DeCredit Manager
Officieel orgaan van de VVCM | Vereniging Voor Credit Management | jaargang 30 nummer 4 | 2019
e s t r i j d i n g - C y b e r c r i me - KY C - r e g e l s - U i t f a s e r i n g o o r d - Ge r e c h t s d e u rwa a r d e r s - N i e t -w i l l e r s - N i e t - k w a l i t e i t s n o r m e n - T a r i e f m o d e l l e n - C o mm u n i c a t i e p r e r - S c hu l dhu l p v e r l e n i n g - V r o e g s i g n a l e r i n g - f i Kk s n g - Ma c h i n e L e a r n i n g - E c o n om i e - P r o t e c t i o n i sme - T e a t - E - c o mm e r c e - M o n e t a i r b e l e i d - V e r k i e z i n g e n - V e r d i e nmo d e l l e n - L e d e n a c t i v e r e n - B o t t um - u p l o b b y - A r l o y e r - B r a n d i n g - Emp l o y e r - E x p e r i e n c e - B i n d e n e n B o - E f f i c i e n t e r e b e t a a l r e i s - C r e d i t c h e c k - F i n t e c h - T e - KYC - r e g e l s - U i t f a s e r i n g - L I BOR I n c a s s o -Ma a t s c h r d e r s - N i e t -w i l l e r s - N i e t - k unn e r s - I n t e g r a l e k e t e e f m o d e l l e n - C o mm u n i c a t i e p r o f i e l e n - B e s l a g r e g i s t n g - V r o e g s i g n a l e r i n g - f i Kk s - A r t i f i c i a l - I n t e l l i g c o n om i e - P r o t e c t i o n i sme - T e c h n o l o g i e - H a n d e l s o o r i r b e l e i d - Ve r k i e z i n g e n - Ve r e n i g i n g 3 . 0 - I n t e r n e t t i v e r e n - B o t t um - u p l o b b y - A r b e i d sma r k t - S t r a t e g i s y e r - E x p e r i e n c e - B i nd e n e nBo e i e n - P r i v a c y - e nd a t a b e i s - C r e d i t c h e c k - F i n t e c h - T r e a s u r y - F r a ud e b e s t r i r i n g - L I BOR I n c a s s o -Ma a t s c h a p p e l i j k v e r a n t wo o r d i e t - k u n n e r s - I n t e g r a l e k e t e n s ame nwe r k i n g - Kwa l i t t i e p r o f i e l e n - B e s l a g r e g i s t e r - S c h u l d e nw i j z e r - S c f i Kk s - A r t i f i c i a l - I n t e l l i g e n c e - Ro b o t i s e r i n g -Ma me - T e c h n o l o g i e - Ha n d e l s o o r l o g - B r e x i t K l i ma a t - E n - V e r e n i g i n g 3 . 0 - I n t e r n e t - S o c i a l me d i a - V e r d i e nm b y - A r b e i d s ma r k t - S t r a t e g i s c h HR - b e l e i d - Emp l o y e r n e nBo e i e n - P r i v a c y - e nd a t a b e v e i l i g i n g - P SD2 - E f f i e c h - T r e a s u r y - F r a u d e b e s t r i j d i n g - C y b e r c r i me - KY C a t s c h a p p e l i j k v e r a n t wo o r d - G e r e c h t s d e u rwa a r d e r s e k e t e n s ame nwe r k i n g - Kwa l i t e i t s n o r me n - T a r i e f mo d e g i s t e r - S c h u l d e nw i j z e r - S c h u l d h u l p v e r l e n i n g - V r e l l i g e n c e - R o b o t i s e r i n g - Ma c h i n e L e a r n i n g - E c o n om l s o o r l o g - B r e x i t K l i m a a t - E - c o mm e r c e - M o n e t a i r b e l r n e t - S o c i a l me d i a - V e r d i e nmo d e l l e n - L e d e n a c t i v e r t e g i s c h HR - b e l e i d - Emp l o y e r - B r a n d i n g - Emp l o y e r - E d a t a b e v e i l i g i n g - P SD2 - E f f i c i e n t e r e b e t a a l r e i s - C e s t r i j d i n g - C y b e r c r i me - KY C - r e g e l s - U i t f a s e r i n g o o r d - Ge r e c h t s d e u rwa a r d e r s - N i e t -w i l l e r s - N i e t - k w a l i t e i t s n o r m e n - T a r i e f m o d e l l e n - C o mm u n i c a t i e p r e r - S c hu l dhu l p v e r l e n i n g - V r o e g s i g n a l e r i n g - f i Kk s n g - Ma c h i n e L e a r n i n g - E c o n om i e - P r o t e c t i o n i sme - T e a t - E - c o mm e r c e - M o n e t a i r b e l e i d - V e r k i e z i n g e n - V e r d i e nmo d e l l e n - L e d e n a c t i v e r e n - B o t t um - u p l o b b y - A r l o y e r - B r a n d i n g - Emp l o y e r - E x p e r i e n c e - B i n d e n e n B o - E f f i c i e n t e r e b e t a a l r e i s - C r e d i t c h e c k - F i n t e c h - T e - KYC - r e g e l s - U i t f a s e r i n g - L I BOR I n c a s s o -Ma a t s c h r d e r s - N i e t -w i l l e r s - N i e t - k unn e r s - I n t e g r a l e k e t e e f m o d e l l e n - C o mm u n i c a t i e p r o f i e l e n - B e s l a g r e g i s t n g - V r o e g s i g n a l e r i n g - f i Kk s - A r t i f i c i a l - I n t e l l i g c o n om i e - P r o t e c t i o n i sme - T e c h n o l o g i e - H a n d e l s o o r g g g
Developers of Financial Health
Alsjeblieft, de 10 belangrijkste lessen van Mail to Pay om goed voorbereid het nieuwe jaar in te gaan. Met meer dan 50 miljoen verzonden digitale betaalverzoeken en meer dan 2,5 miljard euro aan geĂŻncasseerde gelden heeft Mail to Pay de afgelopen acht jaar veel kennis opgedaan en statistieken verzameld. De tien belangrijkste lessen daaruit deelt Mail to Pay met jou. Scan de QR code of ga naar mailtopay.nl/10lessen en download de lessen. Mail to Pay is trotse leverancier van onder andere
Voorwoord Mr.drs. Pieter Postmus,
8
INHOUD
VERENIGINGEN MAKEN EEN SAMEN LEVING STERKER
12 GERECHTSDEURWAARDERS INVESTEREN
hoofdredacteur.
IN INTEGRALE KETENSAMENWERKING 16 SCHULDHULPVERLENING IN 2020:
Met deze laatste editie van het tweede decennium komt na bijna achttien jaar en een slordige zeventig Credit Managers een eind aan mijn hoofdredacteurschap. Ik begon als broekie van tweeëndertig, en vind het als jongere oudere van bijna vijftig tijd worden voor verjonging en nieuw elan. Ik heb altijd ontzettend veel plezier gehad in deze klus, juist vanwege al die enthousiaste vrijwilligers die bereid waren om met mij samen elk kwartaal een blad uit de grond te stampen dat de vergelijking met professionele magazines kon doorstaan. Dat dit (meestal) is gelukt, is echter met name – we moeten eerlijk zijn – te danken aan de professionals in ons team: onze creatieve vormgever Henk Tijbosch, de onvermoeibare verenigingsmanager van de VVCM Lydia de Wit en ‘last but certainly not least’ onze geweldige eindredacteur Geert de Vries. Speciale dank dus aan jullie drie voor jullie tomeloze inzet en ook voor jullie geduld als ik (zoals heel gepast ook deze week) weer eens een deadline miste of een vergadering moest afzeggen vanwege andere verplichtingen. Verjonging, daartoe roep ik op, niet alleen in de redactie maar in de vereniging als geheel. Er is zoveel gaande in credit management (of ‘De wereld van de Onbetaalde Factuur’, zoals een voormalige collega ons werkgebied met milde spot placht te omschrijven) en de ontwikkelingen op het gebied van Kunstmatige Intelligentie, Grote Data en Zelflerende Computers gaan zo snel dat we de nieuwste generatie nodig hebben om te begrijpen wat de impact wordt op ons dagelijks werk. Dat er geleidelijk aan steeds meer werk door computers en robots in plaats van door mensen zal worden gedaan is wel zeker. Ik zie dit puur als winst, omdat u allen weet dat credit management uiteindelijk altijd voor een deel afhankelijk blijft van de menselijke factor. Daar komt in de toekomst steeds meer ruimte voor. Dus, moedig voorwaarts credit managers. Er is veel perspectief, en ik wens u daarvoor het beste! En, laten we dat niet vergeten, namens de gehele redactie natuurlijk ook een plezierig kerstfeest een gezond en gelukkig 2020 gewenst!
VVCM sponsored by:
GEMATIGD OPTIMISME
EN VERDER:
5
Be Agile in een rollercoaster van veranderingen
10 Incasso in 2020 en verder 14 CM Politiek
15 Global Affairs
20 Efficiëntere betaalreis door PSD2
22 ‘Als we zin hebben dan betalen we uw factuur’: de nieuwe betalingsvoorwaarde?
24 Fraudebestrijding en strengere KYC-regels zijn dé thema’s voor treasury
26 Credit managers, blijf bij de les
28 CM Reportage: Credit Expo 2019
30 Signicat winnaar Innovation Award 2019 33 Credit&Debet: Proost!
34 Jacco Abbring: ‘Samen kunnen we het fiKksen’
36 Nieuwjaarsboodschappen vaste adverteerders 38 CM Cursief: Stekeligheden 40 VVCM Opleidingen
42 Verenigingsnieuws 45 De Breinbreker
COLOFON De Credit Manager is hét vakblad in Nederland op het gebied van credit management en tevens officieel orgaan van de Vereniging Voor Credit Management (VVCM). De redactie heeft als missie het promoten van het vakgebied credit management op een actuele, professionele, kritische, onafhankelijke en informatieve manier.
ADRES Computerweg 22, 3542 DR Utrecht, Telefoon (0346) 55 80 50, fax (0346) 55 80 59 www.vvcm.nl REDACTIE mr.drs. P. Postmus (hoofdredacteur), R. Bettelheim (fotografie), D. Faas, M. van der Hoek, C. Jansen, R. Mentasti CCM, J. Moes, E. van der Nol CCM, C. Stellingwerf, mr.drs. F. Terpstra, B. Wendrich E-MAIL REDACTIE secretariaat@vvcm.nl
EINDREDACTIE G.C. de Vries ADVERTENTIES Computerweg 22, 3542 DR Utrecht, telefoon (0346) 55 80 50, fax (0346) 55 80 59 ABONNEMENTEN e 80,00 per jaar (excl. btw).
Het abonnement kan elk gewenst moment ingaan en wordt automatisch verlengd. Het beëindigen van het abonnement dient schriftelijk te geschieden. Het magazine verschijnt 4x per jaar LIDMAATSCHAP Het lidmaatschap van de VVCM moet ingevolge artikel 7 van de statuten vóór 1 oktober van het lopende kalenderjaar schriftelijk worden opgezegd. Het lidmaatschap eindigt dan per 1 januari van het daaropvolgende jaar. VORMGEVING H. Tijbosch DRUKWERK Boom + Verweij.
Aan de totstandkoming van deze uitgave is de uiterste zorg besteed. Voor informatie die onvolledig of onjuist is opgenomen, aanvaarden auteur(s), redactie en uitgever geen aansprakelijkheid. Voor eventuele verbeteringen van de opgenomen informatie houden zij zich gaarne aanbevolen. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotocopie, microfilm of op welke wijze dan ook, zonder toestemming van de VVCM.
3
| DE CREDIT MANAGER NUMMER 4 2019
Bij Syncasso geloven we dat creditmanagement altijd beter kan. Voor onze opdrachtgevers. En voor hun debiteurklanten. We zijn ervan overtuigd dat data-analyse daarbij onmisbaar is. Om de algoritmen van onze voorspelmodellen verder te verbeteren. En om Niet-Kunners, Niet-Willers en Regelaars betrouwbaar te onderscheiden en ze persoonlijk te benaderen. Met begrijpelijke, motiverende communicatie die ze in beweging brengt om samen het betalingsprobleem op te lossen.
syncasso.nl DE CREDIT MANAGER NUMMER 4 2019 |
4
CM TRENDS
Mario Peters is commissielid van de VVCM.
Toenemende politieke onzekerheid heeft, in combinatie met de afname van het volume van de wereldhandel, de stemming in het bedrijfsleven verder aangetast.
Be Agile in een rollercoaster van veranderingen Het is een interessante tijd, niet alleen voor de economen, maar voor de gehele samenleving. In het bijzonder voor het bedrijfsleven en onze rol en functie als credit managers wordt steeds belangrijker. Er zijn vier hoofdzaken aan te wijzen die veel invloed hebben op de risico’s om ons heen: toenemend protectionisme, politieke instabiliteit, verdergaande technologische ontwikkeling en milieu en sociaal fundament. ‘Be Agile’ is het motto voor 2020.
PROTECTIONISME
Sinds de crisis bleef het op hoofdlijnen tot verbaal geweld, maar recentelijk zien we dat het protectionisme echt aan het
gebeuren is. Kijk naar de handelsoorlog tussen de USA en China. Maar ook de Oost-Europese landen beginnen te schuiven. POLITIEKE INSTABILITEIT
nu zichtbaar en voelbaar, en zet de mensheid in beweging. Het is noodzaak om over te gaan van fossiele naar groene energie. Het zal ook grote geopolitieke gevolgen hebben.
Daarnaast is door het wereldwijde geloof in het neoliberalisme de kloof tussen arm en rijk gevaarlijk groot geworden.
ZAL HET PESSIMISME VAN DE INDUSTRIËLE SECTOR ZICH
Ik noem hier de Argentijnse valutacrisis, grote demonstraties in
NAAR DE REST VAN DE ECONOMIE UITBREIDEN?
USA versus Iran, USA versus Noord-Korea. Dit als willekeurige
genoemde ontwikkelingen, lijkt het waarschijnlijk dat 2020 een
Hongkong en Rusland, de Brexit, de aanval op olie-installaties in
Doordat de stemming in het bedrijfsleven is beïnvloed door een
greep uit de vele gebeurtenissen die hun stempel op het derde
jaar van economische neergang wordt. Behalve de Europese en
Saoedie-Arabië, toenemende spanningen in het Midden-Oosten, kwartaal van 2019 hebben gedrukt. Toenemende politieke
onzekerheid heeft, in combinatie met de afname van het volume van de wereldhandel, de zeer volatiele olieprijs en de afname van de autoverkoop in Europa en China, de stemming in het bedrijfsleven verder aangetast. TECHNOLOGIE
E-commerce heeft diepgaande impact op sectoren zoals de retail, de reiswereld, energieleveranciers, chemiesector en
automotive. Robotic Process Automation, Artificial Intelligence en Machine Learning zullen daarnaast op korte termijn ons dagelijks werk sterk beïnvloeden.
MILIEU EN SOCIAAL FUNDAMENT
De klimaatverandering is geen verwachting meer, maar wordt 5
| DE CREDIT MANAGER NUMMER 4 2019
zomer die wereldwijd werd gekenmerkt door de hierboven
Aziatische bedrijven zijn ook Amerikaanse bedrijven nu openlijk bezorgd over de protectionistische retoriek van president Trump.
De Chinees-Amerikaanse handelsoorlog lijkt zich weliswaar te
VOORUITZICHT VOOR 2020
herverkiezingscampagne en een afzettingsprocedure blijft
van de ontwikkelingen nu inziet en dat overheden en centrale
bewegen in de richting van een handelsakkoord, maar wat de
Analisten verwachten dat 2020 door een economische
moeilijk te voorspellen. Bovendien vinden er in de automotive
banken klaar zijn om ze tegemoet te treden. In dit verband is de
Amerikaanse president gaat doen in het kader van een
sector voortdurend structurele veranderingen plaats, zoals
emissienormen in Europa en veranderend consumentengedrag in China. Tegen deze achtergrond ontwikkelen de Europese
economieën zich op dit moment op twee snelheden: een deel is vooral afhankelijk van de wereldproductie en wereldhandel
(Duitsland) en/of wordt getroffen door binnenlandse politieke onzekerheden (Italië, Verenigd Koninkrijk), terwijl de Franse,
Spaanse en Nederlandse economieën wat beter tegen schokken bestand lijken te zijn.
Ook Amerikaanse bedrijven zijn nu openlijk bezorgd over de protectionistische retoriek van president Trump.
CENTRALE BANKEN KOMEN IN ACTIE
De centrale banken in de Verenigde Staten, de eurozone en veel opkomende landen hebben zich rekenschap gegeven van de situatie. Als gevolg van de scherpe groeivertraging zijn al monetaire verruimingsmaatregelen aangekondigd.
Er bestaat onzekerheid over de effecten van monetair beleid
vertraging zal worden gekenmerkt. Positief is dat men de ernst rating van twee landen dit kwartaal gewijzigd: Hongkong
(afgewaardeerd van A2 naar A3) en Mauritanië (opgewaardeerd van D naar C). Wat sectoren betreft waren er na de reeks
afwaarderingen in de automotive sector in juni dit kwartaal minder wijzigingen, maar de risico's zijn desondanks
toegenomen (dertien afwaarderingen, geen opwaarderingen), vooral in de automotive sector (afwaardering in drie nieuwe
landen) en in sectoren die van die sector afhangen (bijvoorbeeld de chemie in Duitsland). Het aan bedrijfskrediet verbonden
risico stijgt ook in de papierindustrie in Noord-Amerika. Ten
slotte heeft de toename van het handelsprotectionisme nieuwe slachtoffers gemaakt (de IT-sector in Korea).
Analisten verwachten dat 2020 door een economische vertraging zal worden gekenmerkt.
waarin een negatieve nominale rente wordt gehanteerd. Een
TOT BESLUIT
eroderend effect op de winstgevendheid van banken hebben.
waardeketen en detailkennis te hebben van specifieke
negatieve beleidsrente kan de economie stimuleren dankzij het
Gezien het bovenstaande is het voor bedrijven meer dan ooit
Maar in theorie overheerst het positieve effect op de
ontwikkelingen in hun sector. Het is koffiedik kijken hoe de
positieve effect op huishoudens en bedrijven, maar kan ook een bedrijvigheid. De verwachte impact van de recente monetaire
verruimingsmaatregelen zou zich daarom, in het bijzonder in de eurozone, ook daadwerkelijk moeten voordoen, zelfs al is het
met dit ultra-expansionistische monetaire beleid niet gelukt om de inflatie in de buurt te krijgen van het doel dat de landen die deze benadering volgen zich hadden gesteld.
van levensbelang goed te weten wat hun plaats is in de
wereld er op lange termijn uit zal zien. Zelfs op de korte termijn is dit al een hele uitdaging. Degenen die overleven, zijn met name ondernemingen die in staat blijken zich snel aan
veranderende omstandigheden weten aan te passen. Het elixer
is goed geïnformeerd zijn. Als credit manager kun je daarbij een zeer belangrijke rol spelen. ‘Be Agile’!
DE CREDIT MANAGER NUMMER 4 2019 |
6
advertorial
Blog: voice steeds belangrijker! Het zal u vast niet ontgaan zijn: voice-oplossingen dringen steeds meer door in de huiskamers en op de smartphone van consumenten. Op dit moment maken zo’n 400.000 early adaptors gebruik van spraak gestuurde apparaten zoals Amazon Alexa of Google Home en circa 29% van de Nederlandse bevolking maakt gebruik van de voice-mogelijkheden op hun mobiele telefoon (*bron: Kantar).
Woorden zijn emotioneel eendimensionaal
Relaties bouwen door voice
indien ze via een toetsenbord tot stand zijn
Klanten hebben steeds meer behoefte aan
gekomen. De inzet van voice-applicaties
gepersonaliseerde communicatie met
maakt het mogelijk hier meer diepte aan te
bedrijven. De artificial intelligence achter
geven. Een stem bevat namelijk ook
spraakapplicaties zorgen voor een bijna
specifieke kenmerken qua klank en
niet van echt te onderscheiden gespreks-
intonatie. Deze factoren dragen ertoe bij
beleving. Hieraan vast zit de behoefte van
dat een boodschap meer losmaakt bij
mensen om relaties aan te gaan. Voice AI
degene die het ontvangt.
maakt het mogelijk om een relatie op te bouwen met klanten. De klant herkent uw
Spraaktechnologie
corporate voice en zal reageren op de
De spraaktechnologie in een smart speaker
gebruikte intonatie. Ook is het mogelijk
is dezelfde als in een smartphone. Beiden
open vragen te stellen waardoor een ‘echt’
reageren op commando’s en kunnen
gesprek mogelijk is. Koppel dit aan een
daardoor een actie uitvoeren. 10FORIT
sterke database en de klant wordt ‘per-
heeft een aantal jaar terug al spraakmoge-
soonlijk’ welkom geheten aan de telefoon.
lijkheden toegevoegd aan het EEZYCOM
Door de koppeling is meteen inzichtelijk
tie op te vragen. Op deze manier is het
omnichannel communicatieplatform. Deze
wat er speelt en dat kan natuurlijk in de
ook mogelijk kwetsbare doelgroepen
was in staat om simpele commando’s te
communicatie met de klant worden ingezet.
zoals ouderen, mensen met een beperking en analfabeten beter van
ontvangen, interpreteren en uitvoeren.
dienst te zijn en minder afhankelijk te
Vandaag de dag is deze technologie veel
Toepassingsgebieden voice-applicaties
geavanceerder en zijn onze relaties in staat
Eigenlijk zijn de toepassingsgebieden voor
grotendeels geautomatiseerd te communi-
de inzet van spraakapplicaties eindeloos.
ceren met kun klanten.
Uw eigen creativiteit is hierbij de limiet.
Amazon’s Alexa in om simpele zorg
Waar wij nu veelal Google, Firefox of Safari
Hieronder vermelden wij er een aantal om
vragen te beantwoorden. WebMD geeft
voor gebruiken, gaan wij steeds meer
aan te geven wat er nu al mogelijk is.
daarbij wel aan dat het puur bedoeld is
zoekopdrachten middels spraakdevices
• Financieel. Internationaal zijn er al
om aanvullende informatie te verschaf-
laten zijn van anderen. • Zorg. Het Amerikaanse WebMD zet
inzetten. Binnen een zakelijke omgeving
banken die het mogelijk maken betalin-
fen. Wil je bijvoorbeeld weten welke
kan het daarbij bijvoorbeeld gaan om het
gen te doen via spraak. Maar denk ook
bijwerkingen een bepaald medicijn heeft?
opvragen van prijzen, aanpassen van
aan het maken van betalingsregelingen.
Dat kan je nu gewoon vragen aan Alexa.
persoonsgegevens of openstaande posten.
Dit gehele proces kan door de spraakge-
Vanzelfsprekend is het ook mogelijk om
Maar ook het zoeken en doorverbinden
stuurde AI afgehandeld worden, tot en
via voice afspraken in te plannen. .
naar de juiste persoon binnen een organisatie of afdeling is een toepassing die meer en meer ingezet zal worden.
met autorisatie en accordering aan toe. • (Semi)overheid. Voice AI is een prima optie om afspraken te maken of informa-
Meer weten over 10FORIT of een gratis pilot? Kijk op www.10FORIT.com
CM TRENDS
Annemiek Wissink is directeur van De Nederlandse Associatie (DNA).
Verenigingen maken een samenleving sterker Sinds een aantal jaren is een kentering te zien in het aantal mensen dat lid wordt van verenigingen. Steeds meer verenigingen hebben het moeilijk. Ze kampen met dalende ledenaantallen en financiën, een vergrijzende achterban en de opkomst van nieuwe organisatievormen. Hoe kunnen verenigingen hier het hoofd aan bieden? Of is de tijd van de vereniging in de vorm die wij kennen voorbij?
Verenigingen zijn van alle tijden. Ze ontstaan omdat mensen
INDIVIDUALISERING MEETS DIGITALISERING
maatschappelijk bestel en het recht op verenigen staat in de
media om in actie te komen en doen dit niet meer alleen via
een gezamenlijk doel hebben en zich daarom organiseren.
Internet en social media hebben hun intrede gedaan in de
Grondwet. De vereniging is ook een rechtsvorm. Daar horen een
de vereniging(en) waar ze bij aangesloten zijn. Steeds meer
Het recht op vereniging is een belangrijk onderdeel van ons
paar formele zaken bij, zoals hoe de vereniging wordt ingericht,
bestuurt en besluiten neemt. Wat hebben ze dus gemeen: leden, die gemeenschappelijke doelen hebben, daarvoor betalen en
bepalen, in een organisatie die zelf geen winstoogmerk heeft. DE SAMENLEVING VERANDERT
Veel Nederlandse verenigingen, zeker brancheorganisaties,
beroepsorganisaties en vakbonden, zijn groot en sterk geworden in de twintigste eeuw. Nederland was wereldberoemd door
het poldermodel, waarin alle belanghebbenden tot gedragen
standpunten kwamen door elkaar iets te gunnen. Maar de wereld
samenleving. Burgers en organisaties gebruiken deze nieuwe zie je dat mensen zich verenigen via Facebook-groepen, zoals PO in Actie (een lerarencollectief), of op het Malieveld, zoals de boeren en jongeren die tegen de klimaatverandering
protesteerden. In dit soort acties grijpen digitalisering en
individualisering in elkaar. We denken dat we alles zelf wel even kunnen regelen en we bepalen zelf wel waarvoor en wanneer
we in actie komen. Daar hebben we geen vereniging voor nodig. Verenigingen worden geassocieerd met oud denken, onnodig veel aandacht geven aan regeltjes en onnodige kosten. ZOLANG IK ER IETS AAN HEB
is veranderd. Het is niet langer denkbaar om maatschappelijke
Zowel in werk en privé hebben we allemaal ermee te maken
Grenzen verschuiven en vervagen. Niet alleen nationale grenzen,
opleiding, deze partner, deze sport nog wel bij mij? We willen
vragen binnen nationale grenzen op te lossen. We hebben te
maken met globalisering en met wet- en regelgeving uit Europa. maar ook die tussen groepen in de samenleving, functies in een organisatie, tussen sectoren en branches. Om hiermee
om te gaan is snelheid en flexibiliteit essentieel. Organisaties
worden fluïde. De samenleving in zijn totaliteit is steeds meer uit netwerken gaan bestaan en minder uit organisaties. TRANSFORMATIES
Door globalisering en digitalisering veranderen markten
dat we nooit alles kunnen doen wat we willen. Ook willen we
regelmatig onze keuzen opnieuw overwegen: past deze baan, deze minder dingen hebben en meer zaken gebruiken op het moment dat we ze nodig hebben. Ontwikkelingen die haaks staan op het oude concept van trouwe leden, die zich jaar in jaar uit actief
inzetten voor hun vereniging en daar hun hele leven lid van zijn. Leden willen betalen voor wat ze gebruiken – waar ze echt iets
aan hebben – en niet voor alles wat de vereniging te bieden heeft. HOE PAKKEN VERENIGINGEN DEZE TRENDS OP?
razendsnel. Beroepen, producten, diensten en businessmodellen
Deze trends hebben veel invloed op de effectiviteit en vitaliteit
voor uitdagingen. Ze moeten leden helpen in dit proces en
teruglopende inkomsten. Tegelijkertijd willen ze een sprong naar
veranderen mee. Voor veel verenigingen geldt dat hun leden
staan voor ingrijpende transformaties. Dit stelt de verenigingen begrijpen wie of wat de leden worden.
van verenigingen. Heel veel verenigingen – niet alle – kampen
met teruglopende ledenaantallen en daarmee samenhangend:
voren maken en toekomstproof worden. Waar zetten ze op in? DE CREDIT MANAGER NUMMER 4 2019 |
8
NEDERLAND VERENIGINGSLAND Exacte cijfers zijn er niet, maar globaal kent Nederland WERKEN AAN DE RELATIE MET LEDEN
zo’n 150.000 verenigingen. Hierbij worden ook kerken,
Een eerste en logische reactie is fors inzetten op marketing en
omroepen, voetbalverenigingen en schaakclubs
na over de relatie met leden en experimenteren met andere
hebben. Het zijn verenigingen die bedrijven organiseren
worden.
verenigen (personen verenigingen), die sportclubs
communicatie voor ledenwerving en ledenbehoud. Sommige
meegeteld. Geschat wordt dat tussen de 1.500 en
lidmaatschapsvormen. Zo kan je bij sommige verenigingen naast
(brancheverenigingen), die beroepsbeoefenaren
verenigingen boeken grote successen. Verenigingen denken
2.000 verenigingen een of meer professionals in dienst
lid worden, jezelf associëren, doneren, vriend of iets anders
organiseren (beroepsverenigingen), die personen
JONGEREN AANTREKKEN
die (betalende) leden hebben.
Een belangrijk thema voor verenigingen vandaag de dag is het
Verenigingen die een branche of beroepsgroep
en minder lang aan verenigingen. Voor hen is het lidmaatschap
het professionaliseren van de sector of het beroep.
‘zolang ik er iets aan heb’ scherper op het netvlies. Verenigingen
vaak dezelfde taken.
organiseren (sportbonden) en andere organisaties
aantrekken van jonge mensen, als lid, maar ook als medewerker
vertegenwoordigen, hebben globaal drie taken:
van een vereniging, waar hun ouders kritiekloos jarenlang lid
Dat laatste gebeurt al dan niet met een keurmerk of een
op het verenigingsbureau. Jongeren binden zich minder snel
collectieve belangenbehartiging, dienstverlening en
van waren, geen vanzelfsprekendheid. Bij hen staat de vraag
persoonscertificering. Ook andere verenigingen hebben
worstelen hiermee. Je ziet verenigingen die specifiek voor jonge leden netwerken oprichten in de hoop dat ze elkaar stimuleren lid te blijven en nieuwe jonge leden aan te trekken. Hetzelfde
LEDEN FLEXIBEL ACTIVEREN
die speciaal voor deze doelgroep trajecten ontwikkelen om
meer en niet minder is dan het samenstel van de leden, is het
geldt voor het werven van jonge medewerkers die op het
De leden die lid zijn gebleven, zijn door de digitalisering en
jongeren te binden.
belangrijk hier aandacht aan te besteden. Veel verenigingen
verenigingsbureau willen komen werken. Er zijn verenigingen
ANDERE VERDIENMODELLEN
De teruglopende ledenaantallen zorgen ervoor dat verenigingen financieel minder ruim in hun jasje komen te zitten. Dit leidt
ertoe dat zij steeds creatiever worden in het vinden van andere verdienmodellen zodat ze toch hun belangenbehartiging
en dienstverlening op peil kunnen houden. Je kan daarbij
denken aan betaalde congressen, opleidingen, gezamenlijk
individualisering anders actief. Aangezien de vereniging niet zoeken de oplossing in het vragen om inzet van leden (en
vrijwilligers) voor een beperkte tijd, voor een bepaald doel.
En op maat voor de situatie waar het lid of de vrijwilliger zich in bevindt. Kan hij of zij alleen een aantal uren achter de PC
iets doen voor de vereniging, dan wordt daar een ‘klus’ bij verzonnen.
BOTTOM-UP LOBBY
gefinancierde projecten met leden, betalen voor bepaalde
Was het eerder duidelijk dat een vereniging de belangen
van de website of op zoek gaan naar subsidies en fondsen.
stikstofmaatregelen, en dat deze groepen
diensten, een BV oprichten waarin betaalde dienstverlening
plaatsvindt, partnerships met bedrijven, commerciële uitnutting
9
| DE CREDIT MANAGER NUMMER 4 2019
vertegenwoordigde in Den Haag, nu zie je steeds vaker dat
jongeren protesteren tegen het klimaat en de boeren tegen de
Vervolg op pagina 11...
CM TRENDS
Arjan Stigter is Algemeen directeur van Ultimoo Group BV.
Incasso in 2020 en verder 2020, als je het hardop uitspreekt, klinkt het heel futuristisch. Althans voor iemand zoals ik, die nog is opgegroeid zonder mobieltje en PC’s in de pubertijd in de jaren tachtig. 2020 is er en daar kunnen we niet meer omheen. Wat betekent dat voor ons vak, en in mijn geval incasso in het bijzonder? Je zou zeggen: het is maar een jaartal en dus verandert er niets. In januari gaan we gewoon weer verder waar we gebleven waren. En dat klopt, maar waar waren we gebleven dan? Welke ontwikkelingen maken dat 2020 voor incassobureaus een bijzonder jaar kan worden?
TECHNOLOGISCHE ONTWIKKELINGEN EN DE MENSELIJKE MAAT
Er zijn heel veel technologische ontwikkelingen en wat mij
Ondanks alle inspanningen is de markt nog steeds niet zuiver genoeg.
opvalt, is dat die soms claimen de oplossing voor alles te zijn.
debiteuren niet op te lossen en juist bij dat laatste punt wringt
is nog altijd een vak waar de menselijke maat en inzet het
verslechtert. Dat zou namelijk kunnen inhouden dat we veel
Die ontwikkelingen zijn wat mij betreft een kind van deze tijd en noodzakelijk om je werk te kunnen doen. Maar het incassovak verschil maakt. Ik houd de technologische ontwikkelingen in
de gaten, maar vind dat niet de belangrijkste ontwikkeling voor de komende jaren. Sterker nog, de incassobranche zal juist de
menselijke maat moeten inzetten als haar belangrijkste wapen. PROBLEMATISCHE SCHULDEN
Om te beginnen zien we al lang, maar in 2019 in het bijzonder, de opkomst van initiatieven die problematische schulden
moeten helpen reduceren en in sommige gevallen zelfs compleet moeten oplossen. In 2020 zal het kaf van het koren moeten worden gescheiden. Zeker op het vlak van problematische schulden kan het niet zo zijn dat de initiatieven elkaar de
loef afsteken en over elkaar heen buitelen. Ik schat in dat de
Nederlandse Schuldhulproute (NSR), het initiatief waarvoor
ook Koningin Maxima zich inzet, de beste kans maakt om aan
te slaan. Tegelijkertijd moeten we ons ervan bewust zijn dat het verdwijnen van deze problematiek een utopie is. Het probleem is simpelweg zonder wetgeving en zonder medewerking van
We moeten ervoor zorgen dat niet alleen de rechten maar ook de plichten van een schuldenaar worden geduid of zelfs aangescherpt.
de schoen. Maar oké, ik geef het een kans. Laten we dan in
ieder geval hopen dat de algehele economische toestand niet
meer mensen hulp moeten gaan bieden. De vraag rijst, wie gaat (of lees kan) dat betalen?
REGULERING VAN DE INCASSOMARKT
Toen ik in 1989 begon met mijn werkzaamheden in de
incassobranche, stonden ‘we’ er aan de ene kant niet zo heel goed voor. Men had liever niet met ‘ons’ te maken. Er waren
ook wel sujetten in de branche met methodes die in deze tijd de voorpagina’s zouden halen en dan hebben we het over
agressieve methodes of exorbitant hoge kosten. De deurwaarder was toen nog regionaal of zelfs lokaal aangesteld en alles verliep in een veel trager tempo dan nu. Voor de jonkies onder ons: de
communicatie ging per post of telefoon en daardoor duurde de reactie eerder weken dan uren. Aan de andere kant sprong de
maatschappij niet goed om met mensen met schulden. Kosten werden doorbelast aan schuldenaren en als het daar niet
vandaan kwam aan schuldeisers. Niemand die zich daar erg druk om maakte. Op zich best overzichtelijk. Dertig jaar later is er
heel wat ten goede veranderd. Toch is de markt nog steeds niet
zuiver genoeg. De NVI doet haar best om haar leden te reguleren, maar heeft geen grip op al die andere incassobureaus.
Helaas komt het nog steeds voor dat regels worden genegeerd en overtreden. Ook is de perceptie die buitenstaanders van
onze markt hebben niet echt positief. Een paar jaar geleden
DE CREDIT MANAGER NUMMER 4 2019 |
10
Vervolg van pagina 9...
Zeker op het vlak van problematische schulden kan het niet zo zijn dat de initiatieven elkaar de loef afsteken en over elkaar heen buitelen. werd er zelfs een wetsvoorstel gemaakt dat ‘misstanden’ in de incassomarkt moest tegengaan. Dat uitgangspunt
alleen al geeft aan hoe we ervoor stonden en misschien wel staan. Het blijft een activiteit die wellicht nooit als
positief zal worden ervaren. Toch is het zo dat we met zijn allen enorm bezig zijn om maatschappelijk verantwoord te incasseren. De één nog meer dan de ander; het lijkt
erop dat het incasseren van vorderingen niet meer als
hoofdtaak wordt gezien. Om dat kracht bij te zetten zijn ook toezichthouders zich steeds meer met de markt
gaan bezighouden. Nu, na een paar jaar van overleggen en luisteren, komt de regering met een wetsvoorstel
waarmee de markt van minnelijke incasso moet worden
vervolgens aanschuiven aan Haagse tafels om daar met de
verantwoordelijke ministers en staatssecretarissen over te praten. Dit maakt dat verenigingen zich steeds vaker gaan heroriënteren op hun strategie en taak. Nog niet zolang geleden was het een goed idee om grote federaties en
koepels te bouwen om macht te stapelen, nu keert zich dat
tegen de vereniging. Een ‘klassieke’ vereniging, die veel tijd nodig heeft om binnen een ingewikkelde en vertragende
verenigingsstructuur tot een gedragen standpunt te komen,
komt te laat of verliest aan gewicht, bij de eigen achterban en
in het lobbyveld. Veel verenigingen zijn bezig te bezien hoe zij hun besluitvormingsstructuur kunnen flexibiliseren en meer
bottom-up kunnen werken, zodat de mening van de leden de boventoon voert en niet de mening van bestuurders of het verenigingsbureau.
INNOVEREN VOOR RELEVANTIE
gereguleerd met behulp van een register en bijbehorende
Veel verenigingen zijn bezig om zich samen met hun leden
daarmee de sujetten uit de branche weren, is nog maar de
dat hier vaak voor wordt gebruikt. Het model stimuleert
regelgeving. Het initiatief is goed, nu de inhoud nog.
Die zal in 2020 wellicht beter worden ingevuld. Of we
vraag. Feit is wel dat je ze van tevoren zou moeten kunnen herkennen.
NOG MINDER GERECHTELIJK INVORDEREN?
Als de ontwikkelingen doorzetten, zou het wel eens
zo kunnen zijn dat we gezamenlijk (nog) minder tot
opnieuw te oriënteren op de gedeelde toekomst, doelen
en positie in de samenleving. Vereniging 3.0 is een model
verenigingen om de leden meer samen aan het werk te zetten, voor het innoveren van hun vak, sector of domein en daarbij
maatschappelijke vragen op te pakken, zodat het ook bijdraagt aan een sterkere positie in de samenleving. SNEL EN EFFECTIEF WERKEND BUREAU
gerechtelijke invordering overgaan. De kosten daarvan
Ook de verenigingsbureaus zijn bij veel verenigingen aan
branches geven de voorkeur aan een minnelijke oplossing
projecten en agile werkprocessen en andere vormen die een
zijn namelijk grotendeels de oorzaak van het alsmaar
oplopen van schulden. Steeds meer bedrijven en zelfs en grijpen alleen naar het middel van gerechtelijke
invordering als een debiteur niet meewerkt. Ik denk dat dit een goede omwikkeling is. Toch schuilt daar ook een gevaar. Wat doet al dit maatschappelijk verantwoord incasseren met de betaalmoraal van de gemiddelde
Nederlander? We moeten ervoor zorgen dat bij al deze
verandering onderhevig. Zo zie je steeds vaker dat er gewerkt wordt in zelfsturende teams, in matrixorganisaties, met
flexibilisering van de organisatie inhouden, meer gericht op
korte termijn effectiviteit en het meenemen (organiseren en
activeren) van leden. Dit brengt de nodige veranderingen teweeg in de gezochte competenties van verenigingsprofessionals. CONCLUSIE
ontwikkelingen niet alleen de rechten maar ook de
Verenigingen kunnen een enorme meerwaarde leveren aan
en bedrijven die wel betalen of niet betaald krijgen ook
de samenleving verandert en zich realiseren dat zij op de
plichten van een schuldenaar worden geduid of zelfs
aangescherpt. We moeten ons ook bewust zijn dat mensen een grens hebben. Doen we alleen het één en niet het
ander, dan kunnen we er op termijn achterkomen dat
we een monster hebben gecreëerd waar de betalende
Nederlander een flinke rekening voor krijgt. De moraal begint bij het besef dat als je wat koopt of leent, je dat
moet (terug)betalen. Ik hoop dat we daar in 2020 ook wat meer aandacht voor krijgen en dat alle ontwikkelingen samen in balans blijven. 11
| DE CREDIT MANAGER NUMMER 4 2019
de samenleving omdat zij midden in de maatschappij staan.
Daarvoor moeten ze wel de blik naar buiten richten, zien hoe
drempel van een nieuwe tijd staan – net als hun leden. Steeds
meer verenigingen geven zich hiervan rekenschap door te gaan experimenteren met nieuwe vormen van ledenwerving, leden
activeren, het werven van jongeren en het flexibiliseren van hun
organisatie. Uiteraard zijn ze ook actief aan de slag met het effect van de veranderingen voor hun leden en hun domein. Dit alles is echt nodig, want verenigingen maken een samenleving sterker.
CM TRENDS
Paul Otter is gerechtsdeurwaarder en bestuurslid van de KBvG.
Gerechtsdeurwaarders investeren in integrale ketensamenwerking Een gerechtsdeurwaarder uit de vorige eeuw zou vandaag de dag verbaasd rondkijken in een kantoor. Bruin kartonnen dossiers zijn er nog wel om stukken in op te slaan. Maar die dossiers worden er bijna niet meer bijgezocht: alles staat in het systeem. Alle acties, alle aantekeningen, alle documenten. Automatisch verwerken, verhaal voorspellen en communiceren langs communicatieprofielen is nog maar het begin. Ook de rol van de gerechtsdeurwaarder is veranderd. Rücksichtslos kosten maken is passé. Wie biedt er verhaal, kan de debiteur de kosten dragen, hoe kom je in contact en hoe wordt de zaak zo snel mogelijk opgelost zijn tegenwoordig belangrijke prestatienormen. Prestatienormen waren er toen trouwens überhaupt niet.
Het Rijksincassobeleid is nog steeds tweeslachtig: de ene helft probeert zoveel mogelijk te incasseren, terwijl de andere helft schuldhulp verleent.
schuldeiser, waarin ze te maken hebben met de schuldenaar en soms met schuldhulp. Samenwerken en kijken wat je
handelingen betekenen voor die ketenpartners krijgt steeds meer vorm.
MAATSCHAPPELIJKE ONTWIKKELINGEN
BEDRIJFSMATIGE ONTWIKKELINGEN
Niet alleen de praktijk van de gerechtsdeurwaarder is
De jaarverslagen van de Koninklijke Beroepsorganisatie van
rode draad daarbij is dat we weten dat schulden niet altijd
exploten aantallen en aantallen gerechtsdeurwaarders. De
veranderd: ook de maatschappij. Er wordt anders tegen
schulden aangekeken. Niet altijd even realistisch, maar de
verwijtbaar zijn en dat schuldhulp dan een oplossing kan bieden. Dat schept vervolgens een nieuw probleem: hoe houden we
niet-willers en niet-kunners uit elkaar? Gerechtsdeurwaarders hebben in de eerste plaats een toegevoegde waarde
voor de niet-willers. Alhoewel de niet-kunners door een
gerechtsdeurwaarder tot het besef kunnen worden gebracht dat ze nu echt eens in actie moeten komen en hulp moeten zoeken.
Ook opdrachtgevers realiseren zich dat ze een maatschappelijke
rol hebben. Er wordt niet alleen gekeken naar het geïncasseerde
Gerechtsdeurwaarders (KBvG) laten al jaren een daling zien. Omzetten zijn sinds 2013 met zo’n 25% gedaald, net zoals door de staat vastgestelde tarieven zijn te laag, stelde de
Staatscommissie Oskam onlangs vast. Het is nu aan minister Dekker om daarover een beslissing te nemen.
Grosso modo zijn er vijf redenen aan te voeren voor deze dalingen:
Economisch: er is meer geld en er wordt beter betaald.
Griffierechten zijn fors gestegen in de afgelopen jaren. Er is
meer noodzaak om vooraf goed te kijken of er überhaupt wel betaald kan worden als er een vonnis is.
saldo, ook de manier waarop wordt geïncasseerd is steeds
ICT: door diverse ontwikkelingen kan er slimmer worden
hedendaagse normen.
Maatschappelijke beweging om beslagen en ontruimingen te
belangrijker. Geen beslagen leggen die geen zin hebben omdat er toch geen geld is en meer aandacht op het contact leggen zijn de Dat betekent ook dat gerechtsdeurwaarders anders zijn gaan werken. Ze maken deel uit van een keten die begint met een
(samen)gewerkt.
Opdrachtgevers kunnen zelf beter incasseren.
voorkomen.
DE CREDIT MANAGER NUMMER 4 2019 |
12
Bij de invoering van de gerechtsdeurwaarderswet was de
Begrenzing tariefmodellen: die onafhankelijkheid en
praktijk verhinderd. Slechts een enkeling is zelfstandig een
staat dat externe kosten zoals griffierecht altijd betaald
gedachte dat er gemakkelijker nieuwe kantoren konden worden opgestart. Toenemende regels en controles hebben dat in de nieuw kantoor begonnen. Logisch in een krimpmarkt… WETGEVING
Waar in de vorige eeuw zelden een wet werd gewijzigd, is het nu of te snel, zoals het brede moratorium waar in de praktijk
onpartijdigheid kunnen worden bedreigd door tariefafspraken. Daarom heeft de KBvG een verordening gemaakt waarin
moeten worden, hetzij door de schuldenaar hetzij door de
opdrachtgever. Ook mag de schuldeiser geen voordeel hebben van ambtelijke handelingen: hij mag er niet aan verdienen. ICT-ONTWIKKELINGEN
nagenoeg geen gebruik van wordt gemaakt, of juist te langzaam,
Dat de ICT-systemen van gerechtsdeurwaarders een flinke
duidelijke, eerlijke wetgeving. De waan van de dag, de emotie op
en kunnen grotendeels automatisch worden verwerkt. De
zoals de nieuwe berekening van de vereenvoudigde beslagvrije voet. De wetgever laat zich leiden door andere motieven dan
straat en ICT-problemen bij de overheid drukken hun stempel op nieuwe wetgeving.
Duidelijke voorbeelden zijn de toeslagenregelingen en het
Rijksincassobeleid. De uitvoering van de toeslagen kost jaarlijks
We weten dat schulden niet altijd verwijtbaar zijn en dat schuldhulp dan een oplossing kan bieden. Maar hoe houden we niet-willers en niet-kunners uit elkaar?
stap vooruit hebben gezet sinds de vorige eeuw, is een
understatement. Opdrachten worden digitaal ingelezen
verhaalbaarheid van een vordering wordt met algoritmen
voorspeld en afhankelijk daarvan wordt een andere behandeling gekozen. Daarmee kan efficiënter worden gewerkt en kunnen kansloze acties voorkomen worden.
12 miljard en dan gebeurt het nog maar matig (en dan druk ik mij nog voorzichtig uit). Het Rijksincassobeleid is nog steeds
tweeslachtig: de ene helft probeert zoveel mogelijk te incasseren, terwijl de andere helft schuldhulp verleent. Wat verwacht de
overheid van het bedrijfsleven en de maatschappij als zij zelf niet een eenduidig beleid heeft? Dat kan en moet echt beter! REGELGEVING VOOR GERECHTSDEURWAARDERS
Na de invoering van de gerechtsdeurwaarderswet in 2001
heeft de KBvG diverse bindende verordeningen voor de leden
afgekondigd. Omdat alle gerechtsdeurwaarders lid zijn van de
KBvG en het niet opvolgen van een verordening een gang naar de tuchtrechter kan betekenen, is dat geen loze letter.
Kwaliteitsnormen: elk gerechtsdeurwaarderskantoor moet
met goed gevolg een tweejaarlijkse audit doorlopen waarbij
Net zoals in de marketing wordt er geïnvesteerd in communi
de openingstijden worden getoetst. Inmiddels hebben veel
De wetenschap heeft ook haar intrede gedaan in de
de kwaliteit op specifieke punten wordt getoetst. De kwaliteit van de administratie, boekhouding maar ook bijvoorbeeld kantoren aanvullende kwaliteitsnormen zoals ISO, Isae en maatschappelijk verantwoord incasseren. Die laatste drie
normen zijn vrijwillig, alhoewel veel opdrachtgevers in de praktijk deze kwaliteitsnormen al eisen.
Participatie: de gerechtsdeurwaarder is een onbezoldigde
ambtenaar. Enerzijds ondernemer zoals de notaris; hij moet
catieprofielen: wie is gevoelig voor welke boodschap? Daardoor wordt er beter gereageerd en worden meer zaken opgelost. gerechtsdeurwaarderskantoren. Samenwerkingen met
hogescholen en universiteiten zijn geen zeldzaamheid meer. Daarmee wordt de kwaliteit van het werk steeds verder verbeterd.
DIGITALE BESLAG REGISTER
zelf z’n boterham verdienen. Anderzijds is hij ambtenaar en
Sinds 2016 staan alle beslagen op inkomsten door gerechts
Voor die laatste taak is onafhankelijkheid en onpartijdigheid
beslagen liggen. Als dat het geval is, kunnen ze een afweging
voert hij een staatstaak uit; in Nederland onder andere het
dagvaarden en de vonnissen van rechters ten uitvoer leggen. een vereiste. Daarom is de (beperking van) participatie in
gerechtsdeurwaarderskantoren in een verordening geregeld. 13
| DE CREDIT MANAGER NUMMER 4 2019
deurwaarders in het Digitale Beslag Register (DBR).
Gerechtsdeurwaarders kunnen daarin controleren of er al
maken of een nieuw beslag überhaupt betalingen tot gevolg heeft of niet.
CM POLITIEK SCHULDENWIJZER
Is onlangs gelanceerd. In dit portaal kan de burger met DigiD inloggen en de beslagen op zijn inkomsten zien. Wat bij wie
geregistreerd (AVG-verplichting) is door gerechtsdeurwaarders is dan ook gelijk in te zien. Streven is dat medio 2020 alle
vorderingen van gerechtsdeurwaarderskantoren in Schulden
wijzer worden opgenomen. Dan krijgen schuldhulpverleners ook
Haagse Commissie neemt afscheid van oudvoorzitter en voorzitter
via Schuldenwijzer toegang tot de gegevens van hun cliënten. Vervolgens is het de bedoeling dat in een volgende fase
overheidsschuldeisers ook aansluiten. De burger heeft dan in
Op 9 oktober 2019 nam de Haagse Commissie afscheid van
en invorderende overheden (zoals UWV, DUO, CJIB en Belasting
Twee bevlogen personen die gedurende een tijdperk van meer
één keer een compleet schuldenoverzicht. Schuldhulpverleners
kunnen met dit overzicht sneller werken. Gerechtsdeurwaarders dienst) kunnen de verhaalsmogelijkheden beter beoordelen om
kansloze acties te voorkomen. Daardoor worden debiteuren met
schuldproblemen niet onnodig belast met extra kosten en stress. INTEGRALE KETENSAMENWERKING?
Schuldenwijzer is een goed voorbeeld van integrale keten samenwerking. Iedereen in de keten heeft er iets aan. Het versnelt het werken, maakt werkafspraken en digitale
twee van haar leden: oud-voorzitter John Nihot en zijn opvolger Willem Jan Pepping, tot dat moment voorzitter.
dan tien jaar hebben deelgenomen aan de activiteiten van de
Haagse Commissie. John Nihot trad in mei 2007 toe als lid en
werd in maart 2008 voorzitter. Van februari 2015 tot oktober
2019 bleef hij als lid verbonden aan de commissie. Willem Jan
Pepping trad in mei 2008 toe en werd in maart 2015 gekozen tot voorzitter. Wegens zijn pensionering treedt hij af.
communicatie (system to system) mogelijk. Technisch faciliteren is nog maar de helft van de uitdaging. Over en weer zal ook het vertrouwen tussen de ketenpartners moeten groeien.
Vertrouwen dat we met elkaar samenwerken om uiteindelijk
allemaal ons werk beter te kunnen doen en het totaalresultaat te verbeteren. Daarvoor worden nu her en der de eerste stappen gezet.
Momenteel is de KBvG in gesprek met de NVVK (schuldhulp
verleningskoepel) om afspraken te maken over de toegang tot
Schuldenwijzer. Het streven is dat het schuldenknooppunt dat de NVVK zelf opzet daarvoor gebruikt gaat worden.
Tijdens een feestelijk etentje werd stilgestaan bij de
we onszelf ruimte voor geven in de schulden- en incassoketen.
De Haagse Commissie bestaat uit vertegenwoordigers van het
mooie verbeteringen!
de VVCM en Willem Jan Pepping had een opdracht van
Innovaties en samenwerking gaan niet altijd van een leien dakje.
enthousiaste inbreng van beide leden.
Vooruitgang is soms ook een stap terug. Als we er maar voor
Verbond van Credit Management Bedrijven en de Vereniging
Het zal ongetwijfeld ergens een keer fout gaan. Daar moeten
zorgen dat we na verloop van tijd samen kunnen terugkijken op
Net zoals in de marketing wordt er geïnvesteerd in communicatieprofielen: wie is gevoelig voor welke boodschap? Daardoor wordt er beter gereageerd en worden meer zaken opgelost.
Voor Credit Management. John Nihot vertegenwoordigde
beide organisaties. De onderwerpen die aan de orde komen,
vormen een weerslag van wat actueel is in politiek Den Haag gerelateerd aan credit management. Te denken valt onder
meer aan privacywetgeving, het Incassoregister, griffierechten, betalingsvoorwaarden en de Wet Homologatie Onderhands Akkoord. De Haagse Commissie vergadert maandelijks,
telefonisch dan wel fysiek en lobbyt door middel van contacten in Den Haag actief om de belangen van de leden van het VCMB en de VVCM te behartigen.
DE CREDIT MANAGER NUMMER 4 2019 |
14
mr.drs. Pieter
GLOBAL AFFAIRS
Postmus, hoofdredacteur.
Vijf uur in de ochtend, New York City. Ik ben klaarwakker, niet geheel ongebruikelijk als je de avond tevoren bent ingevlogen. Ik was nog wel zo verstandig om redelijk op tijd in bed te kruipen en viel ook direct als een blok in slaap. Maar dat ene laatste biertje in de Ierse bar op 33rd Street meldde zich al rond half twee met het dringende verzoek om aan de natuur teruggegeven te worden… Sindsdien ben ik wakker. Niet ideaal als je later op de dag een pittige afspraak met één van je grootste klanten hebt, maar we slaan ons er wel doorheen.
Overigens is het een genoegen om voor het eerst in bijna vier jaar terug
Zoals altijd werd ik gegrepen door de unieke energie van juist
Het goede nieuws is: de driftig twitterende naamgever woont daar niet
dakloze met een oprechte brede grijns door de menigte schuiven, terwijl
te zijn op dit wonderlijke schiereiland tussen de Hudson en de East
River. Twee blokken van mijn hotel staat de Trump Tower te schitteren.
meer! Hij is gevlucht naar zijn golfresort in Florida. Zeer gepast, wat mij
betreft, want ook al is hij hier geboren en getogen en heeft hij vooral hier zijn louche zaakjes gedaan, toch is er eigenlijk geen plek op de wereld waar deze man minder thuishoort dan op de straten van New York.
Gisteravond liep ik een rondje langs de kerstboom en de ijsbaan bij het
Rockefeller Center, langs de uitzinnige kerstversiering in de etalages van 5 Avenue en langs de verblindende reclames op Times Square. th
Ik werd omgeven door massa’s kerstshoppende Amerikanen.
New Yorkers en plattelanders, toeristen ook en zakenlui, arm en rijk, jong en oud, van alle kleuren van de regenboog.
15
| DE CREDIT MANAGER NUMMER 4 2019
deze mensenmassa. Waarom? Het heeft zeker te maken met het
ongebreidelde optimisme dat hier heerst. Waar in Europa zie je een
hij iedereen een hartgrondig ‘Happy holidays!’ toewenst? Daarnaast
ontbreekt het hier, juist door die enorme verscheidenheid aan mensen, die samen deze stad hebben gebouwd en een gezicht geven, volstrekt
aan de provinciale verzuring die Donald de Twitteraar aan zijn huidige
positie heeft geholpen. Lang leve New York, voor mij nog steeds ‘Capital of the World’!
CM TRENDS
Nadja Jungmann is lector schulden en incasso aan de Hogeschool Utrecht en trainer/adviseur bij Social Force.
Schuldhulpverlening in 2020: gematigd optimisme Niet eerder waren er zoveel initiatieven gericht op het verbeteren van de ondersteuning bij financiële problematiek. De vraag voor 2020 luidt wat er verwacht mag worden aan opbrengst van de vele, vaak onderling niet op elkaar afgestemde, initiatieven, experimenten en wetgevingstrajecten. In dit artikel wordt geprobeerd om die vraag, specifiek voor de groep met grote financiële problemen, te beantwoorden. Daartoe wordt om te beginnen kort geschetst wat de belangrijkste knelpunten zijn. Vervolgens wordt een globaal overzicht gegeven van de initiatieven, experimenten en wetgevingstrajecten die voor 2020 op de rol staan. Aan het eind van dit artikel wordt de opgeworpen vraag beantwoord.
Ondanks de economische voorspoed worstelen nog altijd heel veel huishoudens dagelijks met financiële zorgen. Bijna een op de vijf huishoudens heeft betalingsproblemen en bij de
groep met ernstige problemen ontbreekt het zeker de helft aan professionele hulp1. Deze groep weet de weg niet te vinden2,
schaamt zich voor hun financiële problemen3 of het lukt hen
niet om te voldoen aan de eisen die schuldhulpverlening
stelt4. Het besef dat het (met name voor de groep met ernstige
financiële problematiek) beter moet, is inmiddels wijdverbreid . Banken, werkgevers, vrijwilligersorganisaties, gemeenten
5
en andere partijen zoeken manieren om mensen met (grote)
financiële problemen zo snel mogelijk op te sporen en de hulp te bieden die zij nodig hebben. Het kabinet heeft in mei 2017
een interdepartementaal programma opgezet onder de noemer Brede Schuldenaanpak . 6
BELANGRIJKSTE KNELPUNTEN SCHULDHULPVERLENING: TOEGANG EN DOORSTROOM
Schuldhulpverlening is een verzamelnaam voor ondersteuning gericht op de aanpak van financiële problemen. De onder steuning wordt onder meer geboden door gemeenten,
kredietbanken, wijkteams en vrijwilligersorganisaties.
Bij ernstige financiële problematiek is een schuldregeling
met kwijtschelding doorgaans de enige echte oplossing om
duurzaam uit de problemen te komen. Dat te veel mensen te
Het treffen van schuldregelingen kost arbeidskracht bij gemeenten en kan alleen plaatsvinden bij een duurzaam perspectief aan de kant van de schuldenaar. lang worstelen met (grote) schulden wordt in de verschillende onderzoeken toegeschreven aan een aantal zaken. Een eerste belangrijke verklaring luidt dat te veel mensen hun weg naar de schuldhulpverlening niet vinden. Naar schatting hebben
ongeveer 700.000 huishoudens grote financiële problemen,
terwijl het aantal aanmeldingen bij de schuldhulpverlening in
2018 nog niet eens 100.000 bedroeg. Dat mensen hun weg niet weten te vinden, wordt toegeschreven aan een aantal factoren.
Schuldenproblematiek is nog altijd een grote bron van schaamte, mensen vragen vaak pas om hulp als ze echt helemaal klem
zitten. Het gevolg is dat de problematiek dan vaak al zo groot en complex is dat de oplossing ook niet meer eenvoudig is. Daarbij struikelen er ook behoorlijk wat mensen rond de aanmelding.
Ze vragen wel om hulp maar krijgen niet wat ze nodig hebben, er is vanuit de schuldhulpverlening te weinig aandacht voor andere problemen die ook spelen of het lukt ze niet om te voldoen aan de voorwaarden om hulp te krijgen. Denk bijvoorbeeld aan het aanleveren van een eerste lijst met de bekende schuldeisers. Voor de groep die haar weg wel weet te vinden naar de
DE CREDIT MANAGER NUMMER 4 2019 |
16
schuldhulpverlening, geldt dat succes nog niet verzekerd is.
Na een aanmelding bij de schuldhulpverlening duurt het vaak lang voordat er antwoord kan worden gegeven op de vraag of
de schulden opgelost kunnen worden en op welke termijn. De
Een schuldregeling met kwijtschelding is alleen zinvol als er een duurzaam perspectief is op stabiliteit.
schulden lopen in deze periode vaak nog wat verder op, wat kan
gemeenten na de inwerkingtreding van de wetswijziging actief
komen alsnog afhaakt of om andere redenen uitvalt. Kortom, in
De wetswijziging moet leiden tot een landelijke aanpak van
bijdragen aan gevoelens van moedeloosheid. Er is dan ook een substantiële groep die na de hordes om tot een aanmelding te
het huidige systeem kost het mensen met schulden om allerlei redenen te vaak nog te veel moeite om de stap naar hulp te
zetten. En als de stap wel gezet wordt, leidt de aangeboden hulp te vaak niet op afzienbare termijn tot een passende oplossing.
EEN VEELHEID AAN WETGEVING, INITIATIEVEN EN EXPERIMENTEN
Het besef dat verbetering nodig is, heeft op allerlei plekken gevolg. Zo werken huisartsen in de gemeente Almere aan
een project om ervaring op te doen in het signaleren en tijdig
contact opnemen met burgers zodra zij op twee posten van de
huur, energie, water of zorgverzekering een achterstand hebben. vroegsignalering.
Naast het slechten van de schaamte en het verbeteren van de vroegsignalering wordt er ook op allerlei plekken gewerkt
aan het verbeteren van de doorstroming als mensen eenmaal de stap naar de schuldhulpverlening hebben gezet. Zo werkt de branchevereniging voor schuldhulpverlening en sociaal
bankieren, de NVVK, aan de ontwikkeling van een landelijk saneringsfonds10. Het idee is dat dit fonds de mogelijkheid
verwijzen van patiënten met financiële problemen . Eveneens
biedt om bij problematische schulden de schuldenlast in een
worden . Het doel van de app is om laagdrempelige (anonieme)
af te betalen. Naast dit soort brede initiatieven wordt er ook
7
gericht op vroegsignalering is de gratis app fiKks ontwikkeld, waar mensen die hulp zoeken aan een vrijwilliger gekoppeld 8
hulp te bieden, zodat mensen sneller aan de slag gaan om hun schuldproblemen aan te pakken.
Op een heel andere wijze maar met een vergelijkbaar doel
keer af te kopen, zodat de schuldeisers de boeken kunnen
sluiten en de schuldenaar de rust krijgt om een schuldeiser gewerkt aan aanpakken en experimenten gericht op een
specifieke doelgroep. Zo heeft onder meer de gemeente Den
Haag een jongerenperspectieffonds opgezet11. Dit fonds richt
biedt Amargi in een aantal steden een aanpak waar mensen
zich specifiek op jongeren van 18 tot 27 jaar. In de reguliere
zij mensen kunnen aanmelden die worstelen met financiële
Door te voorzien in een integrale aanpak wordt geprobeerd
hulp kunnen krijgen om in actie te komen9. Amargi biedt
partijen zoals werkgevers, huisartsen en scholen een plek waar problemen en die niet zo goed weten hoe ze die kunnen
aanpakken. Een vrijwilliger neemt dan binnen drie dagen
contact op en biedt de persoon in kwestie hulp om bijvoorbeeld de brug naar de schuldhulpverlening te slaan.
Ook in Den Haag wordt gewerkt aan het slaan van die
brug. Zo bereidt de staatssecretaris van Sociale Zaken en
Werkgelegenheid een wetswijziging van de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs) voor. Het is de bedoeling dat
schuldhulpverlening is het voor deze groep vaak heel moeilijk om passende hulp te krijgen.
jongeren meer kansen op een duurzame stabiele toekomst te
bieden. Net als bij de vroegsignalering wordt er ook in Den Haag gewerkt aan wetswijzigingen om de doorstroom te bevorderen. In het eerdergenoemde wetsvoorstel om de Wgs te wijzigen,
wordt bijvoorbeeld ook voorgesteld om schuldhulpverleners
vergaande bevoegdheden te geven om informatie op te vragen.
De wijziging van de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs) moet leiden tot een landelijke aanpak van vroegsignalering.
17
| DE CREDIT MANAGER NUMMER 4 2019
Schuldenproblematiek is nog altijd een grote bron van schaamte, mensen vragen vaak pas om hulp als ze echt helemaal klem zitten.
Het voorstel luidt dat schuldhulpverleners met een enkele
brengen van de problematiek. Maar de nieuwe initiatieven en
overzicht te krijgen in het totaal aan achterstallige betalingen, bij
uit ernstige schuldenproblematiek te leiden. Het landelijk
handtekening van de schuldenaar bij onder meer de volgende
partijen informatie mogen verzamelen: andere overheden om
de Kamer van Koophandel om te zien of iemand is ingeschreven als zelfstandige, bij LBIO om te kijken of er rechten of plichten rondom alimentatie zijn et cetera.
De voorbeelden aan initiatieven, experimenten en wetgeving die hier genoemd worden, vormen slechts een fractie van
wat beschreven kan worden. Er wordt door het hele land op
grotere en kleinere schaal volop gewerkt aan verbeteringen en in Den Haag lopen er naast de aanpassingen van de Wgs nog
wetgevingstrajecten gericht op de verbetering van de aanpak van schulden.
2020 VERDIENT EEN GEMATIGD OPTIMISME
De grote vraag voor 2020 luidt natuurlijk wat alle initiatieven gaan opleveren. Een belangrijke stap die gezet wordt, is
de afgifte van het brede signaal dat er hulp beschikbaar is. Schaamte is nog altijd een belangrijke belemmering voor
mensen om hulp te vragen. Als de veelheid aan initiatieven
en wetswijzigingen eraan bijdragen dat mensen eerder hulp zoeken, is dat grote winst. Tegelijkertijd is de stap naar hulp
niet genoeg om bij ernstige financiële problematiek het verschil te maken. Zoals eerder opgemerkt duurt het vaak lang voordat er een echte oplossing is. Sanerings- of Perspectieffondsen en meer bevoegdheden voor schuldhulpverleners zijn daarbij
helpend. Maar tegelijkertijd is het ook maar de vraag of het genoeg is. Gemeenten zijn de belangrijkste uitvoerder van
schuldregelingen met kwijtschelding. Het is heel waardevol dat er steeds meer initiatieven komen gericht op het toe leiden van mensen naar deze regelingen en het in kaart
experimenten bieden geen alternatief voor de schuldregeling met kwijtschelding als het instrument om mensen duurzaam saneringsfonds gaat – als het er komt – mogelijk meer
gemeenten de mogelijkheid bieden om schuldregelingen vorm te geven met een saneringskrediet, maar dan nog moet er wel een schuldregeling tot stand worden gebracht.
Het treffen van schuldregelingen kost arbeidskracht bij
gemeenten en kan alleen plaatsvinden bij een duurzaam
perspectief aan de kant van de schuldenaar. En ten aanzien
van deze twee zaken ziet 2020 er aanmerkelijk minder roos kleurig uit. Zo staan gemeenten de komende jaren voor een
enorme bezuinigingsopgave12. Schuldhulpverlening moet op de
gemeentelijke begroting concurreren met tekorten op onder
meer de jeugdzorg en de Wet maatschappelijke ondersteuning die gemeenten verplicht om burgers indien nodig te voorzien
van zaken zoals huishoudelijke hulp, taxiregelingen en trapliften. Het grote verschil in de schuldenproblematiek komt alleen tot
stand als niet alleen meer mensen hun weg weten te vinden naar de schuldhulpverlening, maar als er vervolgens ook ruimte is om degenen die dat nodig hebben snel te voorzien van een regeling met kwijtschelding. Een grotere toestroom naar gemeenten
verhoudt zich niet goed tot de beperkte financiële ruimte die zich voor de komende jaren lijkt aan te dienen.
Een tweede punt van zorg zit aan de kant van de burger. Een schuldregeling met kwijtschelding is alleen zinvol als er een
duurzaam perspectief is op stabiliteit. Dit vraagt onder meer
een verhouding tussen vaste lasten en inkomen die ruimte biedt voor de betaling van de vaste lasten13. In de afgelopen jaren is er een tendens op gang gekomen dat huishoudens gemiddeld DE CREDIT MANAGER NUMMER 4 2019 |
18
een steeds groter deel van hun inkomen besteden aan vaste
lasten. Het Nibud hanteert in dit kader als vuistregel dat een
besteding van meer dan 60% van het inkomen aan vaste lasten
Een groeiende groep huishoudens heeft wisselende inkomsten. Dit maakt het plannen van de uitgaven aanmerkelijk ingewikkelder.
zorgwekkend is. Het gemiddelde huishouden zit daar met ruim 55% tegenwoordig net onder. Ook aan de inkomenskant zijn
er zorgen. Een groeiende groep huishoudens heeft wisselende
inkomsten. Dit maakt het plannen van de uitgaven aanmerkelijk ingewikkelder.
1
praktijk 2018-2019 deel 1. Utrecht: Nibud 2 Berkhout, B. Baan, A., Broeks, L., Jungmann, N., Wierenga, W. (2019) Aansluiting gezocht! Verkenning aansluiting minnelijke schuldhulpverlening en wettelijke schuldsanering. Utrecht: Beren-
TOT BESLUIT
Kortom, het antwoord op de vraag wat 2020 brengt, is gematigd optimistisch. Het besef dat de aanpak van (problematische) schulden beter moet worden georganiseerd, is geland.
Zowel private partijen als de overheid zijn volop bezig om
schuldenproblematiek bespreekbaar te maken en mensen toe te leiden naar hulp. Bij lichte financiële problematiek kan dit veel
opleveren. Bij ernstige financiële problematiek is er ondanks alle inzet nog wel reden tot zorg. Want het echte verschil kan alleen worden gemaakt als gemeenten de komende jaren voldoende middelen hebben om de tot nu toe niet bereikte groep dan
ook echt uit de schulden te helpen en de ontwikkeling van de inkomens en vaste lasten burgers een daadwerkelijke kans bieden op een schuldenvrije toekomst.
19
| DE CREDIT MANAGER NUMMER 4 2019
Schonewile, G. Crijnen, C. (2018) Financiële problemen 2018. Geldzaken in de
schot/Hogeschool Utrecht 3
Plantinga, A. (2019) Poor Psychology: Poverty, Shame, and Decision Making.
4
Nationale Ombudsman (2018) Een open deur? Een onderzoek naar de toegang tot de gemeentelijke schuldhulpverlening. Den Haag: Nationale Ombudsman.
5
WRR (2017) Weten is nog geen doen: een realistisch perspectief op zelfredzaamheid. WRR: Den Haag.
6 https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/schulden/schulden-aanpakken 7 https://schuldenenincasso.nl/project/lopend/de-huisarts-vindplaats-voorfinanciele-problemen/ 8 www.wijgaanhetfikksen.nl 9
www.amargi.nl
10 Pleidooi directeur NVVK Geert van Dijk voor een landelijk saneringsfonds https://www.nvvk.nl/k/n235/news/view/10019/3481/nvvk-pleit-in-opiniebijdrage-in-trouw-voor-landelijk-fonds-schuldsanering.html 11 https://schuldenlab070.nl/project/jongeren-perspectief-fonds-jpf/ 12
https://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2313150-gemeentelijke-tekorten-lopen-flinkop-tilburg-teert-meest-in-op-reserves.html
13 https://www.nibud.nl/beroepsmatig/nibud-meer-dan-helft-van-budget-opaan-vaste-lasten/
CM TRENDS
Dennis Faas is redacteur van De Credit Manager.
Efficiëntere betaalreis door PSD2 Laten we eerlijk zijn: de betaalreis, het financiële gedeelte van de klantreis, zal nooit echt leuk worden. PSD2, de tweede Europese richtlijn voor betaaldiensten, kan de betaalreis wél efficiënter maken. Maar terwijl de mogelijkheden van PSD2 enorm zijn, is van een succesvolle en grootschalige integratie nog geen sprake. Een aantal redenen waarom organisaties én consumenten wel warm zouden moeten lopen voor PSD2.
De eerste Europese richtlijn voor betalingsverkeer – de Payment Services Directive (PSD) – werd tien jaar geleden aangenomen. Het doel van deze richtlijn is om het betalingsverkeer binnen
Europa een stuk eenvoudiger te maken. Een grote stap daarin
was het omvormen van alle Europese rekeningnummers naar
Met PSD2 is het mogelijk om betaalgegevens in te zien. Deze informatie is waardevol voor het creditmanagementproces.
IBAN-nummers. PSD2 is een herziening van de eerste richtlijn
PSD2 IN CREDIT MANAGEMENT
te maken van nieuwe betaal- en informatiediensten.
Zowel aan de voor- als aan de achterkant kan deze informatie
en brengt veel veranderingen met zich mee. De belangrijkste
vernieuwing is de mogelijkheid voor consumenten om gebruik OPKOMST NIEUWE FINANCIËLE PARTIJEN
PSD2 biedt daarmee een nieuw soort type organisaties
toegang tot de betaalmarkt. Dit bevordert de concurrentie in de betaalmarkt, die op dit moment wordt gedomineerd door banken en paymentserviceproviders. Innovatieve partijen
krijgen nu de mogelijkheid om nieuwe diensten aan te bieden.
Het is dus mogelijk dat fintech- of grootwinkelbedrijven betaalen informatiediensten gaan leveren. Halverwege 2019 heeft de beleggersapp Peaks als eerste een vergunning verkregen. INZAGE BETAALGEGEVENS
Dankzij PSD2 is het voor organisaties een stuk eenvoudiger
om inzage te krijgen in de betaalgegevens van consumenten.
Deze organisaties moeten hiervoor uiteraard wel toestemming
vragen. Heeft de consument die toestemming gegeven, dan heeft de organisatie toegang tot het saldo en de betaalgeschiedenis. De organisatie kan de betaalgegevens inzien, maar heeft
niet direct toestemming om een betaling uit te voeren. Voor
het uitvoeren van een betaling moet de consument opnieuw toestemming geven. Met deze toestemmingen zijn allerlei
toepassingen te bedenken die van PSD2 een welkome richtlijn voor het credit management maken.
Met PSD2 is het mogelijk om betaalgegevens in te zien. Deze informatie is waardevol voor het creditmanagementproces. van pas komen. Bij het onboarden van een klant kan de
informatie gebruikt worden als creditcheck. Met deze informatie kan een organisatie bepalen in hoeverre een klant producten
en/of diensten mag afnemen. De creditcheck vindt automatisch plaats en hoeft niet langer dan een aantal seconden te duren. En bij een eventuele beslaglegging op een rekening kan op
voorhand worden gecontroleerd of er wel voldoende geld op de rekening van de klant staat. Dit scheelt tijd en kosten voor de schuldeiser en uiteindelijk ook voor de schuldenaar. WAT HEEFT DE CONSUMENT AAN PSD2?
De voordelen voor credit management zijn aanzienlijk, maar
wat heeft de consument aan PSD2? Veel consumenten zullen niet zomaar toestemming geven om hun betaalgegevens in
te zien. Je wilt immers niet hebben dat vrijwel elk bedrijf bij
jouw gegevens kan. Toch kan de consument ook profiteren van PSD2. Een aanvraag voor een hypotheek zou nu in een aantal
minuten kunnen gebeuren. De consument geeft toegang tot zijn betaalrekening(en), de software van de hypotheekverstrekker analyseert de betaalgegevens en geeft direct een uitslag. De
rompslomp rond het aanleveren van de benodigde documenten
is hiermee verholpen. Ook het verstrekken van een extra korting kan een motivatie voor de consument zijn om toestemming
DE CREDIT MANAGER NUMMER 4 2019 |
20
te verlenen. Die korting kan een organisatie een nieuwe klant bijvoorbeeld geven als hij aan de betaalgegevens ziet of de consument in het verleden een trouwe betaler is geweest.
Er zit dus niemand in je vuilnis te snuffelen, er wordt alleen een inhoudelijke data-analyse uitgevoerd op basis van algoritmes.
MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD PSD2 heeft voordelen, maar er zitten ook wat haken en ogen aan. Cruciaal is hoe organisaties met deze nieuwe richtlijn omgaan. Ben jij als organisatie bijvoorbeeld in staat om maatschappelijk verantwoord met de betaalgegevens van jouw klanten om te springen? Wat zou je doen als er een automatische incasso gepland staat voor € 500 en de klant heeft € 510 op zijn rekening staan? Voer je de incasso dan
TOESTEMMING GEVEN
gewoon uit en zadel je de klant met een probleem op voor
Of de hierboven genoemde voordelen groot genoeg zijn voor
de rest van de maand? Of incasseer je een gedeelte van
cookiewetgeving, die organisaties verplicht om bezoekers van
nemen als PSD2 geïntegreerd gaat worden.
consumenten om toestemming te geven, is nog een grote vraag. Een zelfde soort vraag speelde ook bij de invoer van de nieuwe
het bedrag en bied je een regeling aan voor het resterende gedeelte? Vragen die een organisatie in overweging moet
hun website toestemming te vragen voor het plaatsen van
cookies op hun computers. Deze wetgeving heeft echter geen
schokkende gevolgen. Wat blijkt? De meeste cookiemeldingen worden direct weggeklikt. Uiteraard heeft PSD2 meer impact
prettige reis; er moet tenslotte iets betaald worden. En ondanks
dat er geen persoon, maar een robot in de betaalgegevens zit
Organisaties kunnen de betaalreis aangenamer willen maken,
op privacygevoelige informatie, maar zal de consument hier
niet warm voor te krijgen zijn? Wat zal meehelpen is het besef te speuren. Deze robot wordt ingezet om bepaalde data te
analyseren en zal minder interessante (privé)zaken negeren. Er zit dus niemand in je vuilnis te snuffelen, er wordt alleen een
inhoudelijke data-analyse uitgevoerd op basis van algoritmes. TIJDSWINST
De meest praktische kant van PSD2 voor de consument is
uiteindelijk tijdswinst. De betaalreis is over het algemeen geen
21
| DE CREDIT MANAGER NUMMER 4 2019
het tijdelijke fijne gevoel dat je krijgt als je iets hebt gekocht
waar je blij van wordt, elke betaling doet toch een beetje pijn.
maar dat is kansloos. Alleen organisaties als de Efteling maken tijd aangenaam. Zelfs een uur in de rij staan voor je favoriete attractie is daar geen verspilde tijd, omdat je weet dat je na
dat uur een paar minuten die geweldige rush krijgt. Iets waar een betaalreis natuurlijk nooit aan zal kunnen tippen. Enige
mogelijkheid is dus om de betaalreis makkelijker te maken. En
dat is iets waar PSD2 een grote bijdrage aan kan leveren. Verspil geen tijd van de klant, maar maak de betaalreis efficiënter.
CM TRENDS
Denise Mathijssen is advocaat bij Bierens Incasso Advocaten.
De markt schreeuwt om duidelijke betaaltermijnen die wél haalbaar zijn voor alle partijen.
‘Als we zin hebben dan betalen we uw factuur’: de nieuwe betalingsvoorwaarde? Dankzij het initiatief van Betaalme.nu geldt sinds 1 juli 2017 een maximale betaaltermijn van 60 dagen. Bij hoge uitzondering mag deze betaaltermijn verlengd worden, mits beide bedrijven hiermee instemmen. Uit de praktijk blijkt dat veel grote bedrijven misbruik maken van hun machtspositie en dat zij altijd wel een ‘uitzondering’ vinden om van deze betaaltermijn af te wijken. Het resultaat is dat we nog steeds te maken hebben met lange betaaltermijnen, waar vooral de kleine en middelgrote ondernemers de nadelen van ondervinden. Zij moeten ontzettend lang wachten op hun geld, iets waar hun cashflow vaak niet op ingericht is. HUIDIGE BETAALTERMIJN FINANCIËLE WURGGREEP VOOR KLEINE BEDRIJVEN
Kleine ondernemingen hebben wel de mogelijkheid om
hier tegenin te gaan. Maar een klein bedrijf zal niet snel een
procedure bij de rechter voeren om een betaaltermijn van 60
dagen nietig te laten verklaren. Het commercieel belang van zo’n kleine partij is te groot. Zij kunnen dan een belangrijke klant
kwijtraken waar ze financieel van afhankelijk zijn. Het is dan ook niet ongewoon dat kleine bedrijven genoodzaakt zijn om dure
kredieten aan te gaan om het financiële gat te overbruggen. En dat is natuurlijk niet de bedoeling van deze wetgeving.
We horen het dan ook regelmatig van kleine ondernemingen:
in which the services are delivered, provided always that BV Y
have received in correctly formatted and submitted invoice and payment from the end customer in respect of these services.’ Ofwel: mijn klant zou pas betaald worden voor de geleverde
diensten, nadat zijn klant betaald had gekregen van zijn klant, de eindklant in dit geval. En die laatste was heel toevallig gewoon
het moederbedrijf van deze organisatie. Dus hoewel het geld al
in de organisatie was, kon mijn klant steeds eindeloos wachten op betaling van zijn factuur. Want het verhaal was iedere keer hetzelfde: de klant had nog geen betaling ontvangen van zijn eindklant.
OPSCHORTENDE BETALINGSVOORWAARDEN:
de huidige betaaltermijn voelt als een wurggreep. De markt
MAG DAT ZOMAAR?
hier alsnog van af te wijken.
bepalingen over de betaling wel opgenomen worden in de
schreeuwt om duidelijke betaaltermijnen die wél haalbaar zijn
voor alle partijen. En dus niet één waarbij het te makkelijk is om PRAKTIJKVERHAAL: LANGE BETALINGSTERMIJN DOOR OPSCHORTENDE VOORWAARDEN
Duidelijke betaaltermijnen gelden overigens niet alleen voor
kleine bedrijven. Onlangs behandelde ik tijdens mijn werk als
incasso advocaat een zaak tussen twee grote bedrijven. Ook in
dit geval was er sprake van een ‘uitzonderingssituatie’ waarbij
de betaaltermijn was aangepast. Niet naar een langere termijn, maar in dit geval werd een derde partij erbij betrokken. In de overeenkomst was de volgende bepaling opgenomen:
‘Upon proper satisfactory and delivery of the services, payment will be made on net 60 days terms from the end of the month
Omdat mijn klant steeds op de betaling moest wachten, klopten zij bij ons kantoor aan. Zij vroegen zich af: mogen dit soort voorwaarden?
Omdat deze kwestie voor ons ook nieuw was, heb ik contact opgenomen met Edwin van Wechem, hoogleraar Corporate
Legal Counselling, privaatrecht, aan de Open Universiteit. Ook hij had nog niet eerder gehoord van een betalingsvoorwaarde als deze. Zijn advies was dan ook dat bedrijven beter een
lange betalingstermijn kunnen accepteren dan opschortende
voorwaarden. In het laatste geval loopt u als bedrijf namelijk een groot risico. Wordt de eindklant failliet verklaard? Dan kan het nog wel eens een discussiepunt worden wie het risico van dat faillissement draagt.
DE CREDIT MANAGER NUMMER 4 2019 |
22
Daarnaast gaf hoogleraar Edwin van Wechen het advies om inzichtelijk te maken wat een opschortende betalingsvoorÂ
waarde in dat geval nou precies betekende in de praktijk. Dus
hoe lang duurt het gemiddeld voordat de factuur wordt betaald? Als in de praktijk blijkt dat het vaak langer dan 120 dagen duurt
De wetgeving voor korte en duidelijke betaaltermijnen is geen succes gebleken. Lange betaaltermijnen zijn geen uitzondering.
voordat u betaald krijgt, is dat wellicht een mooie opening om
(een initiatief om geen langere betaaltermijnen dan 60 dagen
Van geen betaaltermijn naar een betaaltermijn van 180 dagen
ondernemingen.
alsnog de betalingsvoorwaarden aan te passen. Wat ons kantoor betreft is een betalingstermijn van 120 dagen namelijk te lang. Hoewel we tegenwoordig dus steeds meer bijzondere dingen voorbij zien komen om de betaaltermijn zo lang mogelijk te
maken, was er vroeger helemaal geen betaaltermijn. Heel lang geleden was er de ruilhandel, waarbij goederen met elkaar
werden geruild. Later is het geld ontstaan. In de begintijd van
geld werd er direct betaald voor goederen. Na verloop van tijd
ontstond er krediet en deed de betaaltermijn zijn intrede. Eerst was dat betaling binnen 8 dagen, maar deze betaaltermijn is in de loop der jaren steeds langer geworden. Van 14 dagen,
naar 30 dagen, naar de situatie zoals we die nu kennen. Hoewel alleen bij uitzondering een langere betaaltermijn dan 60 dagen is toegestaan, zien we regelmatig betaaltermijnen van 180
te hanteren), blijken lange betaaltermijnen geen uitzondering. Met alle gevolgen van dien voor de kleine en (middel)grote
Als incasso advocatenkantoor zien wij dit met lede ogen aan.
Wij strijden daarom voor een heldere betalingstermijn die wel
behapbaar is voor kleine ondernemingen. Ons voorstel? Of het nu gaat om een mkb’er of een multinational: voor iedereen
een betaaltermijn van 60 dagen na ontvangst van de factuur.
Zonder dat het makkelijk is om hiervan af te wijken. En wanneer dat wel gebeurt, moet hier een zwaardere consequentie aan
verbonden worden dan nu het geval is. Op die manier hopen wij dat extreem lange betaaltermijnen eindelijk verleden tijd zullen worden.
dagen voorbijkomen.
MEER INFORMATIE OVER BETAALTERMIJNEN
veel grote bedrijven zich hebben aangesloten bij Betaalme.nu
gerust weten! Ik help u in 2020 graag verder.
Hiermee kan wel gesteld worden dat de wetgeving voor korte
en duidelijke betaaltermijnen geen succes is gebleken. Hoewel
23
| DE CREDIT MANAGER NUMMER 4 2019
Wilt u graag meer informatie over betaaltermijnen of heeft u
een andere vraag over een openstaande factuur? Laat het mij
CM TRENDS
Bas Kolenburg is Senior Consultant bij Enigma Consulting.
Fraudebestrijding en strengere KYC-regels zijn dé thema’s voor treasury Treasury en credit management zijn twee aparte vakgebieden met overlappende thema’s. Zowel de treasurer als de credit manager zijn bezig met het optimaliseren van het werkkapitaal van de organisatie. In dit artikel vind u de belangrijkste uitkomsten van de Treasury Barometer 2019 die ook relevant zijn voor de credit manager. De Treasury Barometer is ontwikkeld door Enigma Consulting
veel fysieke en hiërarchische afstand blijkt de kans groter dat
is gebaseerd op een enquête bij Treasurers, uitgevoerd in de
is geweest van een poging tot of een daadwerkelijke
en de Rabobank met als doel om de trends en ontwikkelingen in
het ‘treasury-landschap’ te volgen. De Treasury Barometer 2019 zomer van 2019. Een Editor Panel van de Treasury Barometer, bestaande uit zes professionals uit de Nederlandse treasury-
gemeenschap, heeft de richting van de Treasury Barometer van dit jaar bepaald en de kwaliteit en relevantie van de inhoud bewaakt.
er fraude wordt gepleegd.
Hoewel 82% van de treasury-afdelingen het slachtoffer
betalingsfraude / cybercriminaliteit, wordt slechts 5% van de fraude (pogingen) gemeld aan de politie. Bedrijven en
organisaties die dit overkomt, lijken vaak bang te zijn om te
melden dat dit hen is overkomen, waardoor het voor de politie moeilijk is om fraudegevallen op te lossen.
1. FRAUDE & CYBERCRIME NEEMT TOE
2. STRENGERE KYC-REGELS
Fraude en cybercriminaliteit zijn actuele onderwerpen,
Vanwege de focus op anti-witwassen en de financiering van
fraude-activiteit toe. Er wordt steeds meer gebruikgemaakt van
instellingen geven deze druk door aan hun klanten door
waarop de treasury-afdelingen nog steeds proberen de juiste
antwoorden te vinden. Ieder jaar neemt de cyber- en (betalings) geavanceerde technologie en van ‘social engineering’, waarbij de druk op de mensen in het betaalproces een belangrijke rol speelt.
Fraudeurs analyseren gedurende een lange tijd de communiatieen autorisatielijnen binnen de organisatie en blijken ook steeds meer een goed begrip te hebben van de bedrijfscultuur, waarbij mensen onder druk gezet kunnen worden. Bij organisaties met
terrorisme is er een grote druk op financiële instellingen om aan hun complianceverplichtingen te voldoen. De financiële
intensievere screening op transacties en steeds strengere KnowYour-Customer (‘KYC’) -vereisten bij het openen en aanhouden van een bankrekening.
Van alle respondenten geeft 91% aan dat de toegenomen KYCregels de operationele efficiëntie en de ontwikkeling van de
organisatie belemmeren. En zelfs 24% van alle respondenten
overweegt van bank te veranderen vanwege de specifieke KYCvereisten.
DE CREDIT MANAGER NUMMER 4 2019 |
24
Om deze druk tegen te gaan wordt er steeds meer gedacht aan
voeren en zo snel mogelijk operationeel klaar te zijn voor de
een service opgestart dit jaar die meerdere banken verbindt met
4. NIEUWE TECHNOLOGIE ZORGT VOOR VERANDERINGEN IN
het standaardiseren van KYC-documentatie en mogelijkheden
voor banken hun informatie met elkaar delen. Ook heeft SWIFT één KYC-platform waar bedrijven hun KYC-informatie met de banken kunnen delen en bijhouden.
LIBOR-uitfasering.
WERKKAPITAALBEHEER
Momenteel leven we in een tijd van versnelde veranderingen,
waarbij treasury-afdelingen met behulp van slimme technologie steeds efficiënter kunnen werken en zo hun processen kunnen optimaliseren.
Door de toenemende digitalisering en de snellere afhandeling van betalingen en ontvangsten via ‘instant payments’ en ‘365
dagen bankafschriften’ beginnen de treasury-afdelingen zo te 3. LIBOR-RENTE BENCHMARK GAAT VERDWIJNEN
De London Interbank Offered Rate (‘LIBOR’) heeft zijn langste tijd gehad. Het rentetarief dat in 2012 de spil vormde van een
wereldwijd miljardenschandaal, met daarin een prominente rol voor de banken, wordt eind 2021 afgeschaft.
Alhoewel het LIBOR-uitfaseringseffect tijdelijk is, zal dit ertoe leiden dat een bank haar totale infrastructuur opnieuw moet opbouwen en alle klanten van deze producten een nieuw of aangepast contract moeten krijgen. De LIBOR is een van de
veranderen dat werkkapitaal 24/7 beheerst en gemonitord kan worden.
Banken hebben onder druk van PSD2 de hele waardeketen van betalingsprocessen en bankconnectiviteit voor nieuwe
toetreders opengesteld en zijn begonnen om op grote schaal fintechs en innovaties te ontwikkelen. De acceptatie hiervan
in treasury-afdelingen begint zeker te groeien, maar er is ook een grote groep die moeite heeft om van de huidige oudere technologie en bestaande processen afscheid te nemen. TOT SLOT
belangrijkste rentetarieven ter wereld en geeft aan tegen welke
Vanuit de Treasury Barometer staan in 2020 de thema's
aan financiële producten bepaald. Voorbeelden zijn leningen,
om de Barometer onderdeel te laten zijn van een multi-
rente banken elkaar voor korte tijd geld willen lenen. Aan de hand van dit tarief wordt de prijs van circa EUR 300 miljard
derivaten, rentecondities op de rekening-courant en cashpools. De Treasury Barometer geeft aan dat slechts 42% van de
organisaties een impactanalyse heeft uitgevoerd en zelfs 15%
nog helemaal niet op de hoogte was van de LIBOR-uitfasering.
Experts raden bedrijven aan om tijdig een impactanalyse uit te
25
| DE CREDIT MANAGER NUMMER 4 2019
Fraude, KYC, LIBOR en Innovatie op de radar van Nederlandse
treasurers en de financials. De initiatiefnemers streven ernaar
stakeholdergesprek met de Nederlandse treasuryprofessionals en financials. De uitnodiging staat daarom open voor
personen die betrokken willen zijn bij toekomstige edities
van de Treasury Barometer. Het volledige rapport is hier te downloaden: https://www.treasurybarometer.nl/survey/ results-2019/
CM TRENDS
Ludo Theunissen is voorzitter van het Instituut voor Kredietmanagement.
Credit managers, blijf bij de les Bij de jaarwisseling wordt traditioneel uitgepakt met allerhande vooruitzichten (we spreken voorzichtigheidshalve niet over voorspellingen) voor het volgende jaar. Dat gaat over zowat alle aspecten van het maatschappelijk leven. Zo kunnen we voorspellen (in dit geval kan dat wel) dat België in 2020 het Europees voetbalkampioenschap wint door in de finale Nederland (nipt) te verslaan…
Is het nuttig en zinvol tijd te besteden aan het uitschrijven – en
indicatoren die gebaseerd zijn op objectieve metingen, en
gaat het bijvoorbeeld om de evolutie van de conjunctuur. Een
Bij de eerste groep vinden we als basisindicator de evolutie van
aan het lezen – van deze prognoses? Indien met gezond verstand uitgevoerd, is dat zeker het geval. Voor de credit managers
verzwakkende activiteit kan aanleiding geven tot druk op omzet, toegenomen concurrentie, zwakkere financiële situatie bij
onszelf en bij onze klanten. Wat dan weer kan leiden tot langere betalingstermijnen en ook wel meer faillissementen.
andere indicatoren die gemeten worden door enquêtes bij een bepaalde doelgroep.
het Bruto Binnenlands Product. In onderstaande grafiek vinden
we voor elke kwartaal de procentuele verandering tegenover het voorgaande kwartaal.
HOE WERKT EEN VOORSPELLING?
In vroegere tijden (en hier en daar ook vandaag nog) had
men de kristallen bol waarin de toekomst zichtbaar werd.
Gemeenschappelijk kenmerk ervan was dat die toekomst slechts door zeer weinig mensen kon worden gezien. Vandaag gaan we
het voor de credit managers niet aan de hand van een kristallen bol doen (ik heb de mijne intussen in de kerstboom gehangen), maar gaan we te rade bij macro-economisten. Ook hier zal
Bron: NBB
zeker niet over alle aspecten een eenduidig antwoord gevonden
We zien vanaf 2013 een voortdurende groei van het BBP.
we spreken hier voor Nederland en voor België. En die twee
huidige welvaartsniveau? Maar veranderingen in demografie,
worden. Maar vaak stellen we toch gelijklopende tendensen vast. In ons concrete geval hebben we wel een klein probleem:
buurlanden, die in principe zeer vergelijkbaar zouden kunnen zijn, verschillen sterk. Zo heeft Nederland bijvoorbeeld een regering. België heeft er intussen vijf, maar de zesde (de
federale) is op het ogenblik dat we deze bijdrage schrijven nog steeds niet in zicht.
CONJUNCTUUR EN ECONOMISCHE ACTIVITEIT
De conjunctuur is in feite een maatstaf voor de economische
activiteit. Hiervoor is trouwens een hele reeks indicatoren te
vinden waarmee we De Credit Manager volledig kunnen vullen. Een belangrijk onderscheid kan ook gemaakt worden tussen
Maar is groei wel nodig? Op het eerste gezicht niet echt.
Door op hetzelfde niveau te blijven behouden we toch het
technologie, economische machtsverhoudingen, sociale relaties en consumptiepatronen zorgen ervoor dat om de (materiële)
welvaart te behouden er economische groei nodig is. Hierover zijn al veel boeken geschreven. De groei van het BBP blijft dus de meest gebruikte maatstaf om economische vooruitgang te meten.
Naast de evolutie van het verleden zijn we ook geïnteresseerd in de te verwachten evolutie in de nabije toekomst. Zowel op
nationaal als op Europees vlak zijn economische studiediensten bezig met prognoses. Voor Nederland vinden we dit op de website van de Europese commissie:
DE CREDIT MANAGER NUMMER 4 2019 |
26
2017
2018
2019r
2020r
2021r
Bbp naar volume (verande ringspercentages)
1,7
1,4
1,2
1,1
1,2
Werkloosheidsgraad (% van de beroeps bevolking)
7,1
6,0
5,7
5,7
<5,7
Inflatie (HICP – veranderingspercentages)
2,2
2,3
1,5
1,6
1,5
Financieringssaldo van de overheid (in % bbp)
-0,8
-0,7
-1,3
-1,7
-2,1
Overheidsschuld (in % bbp)
103,4
102,0
101,4
101,3
101,2
Bron: NBB
Voor België gebeurt dat onder andere door de Nationale Bank. Deze prognoses worden overigens vrij geregeld aangepast.
De voorjaarsprognose voor Nederland voorzag nog een groei van het BBP van 1,6% in 2020, in het najaar is die bijgesteld naar 1,3%.
In deze tabellen vinden we ook enkele andere belangrijke
indicatoren zoals werkloosheidsgraad en overheidsschuld.
Voor beide criteria zijn de prognoses beduidend beter voor
Nederland dan voor België. Daarbij wel nog de bedenking dat
er voor België opmerkelijke verschillen zijn tussen Vlaanderen
en Wallonië. Zo ligt het werkloosheidsniveau van Vlaanderen on geveer op hetzelfde niveau als Nederland, maar heel wat hoger in Wallonië en Brussel. OPINIE-INDICATOREN
Daarnaast zijn er ook nog de indicatoren die opgesteld worden op basis van bevragingen. Een bekend voorbeeld is de PMI of
tweede verbetering op rij voornamelijk toe te schrijven aan een opwaartse herziening van de vraagvooruitzichten en aan een
positievere beoordeling van zowel de totale orderpositie als het voorraadpeil.’
Naast deze vaak gebruikte indicatoren zijn er nog enkele andere fenomenen die in 2020 zeker het werk van de credit managers zullen beïnvloeden. De Brexit bijvoorbeeld. Bij de Britse
verkiezingen heeft Boris Johnson een absolute meerderheid behaald voor de Conservatieven. De Britten stappen dus
vrijwel zeker op 31 januari uit de Europese Unie. Dan begint de vervolgfase: de onderhandelingen over de toekomstige relatie tussen het VK en de EU en het handelsakkoord.
En dan is er nog Donald Trump. Onvoorspelbaar in zijn
gedachten en in zijn handelingen. Handelsoorlogjes met China en met de rest van de wereld. In 2020 blijft hij wellicht aan de
macht en moeten we verwachten dat hij daarvan volop gebruik zal maken.
We kunnen uiteraard ook de klimaatverandering niet uit het oog verliezen. Er staan maatregelen op stapel die zowel het leven
van de burgers als de economische randvoorwaarden drastisch kunnen beïnvloeden.
We beperken ons nu tot de opsomming van deze elementen maar wellicht is het nuttig daar in een volgende editie wat dieper op in te gaan. CONCLUSIE
Purchasing Managers Index. De PMI wordt beschouwd als een
We vinden dus heel wat inspiratie over de mogelijke
Nederland. De jongste resultaten (gepubliceerd begin december
Uiteraard niet. We kunnen alleen maar vaststellen dat de in
goede voorspeller van de te verwachten evoluties. Hij is niet beschikbaar voor België, wel voor de productiebedrijven in
2019) tonen niet echt een positief beeld . De PMI is inderdaad voor het eerst sinds 2013 onder de neutrale waarden van 50 gedaald. Vooral de vermindering van het aantal orders blijkt
hierin een belangrijke rol te spelen. Niet echt reden voor paniek, maar wel voor enige waakzaamheid.
In België peilt de NBB geregeld het ondernemersvertrouwen.
En hier stellen we tot onze verrassing vast dat het vertrouwen in november 2019 net zeer positief scoort. Wij citeren uit de
commentaar van de NBB: ‘In de verwerkende nijverheid is de 27
| DE CREDIT MANAGER NUMMER 4 2019
toekomst, maar daarnaast ook heel wat onzekerheid. Moeten we dan toch maar teruggrijpen naar de kristallen bol?
normale omstandigheden goed verdedigbare economische vooruitzichten door een veelheid aan andere factoren
verstoord worden. De boodschap voor credit managers is dan ook duidelijk. Zij zijn uitstekend geplaatst om veranderingen waar te nemen en risico’s in te schatten. Professioneel credit
management wordt in de komende jaren nog belangrijker dan
het al was. De credit manager zal vaak als eerste de problemen kunnen zien aankomen en zal dan ook als eerste kunnen en
moeten reageren. Een boeiende toekomst staat ons te wachten!
CM REPORTAGE
Martin van der Hoek is redacteur van De Credit Manager.
Credit Expo 2019: ‘Digitale transformatie als start van vernieuwd credit management’ Op donderdag 7 november 2019 vond in het NBC te Nieuwegein de vijftiende editie van de Credit Expo plaats, Nederlands grootste kennis- en netwerkevenement voor de creditmanagementsector. ‘Credit Management & Digitale Transformatie’ was het centrale thema. Al vijftien jaar is de VVCM een enthousiast partner bij de organisatie van de Credit Expo.
Met ruim 1.000 bezoekers en een uitstekende sfeer mogen we de
op de juiste knoppen in het brein van een klant kunt drukken.
dan ook veel te beleven en te kiezen: naast een bezoek aan de
(customer journey) en klantrelaties en – uiteraard – de werk
Credit Expo wederom als geslaagd beschouwen. De beursvloer
was met 42 standhouders goed bezet. Voor de bezoekers was er stands was er ook een uitgebreid programma van expertsessies en productpresentaties. Ook vond de uitreiking van de VVCM Credit Management Innovation Award 2019 plaats.
Dagvoorzitter Jan Heinen heette de bezoekers van harte
Steven van Belleghem nam de vele aanwezigen mee in hoe
nieuwe technieken van invloed zullen zijn op de klantervaring zaamheden van de credit manager. Slechts een paar van de
vele keuzemogelijkheden om de kennis van credit managers te vergroten.
VVCM CREDIT MANAGEMENT INNOVATION AWARD 2019
welkom en liet Richard van Hooijdonk, trendwatcher en
Voor de VVCM Credit Management Innovation Award 2019 waren
de standhouders als de bezoekers goed te spreken waren
uit Jean Gieskens (hoofddocent VVCM Opleidingen),
futurist, de aftrap doen. Het begin van een prachtige dag! Een grotere beursvloer met een ruim podium maakte dat zowel over het event. Zes zalen waren beschikbaar voor ruim 30
casepresentaties, expertsessies en productpresentaties. Vrijwel alle sessies trokken veel bezoekers en niet zelden moesten
mensen staan om een presentatie te kunnen bijwonen. Mensen
die Credit Expo al vaker hadden bezocht, konden vaststellen dat de diversiteit behoorlijk was toegenomen.
In de sessies kwam een keur van onderwerpen aan de orde. Veel bezoekers hoorden hoe Richard van Hooijdonk de toekomst van finance duidelijk maakte. Betalen met een onderhuidse chip in je hand, maar ook met die zelfde chip je centrale verwarming
aanzetten. Anderen volgden een boeiend college over disruptie binnen credit management van prof. mr. dr. Jan Adriaanse,
hoogleraar aan de Universiteit van Leiden, of verzamelden
Permanente Educatie-punten bij drs. Jean Gieskens, hoofddocent van de VVCM-opleidingen. Prof. dr. Victor Lamme, hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam, maakte duidelijk hoe je
zes praktijkcases ingezonden.
Uit die aanmeldingen heeft de onafhankelijke jury, bestaande
Cees Jansen (voorzitter van de VVCM), Casper Sonnega (VVCM
Credit Manager van het Jaar 2016), Rody Heijstek (CEO van Mail
to Pay, de winnaar van vorig jaar), Arjan Pezarro (Credit Manager ai. & Penningmeester VVCM) en Martin van der Hoek (erelid
en voormalig voorzitter van de VVCM) drie innovatieprojecten geselecteerd, die hebben geleid tot een aantoonbare positieve
doorbraak in de manier waarop credit management plaatsvindt. De jury toetste de projecten op innovatie, operationeel zijn en
op hun bijdrage aan het vakgebied credit management. Dit jaar waren Syncasso, GGN en Signicat genomineerd voor de VVCM Credit Management Innovation Award. Elke genomineerde presenteerde een praktijkcase. SYNCASSO
Dick Kruiswijk, directeur Markt en Communicatie bij Syncasso,
presenteerde een aanpak van visuele incassocommunicatie die met name begrijpelijk is voor laaggeletterde debiteuren.
DE CREDIT MANAGER NUMMER 4 2019 |
28
Syncasso is samen met Kredietbank Nederland, de Rijks
ondertekenen en vast te leggen. De verificatie van de identiteit
het percentage laaggeletterdheid onder debiteurenklanten in
voorkomen. Een schoolvoorbeeld van digitale transformatie.
Universiteit Groningen en de Stichting Lezen en Schrijven in
2017 gestart met het onderzoek ‘Lezen ≠ Begrijpen’, met als doel kaart te brengen, om vervolgens te onderzoeken hoe het beste
met hen kan worden gecommuniceerd. Eind april 2018 toonde de tussenrapportage van het onderzoek aan dat ruim 50% van
van klanten uit geheel Europa wordt daarmee vereenvoudigd.
Het misbruik van de identiteit van iemand anders wordt ermee
En de winnaar is…
de debiteuren bij Syncasso laaggeletterd is. Een schokkend
hoog percentage waar zelfs het NOS journaal uitgebreid verslag van deed, omdat het gemiddeld in Nederland 18% is. Moeite
hebben met lezen en schrijven heeft grote gevolgen en is voor
alle betrokken partijen nadelig. De schuldeiser moet (nog) langer wachten op betaling. Syncasso moet meer inspanningen doen en kosten maken om de debiteur in beweging te krijgen. De
debiteur wordt door niet tijdig te (kunnen) reageren belast met extra (buiten)gerechtelijke kosten. Behalve oneerlijk voor de
laaggeletterde debiteur is dit ook inefficiënt en ineffectief voor
het credit management. De uitdaging is om incassocommunicatie te ontwikkelen die door iedereen wordt begrepen. GGN
Kees van den Heuvel, commercieel directeur bij GGN, gaf een
presentatie onder het motto ‘Met data kun je pas echt sociaal incasseren’.
Hij vertelde dat in het verleden met alle debiteuren op een
zelfde wijze werd gecommuniceerd. Er werd geen onderscheid
Aan het eind van de middag maakt Martin van der Hoek namens
de jury de winnaar van de VVCM Credit Management Innovation Award 2019 bekend. Signicat won de felbegeerde prijs. CREDIT EXPO 2020 – SKILLS FOR THE DIGITAL AGE
gemaakt in het moment van communicatie, de tone of voice
Na de prijsuitreikingen werd de 15 editie van Credit Expo
Inmiddels heeft de gehele incassomarkt zich verder ontwikkeld
uitkijken naar de volgende Credit Expo op donderdag
of het kanaal. Een debiteur die niet kon betalen, werd over
één kam geschoren met een debiteur die niet wilde betalen.
en worden debiteuren steeds vaker gesegmenteerd benaderd. GGN heeft in 2017 een best practice gepubliceerd met
opdrachtgever bol.com, waarin zij lieten zien dat een grote
verbetering is te realiseren met een gesegmenteerde aanpak. De grootste verbeteringen in het incassorendement kwamen
met name van debiteuren die konden betalen. Debiteuren die
niet kunnen betalen, worden slechts beperkt geholpen met een gesegmenteerde aanpak. Eenvoudig gezegd: als je het geld niet hebt, kun je ook met een gesegmenteerde aanpak niet betalen. Dat was voor GGN aanleiding om zich verder te verdiepen in debiteuren die niet kunnen betalen. Daarbij zochten zij
antwoord op de vraag: kunnen wij zorgen dat de debiteuren die niet kunnen betalen, op termijn wel weer kunnen betalen? SIGNICAT
De derde genomineerde voor de VVCM Credit Management Innovation Award 2019 was Signicat. Edwin de Ron, senior
sales executive van Signicat Benelux, gaf een toelichting op een
samenwerking van Signicat met Rabo eBusiness, die ertoe heeft geleid dat Rabo eBusiness de eerste Digitale Identiteits Service
Provider is geworden. Hierdoor is het mogelijk om elektronisch de identiteit van klanten vast te stellen en documenten te laten 29
| DE CREDIT MANAGER NUMMER 4 2019
afgesloten met de bekende netwerkborrel. Het zit er helaas weer op, maar het goede nieuws is dat we alvast kunnen
5 november 2020 in het NBC te Nieuwegein met als thema
‘Skills for the digital age’. Subthema’s als klantcommunicatie, tone of voice, klantrelatiemanagement en uiteraard digitale
technieken zullen uitgebreid aan bod komen. Bent u werkzaam als credit of finance manager, zet de datum dan alvast in uw agenda!
CM INTERVIEW
Martin van der Hoek is redacteur van De Credit Manager.
Signicat winnaar van de VVCM Credit Management Innovation Award 2019 Marco Gouw is Country Manager van Signicat Benelux (www.signicat.com). Hij vertelt waarom Signicat besloot haar reeks van producten te laten meedingen om de VVCM Credit Management Innovation Award 2019 te winnen. men begrijpt nu dat we een essentieel onderdeel kunnen leveren voor identificatie bij de acceptatie van nieuwe klanten. Maar ook voor het inloggen in de ‘mijn omgeving’.
We hebben nu veel meer interactie met een klant over zijn
bedrijfsproces. We maken duidelijk, wat er met een bouwsteen ‘Innovatie zit in de genen van ons bedrijf. Ook voor bedrijven die krediet geven aan hun afnemers betekent ons product
vaak een innovatie. Wij zitten in de financiële dienstverlening en banken en verzekeraars zijn onze klanten. Signicat is van oorsprong een Noors bedrijf dat al gauw de grens over ging
en in Scandinavië marktleider werd. Nederland, of eigenlijk
in dat proces mogelijk is. Wij hebben voor hem een bak met
allemaal bouwstenen; elk met een unieke rol. De klant bepaalt hoe hij bouwstenen in zijn eigen processen of klantreizen
toepast. Als een klant zegt: ‘Zo ziet onze ‘customer journey’
eruit’, dan worden de producten geïntegreerd in het proces van de klant en meten we hoe de eindklant ze ervaart.’
Hoe houdbaar is een elektronische identificatie? Bijzonderheden
de Benelux, bleek een soort blueprint van Europa en was voor
van een persoon of een bedrijf kunnen zich wijzigen.
aangegaan met die bank, die destijds een van de eerste was met
wachtwoord wellicht voldoende; denk hierbij bijvoorbeeld
Signicat een toegankelijke markt. We troffen Rabobank op een
‘De klant bepaalt wat voor zijn eigen business case voldoende
digitalisering hoog op de agenda. Zij waren op zoek naar een
aan een simpele toepassing, waaraan geen risico’s kleven.
beurs in Kopenhagen en zo zijn we begin 2016 een partnership
partij met ervaring in dit speelveld. Toen wij begonnen met eID’s (elektronische Identificaties) op de Noorse markt, was dat ook
iets nieuws. Maar in opdracht van ‘Bank Norwegian’ hebben wij samen met hen een mooi product op de markt gezet.
Als je in Noorwegen vraagt: ‘Ken je Norwegian Bank-ID
(NBID)?’, dan zegt iedereen: ‘Natuurlijk kennen wij dat al sinds 2007.’ In Nederland heeft men wel eens van het Nederlandse
equivalent iDIN (het online identificatiemiddel, dat sinds 2016 is ontwikkeld door zeven Nederlandse banken) gehoord, maar
is. Buiten de financiële markt is een gebruikersnaam en
Maar wanneer je diensten gaat verlenen, waarbij het risico van
misbruik van iemands identiteit bestaat, dan zul je extra stappen moeten zetten.
Denk eens aan de credit manager die van de verkoopafdeling
een nieuwe debiteur krijgt voorgeschoteld. Hij wil zeker weten met wie een transactie tot stand is gekomen en of die persoon
bevoegd was om een deal aan te gaan. Als er dan sprake blijkt te zijn van identiteitsfraude, kun je het incasso van de vordering wel vergeten.
‘Veel mensen bewandelen liever de digitale weg dan dat ze te maken te krijgen met een papierstroom; 1 á 1,5% kiest nog voor de schriftelijke route.’
DE CREDIT MANAGER NUMMER 4 2019 |
30
Rody Heijstek van Mail to Pay (winnaar 2018) overhandigde de Innovation Award aan Edwin de Ron van Signicat.
iemand het kopietje van het paspoort moet zoeken.
Elektronische identificatie hielp ook een grote verzekeraar in
Nederland, die werkt met veel intermediairs. De consument heeft een relatie met zijn intermediair en niet met die verzekeraar.
Maar ze hebben wel een polis van deze verzekeraar. Om bij die polis te komen moest je als consument een username en een
password hebben. Die werden door de verzekeraar met twee Als je kijkt naar de regels om witwassen tegen te gaan, dan
wordt nu nog gevraagd om een kopie van een paspoort. Bij het aanscherpen van regelgeving kan een kopie van een paspoort onvoldoende zijn. Het is steeds het zoeken naar een balans
tussen wat de wet voorschrijft en wat de compliance-afdeling van bedrijven aan eisen stelt vanwege het bedrijfsrisico. Dan komen wij in positie met de verschillende bouwstenen.’
Kan Signicat ook meewerken aan het screenen van personen die
brieven gecommuniceerd. Reken eens uit wat dat kost en wat de consequenties zijn voor het milieu. Door dit te vervangen door elektronische identificatie bespaarde die verzekeraar € 150.000. Dat succes leidde tot vragen aan Signicat:
‘Waar kunnen wij nog meer digitale stappen zetten?’ Men was er
verbaasd over hoeveel mensen liever de digitale weg bewandelen dan dat ze te maken te krijgen met een papierstroom; 1 á 1,5% kiest nog voor de schriftelijke route. Er is veel meer interactie met klanten, die naar de website worden geleid.’
Als een persoon of een bedrijf is geïdentificeerd, hoe compleet,
vanwege de vertrouwelijkheid van hun werk aan speciale eisen
hoe correct en hoe up-to-date is die identificatie?
moeten voldoen?
‘Wij hebben zelf geen database van personen of bedrijven.
‘Een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) hebben wij niet als
bouwsteen in ons pakket zitten. Maar onze identificatie kan
worden toegevoegd aan de VOG, die de klant al heeft ontvangen. Zo ontstaat een verzegeld document. Er wordt steeds meer
naar gekeken hoe je kunt omgaan met data en die efficiënt kunt gebruiken in het bedrijfsproces.’
‘Waar wij ook steeds meer mee te maken krijgen is de General Data Protection Regulation (GDPR). Bedrijven die daaraan
willen voldoen, dienen de identificatie al bij voorbaat op de
juiste manier in te regelen. Als je nu kijkt naar de kopie van een paspoort, die vereist is bij het openen van een bankrekening,
dan vraag je je af: ‘Wat gebeurt daarmee? Verdwijnt dat kopietje in een la? Blijft dat ergens rondslingeren?’ Als je dat digitaal
opslaat, kan het worden gelinkt aan andere digitaal opgeslagen documenten. Als iemand een beroep doet op zijn ‘right to be
forgotten’ of beter gezegd zijn ‘right to be deleted’, dan ben je als bedrijf veel beter in staat om daarop te reageren, dan wanneer
31
| DE CREDIT MANAGER NUMMER 4 2019
Wat wij eigenlijk doen, is de snelweg spelen, van bron A naar
bestemming B. De bronnen zijn verantwoordelijk voor de data die zij hebben. Bij het openen van een bankrekening heeft de consument de basisinformaties aan de bank overhandigd en
zich met een identiteitsdocument geïdentificeerd. Zijn gedrag
als rekeninghouder kan vervolgens leiden tot een toenemende bereidheid van de bank om hem te financieren.
Wanneer iemand vervolgens bij een verzekeraar een polis wil sluiten, kunnen wij de informatie die bij de bank beschikbaar
is linken met de gegevens die de verzekeraar nodig heeft. Komt dat overeen, dan geven wij een groen signaal af. Zo niet, dan volgt een rood signaal. De verzekeraar neemt dan zijn eigen
beslissing. Over de betrouwbaarheid van de bronnen kunnen wij weinig zeggen. De banken vallen onder toezicht. Doen zij
voldoende om de identiteit van hun klant vast te stellen? Het risico ligt natuurlijk ook bij de banken zelf. De verzekeraar
kan besluiten dat hij iDIN voldoende vindt, of dat er ook nog een gescande versie van een paspoort of een selfie van de
persoon nodig is. Wij kunnen al die gegevens matchen en als ze
overeenkomen, dan kun je met een bepaalde mate van zekerheid weten met wie je te doen hebt.
In de nieuwe versie van paspoorten zitten chips, die een
betere kwaliteit bieden van de gegevens die de identiteit van de betreffende persoon bepalen, dan wanneer die met een
belang. Hopelijk zal er sprake zijn van positieve ervaringen.
van paspoorten door slimme kopieermachines moet worden
Als bedrijven iets willen van de consument, moeten zij daar zelf
camera worden uitgelezen. Paspoorten zijn maar voor een
beperkte periode geldig. Dat is een extra beveiliging. Kopiëren
tegengegaan door nieuwere versies van paspoorten. Dat is een kat en muisspel tussen overheid en de criminele wereld.’
Het Bureau Krediet Registratie is een bron voor het nagaan van iemands betaalgedrag. Maar als de daarin opgeslagen informatie achterhaald is of onjuist, heeft dat gevolgen. ‘Ik zeg altijd: de data op zich hebben geen waarde; het
gaat om de interpretatie van de data. Als je data verkeerd
interpreteert, dan is het ‘garbage in - garbage out’. Als je het
risico bij het vaststellen van iemands identiteit voor 100% wilt
Wat in het verleden geprobeerd werd, was de consument te
laten betalen voor zijn identity. Dat bleek de verkeerde weg. voor betalen.
Wat je nu in Nederland ziet: iDEAL aan de ene kant en iDIN aan de andere kant, die zullen in de komende twee á drie jaar naar elkaar toe groeien. Daarnaast is de regelgeving in beweging. Bedrijven zullen stappen moeten zetten. Payment bedrijven
zullen gaan consolideren en worden samengevoegd. Wij zien
hoe dit gaat en proberen samen te werken met partijen die hier ook mee bezig zijn.’
De Rabobank werd al genoemd als partner van Signicat.
dichttimmeren, is het bedrijfsproces niet meer bruikbaar voor
Zijn andere banken ook geïnteresseerd?
andere partij een gemakkelijker oplossing kan krijgen.’
zelf te ontwikkelen zullen ze op termijn bij ons uitkomen.’
onze klant. Wij kunnen tien van onze producten achter elkaar
‘Andere banken zien hoe onze samenwerking met Rabobank zich
Op welk toekomstbeeld anticipeert Signicat?
‘iDEAL en iDIN zullen in de komende twee á drie jaar naar elkaar toe groeien. Daarnaast is de regelgeving in beweging.’
plakken en dan zegt de gebruiker bij stap 5, dat hij bij een
‘De processen van de payment service providers en de identity
providers zullen online beginnen en online worden afgewikkeld.
ontwikkelt. Elke bank heeft zijn eigen agenda. In plaats van iets
De adoptiegraad van elektronische identificatie is daarbij van
DE CREDIT MANAGER NUMMER 4 2019 |
32
Cees Jansen is voorzitter van
Credit&Debet
de VVCM.
Trends in 2020 Aan het eind van een jaar is het een goed gebruik vooruit te kijken. Dat doen we dan ook nadrukkelijk met ons thema ‘Trends in 2020’. In dit nummer beschrijft Annemiek Wissink de veranderingen in de manier waarop verenigingen in de samenleving staan. Haar observaties sluiten aan op de trends die wij aan het eind van 2018 observeerden en die de basis vormden voor onze activiteiten in 2019. Ons beleid was gefocust op kennisoverdracht en netwerking, gebaseerd op drie pilaren: Kenniscentrum, vakblad De Credit Manager en Opleidingen.
I
n 2019 hebben we veel doelen bereikt. Naast
Voor 2020 stelt het bestuur zich als doel om door te
met partners zoals Onguard, AICDP en Altares.
tot een ‘Vereniging 2.0’: focus op de leden, vraaggericht,
onze vaste activiteiten hebben we een aantal goed bezochte seminars georganiseerd, onder andere Een standaard Target Operating Model voor het
mkb is zo goed als klaar om in de markt gezet te
worden. Iedere uitgave van vakblad De Credit Manager had
een eigen thema, gerelateerd aan de laatste ontwikkelingen in credit management. In de opleidingsportefeuille is het introductiejaar van ons PE-programma afgerond met
vier succesvol georganiseerde sessies verdeeld over de
disciplines Administratie, Economie, Finance en Juridisch. Onze drie opleidingen CCP, CCC en CCM zijn in een nieuw jasje gestoken; modulair, blended, geactualiseerd en met een marktconforme prijsstelling.
Ook op het gebied van de ondersteuning van al die
activiteiten is er veel veranderd. Van alle kostencategorieën hebben we bekeken of de uitgaven bijdroegen aan ons
beleid. Zo niet, dan werd de werkzaamheid beëindigd. Zo
ja, dan stelden we ons de vraag of het niet goedkoper kon. Als gevolg daarvan hebben we aanzienlijk op de kosten kunnen besparen.
33
| DE CREDIT MANAGER NUMMER 4 2019
gaan op de ingeslagen weg. In lijn met de trends in de verenigingswereld willen we ons verder ontwikkelen inkomsten uit contributies én diensten, en snelle
communicatie via social media. Verder moeten we
aandacht besteden aan één van de lessen van dit jaar: de werklast neemt toe, maar de beschikbaarheid van leden van bestuur en commissies neemt af. We moeten er wel
voor zorgen dat we onze plannen kunnen blijven uitvoeren! Het eind van het jaar is natuurlijk ook een gelegenheid om terug te kijken en iedereen te bedanken die zich voor de
VVCM heeft ingezet. In de allereerste plaats Pieter Postmus; na maar liefst 18 jaar hoofdredacteurschap is dit het
allerlaatste nummer van De Credit Manager dat onder zijn hoede verschijnt. Pieter, dank je wel voor alles wat je voor het magazine hebt gedaan! In 2019 hebben we afscheid
genomen van drie bestuursleden: Eric van de Beeten, John van Leeuwen en Jimmy Kok. We zijn jullie zeer erkentelijk voor de bijdragen aan de VVCM. En tot slot veel dank aan
Lydia die het secretariaat, en daarmee de VVCM, weer een jaar draaiende heeft gehouden.
Ik wens u allen een zeer voorspoedig 2020!
CM INTERVIEW
Lydia de Wit is verenigingsmanager van de VVCM.
‘Samen kunnen we het fiKksen’ Met fiKks pak je geldzaken aan voordat het geldzorgen zijn. De nieuwe app helpt mensen met betalingsachterstanden door ze te koppelen aan buddy’s, een soort coaches die helpen met het vinden van een oplossing voor de geldproblemen. De hulpvrager blijft hierbij anoniem. FiKks kun je inzetten als tool voor medewerkers met (dreigende) financiële problemen, maar ook om buddy’s te werven en daarmee het onderwerp financiële problemen makkelijker bespreekbaar te maken. Jacco Abbring, senior Credit Controller bij CCV Nederland en fiKks buddy, vertelt er meer over. ‘Ik ben mijn loopbaan begonnen bij een administratiekantoor op de financiële afdeling. Hier deed ik de administratie en
jaarrekeningen voor basisscholen door heel Nederland. Samen met een collega gingen we ook scholen af om het voorwerk te doen voor het opstellen van een meerjarenbegroting op het
gebied van de inventaris, schoolmethoden en speeltoestellen, heel leuk om te doen. Na vijf jaar ben ik overgestapt naar
een incassobureau waar echt een beroep gedaan werd op je
creativiteit om geld binnen te halen. Ik ben daar doorgegroeid van incassomedewerker naar teamleider. Maar hoe hoger je
functie, hoe minder je nog met de operatie bezig bent. En het
incasseren maakt het werk juist zo leuk voor mij. Na zeven jaar was ik toe aan iets nieuws.
CCV Nederland was één van de opdrachtgevers van het
incassobureau waar ik de minnelijke incassodossiers voor
deed. Ik kwam dus regelmatig bij CCV om de incassoportefeuille door te spreken. Ik startte als debiteurenbeheerder. Wat me
direct opviel, was dat ze geen rapportages hadden om te zien waar ze stonden of waar ze heengingen en dat er nog een
wereld te winnen was op het gebied van debiteurenbeheer.
Inmiddels hebben we aardige kwaliteitsslagen kunnen maken in de manier van werken en rapportages. Mede dankzij mijn
ontwikkeling door het volgen van de CCC- en CCM-opleiding
ben ik inmiddels doorgegroeid naar senior Credit Controller. Het is wederom een leidinggevende functie, maar ik ben nog
steeds nauw betrokken bij de operationele taken. Ik ben onder
meer verantwoordelijk voor de Large accounts en Partners van
CCV en zit in een aantal projectgroepen om bedrijfsprocessen te
optimaliseren. Daarnaast ben ik (momenteel) druk bezig met de implementatie van Trust.it om de kwaliteit naar een nog hoger
niveau te trekken en daar waar mogelijk te digitaliseren. Een
beetje vergelijkbaar met de RPA, waar we het in de laatste VVCM PE-sessie over hebben gehad.
Bij CCV werk ik uitsluitend in de B2B-sector en mis ik de maatschappelijke betrokkenheid. Ik heb een sterk recht
vaardigheidsgevoel, zeker ook omdat ik in mijn jonge naïeve
jaren financieel flink onderuit ben gegaan. Ik wil die ervaring graag tot iets positiefs omzetten en de belangen van anderen
behartigen zodat zij wel geholpen worden. Door mijn bagage en ervaring heb ik onder andere inzicht gekregen in hoe
incassobureaus en schuldeisers werken. Tijdens de laatste
ledenvergadering van de VVCM werd een presentatie gegevens over problematische schulden en kwam ik op het spoor van
fiKks. Het was in eerste instantie niet helemaal wat ik zocht,
maar tegelijkertijd kon ik hiermee wel een maatschappelijke bijdrage leveren. De verantwoordelijkheid ligt volledig bij
degene die zich via de fiKks-app aanmeldt, terwijl ik altijd
geneigd ben de boel over te nemen. Mijn handen zijn gebonden, ik kan alleen mensen motiveren en ondersteunen. Dat is een leerproces voor mij. Toch ben ik wel voornemens een stapje
verder te gaan, bijvoorbeeld door via Nibud kosteloos cursussen te volgen op het gebied van hulp bij thuisadministraties.
Om je als buddy bij fiKks te kunnen registreren, dien je een
e-learning te doorlopen en een verklaring van goed gedrag aan te leveren. Je kunt zelf aangeven hoeveel mensen je (tegelijk)
wilt helpen. Een deelnemer koppelt zich aan een buddy, je kiest
ze dus niet zelf uit. Ze geven aan wat hun inkomsten en uitgaven zijn, welke schulden ze hebben en welke betalingsregelingen er
lopen. Deze mensen zitten (nog) niet bij de schuldhulpverlening, DE CREDIT MANAGER NUMMER 4 2019 |
34
dus in bepaalde situaties kun je ze doorverwijzen. Overigens sta je er niet alleen voor als buddy! Er lezen financiële experts mee op het platform. Zij geven ook antwoord op complexe vragen.
Momenteel heb ik vijf mensen onder mijn hoede. Dat is de max.’ Wil jij ook anderen coachen naar financiële zelfredzaamheid? Meld je dan vandaag nog aan bij fiKks! Voor meer informatie:
https://wijgaanhetfikksen.nl/ en https://samenmetfikks.nl/.
UNIEKE SAMENWERKING GGN & FIKKS Lange tijd werden de geldproblemen bij Nederlandse
huishoudens alleen maar erger. GGN probeert het tij te
keren. Al voordat schulden problematisch worden, kan
aandacht voor de situatie een gigantisch verschil maken.
‘Wij geloven dat aandacht loont en die aandacht bieden wij onder andere door onze klanten (voorheen debiteuren) actief te verwijzen naar fiKks’, vertelt Martijn van Dijk,
vanuit Business Development het aanspreekpunt voor
fiKks. ‘Dit initiatief past precies bij de nieuwe visie van GGN, namelijk voorkomen dat schulden problematisch worden.’ GGN helpt fiKks bij het vinden van deelnemers.
De deurwaarders van het bedrijf komen bij veel mensen over de vloer met uiteenlopende schuldproblemen.
‘In de praktijk zien we veel verschillende typen mensen met schulden. Onze ervaring leert dat voor een drietal klanttypen fiKks een uitstekend hulpmiddel kan zijn om meer inzicht te krijgen in hun financiën. Onze
deurwaarders moeten in de praktijk de afweging maken of iemand in aanmerking komt. Het is echt maatwerk.
Daarnaast verwijzen we ook naar fiKks in de verschillende brieven en e-mails die we inzetten in het incassoproces.’
De fiKks-app is een initiatief van de ADG-dienstengroep.
Het viel ADG op dat er bij steeds meer medewerkers beslag
Naam: Jacco Abbring Functie: senior Credit Controller CCM Bedrijfsnaam: CCV Nederland
werd gelegd op een deel van het salaris. ADG besloot
daarop haar maatschappelijke verantwoordelijkheid te
nemen en ontwikkelde de schuldpreventieapp fiKks. Niet alleen de deelnemers aan de app worden geholpen, maar ook medewerkers die financieel in de problemen zitten.
Schulden geven stress en beïnvloeden de werkprestaties negatief. Door geldproblemen vroeg te signaleren kan
worden voorkomen dat ze uit de hand lopen. Problemen
zijn immers makkelijker op te lossen wanneer ze minder
groot zijn. Zie ook: https://www.nibud.nl/beroepsmatig/
buddy-schuldenapp-fikks-helpt-medewerkers/ en https:// samenmetfikks.nl/. 35
| DE CREDIT MANAGER NUMMER 4 2019
Onze trouwe adverteerders en partners wensen u voor 2020... De feestdagen staan voor de deur. Het moment om terug te blikken op 2019 en vooruit te kijken naar het nieuwe jaar. De redactie van De Credit Manager wenst u en al uw dierbaren alle goeds voor 2020. Ook onze trouwe adverteerders en partners, zonder wie we dit magazine niet kunnen maken, hebben voor u een eindejaarsboodschap.
2020
Het gezegde ‘kennis is macht’ begrijpt iedereen binnen de creditmanagementsector heel goed. Die kennis vergaren wij met zijn allen via opleidingen, trainingen en workshops. Maar ook door het lezen van vakbladen en het bezoeken van congressen of beurzen. Als communicatiepartner van vele creditmanagementafdelingen delen wij altijd graag onze kennis. Zo ook laatst op de Credit Expo in Nederland en België. Bedrijven werkzaam in onder andere (duurzame) energie, verzekeringen, aluminium, woningverhuur, incassobranche, de diversiteit was groot en wij hebben veel bezoekers gesproken. En weet u wat ons dit jaar is opgevallen? Dat iedereen die wij spraken zo enorm gedreven was en met liefde over het vakgebied sprak. En leergierig was en oprechte interesse toonde in onze activiteiten. Wij hielden hier een warm en welkom gevoel aan over en bedanken al die mensen voor de inspirerende gesprekken. Het enthousiasme dat wij voelden, wensen wij u allen voor 2020, zodat het een jaar van verbondenheid en inspiratie wordt! 10FORIT wenst u prettige kerstdagen en een fijne jaarwisseling toe!
Het bestuur van de VVCM en de redactie van De Credit Manager wensen u sprankelende feestdagen en een voorspoedig 2020!
Next Level Academy wenst als organisator van Credit Expo alle leden van de VVCM een succesvol en gezond 2020 toe.
DE CREDIT MANAGER NUMMER 4 2019 |
36
Prettige feestdagen en gelukkig nieuwjaar!
www.boomverweij.nl
37
| DE CREDIT MANAGER NUMMER 4 2019
STEKELIGHEDEN STEKELIGHEDEN
namens u de VVCM bij FECMA te mogen vertegenwoordigen.
teruglopende spanningsboog bij de ‘generaties X, Y & Z’ onder
Graven’ in Ommen. Aan dit oorspronkelijke initiatief van ons
operationele inzet van innovaties zoals onze digitale ‘CashGame’.
Een persoonlijke teleurstelling was het einde van een 23jarige
De die overheid brult Demuis falende traditie, de VVCM Golfdag, na jaren weer terug op de ‘Hooge
erelid Jan Smit kon dit jaar, door slinkende interesse, geen vervolg Kent ugegeven de mop van de muis en de olifant die op een houten brug meer worden.
lopen en dat de muis tegen de olifant zegt: ‘Jee, wat stampen wij!’? Het einde van een jaar daagt altijd uit om terug te blikken. Het was Zo voelde ik vereniging mij als kleine zzp’er van ZONS Consultancy die bij Blijf je bij de betrokken? me het jaartje wel met Boris Brexit, Twitter Trump, de Eerzuchtige een antwoord grote Franse internationale iemand mochttoe Het luidt volmondig ja!onderneming Ik zal hopelijk binnenkort Erdogan, de letterlijk wankelende Mutti Merkel en de sympathieke detacheren. Vooraf ik met HR een overeenkomst afgesloten mogen treden tot dehad redactiecommissie. In de afgelopen jaren Greta Tornberg. In Nederland waren er klimaatspijbelaars, een overikprijs, van van de opdracht en betalingsconditie vanin heb een tijdsduur oude ambitie mij – schrijven – opgepakt. Niet kapot Malieveld als gevolg van demonstraties van boeren, de veertien Toen mijn eerste factuur namijn drieeerste wekenbijdragen nog niet het minstdagen. tot mijn eigen verbazing werden bouw en leraren. Ook het ziekenhuispersoneel staakte. Wanneer was ons betaald, werd ‘De mij Credit verteldManager’ dat de procedure om te betalen aan magazine al snel geplaatst, waarna laten de credit managers van zich horen? standaard één maand was en men zich niets aantrok van de er meer volgden (onder meer interviews en FECMA-verslagen). getekende Onze Geertovereenkomst. de Vries fungeerde als inspirerend leermeester Er zijn 36 nieuwe miljardairs bij gekomen, vermoedelijk geen (‘korter Jan!’) credit managers. Wel steeds meer armoede en mensen met Vlak voor kerst was de oudste factuur vijf weken oud. Ik vernam nu schulden. Incasso wordt opeens menselijk en sociaal rechtvaardig. dat de procedure dat er twee mensen een betalingsrun Wat kan de VVCMook noginhield verbeteren? Deurwaarders doen er alles aan om niet te dagvaarden of te moesten accorderen en voor dat een vanstaat, die twee vijftien dagen op Wat mij internationaal ogen is meer samenwerking ontruimen. Maar sommige mensen zijn ten onrechte in de vakantie Toen ik 11 januari decollega’s oudste factuur inmiddels met onzewas. FECMA-partners, zoals–de van hetwas Duitse BvCM schulden beland, want de overheid faalt als nooit te voren. zeven oud –IvKM. informeerde of die dag betaald en hetweek Belgische Op dit moment loopt er alzou eenworden, analyse van DUO, UWV en CBR maken er een zootje van met als triest kreeg ik te verstaan dat er een het Ed ERPsysteem. alle opleidingen in Europa die probleem ik, samen was met met collega Speijer, dieptepunt de Belastingdienst. Die besloot om een fraudeteam Ik de ontplofte en mailde iedere hoge bij het bedrijf dat ik die in komende maanden hoop af tePiet ronden. op te richten en iedereen met maar een zweempje van fraude middag eenonze betaling verwachtte. Zo is niet, zou ik maandag Wat zeker aandacht verdient, eendan verschijnsel dat onze (lees mensen met een dubbele nationaliteit) aan te pakken en een incassokantoor inschakelen en buitengerechtelijke kosten ‘opperdocent’ Jean Gieskens eerder al snedig opmerkte: de in rekening brengen. Twee uur later mailde men mij dat er betaald was. Ik dacht aan de muis op de brug.
invloed van onder meer social media. Dit vereist van ons een nieuwe benadering van de VVCMopleidingen, inclusief de
Ons opleidingsaanbod zal blijven, maar er – denk ik – heel anders Die maandag gaan uitzien. erna hoorde ik van mijn gedetacheerde dat mijn
actie kwaad bloed had gezet het management en dat men Als organisatievorm valt een bij teruglopende interesse in het zogenaamd onterecht ontvangen kinderbijslag terug te vorderen. nooit meer met ZONS zaken Een olifant laat breder zich dus verenigingsmodel op. Je ziet zou hierdoen. de weerslag van een De bewijzen dat men onschuldig was, werden gewoon uit het niet door een muis intimideren. maatschappelijk verschijnsel, te weten de afnemende behoefte dossier gelaten. De Commissie Donner spreekt nu van een Als ujonge zakendoet met dat Duitse elektronicaconcern dat van generaties om grote zich nog te binden aan verenigingen. structurele vooringenomenheid. De cultuur bij de overheid lijkt standaard 90 dagen einde maand als betalingsconditie hanteert, Maar ook vakbonden, kranten en politieke partijen hebben hier verrot. Zie ook de zeventig Iraakse burgerslachtoffers die in de kuntvan. u alsEen super credit manager CCMogen op deiskop gaan staan en last verschijnsel dat in mijn terug te voeren op doofpot werden gestopt en waar niemand zich meer iets van kan praten als Brugman, maar eenwerkdruk snelle betaling gaat u niet lukken. individualisering, oplopende en verplichtingen die wij herinneren. Ik stop mijn geloof in de overheid bij dezen nu ook ‘Takeook it or it!’, zegt men tegen u. zijn gaan opleggen ons, inleave het privéleven, steeds meer definitief in de doofpot. Ik raad alle ambtenaren aan het boek ‘De Als VVCM zullen wij daarop moeten inspelen, althans als wij al die meeste mensen deugen’ van Rutger Bregman te lezen. Macht corrumpeert! Zie de banken – geen letter zal ik meer aan ‘disruptieve’ verschijnselen de baas willen blijven.
wijden aan dit stelletjeik poenparasieten – en zie de Persoonlijk verwacht dat de VVCM in staat zalfarmaceutische blijken om te En wat doet de credit manager in 2020? Hij zal de DSO gaan maffia. Farmaceuten de bankiers hetbeleidskeuzes kwadraat metstaan in hetdan anticiperen op deze zijn mega-trends. Bijinde verhogen, want de rente is negatief. Over geld beschikken kost vaandel en de(nieuwe) allerlaagste moraal. Hetnaast zijn de eisende enallerhoogste voorkeurenwinst van onze leden voorop, geld. Er wordt veel later gefactureerd. De nieuwe credit manager machtige pillendraaiers levensvan kunnen makenen enopleiding. breken door een aanbod van nieuwedie vormen onderwijs maant zijn klanten aan om niet te betalen. Nieuwe klanten krijgen zo maar de voor prijzen vertienvoudigen ziekenhuizen de onze Essentieel hettevoortbestaan vanzodat de VVCM, samen met een betalingstermijn van minimaal 180 dagen. Italiaanse en behandeling moeten staken omdat deze opeens onbetaalbaar is FECMApartners. Griekse toestanden liggen op de loer. geworden. Farmaceuten zijn valse gifmengers diebestuursjaren op een houten en brug Ik dank iedereen bij de VVCM voor mijn mooie lopen de en uitdagende de kleine muis er zonder een die traan te laten vanaf gooien. hoop ontwikkelingen voor ons liggen ook in de Ik wens u een Goed Jaar. komende jaren van nabij te mogen volgen.’ IkErik hoop dat u en uw dierbaren nooit ernstig ziek worden. Zons
Erik Zons
advertentie van Boom
WIJ HOUDEN VAN OPEN KAART SPELEN Daarom geven wij van elk contact met u een heldere terugkoppeling. Dit doen wij van elk facet van uw opdracht, zodat u niet voor verrassingen komt te staan en wij ons talent kunnen steken in het maken van een perfect product in plaats van het oplossen van misverstanden. Kortom, wij laten ons graag in de kaart kijken. Boom+Verweij: Briljant, scherp & helder
BROCHURES+BOEKEN+FOLDERS+UITNODIGINGEN+FLYERS+MAGAZINES+CATALOGI+POSTERS+VERPAKKINGEN+LABELS STICKERS+ETIKETTEN Communicatieweg 1, 3641 SG Mijdrecht T 0297 - 233 133 F 0297 - 233 184 E info@boomverweij.nl I www.boomverweij.nl
ADV open kaart B+V_210x110.indd 1
37 35
1 2019 | De CreDit Manager nuMMer 4 2018
20-10-14 16:38
DE CREDIT MANAGER NUMMER 4 2019 |
38
CM OPLEIDINGEN
Permanente educatie: voorjaarstrainingen 2020 Next Level Academy BV verzorgt praktijkgerichte trainingen en seminars over Credit Management & Finance en werkt als organisator van de Credit Expo al jarenlang intensief samen met de VVCM. De samenwerking is uitgebreid voor het Permanente Educatie-programma van de VVCM. Onderstaande trainingen zijn door de Raad van Advies van het RCMprogramma erkend. Per dagdeel worden 3 PE-punten verkregen. De trainingen zijn in Nieuwegein, afwisselend bij NBC en Green Village. Ingeschreven Registered Credit Managers ontvangen 10% korting!
1 PE-punt RCM
2 PE-punten RCM
3 PE-punten RCM
31 MAART 2020 EFFECTIEVE ANALYSE EN RAPPORTAGE VAN UW DEBITEURENPORTEFEUILLE 16 APRIL & 28 MEI 2020 KLANTGERICHT INCASSEREN 13 MEI 2020 HUISBEZOEK BIJ BETALINGSACHTERSTANDEN 20 MEI 2020 CREDIT POLICY OPSTELLEN, BEHEREN EN COMMUNICEREN 27 MEI 2020 EXCEL VOOR DEBITEURENBEHEERDERS 10 JUNI 2020 FINANCIËLE ANALYSE 24 JUNI 2020 STRATEGISCH WERKKAPITAALBEHEER
6 PE-punten RCM
12 PE-punten RCM
Registered Credit Manager (RCM®) een bewijs van deskundigheid Om tegemoet te komen aan de wens van afgestudeerden en andere professionals in credit management om
bepaalde onderwerpen uitgebreider en meer diepgaand te
behandelen, heeft de VVCM besloten een PE-programma aan te bieden. In de PE-sessies worden actuele onderwerpen behandeld die voor iedere professional een ‘must’ zijn, dan wel zijn toegespitst op een bepaald aspect van het vakgebied. Onderwerpen zoals ‘financial intelligence’
voor credit managers, de harmonisatie van het Europese
betalingsverkeer, accounting voor credit managers alsook de relatie tussen credit management en cash & treasury management.
Als keurmerk wordt de beschermde titel Registered Credit
Manager (RCM®) verleend aan CCM’ers die door het behalen
van het benodigde aantal PE-punten aan continue bijscholing doen.
Zij worden ingeschreven in het exclusieve register. HOE WORD JE EEN RCM?
Je schrijft je via de website van de VVCM in bij het
secretariaat van de VVCM voor het RCM-lidmaatschap waardoor je jaarlijks de voor de titel RCM benodigde PE-punten kunt behalen. 39
| DE CREDIT MANAGER NUMMER 4 2019
CM OPLEIDINGEN
Niek Poel is afgestudeerd aan de Hogeschool Inholland.
Praktijkonderzoek: continuïteit VVCM-opleidingspakket De Vereniging Voor Credit Management biedt al ruim twintig jaar opleidingen aan voor credit managers en andere belangstellenden voor dit mooie vak. Deze opleidingen variëren van operationeel credit management MBO+ tot en met Post-HBO niveau. De opleidingen zijn CPION geaccrediteerd en worden op locatie aangeboden.
PROBLEEMSTELLING
Het aantal cursisten voor de drie opleidingen is de afgelopen
jaren afgenomen. Hierdoor verslechterde de financiële positie van de vereniging. Van 2012 tot 2018 heeft de VVCM door
middel van outsourcing geprobeerd dit te verbeteren. Deze
strategie van outsourcing bleek uiteindelijk geen succes. Nu de
opleidingen weer in eigen beheer zijn, was onderzoek nodig hoe de opleidingen in de markt gezet kunnen worden, waarbij deze bijdragen aan de continuïteit van VVCM, rendabel zijn en groei tegemoet kunnen zien.
ONDERZOEKSVRAGEN
(Hoofdvraag: hoe moeten de creditmanagementopleidingen aan
de markt worden aangeboden opdat deze worden afgenomen en bijdragen aan de continuïteit van VVCM?)
Welke modellen worden in de theorie onderscheiden
die van toegevoegde waarde zijn voor strategische productontwikkeling?
Welke capaciteiten staan VVCM ter beschikking voor
haar opleidingsaanbod?
Hoe dient inzicht te worden verkregen in de externe
AANBEVELINGEN
Modulair onderwijs
Studiebelasting verlagen
Alternatief voor verplichte scriptie/ verbetervoorstel van
de CCC- en CCM-opleiding
Curriculum actualiseren met aantrekkelijke onderwerpen
(Big data en AI)
Toepassen van Blended Learning Korte cursussen aanbieden
Online positie van de opleidingen verbeteren Meer gebruik maken van e-mailmarketing
CONCLUSIE
De VVCM dient voor de opleidingen haar doelgroep te verbreden door ook cursussen aan te bieden. Daarnaast moet het voor
potentiële afnemers gemakkelijker en aantrekkelijker worden
om met een opleiding te starten. Tot slot moet de zichtbaarheid van de opleidingen verbeterd worden, met name op het gebied van SEO. Dit om de doelgroep van niet-VVCM-leden beter te bereiken.
omgeving?
Hoe dient inrichting te worden gegeven aan het
opleidingsaanbod rekening houdend met de beschikbare capaciteiten en eisen van de externe omgeving?
Hoe dient een prognose opgesteld te worden
voor de toekomstige financiële situatie van de creditmanagementopleidingen?
Op basis van de onderzoeksresultaten en de aanbevelingen heeft het bestuur het VVCM-opleidingsaanbod vernieuwd en gemoderniseerd (zie het overzicht hiernaast).
DE CREDIT MANAGER NUMMER 4 2019 |
40
Wilt u een stap vooruit in uw loopbaan? Neem contact op met de VVCM! M secretariaat@vvcm.nl / T 0346 - 55 80 50
CCP CCC CCM
Certified Credit Practitioner®
Certified Credit Controller®
Certified Credit Manager®
CCP: De geaccrediteerde opleiding Certified Credit Practitioner (CCP®) is een MBO+-opleiding die gericht is op mensen met een economischadministratieve achtergrond op MBO-niveau. De opleiding biedt basiskennis en praktische handvatten aan op alle voor het vakgebied relevante kennisgebieden en slaat zo een brug tussen de praktijk en de op toekomstig beleid gerichte activiteiten. Deze opleiding wordt modulair aangeboden als thuisstudie. Je krijgt toegang tot een online leeromgeving waar de aanbevolen studieroute voor het maken van opdrachten is terug te vinden. De tentamens worden regelmatig aangeboden op een centrale locatie in Nederland.
CCC: De geaccrediteerde opleiding Certified Credit Controller (CCC®) is een opleiding op HBO-niveau die gericht is op de (aankomend) credit professional met een vooropleiding op minimaal MBO+-niveau. De opleiding is modulair opgebouwd; de modules kunnen los van elkaar worden gevolgd. De modules worden per trimester aangeboden, waarbij rekening wordt gehouden met de schoolvakanties. De avondcolleges en schriftelijke tentamens vinden op een centrale locatie in Nederland plaats. Na succesvolle afronding van de opleiding kan de student de CCC-titel voeren en doorstromen naar de CCM-opleiding.
CCM: De geaccrediteerde opleiding Certified Credit Manager (CCM®) is de Post-HBO-opleiding die gericht is op de credit professional met een vooropleiding op minimaal HBO-niveau. De opleiding is modulair opgebouwd; de modules kunnen los van elkaar worden gevolgd. De modules worden per trimester aangeboden, waarbij rekening wordt gehouden met de school vakanties. De avondcolleges vinden op een centrale locatie in Nederland plaats. Na succesvolle afronding van de opleiding kan de student de CCM-titel voeren en zich aanmelden voor het permanente educatieprogramma (PE). Een waardevolle USP op jouw CV!
MODULES
MODULES
MODULES
Module 1 Basiskennis • Introductie Credit Management • Bedrijfseconomie & Administratie • Algemene Economie • Wiskunde & Statistiek
Module 1 Integrale Bedrijfsanalyse & Statistiek voor CM (IBA & STAT) • Omgevingsanalyse: context en stakeholders • Ratioanalyse: analyse werkkapitaal en financiële gezondheid klanten • Statistiek voor het Credit Management • Groei- en risicomanagement • Berekeningen o.b.v. Excel modellen én calculator
Module 1 Finance voor Credit Managers (FIN) • Bedrijfscalculatie voor Credit Managers • Cashflowanalyse • Credit portfolio management: investerings en risicoanalyse debiteuren • Cash Conversion Cycle en Credit/Vendor rating
Thuisstudie
1 schriftelijk tentamen Module 2 Basisvaardigheden • Inleiding credit management in de praktijk • Kredietacceptatie & kredietfactoren • Debiteurenbeheer • Juridische ondernemingsvormen • Communicatie & Incasso • Rapportage
1 schriftelijk tentamen CCP Thuisstudie EUR 995,00 CCP InCompany EUR 3.850,00* * Minimum aantal deelnemers: 6 * Maatwerk mogelijk
2 schriftelijke deeltentamens Module 2 Juridische Aspecten Credit Management (JACM) • Inleiding Privaatrecht: eigendom en zekerheden • Verbintenissen, nakoming, koop en schadevergoeding • Ondernemingsrecht • Faillissementsrecht
1 schriftelijk tentamen Module 3 Project-, Process- & Quality Management voor CM (PPQ) • Projectmatig Credit Management • Kwaliteitsmanagement en CM Audit • Operational Excellence: Target Operating Model (TOM)
Presentatie auditverslag Verbetervoorstel • Opstellen, presenteren en verdedigen paper CCC EUR 6.295,00 Modulair Mod 1: EUR 2.495,00 Mod 2: EUR 2.495,00 Mod 3: EUR 1.995,00 41
| DE CREDIT MANAGER NUMMER 4 2019
1 schriftelijk tentamen Module 2 Bestuurlijke Informatievoorziening voor CM (BIV) • Administratieve Organisatie: basis voor CM • Internal Control: bijdrage aan “In Control Statement” door CM • Workflow Management • ICT en datamanagement
1 schriftelijk tentamen Module 3 Professionele ontwikkeling (PO) • Opstellen Plan voor Professionele Ontwikkeling (PPO) en Plan van Aanpak (PvA). • Communicatie en presentatietechnieken
Toets: PPO & PvA Scriptie • Opstellen, presenteren en verdedigen scriptie CCM EUR 6.295,00 Modulair Mod 1: EUR 2.495,00 Mod 2: EUR 2.495,00 Mod 3: EUR 1.995,00
VERENIGINGSNIEUWS
Lydia de Wit is verenigingsmanager van de VVCM.
Naam: Jolanda Ootem
Functie: Credit Mana
V
Jolanda Ooteman VVCM Credit Manager van het Jaar 2019
an
ger Benelux en Fran krijk Bedrijfsnaam: Four ce Automotive
In de Algemene Leden Vergadering van 12 december is Jolanda Ooteman uitgeroepen tot VVCM Credit Manager van het Jaar 2019. Jolanda heeft gedurende haar carrière vele facetten van credit management onderzocht en in de praktijk toegepast. Ze heeft al veel ‘battles’ gevoerd en mooie resultaten bereikt in het credit management van Fource Automotive in Nederland. Haar nieuwste missie: het opzetten van credit management in België en Frankrijk.
‘Oorspronkelijk ben ik opgeleid als zwemlerares, maar in de jaren
hier veel geleerd van de Credit Manager, met een internationale
waarna ik werd beëdigd tot Buitengewoon Opsporingsambtenaar
hier heb gewerkt, heb ik binnen de afdeling Credit Management de
tachtig was er een hoge werkloosheid en lagen de banen niet
voor het oprapen. Uiteindelijk ben ik een driejarig project gestart (BOA) bij het Gemeentelijk Vervoer Bedrijf. Ik ben begonnen
bij de afdeling kaartcontrole in Amsterdam en na een uitstapje
op de planning ben ik doorgegroeid naar de functie Beheerchef
consultantachtergrond, waardoor ik steeds beter procesmatig en systematisch heb leren kijken en werken. In de negen jaar die ik
afdeling Legal opgezet, de aanzet gegeven tot het dispuutbeheer en ben ik doorgegroeid naar uiteindelijk teamleader Credit Control.
bij het rijdend personeel. Het was een roerige tijd en ik heb
Drie jaar geleden ben ik gestart in de functie van Credit Manager
mannelijke collega’s. Voor een goede doorstroom van de trams in
verhoudingen waren en waar kansen waren om Credit Control een
veel meegemaakt, waaronder vechtpartijen in de tram. Als
eind twintiger gaf ik uiteindelijk leiding aan zo’n zestig oudere,
de stad ondersteunde ik ook bij aanrijdingen waarbij soms letsel ontstaan was met een voetganger.
In totaal heb ik zestien jaar bij het GVB gewerkt. Hier heb ik geleerd situaties snel in te schatten, te handelen en beslissingen te nemen, wat de basis is geweest voor mijn verdere carrière.
Vervolgens heb ik een carrièreswitch gemaakt en ben gaan werken bij een gerechtsdeurwaarder. Hier heb ik de basis geleerd van
het gerechtelijke traject, vooral door te kijken, vragen te stellen en de lessen daarvan toe te passen. Leergierig als ik ben, wilde
ik toen het minnelijke traject ook onder de knie krijgen. Ik kreeg de kans om als Credit Controller bij Deloitte te werken. Ik heb
Noord voor de werkmaatschappij Rijsbergen Automotive, onderdeel van Fource. Als eerste ben ik gaan onderzoeken hoe de interne
sterk onderdeel te maken van de werkprocessen. Al snel bleek dat de inning van openstaande bedragen, disputen en kredietlimieten onder druk stond. Ik heb toen een plan geschreven voor een
reorganisatie op basis van een wetenschappelijke benadering. Je
maakt het takenpakket van de medewerkers kleiner, maar vergroot de motivatie en het eigenaarschap door iedereen in zijn kracht te
zetten. In een periode van negen maanden is het gelukt om credit management grotendeels zichtbaar en proactief op de kaart te
zetten en samen met sales de klanten te beheren en op te volgen.
Na dit project ben ik in 2018 op verzoek van CFO Jelena Stevanovic gestart bij de holding in de functie van Credit Manager Nederland. DE CREDIT MANAGER NUMMER 4 2019 |
42
Daar heb ik de ingezette lijn landelijk doorgezet. Binnen Nederland
genomen van zes medewerkers en nieuwe collega’s aangenomen.
ik het aantal kantoren weten te halveren en is er een nieuwe
Daar is een salarisweging op gemaakt, zodat het voor ons mogelijk
waren er zes kantoren waar veel medewerkers bezig waren met onder andere debiteurenbeheer. In de afgelopen twee jaar heb
teamstructuur opgezet die zorgt voor een heldere operationele
aansturing. Vanuit nieuw opgezet beleid en structuur is de afdeling proactief geworden. De medewerkers voelen zich meer gezien en
creëren daardoor ook eigenaarschap in de werkzaamheden. Sinds
mei dit jaar ben ik druk bezig om credit management ook in België en Frankrijk op te zetten.
De belangrijkste drijfveer als credit manager is ervoor zorgen dat het werkkapitaal dusdanig geoptimaliseerd is dat het
bedrijf gezond is. Voor mij zit het ook in beleidsmatig werken,
structuur aanbrengen op afdelingen en het zichtbaar maken van de medewerkers. Een collector is iemand die aan de telefoon
voelsprieten heeft en het visitekaartje van je bedrijf is, ongeacht
wat er geïncasseerd wordt. Het is de laatste mogelijkheid om met de klant te kunnen sparren, zodat hij betaalt en tevreden is over het hele proces.
De afdeling is uitgegroeid tot een team dat gedragen en als
kennispartner gezien wordt door directie en sales. Door kennis, kunde en plezier in je werk kun je zoveel bereiken. Ik vind het
enorm belangrijk dat medewerkers in hun kracht staan en wij samen het verschil maken!
PRAKTIJKCASE: POBLEEMSTELLING
Op veel plaatsen in het land waren medewerkers van de financiële afdeling bezig met het innen van gelden. Daarnaast deden zij
ook veel andere werkzaamheden binnen de vestigingen. Daarbij was het bellen naar klanten geen prioriteit en fungeerde de medewerker vaak als administratieve kracht. ONDERZOEKSGEBIEDEN
1. Aantal vestigingen 2. Werkvoorraad
3. Werkzaamheden in het vakgebied
4. Werkzaamheden buiten het vakgebied (helpen in magazijn e.d) 5. Kennismatrix opgezet om te kijken welke kennis en kunde er aanwezig is onder de medewerkers.
PLAN VAN AANPAK
Ik heb een plan van aanpak geschreven waarin de kern van
debiteurenbeheer beschreven is met de juiste competenties,
gekoppeld aan een jaarplan. Doel was om terug te gaan naar drie
vestigingen in Nederland; er is een sociaal plan opgesteld voor de
medewerkers die niet mee wilden/konden. Na overleg met het MT, de OR en andere stakeholders is dit uitgerold. Wij hebben afscheid 43
| DE CREDIT MANAGER NUMMER 4 2019
Daarnaast heb ik samen met HR de nieuwe functieprofielen
opgesteld met de daarbij behorende kenmerken en competenties. was om een marktconform salaris aan te kunnen bieden en gekwalificeerd personeel aan te kunnen nemen.
VERVOLGSTAPPEN
Beleidsvorming: vanuit inzicht in de in- en externe
ontwikkelingen is onderbouwd input geleverd aan, en
geparticipeerd in, het besluitvormingsproces van het financieel management gericht op het gezond houden van
het debiteurensaldo en verbeteren van het werkkapitaal.
Risicomanagement: op basis van analyses van de aard en
opbouw van de klantenportfolio is een segmentering- en ratingsysteem ontwikkeld met heldere en eenduidige
procedures zodat voor in- en extern betrokkenen vaststaat wanneer op welke wijze gereageerd moet worden.
Optimalisatie order-to-cash-proces: op basis van inzicht
in de verstoringen van het creditproces zijn oorzaken van
knelpunten in het totale order-to-cash-proces vastgesteld
en afgestemd met in- en extern betrokkenen en is invulling gegeven aan optimalisatietrajecten, zowel inhoudelijk als organisatorisch.
Afdelingsmanagement: de processen binnen de eigen afdeling
zijn effectief aan- en bijgestuurd zodanig dat de beoogde resultaten in productiviteit, dienstverlening en kwaliteit daadwerkelijk zijn gerealiseerd.
Relatiebeheer: de tactische afstemming en samenwerking
met in- en externe partijen is effectief ingevuld, waardoor
de afdelingsdoelen, -resultaten en -veranderingen worden
gerealiseerd met inzet, bijdrage en acceptatie van betrokkenen.
Personeelsmanagement: Credit Control beschikt over een
bezetting met de juiste kwaliteit en kwantiteit, ook op langere termijn, waarmee de toegevoegde waarde van Credit Control voor Fource wordt gerealiseerd. De resultaatbijdragen,
ontwikkeling, betrokkenheid en motivatie van medewerkers zijn effectief aangestuurd.
Rapportage en verantwoording: De resultaten van de afdeling
zijn intern gerapporteerd en verantwoord, waarbij inzicht is gegeven in de oorzaak van afwijkingen ten aanzien van plannen, doelen, kpi’s en begroting.
VERENIGINGSNIEUWS
Ebert Knol
Iedere credit manager móet anno 2020 minimaal weten wat RPA is en wat je ermee kan!
is RPA Business Analist bij Tacstone.
De belofte van Robotic Process Automation (RPA)
Onmisbaar voor iedere credit manager!
De markt voor Robotic Process Automation (RPA) groeit razendsnel. HfS Research (2019) voorspelt een toename van méér dan 30% per jaar, waardoor de RPA-markt uitkomt op ruim 13 miljard dollar in 2023. Daarnaast is RPA softwareleverancier en marktleider UiPath uitgeroepen tot het snelst groeiende softwarebedrijf in de geschiedenis. Maar wat is RPA nou eigenlijk precies? En hoe kun je het toepassen in credit management? RPA is simpel gezegd het automatiseren van repetitieve,
RPA IS MEER DAN ALLEEN TIJD- EN KOSTENBESPARINGEN
van deze taken gebruik van de user interface van de bestaande
praktijk worden flinke kostenbesparingen ook daadwerkelijk
op standaard regels gebaseerde taken van medewerkers met
Vaak worden kostenbesparingen als eerste genoemd als het
ICT-systemen en applicaties zoals SAP, Excel, Outlook, Exact
– en snel – gerealiseerd. Door repeterende, veelal saaie en
speciale RPA-software. Deze software maakt bij het uitvoeren of creditmanagementsoftware. Kenmerkend voor RPA is dat er géén aanpassingen nodig zijn in onderliggende systemen
en dat processen/taken waarin meerdere applicaties worden gebruikt volledig kunnen worden geautomatiseerd. De RPA-
software kent veel voorgeprogrammeerde functies, waarmee je relatief eenvoudig een serie opeenvolgende handelingen kunt automatiseren en deze vervolgens door een robot (ook wel
‘bot’ of ‘script’ genoemd) kunt laten uitvoeren. Dit kan zowel
‘attended’, wat betekent dat de robot handmatig wordt aangezet
op jouw eigen computer, of ‘unattended’, waarbij de robot wordt ingepland om bepaalde taken uit te voeren op een virtuele desktop.
gaat om de toepassing van RPA. Op zich niet onlogisch en in de tijdrovende taken weg te automatiseren blijkt dat op jaarbasis honderden tot soms zelfs duizenden manuren besparing per
afdeling mogelijk zijn. Toch zijn kostenbesparingen zéker niet
de enige reden om met RPA aan de slag te gaan. Het elimineren van saai en tijdrovend data invoer- en controlewerk betekent bijvoorbeeld óók dat medewerkers meer tijd krijgen om het
werk uit te voeren dat nu vaak blijft liggen. Een robot die 24 uur per dag en 7 dagen per week inzetbaar is, en bovendien nooit
ziek is, betekent dat de continuïteit van tijdrovende processen
beter kan worden gegarandeerd, óók tijdens piekperiodes of in vakantietijd. Ook leidt RPA tot kortere doorlooptijden, minder
foutgevoelige processen en verbeterde compliance. En dat zónder
PRAKTIJKVOORBEELDEN RPA IN CREDIT MANAGEMENT
inhuur van uitzendkrachten…
Steeds meer organisaties zetten op hun
DONDERDAG 13 FEBRUARI 2020
creditmanagementafdeling robots/virtuele medewerkers in.
Wij geloven dat anno 2020 iedere credit manager op de hoogte
Deze robots voeren taken uit zoals het: klaarzetten van incasso’s;
vereffenen van openstaande nota’s; aanmaken van boekingen;
aanmaken van betalingsregelingen;
aanmaken of sluiten van derden dossiers; verzenden van facturen;
muteren van klantgegevens;
TRAINING RPA & CREDIT MANAGEMENT OP
móet zijn van RPA. Benieuwd naar alle ins en outs van RPA
inclusief herkenbare praktijkvoorbeelden, tips om te starten en
een workshop om zelf jouw eigen robot te bouwen? Meld je dan
nu aan voor de RPA-training op 13 februari 2020, georganiseerd door Tacstone & VVCM. Bronnen:
HfS Research (2019) – RPA Services and Software Market 2016-2022 Deloitte (2019 – 2019 Technology Fast 500 winners
afboeken van kleine verschillen. DE CREDIT MANAGER NUMMER 4 2019 |
44
Drs. Jean Gieskens AC CCM QT is hoofddocent van de VVCM-opleidingen.
De Breinbreker Risico Debiteuren Portefeuille U en uw collega werken als credit manager bij een groothandelsbedrijf dat levert aan de bakkerswereld en de horeca. Leveringen vinden rechtstreeks aan de doelgroep of via tussenhandelaren plaats. Verkopen geschieden op rekening; de standaard krediettermijn bedraagt 45 dagen. Gemiddeld worden er zo’n 9.000 facturen per maand verzonden. Enkel leveringen aan nieuwe klanten vinden – conform de credit policy – plaats tegen vooruitbetaling. Uitlevering van de bestelde goederen wordt dan 7 dagen na ontvangst van de betaling verricht. Op maandag 2 december 2019 heeft uw collega, bij wijze van
steekproef, volstrekt willekeurig 90 facturen verzameld die door handelsdebiteuren in de verslaggevingsmaand november 2019 werden betaald. De werkelijke betalingstermijn (DO) van deze facturen bedroeg:
GEVRAAGD:
1. Bereken op basis van bovenstaande gegevens het risicoprofiel van de debiteurenportefeuille. 2. Beargumenteer de keuze van uw berekeningswijze onder voorgaande vraag én de daaruit voortvloeiende uitkomst. 3. Hoe luidt uw advies aan uw collega op basis van bovenstaande gegevens?
Indien u in aanmerking wenst te komen voor RCM PE-punten, dan dient u de oplossing van deze case vóór 1 maart 2020 te sturen
naar het PE Bureau van de VVCM: secretariaat@vvcm.nl. Jean Gieskens beoordeelt de inzendingen. Na afloop wordt de uitwerking van de case gepubliceerd onder de deelnemers. 45
| DE CREDIT MANAGER NUMMER 4 2019
Naam: Tatjana Milic Leeftijd: 38 jaar
Bedrijf: CTC (Credit Trust Consulting) BV
VERENIGINGSNIEUWS
Even voorstellen: nieuw bestuurslid
ACTIVITEITEN
Funtie: oprichter
AGENDA 2020
Waarom ben je lid van het bestuur geworden? ‘Credit management is voor mij geen werk maar hobby.
Ik heb veel passie voor dit vak. Jaren aan ervaring bij de
verschillende grote en kleine (inter)nationale bedrijven neem ik mee en ik heb veel kansen gehad om mijzelf te
bewijzen. Nu is de tijd gekomen om iets terug te doen voor het creditmanagementvak (kennis en kunde delen) en ruimte te bieden aan de volgende generatie.’
Wat wil je de komende jaren voor de VVCM bereiken? ‘Ik neem binnen het bestuur de ledenactiviteiten onder mijn hoede. De strategie zal dan zijn om een bredere doelgroep
te bereiken, jonger en meer internationaal… Technologie
verandert met enorme snelheid de omgeving zoals we die
nu kennen. Daar moet de VVCM onderdeel van zijn. Ik denk graag mee met deze ontwikkelingen, binnen en buiten het vakgebied. Wanneer je niet kan delen, kan je immers ook niet vermenigvuldigen. Een boodschap die ik nu al voor lezers heb, is om ook lid te worden van de vereniging.
Samen staan we sterk en zetten we ons in voor de toekomst.’ Wat zijn volgens jou de kracht en meerwaarde van de VVCM? ‘Als beroepsvereniging voordelen scheppen voor leden. Naast verbinden en faciliteren is het tegenwoordig
steeds belangrijker om te inspireren en informeren. Het nuttige met het aangename verenigen door vakgenoten
on- en offline succesvolle zakelijke netwerken, contacten,
ondersteuning, informatie en ervaring te bieden. Altijd en overal waar vraag ontstaat of ideeën nodig zijn.’
13 FEBRUARI
26 MAART
VVCM TRAININGSDAG ROBOTIC PROCESS
VVCM NETWERKBORREL VOOR CREDIT MANAGERS
AUTOMATION (RPA) VOOR CREDIT MANAGERS
Bij de VVCM staat verbinden, kennisdelen en netwerken
(6 PE-punten*)
*Ochtendprogramma is hetzelfde als de PE-sessie van 28/11/2019 – Middagprogramma is verdiepingsslag
De trainers Janpieter Koning en Ebert Knol van Tacstone
beschikken over uitgebreide kennis van en praktijkervaring met RPA. Deze ervaring, gecombineerd met specifieke
kennis van credit management opgebouwd in vele tientallen advies- en veranderprojecten voor klanten, staat garant
hoog op het programma. Met een inspirerende netwerk borrel willen wij de credit managers onder de leden
samenbrengen om elkaar te inspireren en van elkaar te leren.
21 APRIL VVCM PE-SESSIE KUNSTMATIGE INTELLIGENTIE VOOR CREDIT MANAGERS
voor een boeiende middag! Tevens is Tacstone officiële
(3 PE-punten)
9 MAART
praktijkvoorbeelden in het creditmanagementproces.
implementatiepartner van UiPath in Nederland.
Koen Meeusen van NeurOp neemt je mee in de wereld
VVCM PE-SESSIE INCOTERMS 2020
Door deze praktische insteek is de complexe techniek goed
(4 PE-punten)
De nieuwe ICC Incoterms 2020 treden op 1 januari 2020 ®
in werking. De impact van de wijzigingen zal afhangen van
werkwijze en gebruikte Incoterms®. Docenten Ed Speijer en
van kunstmatige intelligentie aan de hand van concrete
te volgen en zie je ook welke kansen het biedt in de eigen organisatie.
Jean Gieskens maken je wegwijs in deze gestandaardiseerde en internationaal geaccepteerde leveringsvoorwaarden.
DE CREDIT MANAGER NUMMER 4 2019 |
46
VVCM-opleidingen brengen u verder! CERTIFIED CREDIT PRACTITIONER速
THUIS STUDIE
De Post-MBO opleiding ) helpt Certified Credit Practitioner速 (CCP achtig u om te kunnen komen tot daadkr handelen in uw dagelijkse praktijk van ent debiteurenbeheer en credit managem
CERTIFIED CREDIT CONTROLLER速 (HBO) t Controller is gericht De HBO-opleiding Certified Credi bezighoudt met credit op iedereen die zich professioneel organisatie management op in willekeurig welke
CERTIFIED CREDIT MANAGER速 (POST-HBO)
De positie van credit mana gement in organisaties is sterk veranderd. Hierdoor wordt er ook meer gevraag d van de credit manager. Da nkzij de eenjarige Post-HB O-opleiding Certified Credit Manager voldoet u volledig aan de huidige eisen! HEEFT U INTERESSE IN ONS AANBOD EN WILT U MEER INFORMATIE? KIJK OP WWW.VVCM.NL OF MAIL NAAR SECRETARIAAT@VVCM.NL.
Vertrouwen verzekerd. Waar gehandeld wordt is Atradius. Wij helpen voorkomen dat bedrijven ten onder gaan aan vorderingen die te laat of niet worden betaald, wereldwijd. Door onze jarenlange ervaring en kennis van de markt kunnen onze klanten met vertrouwen de toekomst tegemoet zien â&#x20AC;&#x201C; zelfbewust, veerkrachtig en vooruitstrevend. Het is de perfecte balans tussen risicobeheersing en het bevorderen van handeldrijven, tussen zekerheid en vrijheid, tussen veiligheid en vertrouwen. Grijp uw kans en ontdek meer. Bel: 020 553 3131 Mail: sales.nl@atradius.com Bezoek: www.atradius.nl
Kredietverzekering | Incasso | Bedrijfsinformatie
