TAJEMNICA SI Codziennie z każdej strony napływa do nas milion bodźców. Wszystkie te informacje muszą zostać odpowiednio odebrane i przetworzone, aby nasz organizm był w stanie adekwatnie zareagować. Jest to możliwe dzięki wrodzonej zdolności do porządkowania bodźców, czyli integracji sensorycznej. TEKST:
ZUZANNA KONIOR JULIA BIESIK
ZDJĘCIE:
Czym jest integracja sensoryczna? Każdego dnia widzimy, dotykamy przedmiotów różnej wielkości, rozmaitych kształtów, kolorów i faktur. Codziennie też słyszymy dźwięki o różnej częstotliwości, kosztujemy wielu potraw czy czujemy specyficzne zapachy, odpowiednio przyporządkowując je danym obiektom. Wszystko to związane jest z integracją sensoryczną. To właśnie ona pozwala segregować, porządkować i składać razem pojedyncze bodźce w pełny obraz świata. Postrzeganie zmysłowe stanowi podstawę tworzenia wizerunku rzeczywistości. Jeśli niektóre elementy integracji sensorycznej zostają zachwiane, w naszym życiu zaczyna pojawiać się wiele trudności, które jesteśmy w stanie przezwyciężyć tylko systematyczną pracą.
#13
WIOSNA/LATO 2021
Wiele osób z dysfunkcją sensoryczną przejawia zachowania z pozoru niezauważalnie odbiegające od normy. Najczęstszym objawem jest nadwrażliwość na dotyk, ruch, bodźce wzrokowe i słuchowe. W takiej sytuacji czujemy się przytłoczeni przez różne kolory, powierzchnie, przedmioty, zapachy, dźwięki lub dotyk innych ludzi. Stajemy się nerwowi, drażliwi i zamknięci w sobie. Dzieje się tak, ponieważ nasze zmysły są szczególnie wrażliwe na każdą odbieraną przez nie sprzeczność.
Układy sensoryczne człowieka, czyli te związane z naszymi zmysłami, odgrywają znaczącą rolę w codziennym życiu. Wszystkie muszą jednocześnie ze sobą współpracować, a jakiekolwiek problemy z działaniem jednego z nich mogą spowodować zaburzenie przetwarzania u innych. Skala dysfunkcji zależy od wielkości upośledzenia danego układu, więc nie powinniśmy sugerować się utartym schematem podanych objawów. Każdy z nas jest inny i tak samo jest w przypadku osób ze zdiagnozowaną dysfunkcją SI. Jak więc powinniśmy zareagować?
Lista charakterystycznych zachowań jest jednak o wiele dłuższa. Znajdziemy na niej między innymi zbyt wysoki lub niski poziom aktywności, problemy z koordynacją, opóźnienie w rozwoju zdolności językowych i ruchowych, problemy z dobrą organizacją czy wyjątkowo niską samoocenę.
Kluczowy jest czas Integracja sensoryczna pozwala nam zrozumieć, kim jesteśmy i jak funkcjonuje otaczający nas świat. Z zaburzeń przetwarzania sensorycznego się nie wyrasta – wraz z wiekiem mogą one jedynie ulegać przekształceniom.
46
Objawem pojawiającym się już w nastoletnim życiu i z pewnością trudnym do pokonania jest opóźnienie lub zaburzenie rozwoju emocjonalnego oraz społecznego. Może przejawiać się to w problemach z utrzymywaniem koncentracji, podejmowaniem decyzji, radzeniem sobie z konfliktami, przystosowaniem się do nowych okoliczności, relacjami w parach czy nawet z odwzajemnianiem uczuć i brakiem empatii. Dlatego bardzo ważna jest nasza świadomość istnienia integracji sensorycznej i jej zaburzeń, bo dzięki niej jesteśmy w stanie szybko zareagować, a tym samym ułatwić komuś życie. Wspólnie z terapeutą taka osoba będzie pracowała nad trudnościami, z którymi musiała do tej pory mierzyć się na co dzień. W ten sposób po jakimś czasie – dzięki terapii, a przede wszystkim waszej spostrzegawczości – bę-
MAGAZYN redakcjaBB