KIERUNEK KULTURA
Naczelna poleca
„EmpuzJoN” OLGA TOKARCZUK
Nie można nie polecić tej książki. „Empuzjon”, pierwsza po Noblu powieść Olgi Tokarczuk. W nowej powieści Olga Tokarczuk wraca do dobrze znanych z jej książek rejonów, czyli na Dolny Śląsk. Dokładniej zaś do Görbersdorfu rok przed wybuchem I wojny światowej. Uprzedmiotowiona przez człowieka natura, która odzyskuje należne jej miejsce, kobiecość jako siła napędzająca, ochraniająca i mszcząca się na ludziach, którzy ją krzywdzą. I wreszcie bohater, przez swoją inność, bycie pomiędzy płciami, wyprowadzający nas ze sztywnych podziałów, klasyfikacji, narzuconych ról społecznych. „Empuzjon”- początek XX wieku, młody mężczyzna przyjeżdża do położonego pod Waldenburgiem sanatorium, aby ratować nadwyrężone gruźlicą zdrowie. Pochodzący z Kresów Wschodnich Mieczysław Wojnicz jest delikatny, refleksyjny, wyrwany z codziennego życia, zaprojektowanego i nadzorowanego przez surowego ojca, który od śmierci małżonki w połogu z pełną powagą i żelazną konsekwencją wychowuje syna na twardego, odpowiedzialnego członka społeczeństwa, z którego - kto wie? - być może wykluje się kiedyś niepodległa Polska. Dlaczego bohater ma na nazwisko Wojnicz, czy to nawiązanie do odkrywcy tajemniczego manuskryptu, którego do dziś nikomu nie udało się odczytać? Młody mężczyzna przybywa do miasta - jeden z głównych schematów narracyjnych, w których bohater może miasto podbić lub zostać przez nie pokonany, jest już w oczywisty sposób zaburzony chorobą Wojnicza, wysysającą z niego siły witalne, niezbędne do walki o miejsce w świecie. Olga Tokarczuk w „Empuzjonie” odsłania przed czytelnikami prawdy o świecie, których albo nie zauważamy, albo za wszelką cenę nie chcemy do siebie dopuścić.
40
TRAMWAJ CIESZYŃSKI • VI 2022
