DÍA DE LOS MUERTOS Kiedy myślimy o rodzimych obchodach Wszystkich Świętych, zazwyczaj wyobrażamy sobie znicze, chryzantemy, czas zadumy i smutku. W Meksyku wygląda to zupełnie inaczej. Kolorowe stroje, parady i muzyka to tamtejszy sposób na uczczenie pamięci o zmarłych. Nie jest to jednak jedyny kraj, gdzie owe święto diametralnie różni się od polskiej wersji. TEKST:
JULIA WYCZESANY JAGNA ANTAS
GRAFIKA:
Obchody Wszystkich Świętych na świecie Japończycy obchodzą Obon (znane też jako bon-matsuri), czyli święto zmarłych na wesoło. Trwa przez trzy dni w środku sierpnia, a jego obchody podobne są do słowiańskich Dziadów. Ważnym elementem jest tradycyjny taniec bon-odori. Trzeciego dnia Obon na wodę puszczane są papierowe lampiony, mające za zadanie zaprowadzić dusze z powrotem do krainy zmarłych. Obon to także czas spędzony z bliskimi; Japończycy potrafią stracić wiele godzin na podróż, by podczas tych trzech dni dotrzeć do swoich rodzin i wraz z nimi obchodzić to jedno z najważniejszych świąt w kalendarzu buddyjskim. W Hiszpanii obchodzone jest Día de Todos los Santos, podczas którego urządzane są fiesty, procesje oraz targowiska. Ekwa-
#13
WIOSNA/LATO 2021
dorskie święto zmarłych słynie z jedzenia: rodziny spotykają się przy suto zastawionych stołach oraz zanoszą na groby zmarłym członkom rodziny ich ulubione potrawy.
La Catrina ukazywana jest w przyjaznej odsłonie, aby utwierdzić ludzi w przekonaniu, że śmierci nie należy się bać, ponieważ jest ona nieodłącznym elementem naszego ziemskiego życia. W Stanach Zjednoczonych obchodzone jest Halloween, znane z opowiadania sobie strasznych opowieści, oglądania horrorów, zbierania cukierków oraz przystrajania domów w straszne dekoracje.
Czym tak właściwie jest Día de los Muertos?
W jaki sposób można uczcić pamięć zmarłych?
Powróćmy do Meksyku. Día de los Muertos to jedno z najstarszych świąt na świecie – jego początki sięgają epoki prekolumbijskiej, w której nagminnie kolekcjonowano czaszki jako trofea wojenne i wystawiano na pokaz podczas rytuałów symbolizujących życie i śmierć. Z bardzo bogatą, bo aż trzech tysiącletnią historią, święto to wpisuje się na światową listę UNESCO w kategorii dziedzictwa niematerialnego. Głównie obchodzi się je w Meksyku i Ameryce Centralnej, ale jest również praktykowane w meksykańskich osiedlach na terenie Stanów Zjednoczonych. Obchody trwają w wigilię święta – 1 listopada – oraz 2 listopada w powiązaniu z katolickimi Zaduszkami (Día de los Fieles Difuntos) i Wszystkich Świętych (Todos los Santos).
Obchody Día de los Muertos to przede wszystkim parady, muzyka, gotowanie zmarłym ich ulubionych potraw, przystrajanie domów, ale też czas czuwania przy grobach. Dla wielu Meksykanów jest to najważniejsze święto w roku, bo wierzą, że w tę szczególną noc dusze ich bliskich przybywają na Ziemię, aby odwiedzić żyjących. Z tego powodu organizowane są pielgrzymki cmentarne. W przypadku niemożności złożenia odwiedzin przez brak grobu czy przeprowadzkę rodziny z dala od rodzinnego cmentarza wznosi się ołtarze w domach. Według tradycji pierwszego dnia w odwiedziny przychodzą dusze dzieci, a drugiego dusze dorosłych. Na ołtarzach składane są ofiary, takie jak szklanki z wodą, tradycyjny chleb zmarłych (pan de muerto)
22
MAGAZYN redakcjaBB
