Nauczanie etyki Część II Jadwiga Szymaniak
Metody i środki dydaktyczne (do dowolnego wykorzystania) Poprzednia część artykułu, opublikowana w numerze „Refleksji” 1/2022, miała na celu przedstawienie podstawowych zagadnień związanych z nauczaniem etyki, jak i wprowadzenie Czytelników/Czytelniczek do ważniejszych przykładów badań z tego zakresu (przede wszystkim z obszaru niemieckojęzycznego). Omówiono też analizę pojęć, argumentowanie, dialog Sokratejski i interpretację tekstu. Tym razem proponuję przegląd metod i środków, którymi można się posłużyć w dydaktyce etyki. Dla części z nauczycieli/nauczycielek będą to sprawy bardzo dobrze znane – na przykład pisanie kreatywne, teatr, aforyzmy czy bajki, a także w ogóle twórcze podejście do nauczania, będące nieodłącznym elementem procesu współczesnej edukacji na wszystkich etapach – oczywiście nie tylko na lekcjach etyki czy filozofii, ale także innych przedmiotów.
Pisanie kreatywne i wolne Pierwsze pojęcie pochodzi z języka angielskiego (creative writing). W Niemczech stało się popularne
106
WO KÓ Ł P O J Ę Ć P E DAG O G I C Z N YC H
już w latach 70. XX wieku, kiedy zaczęto praktykować parodie bajek, tworzenie kolaży tekstów. Jest wiele tematów, które się do takiego pisania nadają, na przykład rozważanie pojęcia filozofii jako „umiłowania mądrości”. Jedna z uczennic (lat 18) napisała, że „miłość umożliwia, aby na wszystko patrzeć innymi oczami”1. Takimi też ona spojrzała na ten przedmiot, o którym dotąd niewiele wiedziała. Filozofia kojarzyła się jej z „domem towarowym teorii”, z polem walki o przekonania. Pytania filozoficzne, zdaniem cytowanej uczennicy, każda generacja stawia sobie z osobna. Podkreśla ona też, że filozofia jest i pozostanie dla niej czymś aktualnym, ponieważ, między innymi, wspiera myślenie. Warto podkreślić, że od lat 90. ubiegłego wieku w USA w szkołach średnich i wyższych na wielu przedmiotach podejmuje się próby nauczania poprzez pisanie kreatywne, organizując na przykład warsztaty pisarskie. Jedną z cech pisania kreatywnego jest brak systematycznego planu i zastąpienie go pełną wirtuozerii grą z ideami i językiem.
R E F L E KS J E 2/2022
