Αρκετοί από τους παλιούς ίσως θυμούνται τον Χέρμπερτ Μαρκούζε, τον περίφημο, άλλοτε, νεομαρξιστή γερμανοαμερικανό φιλόσοφο που υπήρξε το ίνδαλμα των επαναστατημένων νέων της δεκαετίας του ’60 ενάντια στον πόλεμο του Βιετνάμ, ενάντια στην αστική τάξη, ενάντια σε οποιοδήποτε κατεστημένο. Που έμμεσα ή άμεσα στάθηκε εμπνευστής και οδηγός για το κίνημα των χίππυς, για τη χρήση των ναρκωτικών, για τη σεξουαλική επανάσταση, για την ανάπτυξη του κινήματος των αριστεριστών που καρπός του υπήρξε και η περίφημη εξέγερση του Μάη του ’68 στη γαλλική πρωτεύουσα, που τα πενήντα της χρόνια γιορτάστηκαν πρόσφατα, στο 2018, και που είχε μαγέψει κι αρκετούς δικούς μας και σε σημαντικό βαθμό επηρέασε και διαμόρφωσε και την πολιτική μας ζωή μετά τη μεταπολίτευση, με όλες τις θετικές και -δυστυχώς- με τις πολλές αρνητικές πλευρές της. Ήταν στα πρώτα χρόνια του αιώνα μας, τον Αύγουστο, νομίζω, του 2003 που ξαναθυμηθήκαμε τον Χέρμπερτ Μαρκούζε, με την ευκαιρία της μεταφοράς τον οστών του -πέθανε το 1979από τις Ηνωμένες Πολιτείες στην πόλη όπου γεννήθηκε, το Βερολίνο. Οργανώθηκε μάλιστα τότε μια ειδική συγκέντρωση στη μνήμη του, στην ίδια αίθουσα όπου πριν από μερικές δεκαετίες είχε δώσει κάποιες διαλέξεις μπροστά σ’ ένα ακροατήριο νέων, φοιτητών κυρίως, που είχε πλημμυρίσει τον χώρο και που παραληρούσε κυριολεκτικά από τον ενθουσιασμό του. Κι η σχετική είδηση κατέληγε μελαγχολικά πως αυτή τη φορά την εκδήλωση στη μνήμη του παρακολούθησαν μόλις γύρω στους διακόσιους, αν θυμάμαι καλά, γερασμένους «νοικοκυραίους», ονειροπόλους ίσως της παλιάς ένδοξης εποχής. Με πρόσφατη τότε την πτώση του τείχους του Βερολίνου και με την αριστερή ιδεολογία τραυΑπό τον ΣΤΕΦΑΝΟ ΚΑΤΣΑΡΚΑ Πολιτικό Μηχανικό
22 | Η ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ
ματισμένη σοβαρά να ψάχνει να ξαναβρεί τον προσανατολισμό της. «Sic transit gloria mundi» - «έτσι παρέρχεται η δόξα του κόσμου»... Ωστόσο ανάμεσα σε όσα δύσκολα, στρυφνά και δυσνόητα είπε κι έγραψε ο Μαρκούζε, ξεχωρίζει μια φράση που έγινε σύνθημα στην εξέγερση του Μάη του ’68 στο Παρίσι: «Η Φαντασία στην Εξουσία». Μια φράση από εκείνες που μένουν στην ιστορία, που επηρεάζουν και διαμορφώνουν νοοτροπίες και συμπεριφορές. Δεν ξέρω πόσοι από τους πολιτικούς στα κατοπινά χρόνια συνέλαβαν το νόημά της σ’ όλο της το βάθος. Γιατί αν πραγματικά η εξουσία, ή, πιο συγκεκριμένα, οι εξουσιαστές διέθεταν φαντασία, που σημαίνει απλωμένους ορίζοντες, που σημαίνει αυξημένες ευαισθησίες, που σημαίνει άπλωμα σ’ όλο το φάσμα του πολιτισμού κι ακόμη βαθιά αίσθηση του χιούμορ και πολλά άλλα, και ήταν έτοιμοι να τα εφαρμόσουν όλα αυτά ασκώντας τα κυβερνητικά τους καθήκοντα, ο κόσμος μας σίγουρα θα γινόταν καλύτερος. Σκέπτομαι πως η παραπάνω φράση έχει πλατιά εφαρμογή και στα «καθ’ ημάς». Γιατί η έλλειψη φαντασίας, η επίπεδη και χωρίς βάθος και προοπτική αντιμετώπιση των πνευματικών θεμάτων -κι ακόμη χωρίς καλοσυνάτο, γόνιμο χιούμορ- έφερε πολλά δεινά στην εκκλησία του Χριστού. Θ’ άξιζε, λοιπόν, να το θυμόμαστε πότε-πότε σαν σύνθημα: «Η Φαντασία στην Εκκλησία». Κι όχι μονάχα σαν σύνθημα. Μα και σαν παρακίνηση για μια δημιουργική παρουσία της εκκλησίας σαν ένας ολοφώτεινος πνευματικός φάρος στον κόσμο που την περιβάλλει. Στο κάτω-κάτω, τα λόγια και το ευαγγέλιο του Χριστού απ’ αυτό ακριβώς το πνεύμα της δημιουργικής φαντασίας είναι διαποτισμένα... n
* Μπορείτε να διαβάσετε κείμενα του Στ. Κατσάρκα σε ποικιλία θεμάτων στο παρακάτω: https://www.nikites.eu/category/stefanoskatsarkas/
