Encyklopedia Recenzjewiary
Prawdopodobnie nie ma innego zgromadzenia zakonnego, które wzbudzałoby tak wiele sprzecznych sobie emocji, co założony przez świętego Ignacego z Loyoli zakon jezu‐ itów. Dziś Encyklopedię wiary otworzymy właśnie w tym miejscu i zgłębimy temat duchowości ignacjańskiej. Inigo Inigo przyszedł na świat na zamku Loyola w 1491 roku. Od najmłodszych lat rodzice chcieli, by został kapłanem, jednak jako młodzieniec korzystał on chętnie z radości życia. Był zdolnym, walecznym rycerzem, toteż chętnie brał udział w potyczkach. Nie stronił również od towarzystwa kobiet. W 1521 roku w czasie wojny o Nawarrę bronił Pampeluny, którą próbowała zdobyć francuska armia. Został ciężko poraniony. Przeniesiono go do zamku, gdzie otrzymał pomoc i powoli wracał do zdrowia. Zmęczony okresem rekonwalescencji, zaczął czytać powieści rycerskie i książki religijne, przede wszyst‐ kim żywoty świętych Kościoła. Od tego momentu jego życie zaczęło się zmieniać. Przemiana Gdy doszedł do siebie, postanowił wy‐ ruszyć na pielgrzymkę do Ziemi Świętej. Po przebyciu niemal czterystu kilometrów dotarł do podnóża gór Montserrat. Tam przeżył spowiedź całego życia, złożył ofiarę, przywdział strój pokutny i ruszył dalej. Jego kolejnym przystankiem w drodze do Palestyny była Manresa, gdzie kilkanaście miesięcy w odosobnie‐ niu oddawał się ascezie i kontemplacji. Właśnie tam po etapie duchowego smutku i zwątpienia doświadczył objawie‐ nia, które przyniosło mu pokój i ukojenie. Nowy zakon W Ziemi Świętej przebywał niecałe dwa tygodnie. Gdy ukończył pielgrzymkę, rozpoczął studia filozoficzne w Alkali, później w Salamance. Ostatecznie
MAGIS – więcej! Duchowość ignacjańska w 1528 roku przeniósł się do Paryża i kontynuował naukę na Sorbonie. Tam poznał mężczyzn, z którymi później połączyła go prawdziwie braterska wspólnota dusz. Byli to Piotr Fabre, Franciszek Ksawery, Szymon Rodrigues oraz Jakub Laínez. 15 sierpnia 1534 roku w kościele na wzgórzu Montmartre przyjęli oni szare habity, złożyli śluby czystości i ubóstwa oraz poddali się do dyspozycji papieża, by zgodnie z jego wolą dążyć do nawrócenia ludzi, szczególnie tych, którzy odstąpili od wiary. Trzy lata później wyświęcono ich na kapłanów. Mężczyźni rozpoczęli działalność duszpasterską w Wenecji. Wizja stworze‐ nia służącej Bogu wspólnoty, którą otrzymał Ignacy, stała się iskrą. To właśnie dzięki niej później zapłonął zakon jezuitów. 27 września 1540 roku papież Paweł III zatwierdził regułę zakonną Ignacego. W czasie pierwszej rady nowo powstałej wspólnoty, która odbyła się w Rzymie w kwietniu 1541 roku, Loyola został wybrany pierwszym generałem założonego przez siebie towarzystwa. Kolejne lata spędził, opracowując regułę i dokumenty zakonne. Zmarł 31 lipca 1556 roku, otoczony modlitwą braci. Duchowość W czasie pokuty i kontemplacji w Manresie odkrył w sobie prawdziwą przemianę umysłu. W ciszy duchowej pustelni odkrył, że Boga należy szukać i znajdować we wszystkim, co istnieje. Wszędzie szukał wolności i obojętności wobec życia światowego. Każde działanie, którego dokonywał, odbywało się w du‐ chu kontemplacji i uwielbienia Stwórcy. Spoglądał na świat przez pryzmat wcielenia Syna Bożego. Te cztery zasady stały się prawdziwym fundamentem ignacjańskiej duchowości. Pokora i posłuszeństwo
14
TRYBY – nr 3-4 (80-81)/2021
WWW.JEZUICI.P L/ PO
Duchowość świętego Ignacego kładzie naj‐ większy nacisk na osobiste i całkowite
/ AJ ZN
doświadczenie działania Boga we własnym życiu, otwarcie się na Jego czyny i dążenie ze wszyst‐ kich sił do całkowitego zjedno‐ czenia z Nim. Wybór Chrystusa niesie ze sobą konsekwencje, jakimi jest posłuszeństwo nauce Kościoła i zalece‐ niom Magisterium. Ignacy w pokorze dodaje do tego zasadę tantum, quantum (łac. tyle, o ile), która polega na uświa‐ domieniu sobie, że powinniśmy korzystać z dóbr wyłącznie w takim stopniu, w jakim prowadzą nas one do służby Bogu i drugiemu człowiekowi, a więc do zbawienia. Magis! Magis jest bez wątpienia najbardziej charakterystycznym elementem ducho‐ wości świętego Ignacego z Loyoli. On nigdy nie zgadzał się na przeciętność, mierność i zwyczajność. Intuicja zawsze kazała mu dążyć do jak najlepszego i najpełniejszego rozwoju, jaki jest w stanie osiągnąć. Wiedział jednak, że życie w myśl zasady „bardziej i więcej” można osiągnąć wyłącznie w perspektywie przyjęcia Boga, który pozwala człowiekowi ułożyć właściwą hierarchię całego życia. Wszystko to, co niewystarczająco służy chwale Pana, należy więc odrzucać, by On wskazał nam coś lepszego, pełniejszego i bardziej doskonałego. Dążenie do dojrza‐ łości i najlepszej wersji siebie jest dla Igna‐ cego sposobem znalezienia szczęścia i prawdziwego sensu życia. Rozeznawanie Po nawróceniu Ignacy szybko zauważył zależność, że kiedy wspominał dawnego siebie, myślał o swoim starym życiu, pełnym radości doczesnych. Te wspo‐ mnienia przynosiły mu radość, ale trwały niezwykle krótko. Gdy jednak zaczynał kontemplować Boga, rozmyślać o rze‐ czach nieprzemijających i rozważać żywoty świętych, te myśli również sprawiały mu przyjemność, jednak szczę‐ ście i pokój trwały znacznie dłużej. Z odkrycia tej zależności święty Ignacy stworzył metodę rozeznawania duchowe‐ go, konkretnego oraz spokojnego rozwa‐ żania wszystkich zalet i wad i podejmowa‐ nie takiej decyzji, która przynosi trwały pokój serca, co w połączeniu z ignacjań‐ skim rachunkiem sumienia pomaga utrzymać odpowiedni balans w życiu duchowym. MARIA PARUCH
