28
IM LEABHARLANN DOM
le Seán de Fréine An Tiomna Nua agus Leabhar na Salm Foilseacháin Ábhair Spioradálta, 37 Sráid Líosain Íocht., BÁC 2, 2012. 606 lch; Praghas €15 Tuairim is bliain ó shin agus é ar intinn agam cúpla leabhar áirithe a cheannach, tháinig mé ar an tseod seo agus, ar ala na huaire, chinn mé ar í a chur le mo bheart. Go príomha, ba ar mhaithe le bheith in ann na sailm a léamh i bhfoirm áisiúil a dhéan me amhlaidh. Is díolaim chlasaiceach de fhilíocht dhiaga na seanEabhraise atá sna sailm – 150 ceann díobh san iomlán, a chantaí le ceol i bhfad siar, in aimsir na bhfear. Is líonmhar na sleachtanna a bhfuil eolas againn orthu cheana, nó atá ar bhreaceolas againn, rud a chuireann le taitneamh agus le tuiscint an léitheora. Féach salm 19, a bhaineann le Dia Dúileamh, cruthaitheoir an dúlra: ‘Fógraíonn na spéartha glóir Dé agus foilsíonn an fhirmimint saothar a lámh. Insíonn na laethanta an scéal dá chéile, agus tugann na hoícheanta an t-eolas dá chéile.’ Agus ar ndóigh,salm iomráiteach eile is ea salm 23: ‘Is é an Tiarna m’aoire; ní bheidh aon ní de dhíth orm. Cuireann sé féin i mo luí mé i móinéar féir ghlais. Seolann sé ar imeall an uisce mé mar a bhfaighim suaimhneas.’ I Salm 39 tá cur síos cáíliúil ar ghiorracht an tsaoil seo: ‘Nocht dom líon mo laethanta, ionas gurb eol dom neamhbhuaine an tsaoil. Is gairid an seal a thug tú dom, is neamhní ré mo shaoil id
Timire AUTUMN 2015.indd 28
fhianaise. Níl i neach dá maireann ach puth anála, agus gabhann an duine thart mar scáil. Gal gaoithe a shaibhreas go léir.’ Tá an téama céanna á reacaireacht i sliocht aitheanta eile i Salm 90: ‘Óir níl míle bliain id fhianaise ach mar an lá a d’imigh tharainn inné, nó mar a bheadh faire na hoíche. Sciobann tú chun siúil iad amhail aisling, nó mar fhéar úrghlas na maidine.’ Aithrisítear téama na deoraíochta go sárchumasach i Salm 137, ‘Cois Sruthanna na Baibleoine’. Mar shamhchruit chaoin ag caoineadh Gael, caoineann an salmaire: ‘Cois sruthanna na Bablóine a shuíomar ag sileadh deor, ag cuimhneamh dúinn ar Shíon. Ar shaileoga na tíre sin chrochamar ár gcruiteanna. Óir an drong a rinne bránna dínn, d’iarr siad lúcháir orainn: “Scaoiligi chugainn,” a deiridís, “amhrán d’amhráin Shíon.” Conas a chanfaimis amhrán an Tiarna i dtír na gcoimhthíoch?’ Agus ansin buaicphointe corraitheach iomráiteach an tsailm: ‘Má dhéanaim dearmad ort, a Iarúsailéim, go gcrapa mo dheaslámh! Go gceanglai mo theanga de mo charball, mura gcuimhním ort, mura gcuire me Iarúsailéim mar bharr m’aoibhnis uile.’ Bí ag caint ar bhánchnoic Éireann ó! Tá na samplaí seo ar fheabhas. Mar aonad agus tríd síos, tá na haistriúcháin chomh maith le rud ar bith atá againn san nua-Ghaeilge. Is mór an buíochas is dlite don lucht aistriúcháin go léir, agus go háirithe don Mhoinsíneoir Pádraig Ó Fiannachta, a bhí ina eagarthóir ginearálta ar an ollbheart aistrithe ar fad. Tá brollach breá ag dul le Leabhar na Salm, ina bpléann Pádraig ó Fiannachta gnéithe éagsúla de scéal na salm. Orthu sin tá: na Gaeil agus na Sailm; conas mar a d’fhás an cnuasach (an tSaltair, mar a thugtar air); ról Dháiví Rí; filíocht na hEabhraise (píosa an-chuiditheach spéisiúil); agus na sailm mar urnaí shíoraí, thar thréimhse 2,500 bliain anois. Mura raibh fiúntas ag gabháil leo, ní mhairfidís thar an oiread sin de ghlúna. Ar ndóigh, ní féidir a rá go mbeidh tairbhe
30/07/2015 12:50
