar ook wij van leren). Bij de RAI is geen dag hetzelfde!
> Voor onze medewerkers
Onze aandeelhouders RAI Vereniging en gemeente Amsterdam
RAI Holding B.V heeft twee aandeelhouders: RAI Vereniging en gemeente Amsterdam. RAI Vereniging is een branchevereniging en houdt 75 procent van de aandelen. De overige 25 procent van de aandelen is in handen van de gemeente Amsterdam.
> Voor onze aandeelhouders & financiers
Het jaar 2020 wordt in dit profiel buiten beschouwing gelaten. Er vonden minder evenementen plaats als gevolg van de coronapandemie.
10
Strategie en waardecreatie
STRATEGIE De strategie voor de periode 2019-2022 is in 2018 vastgesteld. De strategie kent zes pijlers en is gericht op het versterken van de core business en het creëren van een optimale balans tussen de maatschappelijke baten en lasten. Voor elk jaar tot en met 2022 zijn aandachtspunten en doelen benoemd.
ONS MERK De RAI Roadmap geeft richting: aan ons merk en aan de implementatie van de strategie.
Missie drijfveer: Inspiring people
We willen bijdragen aan de duurzame ontwikkeling van mensen, markten en onze omgeving. Aan deze missie geven we invulling door:
hoogwaardige evenementen te organiseren en faciliteren, waarmee we mensen en communities samenbrengen, verbinden en inspireren; een ideale, aantrekkelijke ontmoetingsplaats te zijn voor iedereen; maatschappelijk verantwoord te ondernemen en zowel economische als maatschappelijke waarde te creëren.
Strategie versterken core business &
De strategische doelstellingen helpen onze ambitie te bereiken. Tot 2022 zijn dit:
maatschappelijke balans
het versterken van onze core-business, door groei te realiseren in evenementen en communities. We versterken onze toekomstbestendigheid door in te spelen op de veranderende klantbehoefte en in te zetten op een nog betere flexibiliteit en grip op kosten; in de uitvoering van onze bedrijfsactiviteiten willen we een optimale balans creëren in maatschappelijke kosten en baten, waardoor onze maatschappelijke waarde wordt vergroot. We integreren maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) in onze bedrijfsvoering, zijn continu in interactie met onze stakeholders, zijn waardevol en onmisbaar voor Amsterdam en leveren een (voor onze bedrijfsomvang relatief) stevige bijdrage aan de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen van de Verenigde Naties.
11
Zes pijlers zijn erop gericht een hoog en stabiel resultaat te bereiken, binnen een maatschappelijke balans van kosten en baten.
Klantsolutions: we willen onze klanten nog beter van dienst zijn. Daarom bouwen we ons assortiment van services uit; Portfolio-ontwikkeling: we werken aan het (door)ontwikkelen, kopen en werven van (nieuwe) titels. We focussen op business-to-business evenementen, zowel in Amsterdam als in het buitenland; Data & digitalisering: we benutten technologische ontwikkelingen om waarde te creëren voor onze klanten en om efficiënter te werken. We ontwikkelen hiermee ook nieuwe businessmodellen; Multifunctionele gebiedsontwikkeling: we zijn een ontmoetingsplek voor iedereen. Op onze unieke locatie in het hart van Amsterdam willen we zakelijke en spontane ontmoetingen ruim baan geven. RAI Amsterdam moet een aantrekkelijke omgeving zijn, voor, tijdens en na evenementen; Gebouw & infrastructuur: we bieden een toegankelijke en veilige plek voor waardevolle ontmoetingen. We vergroten het aantal m2 zaaloppervlak binnen de mogelijkheden. We verbeteren de logisitiek en het verkeersmanagement fors. De locatie is geheel toegerust voor business en vrije tijd; Lerende organisatie: we dagen onszelf uit om continu slimmer te werken en bouwen aan een optimaal werkklimaat voor onze medewerkers.
beleid om het hoofd te bieden aan de coronacrisis
Om RAI Amsterdam te bestendigen tegen de effecten van de coronacrisis trad in april 2020 een viersporenbeleid in werking. Dit viersporenbeleid is getoetst op de uitgangspunten van de bovengenoemde strategische pijlers en sluit hier op aan. In het voorwoord en het verslag van de directie staat beschreven welke initiatieven uit het viersporenbeleid voortvloeien en welke activiteiten in 2020 zijn verricht.
geen essentiële wijzigingen in strategie door corona
Rekening houdend met een volle evenementenkalender vanaf medio 2021, en voor de komende jaren, is het uitgangspunt dat onze strategie in essentie niet wijzigt. We zijn en blijven een evenementenbedrijf en een waardevolle ontmoetingsplaats voor iedereen. Wel is het 'coronaproof' maken van evenementen in de RAI toegevoegd aan de pijler Klantsolutions, als essentieel onderdeel voor toekomstige activiteiten. Ook komt het accent van de pijler Lerende organisatie meer te liggen op de verdere ontwikkeling van leiderschap en competentiemanagement.
RAI Visie 2030 de verbinding met de stad te verbeteren
Voor veel (inter)nationale bezoekers is RAI Amsterdam één van de belangrijkste binnenstedelijke ontmoetingsplekken en het visitekaartje van de stad. We zijn van plan de verbinding met de stad te verbeteren. Meer dan nu het geval is willen we ook voor de Amsterdammers een plek zijn om te eten, te sporten en voor culturele activiteiten. Doel is om de bezoekers en inwoners van Amsterdam beter te bedienen en de leefbaarheid van het gebied te verbeteren.
12
Onderdeel van de transitieplannen is een aanpassing van het logistieke proces voor de bevoorrading van ons beurs- en congresorganisatie, waarbij een tunnel onder een deel van de RAI wordt aangelegd. Plan is dat emissieloze voertuigen aan de zijde van de ring A10 de tunnel inrijden. De bevoorrading moet, zo is ons plan, plaats gaan vinden in overslagcentra buiten de stad. Daarnaast willen we publieksfuncties toevoegen aan ons gebied en op die manier ruimte beschikbaar stellen voor de stad. Gedacht wordt aan restaurants, sportcentra en plekken om cultuur te beleven. Ook voorzien onze plannen in veel meer publieke groene ruimte voor fietsers en wandelaars. De faciliteiten van de RAI worden door het maatschappelijke sponsoringbeleid reeds breed benut. We staan open voor de maatschappelijke behoeften in de stad en verbinden ons met wat er leeft en waar behoefte aan is.
Het gesprek met de gemeente over deze plannen is, mede door de coronacrisis, in 2020 geïntensiveerd. Door het gebrek aan evenementen is het belang van een hoogwaardige multifunctionele ontmoetingsplek evidenter dan ooit tevoren. Onze positie en de toegevoegde waarde voor onze omgeving willen we verder versterken door dé plek te zijn en blijven waar Amsterdam en de wereld elkaar ontmoeten. Sociale, ecologische en economische waardecreatie speelt een belangrijke rol in de gesprekken met de gemeente.
Merkwaarden RAI Amsterdam kent zes merkwaarden. Hieronder lichten we ze één voor één toe.
Gastvrij de RAI is er voor iedereen
Bij RAI Amsterdam word u persoonlijk, professioneel en vooral gastvrij ontvangen. De deuren staan voor u open, wie u ook bent en wat u ook drijft. We zijn er voor iedereen.
Klantgericht dienstverlenend, bieden totaaloplossing
RAI Amsterdam begrijpt wie u bent en wat u nodig heeft. We denken mee, denken vooruit en zijn er op gericht om u van dienst te zijn zodat u zich geholpen voelt.
Innovatief aanzetten tot duurzame innovatie
RAI Amsterdam is een platform voor innovatie en creativiteit. We zijn grensverleggend en kunnen op grote schaal innoveren omdat onze toepassingen veelal generiek inzetbaar zijn. Dat biedt u voorsprong.
Ondernemend juiste condities creëren voor succes
De kwaliteit van de locatie, concepten, producten, faciliteiten, service en mensen zorgt ervoor dat u bij RAI Amsterdam alle elementen vindt voor succes. We zijn gericht op het verzilveren van kansen, denken als partner met u mee en dragen bij aan uw succes.
Professioneel afspraak is afspraak
RAI Amsterdam weet als geen ander dat de kwaliteit van een evenement afhankelijk is van goede voorbereiding en het nakomen van afspraken. We managen verwachtingen zorgvuldig en bieden u zekerheid.
13
Betrokken verbonden met onze samenleving
RAI Amsterdam staat midden in de samenleving en is duurzaam betrokken. We nemen onze verantwoordelijkheid voor mens, stad en wereld.
Verantwoord Ondernemen negatieve impact verkleinen, maatschappelijke waarde vergroten
Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) vormt een integraal onderdeel van onze strategie. Wat we doen, willen we op een maatschappelijk verantwoorde manier doen. Elke dag werken we samen met onder andere klanten en leveranciers aan het integreren van MVO in onze bedrijfsvoering.
We zijn trots dat veel van onze activiteiten een maatschappelijke bijdrage leveren. Tegelijkertijd realiseren we ons dat we met onze bedrijfsvoering natuurlijke resources verbruiken, ruimte innemen, geluid produceren en op andere wijzen belastend zijn voor de maatschappij. We werken er aan om dit zoveel mogelijk te minimaliseren en blijven opzoek naar mogelijkheden om onze maatschappelijke bijdrage te vergroten. Dit doen we op een viertal terreinen:
De venue Bij onderhoud en ontwikkeling van het gebouw zoeken we continu naar mogelijkheden om deze volledig klimaatneutraal te maken. Onze faciliteiten, producten, diensten en bedrijfsprocessen verduurzamen we en we focussen ons op reductie en sturing van logistieke bewegingen in en om de RAI.
De business Met de evenementen die we plaatsvinden in de RAI stimuleren we actief de duurzame ontwikkeling van de betreffende sector. Dit doen we door op de beursvloer extra aandacht te geven aan maatschappelijke uitdagingen, veelal gekoppeld aan de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen (Sustainable Development Goals) van de Verenigde Naties.
De maatschappij De behoefte van de maatschappij verbinden we aan dat wat geboden wordt door onze bedrijfsvoering. Hiermee vinden we mogelijkheden om (onbenutte) waarde van de business maatschappelijke waarde te geven. Dit noemen we maatschappelijke matchmaking.
De organisatie Onze medewerkers worden uitgedaagd hun werk op een maatschappelijk verantwoorde wijze te doen. Mogelijkheden worden geboden om kennis, expertise, tijd en vaardigheden in te zetten voor de maatschappij. We voeren een maatschappelijk verantwoord en duurzaam HR-beleid gericht op inclusiviteit, welzijn, vitaliteit en een gezonde levensstijl van medewerkers.
De inspanningen in 2020 staan beschreven in het directieverslag en op www.rai.nl/mvo.
14
Bijdragen aan de SDGs (Sustainable Development Goals) De zeventien ontwikkelingsdoelstellingen van de Verenigde Naties vormen het internationale referentiepunt voor duurzame ontwikkeling voor alle landen in de wereld. Als organisatie die midden in de samenleving staat, verbinden we ons aan deze doelen. In onderstaand overzicht is weergegeven aan welke doelen we met name bijdragen.
SDGs (Sustainable Development Goals) Wereldwijde doelen van de Verenigde Naties waaraan RAI een bijdrage levert
SDG
RAI-strategie
8 Werk en economische groei
We stimuleren business en creëren spinoff door groei van onze core business
9 Industrie, innovatie en infrastructuur
Onze evenementen en bedrijfsvoering vormen een platform voor industrie, innovatie en infrastructuur
11 Duurzame steden en gemeenschappen
We creëren waarde voor de stad Amsterdam en Nederland
12 Verantwoorde consumptie
Als early adopter van proven technology/ processen bouwen wij mee aan een circulaire economie en klimaatactie
13 Klimaatactie
Idem 12
17 Partnerschappen
De ontmoetingen in de RAI dragen bij aan partnerschappen om de doelstellingen te bereiken. Daarnaast zet RAI Amsterdam middels maatschappelijke matchmaking - zelf partnerschappen op die bijdragen aan deze doelstellingen
Waardecreatie In het schema op de volgende pagina geven we aan hoe wij waarde creëren voor onze stakeholders.
15
Hoe RAI Amsterdam waarde toevoegt voor haar stakeholders
DEZE RESOURCES Ruimte
BENUTTEN WIJ OM
116.600 m2 verhuurbare ruimte
Bij te dragen aan de duurzame groei en ontwikkeling van mensen, markten en omgeving. Zo creëren we waarde voor stad en stakeholders. Dit doen we door:
diverse partners en leveranciers bij voorkeur lokaal
2. een ideale, aantrekkelijke ontmoetingsplaats te zijn voor iedereen.
D
EZ
Kennis en human resources
433 medewerkers (FTE) en op jaarbasis gemiddeld 4.000 flexkrachten inhuur
Energie
• solar panels • groene stroom • stadsverwarming
E
3. duurzaam te werken en zowel economische als maatschappelijke waarde te creëren.
DO
ELE
N TE REA
L
R ISE
We vergroten onze positieve impact door mensen samen te brengen, te verbinden en te inspireren.
Water
Financieel
vreemd vermogen
INPUT
We verkleinen onze negatieve impact in onze stedelijke leefomgeving en maatschappij.
16
BEDRIJFSMODEL
E
N
Partners & leveranciers
1. hoogwaardige evenementen te organiseren en faciliteren.
VOOR DEZE STAKEHOLDERS
WAARMEE WE BIJDRAGEN AAN DEZE SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS
Werk en economische groei
Organisers
RAI Amsterdam faciliteert het evenement van A tot Z en helpt organisers hun evenement uit te bouwen, te verduurzamen en de impact en toegevoegde waarde voor stakeholders te vergroten.
We stimuleren business en creëren spin-off door groei van onze core business.
Exposanten
RAI Amsterdam biedt exposanten een podium om hun producten en diensten te presenteren en verbindt hen met hun doelgroep op een zo relevant mogelijke manier.
Industrie, innovatie en infrastructuur
Onze evenementen en bedrijfsvoering vormen een platform voor industrie, innovatie en infrastructuur.
Bezoekers
RAI Amsterdam is er voor iedereen en biedt een aangenaam en succesvol verblijf, brengt mensen samen, verbindt en inspireert.
Duurzame steden en gemeenschappen
Stad
RAI Amsterdam vertegenwoordigt de stad voor de ruim 1 miljoen internationale bezoekers. De RAI is een catalysator voor de lokale en regionale economie en vervult haar rol op een maatschappelijk verantwoorde wijze.
We creëren waarde voor de stad Amsterdam.
Omwonenden
RAI Amsterdam wil voor omwonenden een goede buur zijn en bijdragen aan een leefbare stadswijk.
Verantwoorde consumptie/ Klimaatactie
Als early adopter van proven technology/processen bouwen wij mee aan een circulaire economie en klimaatactie.
Medewerkers
RAI-medewerkers zijn tevreden over hun werkgever, functie, leidinggevende en collega's en zijn trots op de evenementen die zij samen realiseren. Zij vinden dat ze leren en ze zich kunnen ontwikkelen gedurende hun hele carrière. Medewerkers zijn fit en voelen zich gezond.
Partnerschappen
Aandeelhouders
De ontmoetingen in de RAI dragen bij aan partnerschappen om de doelstellingen te bereiken.
RAI Amsterdam biedt de RAI Vereniging en gemeente Amsterdam continuïteit, een stabiel rendement en een zekere dividendstroom.
OUTPUT
17
IMPACT
, ml n
18
Kerncijfers
Kwaliteit
Klanttevredenheid Score (van 1 tot 10) voor tevredenheid over het RAI Amsterdam Convention Centre
2020*
2019
2018
2017
2016
Organisers (evenementen door derden)
8,4
8,2
8,1
8,2
Exposanten (eigen evenementen)
7,5
7,5
7,3
7,8
Bezoekers (eigen evenementen)
7,6
7,8
7,5
7,8
Medewerkertevredenheid Percentage met de scores 4 ('eens') en 5 ('zeer eens') op een vijfpuntsschaal voor algehele tevredenheid. Tweejaarlijks onderzoek.
Medewerkertevredenheid
2020
2019
2018
2017
2016
82%
-
81%
-
91%
Kwantiteit
Bezoekers Aantallen x 1.000
Internationale evenementen Nationale evenementen Voorstellingen Overige evenementen Totaal in Amsterdam
2020
2019
2018
2017
2016
68
444
616
372
330
291
719
725
734
1.048
9
77
21
37
40
645
209
353
281
327
1.013
1.449
1.715
1.425
1.745
Elders in Nederland
‑
‑
‑
-
7
Elders in Buitenland
106
169
109
96
83
Totaal buiten Amsterdam
106
169
109
96
90
1.119
1.618
1.824
1.520
1.835
2020
2019
2018
2017
2016
3.836
16.694
20.769
17.786
18.464
38%
64%
65%
63%
63%
Totaal
Exposanten Aantal
Exposanten Waarvan uit buitenland
19
Organisatoren Aantal
2020
2019
2018
2017
2016
Externe organisatoren
86
386
387
421
458
RAI Amsterdam
13
20
18
22
19
Totaal
99
406
405
443
477
2020
2019
2018
2017
2016
4
73
65
64
52
10
35
35
29
34
Evenementen Aantallen
Internationale evenementen Nationale evenementen Voorstellingen
7
61
18
48
35
Overige evenementen
74
227
281
293
350
Totaal in Amsterdam
95
396
399
434
471
Elders in Nederland
‑
‑
‑
-
-
Elders in buitenland
4
10
6
9
6
Totaal buiten Amsterdam
4
10
6
9
6
99
406
405
443
477
2020
2019
2018
2017
2016
Totaal
Personeel In dienst bij groep, gemiddeld
Medewerkers, FTE Waarvan in Nederland
433
389
383
376
371
99%
99%
100%
100%
100%
Natuurlijke bronnen Energie: verbruikt en opgewekt. CO2-uitstoot: betreft scope 1 en 2 en vanaf 2019 gedeeltelijk ook scope 3. Zie de toelichting in het verslag van de directie in de paragraaf 'Voor omgeving, stad en maatschappij'
2020* Elektraverbruik (GJ) Gasverbruik (GJ) Stadsverwarming (GJ) Energieverbruik uit warmtekrachtkoppeling (GJ) Totaal energieverbruik (GJ)
2019
2018
2017
2016
68.103
75.085
69.572
68.110
5.617
6.613
3.034
6.645
51.371
57.395
61.452
47.990
‑
‑
-
-
125.091
139.093
134.058
122.745
Waarvan opgewekt uit eigen zonnepanelen (GJ)
3.273
1.697
1.482
1.665
Ingekocht percentage groene elektriciteit
100%
100%
100%
100%
CO2-uitstoot RAI Amsterdam (ton)
4.491
2.128
2.043
nb
57.255
64.631
62.336
55.765
Waterverbruik (m3)
20
Financieel
Omzet en resultaat x € 1 miljoen
Accommodatieverhuur Beurzen en evenementen
2020
2019
2018
2017
2016
6,8
28,0
29,5
23,8
19,8
10,0
29,8
39,9
29,1
50,2
Catering
5,1
19,1
20,9
18,0
14,5
Hotelcommissies
0,6
2,3
3,4
2,8
2,6
Parkeren
4,1
7,0
6,5
5,7
5,0
Facility services
7,5
17,1
19,6
17,1
26,1
Inrichting
3,1
16,4
17,8
12,9
Gebouwgebonden verhuur
3,8
9,7
11,2
10,4
Overige
1,3
6,0
3,5
2,4
2,0
Omzet
42,3
135,4
152,3
122,2
120,2
Uitbesteed werk
26,3
55,1
60,7
46,0
47,1
Lonen en salarissen, incl. sociale en pensioenlasten
32,3
33,2
32,2
29,8
29,0
Afschrijvingen
15,4
13,6
14,9
14,5
15,0
NOW tegemoetkoming loonkosten
‑19,3
Overige bedrijfskosten
22,0
24,7
29,0
22,3
19,7
Bedrijfskosten
76,7
126,6
136,8
112,6
110,8
‑19,0
22,4
30,4
24,0
24,4
EBITDA Bedrijfsresultaat Als % omzet Nettoresultaat
‑34,4
8,8
15,5
9,6
9,4
‑81,3%
6,5%
10,2%
7,9%
7,9%
‑29,2
3,6
9,9
5,3
5,0
2020
2019
2018
2017
2016
Balans Groepsvermogen en balanstotaal x € 1 miljoen
Groepsvermogen
62,2
91,9
98,2
90,4
87,9
Balanstotaal
244,9
219,3
210,8
208,3
205,9
Solvabiliteit
25,3%
41,9%
46,6%
43,4%
42,7%
21
Samenstelling raad van commissarissen De rvc bestaat formatief uit vijf leden. Eén positie is vacant: de commissaris op voordracht van de gemeente Amsterdam.
Mevrouw A.M.H. (Annemarie) Macnack-van Gaal (1962), voorzitter, lid auditcommissie benoemd 15 september 2015. Herbenoemd 16 december
Nederlandse nationaliteit. Overige commissariaten: lid rvc Pathé Holding B.V. Nevenfuncties: lid Curatorium VNO-NCW, bestuurslid
2019 in tweede termijn tot 1e
Start Foundation, lid comité van aanbeveling Stichting het Vergeten
algemene vergadering na 16
Kind, lid van de raad van advies Dienst Uitvoering Onderwijs
december 2023
(DUO), ambassadeur SOS Kinderdorpen.
De heer J.W.Th. (John) van der Steen (1954), vicevoorzitter, voorzitter auditcommissie benoemd 7 april 2011. Vicevoorzitter per 2014. Herbenoemd 16 april 2019 in
Nederlandse nationaliteit. Overige commissariaten: voorzitter rvc BinckBank N.V., voorzitter rvc Princess Sportsgear & Traveller B.V, voorzitter rvc Coöperatie DELA, DELA Holding N.V. en Dela
derde termijn tot 1e algemene
Natura- en levensverzekeringen N.V. Nevenfuncties: lid bestuur
vergadering na 16 april 2021.
Stadhold Insurances S.A., bestuurslid vereniging AEGON.
Functiebeëindiging per 20
Eigenaar Ansteen Holding B.V.
april 2021
De heer O. (Otto) Ambagtsheer (1969), lid remuneratiecommissie benoemd 29 oktober 2020 in eerste termijn tot 1e algemene vergadering na 28 oktober 2024
Nederlandse nationaliteit. Overige commissariaten: geen. Otto Ambagtsheer werkt sinds 2018 bij VIA Outlets, bekend van premium fashion outlets zoals Batavia Stad. Eerder was hij regional managing director Benelux bij Unibail-Rodamco-Westfield en heeft hij verschillende functies bij Schiphol Group vervuld, onder andere bij Schiphol Real Estate.
De heer M.P. (Michiel) Boere (1982), lid auditcommissie benoemd 29 oktober 2020 in eerste termijn tot 1e algemene vergadering na 28 oktober 2024
Nederlandse nationaliteit. Overige commissariaten: geen. Michiel Boere vervult sinds 2016 diverse functies bij Uber, waar hij momenteel Finance Director is voor Uber Eats. Hiervoor was hij CFO bij Greetz en Associate bij McKinsey.
Mevrouw W.C.M. (Mariëlle) de Macker (1967), voorzitter remuneratiecommissie. Voorzitter selectie- en benoemingscommissie benoemd 17 maart 2017 in
Nederlandse nationaliteit. Nevenfuncties: bestuurslid stichting
eerste zittingstermijn tot 1e
Talent naar de Top, lid raad van advies Transformation Forums,
algemene vergadering na 17 maart 2021
lid raad van toezicht Maastro Clinics, partner VOOR, eigenaar MCKR-in-business.
22
Samenstelling directie Directie De statutaire directie bestaat uit twee personen.
De heer Dr. Ir. P. (Paul) Riemens (1962), CEO benoemd in eerste termijn per
Nederlandse nationaliteit. Aandachtsgebieden: Finance, HR, ICT,
7 april 2016. Herbenoemd op
Legal en Venue. Nevenfuncties: lid rvc Twynstra Gudde Holding
16 december 2019 in tweede
N.V., voorzitter rvt ziekenhuis St. Jansdal, voorzitter stichting
termijn tot 16 december 2023
Concours Hippique International 'Jumping Amsterdam', lid rvt NEMO Science Museum, lid raad van advies Universiteit van Amsterdam, Economics & Business.
De heer M. (Maurits) van der Sluis (1965), COO benoemd per 7 april 2016 in
Nederlandse nationaliteit. Aandachtsgebieden: Marketing &
eerste termijn. Herbenoemd
Digital, Commercial, Clients, Operations & CSR. Nevenfuncties:
op 16 december 2019 in tweede termijn tot 16 december 2023
voorzitter van The Leading Centers of Europe, penningmeester stichting Voorfinanciering- en Garantie Fonds, vice-voorzitter Nederlandse Ski Vereniging, president EMECA (European Major Exhibition Center Association), bestuurslid stichting Vrienden Stadsarchief Amsterdam, lid rvc van stichting Cardiologie Centra Nederland, ambassadeur van Ambassadeurs tegen Armoede.
23
#02
Verslag van de directie
"De RAI heeft een belangrijke rol gespeeld in de snelle opschaling van het aantal corona-testen en nu ook weer bij het faciliteren van het vaccineren. Daarbij heeft de RAI alle faciliteiten om de GGD coronaproof te ondersteunen. Ik ben blij met zo’n goede samenwerkingspartner voor de stad" Simone Kukenheim, wethouder Zorg, Amsterdam 24
Coronacrisis en RAI Amsterdam
Bij aanvang beloofde 2020 voor RAI Amsterdam een bijzonder goed jaar te worden. De jaarkalender was nagenoeg volledig gevuld. De snelle verspreiding van het coronavirus verstoorde dit vooruitzicht. Met het oog op het internationale publiek troffen we in januari al maatregelen om betrokkenen te beschermen tegen het virus, ruim voor de eerste geconstateerde besmetting in Nederland. Hierdoor waren we in staat een aantal grote evenementen in de eerste maanden van het jaar veilig en verantwoord te organiseren en faciliteren. Tot donderdag 12 maart: op die dag presenteerde het kabinet de maatregelen om verdere verspreiding van het virus in Nederland tegen te gaan. Evenementen in Nederland werden voor langere duur afgelast.
RAI open voor GGD
Grote evenementen en congressen bleven weliswaar vanaf 12 maart uit, gesloten waren we het
(snel)tests en voorbereiding
afgelopen jaar niet. Sinds juni maakt de GGD gebruik van diverse ruimten binnen de RAI om het
op vaccineren
publiek te testen op corona. Bij aanvang voor bewoners van Amsterdam en de regio Amstelland, die zich op afspraak vanuit hun autoraam, op de fiets of te voet lieten testen. Later kon iedereen bij ons terecht, na het maken van een afspraak met de GGD.
De GGD kon rekenen op onze steun om de organisatie rondom teststraten en sneltests in goede banen te leiden. Dit ging niet onopgemerkt voorbij aan de burgemeester van Amsterdam. Femke Halsema sprak haar waardering uit tijdens een bezoek op 30 september 2020. "Veel dank aan de RAI in het bijzonder dat zij ondanks deze onzekere toekomst, met helaas gedwongen ontslagen, een creatieve denkkracht heeft die bewonderingswaardig is", aldus de burgemeester van Amsterdam.
Circa 400.000 mensen zijn in 2020 bij ons getest op corona, een gemiddelde van ruim 1.900 tests per dag na opening van de teststraten. Sinds 11 januari 2021 is de GGD gestart met het vaccineren van zorgmedewerkers in de RAI.
Ook voor andere maatschappelijke initiatieven die in tijden van corona waardevol waren stonden we open. Zo is de RAI onder andere in gebruik genomen als leslokaal, parkeervoorziening voor onderwijspersoneel, sportruimte voor studenten en logistiek centrum voor het inpakken van voedselpakketten voor kwetsbare Amsterdammers. Ook werd de expertise, tijd en het netwerk van onze medewerkers ingezet om een maatschappelijke bijdrage te leveren en werden overgebleven voorraden uit onze keukens beschikbaar gesteld aan initiatieven die deze goed konden gebruiken.
25
Circa 400.000 mensen zijn in 2020 bij ons getest op corona
Viersporenbeleid In april formuleerden we een viersporenbeleid om de crisis het hoofd te bieden en de onderneming te bestendigen tegen de effecten hiervan. Dit beleid is gericht op (1) de snelle heropening van de RAI wanneer evenementen weer mogen en de markt er klaar voor is, (2) het versneld ontwikkelen van nieuwe verdienmodellen, (3) het borgen van de financiële continuïteit en (4) het moderniseren van ons beurs- en congrescomplex tot een aantrekkelijke multifunctionele locatie.
gereed voor snelle heropening van de RAI
In samenwerking met brancheorganisaties en partners in de industrie is gewerkt aan een veiligheidsprotocol om evenementen mogelijk te maken in tijden van corona. Het protocol is vastgesteld door de Nederlandse overheid. De regels en richtlijnen hieruit zijn vertaald naar draaiboeken voor evenementen in de RAI met verregaande maatregelen om de veiligheid en het welzijn van alle betrokkenen te borgen. Onder de noemer: RAI Amsterdam - veilig, verantwoord en gastvrij troffen we maatregelen en deelden we te nemen maatregelen met klanten, leveranciers en overige stakeholders.
Minister van Veiligheid & Justitie Ferdinand Grapperhaus bracht 3 juli 2020 een bezoek aan de RAI om de genomen maatregelen te aanschouwen. "Ik ben erg onder de indruk van de slimme manieren waarop de RAI hun zalen en hallen inrichten op de 1,5 meter samenleving. Zij maken het mogelijk dat mensen toch op een veilige manier weer samen kunnen komen voor evenementen", aldus de minister.
26
Gedurende het jaar zijn de protocollen geactualiseerd op basis van nieuwe informatie over de verspreiding van het virus alsook ingezette en/of opgelegde maatregelen vanuit de Nederlandse overheid. Gepaard aan deze actualisaties hebben we de nodige aanpassingen verricht, van schoonmaakbeleid en vaste looproutes tot herijking van ventilatie installaties op basis van nieuwe RIVM ventilatierichtlijnen. Ons gevoerde beleid is niet onopgemerkt voorbij gegaan. Mede hierdoor is de RAI door Exhibition News genomineerd voor Best Venue Event Safety Plan.
We zijn ook een actieve partner van Fieldlab Evenementen. Fieldlab is opgericht om gevalideerde bouwstenen te ontwikkelen als bewijslast voor het versneld terug kunnen gaan naar volledige operatie voor evenementen. Dit in co-creatie met bedrijven, overheden, wetenschap, belangenorganisaties en publiek. Onder de noemer 'Back to Live!' vinden vanaf begin 2021 testevenementen op verschillende locaties in Nederland plaats, van zakelijke bijeenkomsten tot festivals en voetbalwedstrijden.
versneld ontwikkelen van nieuwe verdienmodellen
Rekening houdend met de maatregelen vanuit de overheid hebben we gewerkt aan diverse 'coronaproof' concepten, waarvan er vier het afgelopen jaar zijn gelanceerd. Ten behoeve van kleinschalige evenementen zoals vergaderingen zijn 'All in arrangementen' ontwikkeld waarin een selecte hoeveelheid deelnemers bijeenkomen en gebruik kunnen maken van onze faciliteiten.
Veilig bijeenkomen tot 1.175 personen werd mogelijk gemaakt met het plug & play concept 'The stage is yours!'. Een eigentijds en sfeervol concept met kant en klare inrichting dat zich uitermate leent voor corporate evenementen, congressen en live entertainment. In augustus 2020 lanceerden we het concept dat door (potentiële) klanten warm werd onthaald. Door de aanscherping van maatregelen in Nederland vlak na de introductie is 'The stage is yours!' vooralsnog niet in gebruik genomen.
Medio oktober boden we ruimte voor een coronaproof horecaconcept op ons voorplein. Het Smakenrad, een rad van 50 meter hoog met 27 verwarmde gondels, werd voor de deuren opgebouwd. Het publiek werd een unieke beleving geboden: veilig dineren in een gondel met een panoramisch uitzicht over de stad Amsterdam. Het Smakenrad heeft twee dagen gasten mogen ontvangen. In de avond na opening volgde namelijk een maatregel waarmee alle horecagelegenheden een dag later de deuren moesten sluiten.
De ontwikkeling van een online portfolio kwam in 2020 in een versnelling. Enerzijds ter ondersteuning van onze titels om de betreffende communities te bedienen in een tijd dat evenementen niet mogelijk zijn. Anderzijds om op zichzelf staande virtuele evenementen te kunnen organiseren en faciliteren. De eigen titels speelden in deze ontwikkeling een cruciale rol, maar ook met andere organisatoren is nauw samengewerkt.
Alle onze vakbeuren waren actief op het internet door webinars te organiseren voor de betreffende communities. In samenwerking met ACS audiovisual solutions zijn twee volwaardige professionele studio's in de RAI gebouwd van waaruit online seminars en congressen werden uitgezonden. Virtuele vormen van Greentech, Interclean en Amsterdam Drone Week werden vanuit hier uitgezonden. De realisatie van een additionele studio volgde snel.
27
focus op financiële continuïteit
De belangrijkste inkomstenstroom van de RAI viel weg nadat de kernactiviteiten van overheidswege werden stilgelegd. Compensatieregelingen vanuit de Nederlandse overheid werden ingezet ten gunste van ondernemingen die hiermee te maken kregen. In 2020 maakten we gebruik van de NOW- en GO-C regelingen om een deel van de salariskosten op te vangen.
Een kostenbesparingsprogramma werd in april 2020 opgestart, mede geïnitieerd door medewerkers uit alle lagen van de organisatie. Ruim 160 voorstellen om op kosten op de korte en middenlange termijn te besparen vloeiden hier uit voort, waarvan bijna de helft in 2020 zijn uitgevoerd.
Door aanhoudende zorgen of evenementen in de loop van 2020 nog zouden plaatsvinden, gingen we over tot sturing op basis van cashflow. Dit alleen zou voor de langere termijn niet voldoende blijken. In samenspraak met de Ondernemingsraad werd onderzoek gedaan naar de effecten van een reorganisatie op het toekomstperspectief van RAI Amsterdam. Het besluit tot uitvoering van deze reorganisatie werd genomen na instemming van de Ondernemingsraad op 7 augustus 2020. De reorganisatie resulteerde in afname van 154,1 fte's volgens begroting.
In december 2020 hebben we een additionele financiering afgesloten van in totaal € 20 miljoen met de huisbanken. Deze additionele financiering kent een looptijd van drie jaar en is gebaseerd op de Garantie Ondernemingsfinanciering (GO-C financiering). Deze GO-C financiering is een faciliteit waarbij de staat voor 80% garant staat. Een toelichting is te vinden op de geconsolideerde balans per 31 december 2020, onder 'langlopende leningen'.
modernisering van de venue tot een aantrekkelijke multifunctionele locatie
Het gesprek met de gemeente Amsterdam over de modernisering van ons beurs- en congrescomplex tot een aantrekkelijke multifunctionele locatie nam in 2020 een vlucht. Het gebrek aan beurs- en congresbezoekers is merkbaar in de stad. Met name voor de horeca, het openbaar vervoer en culturele instellingen. De waarde van een beurs- en congrescomplex op deze locatie is hierdoor, in economische en maatschappelijke zin, zichtbaarder dan ooit.
We willen de plek zijn waar de wereld Amsterdam ontmoet en vice versa. Een duurzame plek, verbonden met de stad én de omgeving. We hebben plannen om de verbinding met de stad te verbeteren en gelijktijdig het logistieke proces ingrijpend te verduurzamen. Ook het verbeteren van de uitstraling op en rond het Europaplein past bij deze plannen. Hiermee krijgen we een openbaar, stads karakter met veel groen.
28
Voor organisers en exposanten
Aanvankelijk stond onze evenementenkalender in 2020 vol. Het jaar ging traditiegetrouw van start met Horecava. Een verscheidenheid aan grote evenementen volgde, zoals de Musical Award Gala, Jumping Amsterdam, Modefabriek, Integrated Systems Europe, Huishoudbeurs en Negenmaandenbeurs, Don't let Daddy know! en de 65e - en tevens laatste - editie van HISWA Amsterdam Boat Show.
Het volledige dienstenpakket hebben we tot 13 maart 2020 aangeboden en ingezet voor organisers en exposanten. Nieuw was het verlenen van advies en het bieden van ondersteuning aan organisers en exposanten om het welzijn en de veiligheid van alle aanwezigen ten aanzien van corona te borgen. Na sluiting van de deuren kwam de focus te liggen op het verplaatsen van evenementen en intensief klantcontact. Belangrijke ontwikkelingen in Nederland, ten aanzien van de maatregelen voor evenementen, werden actief gecommuniceerd met organisers en exposanten. Dit om de eventuele gevolgen ten aanzien van de vorm van evenementen tijdig in kaart te brengen.
Faciliteiten RAI Amsterdam Convention Centre In de volgende tabel is weergegeven welke faciliteiten we bieden.
Faciliteiten RAI Amsterdam Convention Centre Eigenschap
Faciliteiten
Totaal oppervlak
116.600 m2
Congrescentra
3 onderling verbonden congreslocaties
Hallen
12 onderling verbonden hallen, uitbreidbaar met twee semi-permanente hallen
Zalen
2 auditoria, een grote ballroom met 2.000 zitplaatsen. In totaal 70 congres- en vergaderzalen. Accommodatie voor 10 tot 10.000 personen per zaal
Foyers en lounges
Multifunctionele ruimtes voor exposities, feesten en partijen
Ingangen
9 afzonderlijke ingangen: een eigen entree voor ieder evenement
Restaurants en bars
9 restaurants, bars en lounges. Van buffet tot à la carte
Parkeergarages
Capaciteit van 4.000 plaatsen op eigen terrein
Haven
Eigen haven met directe verbinding met de Amsterdamse grachten
Treinstation (NS)
Met naam Amsterdam RAI, direct naast het RAI Amsterdam Convention Centre
Twee metrostations (GVB)
Station RAI verbindt met de metrolijn die een ring vormt rond de stad. Het nieuwe station Europaplein ligt 50m van de entree van de RAI en verbindt de RAI met het centrum.
Hotel (nhow)
On-site congreshotel met 650 kamers en 200 parkeerplaatsen
gemachtigd tot uitgeven van
Vanwege de paraplubeschikking en het daarbij behorende convenant met het stadsdeel Zuid zijn
evenementgerelateerde
we gemachtigd toestemmingen te geven voor diverse evenementgerelateerde vergunningen. De
vergunningen
paraplubeschikking is in 2020 verlengd voor een periode van drie jaar.
29
De paraplubeschikking is een integrale vergunning op basis van de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) en andere specifieke wetgeving met hierin voorschriften op basis waarvan we de core-business kunnen faciliteren, namelijk: beurzen en congressen. Het bijbehorende convenant geeft ons de mogelijkheid om zelfstandig, binnen de kaders die de gemeente hieraan heeft gesteld, de vergunningen te verlenen en op de naleving hiervan toe te zien.
Met het convenant zijn we uniek, gezien we de enige (private) organisatie in Nederland zijn die zelfstandig vergunningen mag verlenen om hiermee activiteiten te reguleren ten behoeve van onze core-business en dit ook zelf dienen te handhaven.
De verlenging van de paraplubeschikking met convenant bekrachtigt de samenwerking tussen Stadsdeel-Zuid van de gemeente Amsterdam en RAI Amsterdam. Jaarlijks worden de resultaten van deze samenwerking door beide partijen geëvalueerd.
Organiser Services knowhow, services en diensten om het evenement goed te laten verlopen
RAI Amsterdam biedt know how en een breed assortiment aan diensten om het evenement van een organisator zo goed en duurzaam mogelijk te laten verlopen. Van virtuele weergaves van de beursvloer tot hotel services voor de bezoekers en meer. Onze specialisten adviseren en begeleiden organisatoren van A tot Z. Door het inzetten van kennis en netwerken kunnen de mogelijkheden van Nederland, Amsterdam en de RAI optimaal benut worden voor het succes van het evenement. We bieden diverse solutions op IT-, registratie-, logistiek, audiovisueel en mediaterrein. Samen met de klant bekijken onze medewerkers de mogelijkheden om het maximale resultaat voor de klant te bereiken. De ervaring die onze medewerkers opdoen bij de evenementen die we zelf organiseren, ontwikkelen we veelal door tot een propositie voor onze klanten.
intensief klantcontact
Het contact met organisatoren in 2020 is intensief geweest. Organisatoren hebben we ondersteund en begeleid bij in te zetten veiligheidsmaatregelen tegen corona alsook bij de verplaatsing van evenementen als gevolg van het verbod op evenementen in Nederland. Dit contact heeft er toe geleid dat een beperkt aantal evenementen zijn geannuleerd en veruit de meeste evenementen zijn verplaatst naar 2021 en verder.
RAI Amsterdam - Veilig,
Met ‘RAI Amsterdam – Veilig, Verantwoord en Gastvrij’ presenteren we eigen regels en richtlijnen
Verantwoord en Gastvrij
voor iedereen die betrokken is bij de organisatie van vakbeurzen, congressen, voorstellingen en bijeenkomsten. Dit protocol beschrijft hoe deze op een veilige en verantwoorde manier kunnen plaatsvinden. Een scala aan activiteiten is uitgevoerd, waaronder het:
herzien van plattegronden en indelingen; coronaproof maken van gangpaden; implementeren hygiënemaatregelen; opstellen en uitvoeren van een toezichthoudersplan; opzetten van een People Counting systeem; coronaproof maken van bezoekers aanmelding en registratie; onderzoeken van temperatuurtests en sneltestmogelijkheden;
30
herijking van ventilatie installaties; coronaproof maken van het gestandaardiseerd F&B assortiment; herzien van betaalwijze bij o.a. catering locaties en bij parkeergarages. Ons coronaprotocol vloeit voort uit het protocol dat in co-creatie is gemaakt met de evenementenbranche en is vastgesteld door het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. In een verklaring laat het ministerie weten dat de uitgangspunten in dit document een solide basis vormen voor zakelijke bijeenkomsten.
The Stage is Yours!
Met het nieuwe plug & play concept 'The Stage is Yours!' bieden we beleving op maat, volgens de regels en richtlijnen die beschreven staan in het protocol RAI Amsterdam – Veilig, Verantwoord en Gastvrij. Dit concept is daarmee 'coronaproof'. 1.175 personen kunnen hier samen komen tijdens corporate evenementen, congressen en live-entertainment. Het concept is in samenwerking met partners Unlimited Productions, Mansveld Expotech en ACS bedacht met het oog op de geldende maatregelen in Nederland.
Wethouder van Economische Zaken in Amsterdam Victor Everhardt bracht een bezoek aan The Stage is Yours! en was onder de indruk van dit innovatieve concept om mensen op een veilige en verantwoorde manier elkaar te laten ontmoeten. "Laten we de inzichten en alle slimme ideeën van ondernemers in onze stad, samen met het Rijk, benutten om de routekaart nog wat scherper te stellen. Want Amsterdammers moeten elkaar straks weer kunnen ontmoeten en ondernemers snakken naar perspectief. Het Rijk bepaalt het tempo, laten wij kijken naar hoe het slimmer kan", aldus de wethouder.
31
nominaties en awards
Onze inspanningen om veilig, verantwoord en gastvrij te zijn in tijden van corona is in de branche niet onopgemerkt voorbij gegaan. Naast de nominatie voor Best International Venue zijn we in 2020 door Exhibition News ook genomineerd voor Best Venue Event Safety Plan. De uitreiking in Londen is door de coronapandemie uitgesteld naar 2021.
Begin 2020 sleepten we de bronzen M&IT Award voor Best Overseas Conference Centre in de wacht. De genomineerden en uiteindelijke winnaars van deze award worden gekozen door UK evenementorganisatoren en de lezers van Meetings & Incentive Travel Magazine.
virtuele wandeling door RAI
Als gevolg van reisrestricties en coronamaatregelen werden locatiebezoeken in 2020 ingewikkeld
Amsterdam met RAI Virtual
voor met name organisatoren die in het buitenland zijn gevestigd. De RAI Virtual Tour werd op het
Tour
juiste moment gelanceerd. Sinds juni wandelen organisatoren virtueel door ons beurs- en congrescomplex om te bepalen of de locatie past bij hun evenement.
Alle 178 ruimtes zijn gedigitaliseerd. In totaal zijn er honderden 360 graden beelden, foto's, factsheets en samenvattende teksten over maatvoeringen en faciliteiten gebruikt om de ruimtes in verschillende opstellingen weer te geven. Dit resulteert in een compleet 360 graden beeld en interactieve 3D plattegrond van het gehele beurs- en congrescomplex.
Uit onze customer journey onderzoeken blijkt grote behoefte aan een wegwijzer die mensen eenvoudig online door de RAI begeleidt. Om die reden is de online applicatie ook voor exposanten en bezoekers beschikbaar gemaakt, ter voorbereiding van hun evenementdeelname of bezoek.
RAI Studio's en online evenementen
Met het verbod op fysieke evenementen in Nederland namen virtuele evenementen een vlucht. In 2020 deden we veel ervaring op in het succesvol organiseren en faciliteren van diverse online vormen van evenementen. Alle eigen titels organiseerden online evenementen om in contact te blijven met de betreffende communities en om de deelnemers met elkaar te verbinden. Op een virtuele platform kwamen bezoekers bijeen om elkaar te ontmoeten en om diverse bijeenkomsten bij te wonen, georganiseerd door bedrijven en prominente sprekers uit de betreffende branche.
Samen met audiovisuele partners werden twee volwaardige professionele studio's opgebouwd in het Amtrium, waarbij de grootste geschikt is voor een talkshowsetting of ander TV format. Vanuit hier werden GreenTech, Interclean en Amsterdam Drone Week in 2020 opgenomen en uitgezonden in verschillende tijdzones. Begin 2021 voegt Horecava zich toe aan deze lijst en melden ook steeds meer organisatoren zich om gebruik te maken van deze faciliteiten voor hybride of volledig virtuele evenementen.
32
Greentech Live & Online 20-22 oktober 2020, internationale vakbeurs van RAI Amsterdam Domein: internationale tuinbouwtechnologie
De mogelijkheid om Greentech live te laten plaatsvinden in Nederland en Mexico werd in 2020 niet geboden. Het wereldwijde platform voor de tuinbouwindustrie heeft desalniettemin haar community ook dit jaar goed weten te bereiken en bedienen. Na een webinar in mei volgde een drie daags virtueel evenement in juni met prominenten uit de industrie. In totaal meldden 2480 geïnteresseerden uit 108 landen zich hiervoor aan, met lovende reacties van de bezoekers.
Dit evenement werd in 20 oktober opgevolgd door nog een driedaags virtueel evenement: Greentech Live & Online. Het eerste evenement dat is uitgezonden in de nieuw gebouwde RAI Studio’s. Het evenement bevatte een rijk programma, met 70 exposanten, 53 kennissessies en 121 sprekers. Maar liefst 6.300 tuinbouw professionals uit 140 landen schreven zich in. Ruim 3.400 nieuwe connecties werden gemaakt tussen bezoekers, exposanten en sprekers.
Onder de naam Greentech Webinar Talks blijft Greentech verbonden met de community en verwacht zij in 2021 ook twee live evenementen te organiseren. Greentech Americas staat gepland op 15-17 augustus 2021 in Querétaro Centro de Congresos, Mexico en Greentech Amsterdam op 28-30 september in RAI Amsterdam.
33
Exhibitor Services breed pakket aan diensten voor exposanten voor, tijdens en na de beurs
RAI Amsterdam Exhibitor Services ondersteunt exposanten bij hun voorbereidingen om de beursdeelname tot een succes te maken. Via een webwinkel kunnen exposanten producten en diensten voor de stand bestellen, zoals uniforme standbouw, hostess service, meubilair, catering, bloemen & planten, telecommunicatie & ICT, parkeerkaarten en standschoonmaak. Met preferred suppliers zijn contracten gesloten voor de uniforme standbouw. De webwinkel biedt diverse duurzame keuzes en alternatieven.
alle diensten voor exposanten via één nieuwe webshop
De webshop voor exposanten is in 2020 doorontwikkeld en verrijkt met producten en diensten om de veiligheid en het welzijn van deelnemers en bezoekers te waarborgen. Met het oog op corona is onder andere een 'stay safe' catering assortiment opgenomen, waarbij bepaalde producten in het assortiment speciaal zijn verpakt.
keuzepakket voor modulaire
Standbouwpakketten voor exposanten zijn in 2020 verder geoptimaliseerd en er is gewerkt aan
stands
een keuzepakket modulaire stands. In onze visie op standbouw laten we het aanbod modulaire concepten groeien, waarmee de mogelijkheid tot hergebruik van materialen toeneemt en de afvalvolume afneemt.
RAI Amsterdam - Veilig,
Naast ons coronaprotocol voor het veilig organiseren van evenementen, is er ook een protocol
verantwoord en gastvrij
specifiek voor de exposant opgesteld. Dit protocol vult het eerder beschreven coronaprotocol aan en beschrijft hoe de exposant op een veilige en verantwoorde manier, met het oog op COVID-19, deel kan nemen aan een evenement. Naast de regels zijn er ook richtlijnen opgesteld voor onder andere de op- en afbouw, standinrichting en schoonmaak.
integraal veiligheidsbeleid
Aan andere veiligheidsaspecten wordt ook onverminderd aandacht besteed. Cybercriminaliteit, fraude en terrorisme zijn de laatste jaren steeds complexer geworden. Deze nieuwe dreigingen kunnen organisaties niet alleen oplossen. Dat vraagt om een gecombineerde, integrale aanpak.
Met het Integraal Veiligheidsbeleid van RAI Amsterdam wordt bijgedragen aan onze ambitie om betekenisvolle ontmoetingen te organiseren en te faciliteren. Dit beleid beoogd een veilige omgeving te creëren en te borgen, daarnaast onze eigendommen en die van ons personeel, onze bezoekers en klanten tegen ongevallen, diefstal en beschadiging - zowel fysiek als digitaal - te beschermen, in overeenstemming met alle relevante juridische en andere wettelijke bepalingen. Hiertoe hebben we veiligheidsafspraken gemaakt met de politie, hulpdiensten en meldkamer, het stadsdeel, de bedrijven op de Zuidas, het openbaar vervoer en de adviseurs van de burgemeester van Amsterdam.
34
Integrated Systems Europe 11 – 14 februari 2020, internationale vakbeurs Domein: informatie technologie
De maximale capaciteit van RAI Amsterdam is benut voor de 15e Integrated Systems Europe (ISE); de grootste vakbeurs ter wereld op het gebied van audio-video. Met de vernieuwde en verruimde hal 5, die tijdens ISE voor het eerst werd gebruikt, bedroeg de totale oppervlakte van het evenement bijna 52.000 m2. Ruim 50.000 unieke bezoekers brachten een bezoek aan de ruim 1.200 exposanten die het evenement rijk was.
De effecten van de pandemie werden in de aanloop naar ISE merkbaar. In Azië gevestigde exposanten ondervonden hinder door vliegrestricties en ondernemingen pasten hun reisbeleid aan. Aanvullende maatregelen, waaronder hygiënevoorschriften en het houden van afstand, werden in samenspraak met de organisator en exposanten van ISE genomen om de veiligheid en het welzijn van alle betrokkenen te waarborgen. ISE werd hiermee het eerste evenement waarbij het schudden van een hand werd vervangen door een verbale groet en ‘fist bump’.
Een virtueel spektakel sierde de buitenzijde van ons beurs- en congrescomplex op na zonsondergang. Op de vijf bovenste etages van het Elicium werden animaties geprojecteerd. De beurs werd afgesloten met een donatieprogramma. Exposanten doneerden gevraagde producten aan maatschappelijke organisaties in de regio Amsterdam.
35
Het integrale veiligheidsbeleid kent de volgende deelgebieden:
Arbo & Gezondheid Gebouw veiligheid Evenementen veiligheid ICT/Cyber veiligheid Hoe we de veiligheid rondom de op- en afbouw van evenementen borgen staat beschreven in de beleidsverklaring Veilige werkomstandigheden en het handboek Veilig werken. In het handboek wordt ingegaan op onder andere het bedrijfsnoodplan, het gebruik van transportmiddelen, persoonlijke beveiligingsmiddelen, standbouw, werken op hoogte, gebruik van gevaarlijke stoffen en milieu, handhaving en een procedure voor werkzaamheden op het RAI-terrein ter voorkoming van blootstelling aan asbest. Het handboek is hier te vinden.
De veiligheidsregels bij op- en afbouw van evenementen zijn in 2020 aangevuld met regels die besmetting en verdere verspreiding van corona dient tegen te gaan. Aanvullingen betreffen onder andere voorregistratie van bezoek, het afgeven van een gezondheidsverklaring, het houden van anderhalve meter afstand tot anderen en het frequent desinfecteren van handen.
Hal 5 in gebruik genomen
De nieuwe Hal 5 is op 27 januari 2020 opgeleverd. Deze ruimte kan gebruikt worden als zelfstandige hal of in combinatie met de omliggende hallen in het Europacomplex. Hal 5 is voor het eerst in gebruik genomen tijdens Integrated Systems Europe op 11 februari 2020.
toename van 4.000 m2 aan
De nieuwe Hal 5 is 30 meter verlengd en heeft circa 4.000 m2 aan multifunctionele expositieruimte
multifunctionele
erbij gekregen. Met deze verlenging is het P9 parkeerterrein verkleind. Dit past in onze ruimtelijke
expositieruimte
toekomstvisie om het vrachtverkeer aan deze zijde van de RAI te verkleinen. Dit verkeer zal vooral geleid worden naar de noordzijde van ons beurs- en congrescomplex, nabij de A10.
Door de nieuwe glazen gevel heeft de hal een moderne en open uitstraling naar de nabijgelegen woonwijk. De belangrijkste entree voor Hal 5 is nu de hoofdentree van het Amtrium, Entree L. Entree M, tussen de uitbreiding van hal 5 en het Amtrium, wordt op een later moment vernieuwd met een glasgevel en krijgt met een betonnen plint aan de onderzijde een nieuwe uitstraling.
Bij de uitvoering van de verbouwing van Hal 5 zijn diverse geluidswerende maatregelen getroffen. Ook komt er een groenstrook voor een duidelijke afscheiding met de straat. Een gedeelte van de pui van de oude hal is hergebruikt. Van de gekapte bomen zijn zitbankjes gemaakt die onder andere zijn geplaatst op het buitenterrein van ons beurs- en congrescomplex, in het Beatrixpark en bij de Voedselbank.
36
Huishoudbeurs en Negenmaandenbeurs 22 februari – 1 maart 2020, nationaal publieksbeurs Domein: consumentenbeurs
De populairste consumentenbeurs van Nederland opende 22 februari voor de 75e keer haar deuren voor het publiek en bood ruimte voor onder andere mindfulness workshops, vegan foodtrucks en het Pasar Colours Festival, gericht op de Aziatische en Zuid-Amerikaanse cultuur. De beurs speelt in op de groei van het aantal mannelijke bezoekers, inmiddels zo’n 10 procent. Ook exposanten spelen hier met hun aanbod op in.
Nieuw: Amsterdam Baby Week In een ander deel van ons beurs- en congrescomplex vond tegelijkertijd een nieuw evenement plaats: Amsterdam Baby Week. Met Amsterdam Baby Week spelen we in op de behoefte vanuit de babybranche om, naast de Negenmaandenbeurs voor consumenten, ook babyprofessionals een ontmoetingsplek te geven. De Negenmaandenbeurs is het paradepaardje van de Amsterdam Baby Week en vierde in 2020 haar 35e editie.
In de betreffende week bezochten ruim 185.000 mensen de RAI. Samen zorgden deze evenementen voor de meest drukbezochte week van RAI Amsterdam in 2020.
37
breinmeting toont meerwaarde van live events aan
In een uniek onderzoek hebben vijf evenementorganisatoren het effect van een beursbezoek op het onderbewuste laten onderzoeken. Neuroscience bureau Neurensics vergeleek de waarde van live evenementen met andere vormen van commerciële informatie-uitwisseling zoals video en commercials. 24 bezoekers aan de Huishoudbeurs 2020 werden uitgerust met het medische apparaat NIRS (Near Infra Red Spectography) dat de onbewuste beoordeling van waarnemingen registreert.
Het onderzoek toont dat de waarde van een live contact van een andere orde is dan die van een uitgesteld of digitaal contact. Bij live contact zagen de wetenschappers dat de boodschap veel meer actief verwerkt wordt in de hersenen. Het brein is bij live contact niet alleen onbewust, maar ook bewust bezig met het verwerken van informatie. Of dat nu tijdens het eventbezoek is of op het moment van de interactie tussen klant en verkoper. Meer over de uitslag van het onderzoek is hier te lezen.
38
39
Voor bezoekers
In het eerste kwartaal van 2020, tot en met 12 maart, telden de 64 evenementen in de RAI in totaal 265 duizend bezoekers. Bezoekers aan de RAI werden tijdens Integrated Systems Europe voor het eerst geconfronteerd met maatregelen die genomen zijn om het welzijn en de veiligheid ten aanzien van de coronapandemie te borgen. Hygiënevoorschriften werden duidelijk gecommuniceerd, desinfectiezuilen werden op diverse locaties geplaatst en er werd extra schoongemaakt. Het geven van een hand tijdens een ontmoeting werd vervangen door een handgebaar of een 'fist-bump'. Bij alle opvolgende evenementen werden vergelijkbare maatregelen toegepast. Tijdens deze evenementen waren alle diensten voor onze bezoekers beschikbaar.
Na het sluiten van onze deuren voor grote evenementen, vonden een aantal andersoortige evenementen plaats in de RAI en een aantal evenementen plaats in het buitenland. Vanaf medio 2020 was de RAI open voor bezoekers aan de GGD teststraten. Evenementen in China waren vanaf 15 juli onder voorwaarden weer mogelijk. Aquatech China en Rematec Asia, beiden verplaatst naar de tweede helft van 2020, vonden hier plaats. Vanuit het eigen beurs- en congresgebouw werden diverse virtuele evenementen georganiseerd, waarvan drie als meerdaags online event. Bezoekers kwamen virtueel samen op het digitale platform, om elkaar te ontmoeten en om diverse virtuele bijeenkomsten bij te wonen; georganiseerd door bedrijven en met prominente sprekers uit de betreffende branche.
Visitor Services de bezoekersbeleving centraal
Onder visitor services vallen de diensten die we aanbieden om de bezoekersbeleving te maximaliseren. Zo regelen we hotelaccommodatie en vervoer, parkeren, courtesy lounge (help desk, werk- en ontmoetingsplekken etc.) en visitor catering.
nieuwe websites RAI Amsterdam en RAI events
Het bezoek aan een website gaat doorgaans vooraf aan het bezoek aan het evenement. In 2020 zijn al onze websites met de behoefte van de klant in het achterhoofd opnieuw gebouwd in Sitecore SXA. Deze verandering heeft als resultaat dat alle RAI websites, dus ook die van onze eigen evenementen, een frisse uitstraling hebben gekregen, overzichtelijk zijn en vlot functioneren op een mobiel als desktop.
Food & beverage food & beverage: door de RAI of in samenwerking met derden
Voor alle evenementen vormt de levering van food & beverage een belangrijke pijler. Dit organiseren we zelfstandig of in samenwerking met externe gespecialiseerde partijen. In alle gevallen voeren we de regie over de kwaliteit en uitvoering.
Diverse restaurants en cateringpunten en tal van mogelijkheden tot catering op de beursvloer staan garant voor een aangenaam verblijf. Ons culinaire team is ondernemend en heeft een drive om lokaal en maatschappelijk verantwoord te werken.
40
Zeven restaurants, waarvan twee geëxploiteerd Ons beurs- en congrescomplex beschikt over vijf restaurants: Grand Café, First Floor Restaurant, Holland Restaurant, Café Amsterdam en het Amtrium-restaurant. Deze restaurants zijn geopend al naar gelang er een evenement of congres plaatsvindt. Verder zijn er twee restaurants die door derden worden geëxploiteerd: Strandzuid en The Roast Room. Naast de restaurants zijn er diverse cateringpunten die tijdens beurzen en congressen in gebruik worden genomen door onder andere La Place, Sushi Time, Number 1 Catering, Catering Creators en diverse andere concepten.
In 2019 is een programma van eisen opgesteld om Grand Café en First Floor Restaurant te vernieuwen, met elkaar te verbinden en dusdanig in te richten dat de toegankelijkheid voor de buurt en de stad wordt verbeterd. De uitvoering hiervan is door de coronacrisis tot nader orde uitgesteld.
Het Smakenrad
13 oktober opende Het Smakenrad op ons voorplein haar deuren voor het publiek. Het Smakenrad is in tijden van corona een veilig restaurantconcept, met 27 verwarmde gondels voor maximaal vier personen in een rad van 50 meter hoog. Het rad bood gasten een sterrenmaaltijd van Joris Bijdendijk, executive chef van RIJKS® Restaurant, met panoramisch uitzicht over heel Amsterdam. In verband met nieuwe maatregelen tegen de coronapandemie, sloot Het Smakenrad haar deuren op de twee dagen na opening.
41
RAI Hotel Services RAI als accommodatiebemiddelaar
RAI Hotel Services is de grootste accommodatiebemiddelaar in Amsterdam en omgeving en verzorgt bemiddeling in hotelreserveringen voor bezoekers van (meestal internationale) evenementen. Als gevolg van de coronapandemie zijn in 2020 door ons aanzienlijk minder hotelreserveringen verwerkt dan normaal. In het laatste volledig operationele jaar verwerkten we nog 31.500 reserveringen, goed voor meer dan 105.000 overnachtingen.
'I Amsterdam Approved' kwaliteitslabel
RAI Hotel Services werkt alleen samen met hotels die het ‘I Amsterdam Approved’ kwaliteitslabel dragen. Dit label wordt door amsterdam&partners (het voormalige Amsterdam Marketing) verleend aan hotels die aan bepaalde kwaliteitseisen voldoen en meewerken om beschikbare kamers te reserveren voor een vaste prijs voor organisatoren, bezoekers en exposanten tijdens grote stadsbrede evenementen.
nhow Amsterdam RAI: congreshotel op locatie met 650 kamers
Al jaren bestaat de wens op het eigen terrein een 4-sterrenhotel aan te kunnen bieden aan de (internationale) congresgangers en beursbezoekers. Met de oplevering van het nhow Amsterdam RAI hotel op 10 januari 2020 is deze wens in vervulling gegaan. Een hotel, aangesloten op ons beurs- en congrescomplex, met 650 kamers en parkeergelegenheid voor circa 200 auto’s is een strategische aanvulling op de kernactiviteit van de RAI. Het inspelen op de behoefte van de markt, waarbij de organisatoren van het evenement en de belangrijkste exposanten, sprekers en bezoekers in hetzelfde nabijgelegen hotel verblijven (‘headquarter hotel’), versterkt onze internationale positie.
Most Instagrammable hotel van Europa
Het befaamde Architectenbureau OMA is verantwoordelijk voor het architectonisch ontwerp van nhow Amsterdam RAI. Het hotel heeft 6 verschillende kamerdesigns en 4 verschillende kamertypen. Designinvloeden van over de hele wereld creëren een spannende mix van kleuren en patronen in het kamerdesign en in alle openbare en verhuurbare ruimtes. De kamerhoge ramen bieden een adembenemend uitzicht op Amsterdam. Luxury Travel Advisor riep het nhow Amsterdam RAI uit tot 'most Instagrammable hotel' van Europa.
Door het ontbreken van evenementen vanaf 12 maart 2020 is het hotel in 2020 voor korte duur open geweest. Heropening staat gepland in het voorjaar van 2021.
42
nhow Amsterdam RAI, vanuit de RAI
nhow Amsterdam RAI, interieur
43
Evenementen in het buitenland vier RAI-evenementen in het buitenland
Van vakbeurzen die in Amsterdam plaatsvinden, organiseren we ook soortgelijke varianten in het buitenland. In het buitenland vonden in 2020 vier evenementen plaats die samen circa 106.000 bezoekers trokken.
grootste buitenlandse event:
De grootste beurs in het buitenland in 2020 was Aquatech China met ruim 80 duizend bezoekers
Aquatech China
en ruim 1.000 exposanten op 30.000 vierkante meter beursvloer. Deze beurs voldeed aan strikte overheidsvoorschriften om een veilige, verantwoordelijke en gastvrije bijeenkomst te garanderen. Het volgen van hygiënerichtlijnen, het dragen van een gezichtsmasker en een temperatuurcontrole maakten hier onderdeel van uit.
ReMaTec Asia: zonder Europese deelname toch 1.300 exposanten
ReMaTec Asia werd voor de tweede maal georganiseerd in China. Europese exposanten waren er door de coronapandemie dit jaar niet bij. Wel multinationals gevestigd in China, waardoor het internationale karakter van de beurs behouden bleef. Deze beurs trok ruim 22.500 bezoekers en ruim 1.300 exposanten en omvatte circa 34.500 vierkante meter beursvloer.
1. Aquatech China De grootste beurs in het buitenland in 2020 was Aquatech China met ruim 80 duizend bezoekers en ruim 1.000 exposanten op 30.000 vierkante meter beursvloer. Deze beurs voldeed aan strikte overheidsvoorschriften om een veilige, verantwoordelijke en gastvrije bijeenkomst te garanderen. Het volgen van hygiënerichtlijnen, het dragen van een gezichtsmasker en een temperatuurcontrole maakten hier onderdeel van uit. In 2021 staan edities van Aquatech gepland in Shanghai (China), Mexico-Stad en Amsterdam.
2. ReMaTec Asia ReMaTec Asia werd voor de tweede maal georganiseerd in China. Europese exposanten waren er door COVID-19 dit jaar niet bij. Wel multinationals gevestigd in China, waardoor het internationale karakter van de beurs behouden bleef. Deze beurs trok ruim 22.500 bezoekers en ruim 1.300 exposanten en omvatte circa 34.500 vierkante meter beursvloer. In 2021 staan edities van ReMaTec gepland in Guangzhou (China) en Amsterdam.
44
3. Intertraffic China Het driedaagse evenement Intertraffic China ging 18 november 2020 in Beijing van start. Door corona werd deze editie zonder internationale deelnemers georganiseerd. Desondanks stond er nog steeds een prachtige beurs met 160 exposanten en ontvingen we op de eerste dag ruim 1.500 professionals uit de mobiliteitsindustrie. In 2021 staan edities van Intertraffic gepland in Shanghai (China) en Mexico-Stad. In 2022 in Amsterdam en Istanbul.
Evenemententitels van de RAI In onderstaande tabel zijn de titels van RAI Amsterdam weergegeven.
Intertraffic is de toonaangevende vakbeurs voor de verkeers- en transportindustrie.
Interclean is wereldwijd de grootste en meest complete beurs voor de schoonmaakbranche.
GreenTech is het hart van de internationale tuinbouwtechnologie, met een unieke focus op het begin van de tuinbouwketen.
Horecava is het inspirerende en innovatieve platform voor de professionals in de foodservice industrie.
Metstrade is 's werelds grootste vakbeurs voor uitrustingen materialen en systemen voor de pleziervaart.
Rematec is de grootste en belangrijkste vakbeurs op het gebied van revisie voor automotive, industrie en heavy duty.
De Negenmaandenbeurs heeft alles voor de aanstaande en jonge ouder; van zwangerschap tot de eerste stapjes.
De Huishoudbeurs is het gezelligste evenement van Nederland. Voor iedereen die van proeven, proberen en shoppen houdt.
Op Amsterdam Drone Week zijn de nieuwste technologie en toekomstige applicaties op het gebied van drones te zien.
Aquatech is 's werelds meest toonaangevende vakbeurs op het gebied van proces- drink en afvalwater.
45
46
Voor omgeving, stad en maatschappij
RAI Amsterdam draagt bij aan de welvaart van Amsterdam en omgeving en aan de maatschappij als geheel. De evenementen die bij ons plaatsvinden dragen zorg voor omzet in de stad. In opdracht van de gemeente Amsterdam deed Ecorys in 2020 onderzoek naar de economische waarde van de RAI voor de stad Amsterdam. Dit op basis van de cijfers van 2019. Hierin zorgden we voor een omzet van circa 690 miljoen euro, een toegevoegde waarde van circa 580 miljoen euro en een werkgelegenheid van 6.300 fte’s. Gemiddeld genereert één euro omzet van RAI, acht euro voor de regio.
Tegelijkertijd realiseren we ons dat we met onze bedrijfsvoering natuurlijke resources verbruiken, ruimte innemen, geluid produceren en op andere wijzen belastend zijn voor de maatschappij. We werken er aan de negatieve impact van grote evenementen op het dagelijks leven in de buurt, de wijdere omgeving en de samenleving als geheel tot een minimum te beperken en blijven opzoek naar mogelijkheden om onze maatschappelijke bijdrage te vergroten. Hierover voeren we een actieve dialoog met onze stakeholders. Een selectie van de vele initiatieven op dit gebied is in deze paragraaf weergegeven.
Omgeving Buurt in dialoog over ontwikkelingen
Onder de naam 'RAI-beraad' organiseerde Gemeente Amsterdam, in samenwerking met RAI
en activiteiten in en om de RAI
Amsterdam, in 2020 vier bijeenkomsten voor ondernemers en bewoners in onze omgeving. Als gevolg van de coronapandemie, vonden drie van deze bijeenkomsten online plaats. Tijdens deze bijeenkomsten is met de aanwezigen onder andere gesproken over de ontwikkelingen aan de Wielingenstraat zijde van de RAI met de vernieuwde Hal 5, de milieuzonering, het taxibeleid en logistiek van de RAI.
Bewonersbrieven huis-aan-huis en/of email
Gedurende het jaar hebben we drie bewonersbrieven verspreid om de wijk te informeren over relevante ontwikkelingen in en om RAI Amsterdam. Deze bewonersbrieven werden huis-aan-huis verspreid bij 12.000 huishoudens. Circa 600 bewoners ontvingen deze brief per e-mail.
Onderwerpen die in 2020 aan bod kwamen waren onder andere: bezoekverkeer tijdens evenementen in het eerste kwartaal van het jaar, veiligheid en de inzet van maatregelen tegen corona bij de RAI en maatschappelijke initiatieven voor de buurt.
Verkeer en parkeren 4.200 parkeerplaatsen
RAI Amsterdam telt 4.200 parkeerplaatsen, waarvan 200 parkeerplaatsen onder het nhow Amsterdam RAI hotel. 38 parkeerplaatsen van onze parkeerplaatsen in de RAI zijn bestemd voor elektrische auto's (laadplekken). Het concentreren van parkeerplaatsen op het eigen terrein versterkt onze positie door grotere klanttevredenheid, het bevordert een vlotte doorstroming en vermindert de overlast voor de omgeving.
47
Door het concept van betalen op kenteken hoeven geen kaartjes te worden getrokken. Hiermee is de hoeveelheid gebruikte parkeerkaarten met 50% gereduceerd en wordt de doorstroming op piekmomenten bevorderd, waardoor toegangswegen minder worden belast.
Op dagen dat er geen grote evenementen zijn, zijn de parkeergarages P1 t/m 4 open als P+R voor de stad. Bezoekers aan Amsterdam kunnen hun voertuig hier parkeren tegen een voordelig tarief en direct verder reizen per fiets, tram, metro, bus of taxi.
parkeer de auto in de garage van de RAI en ontdek Amsterdam op de fiets
Sinds de zomer van 2020 zijn de fietsen van Hello-Bike, eventueel in combinatie met een parkeerkaart, te boeken via de parkeerwebshop. Een Hello-Bike staat klaar voor gebruik bij parkeergarage P4.
In samenwerking met Stichting Hello Zuidas en Hello-Bike is er voor ondernemers ook een zakelijke Park & Bike abonnement verkrijgbaar. Met dit abonnement parkeren ondernemers hun auto bij de RAI en fietsen zij het laatste stuk naar kantoor met een Hello-Bike deelfiets.
stimuleren ov, bevorderen doorstroming en reduceren
Om de overlast van autoverkeer rondom RAI Amsterdam te beperken, voeren we onder andere de volgende activiteiten uit:
overlast
proactief OV-gebruik stimuleren. We bieden klanten alternatief vervoer aan voor de auto. Door middel van het aanbieden van combideals met beurstoegang en vervoer, in samenwerking met de openbaar vervoerders NS en GVB, krijgen bezoekers korting en wordt een gemakkelijke oplossing aangereikt; gemakkelijke dienstverlening via de parkeerwebshop. In totaal realiseerden we in 2020 meer dan 100.000 transacties online; inzet buurtposten op drukke dagen; samenwerken met NS, GVB en Taxicentrale Amsterdam; het faciliteren van leenfietsen; bij beurzen waarbij een drukke op- en/of afbouw is te verwachten, wordt een extern terrein van 15.000 m2 in Westpoort (buiten de ring van Amsterdam) als bufferplaats ingericht. Dit houdt in dat het op- en/of afbouwverkeer vanaf de omliggende wegen wordt verwezen naar het externe bufferterrein. Daar wordt het verkeer geregistreerd en mag dan op afroep doorrijden naar RAI Amsterdam. Deze regeling zorgt voor aanzienlijk betere spreiding van vrachtverkeer rondom de RAI. Op het bufferterrein is plaats voor 90 vrachtauto's.
betere communicatie over timing, aanrijroutes en laden en lossen
In 2020 besloten we een Truck Appointment System (TAS) te implementeren. Hiermee zijn we in staat het vrachtverkeer, van vertrek tot aankomst, te managen en vrachtwagenchauffeurs te helpen hun reis te optimaliseren. Zij bereiken hun eindbestemming op de juiste locatie en op het juiste moment, waarmee stagnatie bij aankomst wordt voorkomen. Dit resulteert in een verdere afname van het zoekverkeer en congestie door vrachtverkeer.
milieuzone en RAI Amsterdam
Als onderdeel van het actieplan 'Schone Lucht' om het vervoer in Amsterdam per 2030 uitstootvrij te maken, zijn de milieuzones in Amsterdam in 2020 verschoven. RAI Amsterdam ligt hierdoor in een milieuzone. Onze inrit aan de snelwegzijde met toegang tot de parkeergarages P1-P6 en het
48
nhow Amsterdam RAI vallen daar buiten. Deze uitzondering is door de gemeente, in samenspraak met ons, gemaakt om een keermogelijkheid te bieden voor verkeer dat na de afrit A10 ontdekt de stad niet in te mogen. De impact van de milieumaatregelen is voor ons beperkt. Nagenoeg al het vrachtverkeer, bussen en taxiverkeer voldoen aan de normen van de milieuzone.
vernieuwde stationscomplex Amsterdam RAI
De vernieuwing van het stationscomplex Amsterdam RAI is in 2020 gerealiseerd. Na de opening van de fietsenstalling in maart, is de metamorfose compleet. Het belangrijke OV-knooppunt is verder uitgebreid met een ruime, transparante en integrale stationshal voor metro en trein, zodat reizigers gemakkelijk en snel kunnen wisselen tussen de diverse vervoersmiddelen.
Geluid twee geluidsontheffingen aangevraagd, zorgvuldige bewaking van geluidsnorm
Geluidsnormen hanteren we onder andere door gebruik te maken van een zogenaamde akoestische geluidskaart. Hiermee voorspellen we of een geluidsontheffing aangevraagd moet worden. Dat mag maximaal vier keer per jaar. Hiermee bewaken we de norm en kunnen we tevens tijdig preventieve maatregelen treffen waar nodig. De geluidskaart is in 2020 twee keer gebruikt. Er zijn twee (2019: 19) klachten binnengekomen in verband met de twee (2019: 3) evenementen waarvoor er een geluidsontheffing was aangevraagd. De geluidsklachten werden gemeld bij ons, de Omgevingsdienst en/of het stadsdeel Zuid. Alle overige evenementen konden binnen de geluidsnormen van de RAI-milieuvergunning uitgevoerd worden en leverden geen klachten.
Stad en maatschappij We stimuleren de economie en ontwikkeling in de stad, maar haar invloed reikt verder dan louter financieel. Het verantwoord en duurzaam HR-beleid vindt onder meer zijn weerslag in het creëren van meer social return voor de stad Amsterdam. Er wordt gewerkt aan diverse initiatieven gericht op het bieden van meer kansen voor jeugdwerklozen (Werkakkoord in het kader van Aanpak Jeugdwerkloosheid) en voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Ook ons Maatschappelijke Matchmaking programma vergroot onze maatschappelijke toegevoegde waarde. Vanuit het programma 'Hartverwarmend Amsterdam' kopen we lokale en eerlijke ingrediënten in. En vanuit de toekomstvisie transformeren we tot aantrekkelijke ontmoetingsplek voor iedereen. Een aantal initiatieven worden onder toegelicht. Meer is te vinden op rai.nl/mvo.
Maatschappelijke matchmaking Maatschappelijke vragen en behoeften verbinden we aan passende oplossingen die door onze bedrijfsvoering ontstaan. Hiermee vinden we mogelijkheden om (onbenutte) waarde van de business maatschappelijke waarde te geven.
donatieprogramma
Een evenement is dé plek om aandacht te vragen voor maatschappelijke uitdagingen binnen de sector of community van het evenement. Per evenement zoeken we naar mogelijkheden om deze te verbinden aan maatschappelijke initiatieven, passend bij de uitdagingen waar het betreffende evenement over gaat. Daarnaast verkennen we per evenement de mogelijkheden voor het organiseren van een donatieprogramma, waarmee behoeften van aangesloten maatschappelijke
49
initiatieven in de regio verbonden worden aan overgebleven materialen en/of producten. In 2020 is een Donation Room opgericht tijdens Horecava, ISE en de Huishoudbeurs, waar exposanten de gevraagde materialen en producten op de laatste beursdagen afstonden voor (her)gebruik.
Colleges Universiteit van Amsterdam
De Amsterdam Business School van de UvA heeft gedurende 5 weken in November en December 2020 het Forum Centre gebruikt voor colleges. Deze colleges werden zowel fysiek als online bezocht door de studenten. Een speciaal educatief coronapakket is samengesteld met een klasopstelling op anderhalve meter afstand, wifi en een speciaal parkeertarief van vijf euro.
Examens en tentamens zijn in het verleden veelvuldig bij ons afgenomen. We beschikken over voldoende zalen en hallen voor veilig en verantwoord onderwijs in tijden van corona.
duurzame relatie: ROC van Amsterdam
We investeren actief in samenwerkingen met een duurzame karakter. Zo werken we op diverse vlakken samen met het ROC van Amsterdam. Met het ROC van Amsterdam zijn we gestart met een hybride leeromgeving om gezamenlijk een kwalitatief hoogwaardige standaard in hospitality te waarborgen. In co-creatie is gewerkt aan het opzetten van een tweejarige opleiding (BBL) op niveau 2 op het gebied van Food & Beverage. We kozen ervoor om deze opleiding aan te bieden
50
aan nieuwe statushouders. Na een succesvolle pilot met stagiaires in 2019 zou de opleiding in 2020 van start gaan. Door de coronapandemie is dit opleidingstraject uitgesteld. Wel benutten studenten van de opleiding Urban Sport Trainer in 2020 leegstaande ruimtes en parkeergarages van voor trainingsdoeleinden.
Gesprekken om ruimte te bieden aan studenten van de koksopleiding om praktijkervaring op te doen gingen eind 2020 van start. Begin 2021 zijn 16 studenten van verschillende niveaus bij ons gestart. In een professionele omgeving krijgen deze studenten les van hun eigen docenten en worden zij begeleid door twee van onze chefs, met een erkend leermeester bevoegdheid.
Hartverwarmend Amsterdam uit eigen regio en stad
Met het project ‘Hartverwarmend Amsterdam’ hebben we in onze keukens een bewuste keuze gemaakt voor het werken met regionale versproducten van lokale leveranciers. Het idee hierachter is om met meer biologisch en lokaal eten de vaak internationale RAI-bezoekers de ‘smaak van Amsterdam’ mee te geven. We zetten ook in op lokale en soms kwetsbare producenten, die de afname van een organisatie als de RAI hard nodig hebben. Inmiddels is een heel netwerk van lokale leveranciers opgebouwd. Alle producten hebben een meerwaarde voor de metropoolregio Amsterdam of de maatschappij in het algemeen. Zorgboerderijen, voor dagbesteding of educatie, kleine lokale boerderijen, stadskassen en kaasboerderijen uit de regio zijn behalve leveranciers ook een belangrijke inspiratiebron voor gerechten.
Op deze manier ondersteunen we kwetsbare producenten uit onze eigen, verstedelijkte regio. We bieden klanten de mogelijkheid om te kiezen voor niet alledaagse producten. Door de route en afstand tussen productie en consumptie zo beperkt mogelijk te houden, besparen we bovendien CO2-emissies.
duurzame relatie: Leger des Heils
De Basement Chefs, ofwel onze koks, zetten zich in voor stadsgenoten. Sinds 2018 bereiden zij wekelijks een gratis driegangenlunch voor een ‘huiskamer voor de buurt’ van het Leger des Heils, tot vijftig personen. Creatief samengesteld uit overgebleven voedingsproducten. Overgebleven voedingsproducten gaan sinds 2020 ook naar een nieuw project met het Leger des Heils. Met diepvriesvoorraden, die door de coronacrisis niet tijdig verwerkt kunnen worden, voorzien we ongeveer honderd dak- en thuisloze mensen per week van een warme maaltijd. De soepbus van het Leger des Heils deelt deze warme maaltijden uit op drie locaties in Amsterdam.
De samenwerking met het Leger des Heils heeft een blijvend karakter en onze koks blijven in nauw contact met de organisatie om te helpen wanneer zij kans zien dit te doen. Rientz Mulder, executive chef RAI Amsterdam: “We zoeken continu naar wat we wel kunnen doen met onze expertise, producten en faciliteiten, voor de stad en zeker ook voor onze partners en lokale leveranciers. Zo hebben wij onder andere tomatensoep gemaakt van de tomaten van de stadskwekerij Osdorp en kippensoep van rondeelkippen. Beide soepen zijn gemaakt voor zorgboerderij Hogerlust, die de soepen weer kan verkopen. Zo ondersteunen we zowel de lokale leveranciers én de zorgboerderij in deze tijd.”
51
Boeren voor Buren
Rabobank Amsterdam is in samenwerking met de Gemeente Amsterdam het initiatief 'Boeren voor Buren' gestart. Boeren voor Buren biedt structureel gezonde en betaalbare aardappelen, groente & fruit van boeren uit de regio aan kwetsbare huishoudens in de stad. Het initiatief is spontaan ontstaan door een acute hulp vraag die ontstond door de coronacrisis. Sinds september 2020 bieden we ruimte aan voor opslag van voedsel, het inpakken van de pakketten en de distributie van de pakketten in de stad. Eind 2020 telt het initiatief circa 1750 klanten en worden er 275 tot 375 bestellingen per levering verwerkt, bestaande uit 400 tot 600 in te pakken kratten en dozen.
Boeren voor buren
duurzame relatie: Regenboog Group
Inloophuizen en daklozenopvang zoals De Regenboog Group in Amsterdam, zijn door de coronacrisis drukker dan ooit. Om de anderhalve meter afstand te waarborgen is er beperkte ruimte en moeten daklozen noodgedwongen langer buiten blijven. In 2020 hebben we enkele donaties geleverd. In de warme zomermaanden ontving De Regenboog Group van ons overgebleven frisdranken. In de wintermaanden werd zij voorzien van (gereinigde) kledingstukken, gevonden in de RAI of gedoneerd door medewerkers. Ook meldden medewerkers zich aan voor vrijwilligersverzoeken vanuit De Regenboog Group.
52
Coronateststraat en vaccinatieprogramma GGD vanaf juni 2020, maatschappelijk belang Domein: medisch
Sinds 2 juni 2020 bieden we ruimte aan de GGD om mensen op hun fiets, lopend of vanuit hun autoraam te laten testen op corona. Mensen met milde klachten kunnen hier op afspraak terecht voor een coronatest. Hiervoor kunnen ze bellen met het landelijke nummer 0800-1202 (gratis).
Simone Kukenheim, wethouder Zorg, Jeugd(zorg), Beroepsonderwijs en Sport: “Ondanks de moeilijke tijd voor evenementenlocaties konden we als gemeente weer rekenen op RAI Amsterdam. De RAI heeft een belangrijke rol gespeeld in de snelle opschaling van het aantal corona-testen en nu, in 2021, ook weer bij het faciliteren van het vaccineren. Daarbij heeft de RAI alle faciliteiten om de GGD coronaproof te ondersteunen. Ik ben blij met zo’n goede samenwerkingspartner voor de stad”.
In 2020 zijn ruim 400.000 mensen bij ons getest op corona via de reguliere PCR-test of de sneltest van TNO. Een deel van de ingezette PCR-teststraten worden in 2021 vervangen door de nieuwe blaastesten. 11 januari startte bij ons het vaccineren van zorgmedewerkers. Een grote stap voorwaarts in de bestrijding van de coronapandemie. Met het verlengen van het contract met de GGD blijft het testen op en het vaccineren tegen COVID-19 voor langere duur mogelijk.
53
3.750 dinerboxen met kerst
Samen met Resto van Harte produceerden we vlak voor de kerstdagen 3.750 dinerboxen met een driegangendiner voor "Het grootste kerstdiner van Nederland". Een online live event van de KRO/NCRV, waarbij mensen die alleen of eenzaam zijn tijdens de kerstdagen virtueel bij elkaar komen om de kerst te vieren. De dinerboxen werden 23 december opgehaald bij de verschillende Resto VanHarte locaties in Nederland.
Duurzame venue Milieu Reductie energieverbruik en CO2-emissie verlaging energieverbruik door gebrek aan evenementen
Met het uitblijven van evenementen als gevolg van de coronapandemie zijn alle verbruiken in 2020 sterk verminderd. In het kader van bezuinigingen is zoveel mogelijk apparatuur uitgezet. Uitgezonderd de apparaten die nodig zijn om het beurs- en congrescentrum veilig open te houden. Tevens is voor het eerst elektra terug geleverd aan het net d.m.v. de zonnepanelen zijnde 8.968 kWh.
Alle stroom die wordt verbruikt, is groene stroom en heeft geen CO2-footprint. We ontvangen certificaten van Centriq waarop afboeking van duurzame stroom bij energieleverancier Vattenfall wordt bevestigd. Deze stroom is op basis van waterkracht opgewekt in Scandinavië.
zonnedak levert circa 3,14 TJ energie
1.806 zonnepanelen hebben we in gebruik. Op het dak van hal 8 liggen 1.632 panelen. Deze hal meet 12.000 m² en ruim 60% van dit dakoppervlak is voorzien van panelen. Dit is de maximale belasting op basis van constructie en gebruik van de hal. Op het Amtrium-gebouw liggen 174 zonnepanelen.
Ten behoeve van nhow Amsterdam RAI hebben we 2.164 panelen geplaatst. Deze installatie is in het voorjaar van 2019 in gebruik genomen. Omdat deze energie ter beschikking wordt gesteld aan het hotel heeft deze toevoeging geen effect op onze CO2-footprint.
De zonnepanelen hebben in 2020 ruim 3,142 Terrajoule energie geproduceerd.
EarthCheck 4.0-certificaat
Net als vele andere bedrijven zijn we door verscherpte Europese energie wet- en regelgeving (EED) onderworpen aan energieaudits om aan te tonen dat we duurzame energiebesparingen doorvoeren. Door de transitie naar het EarthCheck 4.0-certificaat hoeven er geen energieaudits meer plaats te vinden.
Stadswarmte versus gasverbruik gasverbruik nagenoeg
Het gasverbruik is de afgelopen jaren fors gedaald. Het verbruik in 2020 is door het gebrek aan
gedecimeerd
evenementen als gevolg van de coronapandemie nihil. We zijn overgeschakeld op duurzamere stadsverwarming. De NUON-leiding voor stadswarmte biedt een capaciteit van maximaal 12 MWh waardoor we in de toekomst zelfs volledig over kunnen stappen op stadswarmte. Per saldo werd 27,865 Terrajoule energie van de stadsverwarming verbruikt en 20 Gigajoule aan gas.
54
CO2-footprint rekenmodel aangepast, vergroting scope
Sinds 2012 berekenen we de Carbon footprint. De bestaande berekeningswijze is in 2019 geëvalueerd onder begeleiding van een energieadviesbureau, waarna het rekenmodel is aangepast. Hierdoor zijn diverse grondslagen veranderd. De totale emissie bedraagt circa 4.500 ton CO2. De verschuiving van gas naar stadswarmte heeft een forse reductie van onze CO2- footprint tot gevolg. Stadswarmte is een duurzamere energiebron dan aardgas. De restwarmte die vrij komt bij industriële processen, het opwekken van energie en/of afvalscheiding, wordt via het stadsnet benut. Als gevolg hiervan daalt de CO2-footprint fors.
Afvalmanagement afvalmanagement: zero waste, reductie, scheiding en hergebruik
We willen op een verantwoorde manier consumeren en produceren. Op alle fronten werken we aan het voorkomen van afval. Daar waar afval niet voorkomen kan worden, werken we met partner CSU en onderaannemer Beelen aan de hoogwaardige recycling om landfill te voorkomen.
Voor afval hanteren we voor zover mogelijk het principe ‘de vervuiler betaald'. Zo wordt de afvalproducent verantwoordelijk gemaakt voor het goed scheiden van eigen afval, aangezien gescheiden afval duurzamer en goedkoper is dan niet gescheiden afval. Waar mogelijk kiezen we voor herbruikbare materialen en zoeken we actief naar een marktbehoefte buiten de RAI, waardoor waardevolle reststromen worden geïdentificeerd en herbestemd. Hierbij wordt de hele keten betrokken. Een voorbeeld hiervan is aan het begin van dit hoofdstuk te vinden onder donatieprogramma.
55
Certificeringen In 2020 zijn met succes ISO-9001 (kwaliteit en klant), ISO-14001 (milieu en wet- en regelgeving) en EarthCheck 4.0 (MVO-certificaat t.a.v. het verduurzamen van de bedrijfsvoering) gehercertificeerd. Nieuw in 2020 is het behalen van het Platinum EarthCheck certificaat. Hiermee zijn we het eerste beurs- en congresgebouw in Europa die dit certificaat heeft behaald.
Naast deze vernieuwingen heeft één van onze certificeerders, Lloyd’s, ook surveillance (standaard controle) audits uitgevoerd voor ISO-20121 (verduurzamen van evenementen) en OHSAS-18001 (arbeidsomstandigheden en wet- en regelgeving).
We beschikken over de volgende certificeringen:
Erkend congresbedrijf 5-hamers Green Key Gold* AIPC Gold EarthCheck 4.0 Platinum ITs (Integrale Toegankelijkheidsstandaard) ISO-9001 (Kwaliteitsmanagement) ISO-14001 (Milieumanagement) ISO-20121 (Event sustainability)* OHSAS-18001 (Arbo en veiligheid)* Milieubarometer* UN Global Compact BREEAM-Excellent certificering (voor bouw van Amtrium) Erkend leerbedrijf (Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs - Bedrijfsleven) * Vanuit efficiëntieoogpunt is er kritisch gekeken naar de huidige certificeringen waarover we beschikken. Geconcludeerd is dat de doelen van een aantal certificeringen deels overlappen met een internationaal erkende certificaat. Om die reden is besloten deze certificaten in 2021 te laten vervallen.
56
57
Voor medewerkers
VOOR MENSEN, DOOR MENSEN RAI Amsterdam is een bedrijf 'voor mensen, door mensen'. Onze medewerkers zijn het gezicht van de RAI en fungeren als gastvrouw en gastheer tijdens evenementen. Door medewerkers verantwoordelijkheden te geven, ze te faciliteren in hun taken en door hun talenten te verbinden, zijn we in staat onze organisatiedoelstellingen te realiseren. Dat we er voor iedereen zijn, is terug te zien in ons HR-beleid.
BETROKKENHEID IN TIJDEN VAN CORONA Sinds maart 2020 geldt in Nederland, als gevolg van de coronapandemie, het dwingende advies om vanuit huis te werken als het werk dit toelaat. Op afstand staan medewerkers in verbinding met elkaar en werken zij actief mee aan besparingsprogramma's en nieuwe initiatieven.
FIT FOR THE FUTURE In de zomermaanden voeren we een reorganisatie door om de organisatie fit te maken voor de toekomst.
TEVREDENHEID OVER DE ORGANISATIE EN HAAR AANPAK Ondanks de stevige impact van de coronacrisis, en de interne veranderingen als gevolg hiervan, is de tevredenheid in de organisatie hoog.
ONZE WAARDEN In 2020 lag de focus op drie van de zeven 'habits': 'iedereen telt mee', 'we zijn verbonden' en 'we zijn ondernemend'.
COVID-crisisteam stuurt en verbindt de organisatie
Ruim voordat COVID-19 haar intrede in Nederland deed, trad een COVID-crisisteam in werking. In beginsel ter ondersteuning en begeleiding van met name de internationale evenementen in het eerste kwartaal van 2020. Vanaf maart werd de primaire focus van het crisisteam de organisatie op afstand betrokken en verbonden te houden. Een scala aan initiatieven, aangestuurd vanuit het crisisteam, draagt hier de opvolgende maanden zorg voor:
twee wekelijks houdt het bestuur via webinars medewerkers op de hoogte van de ontwikkelingen in Nederland, in de eventindustrie en in de RAI. Ook korte videoberichten worden door het bestuur en directieleden gedeeld over initiatieven en bepaalde werkzaamheden in de RAI in tijden van corona; virtuele bijeenkomsten vinden periodiek plaats met teamleden, leidinggevenden (leiderschapsdagen) en de gehele organisatie. Aan sociale interactie wordt ook gedacht in de vorm van virtuele koffiemomenten, borrels en een virtuele kerstviering; virtuele taskforces op deelgebieden waar medewerkers een actieve bijdrage aan leveren; het intranet, onder andere beschikbaar via een app op een smartphone, wordt actief gebruikt door medewerkers om informatie te halen alsook om informatie en tips met elkaar te delen,
58
bijvoorbeeld over het werken vanuit huis.
participatie bij veranderingen
De projectgroep 'coronaproof' werd in april door het COVID-crisisteam opgericht om de organisatie klaar te maken voor het veilig organiseren en faciliteren van evenementen. Door het jaar heeft de projectgroep een scala activiteiten uitgevoerd en producten opgeleverd. Van een door de gehele organisatie gedragen coronaprotocol tot bewegwijzering voor bezoekers. De projectgroep wordt ondersteund door werkgroepen met een wisselende samenstelling, waarmee de nodige kennis en expertise wordt ingeroepen voor de betreffende opdracht.
Maar liefst 82 medewerkers gaven gehoor aan een oproep om mee te denken en mee te werken aan het realiseren van besparingen voor de RAI. Al deze medewerkers namen deel aan taskforce die in maanden april en juni voorstellen verwerkten in een adviesrapport. Van de ruim 160 voorstellen om te besparen op de ongoing business, zijn er in de zomerperiode ruim 70 direct doorgevoerd. Van het verlengen van de vacaturestop en het onderling aanbieden van hulp bij werkzaamheden, tot het terugdringen van energiekosten en het afschaffen van bureaukosten.
In de brainstormsessie van deze taskforce werden ook nieuwe business ideeën geopperd en gedocumenteerd. Dit resulteerde in de opstart van een tweede taskforce waarin deze business ideeën werden uitgewerkt tot concrete plannen. Deze hielpen bij de totstandkoming van onder andere de inzet van ruimtes als leslokaal en Het Smakenrad.
reorganisatie vraagt reductie van 33% FTE
De besparingen op ongoing business ten spijt, een reorganisatie als gevolg van de coronacrisis was medio 2020 niet te voorkomen. Met het noodgedwongen verzetten van beurzen, congressen en evenementen naar opvolgende jaren en een onzeker perspectief voor 2021 rekenden we op een stevig verlies. Om de continuïteit, en daarmee de werkgelegenheid, te waarborgen, kondigden we in juli een reorganisatie aan.
De maanden voorafgaand aan de reorganisatie is de Ondernemingsraad goed geïnformeerd over de situatie en de scenario's waarmee werd gewerkt om de crisis te boven te komen. Daarmee kon de Ondernemingsraad haar rol optimaal vervullen richting medewerkers, onder andere met virtuele bijeenkomsten voor het beantwoorden van vragen.
De Ondernemingsraad adviseerde over het reorganisatieplan en werkte mee aan het sociaal plan voor medewerkers die de organisatie, als gevolg van de reorganisatie, moesten verlaten. Een zo persoonlijk mogelijke aanpak werd gekozen voor het informeren over en begeleiden van medewerkers over de consequenties van de reorganisatie. Verschillende ruimten in de RAI werden coronaproof ingericht om medewerkers bij te praten en op te vangen. Virtuele bijeenkomsten vonden plaats over het sociaal plan, het selectie- en plaatsingsproces en het tonen van belangstelling. Met externe bureau's werden virtuele bijeenkomsten georganiseerd voor het begeleiden van werk naar werk.
In de laatste maanden van 2020 is evenredig aandacht besteed aan het nemen van afscheid en het, middels transitieplannen, begeleiden van medewerkers in hun nieuwe functie en/of afdeling.
59
Als gevolg van de reorganisatie werd het begrootte aantal medewerkers voor 2020 van 472 FTE teruggebracht naar 317,9 FTE. Een reductie van 33%. Omdat een groot aantal medewerkers ultimo 2020 nog in dienst zijn van de RAI, geven de tabellen op de volgende pagina andere aantallen weer.
Multi-inzetbaarheid Multi-inzetbaarheid van medewerkers werd in eerste instantie ingediend als besparingsidee door de taskforce. Dit idee werd toegevoegd aan de adviesaanvraag voor de reorganisatie aan de Ondernemingsraad. Door inzet van eigen medewerkers bij operationele diensten besparen we in deze tijd op kosten van inhuur. Ook versterkt het de onderlinge samenwerking en de samenwerking met klanten.
Sinds juni 2020 werken diverse operationele medewerkers mee aan diensten voor de GGD. Sinds december 2020 doen alle medewerkers dit. In alle gevallen betreft het operationele diensten die niet door de GGD zelf worden uitgevoerd, zoals traffic- en crowd control bij de teststraten en een host functie bij entrees.
Multi-inzetbaarheid blijft ook in 2021 een belangrijk speerpunt. Bij evenementen en andersoortige activiteiten zal er ook dan een beroep worden gedaan op de flexibiliteit van medewerkers om hier een bijdrage aan te leveren.
Medewerkertevredenheid algemene medewerkerstevredenheid 82%
De medewerkertevredenheid is een graadmeter voor structurele verbetering in de organisatie. In verband met de grote interne veranderingen om de organisatie fit te maken voor de toekomst is besloten vaker te meten om zo een vinger aan de pols te houden. In plaats van tweejaarlijks, meten we ieder kwartaal de tevredenheid en een beperkt aantal andere thema's die verspreid over de vier meetmomenten in het jaar worden uitgevraagd.
Doelstelling van het onderzoek is de beleving van medewerkers en hun suggesties ter verbetering in kaart te brengen. Met deze input kunnen we sturen op vergroting van de tevredenheid, betrokkenheid en bevlogenheid van medewerkers.
De eerste meting vond eind 2020 plaats, nadat de reorganisatie volledig was afgerond. Door de grote mate van verbondenheid en gekozen aanpak, waarbij veel aandacht is besteed aan zowel de vertrekkende als blijvende medewerkers, was de tevredenheidsscore hoog. 82% van de medewerkers is alles overziende (zeer) tevreden over het werken bij de RAI, tegenover 81% in 2018. Gekeken naar de ontwikkelingen in 2020 een hoge score, grotendeels te danken aan de enorme betrokkenheid van medewerkers en de hoge mate van verbinding (78% voelt zich (zeer) sterk verbonden) met de RAI. De bereidheid om andere medewerkers te helpen scoort met ook hoog (96%). Met multi-inzetbaarheid als speerpunt is dit een belangrijke score.
60
In samenwerking met Human Resources en de Ondernemingsraad gaan leidinggevenden aan de slag met business unit specifieke verbeterpunten. De volgende meting vindt plaats in maart 2021.
Vitaliteit initiëren, faciliteren en promoten van vitaliteitsacties
De vitaliteit van medewerkers bevorderen om fit, energiek en vitaal blijven is vanuit een thuissituatie uitdagender dan ooit. In de loop van 2020 zijn oefeningen gepromoot waarmee medewerkers fit en vitaal blijven, zoals oefeningen achter de werkplek, zijn er fietstochten en wandelingen gefaciliteerd met medewerkers die dicht bij elkaar werken en zijn er online bootcamps georganiseerd door My Intensity Training die in de eigen woonkamer worden uitgeoefend.
Diversiteit divers samengestelde teams. Doelstelling charter Talent naar de Top gehaald
We streven ernaar diversiteit te bereiken in de samenstelling van de afdelingen (qua leeftijd, ervaring, sekse en competenties) en willen het begrip diversiteit de komende jaren verder verbreden. We zijn ervan overtuigd dat divers samengestelde teams ook een positieve invloed hebben op onze resultaten. Hier is, in samenspraak met de Ondernemingsraad, met de reorganisatie in 2020 rekening mee gehouden. Eind 2020 beschikken we met 51% vrouwen en 49% mannen (op FTE-basis) over een evenwichtig personeelsbestand. De doelstelling op het gebied van m/v-diversiteit, zoals onderschreven in de charter Talent naar de Top, is gehaald: het aandeel vrouwen in het beleidsteam en het tweede echelon leidinggevenden bedraagt 33%.
61
Personele samenstelling Hieronder zijn enkele dwarsdoorsnedes gepresenteerd met betrekking tot de medewerkerspopulatie.
Personeel Stand ultimo jaar
2020
2019
MEDEWERKERS Man
192
46%
205
48%
Vrouw
226
54%
224
52%
Totaal
418
100%
429
100%
Man
185
48%
200
50%
Vrouw
200
52%
198
50%
Totaal
385
100%
398
100%
2020
2019
4%
4%
26 t/m 35
26%
27%
36 t/m 45
26%
30%
46 t/m 55
28%
26%
56+
16%
14%
100%
100%
2020
2019
Commercieel
46%
48%
Operationeel
39%
38%
Financieel/staf
15%
14%
100%
100%
FTE
Personeel, leeftijdsopbouw Percentage / FTE (stand ultimo jaar)
NAAR LEEFTIJD t/m 25
Totaal
Personeel, naar aandachtsgebied Percentage / FTE (stand ultimo jaar)
NAAR AANDACHTSGEBIEDEN
Totaal
62
Ziekteverzuim ziekteverzuim 5,1%
In het verslagjaar bedroeg het ziekteverzuim 5,1% (4,3% in 2019). Gelet op de reorganisatie en de omstandigheden waaronder is gewerkt, is het ziekteverzuim nog steeds beperkt te noemen.
Ziekteverzuim Percentage
Totaal
2020
2019
2018
2017
2016
5,1%
4,3%
3,2%
2,5%
2,9%
Organisatie-inrichting en beloningsverhoudingen lean organisatie
Met de reorganisatie in 2020 hebben we een platte organisatiestructuur, zonder veel tussenliggende managementlagen. De statutaire directie geeft leiding aan een beleidsteam. Dit team kent business unit directors en business support managers. Zij managen afdelingen met (afhankelijk van de omvang) leidinggevenden en medewerkers. We betalen marktconform, zowel voor directie, leidinggevende als medewerker. De beloningsverhouding (pay ratio), die de verhouding weergeeft van de totale beloning van de meestverdienende directeur tot de mediaan verdienende medewerker, bedraagt 7,4 (ultimo 2019: 6,8). De pay ratio is in 2020 toegenomen als gevolg van de aanname van nieuwe medewerkers door de WAB. Hierdoor zijn er voornamelijk medewerkers bijgekomen met een lager gemiddeld salaris. Een andere oorzaak is de in 2020 doorgevoerde reorganisatie, waardoor er al voor 31 december 2020 medewerkers uit dienst zijn die een boven gemiddeld salaris hadden. Door deze factoren is de mediaan ten opzichte van 2019 verschoven.
Overleg met RAI Ondernemingsraad veelvuldig en constructief overleg
In 2020 heeft er veelvuldig en constructief overleg plaatsgevonden met de Ondernemingsraad. In de overlegvergaderingen ging het dit jaar met name over het viersporenbeleid van de onderneming ten aanzien van de coronacrisis. De Ondernemingsraad was actief betrokken bij het reorganisatietraject en heeft akkoord gegeven op het doorvoeren hiervan. Voor, tijdens en na de reorganisatie heeft de Ondernemingsraad zelfstandig een tiental virtuele bijeenkomsten georganiseerd voor medewerkers. Hiermee bood zij een luisterend oor en informeerde zij over het proces en de mogelijkheden voor medewerkers. Naast formele overleggen met de directie is het overleg in een aantal subcommissies voortgezet, zoals de HRM-commissie, de financiële commissie, de arbeidsomstandighedencommissie, de arbeidsvoorwaardencommissie, de pensioencommissie en de flexcommissie.
63
Voor aandeelhouders en financiers
AANDEELHOUDERS RAI Amsterdam heeft twee aandeelhouders: RAI Vereniging en Gemeente Amsterdam.
FINANCIERING In april 2020 zijn we met drie banken een nieuwe financiering overeengekomen waarmee een herfinanciering is afgerond. Dat betekent dat we voor de aankomende jaren ook verzekerd is van een portefeuille aan langlopende financieringen en rekeningen courant. De clubdeal-financiering met Deutsche Bank en Rabobank Amsterdam, die in 2013 is afgesloten, is hiermee volledig afgelost.
STEUNMAATREGELEN CORONAPANDEMIE We hebben gebruik gemaakt van de regelingen NOW 1, 2 en 3. Er is uitstel van belastingbetaling verkregen. Ook is gebruik gemaakt van een GO-C financiering.
Aandeelhouders RAI Amsterdam (RAI Holding B.V.) heeft twee aandeelhouders: RAI Vereniging en Gemeente Amsterdam. RAI Vereniging is een branchevereniging en houdt 75 procent van de aandelen. Zij behartigt de belangen van fabrikanten en importeurs van personenauto’s en vrachtauto's, aanhangwagens en opleggers, carrosserieën en speciale voertuigen, motorfietsen en scooters, brom- en snorfietsen en fietsen. De overige 25 procent van de aandelen is in handen van de Gemeente Amsterdam.
In het verslagjaar is het contact met aandeelhouders geïntensiveerd in verband met zowel COVID19 en de gevolgen voor de organisatie en het masterplan 2030. In 2020 vonden twee buitengewone aandeelhoudersvergaderingen plaats.
Dividend Dividendbeleid vast, geïndexeerd bedrag met carry forward van maximaal één jaar
Het meest recente dividendbeleid is vastgesteld voor de periode 2013 - 2018. Hierin is onder andere bepaald dat we jaarlijks aan onze aandeelhouders een vast dividend uitkeren van € 2,24 miljoen (prijspeil 2014; jaarlijks geïndexeerd op basis van de prijsindex voor de gezinsconsumptie CBS). Mocht het nettoresultaat lager zijn, dan wordt het dividend verlaagd tot maximaal dit nettoresultaat en zal het niet uitgekeerde bedrag aan dividend in het daaropvolgende jaar, indien het nettoresultaat hiervoor dan toereikend is, alsnog uitgekeerd worden. Het cumulatief verschuldigd dividend over voorgaande boekjaren zal hierbij nooit hoger zijn dan het (geïndexeerde) vaste dividend over het laatste boekjaar.
64
dividend 2019 gedeeltelijk niet betaald, daarna geen dividendbesluit meer genomen
In afwijking van voornoemd beleid is in 2019 een eenmalig dividend vastgesteld van € 9,9 miljoen, uit te keren in 2019 (€ 2,4 miljoen) en 2020 (€ 7,5 miljoen). De uitkering in 2020 heeft slechts gedeeltelijk plaatsgevonden als gevolg van de situatie waarin we ons bevonden in verband met de coronapandemie: in januari 2020 is € 3,75 miljoen betaalbaar gesteld. In verband met de pandemie is in het voorjaar van 2020 besloten over 2019 geen dividendbesluit te nemen. Over 2020 zal eenzelfde besluit moeten worden genomen want er kan geen dividend worden uitgekeerd; dit is een conditie voor de Garantie Ondernemersfinanciering (GO-C financiering). Dividenduitkering is niet eerder mogelijk dan het moment waarop de GO-C is afgelost: in december 2023 of zoveel eerder als mogelijk.
Financiering financieringsarrangement met
De in 2013 afgesloten clubdeal-financiering met Deutsche Bank en Rabobank Amsterdam liep af in
twee banken in 2020 afgelost
2020. De banken participeerden op gelijke wijze in het financieringsarrangement. Aan de bancaire financiering lagen twee identieke kredietovereenkomsten met beide banken ten grondslag met exact dezelfde tarieven, convenanten en standaardvoorwaarden. De verhouding tussen de twee banken was geregeld d.m.v. een intercreditor-overeenkomst.
herfinanciering, arrangement met met drie banken
In april 2020 zijn we een herfinanciering overeengekomen, waarmee een financieringsarrangement is afgesloten met drie banken: ING Bank N.V., Deutsche Bank AG en de Coöperatieve Rabobank U.A., in gelijke verhouding. Dit arrangement bestaat uit drie delen:
Faciliteit A: ter grootte van € 24 miljoen Faciliteit B: Bulletlening ter grootte van € 36 miljoen Faciliteit C: een rekeningcourant ter grootte van € 30 miljoen
additionele financiering onder Garantie Ondernemingsfinanciering
Als gevolg van de coronapandemie heeft RAI Holding B.V. per december 2020 een additionele financiering afgesloten van in totaal € 20 miljoen met de eerder genoemde banken. Deze additionele financiering kent een looptijd van 3 jaar en is gebaseerd op de Garantie Ondernemingsfinanciering (GO-C financiering). Deze GO-C financiering is een faciliteit waarbij de staat voor 80% garant staat. Voor verdere informatie zie de toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december 2020, onder 'langlopende leningen'.
Voor financiering van zonnepanelen zijn in 2014 twee leningen aangegaan: één met Triodos Bank en één met het Amsterdams Investeringsfonds van de Gemeente Amsterdam. De omvang van beide leningen samen bedraagt eind 2020 € 0,3 miljoen.
Voor een verdere toelichting op de financieringsposities verwijzen we u naar de toelichting op de geconsolideerde balans, in de jaarrekening (1.1.7 en 1.1.8).
65
Steunmaatregelen coronapandemie GO-C financiering, NOWregelingen, uitstel van betaling belasting
De GO-C financiering is een van de steunmaatregelen waar we gebruik van maakten om de coronapandemie het hoofd te bieden. De andere steunmaatregelen waar we gebruik van maakten gemaakt, zijn:
NOW 1, 2 en 3: een steunmaatregel waarbij een deel van de loonkosten wordt gecompenseerd, bedoeld voor werkgevers die te maken hebben met een omzetverlies van tenminste 20% Bijzonder uitstel van betaling vanwege de coronacrisis. Inmiddels hebben we bevestiging van de belastingdienst dat bijzonder uitstel verkregen is voor die belastingen die daarvoor in aanmerking komen In 2021 komen we ook in aanmerking voor de tegemoetkoming vaste lasten (TVL). Deze regeling is bedoeld om een tegemoetkoming te krijgen voor de vaste lasten voor werkgevers die minimaal 30% omzetverlies hebben. Inmiddels is de benodigde aanvraag ingediend.
66
Vooruitblik 2021
Bij aanvang van 2021 zijn alle ogen in de wereld gericht op vaccinatie. Gaat het lukken om snel en veel te leveren? Zijn de vaccins zo doeltreffend als uit de eerste grootschalige onderzoeken blijkt? Lukt het Nederland om de prikken in hoog tempo te zetten? Het ziet er naar uit, met nieuwe en meer besmettelijke virus-mutaties die op de loer liggen, dat grootschalige vaccinatie de voorwaarde is om structureel uit de pandemie te komen. We hopen dat de zomer zijn bijdrage levert aan het herstel van de samenleving, allereerst in sociaal opzicht. We hebben grootschalig ingezet op het doorschuiven van evenementen die in de lockdown waren gepland. Er staat ons een drukke tweede helft van het jaar te wachten.
Opschalen Het eerste door de Nederlandse eventsector georganiseerde Fieldlab testevenement, een zakelijke bijeenkomst met 500 deelnemers, vond in februari plaats in het Beatrix Theater in Utrecht. Sindsdien vonden diverse testevenementen plaats op verschillende locaties. De uitkomst tot nu toe biedt hoop: er is goed gekeken naar het gedrag van bezoekers en diverse maatregelen zijn grondig getest.
We zijn er klaar voor Het concept The Stage is Yours! is gereed om 1.175 bezoekers op een veilige en verantwoorde manier te ontvangen. Opschalen naar grotere evenementen met een verhuurbare vloeroppervlakte van ruim 116.000m2 is mogelijk. Ons coronaprotocol voorziet in de regels en richtlijnen die hiervoor gelden en helpt organisatoren, exposanten, leveranciers en bezoekers het welzijn en de veiligheid van alle betrokkenen borgen.
Scenario Op basis van de op dit moment meest realistisch geachte inzichten verwachten we dat na de zomer van 2021 weer zakelijke - en publieke evenementen zijn toegestaan en worden gehouden. We verwachten dat hierbij in 2021 nog aanvullende coronamaatregelen noodzakelijk zijn. Op de volgende pagina beschrijven we de uitgangspunten die we hanteren voor onze toekomstverwachtingen. Tot de RAI weer in een normale situatie kan functioneren, blijft het viersporenbeleid van kracht.
Tot slot De directie dankt alle stakeholders voor hun betrokkenheid, inzet en begrip. We danken onze medewerkers voor hun inzet, creativiteit en uithoudingsvermogen. Gelukkig zijn vele medewerkers die we in de reorganisatie helaas moesten laten gaan weer elders gestart. Onze collega's waarvoor dit nog niet geldt, wensen wij in het bijzonder heel veel succes.
67
Een bijzonder woord van dank gaat uit naar John van de Steen. Sinds 2011 is hij als toezichthouder actief. de De directie is hem zeer erkentelijk voor de wijze waarop hij zijn rol als vicevoorzitter en commissaris heeft weten in te vullen.
Amsterdam, 6 april 2021
Directie RAI Holding B.V, P. (Paul) Riemens, CEO M. (Maurits) van der Sluis, COO
Het concept The Stage is Yours!
Continuïteitsveronderstelling De directie verklaart dat bij het opstellen van de jaarrekening wordt uitgegaan van de veronderstelling dat de continuïteit van de onderneming is gewaarborgd.
De uitbraak van het coronavirus heeft wereldwijd tot één van de grootste crisissen sinds de Tweede Wereldoorlog geleid. De (gedeeltelijke) lockdowns in Nederland zorgen ervoor dat de verspreiding van het virus wordt beperkt waarmee wordt getracht de druk op de ziekenhuiszorg en het aantal sterfgevallen te beperken. Maar het leidt er ook toe dat bedrijfsactiviteiten in vele sectoren zijn geraakt en dat het gewone leven is veranderd. De overheid is daarbij continu op zoek naar de balans van wat wel kan en wat niet kan. Deze situatie kan per dag veranderen. Bij dagtekening van dit jaarverslag zitten we nog in lockdown. Tot en met begin mei vinden zeker
68
geen evenementen plaats. Niemand weet wat er de maanden daarna gaat gebeuren. Ook na de introductie van succesvolle vaccins, begin 2021, zal het economisch herstel tijd kosten en kunnen effecten lang zichtbaar blijven. De gevolgen voor een belangrijk deel van de Nederlandse organisaties zijn groot. Zo ook voor ons.
Viersporenbeleid Bij aanvang beloofde 2020 voor ons een bijzonder goed jaar te worden. De jaarkalender was nagenoeg volledig gevuld. De snelle verspreiding van het coronavirus verstoorde dit vooruitzicht. Gedurende 2020 hebben bestuur, management en medewerkers met de hoogste prioriteit gewerkt aan een viersporenbeleid. In het voorwoord en in het eerste onderdeel van het verslag van de directie lichten we dit uitvoerig toe.
Analyse Het bestuur en het management hebben voor de onderbouwing van de continuïteitsveronderstelling een analyse gemaakt. Op basis van de op dit moment meest realistisch geachte inzichten blijkt hieruit dat we na afloop van de huidige regelingen met overheidssteun ook het komend jaar op eigen kracht aan haar verplichtingen kan voldoen. Banken hebben als gevolg van de coronapandemie een ‘waiver’ gegeven voor het overschrijden van eerder overeengekomen condities. Deze is minimaal geldig tot het derde kwartaal van 2021. In de analyse worden de volgende uitgangspunten gehanteerd:
Na de zomer van 2021 worden weer zakelijke - en publieke evenementen toegestaan en gehouden. In 2021 zullen nog aanvullende maatregelen noodzakelijk zijn voor het houden van evenementen. Voor 2021 wordt uitgegaan van een omzetniveau van ongeveer € 77 miljoen. Dat is ongeveer 55% van de behaalde omzet in het vergelijkende jaar 2019. Voor 2021 wordt uitgegaan van steunmaatregelen ter grootte van ongeveer € 8,4 miljoen. In 2022 worden evenementen gedurende het gehele jaar toegestaan en gehouden. Voor 2022 wordt niet uitgegaan van enige vorm van steunmaatregelen. De aflossingen van de langlopende leningen zijn gebaseerd op het afgesproken aflosschema na afsluiting van de GO-C financiering. In lijn met de vereisten van de bankfinanciering wordt noch dividend toegekend noch uitgekeerd.
Scenario's Om de impact van andere scenario's op de continuïteit van de onderneming door te rekenen, hebben we ook een analyse gemaakt waarin we pas bij aanvang van oktober 2021 (scenario Q3) of januari 2022 scenario (Q1) kunnen starten.
Conclusie Bij een bedrijf als RAI Amsterdam dat op het gebied van omzet grotendeels stilstaat van overheidswege, zijn er -zoals bij ieder bedrijf in een dergelijke situatie- vragen over de continuïteit. De huidige conclusie van het bestuur, gestoeld op de analyse en huidige inzichten, is echter dat de organisatie de gevolgen op eigen kracht verwacht te kunnen oplossen.
69
#03
Bericht van de rvc
"Veel dank aan de RAI in het bijzonder dat zij ondanks deze onzekere toekomst een creatieve denkkracht heeft die bewonderingswaardig is" Femke Halsema, burgemeester Amsterdam 70
Voorwoord Geachte stakeholder van de RAI, beste lezer, Ook voor ons als rvc was 2020 een bijzonder jaar. De voorbode van de eerste twee maanden van 2020 beloofde een geweldig jaarresultaat, tot begin maart de impact van covid-19 op de bedrijfsvoering van de RAI duidelijk werd. Vanaf maart hebben we de frequentie van onze vergaderingen, maar vooral die van de informele gesprekken, opgevoerd. Als rvc hebben we continu de vinger aan de pols gehouden en de directie waar mogelijk met raad en daad bijgestaan. De veranderde omstandigheden noopten tot een zware reorganisatie en verscherpte financiële controle en toezicht. Meer dan ooit hebben wij de rol van sparringpartner voor de directie ingenomen.
Het financiële resultaat in 2020 is door covid-19 ronduit slecht. Toch heeft dit jaar ook positieve kanten: De RAI heeft in rap tempo technologische innovaties geïntroduceerd en nieuwe verdienmodellen bedacht die ons in de toekomst zullen helpen. Daarnaast kunnen we concluderen dat de directie en de rvc, ook in tijden van crisis prima op elkaar zijn ingespeeld. Wij zien de toekomst, mede door de innovatiekracht en ambitie van de directie, optimistisch tegemoet.
Onze continue aandacht zal blijven uitgaan naar diversiteit en gelijke beloning voor gelijke functies bij de RAI.
Samenstelling RvC en commissies Met het vertrek van Roelf de Boer in 2019 en het op handen zijnde vertrek van John van der Steen in 2021, zijn wij op zoek gegaan naar twee commissarissen die complementair zijn aan de talenten van de twee overblijvende commissarissen Mariëlle de Macker en Annemarie Macnack-van Gaal. Onze zoektocht heeft geresulteerd in de aanstelling per 1 november 2020 van Michiel Boere en Otto Ambagtsheer tot lid van de rvc. Michiel is CFO van Uber Eats en heeft veel ervaring op het gebied van datatechnologie, innovaties en financiën. Otto is CEO van VIA Outlets en heeft veel ervaring op het gebied van vastgoed, retail, fusies en overnames, werken met strategische partners en investeerders. Met beiden aan boord zijn wij als rvc op volle sterkte.
Met de benoeming van beiden bestaat de auditcommissie uit Michiel Boere en John van der Steen en de remuneratie- en selectie- en benoemingscommissie uit Otto Ambagtsheer en Mariëlle de Macker.
Dit jaar was een zwaar jaar voor alle werknemers van de RAI. Zowel voor degenen die door de reorganisatie helaas hun baan verloren, als voor degenen die in dienst bleven maar collega’s zagen vertrekken en met lede ogen moesten toezien hoe het ene na het andere evenement of congres in de RAI gecanceld werd. Wij bedanken de medewerkers voor hun steun, inzet en vertrouwen.
Wij bedanken ook de directie, voor hun niet aflatende ambitie om van de RAI het beste beurzen- en evenementenbedrijf ter wereld te maken, in goede en in minder goede tijden.
Tot slot bedanken wij de aandeelhouders en overige stakeholders voor hun begrip, betrokkenheid en steun.
Mede namens mijn collega-commissarissen,
Annemarie Macnack-van Gaal, voorzitter
71
Verslag van de rvc Hierbij biedt de raad van commissarissen (rvc) het jaarverslag van RAI Holding B.V. aan.
De directie heeft het jaarverslag opgesteld. In dit jaarverslag is de jaarrekening over 2020 opgenomen. Deloitte Accountants B.V. heeft de jaarrekening gecontroleerd en voorzien van een controleverklaring.
Onze toezichthoudende rol Als rvc zijn wij verantwoordelijk voor het interne toezicht op de directie en op de algemene gang van zaken van de onderneming. Dit toezicht vullen wij gedurende het jaar in door een aantal vaste agendapunten, zoals:
het bespreken met de directie van het resultaat Year to Date (YTD) en de aandeelhoudersrapportage, een tweetal voortgangsrapportages waarin zowel financiële als niet-financiële doelstellingen worden gevolgd; het doorlopen van een business update van de directie in iedere rvc-vergadering waarin de belangrijkste gebeurtenissen uiteen zijn gezet met betrekking tot evenementen en klanten. Naast de vaste agendapunten behandelt de rvc gedurende een jaar een groot aantal specifieke onderwerpen, zowel tijdens reguliere rvc-vergaderingen als tijdens afzonderlijk informeel overleg onderling en met de directie. In 2020 was dat in het bijzonder het geval: vanaf het intreden van de coronacrisis begin maart 2020 hebben de rvc en directie veelvuldig contact gehad over de status van de onderneming, de mogelijke scenario’s en hoe de crisis het hoofd te bieden.
De belangrijkste zaken zoals besproken door de rvc staan hieronder samengevat, waarbij wordt aangegeven of deze voorbereidend zijn behandeld in de afzonderlijke rvc-commissies: de auditcommissie (AC), de selectie- en benoemingscommissie (SC) of de remuneratiecommissie (RC).
Business en venue De status van de business als gevolg van de coronacrisis Alternatieve verdienmodellen De scenario’s voor heropening van de RAI (AC) Strategie Het viersporenbeleid van de directie waarmee de coronacrisis het hoofd te bieden De herijking van het Masterplan 2030 in opdracht van de aandeelhouders Financieel De accountantsrapportage 2019 (AC) Het jaarverslag 2019, dat is besproken in bijzijn van de externe accountant (AC) Het dividendbesluit 2019 De omzetontwikkeling en kostenbesparingen (AC), onder andere aan de hand van de year
72
to date-rapportages Het auditplan 2020 (AC) Het jaarplan 2021, inclusief begroting en investeringen (AC) De herfinanciering 2020 en de GO-C financiering (AC) Veiligheid Ontwikkelingen rondom het safety & security-beleid (AC) Organisatie De herbenoeming van de directie De reorganisatie De medewerkerstevredenheid De pensioenregeling van RAI-medewerkers Risico- en compliancemanagement Het proces van en de ontwikkeling in Risk & Compliance-management (AC) De status van gebruiksmelding en vergunningen Governance Het reglement van de rvc, dat is geëvalueerd en ongewijzigd gebleven
Onze adviserende/klankbordrol In de adviesrol treedt de rvc op als sparringpartner voor de directie. Deze rol bleek in het boekjaar 2020 extra belangrijk door de uitdagingen van de onderneming als gevolg van de coronacrisis. In dat kader hebben de directie en rvc elkaar veelvuldig gesproken om de ontwikkelingen nauwgezet te volgen en de diverse crisisscenario’s te blijven toetsen op actualiteit en proportionaliteit.
Onze werkgeversrol Vanuit onze werkgeversrol heeft de rvc de volgende onderwerpen besproken:
Directie in februari 2020 vonden de evaluatiegesprekken van de twee directieleden over verslagjaar 2019 plaats (RC); afspraken over uitbetaling van de bonusuitkering aan de directie over 2019 in verband met de coronacrisis. Rvc Benoeming Otto Ambagtsheer en Michiel Broere Voorstel tot herbenoeming van Marielle de Macker De jaarlijkse zelfevaluatie (RC/SC) Aanvullende educatie van de rvc
73
Algemene vergadering De algemene vergadering kwam op 24 april 2020 bijeen en behandelde onder meer de volgende punten:
vaststelling van het jaarverslag en de jaarrekening over 2019; het besluit tot toevoeging van het gehele resultaat na belastingen over het boekjaar 2019 aan de algemene reserves in het eigen vermogen; het besluit tot decharge van de directie en rvc; een update van de impact van de coronacrisis; de aandeelhoudersrapportage Q4 2019; het jaarplan 2020, inclusief de begroting. De algemene vergadering verleende decharge aan de rvc voor het toezicht en aan de directie voor het gevoerde beleid. Bij de algemene vergadering waren de rvc en directie voltallig aanwezig.
Op 18 juni 2020 vond een buitengewone vergadering van aandeelhouders plaats waarin de volgende onderwerpen werden behandeld:
de vacatures in de rvc; het viersporenbeleid van de directie in het kader van de coronacrisis (inclusief de voorgenomen reorganisatie). Op 10 november 2020 vond opnieuw een buitengewone vergadering van aandeelhouders plaats waarin een update werd gegeven van het viersporenbeleid van de directie in het kader van de coronacrisis.
Naast voornoemde vergaderingen heeft de directie gedurende het jaar informeel contact gehad met de aandeelhouders over de status van de onderneming en zijn daarover reguliere schriftelijke updates gestuurd.
Over de rvc Samenstelling RvC en commissies De rvc bestaat formatief uit vijf leden en startte op 1 januari 2020 met drie leden. De benoeming van een commissaris op voordracht van aandeelhouder Gemeente Amsterdam is aangehouden in verband met de beoogde verkoop van aandelen door de gemeente. Op 1 november 2020 zijn Otto Ambagtsheer en Michiel Broere benoemd tot commissaris. De persoonlijke gegevens van de leden, inclusief hun lidmaatschap van de rvc-commissies, zijn vermeld in het hoofdstuk 'Welkom bij de RAI!', paragraaf 'Samenstelling rvc'.
Vrijwaring Alle commissarissen en directieleden zijn gevrijwaard door de onderneming.
74
Overleg rvc en commissies In 2020 heeft de rvc vier maal een reguliere vergadering gehouden. Bij alle vergaderingen waren alle commissarissen, statutaire directieleden, de financieel directeur en de secretaris van de vennootschap aanwezig. Naast de reguliere vergaderingen zijn er vier vergaderingen geweest van de AC en twee van de RC en SC. Ook alle leden van de commissies waren bij iedere commissievergadering aanwezig. Het aanwezigheidspercentage bedroeg voor iedere commissaris daarmee 100 procent.
Voorafgaand aan de reguliere vergaderingen vindt in de regel ook een vooroverleg van de commissarissen plaats. Daarnaast hebben leden van de rvc waar nodig ook buiten de vergaderingen onderling contact. Buiten de eerder genoemde vergaderingen met de directie heeft de rvc ook in beslotenheid vergaderd. Tijdens deze vergaderingen is vooral de impact van de coronacrisis besproken, alsmede de scenario’s en de aanpak daarvan.
De voorzitter van de rvc en de CEO zijn in het verslagjaar regelmatig bij elkaar geweest voor voortgangsgesprekken.
In juli en november heeft de voorzitter van de RC met de OR gesproken. De auditcommissie bereidt besluitvorming van de rvc voor en adviseert de rvc en de statutaire directie onder meer over haar bevindingen op het gebied van financiën, interne risicobeheersing en controlesystemen, risicoanalyse, toepassingen van informatietechnologie (IT) en de werkzaamheden en aanbevelingen van de accountant. De commissieleden, de CEO en financieel directeur waren bij alle vergaderingen aanwezig. Ook de COO was bij het merendeel van de vergaderingen present. Het conceptverslag van de auditcommissie vormde een vast agendapunt in iedere eerstvolgende vergadering van de rvc. Daarin werd de rvc telkens geadviseerd over de door haar te nemen en door de auditcommissie voorbereide besluiten. De voorzitter van de auditcommissie en de financieel directeur zijn in het verslagjaar regelmatig bij elkaar geweest voor voortgangsgesprekken.
Tot de taak van de remuneratiecommissie behoort het doen van een voorstel aan de rvc en voorbereiden van verantwoording betreffende het te voeren bezoldigingsbeleid en de vaststelling van de daadwerkelijke bezoldiging van de leden van de statutaire directie. De remuneratiecommissie heeft twee keer vergaderd. Onderwerp van deze vergaderingen was vooral de reorganisatie en het contact met CEO en COO.
Tot de taak van de selectie- en benoemingscommissie behoort het opstellen van selectiecriteria en benoemingsprocedures inzake commissarissen en directieleden, het ten minste eenmaal per jaar beoordelen van de omvang en samenstelling van de rvc en de statutaire directie van de vennootschap en het doen van voorstellen betreffende profielschets van de rvc, het ten minste eenmaal per jaar beoordelen van het functioneren van individuele commissarissen en directieleden en hierover rapporteren aan de rvc, het doen van voorstellen voor (her)benoemingen en het toezicht houden op het beleid van de directie inzake selectiecriteria en benoemingsprocedures voor het hoger management. De selectie- en benoemingscommissie heeft twee keer vergaderd.
75
Aanbieding jaarverslag en jaarrekening 2020 De auditcommissie heeft de jaarrekening en het jaarverslag uitvoerig besproken met de directie en de externe accountant Deloitte. Vervolgens heeft de rvc het jaarverslag met de directie besproken.
De rvc stemt in met de jaarrekening 2020 die op 20 april 2020 tijdens de algemene vergadering ter vaststelling worden voorgelegd. De rvc stelt voor dat de jaarrekening wordt vastgesteld, dat aan de directie decharge wordt verleend voor het gevoerde beleid en dat aan de RvC decharge wordt verleend voor het gehouden toezicht.
Tot slot Zoals uit het voorwoord bij dit verslag blijkt, dankt de rvc de medewerkers en directie voor hun inzet in 2020. Daarnaast dankt de raad alle stakeholders voor hun betrokkenheid.
Amsterdam, 6 april 2021
Raad van commissarissen RAI Holding B.V.
A.M.H. (Annemarie) Macnack-van Gaal, voorzitter J.W.Th. (John) van der Steen, vicevoorzitter O. (Otto) Ambagtsheer M.P. (Michiel) Boere W.C.M. (Mariëlle) de Macker
76
77
#04
Governance en risicomanagement
"Laten we de inzichten en alle slimme ideeën van ondernemers in onze stad, samen met het Rijk, benutten om de routekaart nog wat scherper te stellen. Want Amsterdammers moeten elkaar straks weer kunnen ontmoeten en ondernemers snakken naar perspectief. Het Rijk bepaalt het tempo, laten wij kijken naar hoe het slimmer kan" Victor Everhardt, wethouder Economische Zaken, Amsterdam 78
Corporate governance
RAI HOLDING B.V. RAI Holding B.V. is een besloten vennootschap naar Nederlands recht. Onze governance is gebaseerd op Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek, de statuten, diverse interne reglementen en de Nederlandse Corporate Governance Code 2016.
STRUCTUUR RAI Holding B.V. kent in haar governancestructuur een algemene vergadering, rvc, directie en ondernemingsraad.
Juridische structuur RAI Holding B.V. en haar groepsmaatschappijen
RAI Holding B.V. is een houdstermaatschappij. In de jaarrekening is weergegeven welke vennootschappen eigendom zijn van RAI Holding B.V. Indien in dit jaarverslag ‘RAI Amsterdam’ wordt genoemd, wordt verwezen naar RAI Holding B.V. en al haar groepsmaatschappijen.
Statuten De meest recente statuten van RAI Holding B.V. dateren van 18 juli 2008. De laatste statuten van dochtervennootschap RAI Amsterdam B.V. dateren van 2 juni 2015.
Corporate Governance Code code onderschreven
De directie en de rvc onderschrijven de Nederlandse Corporate Governancecode 2016. De directie en de rvc passen de daarin opgenomen principes en ‘best practice’-bepalingen toe, voor zover deze op RAI Holding B.V. van toepassing kunnen worden verklaard.
‘leg uit’
In enkele gevallen zijn de principes en ‘best practice’-bepalingen niet van toepassing omdat RAI Holding B.V. niet beursgenoteerd is en slechts twee aandeelhouders heeft. De volgende aanbevelingen uit de Code worden om deze reden niet of niet geheel gevolgd:
bepaling 2.8.3 (openbare mededeling standpunt bij overnamesituatie); principe 4.2 (Informatieverschaffing en voorlichting aan de algemene vergadering). Daarnaast is er bij RAI Holding B.V. een afwijking van de Code voor wat betreft de duur van de arbeidscontracten van de directie. De directie heeft arbeidsovereenkomsten voor onbepaalde tijd. De bestuurdersovereenkomst is echter opgesteld voor vier jaar, waarmee de code wel wordt gevolgd:
bepaling 2.2.1 (Benoemings- en herbenoemingstermijnen bestuurders).
79
Governance Raad van Commissarissen rvc-reglement geeft uitvoering aan Nederlandse Corporate Governance Code
In het reglement van de rvc en zijn commissies wordt op twee manieren verwezen naar hoofdstukken, principes en bepalingen uit de Corporate Governance Code 2016. Op de eerste plaats wordt een groot deel van de code onderdeel gemaakt van het reglement zelf. Op de tweede plaats staat in het reglement dat de rvc en directie de Corporate Governance Code onderschrijven. Door hoofdstukken, principes en bepalingen onderdeel te laten zijn van het reglement, heeft de code niet alleen achteraf (in de verantwoording) zijn werking maar ook vanuit de reglementen bepaalde bevoegdheden. Het rvc-reglement staat gepubliceerd op de website www.rai.nl.
Taak houden van toezicht en
De taak van de rvc is het houden van toezicht op het beleid van de directie en de algemene gang
vervullen van werkgevers- en
van zaken bij de RAI en de met haar verbonden onderneming(en). Naast het houden van toezicht
adviesrol
vervult de rvc de werkgeversrol. Deze rol bestaat uit het zijn van werkgever voor de directie en het volgen van beloningsverhoudingen en de cultuur in de organisatie. Ook heeft de rvc een adviesrol, van waaruit de directie met raad terzijde wordt gestaan. De rvc richt zich bij de vervulling van haar taak naar het belang van RAI Amsterdam en de verbonden onderneming(en) en weegt de belangen van bij de vennootschap betrokkenen af. De rvc is zelf verantwoordelijk voor de kwaliteit van zijn functioneren.
Omvang en samenstelling vijf personen
De rvc bestaat uit ten minste drie maar bij voorkeur vijf leden. Omdat het standpunt van de aandeelhouder Gemeente Amsterdam tot oktober 2019 was dat zij bezig was met de verkoop van haar aandelen in RAI Holding B.V., is invulling van de vacature van commissaris met voorkeursrecht van deze aandeelhouder aangehouden.
profielschets regelt samenstelling
De profielschets heeft betrekking op de samenstelling van de rvc. De rvc bespreekt deze profielschets bij iedere wijziging met de algemene vergadering en de ondernemingsraad. De profielschets staat gepubliceerd op de website van RAI Amsterdam (www.rai.nl).
borging van onafhankelijk en kritisch opereren
De rvc is zodanig samengesteld dat de leden ten opzichte van elkaar, de directie en welk deelbelang dan ook onafhankelijk en kritisch kunnen opereren, in overeenstemming met de Corporate Governance Code. Elke commissaris dient geschikt te zijn om de hoofdlijnen van het totale beleid te beoordelen. De commissarissen beschikken gezamenlijk over de specifieke deskundigheid en de hiertoe beschreven competenties die noodzakelijk zijn voor de vervulling van hun taak. De rvc streeft ernaar dat zij is samengesteld op zodanige wijze dat de continuïteit is gewaarborgd alsmede dat zij naar leeftijd, ervaring en man/vrouwverhouding, evenwichtig is samengesteld.
Commissies drie commissies ingesteld
Omdat de rvc in haar volledige samenstelling uit meer dan vier leden bestaat, zijn – conform het reglement – drie kerncommissies ingesteld, te weten: een auditcommissie, een remuneratiecommissie en een selectie- en benoemingscommissie. De commissies worden door de
80
rvc ingesteld en samengesteld. De (gehele) rvc blijft verantwoordelijk voor besluiten, ook als deze zijn voorbereid door één van de commissies. De reglementen van de commissies zijn gepubliceerd op de website van RAI Amsterdam. De deelname van commissarissen aan commissies (personele samenstelling van de commissies) is weergegeven in het hoofdstuk In vogelvlucht in de paragraaf Samenstelling rvc en directie.
Rooster van aftreden Commissarissen worden benoemd voor een periode van vier jaar waarna zij kunnnen worden herbenoemd voor een periode van vier jaar. Na acht jaar kunnen commissarissen maximaal twee keer worden herbenoemd voor een benoemingstermijn van twee jaar. Herbenoeming na acht jaar moet worden gemotiveerd in het verslag van de rvc.
Het rooster van aftreden is hieronder weergegeven en staat gepubliceerd op de website van RAI Amsterdam.
Rooster van aftreden Maximum is drie termijnen (4+4+2+2)
Naam
Datum (her)benoemd
Huidige
Aankomend voorstel tot
termijn
aftreden of (her)benoeming: de 1e Algemene Vergadering na:
J.W.Th. van der Steen
07-04-2011 (1e termijn)
3e
16-04-2021
2e
16-12-2023
07-04-2015 (2e termijn) 16-04-2019 (3e termijn; 2jaar) A.M.H. (Annemarie) Macnack-van Gaal
15-09-2015 (1e termijn), 16-12-2019 (2e termijn)
O. (Otto) Ambagtsheer
01-11-2020 (1e termijn)
1e
01-11-2024
M.P. (Michiel) Boere
01-11-2020 (1e termijn)
1e
01-11-2024
W.C.M. (Mariëlle) de Macker
17-03-2017 (1e termijn),
2e
17-03-2025
17-03-2021 (2e termijn)
Opleiding nieuwe commissarissen doorlopen een introductieprogramma
Elk lid van de rvc volgt na benoeming een door RAI Amsterdam samengesteld en gefinancierd introductieprogramma, waarin aandacht wordt besteed aan: algemene financiële en juridische zaken, de financiële verslaggeving door de vennootschap, specifieke aspecten die eigen zijn aan RAI Amsterdam en de ondernemingsactiviteiten en de verantwoordelijkheden van de leden van de rvc. In het verslagjaar is in verband met Corona sprake geweest van een beperkte introductie van de heren Ambagtsheer en Boere.
81
Tevens vindt eenmaal per jaar overleg plaats over eventueel tijdens de benoemingsperiode van vaststelling benodigde
commissarissen gewenste/benodigde (aanvullende) educatie.
aanvullende educatie
Aandelen, opties, leningen geen persoonlijke leningen en/of garanties aan commissarissen verstrekt
Aan een commissaris zijn geen aandelen en/of opties of vergelijkbare rechten tot het verkrijgen van aandelen in het kapitaal van de vennootschap toegekend. Er zijn geen persoonlijke leningen en/of garanties aan commissarissen verstrekt.
Bezoldigingsbeleid & bezoldiging in verslagjaar weergegeven in jaarrekening
De bezoldiging is weergegeven in de jaarrekening, in de paragraaf 'toelichting op de
en remuneratierapport
geconsolideerde jaarrekening'. Hierin is het remuneratiebeleid weergegeven en vindt verantwoording plaats over de toepassing hiervan in het verslagjaar.
Governance directie Het reglement van de directie is laatstelijk gewijzigd op 25 juni 2014. Dit reglement is opgesteld op grond van artikel 13 lid 3 van de statuten van de vennootschap en dient ter aanvulling op de regels en voorschriften die op de directie van toepassing zijn op grond van Nederlands recht of de statuten van de vennootschap. De taak van de directie, alsmede zijn werkwijze, zijn opgenomen in het reglement. Het directiereglement staat gepubliceerd op de website van RAI Amsterdam (www.rai.nl).
Aandelen, opties, leningen geen aandelen, opties, leningen of garanties verstrekt
Aan een directielid zijn geen aandelen en/of opties of vergelijkbare rechten tot het verkrijgen van aandelen in het kapitaal van de vennootschap toegekend. Er zijn geen persoonlijke leningen en/of garanties verstrekt.
Bezoldigingsbeleid & bezoldiging in verslagjaar Ook de bezoldiging van de directie is weergegeven in de jaarrekening, in de paragraaf 'toelichting op de geconsolideerde jaarrekening' en in het remuneratierapport.
Managementstructuur De statutaire directie telt twee personen en vormt samen met zes titulaire directeuren en drie business support managers het beleidsteam. In onderstaand organogram is het beleidsteam weergegeven, waarbij de statutaire directie en directors in rood zijn weergegeven en de business support managers in grijs.
82
Organigram RAI Amsterdam
Governance medewerkers Gedragscode normen die worden gesteld
RAI Amsterdam is zich bewust van haar maatschappelijke rol en de daaruit voortvloeiende verantwoordelijkheden tegenover alle partijen. Het handelen van RAI Amsterdam en haar medewerkers is gestoeld op de door RAI Amsterdam geformuleerde kernwaarden en business principes. In de gedragscode wordt duidelijkheid gegeven door het beschrijven van de normen die worden gesteld met betrekking tot het doen en laten van iedereen die namens RAI Amsterdam naar buiten treedt. De instructie die de gedragscode geeft is onvoorwaardelijk en wordt niet beïnvloed door financiële doelstellingen. De gedragscode is in werking getreden op 1 september 2006 en staat gepubliceerd op de website van RAI Amsterdam (www.rai.nl).
Klokkenluidersregeling procedure tot vermelden van
In het klokkenluidersreglement is vastgelegd hoe medewerkers vermoedens van misstanden
vermoedens van misstanden
kunnen melden bij hun werkgever. In de regeling wordt de procedure beschreven die de werkgever zal volgen en is bepaald dat de werknemer die met in achtneming van de bepalingen te goeder trouw een vermoeden van misstanden meldt, hierdoor op geen enkele wijze in zijn of haar positie wordt benadeeld als gevolg van het melden daarvan. Het klokkenluidersreglement is in werking getreden op 1 september 2006 en staat gepubliceerd op de website van RAI Amsterdam (www.rai.nl).
83
Risicomanagement
RISICOANALYSE EN CONTROLE
In 2020 heeft RAI Amsterdam haar risicomanagementactiviteiten verder versterkt. Er wordt beleidsmatig gewerkt aan het structureel en systematisch beheersen van risico’s. Risicomanagement is ingebed in de strategische en operationele processen. Het integraal risicomanagementsysteem omvat alle niveaus van de bedrijfsvoering en alle onderdelen van de organisatie. Risico’s en beheersmaatregelen worden periodiek geanalyseerd, vastgelegd in een register en gemonitord. Een risk&compliance-board overziet elk kwartaal de voortgang. Hieraan neemt het bestuur, het senior management en de Risk & compliance officer deel.
De directie ziet toe op de effectieve werking van dit systeem en streeft samen met de organisatie naar voortdurende verbetering en versterking. Het ligt voor de hand dat de COVID-pandemie ertoe heeft geleid dat naast de structurele doorontwikkeling van het integrale risicomanagement vooral veel aandacht uitging naar acuut crisismanagement. De COVIDpandemie was voor de RAI een onvoorziene crisis, toch kon zij in 2020 gebruik maken van reeds eerder ontwikkelde risicobeheersmaatregelen, waardoor de impact beter beheersbaar is gebleken.
Focus op realiseren doelstellingen reduceren van de kans en/of van de impact
Risicomanagement en interne controle zijn dynamische processen. RAI Amsterdam wenst met een redelijke mate van zekerheid de risico's die kunnen optreden bij het realiseren van strategische, tactische en operationele doelstellingen in kaart te brengen en te beheersen. Beheersmaatregelen die in dit kader worden getroffen, zijn gericht op het reduceren van de kans dat het risico zich voordoet en/of het reduceren van de impact die het risico bij optreden teweegbrengt.
goede inbedding in bedrijfsprocessen en integrale toepassing van belang
onzekerheden
Om het risicomanagement goed te laten functioneren, is van belang dat het goed is ingebed in de bedrijfsprocessen en integraal wordt toegepast. Het risicomanagementsysteem dat de RAI heeft ingericht, is gebaseerd op de principes en uitgangspunten van onder andere ISO 31000 en COSO.
Hoewel we dit zoveel mogelijk proberen te beperken, kan niet worden uitgesloten dat risico’s die momenteel niet onderkend worden of nu niet als significant worden beschouwd, later een belangrijk negatief effect kunnen hebben op het vermogen van de RAI om haar doelstellingen te realiseren. De Covid-pandemie heeft dit eens te meer aangetoond.
Risicohouding en -bereidheid risico's nemen hoort bij ondernemerschap
Ondernemerschap is een van de kernwaarden van de RAI. Daarbij hoort de bereidheid tot het op beheerste wijze nemen van risico’s. Het doel van het risicomanagement is dan ook niet het uitsluiten van risico’s, maar het verkrijgen van inzicht zodat optimaal kan worden ingespeeld op kansen en bedreigingen.
84
grenzen risicobereidheid
RAI Amsterdam stelt wel grenzen aan haar risicobereidheid. Zo mogen financiële risico’s niet de financiële weerbaarheid van de RAI in gevaar brengen. En streeft de RAI te allen tijde een gezonde veiligheidsmarge met betrekking tot haar belangrijkste financieringsratio (net debt/EBITDA) van 15% na. Dit impliceert een voortdurende beschikbaarheid van gecontracteerde financieringscapaciteit van minimaal 10 miljoen euro, als liquiditeitsbuffer. Deze buffer heeft in 2020 zijn waarde aangetoond.
RAI Amsterdam wil een veilige ontmoetingsplaats zijn en is zich bewust van haar verantwoordelijkheid voor het veilig, gezond en toegankelijk houden van haar locaties en evenementen. Daarbij wil de RAI veiligheids- of gezondheidsrisico’s zoveel mogelijk beperken. Naleving van wet- en regelgeving is tevens het uitgangspunt. RAI streeft ernaar de risico’s van non-compliance zoveel mogelijk te minimaliseren en hanteert een zeer lage tolerantie op dit gebied.
Integriteit is belangrijk en RAI Amsterdam hanteert een nultolerantiebeleid ten aanzien van omkoping en corruptie.
Schematisch kan de risicohouding van RAI Amsterdam als volgt weergegeven worden.
Risicohouding RAI Amsterdam
Organisatie volgens 'Three lines of defence'-model Bij de inrichting van het risicomanagementsysteem hanteert RAI Amsterdam het 'three lines of defence'-model. Dit stelsel van maatregelen bestaat uit drie ‘lines of defence’: de uitvoerende lijn, de risicomanagementfunctie en de internal auditfunctie.
85
first line: operationele management
De ‘first line of defence’ is primair verantwoordelijk voor het operationele management en neemt het eigenaarschap voor het beheersen van de risico’s in de operatie. Deze beheersing wordt vormgegeven door een adequate inrichting van de organisatie waarbij niet alleen structuur en processen, maar ook cultuur een rol speelt.
second line: risk &
De ‘second line of defence’ wordt ingevuld door de risk & compliance-functie die toeziet op de
compliance-functie
inrichting en het functioneren van het risicomanagementsysteem. De tweede lijn rapporteert aan de directie en het lijnmanagement.
third line: internal audit
De ‘third line of defence’ wordt vormgegeven door een onafhankelijke internal audit-functie. Op basis van een jaarlijks te actualiseren internal audit-plan ziet deze functie toe op opzet, bestaan en werking van de administratieve organisatie, interne controle en beheersmaatregelen.
Momenteel kent RAI Amsterdam een internal audit-aanpak die zich beperkt tot ISO-certificeringen. In 2021 wil RAI de verdere uitbouw van de internal audit-aanpak ontwerpen en vaststellen.
'Three lines of defence'-model
Toezicht Intern: rvc
De rvc ziet onder andere toe op de bedrijfsvoering van RAI Amsterdam. De raad keurt (wijzigingen in) het risicomanagementbeleid goed. Risicomanagement staat op regelmatige basis geagendeerd in de auditcommissie- en rvc-vergaderingen. De rvc is opdrachtgever voor de externe accountant en keurt jaarlijks het audit plan van de externe accountant goed.
extern: accountant
De externe accountant fungeert ook als toezichthouder en ziet door controle op basis van een jaarlijks te actualiseren auditplan toe op opzet, bestaan en werking van de administratieve organisatie en interne controle. De externe accountant rapporteert met een managementletter aan de rvc en een accountantsverklaring in het jaarverslag.
86
Risico’s strategische risico’s
In 2020 heeft een actualisering van de risico-inventarisatie en -beoordeling plaatsgevonden. Een en ander in het licht van de actuele ontwikkelingen en crisissituatie en de bijgestelde doelstellingen van de organisatie. Door de nadrukkelijke koppeling aan de geactualiseerde doelstellingen van RAI Amsterdam versterkt het risicomanagement de crisisbeheersing en het prestatiemanagement. In totaal 18 risico’s worden het meest relevant geacht.
De onzekerheid met betrekking tot de Covid-problematiek is in dit overzicht in hoofdzaak geschaard onder wijzigende omgevingsfactoren.
huidige kans en huidig gevolg
Bij de beoordeling van de actualiteit van de risico’s voor RAI Amsterdam worden zowel de huidige kans op het voordoen van een mogelijke gebeurtenis alsook het huidige gevolg (gemeten in geld) dat deze gebeurtenis voor RAI Amsterdam heeft, betrokken.
beoordeling impact risico
De combinatie huidige kans en huidig gevolg bepaalt of het actuele risiconiveau als laag, medium of hoog wordt beoordeeld. In de beoordeling wordt expliciet rekening gehouden met de controles en maatregelen die genomen zijn om het bedoeld risico te mitigeren. De bepaling van kans en gevolg zijn weergegeven in de matrixtabel. De letters in de matrix geven het type risico aan waarbij S staat voor strategische risico’s, O voor operationele en F voor financiële risico’s. De bijbehorende nummers verwijzen naar de risico’s zoals hierboven staan vermeld. De gebruikte kleuren staan voor: laag risiconiveau (blauw), medium risiconiveau (grijs) en hoog risiconiveau (rood).
Belangrijkste risico's en mitigerende maatregelen
Toenemende concurrentie strategisch portefeuillebeleid
Het commerciële speelveld en de concurrentiële positie van RAI Amsterdam kunnen geraakt
en ontwikkelen new business
worden door acties of ontwikkelingen bij de concurrerende partijen en mogelijke partners op de markt. De Corona-crisis versterkt deze ontwikkelingen in de markt. Daarom heeft RAI Amsterdam
87
een strategisch portefeuillebeleid ontwikkeld en de marktpositie van haar portfolio scherp in beeld. De merites en voorwaarden met betrekking tot mogelijke partners zijn in kaart gebracht. Dit wordt vertaald in een marktstrategie per domein. Het New business-proces is gericht op het ontwikkelen van nieuwe proposities, al dan niet in partnership.
Wijzigende omgevingsfactoren vier sporen om het hoofd te bieden aan de Covidpandemie
De Covid-pandemie heeft de RAI in het hart geraakt. De pandemie is daarmee de meest relevante externe omgevingsfactor met immense gevolgen. Hoe deze crisis zich verder ontwikkelt is ongewis, de impact op de RAI betreft niet alleen de korte termijn, maar ook de lange termijn. Het is onzeker hoe en wanneer de terughoudendheid met betrekking tot reizen en evenementenbezoek zal zijn afgenomen, maar de RAI gelooft in de kracht van de persoonlijke ontmoeting. Om aan de Covid-crisis het hoofd te bieden heeft de RAI een crisismanagementorganisatie ingericht en ingezet op viertal sporen. Deze sporen zijn; inzetten op snelle heropening van de RAI, focus op financiële continuïteit, versneld ontwikkelen van nieuwe verdienmodellen en het verder moderniseren van de venue tot een aantrekkelijke multifunctionele locatie. Concreet is dit vertaald in onder meer het uitwerken van Covid-protocollen, focus op cashmanagement, bezuinigingen en reorganisatie, vervroegde herfinanciering, gebruik maken van Covid-gerelateerde ondersteuning zoals de NOW en de GO-C, inzet op digitale en hybride evenementen en doorontwikkeling van het logistiek concept voor de RAI.
Strategie-executie en changemanagement strategische- en operationele
In een turbulent jaar is strategische- en operationele wendbaarheid van levensbelang. De RAI
wendbaarheid
heeft hieraan vorm gegeven door in een vroeg stadium een crisisorganisatie in te richten. Het reeds bestaande crisismanagementprotocol kon daarvoor worden ingezet. Een strategische herijking heeft plaatsgehad en is vertaald naar een vier sporen-beleid. De risico’s en onzekerheden daaromtrent zijn systematisch in beeld gebracht. De afstemming met de diverse stakeholders (aandeelhouders, RvC, Gemeente en OR) werd geïntensiveerd. Een reorganisatie is voorbereid en uitgevoerd. Door middel van transitieplannen per afdeling zijn de effecten en risico’s beheersbaar gemaakt. De flexibele schil kon worden afgebouwd. dit leverde bedrijfseconomisch een belangrijke bijdrage om aan de crisis het hoofd te bieden. Een commerciële task force heeft zich ingezet op de klantrelatie en het managen van verplaatsingen en annuleringen van evenementen. De daartoe relevante bepalingen uit de standaard contracten gaven daarbij veel houvast en mitigeerden de nadelige effecten. Een operationele taskforce richtte zich op het ontwikkelen van Covid-protocollen en het managen van de gevolgen voor medewerkers en venue. Het innovatieplatform richtte zich op de versnelde doorontwikkeling van nieuwe verdienmodellen, zoals digitale en hybride evenementen. De IT infrastructuur werd aangepast om de thuiswerksituaties beter te faciliteren. En de financiële taskforce begeleidde de diverse programma’s, maakte scenario-analyses, bracht focus aan op beheersing van de kasstromen en slaagde erin de financiering van de RAI te continueren en uit te breiden.
Financiële risico’s maximale focus op cashflows
Financiële risico’s vinden doorgaans hun oorsprong in onderliggende strategische, operationele of compliance risico’s. De beheersmaatregelen vinden plaats binnen het spectrum van financieel management en treasury. De RAI heeft in 2020 gereageerd op de Covid-crisis met een bezuinigingsprogramma, met een maximale focus op cashflows. De lopende leningportefeuille is
88
vervroegd geherfinancierd, dit heeft geresulteerd in een flexibeler commitment en verlenging van de looptijd. Tevens heeft de RAI gebruik gemaakt van de NOW regeling en is eind 2020 een GO-C financiering aangetrokken.
Het cashmanagement is geïntensiveerd en door middel van scenariogebaseerde planning wordt de organisatie door deze turbulente periode geloodst.
Cybercrime cybersecurity-beleid gedefiniëerd, maatregelen in uitvoering
Cybercrime vormt wereldwijd een van de grootste bedreigingen voor ondernemingen. RAI Amsterdam is daarvoor evenmin immuun. Daarom heeft RAI Amsterdam een cybersecurity-beleid gedefiniëerd en neemt zij de organisatorische en fysieke maatregelen om dit risico zo veel mogelijk te mitigeren. Een periodieke externe toets op de deugdelijkheid van deze maatregelen maakt onderdeel uit van deze aanpak.
Safety en security integraal veiligheidsmanagementsysteem ontwikkeld
RAI Amsterdam is een multifunctionele venue waar normaal gesproken veel mensen samenkomen. Dit impliceert gezondheids- en veiligheidsrisico’s voor bezoekers en medewerkers en risico's van schade aan of diefstal van hun eigendommen. Vandaar dat RAI Amsterdam een integraal veiligheidsmanagementsysteem heeft ontwikkeld waarin op risico's gebaseerd aandacht wordt geschonken aan strategische en operationele veiligheidsbeheersmaatregelen. De effectieve werking van deze maatregelen wordt gemonitord. Covid-protocollen inzake een veilig bezoek aan de RAI venue hebben in het afgelopen jaar logischerwijs veel aandacht gekregen.
Reputatie compliance management, integriteitsbeleid, stakeholdermanagement & communicatiebeleid
Het schaden van de reputatie van de RAI kan grote en lange termijn gevolgen hebben voor de RAI. Om deze mogelijkheid te mitigeren zet RAI een divers instrumentarium in. Een compliance management systeem is ingericht om het voldoen aan wet- en regelgeving zo goed mogelijk te borgen. Een integriteitsbeleid draagt bij aan het voorkomen van ongewenst of niet-integer gedrag. Klantreputatie wordt voortdurend gemeten en vertaald naar actie. Intensief stakeholdermanagement is mede gericht op het consolideren van de goede reputatie van de RAI. Een corporate communicatiebeleid geeft inhoud aan een effectieve communicatie naar alle betrokken stakeholders.
89
Compliance management
RAI Amsterdam stelt zich ten doel te voldoen aan alle voor de organisatie van toepassing zijnde wettelijke- en vergunningstechnische eisen en richtlijnen. Ook wil zij zich houden aan en werken volgens de normen en richtlijnen waarvan de RAI-organisatie zelf besloten heeft dat zij daaraan wil voldoen. De RAI streeft ernaar de risico’s van non-compliance zoveel mogelijk te minimaliseren en hanteert een zeer lage tolerantie op dit gebied. Om hieraan te kunnen voldoen, heeft de RAI een compliance managementsysteem ingericht.
Bij inrichting van het compliance managementsysteem heeft de RAI zich zo veel mogelijk laten leiden door de uitgangspunten en principes zoals deze zijn vastgelegd in de ISO 19600-standaard voor compliance management. Belangrijke uitgangspunten zijn:
een doelgerichte, gestructureerde aanpak in een continue proces; een afgebakende scope en een op risico-analyse gebaseerde prioritering binnen de context van de specifieke kenmerken van de RAI-organisatie; een duidelijke verdeling en toedeling van taken en verantwoordelijkheden, met een leidende en betrokken rol voor het topmanagement; een cyclisch proces dat de RAI in staat stelt een lerende organisatie te zijn; aandacht voor cultuur en gedrag, aansluitend op de kernwaarden; transparantie over de compliance-aanpak en de wijze waarop wordt omgegaan met noncompliance.
Met het compliance managementsysteem heeft RAI Amsterdam de complianceverplichtingen integraal in beeld gebracht en de naleving met behulp van programma’s geborgd. De voortgang wordt voortdurend gemonitord en besproken in de risk & compliance board, waaraan het bestuur, het senior management en de Risk & compliance officer deelnemen.
verdere verbetering in 2021
In 2021 wil RAI inzetten op een actualisering van haar interne richtlijnen en een verdere transparantie middels documentatie en gerichte rapportages.
90
91
#05
Jaarrekening
"We zijn de RAI dankbaar voor hun hulp bij Boeren voor Buren. Boeren uit de regio voorzien in de juiste voedingswaarde en variatie van voedsel dat duurzaam en dichtbij is" Eric Traa, directeur marktteams Rabobank Amsterdam 92
1.1. Geconsolideerde balans (vóór voorstel resultaatbestemming) Geconsolideerde balans Vóór voorstel resultaatbestemming, bedragen x € 1.000
Ref.
2020
2019
ACTIVA Vaste activa Immateriële vaste activa
1.1.1.
7.986
9.174
Materiële vaste activa
1.1.2.
167.525
177.348
Financiële vaste activa
1.1.3.
1.134
1.134 176.645
187.656
Vlottende activa Voorraden Vorderingen
1.1.4.
Effecten
312
443
10.955
30.388
41
41
Belastinglatentie
4.830
87
Liquide middelen
52.126
654 68.264
31.615
244.909
219.269
PASSIVA Eigen vermogen
1.1.5.
Geplaatst kapitaal Agioreserves Wettelijke reserve koersverschillen Overige reserves
2.730
2.730
22.006
22.006
‑683
‑209
67.351
63.789
‑29.171
Onverdeelde winst
3.562 62.233
Voorzieningen
91.878
1.1.6.
Belastinglatentie Voorziening overig
‑
‑
918
1.397 918
1.397
Schulden Langlopende schulden
1.1.7.
78.985
47.205
Kortlopende schulden
1.1.8.
102.773
78.789
244.909
219.269
93
2.1. Geconsolideerde winst- en verliesrekening Geconsolideerde winst- en verliesrekening Bedragen x € 1.000
Ref. Netto-omzet
2020
2.1.1.
2019
42.310
Som der bedrijfsopbrengsten
135.438 42.310
135.438
Kosten uitbesteed werk en andere externe kosten
2.1.2.
26.264
55.106
Lonen en salarissen
2.1.3.
25.198
25.823
Sociale lasten
3.783
3.837
Pensioenlasten
3.361
3.553
‑19.291
‑
2.1.4.
15.369
13.648
2.1.5.
22.041
24.670
NOW tegemoetkoming loonkosten Afschrijving op immateriële en materiële vaste activa Overige bedrijfskosten (inclusief overige personeelskosten) Som der bedrijfskosten Bedrijfsresultaat Rentebaten en soortgelijke opbrengsten Rentelasten en soortgelijke kosten Som der financiële baten en lasten
2.1.6.
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening vóór
76.725
126.637
‑34.415
8.801
‑
‑
‑2.272
‑2.311
‑2.272
‑2.311
‑36.687
6.490
7.516
‑2.928
‑29.171
3.562
belastingen Belastingen op resultaat uit gewone
2.1.7.
bedrijfsuitoefening Resultaat na belastingen
94
3.1. Geconsolideerd kasstroomoverzicht Geconsolideerd kasstroomoverzicht Bedragen x € 1.000
2020
2019
Kasstroom uit operationele activiteiten ‑34.415
Bedijfsresultaat
8.801
Aanpassingen voor: Afschrijving op immateriële en materiële vaste
15.371
13.647
activa ‑479
Mutaties in voorzieningen
‑70 14.892
13.577
Mutaties in voorraden en vorderingen
14.820
‑2.766
Mutaties in kortlopende schulden (exclusief
13.750
10.684
bankkrediet)
28.570 Betaalde interest Betaalde belastingen resultaat uit gewone
7.918
‑1.548
‑1.863
‑
‑3.242
bedrijfsuitoefening
Totale kasstroom uit operationele activiteiten
‑1.548
‑5.105
7.499
25.191
Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investering in materiële vaste activa Investering in immateriële vaste activa Desinvestering in financiële vaste activa
‑3.791
‑22.757
‑968
‑1.996
‑
‑ ‑4.759
Totale kasstroom uit investeringsactiviteiten
‑24.753
Kasstroom uit financieringsactiviteiten Dividenduitkering Mutatie schulden aan kredietinstellingen
‑
‑9.905
48.732
4.007
Aflossing langlopende leningen in boekjaar Totale kasstroom uit financieringsactiviteiten
48.732
‑5.898
Mutatie geldmiddelen
51.472
‑5.460
654
6.114
52.126
654
Geldmiddelen per 1 januari Geldmiddelen per 31 december
95
Geconsolideerd overzicht van het totaalresultaat Geconsolideerd overzicht van het totaalresultaat Bedragen x € 1.000
2020
2019 ‑29.171
Geconsolideerd netto-resultaat na belastingen
3.562
toekomend aan de rechtspersoon ‑474
Omrekeningsverschillen buitenlandse deelnemingen Totaal van de rechtstreekse mutaties in het eigen
53 ‑474
53
‑29.645
3.615
vermogen van de rechtspersoon als onderdeel van het groepsvermogen Totaalresultaat van de rechtspersoon
96
Algemene toelichting RAI Holding B.V. is statutair gevestigd te Amsterdam (Europaplein 24), Kamer van Koophandel nummer 33093880. Het boekjaar van de vennootschap loopt van 1 januari tot en met 31 december.
Activiteiten RAI Holding B.V. is een holdingmaatschappij. De belangrijkste activiteiten van de RAI zijn zowel gericht op het accommoderen van de eigen evenementen, als het beschikbaar stellen van de faciliteiten aan derden ten behoeve van beurzen, congressen, corporate events, theaterproducties en niche events.
Continuïteit Deze jaarrekening is opgesteld uitgaande van de continuïteitsveronderstelling.
Coronavirus: continuïteitsveronderstelling blijft van toepassing Bij dagtekening van dit jaarverslag hebben de gevolgen van het coronavirus COVID-19 en de door de Nederlandse overheid getroffen maatregelen nog steeds een grote impact op de bedrijfsvoering van de RAI. Als respons op de ontwikkelingen heeft de RAI maximaal ingezet op besparingen, het uitstellen van niet-noodzakelijke investeringen en sturing op liquiditeit. Op basis van de thans beschikbare feiten en met inachtname van de maatregelen die de RAI heeft getroffen en de financiële positie van de organisatie, is het management van mening dat de continuïteit van de onderneming in de huidige omstandigheden geborgd zal zijn. Voor een uitgebreide toelichting op de continuïteitsveronderstelling verwijzen wij naar de continuïteitsveronderstelling vanaf pagina 67 van dit verslag.
Algemene waarderingsgrondslagen De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving en voldoet aan de wettelijke bepalingen inzake de jaarrekening zoals opgenomen in Titel 9 Boek 2 BW. De gehanteerde grondslagen voor waardering van activa en passiva zijn gedurende het huidige en vorige jaar consistent toegepast. De grondslagen voor waardering en resultaatbepaling hebben betrekking op zowel de geconsolideerde als de vennootschappelijke jaarrekening.
Aandeelhoudersstructuur De RAI Vereniging heeft een 75% belang in RAI Holding B.V. De resterende 25% van de aandelen is in handen van de Gemeente Amsterdam.
Consolidatiegrondslagen Geconsolideerd worden de financiële gegevens van RAI Holding B.V. en al haar groepsmaatschappijen. Groepsmaatschappijen zijn deelnemingen waarin RAI Holding B.V. beleidsbepalende invloed op het beleid heeft. De overige deelnemingen worden niet geconsolideerd.
97
De financiële gegevens van gedurende het verslagjaar verkregen ondernemingen worden geconsolideerd vanaf het moment dat RAI Holding B.V. beslissende invloed heeft verkregen op het beleid van die ondernemingen tot aan het moment van beëindiging daarvan. Onderlinge transacties tussen vennootschappen die worden geconsolideerd worden geëlimineerd.
De vennootschap bezit 100% van de aandelen in de volgende deelnemingen: RAI Amsterdam B.V., Amsterdam; Arfora B.V., Amsterdam.
In deze deelnemingen zijn de resultaten verwerkt van de volgende indirecte deelnemingen (100%): RAI Solar Energy B.V., Amsterdam; RAI USA, Inc., Delaware; Rui Ang Exhibition and Convention Co., Ltd., Shanghai; RAI TURKEY ULUSLARARASI FUARCILIK VE GOSTERI HIZMETLERI ITHALAT IHRACAT TICARET LIMITED SIRKETI, Istanbul. De vennootschap in Turkije is in 2016 opgericht. Daarnaast is het resultaat verwerkt van de volgende indirecte deelneming (50%): IBEX LLC, Maine USA.
Functionele valuta De posten in de jaarrekening van de groepsmaatschappijen worden gewaardeerd met inachtneming van de valuta van de economische omgeving waarin de groepsmaatschappij haar bedrijfsactiviteiten voornamelijk uitoefent (de functionele valuta). De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld in euro’s; dit is zowel de functionele als de presentatievaluta van RAI Holding B.V.
Transacties, vorderingen en schulden Transacties in vreemde valuta gedurende de verslagperiode zijn in de jaarrekening verwerkt tegen de koers op transactiedatum.
Monetaire activa en passiva in vreemde valuta worden omgerekend in de functionele valuta tegen de koers per balansdatum. De uit de afwikkeling en omrekening voortvloeiende koersverschillen komen ten gunste of ten laste van de winst- en verliesrekening, tenzij hedgeaccounting wordt toegepast.
Niet-monetaire activa die volgens de verkrijgingsprijs worden gewaardeerd in een vreemde valuta worden omgerekend tegen de wisselkoers op de transactiedatum.
Niet-monetaire activa die volgens de actuele waarde worden gewaardeerd in een vreemde valuta worden omgerekend tegen de wisselkoers op het moment waarop de actuele waarde werd bepaald.
Omrekeningsverschillen bij intragroepsleningen op lange termijn die feitelijk een uitbreiding of inkrimping van de netto-investering van buitenlandse deelnemingen zijn, worden rechtstreeks ten gunste of ten laste van het eigen vermogen gebracht in de wettelijke reserve omrekeningsverschillen.
Indien leningen in vreemde valuta zijn aangegaan om de netto-investering in een buitenlandse deelneming te financieren of af te dekken, worden de koersverschillen die uit de lening voortvloeien in de wettelijke reserve omrekeningsverschillen verwerkt voor zover de lening effectief is als dekking van de koersverschillen op de netto-investering in de buitenlandse deelneming.
De activa en passiva van in de consolidatie opgenomen deelnemingen met een functionele valuta anders dan de presentatievaluta, worden omgerekend tegen de koers per balansdatum. De baten en lasten worden omgerekend tegen de wisselkoers op transactiedatum.
98
De hieruit resulterende omrekeningsverschillen worden rechtstreeks ten gunste of ten laste van het eigen vermogen gebracht in de wettelijke reserve omrekeningsverschillen.
Gebruik van schattingen Bij het opstellen van de jaarrekening dient de leiding van RAI Holding B.V. overeenkomstig algemeen aanvaarde grondslagen voor de financiële verslaggeving bepaalde schattingen en veronderstellingen te doen die mede bepalend zijn voor de opgenomen bedragen. De feitelijke resultaten kunnen van deze schattingen afwijken.
De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend beoordeeld. De gevolgen van het coronavirus, de daarmee gepaard gaande onzekerheden zijn opgenomen in de schattingen in de jaarrekening. Herzieningen van schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien en in toekomstige perioden waarvoor de herziening gevolgen heeft.
Financiële instrumenten Onder financiële instrumenten worden zowel de primaire financiële instrumenten, zoals vorderingen en schulden, als de financiële derivaten verstaan. Voor de grondslagen van de primaire financiële instrumenten wordt verwezen naar de toelichting per balanspost.
RAI Holding B.V. past hedge-accounting toe op basis van documentatie per individuele hedgerelatie en documenteert de wijze waarop de hedgerelaties passen in de doelstellingen van het risicobeheer, de hedgestrategie en de verwachting aangaande de effectiviteit van de hedge.
Het effectieve deel van financiële derivaten die zijn toegewezen voor kostprijshedge-accounting, wordt tegen kostprijs gewaardeerd en het ineffectieve deel wordt tegen reële waarde gewaardeerd. De waardeveranderingen van de reële waarde van het ineffectieve deel worden direct in de winst- en verliesrekening verwerkt.
Grondslagen voor de waardering van activa en passiva De waardering van activa en passiva geschiedt, voor zover bij de afzonderlijke posten in de toelichting niet anders is vermeld, tegen nominale waarde.
Immateriële vaste activa Extern verworven beurstitels (betaalde goodwill) zijn gewaardeerd op kostprijs of lagere marktwaarde en worden afgeschreven over de economische levensduur, die wordt verondersteld maximaal 20 jaar te zijn.
Voor beurstitel IBEX wordt de economische levensduur verondersteld op maximaal 15 jaar.
Software wordt gewaardeerd tegen historische kostprijs en wordt afgeschreven over de economische levensduur die wordt verondersteld maximaal 10 jaar te zijn. Exploitatierechten zijn gewaardeerd tegen verkrijgingprijs en jaarlijks wordt hierop afgeschreven, gebaseerd op de duur van het recht.
99
Materiële vaste activa Materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen verkrijgingprijs, verminderd met een lineaire afschrijving gebaseerd op de economische levensduur en verminderd met eventuele bijzondere waardeverminderingen.
Onderhoudskosten voor gebouwen in eigendom worden direct ten laste van het resultaat verantwoord, dan wel geactiveerd en afgeschreven indien de activeringscriteria dit toestaan. Bij het bepalen van de afschrijving wordt rekening gehouden met een restwaarde. Deze restwaarde wordt in alle gevallen geacht nihil te zijn.
Financiële vaste activa Deelnemingen waarbij invloed van betekenis wordt uitgeoefend op het zakelijke en financiële beleid worden gewaardeerd tegen de netto vermogenswaarde, bepaald op basis van de waarderingsgrondslagen van RAI Holding B.V. Deelnemingen waarbij geen invloed van betekenis wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd tegen verkrijgingprijs of lagere actuele waarde. De vorderingen op en leningen aan deelnemingen alsmede de overige vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen.
Bijzondere waardeverminderingen vaste activa Jaarlijks wordt beoordeeld of er aanwijzingen zijn dat immateriële, materiële en financiële vaste activa aan bijzondere waardeverminderingen onderhevig zijn. Van een bijzondere waardevermindering is sprake als de boekwaarde van het actief hoger is dan de realiseerbare waarde ervan. In geval van bijzondere waardevermindering wordt het betreffende actief afgewaardeerd tot de realiseerbare waarde. Het verlies wordt direct als last verwerkt in de winst- en verliesrekening.
Vorderingen De vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, welke gelijk is aan de nominale waarde, onder aftrek van de noodzakelijk geachte voorzieningen voor het risico van oninbaarheid. Deze voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de vorderingen.
De vorderingen hebben, tenzij anders vermeld, een verwachte looptijd van maximaal één jaar.
Voorraden De voorraden betreffen voornamelijk food & beverage producten en de waardering ervan geschiedt tegen verkrijgingprijs, voor zover nodig onder aftrek van een voorziening voor incourantheid.
Effecten Effecten zijn gewaardeerd tegen de verkrijgingprijs of lagere marktwaarde per balansdatum. Als marktwaarde geldt in principe de beurswaarde. Indien de verkoop op korte termijn zal plaatsvinden, geldt als marktwaarde de directe opbrengstwaarde.
Liquide middelen De liquide middelen staan ter vrije beschikking van de vennootschap.
Voorzieningen Voorzieningen worden opgenomen voor alle in rechte afdwingbare dan wel feitelijke verplichtingen als gevolg van een gebeurtenis vóór balansdatum en waarvan het waarschijnlijk is dat voor de afwikkeling van die verplichtingen een uitstroom van middelen nodig is en de omvang daarvan betrouwbaar kan worden geschat.
100
Er wordt een voorziening voor jubileumuitkeringen opgenomen op basis van de per balansdatum geldende jubileumregeling, rekening houdend met blijfkans, toekomstige loonkostenontwikkeling en disconteringsvoet.
Voor bonusregelingen en winstdelingen op basis van de relevante prestatieregelingen wordt een verplichting opgenomen. De verplichting wordt verantwoord onder de kortlopende schulden.
Pensioenregeling De onderneming heeft twee actieve pensioenregelingen voor haar werknemers. Voor medewerkers die voor 1 januari 2013 in dienst zijn getreden is een pensioenregeling getroffen die kwalificeert als een toegezegd-pensioenregeling, waarbij de toegezegde pensioenuitkeringen gebaseerd zijn op middelloon. Deze pensioenregeling is ondergebracht bij een pensioenverzekeraar en wordt in de jaarrekening verwerkt als toegezegde-bijdrageregeling, aangezien de verplichtingen uit hoofde van de uitvoering van deze pensioenregeling geheel herverzekerd zijn.
Voor medewerkers die vanaf 1 januari 2013 in dienst zijn getreden dan wel vrijwillig zijn overgestapt naar de nieuwe pensioenregeling, is een beschikbare premieregeling getroffen met het karakter van een premieovereenkomst. De verplichtingen van de onderneming gaan niet verder dan het betalen van een jaarlijkse bijdrage aan de verzekeringsmaatschappij. De in de toekomst te betalen bijdragen zullen mede afhankelijk zijn van de ontwikkeling van de arbeidsvoorwaarden en van de rendementen die de verzekeringsmaatschappij behaalt op de belegde bijdragen.
Langlopende schulden Onder de langlopende schulden worden schulden opgenomen met een resterende looptijd van meer dan één jaar. De schulden worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs.
Kortlopende schulden De kortlopende schulden worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen reële waarde, daarna tegen geamortiseerde kostprijs en hebben een verwachte looptijd van maximaal één jaar. Voor bonusregelingen en winstdelingen op basis van de relevante prestatieregelingen wordt een verplichting opgenomen. Daarnaast wordt een verplichting opgenomen voor contractuele afspraken, die gemaakt zijn met de medewerkers.
(Latente) vennootschapsbelasting Tijdelijke verschillen tussen commerciële en fiscale winstbepaling worden tegen nominale waarde in de balans opgenomen als latent te vorderen respectievelijk verschuldigde vennootschapsbelasting. Latent te vorderen vennootschapsbelasting uit hoofde van compensabele verliezen wordt, voor zover het redelijkerwijs te verwachten valt dat deze realiseerbaar wordt, gewaardeerd tegen het per balansdatum bekende toekomstige belastingtarief.
RAI Holding B.V. staat aan het hoofd van een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting waarin ook de volgende ondernemingen zijn opgenomen: RAI Amsterdam B.V., RAI Solar Energy B.V. en Arfora B.V.
Grondslagen voor resultaatbepaling Verantwoording van opbrengsten De bepaling van het resultaat geschiedt volgens een stelsel gebaseerd op historische kostprijs. De omzetverantwoording geldt voor alle categorieën zoals gespecificeerd onder 2.1.1. De netto-omzet omvat de opbrengsten uit levering van goederen en diensten zoals gespecificeerd onder 2.1.1. onder aftrek van kortingen en dergelijke en van over de omzet geheven belastingen. Opbrengsten en kosten
101
worden toegerekend aan de periode waarin de prestatie wordt verricht. Voor beurzen en tentoonstellingen betreft dit de periode waarin het evenement plaatsvindt. Winstneming vindt ook pas op dat moment plaats. Verliezen en risico’s die hun oorsprong vinden voor het einde van het boekjaar, worden verwerkt indien en voor zover deze voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden.
Voor deelnemingen waar beslissende invloed op kan worden uitgeoefend, vindt proportionele consolidatie plaats van de opbrengsten en kosten. Voor deelnemingen waar geen beslissende invloed op kan worden uitgeoefend, wordt het aan RAI Holding B.V. toekomende resultaat meegenomen.
Kosten uitbesteed werk Onder kosten uitbesteed werk en andere externe kosten wordt verstaan de aan de omzet toe te rekenen directe en indirecte kosten, waaronder inkoopkosten van verkochte cateringvoorraad.
NOW tegemoetkoming loonkosten In het verslagjaar 2020 heeft RAI gebruik gemaakt van steunmaatregelen van de overheid waaronder de NOW. Het bedrag wat als bijdrage in 2020 is verwerkt bedraagt € 19,3 miljoen subsidie. Deze NOW tegemoetkoming loonkosten is als apart onderdeel zichtbaar gemaakt in de winst- en verliesrekening. De definitieve vaststelling van het subsidiebedrag heeft per de datum van de jaarrekening nog niet plaatsgevonden.
Afschrijvingen De afschrijvingen op materiële vaste activa zijn lineair berekend en gebaseerd op de verwachte economische levensduur.
De gehanteerde afschrijvingspercentages liggen tussen de 2% en 20%. De afschrijvingen van de immateriële vaste activa zijn gerelateerd aan de aanschafwaarde en liggen tussen de 5% en 20%. Geen rekening wordt gehouden met een eventuele restwaarde van materiële en/of immateriële vaste activa.
Financiële baten en lasten De financiële baten en lasten betreffen de aan de periode toe te rekenen koersverschillen, rentebaten en –lasten en soortgelijke resultaten.
Resultaat deelneming Het resultaat op deelnemingen betreft het aandeel van de vennootschap in het resultaat van de op netto-vermogenswaarde gewaardeerde deelnemingen. Als resultaat van deelnemingen wordt opgenomen het aan de vennootschap toekomende aandeel in het resultaat van deze deelnemingen.
Vennootschapsbelasting De belastingen worden berekend over het commerciële resultaat vóór belastingen, rekening houdend met fiscale faciliteiten. Bij de bepaling wordt rekening gehouden met de mutatie in de voorziening voor latente vennootschapsbelasting.
Continu wordt beoordeeld of de financiële verslaglegging in het kader van nieuwe fiscale wetgeving of maatregelen moet of kan worden aangepast.
Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit liquide middelen.
102
Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december 2020 1.1.1. Immateriële vaste activa
Immateriële vaste activa Bedragen x € 1.000
Beurstitels
Software
Overige
Werken in
Totaal
uitvoering Aanschaffingswaarde per 1-1-2020
6.580
10.400
1.684
1.657
Gereedgekomen werk in uitvoering
-
Aanschaffingen
‑
20.321
1.589
-
‑1.589
‑
755
‑
213
968
Omrekenverschillen
‑524
‑
‑
‑
‑524
Desinvesteringen
‑180
‑1.382
‑
‑
‑1.562
Aanschaffingswaarde per 31-12-2020
5.876
11.362
1.684
281
19.203
Afschrijvingen en waardeverminderingen per 1-1-
1.801
8.013
1.333
‑
11.147 1.630
2020 388
1.189
53
‑
Omrekenverschillen
‑124
-
-
-
‑124
Desinvesteringen
‑180
‑1.255
‑
-
‑1.435
1.885
7.947
1.386
‑
11.217
Boekwaarde per 1-1-2020
4.779
2.388
351
1.657
9.174
Boekwaarde per 31-12-2020
3.991
3.415
298
281
7.986
Afschrijvingen
Afschrijvingen en waardeverminderingen per 31-122020
Investeringen in beurstitels (betaalde goodwill) worden in maximaal 20 jaar afgeschreven. Jaarlijks wordt een impairment test uitgevoerd op in het verleden extern geworven titels. De uitgevoerde impairment test geeft geen aanleiding tot afwaardering van de extern geworven titels. Software wordt afgeschreven in een periode van maximaal 10 jaar, te rekenen vanaf het moment van ingebruikneming.
De categorie ‘Overige’ betreft met name het gebruiksrecht van een lounge in de Johan Cruijff ArenA. Deze rechten worden afgeschreven tot het jaar 2026. Desinvesteringen hebben betrekking op activa die buiten gebruik zijn gesteld. De werken in uitvoering betreft investeringen in software van projecten die nog niet in gebruik zijn genomen.
103
1.1.2. Materiële vaste activa
Materiële vaste activa Bedragen x € 1.000
Gebouwen,
Inventaris
installaties en
Werken in
Totaal
uitvoering
terreinen Aanschaffingswaarde per 1-1-2020 Investeringen Gereedgekomen werk in uitvoering
349.697
30.682
23.379
403.758
3.752
428
‑389
3.791
20.917
975
‑21.892
‑
‑1.048
‑2.279
‑
‑3.327
Aanschaffingswaarde per 31-12-2020
373.318
29.806
1.098
404.222
Afschrijvingen en waardeverminderingen per 1-1-2020
199.523
26.791
96
226.410
11.500
1.558
‑96
12.962
‑396
‑2.279
‑
‑2.675
Afschrijvingen en waardeverminderingen per 31-12-2020
210.627
26.070
‑0
236.697
Boekwaarde per 1-1-2020
150.174
3.891
23.283
177.348
Boekwaarde per 31-12-2020
162.691
3.736
1.098
167.525
Desinvesteringen
Afschrijvingen Desinvesteringen
Gebouwen en terreinen worden afgeschreven in 5 tot 50 jaar, het congrescentrum in 20 jaar en installaties in 10 tot 20 jaar. De overige vaste activa worden afgeschreven in 5 tot 20 jaar. Als gevolg van de Covid-19 crisis heeft en impairment analyse plaatsgevonden op de Materiele vaste activa. Uit deze analyse is gebleken dat er geen aanleiding is tot afwaardering van de Materiele vaste activa.
In 2017 is de erfpachtovereenkomst vernieuwd met terugwerkende kracht vanaf 1 november 2016. De afgekochte erfpacht tot en met 2066 bedraagt € 3.025.416 (2019: € 3.091.425). Desinvesteringen hebben betrekking op activa die buiten gebruik zijn gesteld. De afgekochte erfpacht wordt afgeschreven over de gehele canonperiode tot en met 2066.
1.1.3. Financiële vaste activa
Financiële vaste activa Bedragen x € 1.000
Totaal Stand per 1-1-2020 Overige mutaties Stand per 31-12-2020
1.134 ‑ 1.134
De financiële vaste activa betreft een kapitaalbelang in Stadion Amsterdam C.V. van 1/9 deel van het commanditair kapitaal. De waardering van dit kapitaalbelang wordt gewaardeerd op verkrijgingprijs of lagere actuele waarde.
104
1.1.4. Vlottende activa, vorderingen
Vlottende activa, vorderingen Bedragen x € 1.000
Handelsvorderingen Voorziening voor dubieuze debiteuren Overige vorderingen
2020
2019
8.195
19.931
‑2.422
‑1.917
5.773
18.014
3.297
4.458
‑
‑
1.885
7.916
10.955
30.388
Vorderingen op aandeelhouders Overlopende activa
De handelsvorderingen bestaan onder andere uit vorderingen voor toekomstige evenementen voor een bedrag van € 5.043.604 (2019: € 9.416.875).
De overige vorderingen bestaan onder andere uit nog te factureren bedragen van € 2.989.182 (2019: € 2.667.309).
De overlopende activa betreft onder andere vooruitbetaalde kosten van € 1.188.110 (2019: € 730.365) en gemaakte personeelskosten en overige kosten voor toekomstige beurzen voor een bedrag van € 1.156.032 (2019: € 6.514.529).
1.1.5. Groepsvermogen
Voor een toelichting op de mutaties in het eigen vermogen gedurende 2020 en 2019 wordt verwezen naar de toelichting op de vennootschappelijke jaarrekening van RAI Holding B.V. (zie 4.1.2.).
1.1.6. Voorzieningen
Voorzieningen Bedragen x € 1.000
Belasting-
Overig
Totaal
1.397
latentie Stand per 1-1-2020
‑
1.397
Dotatie
‑
282
282
Onttrekking
‑
‑761
‑761
Stand per 31-12-2020
‑
918
918
105
De overige voorzieningen bestaan grotendeels uit: de jubileavoorziening en overige personeel gerelateerde voorzieningen. Bovenstaande voorzieningen hebben een overwegend langlopend karakter.
1.1.7. Langlopende schulden
Langlopende schulden Bedragen x € 1.000
2020
2019
Leningen Deutsche Bank AG
24.000
20.000
Lening Coöperatieve Rabobank U.A.
24.000
20.000
Lening ING Bank
24.000
‑
Lening Triodos Bank
195
209
Lening Klimaatfonds Amsterdam
100
100
6.690
6.896
78.985
47.205
Som start
Opname in
Aflossing in
boekjaar
boekjaar
boekjaar
Lening Deutsche Bank AG
22.000
4.667
333
26.334
Lening Coöperatieve Rabobank U.A.
22.000
4.667
333
26.334
‑
26.667
333
26.334 203
Overige schulden
Overzicht langlopende leningen Per 31 december 2020, bedragen x € 1.000
Lening ING Bank N.V.
Restsom
Lening Triodos Bank
221
18
Lening Klimaatfonds Amsterdam
100
‑
100
7.677
205
7.472
51.998
1.224
86.778
Overige schulden
Af: Kortlopend gedeelte langlopende schulden
4.793
7.793
47.205
78.985
In 2020 heeft de herfinanciering van RAI Holding plaatsgevonden. Na een financieringstraject is per april 2020 een financieringsovereenkomst gesloten met drie banken: ING Bank N.V., Deutsche Bank AG en de Coöperatieve Rabobank U.A.
De kredietovereenkomst bestaat naast rekening couranten van € 30 miljoen uit een tweetal leningen van in totaal € 60 miljoen (33,3% ING Bank N.V., 33,3% Deutsche Bank AG en 33,3% Coöperatieve Rabobank U.A.).
De rente op de leningen bedraagt Euribor met een marge van 1,50%.
In december 2020 is een aanvullende financiering afgesloten, als gevolg van de liquiditeitsbehoefte gedurende de Corona crisis, gebaseerd op de Garantie ondernemingsfinanciering C (GO-C). Deze GO-C financiering is afgesloten met dezelfde banken als de herfinanciering. De GO-C financiering bedraagt € 20 miljoen en heeft een looptijd van 3 jaar. De rente op de GO-C lening bedraagt Euribor met een marge van + 2,65%.
106
In 2020 is een renteswap contract afgesloten met ING Bank N.V. en de Coöperatieve Rabobank U.A.voor een bedrag van ongeveer € 20 miljoen.
Op grond van deze renteswap betaalt RAI Holding B.V. een rentepercentage van -0,46% (exclusief marge).
Met het afsluiten van de GO-C financiering is een waiver gegeven voor de geldende covenanten tot en met Q2 2022. Als covenant is nu afgesproken een minimaal EBITDA niveau gedurende de kwartalen vanaf Q4 2020. Vanaf 30 juni 2022 worden de bestaande covenanten weer van kracht.
Als zekerheid voor de langlopende schulden en de rekening-courant zijn de bedrijfspanden aan het Europaplein bezwaard met hypotheek.
In 2014 is een kredietovereenkomst gesloten met Triodos Bank ten behoeve van de financiering van zonnepanelen. De kredietovereenkomst bestaat uit een lening van € 0,29 miljoen en heeft een looptijd tot en met 1 januari 2034. Aflossing vindt plaats per kwartaal in 79 termijnen ingaande 1 juli 2014. Het rentepercentage bedraagt 3,5% op jaarbasis voor de periode tot 17 januari 2026.
In 2014 is een kredietovereenkomst gesloten met het Amsterdams Investeringsfonds van de Gemeente Amsterdam ten behoeve van de financiering van zonnepanelen. De kredietovereenkomst bestaat uit een lening van € 0,1 miljoen en heeft een looptijd tot en met 5 maart 2029. Aflossing vindt plaats uiterlijk op 5 maart 2029 en het rentepercentage bedraagt 0%.
De overige langlopende schulden betreffen een in 1988 van de Gemeente Amsterdam ontvangen afkoopsom inzake de exploitatieverliezen van het Congrescentrum over de periode tot 2038. De afkoopsom wordt opgerent tegen een rentepercentage van 7,46%. Deze afkoopsom heeft een overwegend langlopend karakter. De vrijval vindt plaats ten gunste van de bedrijfskosten. De jaarlijkse oprenting vindt plaats ten laste van de financiële baten en lasten.
Van het totaal aan langlopende schulden heeft € 6,5 miljoen een looptijd van langer dan 5 jaar.
1.1.8. Kortlopende schulden
Kortlopende schulden Bedragen x € 1.000
Schulden aan kredietinstellingen Kortlopend gedeelte langlopende leningen
2020
2019
29.780
12.829
7.793
4.793
31.216
26.557
Schulden aan leveranciers
5.907
7.682
Schulden aan aandeelhouders
3.774
7.549
23
928
10.800
‑28
13.480
18.479
102.773
78.789
Vooruitgefactureerde bedragen
Vennootschapsbelasting Overige belastingen en premies sociale verzekeringen Overlopende passiva
107
De overlopende passiva bestaat grotendeels uit nog te ontvangen facturen voor gemaakte kosten voor een bedrag van € 4.719.954 (2019: € 11.802.637) en overlopende passiva met betrekking tot personeel voor een bedrag van € 5.536.403 (2019: € 4.083.986).
Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen
1.
Vanaf begin 2020 heeft de RAI de beschikking over de parkeergarage van het NHOW hotel. De huurovereenkomst is ingegaan bij de oplevering van de parkeergarage in 2020 en heeft een looptijd van 20 jaar. De huurprijs bedraagt voor het jaar 2021 € 656.990 en wordt jaarlijks geïndexeerd. De totale contractuele verplichting bedraagt € 12.381.426 (2019: € 13.000.000). Hiervan vervalt € 651.654 (2019: € 650.000) binnen één jaar, een bedrag van € 3.258.270 (2019: € 3.250.000 ) vervalt binnen 5 jaar. Het overige deel heeft betrekking op de periode 2026 tot en met 2039.
2.
Er zijn bankgaranties afgegeven voor een bedrag van € 219.975 (2019: € 219.975).
3.
Er zijn operational leaseverplichtingen voor 28 (2019: 33) auto’s aangegaan. Ultimo het boekjaar bedragen de totale contractuele verplichtingen € 588.595 (2019: € 392.492), waarvan € 228.153 binnen één jaar vervalt. Het overige deel vervalt binnen 5 jaar.
4.
In het jaar 2020 zijn voor totaal € 375.270 (2019: € 567.498) aan leasebetalingen gedaan.
5.
In 2017 is overeenstemming bereikt met de Gemeente Amsterdam, afdeling Erfpacht en Uitgifte Grond en Ontwikkeling over een vervroegde wijziging van de erfpachtovereenkomst. Deze nieuwe overeenkomst heeft een looptijd van 50 jaar tot en met 30 oktober 2066. Het aanwezige deel van de geactiveerde afgekochte erfpacht per 1 november 2016 wordt over de nieuwe erfpachtperiode van 50 jaar afgeschreven. De totale verplichting inzake erfpacht (tot en met 2066) bedraagt € 12.731.892 waarvan een bedrag van € 276.780 binnen één jaar vervalt, een bedrag van € 1.383.901 vervalt binnen 5 jaar. Het overige deel heeft betrekking op de periode 2026 tot en met 2066. De verschuldigde bedragen worden jaarlijks geïndexeerd.
6.
RAI Holding B.V. staat aan het hoofd van een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting waarin ook de volgende ondernemingen zijn opgenomen: RAI Amsterdam B.V., RAI Solar Energy B.V. en Arfora B.V. Iedere vennootschap is hoofdelijk aansprakelijk voor de schulden van de fiscale eenheid.
Financiële instrumenten
De met financiële instrumenten verbonden risico’s zijn onderstaand toegelicht.
Kredietrisico Om het kredietrisico te beheersen wordt de blootstelling aan kredietrisico’s voortdurend bewaakt en opgevolgd. Ultimo boekjaar is geen sprake van belangrijke concentratie van kredietrisico’s. Kredietrisico’s hebben betrekking op debiteuren en overige kortlopende vorderingen. Ter zake zijn toereikende voorzieningen opgenomen.
Valutarisico Er is geen sprake van grote valutarisico’s aangezien de operationele kasstromen en financieringsactiviteiten overwegend in euro’s plaatsvinden.
108
Renterisico Renterisico’s betreffen hoofdzakelijk de voor lange termijn afgesloten langlopende leningen. RAI Amsterdam B.V. heeft renteswap contracten afgesloten in verband met het afdekken van de renterisico’s. Om de rentepercentages te fixeren zijn in 2020 renteswap contracten afgesloten voor de periode tot en met maart 2024 voor een bedrag ultimo boekjaar 2020 van € 20 miljoen. RAI Amsterdam B.V. betaalt een rentepercentage van -0,46% over de renteswap van de ING Bank N.V./Coöperatieve Rabobank U.A. De middels renteswaps afgedekte bedragen zijn kleiner of gelijk aan de uitstaande hoofdsom van de leningen ING Bank N.V./Coöperatieve Rabobank U.A.
De renteswaps hebben per 31 december 2020 een reële waarde van € 40.000 negatief (2019: € 515.496 negatief).
De nominale waarde loopt gedurende de resterende looptijd van de renteswaps (tot en met 2024) af naar nihil.
Over de schulden aan kredietinstellingen wordt een variabele rente betaald van 3 maand Euribor plus een individuele opslag.
109
Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening 2020 2.1.1. Omzet
Omzet Bedragen x € 1.000
2020
2019
41.897
130.904
413
4.534
42.310
135.438
6.787
27.966
10.009
29.790
5.148
19.053
629
2.275
Parkeren
4.052
7.028
Facility Services
7.465
17.126
Inrichting
3.079
16.397
Gebouwgebonden verhuur
3.812
9.723
Overige
1.328
6.080
42.310
135.438
Naar geografische gebieden Nederland Overige landen
Naar activiteiten Accommodatieverhuur Beurzen en evenementen Catering Hotelcommissies
In 2020 heeft de RAI accommodatie en hallen verhuurd aan GGD Amsterdam welke dienst hebben gedaan als testlocatie voor Covid19. GGD Amsterdam is een gemeentelijke instelling en verbonden aan Gemeente Amsterdam. Gezien het maatschappelijke karakter van deze diensten en de noodzaak die vanuit de maatschappij is gevraagd naar testlocaties is deze verhuring door de RAI met een hoger dan gebruikelijke korting aangeboden aan de GGD.
110
2.1.2. Kosten uitbesteed werk en andere externe kosten
Kosten uitbesteed werk en andere externe kosten Bedragen x € 1.000
2020
2019
Accommodatie
1.467
4.302
Catering
3.160
9.592
Inhuurkosten
3.906
12.606
Marketingkosten
1.610
2.262
Organisatiekosten
5.942
1.384
Kosten Safety & security
1.366
3.543
Facility
6.841
17.295
Overig
1.972
4.122
26.264
55.106
2.1.3. Personeelskosten
De bezoldiging (inclusief secundaire arbeidsvoorwaarden) van bestuurders (2) bedroeg € 777.027 (in 2019: € 770.720).
De bezoldiging van commissarissen (gemiddeld 3) bedroeg € 99.093 (in 2019: € 105.886 (4)).
Gemiddeld aantal personeelsleden In FTE, werkzaam bij de groep
2020
2019
In Nederland
424
386
In Buitenland
9
3
433
389
Totaal gemiddeld aantal personeelsleden
Door de invoering van de wet arbeidsmarkt in balans (WAB) is het aantal personeelsleden per 1 januari 2020 toegenomen. Door Covid19 heeft RAI na instemming van de OR per 7 augustus 2020 een reorganisatie doorgevoerd. Mede door de timing van deze reorganisatie zijn deze effecten nog niet direct zichtbaar in het gemiddelde FTE overzicht. De effecten van deze reorganisatie komen daardoor pas in boekjaar 2021 tot uiting.
111
Personeel, naar aandachtsgebied Percentage / FTE (stand ultimo jaar)
2020
2019
Commercieel
46%
48%
Operationeel
39%
38%
Financieel/staf
15%
14%
100%
100%
NAAR AANDACHTSGEBIEDEN
Totaal
2.1.4. Afschrijving op immateriële en materiële vaste activa De afschrijving op immateriële en materiële vaste activa bestaat voor € 14,6 miljoen uit reguliere afschrijvingen en voor € 0,8, miljoen uit boekverlies op gedesinvesteerde materiële vaste activa.
2.1.5. Overige bedrijfskosten
Overige bedrijfskosten Bedragen x € 1.000
2020
2019
Advieskosten
1.764
2.005
Automatisering
3.999
4.170
Bureaukosten
756
1.165
6.273
6.557
731
1.049
‑9
‑8
Onderhoud
1.937
4.458
Tijdelijk personeel
1.153
2.700
Overige personeelskosten
5.291
2.158
146
416
22.041
24.670
Gebouw en Huisvesting Marketing Overige kosten
Reis- en representatiekosten
Accountantskosten Het ingevolge artikel 382a Boek 2 BW in het boekjaar ten laste van de vennootschap gekomen honorarium van Deloitte Accountants B.V. bedraagt € 141.300 (2019: € 167.205). Hiervan heeft € 125.000 (2019: € 145.000) betrekking op de jaarrekeningcontrole en € 16.300 op overige controle-opdrachten.
112
2.1.6. Rentebaten/-lasten en soortgelijke opbrengsten/kosten
Rentebaten/-lasten en soortgelijke opbrengsten/kosten Bedragen x € 1.000
2020
2019
‑
‑
Rentelasten en soortgelijke kosten
‑2.272
‑2.311
Rentelasten en soortgelijke kosten in de winst- en
‑2.272
‑2.311
Rentebaten en soortgelijke opbrengsten
verliesrekening
De rentelasten en soortgelijke kosten, zoals financieringskosten, bestaan voor € 2.115.180 uit verschuldigde rente en voor € 156.391 uit kosten koersresultaat en soortgelijke resultaten.
113
2.1.7. Belastingen
Belastingen Bedragen x € 1.000
2020
2019
‑
‑
‑7.516
2.928
‑
‑
‑7.516
2.928
Latente vennootschapsbelasting Acute vennootschapsbelasting huidig boekjaar Vennootschapsbelasting voorgaande jaren Belastinglast in de winst- en verliesrekening
De effectieve belastingdruk over 2020 bedraagt 21,0% (2019: 53,0%) en ligt daarmee onder het algemeen geldende belastingtarief bij negatief resultaat in Nederland. Oorzaak van het verschil is gelegen in de invoering van de WOZ afschrijvingsbeperking voor gebouwen in eigen gebruik per 1 januari 2019.
De effectieve belastingdruk kan als volgt worden gespecificeerd.
Belastingen, specificatie Bedragen x € 1.000
%
2020
%
‑35.840
Winst voor belastingen Belastinglast op basis van Nederlands nominale tarief Toepassing lokale, nominale tarieven (hogere/lagere tarieven) Fiscaal niet aftrekbare kosten Vrijgestelde inkomsten Belasting op niet-lokale activiteiten Effect gecompenseerde fiscale verliezen en tijdelijke verliezen Verrekening niet-geactiveerde fiscaal compensabele verliezen Nagekomen belastingbate/(last) uit voorgaande boekjaren
2019 5.525
25,0%
‑8.960
25,0%
1.381
-
‑
-
‑
‑0,3%
103
2,1%
115
-
‑
-
‑
‑0,2%
77
-
‑
-
‑
-
‑
-
‑
-
‑
8,2%
‑2.925
-
‑
-
‑
-
‑
Overige
-11,7%
4.189
25,9%
1.432
Belastinglast in de winst- en verliesrekening
21,0%
‑7.516
53,0%
2.928
Niet-verrekenbare verliezen
114
4.1. Enkelvoudige balans (vóór voorstel resultaatbestemming) Enkelvoudige balans Vóór voorstel resultaatbestemming, bedragen x € 1.000
ACTIVA
ref.
2020
2019
Vaste activa Financiële vaste activa
4.1.1.
64.350
93.995
Vorderingen op groepsmaatschappijen
4.1.3.
1.657
5.432 66.007
99.427
PASSIVA Eigen vermogen
4.1.2.
Geplaatst kapitaal Agioreserves Wettelijke reserve koersverschillen Overige reserves Onverdeelde winst
2.730
2.730
22.006
22.006
‑683
‑209
67.351
63.789
‑29.171
3.562 62.233
91.878
3.774
7.549
‑
‑
‑
‑
66.007
99.427
Schulden Schulden aan Aandeelhouders Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan groepsmaatschappijen
4.1.3.
115
5.1. Enkelvoudige winst- en verliesrekening Enkelvoudige winst- en verliesrekening Bedragen x € 1.000
2020
2019
‑
-
Resultaat deelnemingen na belastingen
‑29.171
3.562
Nettoresultaat
‑29.171
3.562
Enkelvoudig resultaat na belastingen
De vennootschappelijke winst- en verliesrekening is opgesteld met inachtneming van artikel 402 Boek 2 BW.
De financiële gegevens van RAI Holding B.V. zijn in de geconsolideerde jaarrekening verwerkt. Derhalve vermeldt de winst- en verliesrekening van RAI Holding B.V. conform artikel 402 Titel 9 BW slechts het aandeel in de winst na belasting van ondernemingen waarin wordt deelgenomen en het overige resultaat na belasting.
116
Toelichting op de enkelvoudige balans per 31 december 2020 4.1.1. Financiële vaste activa
Financiële vaste activa Bedragen x € 1.000
Deelnemingen in groepsmaatschappijen Stand per 1-1-2020
93.995 ‑474
Wettelijke reserve koersverschillen
‑
Overige mutaties
‑29.171
Resultaat Stand per 31-12-2020
64.350
De vennootschap bezit 100% (tenzij anders vermeld) van de aandelen in de volgende belangrijkste deelnemingen: RAI Amsterdam B.V., Amsterdam; Arfora B.V., Amsterdam.
In deze deelnemingen zijn de resultaten verwerkt van de volgende indirecte deelnemingen (100%): RAI Solar Energy B.V., Amsterdam; RAI USA, Inc., Delaware; Rui Ang Exhibition and Convention Co., Ltd., Shanghai en RAI TURKEY ULUSLARARASI FUARCILIK VE GOSTERI HIZMETLERI ITHALAT IHRACAT TICARET LIMITED SIRKETI, Istanbul.
117
4.1.2. Eigen vermogen
Eigen vermogen Bedragen x € 1.000
Aandelen-
Agio-
Wettelijke
Overige
Onver-
kapitaal
reserve
reserve
reserves
deelde
koers-
Totaal
winst
verschillen 2.730
22.006
‑262
63.789
9.905
98.170
Resultaatbestemming
‑
‑
‑
9.905
‑9.905
‑
Wettelijke reserve koersverschillen
‑
‑
53
‑
‑
53
Resultaat boekjaar
‑
‑
‑
‑
3.562
3.562
Dividend
‑
‑
‑
‑9.905
‑
‑9.905
Stand per 31-12-2019
2.730
22.006
‑209
63.789
3.562
91.878
Stand per 1-1-2020
Stand per 1-1-2019
2.730
22.006
‑209
63.789
3.562
91.878
Resultaatbestemming
‑
‑
‑
3.562
‑3.562
‑
Wettelijke reserve koersverschillen
‑
‑
‑474
‑
‑
‑474
Resultaat boekjaar
‑
‑
‑
‑
‑29.171
‑29.171
Dividend
‑
‑
‑
‑
‑
‑
2.730
22.006
‑683
67.351
‑29.171
62.233
Stand per 31-12-2020
Het maatschappelijk kapitaal bedraagt € 13.650.000, verdeeld in 225.000 gewone aandelen A en 75.000 gewone aandelen B, elk nominaal groot € 45,50. Hiervan zijn geplaatst en volgestort 45.000 aandelen A en 15.000 aandelen B.
118
4.1.3. Vorderingen op groepsmaatschappijen
Vorderingen op groepsmaatschappijen Bedragen x € 1.000
Vorderingen op groepsmaatschappijen Stand per 1-1-2020
5.432 ‑3.775
Dividend uitkering Dividend
‑
Overige mutaties
‑
Stand per 31-12-2020
1.657
Het vastgestelde dividend over het jaar 2018 is via de dochtermaatschappij RAI Amsterdam B.V. uitgekeerd naar de aandeelhouders en aan RAI Holding in rekening gebracht via een rekening-courantverhouding. Op vorderingen op groepsmaatschappijen wordt geen rente berekend.
De vennootschapsbelasting wordt doorbelast naar de dochtermaatschappijen alsof deze zelfstandig belastingplichtig is, gelijk aan de berekeningsmethode op het niveau van de moedermaatschappij en als zodanig wordt geen latentie of VPB bate verantwoord in de enkelvoudige jaarrekening
Personeel
De vennootschap heeft in 2020, evenals in 2019, geen personeel in dienst gehad.
Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen
Voor de deelnemingen RAI Amsterdam B.V. en RAI Solar Energy B.V. zijn aansprakelijkheidsverklaringen ex artikel 403 Boek 2 BW afgegeven.
119
Amsterdam, 6 april 2021
Directie RAI Holding B.V.
P. (Paul) Riemens, CEO M. (Maurits) van der Sluis, COO
Raad van commissarissen RAI Holding B.V.
A.M.H. (Annemarie) Macnack-van Gaal, voorzitter J.W.Th. (John) van der Steen, vicevoorzitter O. (Otto) Ambagtsheer M.P. (Michiel) Boere W.C.M. (Mariëlle) de Macker
120
Voorstel resultaatbestemming Voorstel resultaatbestemming Het verlies ofwel negatieve resultaat na belasting over 2020 is opgenomen in de post Onverdeelde winst in het eigen vermogen. Als gevolg van het negatieve resultaat, de afspraken gemaakt bij de herfinanciering en de eisen van de GO-C financiering zal het negatieve resultaat na belastingen worden gesaldeerd met de post Overige reserves in het eigen vermogen.
Gebeurtenissen na balansdatum Bij dagtekening van dit verslag hebben het coronavirus COVID-19 en de genomen maatregelen door de Nederlandse overheid nog steeds een enorme impact op de bedrijfsvoering van de RAI.
Enerzijds is er door het vaccinatieprogramma zicht op herstel, anderzijds is het moment waarop de RAI weer evenementen kan organiseren nog steeds onzeker.
Maatregelen die genomen worden door de overheid kunnen binnen enkele dagen alsnog fors veranderen.
De Nederlandse overheid heeft aangekondigd dat zij de economische gevolgen van de crisis zoveel mogelijk wil beperken. Daartoe is een aantal steunmaatregelen ingericht. De RAI heeft in 2020 en 2021 gebruik gemaakt van deze steunmaatregelen waaronder in 2020 de NOW voor een totaalbedrag van € 19,3 miljoen. Ook voor 2021 zijn de aanvragen voor de betreffende regelingen ingediend.
De RAI heeft vanaf maart 2020 de focus gericht op maximaal besparen, het uitstellen van niet-noodzakelijke investeringen en sturing op liquiditeit. Dit heeft er ook toe geleid dat in 2020 een herstructurering heeft plaatsgevonden waarbij 154,1 medewerkers (FTE) de RAI hebben verlaten.
De RAI is een historisch gezond bedrijf met een (doorgaans) goed gevulde orderportefeuille en kan sturen op een redelijke flexibiliteit in kosten en investeringen. Ondanks deze wendbaarheid heeft het wegvallen van een substantieel deel van de jaaromzet in 2020 een zeer grote impact gehad. De solvabiliteit is onder de, op basis van de met de financiers afgesproken, convenanten uitgekomen. De RAI heeft in dat kader op een vroegtijdig moment met haar vreemd-vermogen verschaffers de verwachtingen doorgenomen en heeft in december 2020 een additionele financiering afgesloten gebaseerd op de GO-C regeling waarbij nieuwe convenanten zijn overeengekomen.
Deze additionele financiering en de doorgevoerde maatregelen dragen bij aan het liquiditeitsniveau dat de RAI de komende maanden nodig heeft.
121
#06
Overige gegevens
"Nederland snakt naar live-evenementen, of het nu om sport, zakelijk of entertainment gaat" Pieter Lubberts, programmamanager Fieldlab Evenementen 122
Resultaatbestemming volgens statuten In artikel 24 van de statuten van de vennootschap staat het volgende opgenomen betreffende de resultaatbestemming.
Artikel 24.
1.
De vennootschap kan naast enige andere reserves een algemene reserve, een agioreserve A, een agioreserve B, een dividendreserve A en een dividendreserve B in haar boeken aanhouden. Tot deze reserves zijn respectievelijk gerechtigd de houders van aandelen A en aandelen B en wel naar rato van het aantal en soort aandelen dat zij bezitten.
2.
Storting op aandelen A en aandelen B, die de nominale waarde van die aandelen overtreft, wordt toegevoegd aan de desbetreffende agioreserve.
3.
Onverminderd het hierna in dit artikel bepaalde, staat de uitkeerbare winst ter vrije beschikking van de algemene vergadering voor uitkering van dividend, reservering of zodanige andere doeleinden binnen het doel van de vennootschap als de algemene vergadering zal besluiten.
4.
De algemene vergadering kan besluiten, zulks met voorafgaande goedkeuring van de vergadering van houders van aandelen van de desbetreffende soort, op aandelen van die soort geen winst uit te keren, maar het desbetreffende deel van de winst te reserveren en toe te voegen aan de dividendreserve A respectievelijk B. Een uitkering ten laste van de dividendreserve A respectievelijk B kan alleen worden gedaan aan de houders van aandelen van de desbetreffende soort, zulks na een daartoe strekkend besluit van de algemene vergadering genomen met voorafgaande goedkeuring van de vergadering van houders van aandelen van de desbetreffende soort.
5.
Onverminderd het elders in dit artikel bepaalde, zullen indien de algemene vergadering besluit winst te reserveren of dividend uit te keren ten aanzien van alle aandelen, ongeacht de soort, gelijke bedragen aan winst worden gereserveerd of dividenden worden uitgekeerd.
6.
De vennootschap kan aan aandeelhouders en andere gerechtigden tot de voor uitkering vatbare winst slechts uitkeringen doen voorzover het eigen vermogen groter is dan het gestorte en opgevraagde deel van het kapitaal vermeerderd met de reserves die krachtens de wet of de statuten moeten worden aangehouden. Bij de berekening van de winstverdeling tellen de aandelen die de vennootschap in haar kapitaal houdt niet mede.
7.
Uitkering van winst geschiedt na de vaststelling en de goedkeuring van de jaarrekening waaruit blijkt dat zij geoorloofd is.
8.
De algemene vergadering is, met inachtneming van het bepaalde in het zevende lid, bevoegd tot uitkering van één of meer interimdividenden te besluiten.
9. 10.
Tenzij de algemene vergadering een ander tijdstip vaststelt zijn dividenden onmiddellijk betaalbaar na vaststelling. De vordering tot uitbetaling van dividend verjaart door verloop van vijf jaren.
123
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: de aandeelhouders en de raad van commissarissen van RAI Holding B.V. VERKLARING OVER DE IN HET JAARVERSLAG OPGENOMEN JAARREKENING 2020
Ons oordeel Wij hebben de jaarrekening 2020 van RAI Holding B.V. te Amsterdam gecontroleerd. Naar ons oordeel geeft de in dit jaarverslag opgenomen jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van RAI Holding B.V. op 31 december 2020 en van het resultaat over 2020 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.
De jaarrekening bestaat uit:
1.
de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2020;
2.
de geconsolideerde en enkelvoudige winst-en-verliesrekening over 2020;
3.
de toelichting met een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen.
De basis voor ons oordeel Wij hebben onze controle uitgevoerd volgens het Nederlands recht, waaronder ook de Nederlandse controlestandaarden vallen. Onze verantwoordelijkheden op grond hiervan zijn beschreven in de sectie "Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening".
Wij zijn onafhankelijk van RAI Holding B.V. zoals vereist in de Europese verordening betreffende specifieke eisen voor de wettelijke controles van financiële overzichten van organisaties van openbaar belang, de Wet toezicht accountantsorganisaties (Wta), de Verordening inzake de onafhankelijkheid van accountants bij assurance-opdrachten (ViO) en andere voor de opdracht relevante onafhankelijkheidsregels in Nederland. Verder hebben wij voldaan aan de Verordening gedrags- en beroepsregels accountants (VGBA).
Wij vinden dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel.
Paragraaf ter benadrukking van de impact van het coronavirus Het coronavirus heeft ook invloed op RAI Holding B.V. Het management van RAI Holding B.V. heeft de mogelijke impact van het coronavirus ingeschat en geëvalueerd. Wij verwijzen voor de toelichting van het management hieromtrent naar de pagina’s 97 en 121 van de jaarrekening. Ons oordeel is niet aangepast als gevolg van deze aangelegenheid.
Paragraaf ter benadrukking van de impact van de NOW subsidie In de grondslagen voor resultaatbepaling in de jaarrekening heeft het management toegelicht hoe zij de overheidssubsidie uit hoofde van de Tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging voor behoud van Werkgelegenheid (NOW) heeft verantwoord. Omdat de subsidie nog niet definitief is vastgesteld is het verantwoorde bedrag in de winst-en-verliesrekening gebaseerd op een schatting op basis van de huidige interpretatie van de regeling. Ons oordeel is niet aangepast als gevolg van deze aangelegenheid.
124
VERKLARING OVER DE IN HET JAARVERSLAG OPGENOMEN ANDERE INFORMATIE Naast de jaarrekening en onze controleverklaring daarbij, omvat het jaarverslag andere informatie, die bestaat uit:
Welkom bij de RAI! Verslag van de directie Bericht van de raad van commissarissen Governance en risicomanagement Overige gegevens
Op grond van onderstaande werkzaamheden zijn wij van mening dat de andere informatie:
met de jaarrekening verenigbaar is en geen materiële afwijkingen bevat; alle informatie bevat die op grond van Titel 9 Boek 2 BW is vereist.
Wij hebben de andere informatie gelezen en hebben op basis van onze kennis en ons begrip, verkregen vanuit de jaarrekeningcontrole of anderszins, overwogen of de andere informatie materiële afwijkingen bevat.
Met onze werkzaamheden hebben wij voldaan aan de vereisten in Titel 9 Boek 2 BW en de Nederlandse Standaard 720. Deze werkzaamheden hebben niet dezelfde diepgang als onze controlewerkzaamheden bij de jaarrekening.
De directie is verantwoordelijk voor het opstellen van de andere informatie, waaronder het bestuursverslag en de overige gegevens, in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.
BESCHRIJVING VAN VERANTWOORDELIJKHEDEN MET BETREKKING TOT DE JAARREKENING
Verantwoordelijkheden van de directie en de raad van commissarissen voor de jaarrekening De directie is verantwoordelijk voor het opmaken en getrouw weergeven van de jaarrekening in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW. In dit kader is de directie verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing die de directie noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fouten of fraude.
Bij het opmaken van de jaarrekening moet de directie afwegen of de vennootschap in staat is om haar werkzaamheden in continuïteit voort te zetten. Op grond van genoemd verslaggevingsstelsel moet de directie de jaarrekening opmaken op basis van de continuïteitsveronderstelling, tenzij de directie het voornemen heeft om de vennootschap te liquideren of de bedrijfsactiviteiten te beëindigen of als beëindiging het enige realistische alternatief is.
De directie moet gebeurtenissen en omstandigheden waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de vennootschap haar bedrijfsactiviteiten in continuïteit kan voortzetten, toelichten in de jaarrekening.
De raad van commissarissen is verantwoordelijk voor het uitoefenen van toezicht op het proces van financiële verslaggeving van de vennootschap.
125
Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening Onze verantwoordelijkheid is het zodanig plannen en uitvoeren van een controleopdracht dat wij daarmee voldoende en geschikte controle-informatie verkrijgen voor het door ons af te geven oordeel.
Onze controle is uitgevoerd met een hoge mate maar geen absolute mate van zekerheid, waardoor het mogelijk is dat wij tijdens onze controle niet alle materiële fouten en fraude ontdekken.
Afwijkingen kunnen ontstaan als gevolg van fraude of fouten en zijn materieel indien redelijkerwijs kan worden verwacht dat deze, afzonderlijk of gezamenlijk, van invloed kunnen zijn op de economische beslissingen die gebruikers op basis van deze jaarrekening nemen. De materialiteit beïnvloedt de aard, timing en omvang van onze controlewerkzaamheden en de evaluatie van het effect van onderkende afwijkingen op ons oordeel.
Wij hebben deze accountantscontrole professioneel kritisch uitgevoerd en hebben waar relevant professionele oordeelsvorming toegepast in overeenstemming met de Nederlandse controlestandaarden, ethische voorschriften en de onafhankelijkheidseisen. Onze controle bestond onder andere uit:
het identificeren en inschatten van de risico's dat de jaarrekening afwijkingen van materieel belang bevat als gevolg van fouten of fraude, het in reactie op deze risico's bepalen en uitvoeren van controlewerkzaamheden en het verkrijgen van controle-informatie die voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Bij fraude is het risico dat een afwijking van materieel belang niet ontdekt wordt groter dan bij fouten. Bij fraude kan sprake zijn van samenspanning, valsheid in geschrifte, het opzettelijk nalaten transacties vast te leggen, het opzettelijk verkeerd voorstellen van zaken of het doorbreken van de interne beheersing; het verkrijgen van inzicht in de interne beheersing die relevant is voor de controle met als doel controlewerkzaamheden te selecteren die passend zijn in de omstandigheden. Deze werkzaamheden hebben niet als doel om een oordeel uit te spreken over de effectiviteit van de interne beheersing van de vennootschap; het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en het evalueren van de redelijkheid van schattingen door de directie en de toelichtingen die daarover in de jaarrekening staan; het vaststellen dat de door de directie gehanteerde continuïteitsveronderstelling aanvaardbaar is. Tevens het op basis van de verkregen controle-informatie vaststellen of er gebeurtenissen en omstandigheden zijn waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de vennootschap haar bedrijfsactiviteiten in continuïteit kan voortzetten. Als wij concluderen dat er een onzekerheid van materieel belang bestaat, zijn wij verplicht om aandacht in onze controleverklaring te vestigen op de relevante gerelateerde toelichtingen in de jaarrekening. Als de toelichtingen inadequaat zijn, moeten wij onze verklaring aanpassen. Onze conclusies zijn gebaseerd op de controle-informatie die verkregen is tot de datum van onze controleverklaring. Toekomstige gebeurtenissen of omstandigheden kunnen er echter toe leiden dat een vennootschap haar continuïteit niet langer kan handhaven; het evalueren van de presentatie, structuur en inhoud van de jaarrekening en de daarin opgenomen toelichtingen; het evalueren of de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de onderliggende transacties en gebeurtenissen.
Gegeven onze eindverantwoordelijkheid voor het oordeel zijn wij verantwoordelijk voor de aansturing van, het toezicht op en de uitvoering van de groepscontrole. In dit kader hebben wij de aard en omvang bepaald van de uit te voeren werkzaamheden voor de groepsonderdelen. Bepalend hierbij zijn de omvang en/of het risicoprofiel van de groepsonderdelen of de activiteiten. Op grond hiervan hebben wij de groepsonderdelen geselecteerd waarbij een controle of beoordeling van de volledige financiële informatie of specifieke posten noodzakelijk was.
126
Wij communiceren met de raad van commissarissen onder andere over de geplande reikwijdte en timing van de controle en over de significante bevindingen die uit onze controle naar voren zijn gekomen, waaronder eventuele significante tekortkomingen in de interne beheersing.
Wij bevestigen aan de raad van commissarissen dat wij de relevante ethische voorschriften over onafhankelijkheid hebben nageleefd. Wij communiceren ook met de raad over alle relaties en andere zaken die redelijkerwijs onze onafhankelijkheid kunnen beïnvloeden en over de daarmee verband houdende maatregelen om onze onafhankelijkheid te waarborgen.
Amsterdam, 6 april 2021
Deloitte Accountants B.V.
Was getekend: F.E. Mijinke
127
#07
Over dit verslag
"Wij hebben de samenwerking met de RAI opgezocht, zodat onze studenten onder veilige omstandigheden binnen het bedrijfsleven kunnen werken aan hun praktische vaardigheden. We zijn heel blij met de mogelijkheden die de RAI ons hier biedt" Peter Strijdonk, opleidingsmanager van ROC van Amsterdam 128
Stakeholderdialoog, materialiteit en verslaglegging Om inzicht te krijgen in de voor stakeholders belangrijke thema's, gaat RAI Amsterdam periodiek in overleg met haar stakeholders. In onderstaand overzicht is opgenomen op welke wijze en met welke frequentie RAI Amsterdam structureel dialoog voert.
Dialoog met stakeholders Stakeholdergroep
Dialoogvorm
Frequentie
Onderwerp
Interne stakeholders, aandeelhouders, klanten,
Uitgebreide stakeholderconsultatie
1x per ca. 3 jaar
Toetsen beleid
leveranciers
2016
Klanten
Enquêtes
Na afloop beurs
Klanttevredenheid
Bezoekers
Social media
Continu
Activiteiten m.b.t. de RAI,
Omwonenden
RAI-beraad,
8-10x per jaar
Activiteiten in en rondom de RAI
Regelmatig
Duurzame inkoop, uitvoering
bereikbaarheid
informatiebijeenkomsten Leveranciers
Inspiratie- en feedback-sessies, structurele dialoog
Medewerkers
werkzaamheden en werkomgeving
Onderzoek tevredenheid
1x per 2 jaar
Medewerkertevredenheid
Regelmatig
Bereikbaarheid RAI rondom
medewerkers Vervoersbedrijven (o.a. NS, GVB)
Overleg
evenementen
De uitgebreide stakeholderconsultatie en materialiteitsbepaling zijn in 2016 uitgevoerd. De scope was destijds maatschappelijk verantwoord ondernemen. Hierbij zijn drie fasen doorlopen: stakeholdermapping; stakeholderconsultatie (interne en externe interviews en enquêtes) en analyse en rapportage.
MVO-thema's De meest genoemde onderwerpen door geconsulteerde stakeholders zijn: afval en energie, medewerkers, ketenverantwoordelijkheid, mobiliteit, maatschappelijke betrokkenheid en veiligheid. Ook zijn genoemd evenement content, dat door interne stakeholders bovendien als zeer belangrijk is getypeerd. Deze onderwerpen zijn het meest materieel en vormen de basis voor de MVOverslaglegging, die vanaf jaarverslag 2017 is geïntegreerd met de financiële verslaggeving.
Materialiteit In de volgende figuur is de materialiteitsmatrix weergegeven. Hierin zijn de MVO-thema's weergegeven naar relatief belang volgens stakeholders en volgens RAI Amsterdam.
129
Verslaglegging Dit verslag is opgesteld volgens de richtlijnen versie 4.0 (G4) van het Global Reporting Initiative – toepassingsniveau ‘core’. De GRI-richtlijnen zijn te vinden op www.globalreporting.org.
130
GRI-tabel Deel 1 GRI code
GRI G4 Richtlijnen informatie
Toelichting / verwijzing
Pag.
Strategie en analyse G4-1
Een verklaring van de raad van bestuur over relevantie van duurzame
https://jaarverslag2020.rai.nl/welkom-bij-de-rai/strategie-en-
ontwikkeling voor de organisatie en haar strategie
waardecreatie
11
Organisatieprofiel G4-3
Naam van de organisatie
RAI Amsterdam B.V.
G4-4
Voornaamste merken, producten en/of diensten en events
https://jaarverslag2020.rai.nl/welkom-bij-de-rai/profiel
G4-5
Locatie van het hoofdkantoor van de organisatie
8
RAI Amsterdam Europaplein ML 1078 GZ Amsterdam
G4-6
Het aantal landen waar de organisatie actief is (met relevantie voor de
RAI Amsterdam is active within several countries.
47
duurzaamheidkwesties) G4-7
Eigendomsstructuur en de rechtsvorm
https://jaarverslag2020.rai.nl/welkom-bij-de-rai/profiel
8
G4-8
Afzetmarkten (geografische verdeling, sectoren en soorten klanten)
https://jaarverslag2020.rai.nl/welkom-bij-de-rai/profiel
8
G4-9
Omvang van de verslaggevende organisatie
https://jaarverslag2020.rai.nl/welkom-bij-de-rai/profiel
8
G4-10
Personeelsbestand naar type werk, arbeidsovereenkomst en regio
https://jaarverslag2020.rai.nl/welkom-bij-de-rai/kerncijfers
19
https://jaarverslag2020.rai.nl/verslag-van-de-directie/voor-
58
medewerkers G4-11
Percentage medewerkers dat onder een collectieve
RAI Amsterdam heeft een eigen arbeidsvoorwaardenpakket en valt
arbeidsovereenkomst valt
niet onder een collectieve CAO.
G4-12
Beschrijving van de (bevoorradings)keten
-
G4-13
Significante veranderingen tijdens de verslagperiode wat betreft
Er hebben geen significante veranderingen plaatsgevonden tijdens de
omvang, structuur of eigendom
verslagperiode betreffende omvang, structuur of eigendom.
Toelichting over de toepassing van het voorzorgsprincipe door de
-
G4-14
verslaggevende organisatie G4-15
Extern ontwikkelde economische, milieugerelateerde en sociale
https://jaarverslag2020.rai.nl/verslag-van-de-directie/voor-omgeving-
handvesten, principes of andere initiatieven die de organisatie
stad-en-maatschappij
47
onderschrijft G4-16
Lidmaatschap van verenigingen
Niet opgenomen
G4-17
Een lijst van alle entiteiten opgenomen in de geconsolideerde
https://jaarverslag2020.rai.nl/jaarrekening/algemene-toelichting
92
jaarrekening van de organisatie G4-18
Proces voor het bepalen van de inhoud van het verslag
https://jaarverslag2020.rai.nl/over-dit-verslag/stakeholderdialoog-
129
materialiteit-en-verslaglegging G4-19
Materiële onderwerpen
https://jaarverslag2020.rai.nl/over-dit-verslag/stakeholderdialoog-
129
materialiteit-en-verslaglegging G4-20
Afbakening per materieel onderwerp binnen de organisatie
https://jaarverslag2020.rai.nl/over-dit-verslag/stakeholderdialoog-
129
materialiteit-en-verslaglegging G4-21
Afbakening per materieel onderwerp buiten de organisatie
https://jaarverslag2020.rai.nl/over-dit-verslag/stakeholderdialoog-
129
materialiteit-en-verslaglegging G4-22
Uitleg over de gevolgen van eventuele herformulering van eerder
nvt
verstrekte informatie G4-23
Significante veranderingen ten opzichte van vorige verslagperiodes
nvt
G4-24
Lijst van groepen belanghebbenden die de organisatie heeft betrokken
https://jaarverslag2020.rai.nl/over-dit-verslag/stakeholderdialoog-
G4-25
Basis voor inventarisatie en selectie van stakeholders
129
materialiteit-en-verslaglegging https://jaarverslag2020.rai.nl/over-dit-verslag/stakeholderdialoog-
129
materialiteit-en-verslaglegging G4-26
Benadering van het betrekken van stakeholders, waaronder de
https://jaarverslag2020.rai.nl/over-dit-verslag/stakeholderdialoog-
frequentie van contacten per type en groep belanghebbenden
materialiteit-en-verslaglegging
131
129
G4-27
Reactie organisatie op de voornaamste onderwerpen en vraagstukken
-
naar voren gekomen in contact met stakeholders, onder meer via haar verslaggeving
Verslagprofiel G4-28
Verslagperiode waarop de verstrekte informatie betrekking heeft
1 januari – 31 december 2020
G4-29
Datum van het meest recente verslag
04/ 6/2021
G4-30
Verslaggeving cyclus
Jaarlijks
G4-31
Contactpunt voor vragen over het verslag of de inhoud ervan
Afdeling Corporate Communicatie via corcom@rai.nl
GRI-inhoudsopgave G4-32
De gekozen ‘in accordance’ optie
Core
G4-33
Beleid en huidige praktijk met betrekking tot het betrekken van externe
RAI Amsterdam heeft de MVO-aspecten niet extern laten verifiëren
assurance van het verslag
door een accountant
Bestuur, verplichtingen en betrokkenheid G4-34
De bestuursstructuur van de organisatie, met inbegrip van commissies
https://jaarverslag2020.rai.nl/welkom-bij-de-rai/samenstelling-raad-
die vallen onder het hoogste bestuurslichaam
van-commissarissen https://jaarverslag2020.rai.nl/welkom-bij-de-rai/samenstelling-directie
G4-35
G4-36
G4-37
Proces voor het delegeren van bevoegdheden voor economische,
https://jaarverslag2020.rai.nl/over-dit-verslag/stakeholderdialoog-
milieugerelateerde en sociale onderwerpen
materialiteit-en-verslaglegging
Uitvoerende rollen/posities voor economische, milieugerelateerde en
https://jaarverslag2020.rai.nl/over-dit-verslag/stakeholderdialoog-
sociale onderwerpen
materialiteit-en-verslaglegging
Mechanismen die aandeelhouders en medewerkers de gelegenheid
https://jaarverslag2020.rai.nl/over-dit-verslag/stakeholderdialoog-
geven om aanbevelingen te doen aan of medezeggenschap uit te
materialiteit-en-verslaglegging
22
23 129
129
129
oefenen op het hoogste bestuurslichaam over economische, milieugerelateerde en sociale onderwerpen G4-38
Vermeld het aantal onafhankelijke en/of niet leidinggevende leden van
0
het hoogste bestuurslichaam G4-39
Voorzitter van het hoogste bestuurslichaam
CEO
G4-41
Processen waarmee het hoogste bestuurslichaam waarborgt dat
https://jaarverslag2020.rai.nl/governance-en-
strijdige belangen worden vermeden
risicomanagement/corporate-governance
Rol van het hoogste bestuurslichaam in de ontwikkeling, goedkeuring
Uiteindelijke hoogste goedkeuring vindt plaats door de directie. De
en vernieuwen van de missie, visie, doelen en strategie in relatie tot
directie wordt hierin ondersteund door het beleidsteam.
G4-42
79
economische, milieugerelateerde en sociale onderwerpen G4-43
Maatregelen die zijn genomen om de kennis van het hoogste
-
bestuurslichaam over economische, milieugerelateerde en sociale onderwerpen te verbeteren G4-44
Processen voor het evalueren van de eigen prestaties van het
https://jaarverslag2020.rai.nl/governance-en-
hoogste bestuurslichaam, in het bijzonder betreffende economische,
risicomanagement/corporate-governance
79
milieugerelateerde en sociale impact, kansen en risico’s https://jaarverslag2020.rai.nl/governance-en-
84
risicomanagement/risicomanagement G4-45
G4-46
Procedures van het hoogste bestuurslichaam voor het overzien van
https://jaarverslag2020.rai.nl/governance-en-
economische, milieugerelateerde en sociale impact, kansen en risico’s
risicomanagement/risicomanagement
De rol van het hoogste bestuurslichaam in het herzien van de
https://jaarverslag2020.rai.nl/governance-en-
effectiviteit van de risicomanagementprocessen op het gebied van
risicomanagement/risicomanagement
84
84
economische, milieugerelateerde en sociale onderwerpen G4-47
Frequentie waarmee het hoogste bestuurslichaam de economische,
Jaarlijks
milieugerelateerde en sociale kansen, risico’s en impact herziet G4-48
Hoogste commissie of rol/positie dat het maatschappelijk jaarverslag
Bestuur
nakijkt en goedkeurt en verzekert dat alle materiële aspecten zijn vermeld G4-49
Proces voor het communiceren van kritieke problemen naar het
https://jaarverslag2020.rai.nl/governance-en-
hoogste bestuurslichaam
risicomanagement/risicomanagement
132
84
G4-50
De aard en het aantal kritieke problemen dat is gecommuniceerd naar
-
het hoogste bestuurslichaam en de manier waarop deze zijn afgehandeld G4-51
De manier waarop het beloningsbeleid van voor het hoogste
Remuneratierapport
bestuurslichaam, topmanagers en leidinggevenden (inclusief vertrekregelingen) en de prestaties van de organisatie (inclusief sociale en milieugerelateerde prestaties) zijn gekoppeld G4-52
Het proces voor het bepalen van vergoedingen
Remuneratierapport
G4-53
De manier waarop de mening van medewerkers en aandeelhouders
-
wordt gezocht en meegenomen op het gebied van vergoedingen
Ethiek en Integriteit G4-56
Intern ontwikkelde missie- of beginselverklaringen, gedragscodes en
https://jaarverslag2020.rai.nl/welkom-bij-de-rai/strategie-en-
uitgangspunten die van belang zijn voor de economische,
waardecreatie
11
milieugerelateerde en sociale prestaties
Deel 2 GRI code
GRI G4 Richtlijnen informatie
Toelichting / verwijzing
Pag.
Economie Informatie over de managementbenadering
Het jaarverslag en hierin geïntegreerd duurzaamheidsverslag van RAI Amsterdam beschrijft de aanpak van economische en financiële prestaties
G4-EC1
Directe economische waarden die zijn gegenereerd
https://jaarverslag2020.rai.nl/verslag-van-de-directie
24
https://jaarverslag2020.rai.nl/verslag-van-de-directie
24
en gedistribueerd G4-EC8
Significante indirecte economische impact, inclusief het gevolg van die impact Inkoop
-
Informatie over de managementbenadering
-
EO9
Type- en duurzaamheidsprestaties van inkoop
-
EO1
Directe economische impact en waarde creatie als
-
resultaat van duurzame initiatieven Milieu Informatie over de managementbenadering
We proberen de impact op het milieu zo veel mogelijk te reduceren. Om een systematische aanpak in onze bedrijfsvoering te garanderen, passen we een milieumanagementsysteem toe op basis van internationale richtlijnen en normen. In onze strategie en BBSC zijn doelstellingen vastgelegd
Energie Informatie over de managementbenadering
We zetten in op de reductie van het gebruik van fossiele brandstoffen en het eigen energieverbruik.
G4-EN3
Energieverbruik binnen de organisatie
Niet weergegeven, gezien ontbreken van vergelijkbare data ivm bedrijfssluiting als gevolg van de Coronapandemie
133
G4-EN6
Reductie energieverbruik
https://jaarverslag2020.rai.nl/verslag-van-de-
47
directie/voor-omgeving-stad-en-maatschappij Luchtemissies, afvalwater en afvalstoffen Informatie over de managementbenadering
Afval is een van de speerpunten binnen het RAI MVO-beleid. We willen met ons afvalmanagement behoren tot ‘ worlds best class’ binnen de congresen evenementenindustrie
G4-EN15
Directe uitstoot broeikasgassen (GHG) scope 1
Niet weergegeven, gezien ontbreken van vergelijkbare data ivm bedrijfssluiting als gevolg van de Coronapandemie
G4-EN16
Indirecte uitstoot broeikasgassen (GHG) scope 2
Niet weergegeven, gezien ontbreken van vergelijkbare data ivm bedrijfssluiting als gevolg van de Coronapandemie
G4-EN19
Reductie uitstoot broeikasgassen (GHG)
Niet weergegeven, gezien ontbreken van vergelijkbare data ivm bedrijfssluiting als gevolg van de Coronapandemie
G4-EN23
Totaalgewicht afval naar type en
Niet weergegeven, gezien ontbreken van
verwijderingsmethode
vergelijkbare data ivm bedrijfssluiting als gevolg van de Coronapandemie
Vervoer Informatie over de managementbenadering
Niet weergegeven, gezien ontbreken van vergelijkbare data ivm bedrijfssluiting als gevolg van de Coronapandemie
EO2
Manieren van vervoer door bezoekers als
Niet weergegeven, gezien ontbreken van
percentage van het totaal transport, en initiatieven
vergelijkbare data ivm bedrijfssluiting als gevolg van
om duurzame alternatieven voor vervoer te
de Coronapandemie
stimuleren Sociaal Informatie over de managementbenadering
Bij het vergroten van welzijn richten we ons op het creëren van maatschappelijke meerwaarde voor zowel interne als externe stakeholders. RAI Amsterdam verbindt sinds 1893 mensen en staat midden in de maatschappij. https://jaarverslag2020.rai.nl/welkom-bij-de-
11
rai/strategie-en-waardecreatie Arbeidsomstandigheden en volwaardig werk Informatie over de managementbenadering
RAI Amsterdam wil als werkgever actief en zichtbaar bijdragen aan het welzijn en welbevinden van huidige en toekomstige medewerkers. Daarom voeren we een duurzaam HR-beleid gericht op welzijn, vitaliteit en levensstijl. En investeren we als werkgever in de lokale samenleving.
LA1
Totale personeelsbestand naar type werk,
https://jaarverslag2020.rai.nl/welkom-bij-de-
arbeidsovereenkomst en regio
rai/kerncijfers https://jaarverslag2020.rai.nl/verslag-van-dedirectie/voor-medewerkers
Gezondheid en veiligheid Informatie over de managementbenadering
RAI Amsterdam wil met specifiek beleid gericht op gezondheid, veiligheid en vitaliteit zorgen voor duurzame inzetbaarheid van medewerkers
134
19 58
LA4
Minimale opzegtermijn(en) in verband met
Deze indicator is in Nederland wettelijk geregeld
operationele veranderingen, inclusief de specificatie in collectieve overeenkomsten LA6
Letsel-, beroepsziekte-, uitvaldagen- en
https://jaarverslag2020.rai.nl/verslag-van-de-
verzuimcijfers en het aantal werkgerelateerde
directie/voor-medewerkers
58
sterfgevallen per regio en geslacht LA8
Gezondheid en veiligheidsonderwerpen vastgelegd
RAI Amsterdam heeft in het Convenant voor
in formele overeenkomsten met vakbonden
schoonmaak- en glazenwasserijbranche afspraken vastgelegd over goede arbeidsomstandigheden voor de medewerkers
LA11
LA12
Percentage medewerkers dat regelmatig wordt
Alle medewerkers hebben jaarlijks een evaluatie-
ingelicht omtrent prestatie- en loopbaanontwikkeling
en beoordelingsgesprek waarin de persoonlijke
per geslacht en medewerkerscategorie
prestaties en loopbaanontwikkeling aan bod komen
Samenstelling van bestuurslichamen en
https://jaarverslag2020.rai.nl/welkom-bij-de-
onderverdeling van medewerkers naar geslacht,
rai/samenstelling-directie
leeftijdsgroep en minderheid (diversiteit) https://jaarverslag2020.rai.nl/welkom-bij-derai/samenstelling-raad-van-commissarissen Gelijke beloning voor vrouwen en mannen LA13
Verhouding van basissalarissen en beloning van
RAI Amsterdam werkt met vaste salarisschalen
vrouwen en mannen per medewerkerscategorie,
waar geen onderscheid gemaakt wordt tussen
per significante bedrijfslocatie
vrouwen en mannen
Lokale communities (maatschappij) Informatie over de managementbenadering
Bij het vergroten van welzijn richten we ons op het creëren van maatschappelijke meerwaarde voor zowel interne als externe stakeholders. RAI Amsterdam verbindt sinds 1893 mensen en staat midden in de maatschappij.
G4-S01
Geïmplementeerde lokale maatschappelijke
https://jaarverslag2020.rai.nl/welkom-bij-de-
betrokkenheid programma’s, impact assessments
rai/strategie-en-waardecreatie
11
en ontwikkelingsprogramma’s https://jaarverslag2020.rai.nl/verslag-van-dedirectie/voor-omgeving-stad-en-maatschappij
Toetsen toeleveranciers op impact op maatschappij Informatie over de managementbenadering
De RAI kiest waar mogelijk voor lokale leveranciers en eerlijke producten
G4-S09
Percentage van nieuwe leveranciers die worden
niet beschikbaar
getoetst op het gebruik van criteria met betrekking tot maatschappelijke impact Gezondheid en veiligheid van klanten/bezoekers Informatie over de managementbenadering
In het Handboek Veilig Werken staan de veiligheidsregels en procedures omschreven.
G4-PR1
Percentage van significante product- en
N.v.t.
dienstencategorieën waarvoor gezondheid- en veiligheidsaspecten verbeterd moet worden EO7
Aantallen en typen verwondingen, (dodelijke)
-
slachtoffers en incidenten voor bezoekers en andere relevante stakeholders
135
47
#08
Bijlage
136
Personalia management en Ondernemingsraad Stand per ultimo 2020
Management RAI Amsterdam Naam
Functie
Paul Riemens
CEO
Maurits van der Sluis
COO
Francoise Dechesne a.i.
Director Venue
Jules Broex
Director Operations
Bas Dalm
Director Commerce
Bart van der Heijden
Director Clients
Menno Roodenburg
Director Finance
Bret Baas
Manager IT
Pauline Bottema-Sanders
General counsel & Company secretary
Bianca van den Oever
Manager HR
Ondernemingsraad RAI Amsterdam Naam
Functie
Edo Kayser
voorzitter
Rocco Stokvis
vice-voorzitter
Dieuxdonnee Denneman Jean-Paul ten Kleij Hugo Rosenberg Pamela Peetoom Jolanda Visser Yorien de Ruijter Suzanne van Vliet Hélène Schouten
ambtelijk secretaris
137
Uitgave van RAI Amsterdam, Corporate Communicatie
Met medewerking van Toebosch Consult
Fotografie OTTI Fotografie: Marianne Ottemann NFP Photography: Pieter Magielsen Nathan Reinds Twelve Photographic Services
Vertaling Writewell Quality Text
Website Ontwikkeld in Iwink Reporting
Contact RAI Amsterdam ontvangt graag uw reactie op het jaarverslag via corcom@rai.nl
Copyright De in dit jaarverslag opgenomen informatie mag worden overgenomen onder de bronvermelding ‘Jaarverslag RAI Holding B.V. 2020’.
138
139
RAI Amsterdam Europaplein 1078 GZ Amsterdam Postbus 77777 1070 MS Amsterdam Tel. +31 20 549 12 12 Fax +31 20 646 44 69 www.rai.nl
140