onderweg daarheen die telefoonlyn dopgehou. By die hek van Boetie van der Merwe se plaas het die telefoonlyn op die grond gelê. Duisende dinge het deur my kop gemaal. Ek het die opskamer geradio en opdrag gegee dat hulle ʼn ambulans na Oom Koos se plaas moes stuur. Die Sondagmiddag het ons nog by Oom Koos hulle gaan kuier en die nartjies wat bo in die boom gesit het, met ʼn riet waaraan ʼn blikkie vasgemaak was, afgepluk. Met aankoms by die huis het ek die ergste verwag toe ek die aantal gate in die kombuisdeur gesien het. By die deur het die riet met die blikkie gelê. Die agterdeur het halfpad oop gestaan en Oom Koos se flenter Mazda bakkie was weg. In die kamer wat uit die kombuis gelei het, het ek vir Tannie Myrtle op die bed aangetref waar sy op haar rug gelê het. Sy het verskeie steekwonde in haar bors gehad. ʼn Ding wat my verskriklik ontstel het, was dat die moorde in die teenwoordigheid van ʼn sewejarige kind gepleeg was. ʼn Albino dogtertjie het verslae en geskok op die bed langs die tannie gesit en haar hand vasgehou. Die tannie was toe al ʼn paar ure dood. Die dogtertjie was een van die arbeiders op die plaas se kind wat deur Oom Kooshulle groot gemaak was. As gevolg van die feit dat sy ʼn Albino was, was sy nie vir die ander swartes op die plaas aanvaarbaar nie. Sy het, behalwe vir haar ma, met niemand anders as Oom Koos gepraat nie. Hy het saans vir haar Bybel stories vertel en dan het sy teruggepraat. Nie eers tannie Myrtle kon haar aan die praat kry nie. Toe ek na die agterste kamer stap, het ek oom Koos dood op die vloer aangetref met ʼn groot kapwond agter sy kop en nek. Met nadere ondersoek het dit duidelik geword dat die aanvallers met die riet en die blikkie teen die deur gekap het en dan het Oom Koos met die .22 geweer deur die deur geskiet. Toe die ammunisie opraak, het die aanvallers verdeel. Een groep het na die voorkant van die huis beweeg en die deur oop geforseer. Toe Oom Koos by die voordeur verskyn het hulle met ʼn .303 geweer op hom geskiet maar die deurkosyn getref. Die een wat alreeds in die huis was, het hom van agter met ʼn panga gekap. Dit het soos my eie ouers gevoel wat daar leweloos gelê het. Die Sondagmiddag was Oom Koos hulle se seun, wat in Port Elizabeth woonagtig was, ook daar. Oom Koos het daarop aangedring dat sy seun sy 7mm Mauser huis toe moes neem want in Port Elizabeth was dit baie gevaarliker as op die plaas. Die aanvallers het met oom Koos se bakkie gevlug en net anderkant Slagboom die bakkie omgegooi. Slegs die agterruit was stukkend, maar geeneen van die aanvallers was beseer nie. Die S.A. Polisie het ʼn stuk of agt jeugdiges aangekeer en vir moord aangekla. Ongeveer twintig jaar later het ek ʼn oproep ontvang om in die Hooggeregshof te Grahamstad te gaan getuig. Een van die beskuldigdes het na die voorval na die buiteland gevlug en met sy terugkeer na twintig jaar was hy gearresteer. Hy het egter ʼn pleit ooreenkoms met die staat aangegaan en dit was nie vir my nodig om in die saak te getuig nie. So ver ek kan onthou het een van hulle die doodstraf gekry en was gehang terwyl die ander ʼn aantal jare tronkstraf gekry het. Een van die beskuldigdes het met die oorname van die nuwe regering ʼn majoor in die S.A.Weermag geword. (RB)
DIENSSKIET Daar is baie dinge wat oor hierdie onderwerp geskrywe kan word maar daar is veral drie staaltjies wat ek wil vertel. Ons was vir die jaarlikse groot skiet op Bloemfontein. Brigadier Majuba Oosthuizen het gereël dat al die tente van die manlike lede naby die kroeg en reg langs die skietbaan opgeslaan word. Tjaka Neethling se tent het langs my tent gestaan. Hannes Slabbert, Wietsche Fourie en ‘n paar manne van die Oos Kaap was ook in die tent waarin ek geslaap het. Ons het agtergekom dat Tjaka laatnag afwesig was. Ons besluit toe om Tjaka se bed te kaap en op die skietbaan te gaan sit. Ek, Trooster Jordaan en Lolo Petzer het Tjaka se tent binnegesluip. Sy bed was die naaste aan die tent se deur. Stilletjies was die bed uit die tent gesmokkel en op die skietbaan gesit. Dit was toe soos Wietsche sou sê: “Die hel gaan brieklos wees wanneer Tjaka by sy bed kom en daar is niks.” Ons het ons tent se ingang met banke beskerm want ons het geweet dat Tjaka ons tent in ‘n teenaanval sou teiken. Dit was nie lank nie of ons het die gebrul in die tent langsaan gehoor. Tjaka was toe ‘n kaptein en Trevor Hayes was pas tot luitenant bevorder. Trevor het nie ver vanaf Tjaka geslaap nie. “Waar is my bed? Trevor, jy noem jouself ‘n offisier en jy kan nie eens my bed oppas nie. Ja en julle almal in die tent is vrotsig verby”, het hy geskel. “Julle laat toe dat julle
249
