NIEDOSYT, CZYLI ZABURZENIA ODŻYWIANIA NA EKRANIE Gdy słyszymy o zaburzeniach odżywiania, zwykle na myśl przychodzi nam anoreksja czy bulimia. Często nie zdajemy sobie sprawy z tego, że istnieją też niespecyficzne zaburzenia i wcale nie są one rzadką diagnozą. Tematyka zaburzeń odżywiania również i w filmach często ograniczana jest do wyżej wymienionych zagadnień. Wyjątek stanowi film Niedosyt z 2019 roku, wyreżyserowany przez Carla Mirabelle-Davisa, który opowiada o zespole zwanym pica. TEKST: GRAFIKA:
O pice Czy odczuwaliście kiedykolwiek pragnienie połknięcia jakiegoś przedmiotu lub niejadalnej substancji? Zapewne tak – gdy byliście dziećmi! Z tego też powodu zespołu pica nie diagnozuje się u dzieci do lat dwóch, gdyż wkładanie do ust różnych przedmiotów jest w tym czasie naturalnym etapem rozwojowym. Sama, gdy miałam rok, podobno lubiłam jeść kwiaty z ogrodu. Ale czym tak naprawdę jest pica? Jest to niespecyficzne zaburzenie odżywiania, które objawia się spożywaniem niejadalnych rzeczy. Już w starożytności słyszano o pice, a opisał ją sam Hipokrates w 400 r. p.n.e. (Mróz, Korek, 2020). Wyodrębnia się różne typy tego zespołu, w zależ-
#13
WIOSNA/LATO 2021
KAROLINA MACIASZEK PATRYCJA SIENKIEWICZ
ności od rodzaju przyjmowanego przedmiotu, na przykład geofagię (spożywanie ziemi), hialofagię (szkła), pagofagię (lodu), ksylofagię (drewna) i wiele innych (Michalska i in., 2016).
autyzm lub niepełnosprawność intelektualna. Co ciekawe, aby zdiagnozować picę, zachowanie danego pacjenta musi być nieadekwatne do norm kulturowych. Z tego powodu nie klasyfikujemy tak spożywania gliny w Afryce, które uznaje się tam za powszechne (Michalska i in., 2016).
Pica może dotknąć każdego, ale najczęściej rozpoznaje się ją u kobiet i dzieci. Bardzo często można się spotkać z tą diagnozą w przypadku ciężarnych kobiet, a wynika to z różnych niedoborów odżywczych, które pojawiają się w tym specyficznym czasie – głównie obniżonego poziomu żelaza (Michalska i in., 2016).
Bardzo trudno oszacować częstotliwość występowania zespołu pica, gdyż dla wielu osób jest to wstydliwy temat, w wyniku czego nie zgłaszają się po odpowiednią pomoc.
Oprócz niedoboru składników mineralnych za przyczynę piki uznaje się – w niektórych przypadkach – schizofrenię lub zaburzenia obsesyjno-kompulsywne (Mróz, Korek, 2020). Przyczynami mogą być także
Bardzo trudno oszacować częstość występowania tego zabu-
60
rzenia, gdyż dla wielu osób jest to wstydliwy temat, w wyniku czego nie zgłaszają się po odpowiednią pomoc. Istnieją jednak pewne podsumowania dotyczące grup ryzyka: 1,3% osób leczonych z powodu zaburzeń odżywiania, 21% osób z niepełnosprawnością intelektualną, 48% dzieci z autyzmem może mieć problem tego typu (Michalska i in., 2016). Szacowana częstość występowania tego zaburzenia wśród kobiet w ciąży wynosi 27,8% (Leung, Lun Hon, 2019). Połykanie niejadalnych przedmiotów i substancji może powodować niebywale groźne skutki uboczne. Gdy Hunter – bohaterka wspomnianego filmu – przełyka różne przedmioty, widzimy, że sprawia jej to ogromny ból. Sam proces trawienia jest również bardzo bolesny, a niektóre sceny w fil-
MAGAZYN redakcjaBB
