DE BOSWACHTER
Waar is het mooi wandelen dit seizoen? Wim Huijser gaat op pad met een boswachter.
Langs Schotse hooglanders op landgoed Vossenberg
L
andgoed Vossenberg werd begin 20ste eeuw aangelegd op het Oostersche Veld van het dorp Wijster. De aandeelhouders van de NV Landmaatschappij Drenthe waren vooral eigenaren van plantages in het toenmalige NederlandsIndië. Met ossenploegen werd de heidegrond door de Nederlandsche Heidemaatschappij omgewerkt tot cultuurgrond. Er werd een productiebos aangeplant en de rest van het veld liet men zoals het was. Na de Tweede Wereldoorlog verkocht de maatschappij het landhuis evenals een groot deel van het landgoed aan de Twentse textielfabrikant Doedens B.H. Bruining ten Cate. “Op topotijdreis.nl kun je heel goed de ontwikkeling van het landgoed volgen”, vertelt boswachter Joop Hellinga, die in heel Midden-Drenthe zo’n 3000 hectare beheert. “Vanaf 1974 is het landgoed grotendeels in het bezit van Het Drentse Landschap. Volgens mij was dat uit nood. Toen het minder werd in de textiel en de textielbaron het financieel niet meer kon bolwerken, heeft hij de boel verkocht. Op dit moment bezit de stichting zo’n 450 hectare.”
•
KWEKERIJ We lopen door wat men vroeger de Kwekerij noemde, waar uit zaad allerlei boomsoorten werden gekweekt. Proefondervindelijk werd bepaald welke soorten het hier goed deden. Behalve eiken en beuken was dat ook Amerikaanse eik, fijnspar, Douglas spar, zilverspar en
HOLLANDS Glorie
schijncypres. De bomenakker van weleer ontwikkelt zich tot een bos dat zich op een natuurlijke manier kan verjongen. De boswachter wijst op het perceel recht voor ons. “Dat is nog een esdoornkwekerijtje. Wat we nu met het teveel aan opslag gaan doen is herplanten, want ook wij hebben in stukken met alleen sparren nogal last van de letterzetter, een kever die momenteel veel schade aanricht.” Even verderop kijken we uit over een ven, een mooie plek voor libellen en de grauwe klauwier. Daarachter liggen de Eekmaten. Landgoed Vossenberg vormt de waterscheiding tussen het beekdalsysteem van het Oude Diep en dat van de Beilerstroom. De kern van het landgoed is van belang als gebied waar regenwater langzaam in de bodem kan zakken. Het beekdalletje de Eekmaten vormt het begin van de Zuidelijke Sint Niklaasbeek.
TYPEREND DRENTHE “Wanneer je met topotijdreis.nl honderd jaar teruggaat, zie je het typerende Drenthe met in deze omgeving de grote heidevelden en de beekdalen met de mooie hooilandperceeltjes en de slingerende beekjes”, vertelt Hellinga. “Als je dan in de tijd doorschuift, zie je bij wijze van spreken de bulldozer aan het werk. Alles wordt langzaam in cultuur gebracht en dit zijn dan de laatste relicten. Er zal een slecht doorlatende laag onder zitten, zoals in heel Midden-Drenthe. Het is als een omgekeerd soepbord van keileem waardoor het vrij nat bleef en je er veen kon steken om turf te maken. Het Groote Zand bij Hooghalen heeft nog wel van die veenputjes. De bewoners noemden dat ‘het paradijs’. Het was niet meer dan een groepje stuifduinen met een dicht begroeide natte laag. Als daar verderop in het terrein veen werd gestoken om turf van te maken, en die putjes ’s zomers werden droog gepompt, liep het water weg door een greppel naar die duintjes. Je kon daar ’s zomers tussen de duintjes en de bomen in dat kraakheldere water liggen. En ’s winters kon je er schaatsen.” Er waren ooit veel meer van dit soort ‘paradijsjes’ in Drenthe. Tegenwoordig is al het leem doorsneden met sloten en het waterpeil is enorm gezakt, met grote gevolgen voor de natuur.
