MORDERCZE GORSETY Bridgertonowie – kolejny serialowy hit Netflixa. Już na samym początku twórcy serwują nam dobrze znaną scenę: młoda dziewczyna ściśnięta w gorsecie, coraz mocniej sznurowanym, walczy o każdy oddech. Widzieliśmy to już w Titanicu, Piratach z Karaibów, a nawet Przeminęło z wiatrem. Mimo to załamujemy ręce i chwytamy za widły z zamiarem bezlitosnej krytyki. Czy słusznie?
TEKST: ZDJĘCIE:
G
orset jako samodzielna część ubioru pojawił się między XIV a XV wiekiem, wyodrębniony z mocno usztywnionej góry sukni. Od tego czasu, tak jak i moda zresztą, nieustannie ewoluował: od stożka, zwanego stays, przez wyszywane sznurkiem staniki, smukłe osy, esowate secesyjne linie, aż do elastycznych tub w latach dwudziestych. Przeżył nawet swoisty renesans za sprawą powojennego New Look Christiana Diora. Tak jak forma, zmieniała się też jego funkcja, bo – wbrew temu, co powszechnie sądzimy – nie chodziło tylko o wąską talię. Głównym i pierwotnym zadaniem gorsetu było nadać sylwetce odpowiedni kształt. Aż do końca XVIII wieku był to wspomniany stożek, potem klepsydra, a na początku dwudziestego stulecia – litera S. Oprócz tego gorsety podtrzymywały i eks-
#13
WIOSNA/LATO 2021
PATRYCJA WYKRENT PAULINA MICHALCZYK
ponowały biust, przejmowały ciężar halek i spódnic, pomagały utrzymać prostą postawę, niwelując ból pleców, a kwestia kilkunastocalowej talii to wymysł mody awangardowej paru wybranych dekad XIX wieku.
Gorsety wiązano na tyle mocno, by uwydatnić figurę, lecz na tyle luźno, by nie utrudniać oddychania i wytrwać w nich cały dzień
Za większość gorsetowych stereotypów odpowiadają, niestety, kostiumowe filmy i… mężczyźni (którzy, notabene, też gorsety nosili)! To oni pod koniec XIX wieku podnieśli apel o szkodliwości tego elementu garderoby, co zaowocowało powielanymi do dziś niesłusznymi opiniami i rycinami, np. tą obrazującą deformacje narządów wewnętrznych na przykładzie Wenus z Milo.
słyszało to pojęcie. To metoda pracy nad figurą polegająca na długotrwałym noszeniu ciasno sznurowanego gorsetu i zmniejszaniu jego rozmiaru. Wbrew opinii kształtowanej przez filmy kostiumowe, mało kto w minionych epokach zajmował się nią na poważnie. Oczywiście, niektóre zdesperowane matki stosowały ją na swoich córkach, ale to ciągle wyjątki. O ile taki trening talii od najmłodszych lat faktycznie może powodować zdrowotne problemy, to racjonalne
Talia za wszelką cenę Słowo gorset niezmiennie kojarzy nam się z treningiem talii, choć pewnie niewielu z nas
36
noszenie dobrze dopasowanego gorsetu absolutnie nie! Inny, niezwykle drastyczny mit to wycinanie żeber. Brzmi to jednak po prostu głupio, gdy mówi się o epoce, w której znaczny procent jakichkolwiek operacji kończył się tragicznie, a o narkozie można było pomarzyć. Te smukłe talie, które widzimy na epokowych fotografiach czy portretach, to jedna wielka mistyfikacja: noszono specjalne poduszki na biodrach, optycznie zwężające kibić; malarz malował to, o co klient poprosił, a fotograf wydrapywał fragment zdjęcia zrobionego na szklanej płytce. Taki analogowy fotoszop.
Słabo mi…! Filmowcy często raczą nas scenami, na których bohaterki wprost mdleją z powodu ciasnego gorsetu. Po raz kolejny
MAGAZYN redakcjaBB
