WYWIAD
Elegancka, subtelna i prowokacyjna sztuka Helmuta Newtona Rozmowa z dr. Matthiasem Harderem, kuratorem wystawy w CSW Znaki Czasu w Toruniu. MAREK BEBŁOT Marek Bebłot: W Centrum Sztuki Współczesnej w Toruniu prezentowana jest właśnie retrospektywa Helmut Newton: Lubię silne kobiety, która przyjechała z Berlina. Dlaczego Newton powołał Fundację swojego imienia właśnie w tym mieście?
dr Matthias Harder: Helmut Newton urodził się w 1920 roku w Berlinie, w zamożnej żydowskiej rodzinie. Kochał swoje rodzinne miasto, ale po przejęciu przez nazistów władzy w Niemczech, musiał stawić czoła coraz większym restrykcjom, a po tak zwanej nocy kryształowej został nagle zmuszony do opuszczenia Berlina. Niemniej jednak po wojnie powrócił do pracy w Berlinie i zdecydował się przenieść tam swoje archiwum, zakładając instytucję poświęconą jego pracom i jednej z jego żon – June, zwanej również jako Alice Springs. W 2013 roku zawarł umowę z Fundacją Pruskiego Dziedzictwa Kulturowego i otrzymał wielki, historyczny budynek, który miał być przeznaczony na archiwum. Zaangażował architekta do przystosowania budynku na cele muzealne, a także zatrudnił kuratora, którym byłem ja. Niestety, zaledwie kilka tygodni później zmarł w Los Angeles. Z pomocą June – wdowy po Helmucie, która została prezesem Fundacji – w czerwcu 2004 roku otworzyliśmy Fundację Helmuta Newtona, tak jak było to planowane. Od tego czasu organizujemy wystawy czasowe, głównie zapraszając innych fotografów, ale także pokazujemy prace Newtona za granicą – tak jak to zrobiliśmy teraz w Toruniu. Wystawa w Toruniu przypada w 100-lecie urodzin Newtona, w jakich miejscach będzie jeszcze prezentowana? Wystawa retrospektywna w Toruniu obejmie prawie wszystkie aspekty jego twórczości, zwłaszcza fotografię mody, portretu i aktu, na prawie 200 zdjęciach. Najwcześniejsze to autoportret 16-letniego chłopca w studio słynnego fotografa mody Yvy, gdzie w latach 1936-1938 odbywał praktyki. Najnowsze to portret z 2000 roku. Newton aż do swojej śmierci był angażowany przez najbardziej renomowane magazyny i innych klientów. Zawsze był aktualny i współczesny, a często nawet wyprzedzał ducha swoich czasów. Dlatego też często był zajęty i przez kilkadziesiąt lat wykonał wiele świetnych prac. Wszystko to można zobaczyć również na wystawie w Toruniu.
HELMUT NEWTON, Nova,Paryż, 1973, ©Helmut Newton Estate, dzięki uprzejmości Helmut Newton Foundation
18
Jak obecnie odbierane są jego zdjęcia, czy nadal skandalizują? Jego twórczość jest pełna ponadczasowej elegancji i subtelnego uwodzenia, oczywiście była też prowokacyjna i nerwowa. Ale nie będę używał słowa „skandalizująca”. Odbiór jego fotografii jest wciąż bardzo silny, widzimy to na co dzień w naszej
