ChannelConnect Datacenter & Cloud Dossier 2016 by iMediate

DATACENTER & CLOUD

DOSSIER

2016

VoIP en UC&C

DOSSIER BEDRIJFSPROFIELEN UITGEBREIDE INFORMATIE ADRESSEN OVER (COLOCATIE) DATACENTERSSECURITY CONTACTEN DOSSIER EN INFRASTRUCTUUR DISTRIBUTEURS SPECIALISTEN TOELEVERANCIERS DOSSIER DIENSTEN DATACENTER & CLOUD

DOSSIER Andere dossiers

Aangeboden door: SECURITY

VoIP en UC&C

DOSSIER DOSSIER DISTRIBUTEURS

SECURITY

DOSSIER DOSSIER DISTRIBUTEURS

Scale it in GOLD

Every drive has a purpose. wdc.com/gold

sales@rshaarlem.com 023 5531900 www.rshaarlem.com

info@wsmt.nl 088 2980555 www.wsmt.nl

info@valadis.nl 074 2760000 www.valadis.nl

WD and the WD logo are registered trademarks of Western Digital Technologies, Inc in the U.S. and/or other countries. WD Gold is a trademark of Western Digital Technologies, Inc in the U.S. and other countries. Other marks may be mentioned herein that belong to other companies. Product speciďŹ cations subject to change without notice. Picture shown may vary from actual product. Not all products are available in all regions of the world. ÂŠ 2016 Western Digital Technologies, Inc. All rights reserved. 2178-800146-A00 Mar 2016

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

Voorwoord | Eric Luteijn

Colofon

Datacenter & Cloud Dossier 2016 horizon gloort ondertussen nieuwe technologie die nu nog cutting edge is, maar over een paar jaar wel eens verplicht kan zijn voor iedere nieuwe faciliteit. In enkele verhalen zijn verschillende van deze trends eruit gelicht, zodat u weet wat u de komende jaren op de markt kunt verwachten in uw faciliteit en waar uw ICT op draait.

Voor de tweede keer geeft de redactie van ChannelConnect het Datacenter & Cloud Dossier uit, en voor de tweede keer ligt voor u het meest uitgebreide overzicht van de markt in een handzaam bewaarexemplaar. De ontwikkelingen gaan nog steeds onverminderd hard, en dat moet ook wel. De lang voorspelde doorbraak van hybrid cloud is ontegenzeggelijk een feit, terwijl de eisen die aan datacenters worden gesteld als vanouds steeds strenger worden. Dienstverleners staan daarmee voor een grote uitdaging: hoe houd je aan de ene hand de continuïteit in stand, terwijl je toch blijft investeren in de toekomstbestendigheid van het datacenter? Veel verhalen in dit dossier gaan, direct of indirect, in op deze problematiek. Het is de redactie bij de totstandkoming van het dossier wel meteen duidelijk dat de blik in de markt sterk op de toekomst is gericht. Datacenters proberen duidelijk op een constructieve manier voort te bouwen op dat wat er al staat. Aan de

Maar nieuwe technologie is niet het enige dat van grote invloed is op de markt. De markt voor datacenters is namelijk precies dat: een markt. Om daar inzicht in te krijgen heeft de redactie dit jaar voor het eerst een groot onderzoek gehouden onder de Nederlandse datacenters. De uitkomst geeft natuurlijk antwoorden, bijvoorbeeld hoe optimistisch de van oudsher robuuste datacentermarkt nu is, of welke trends het meest nauwlettend worden gevolgd. Maar het werpt ook nieuwe vragen op, die een aanknopingspunt geven voor verder onderzoek. In dit dossier gaan we hier uitgebreid op in. Ondanks onze inspanningen om zo volledig mogelijk te zijn, hebben we ongetwijfeld niet iedereen die ertoe doet vermeld. Staat u er niet tussen, stuur dan een mailtje naar redactie@channelconnect.nl, zodat we dat op onze website zo spoedig mogelijk kunnen aanpassen. Op dat redactieadres kunt u tevens terecht met uw opmerkingen, suggesties en opbouwende kritiek op dit tweede Datacenter & Cloud Dossier. Ik wens u veel genoegen en gemak bij het gebruik van deze ‘gids door datacenter-land’.

Eric Luteijn Uitgever & bladmanager eric@channelconnect.nl

Het Datacenter & Cloud Dossier is een crossmediaal platform van Sellair BV met naast de website www.datacenterdossier.nl tevens een jaarlijkse special over Datacenters, Cloud en aanverwante relevante onderwerpen die in een oplage van 10.000 exemplaren wordt verspreid. Opmerkingen en suggesties over deze uitgave kunt u richten aan redactie@channelconnect.nl ADRES

Sellair BV Arendstraat 41 1223 RE Hilversum Telefoon: 035 642 3000 www.sellair.nl info@sellair.nl UITGEVER: Eric Luteijn REDACTIE & MEDEWERKERS

Michiel Blommestein (redactiechef) Woody Swarte (eindredactie) Bart Plooij (eindredactie) Rashid Niamat Pim Hilferink René Frederick Bram Dons Dirk Jan van Ittersum WEBREDACTIE

Michiel Blommestein CONTACT REDACTIE: redactie@channelconnect.nl VORMGEVING & DTP: Ruben Klip PROJECTMANAGER: Laurens Koetsier ADVERTENTIES EN EXPLOITATIE SELLAIR BV

Eric Luteijn eric@channelconnect.nl Jan Erber jan@channelconnect.nl Laurens Koetsier laurens@channelconnect.nl DRUK: GrafiServices, Utrecht PRIJS: kosteloos voor abonnees ChannelConnect

Losse verkoopprijs: € 49,50

OPLAGE: 10.000 exemplaren HET DATACENTER & CLOUD DOSSIER 2016 IS EEN UITGAVE VAN

Het Datacenter & Cloud Dossier 2016 mag niet worden gereproduceerd, geheel noch gedeeltelijk, zonder schriftelijkeEric toestemming van de uitgever. Het Luteijn Datacenter & Cloud Dossier 2016 is niet aansprakelijk ceouitgave. Het Datacenter voor onjuistheden in deze & Cloud Dossier 2016 is niet verantwoordelijk voor handelingen van derden, welke mogelijkerwijs voortvloeien uit het lezen van deze uitgave. Het Datacenter Arendstraat 1223behoudt RE Hilversum, Therecht Netherlands & Cloud Dossier41,2016 zich het voor om Postbusmateriaal 145, 1400 ACzonder Bussum,kennisgeving The Netherlandsvooraf ingezonden geheel publiceren. Tel. +31 (0)35 642of 30gedeeltelijk 00 | Direct +31te(035) 763 06 70 | Mobiel +31 (0)6 535 106 9 eric.luteijn@sellair.nl | www.sellair.nl | twitter: eluteijn Lezersservice Voor onze wekelijkse email nieuwsbrief kunt u zich (gratis) aanmelden via de website www.channelconnect.nl Hier kunt u ook terecht kunt voor nieuws, achtergronden, marktcijfers, opinie en video-interviews. Voor wijzigingen van adresgegevens en/of overige vragen kunt u contact opnemen met onze abonnementenadministratie via redactie@channelconnect.nl of 035 642 3000. 3

Trust. Empower. Deliver.

In een sterk digitaliserende wereld is het verbinden van mensen en technologie voor ons een belangrijk speerpunt. Tech Data blijft zich dan ook samen met haar gespecialiseerde divisies verder verdiepen en verbreden in de dienstverlening van morgen op het gebied van onder meer Cloudoplossingen, IoT, Big Data en security. Het brengen van technologie, via onze businesspartners, naar de eindgebruiker doen wij op een overzichtelijke en persoonlijke manier, want wij geloven erin dat eenvoud verbindt!

Als Nederlands grootste distributeur van IT, CE en Mobility producten bieden wij u altijd het beste. Maak kennis met ons productaanbod van meer dan 200 wereldmerken en ervaar hoe wij voor u en uw klanten het verschil kunnen maken met onze succesvolle dienstverlening. Bel met 088 - 133 40 00 of breng een bezoek aan www.techdata.nl voor meer informatie.

• Groot en divers assortiment

• 24-uurs levering

• Sterk in ICT- CE & Mobile

• Financial services

• Gespecialiseerde divisies

• After-sales services

• TD Education

• E-commerce & fulfilment

• 24/7 InTouch bestelsite

• Marketing- & Sales tools

BROADLINE

CONSUMER ELECTRONICS

Tech Data Nederland bv - Tolnasingel 2 - 2411 PV Bodegraven - T: 088 133 40 00 techdata.nl

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

Inhoudsopgave

Inhoud oorwoord en colofon V 3 Verslag marktonderzoek 6 Sellair dossiers 10 iPerity 12 Het datacenter van de toekomst 14 Column Michiel van Blommestein 18 Internet Exchange 19 AMS-IX 20 NL-IX 21 Brancheverenigingen 22 Vereniging Van Registrars / VVR 23 Nederland ICT 24 Fiber Carrier Association 27 Belangenbehartigers in de datacenter- en hostingsector 28 Fysieke infrastructuur 30 Rosenberger-OSI 34 Asperitas 36 All Connect Systems 39 Fysieke beveiliging en gebouwbeheer 41 In vijf stappen naar een veilig datacenter 42 AXIS Communications 45 Distributeurs datacenter- en cloudproducten 46 Copaco 50 Forehand 54 Intronics 56 Kappa Data 59 Tech Data Azlan / HPE Nederland 60 Koeling, luchtbehandeling en stroomoplossingen 62 Meer oog voor de complete footprint 64 Aggreko 66 Schneider Electric 68 Raritan 70 SPIE Nederland 72 Rittal 74 Elinex 76 Netwerken en connectiviteit 79 Netgear 81 De voor- en nadelen van White Box Switching 82 Brocade 84 Fortinet 86 Servers, storage en backup 88 Software Defined Storage 90 Tintri 93 Western Digital 94 Cloud en virtualisatie 97 Veeam 98 Cloudmerge 100 Datacenters op provincie 102 Datacenter Arnhem 105 Dataplace Alblasserdam 106 Ecoracks 108 Datacenter Groningen 109 Interconnect 111 Interoute 112 Previder 113 Artikel Previder 114 Vancis 117 Evenementen 2016 118

datacenter & cloud dossie r 201 6 | chan n e lco n n ec t

Algemeen | Michiel van Blommestein

Het Datacenteronderzoek 2016:

Een ingetogen markt met veel groeiruimte Het is geen geheim dat de Nederlandse markt voor datacenters competitief is. Binnen Europa behoren Nederlandse datacenters tot de top, en kan rustig worden gesteld dat Nederland een wereldwijd informatieknooppunt is. Maar ook hier liggen datacenter managers wel eens wakker: de concurrentie ligt altijd op de loer, klanten zijn veeleisend en regeldruk wordt almaar groter. Daarom is het belangrijk om inzicht te hebben in de markt, enerzijds voor uitbaters van datacenters om te weten waar ze zelf staan, en anderzijds voor hun (potentiĂŤle) klanten om te zien wat ze kunnen verwachten. Om dat inzicht te verkrijgen heeft de redactie van het Datacenter & Cloud Dossier dit jaar voor het eerst een onderzoek gehouden onder aanbieders van datacenterdiensten. Allesbehalve monolithisch De deelnemers aan het onderzoek konden op de website van het Datacenter & Cloud Dossier gedurende enkele weken een vragenlijst invullen. Daarin kwamen onder meer organisatie, omvang, soort klanten, perceptie van de sector en de concurrentie, en de eisen die aan hen worden gesteld aan bod. De redactie heeft met de vragenlijst getracht om een kritisch overzicht te krijgen van waar datacenters nu staan en wat er in de markt speelt. Uiteindelijk gaat het er immers om prioriteiten en verwachtingen in kaart te brengen. Technologische trends spelen voor dit onderzoek een wat kleinere rol. De volwassenheid van de datacentermarkt in Nederland staat buiten kijf, en datacenterprofessionals kunnen zeer goed inschatten welke apparatuur het meest geschikt is voor hun dienstverlening. Maar, zoals ook wel duidelijk is geworden, de datacentermarkt is allesbehalve monolithisch. Natuurlijk bestaan er overeenkomsten tussen de partijen, maar interne prioriteiten kunnen sterk uiteenlopen.

Terughoudende branche De redactie is opgevallen dat datacenters in de regel niet heel happig zijn om vrij neutrale informatie te delen. Dat is 6

ergens begrijpelijk. Veiligheid ontstijgt cybersecurity en sommige onderwerpen over het bedrijf zelf dienen nu eenmaal zorgvuldig te worden behandeld. Het doel van het onderzoek, een overzicht van de markt, is daarom bewust vrij al-

een algemene terughoudendheid over het delen van informatie en kennis. Slechts weinig partijen sturen regelmatig persberichten over nieuwe ontwikkelingen bij hun faciliteiten. Onderlinge contacten zijn echter ronduit vriendschap-

Datacenterbedrijven zijn in de regel â&#x20AC;&#x2DC;lean and meanâ&#x20AC;&#x2122; organisaties gemeen gehouden. Desondanks lijkt het leveren van een bijdrage aan een dergelijk onderzoek lang niet in ieders comfortzone te passen. Die terughoudendheid is voor Sellair als uitgever al langer merkbaar. Er heerst

pelijk. Een aantal grotere datacenters heeft zich verzameld in associaties die gezamenlijk aan marketing doen. Tegelijkertijd gaat de zoektocht naar klanten altijd door. Die zijn er genoeg. Van bijvoorbeeld de colocatiebranche zien we

Figuur 1: Datacenterbedrijven en hosters in Nederland 29

Aantal datacenters die deelnamen aan het onderzoek 882 1045

Aantal ICT-bedr ijven, inclusief datacenters: Aantal hosters

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

dat het bereiken van resellers en ISP’s een moeizaam traject is. Deze potentiële klanten regelen in veel gevallen hun hosting zelf. Uiteindelijk hebben 29 organisaties deelgenomen. Dat is voor harde statistische doeleinden natuurlijk niet genoeg, maar dat is ook nooit de bedoeling geweest. Eerder wilden we een paar algemene trends ontwaren over onderwerpen die leven onder datacenterpartijen, en op dat gebied is de rondvraag geslaagd. Ervaren partijen als Reasonnet, Eurofiber, BIT, Previder, The Datacenter Group en KPN zijn in onze rondvraag vertegenwoordigd. Daardoor ontstaat een goede dwarsdoorsnede van de markt. Maar de kleine steekproef moeten we in het achterhoofd houden, ook al is de kwaliteit van de respondenten zelf hoog.

weten waarmee ze bezig zijn. Qua aantallen locaties is dit nog meer afgetekend: de overgrote meerderheid heeft minder dan vijf locaties in Nederland, met hier en daar een uitschieter. Het mag met die kleine schaal dan ook geen

ICT-dienstverleners worden het vaakst genoemd als belangrijkste soort klant

verrassing zijn dat vooral binnenlandse klanten worden bediend door Nederlandse datacenters. Het is overigens de vraag of deze relatief kleine schaal een keuze of een nood is, want vrijwel alle respondenten geven aan dat het moeilijk is om geschikt personeel te vinden, algemeen in de IT-branche en ook specifiek in de datacenterbranche. Met de capaciteit lijkt het snor te zitten, want op wederom enkele uitzonderingen na bedienen vrijwel alle datacenterdienstverleners meer dan vijftig klanten van binnen de landsgrenzen. Die regionale focus blijkt ook uit het aantal klanten uit het buitenland dat geen zetel in Nederland heeft. Ongeveer eenderde

Figuur 2: Aantal locaties bij deelnemers

Blijft gericht op de regio Op enkele uitzonderingen na kunnen we in een eerste oogopslag stellen dat datacenterbedrijven in de regel ‘lean and mean’ organisaties zijn. De helft van de ondervraagde bedrijven heeft tot tien werknemers in dienst. Er lijkt dus toch een voorkeur te zijn voor kleine teams die snel kunnen schakelen en waarvan alle medewerkers van elkaar

10 - 15 5 - 10 26

1-5

datacenter & cloud dossie r 201 6 | chan n e lco n n ec t

Algemeen | Michiel van Blommestein

als certificeringen als op zaken als kortingen. Terwijl datacenters niet het idee hebben dat de lat voor klanten laag ligt om van leverancier te wisselen.

van de ondervraagde datacenters heeft meer dan vijftig internationale klanten zonder kantoor in Nederland, terwijl dat aantal voor de helft van de ondervraagden letterlijk op één hand is te tellen. Dat lijkt erop te wijzen dat de vraag naar diensten vanuit Nederland voor de meeste aanbieders genoeg is. Dit is opvallend, want al jarenlang communiceren datacenters en hun brancheverenigingen dat ze zich op de internationale markt willen richten. Voorlopig lijkt dit echter minder tractie te krijgen dan gehoopt.

beschreven als ‘zeer goed’, en dat mag eigenlijk ook geen verrassing heten. Wel een verrassing, in positieve zin, is dat Nederlandse datacenters duidelijk pogen te concurreren op de kwaliteit van hun omgeving, en niet zozeer proberen om anderen op prijs af te troeven. Bij de verkooppropositie ligt de nadruk duidelijk op geavanceerde technologie. Het toont de algemene volwassenheid van de markt. Dat wil overigens niet zeggen dat partijen die in hun propositie vooral naar de prijs wijzen hierop een tekortko-

Bij de verkooppropositie ligt de nadruk op geavanceerde technologie Kleine vissen het vaakst gevangen Het soort klanten die datacenters in de regel bedienen is zoals we verwacht hadden redelijk stabiel. ICT-dienstverleners worden veruit het vaakst genoemd als belangrijkste soort klant, met afstand gevolgd door het MKB. Het bedienen van de overheid lijkt vooral beperkt tot enkele specialisten die weliswaar maar enkele locaties, maar wel een groter team tot hun beschikking hebben. De relatie met klanten wordt overweldigend 8

ming hebben. Het klantvertrouwen blijkt overigens ook uit hoe vaak SLA’s worden heronderhandeld. Deze afspraken staan in de regel voor langere tijd vast en worden eens per drie jaar of nog minder vaak opnieuw onder de loep genomen. En dat geldt voor onderhandelingen die zowel vanuit het datacenter zijn opgestart als vanuit de klant. Toch is de datacenterklant nooit helemaal content, en zien datacenters in de regel dat klanten steeds meer eisen, zowel op een gebied

Net als met de klanten geven datacenters aan uiterst tevreden te zijn met hun relatie met leveranciers, en dat blijkt niet alleen uit hun eensgezinde directe antwoord op die vraag. Vrijwel alle partijen kunnen als vaste klant of grootafnemer rekenen op kortingen op catalogusprijzen, meestal tussen de 10 en 30 procent. Verder valt het datacenters op dat er in markten voor energie en connectiviteit, toch leveranciers waar datacenters het meest mee te maken hebben, een neerwaartse prijsdruk gaande is. Het is duidelijk dat die leveranciers hun best doen bij het dingen naar de hand van datacenters.

Cloud: buzz blijft Als het gaat om de focus op cloud computing hebben we het over een ‘mixed bag’. Ongeveer de helft van de datacenteroperators biedt onder eigen naam clouddiensten aan, meestal voor zowel public, private als hybrid cloud. Een enkeling biedt slechts een van deze modellen onder eigen naam aan. Niet geheel toevallig heeft ongeveer de helft

Brexit verdeelt Over Brexit zijn de meningen duidelijk verdeeld. Hoewel een kleine groep datacenteroperators denkt dat het vertrek van Groot-Brittannië uit de EU nieuwe klanten gaat opleveren, houden de meeste partijen zich hierover op de vlakte. De groep die meer klanten verwacht is overigens wel groter dan de groep datacenters die geen nieuwe klandizie denkt te krijgen uit Brexit.

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

Figuur 3: Datacenters met eigen clouddienst

van de ondervraagde partijen ook dedicated personeel speciaal voor cloud computing. Maar zelfs daar waar geen ‘eigen’ clouddienst wordt geleverd, bestaat in veruit de meeste gevallen de mogelijkheid om via het datacenter te koppelen aan de clouds van externe partijen. Denk aan AWS, Google, Azure, Rackspace en Softlayer. Maar de onmiskenbare buzz die cloud computing al jaren veroorzaakt, is er nog niet in geslaagd om het businessmodel van Nederlandse datacenters helemaal op zijn kop te zetten. Voor de meeste datacenterproviders zorgt cloud nog steeds voor minder dan 30 procent van de omzet. Maar het aandeel van bedrijven waar cloud toch een significante bijdrage levert zit onmiskenbaar in de lift. Vrijwel alle ondervraagde partijen verwachten dan ook dat de omzet uit cloud dit jaar zal groeien ten opzichte van het afgelopen jaar. In sommige gevallen zelfs explosief.

Conclusies Het onderzoek bevestigt een dynamische en competitieve markt, bestaande uit compacte maar ervaren partijen. Er lijkt een duidelijke consensus te bestaan dat wie niet meegaat met de technologie, snel kan inpakken. Datacenters in Nederland staan vooral ten dienste van ICT-dienstverleners en het MKB. Ten opzichte van hun klanten én leveranciers staan de datacenters ook stevig in hun schoenen. Opvallend is dat datacenters ondanks alles vrij beperkt blijven tot de Nederlandse markt. Die is kennelijk groot genoeg om iedereen tevreden te stellen, terwijl alle uitingen op een internationaal voornemen wijzen. Het lijkt er sterk op dat organisaties ondanks de Europese Unie nog steeds een duidelijke voor-

Public Alléén public Private Alléén private Hybrid Alléén hybrid Public+private (zonder hybrid) Private+Hybrid (zonder public) Hybrid+public (zonder private) Alledrie

14 0 18 2 19 2 0 2 0 14

keur hebben voor het eigen land als het gaat om het afnemen van datacenterdiensten. Dat geldt voor Nederlandse organisaties, maar andersom lijken buitenlandse bedrijven iets happiger om naar Nederland te komen.

De redactie kan het niet vaak genoeg onderstrepen: dit onderzoek is vooral een kleine steekproef in de markt. Wij treden graag in contact om enerzijds de resultaten te bediscussiëren, en anderzijds feedback te ontvangen. Stuur uw reactie naar: redactie@channelconnect.nl

Van de cloud wordt nog steeds veel verwacht, al lijkt de revolutie zich nog te ontrafelen. Maar gezien de antwoorden op het onderzoek lijken Nederlandse datacenters er klaar voor als dit in een stroomversnelling raakt.

Deelnemers Datacenteronderzoek Voor het Datacenteronderzoek 2016 over de Nederlandse markt hebben 29 datacenterbedrijven de vragenlijsten ingevuld. Reasonnet ITB2 Systemec Bytesnet XS4all Interconnect Eurofiber Xcellent E-quest BIT Datacenter Groningen Digital Residence BV Cogent Communications Vancis Dataplace Alblasserdam

SP Solutions Arcadiz InterDC NBrIX Previder The Datacenter Group Ecoracks Claranet Novoserve KPN level3 Smartdc Engie Services Zuid Interoute

Security Dossier 2016 Oktober 2016 | Het Security Dossier 2016 is een uitgave van Sellair

Het Security Dossier 2016 is een special van ChannelConnect en biedt meerdere redactionele artikelen rond actuele security-thema’s, achtergrondverhalen, visieartikelen, columns van specialisten, trends, ontwikkelingen, weten regelgeving, nationale en internationale events. Ook zijn er overzichten van deelnemers in het Nederlandse securitylandschap.

2016

et Security Dossier 2016 is de vierde editie van het dossier en heeft grote bekendheid verworven in de markt. Het dossier dient als oriëntatiegids voor een bezoek aan de Infosecurity Beurs en is een veel geraadpleegd naslagwerk en informatiebron. De special biedt volop mogelijkheden voor profilering voor Nederlandse bedrijven en is daarnaast een belangrijke springplank voor buitenlandse organisaties die actief willen worden op de Nederlandse markt. Alle artikelen en overzichten uit de gedrukte uitgave (oplage 10.000 stuks) worden doorgeplaatst op de website www.security-dossier.nl.

◼ MOBILITY & SECURITY SECURITY UITGEBREID OVERZICHT ◼ CLOUD SECURITY DOSSIER SECURITYPRODUCTEN EN -DIENSTEN DISTRIBUTEURS ◼ SECURITY APPLIANCES SECURITY VOOR DE ICT-PROFESSIONAL DOSSIER DOSSIER ◼ SECURITY SOFTWARE

Meedoen? De special verschijnt op 28 oktober, kort voor de InfoSecurity beurs die op 2 en 3 november 2016 plaatsvindt in Jaarbeurs Utrecht en waar het dossier ook op meerdere plaatsen wordt gedistribueerd. Voor adverteren, een (uitgebreide) vermelding en andere commerciële mogelijkheden belt u met ons salesteam.

Aangeboden door:

SECURITY

DISTRIBUTEURS

DATACENTER & CLOUD

DISTRIBUTEURS

DATACENTER & CLOUD

VoIP en UC&C

DATACENTER & CLOUD

VoIP en UC&C

DOSSIER DOSSIER DOSSIER Andere dossiers DOSSIER DOSSIER DOSSIER

DOSSIER DOSSIER Deadline: 14 oktober 2016 DOSSIER Verschijning: 28 oktober 2016 VoIP en UC&C

SECURITY

DOSSIER Datacenter & Cloud DossierDOSSIER 2016 www.security-dossier.nl

redactie@channelconnect.nl

@securitydossier

035 642 3000

DISTRIBUTEURS

Juni 2016 | Het Datacenter Dossier 2016 is een uitgave van Sellair

Het jaarlijks verschijnende Datacenter & Cloud Dossier is een uitgebreid overzicht van de Nederlandse markt voor colocatie, datacenterdiensten, hardware, beheer en fysieke infrastructuur.

aast de uitgebreide lijst van leveranciers en spelers in de markt, geeft het dossier inzicht in trends zoals de opkomst van netwerkvirtualisatie, de doorbraak van hybrid cloud als ICT-standaard en de rol van Nederland als connectieknooppunt van Europa. Een centraal onderdeel van het dossier is een groot onderzoek naar de Nederlandse datacentermarkt. In het Datacenter & Cloud Dossier geven leveranciers aan waar hun focus ligt, terwijl datacenteraanbieders uitleggen waar hun prioriteiten liggen en waar de klant naar vraagt. Dit geeft datacentereigenaars de gelegenheid om afgewogen beslissingen en keuzes te maken.

DATACENTER & CLOUD

DOSSIER

2016

VoIP en UC&C

DOSSIER UITGEBREIDE INFORMATIE OVER (COLOCATIE) DATACENTERS EN INFRASTRUCTUUR TOELEVERANCIERS

◼ BEDRIJFSPROFIELEN ◼ ADRESSEN

SECURITY

◼ CONTACTEN DOSSIER ◼ SPECIALISTEN DOSSIER ◼ DIENSTEN DISTRIBUTEURS

DATACENTER & CLOUD

DOSSIER Andere dossiers

Aangeboden door:

VoIP en UC&C

SECURITY

DOSSIER DOSSIER DOSSIER DISTRIBUTEURS

DATACENTER & CLOUD

www.datacenterdossier.nl

Dossiers_spread_aangepast.indd 14

redactie@channelconnect.nl

035 642 3000

DOSSIER VoIP en UC&C

SECURITY

DOSSIER DOSSIER DISTRIBUTEURS

DATACENTER & CLOUD

DOSSIER VoIP en UC&C

@datacenterdossDOSSIER

DOSSIER

01-10-16 17:35

Distributeurs Dossier ICT & Telecom 2016

istributeurs en resellers van ICT- en telecomproducten en -diensten staan ook de komende jaren voor belangrijke uitdagingen en veranderingen. Het Distributeurs Dossier ICT & Telecom 2016 is een gids voor deze marktpartijen in Nederland en België en biedt diverse handige overzichten van contactgegevens, gevoerde merken per distributeur, een groot aantal uitgebreide bedrijfsprofielen, een terugblik op highlights van het afgelopen jaar, marktverwachtingen voor 2017 en veel meer.

September 2016 | Het Distributeurs Dossier 2016 is een uitgave van Sellair

Het Distributeurs Dossier ICT & Telecom 2016 is, na het in juli verschenen VoIP en UC&C Dossier, het tweede gerestylede naslagwerk voor het ICT-kanaal dat door uitgeverij Sellair wordt uitgebracht. Het Distributeurs Dossier ICT & Telecom verschijnt dit jaar voor de vierde keer.

Meedoen? Uw bedrijf kan meedoen in het Distributeurs Dossier ICT & Telecom 2016. Distributeurs en leveranciers in de ICT- en telecomsector die willen bijdragen aan dit dossier kunnen hun nieuws, visies, achtergronden of andere content aanleveren bij de redactie die deze zal beoordelen op relevantie. Wilt u adverteren? Neem dan contact op met ons salesteam.

www.distributeursdossier.nl

redactie@channelconnect.nl

ICT & Telecom

2016

◼ BEDRIJFSPROFIELEN

UITGEBREIDE INFORMATIE OVER DE ICT & TELECOM DISTRIBUTEURS IN NEDERLAND EN BELGIË

◼ ADRESSEN ◼ CONTACTEN

SECURITY

DOSSIER DOSSIER Aangeboden door:

◼ SPECIALISTEN ◼ DIENSTEN

Andere dossiers

SECURITY

DATACENTER & CLOUD

DOSSIER VoIP en UC&C

DOSSIER DOSSIER DOSSIER

Verschijnt dit najaar DISTRIBUTEURS

035 642 3000

@distridossier

DATACENTER & CLOUD

VoIP en UC&C Dossier 2016DOSSIER April 2016 | Het VoIP en UC&C Dossier 2016 is een uitgave van Sellair

De telecommarkt is de afgelopen jaren geconfronteerd met een stroom aan nieuwe aanbieders, een wirwar aan tarieven en prijsplannen en een overvloed aan nieuwe media. Het VoIP en UC&C Dossier is in de zomer van 2016 verschenen en schept een beetje orde in de complexiteit door middel van een reeks artikelen en analyses.

VoIP en UC&C

DOSSIER

2016

ok heeft de redactie van het VoIP en UC&C Dossier tientallen interviews gehouden met aanbieders van telecom- en UC-diensten en de uitspraken in die gesprekken liegen er niet om. Centraal in dit dossier staat het onderzoek dat de redactie mede heeft uitgevoerd onder circa 70 aanbieders om een helikopterview te krijgen van de marktverhoudingen. Dit onderzoek krijgt later dit jaar een vervolg waarin diepgaander wordt gekeken naar de rollen en types dienstverlening van operators en UC-providers. Als u aan dit vervolgonderzoek wilt meedoen, stuur dan een email aan de redactie en houdt www.voipdossier.nl dus in de gaten.

UITGEBREID OVERZICHT VOIP EN UC&C PRODUCTEN EN DIENSTEN VOOR DE ICT-PROFESSIONAL

Aangeboden door:

DISTRIBUTEURS

DATACENTER & CLOUD

www.voipdossier.nl

14/15_Dossiers_spread.indd 15

redactie@channelconnect.nl

035 642 3000

◼ ADRESSEN ◼ CONTACTEN ◼ SPECIALISTEN

SECURITY

DOSSIER ◼ DIENSTEN DOSSIER DOSSIER Andere dossiers DOSSIER DOSSIER DOSSIER DOSSIER DOSSIER DOSSIER SECURITY

Deze zomer verschenen

◼ BEDRIJFSPROFIELEN

DOSSIER VoIP en UC&C

DISTRIBUTEURS

SECURITY

DATACENTER & CLOUD

DISTRIBUTEURS

VoIP en UC&C

DATACENTER & CLOUD

VoIP en UC&C

@voipuccdossierDOSSIER

DOSSIER

29-09-16 12:59

datacenter & cloud dossie r 201 6 | chan n e lco n n ec t

Algemeen | René Frederick

Marco Moen van IPerity:

‘ Datacenters cruciaal in toekomst van telecomdiensten’ Telefonie is nog steeds misschien wel de belangrijkste vorm van zakelijke communicatie maar is met de komst van VoIP feitelijk niet meer dan een applicatie. Eigenlijk niet veel anders dan andere realtime applicaties of zelfs online games. Met VoIP bellen medewerkers van bedrijven via gevirtualiseerde servers in datacenters die zijn verbonden via IP-netwerken. Het speelveld van realtime applicaties is echter bezaaid met valkuilen, weet ook Jeroen Naeff van IPerity. “Datacenters en snelle betrouwbare verbindingen zijn cruciaal voor de toekomst van communicatie.”

Dat de wereld van telefonie op een regelrechte ramkoers ligt met het domein van IT en datacenters mag voor niemand nieuw zijn. Vrijwel alle leveranciers van communicatiediensten zien de overweldigende voordelen van spraak/data -integratie en hebben inmiddels grote stappen in die richting genomen. Het Nederlandse IPerity is zo’n leverancier. Het bedrijf biedt vanaf haar platform Compass inmiddels bijna vijf jaar een flexibele en schaalbare VoIP-centrale in de cloud. Met de uitgebreide telefooncentrale kunnen bedrijven zonder grote investeringen naar wens snel diensten uitbreiden of indien de business erom vraagt ook weer heel snel downsizen. Partners kunnen op het platform ook zelf branchespecifieke applicaties en toepassingen ontwikkelen voor bijvoorbeeld het MKB of de zorgsector.

ware as a Service gebruiken de term cloud niet eenduidig en dat maakt deze nieuwe markt onduidelijk voor klanten”, zegt Naeff. “De IT-wereld hanteert vaak definities die niet overeenkomen met wat telecomaanbieders leveren. Telecom gaat in onze visie om selfservice, schaalbaarheid, flexibel betalen, multitenant en hoge beschikbaarheid. Bedrijven moeten vrijuit, veilig en betaalbaar in de cloud kunnen communiceren en werken zonder dat het ons veel overhead aan support oplevert.”

Proactieve monitoring Vrij vertaald betekent dit volgens Naeff dat applicaties van klanten altijd en honderd procent moeten werken en dat mogelijke problemen voortijdig worden gedetecteerd en opgelost. Zelfs zonder dat klanten er iets van merken. “We berei-

‘ Telecomaanbieders bieden weinig specialisatie en proactieve support’ Juist door die complexe integratie van diensten op een telefonieplatform en de bedrijfskritische applicaties in de cloud is eenduidigheid belangrijk, vindt medeoprichter Jeroen Naeff van IPerity. “Veel leveranciers van telecom en Soft12

ken dit door voortdurende en proactieve monitoring”, zegt Naeff. “We monitoren trendlijnen in bijvoorbeeld responstijden of errors en kunnen zo in één oogopslag zien als er problemen ontstaan of dat we capaciteit moeten bijplaatsen.”

Daarnaast gelooft Naeff in specialisatie. “Je kunt alleen excelleren door te specialiseren”, zegt hij stellig. “Daarom specialiseren wij ons op softwareontwikkeling en besteden we zaken als databases, storage, virtualisatie en netwerken graag uit. We werken met vertrouwde derde partijen en door die goede samenwerking leveren we het beste van twee werelden. Veel aanbieders van telecomdiensten bieden nog relatief weinig echte specialisatie en proactieve support dus daarin zijn en blijven we graag leidend.”

Gevoelige informatie Directeur Marco Moen ziet IPerity als ‘ontwikkelorganisatie’ die zich concentreert op software. Het adagium ‘schoenmaker blijf bij je leest’ geldt volgens Moen voor het bedrijf. In dat licht heeft IPerity recent de keuze gemaakt om een deel van de onderliggende infrastructuur van haar dienstverlening neer te leggen bij hostingprovider True. “Het hosten van een platform inclusief componenten en verbindingen is een specialisme”, zegt Moen. “Als ontwikkelaar zijn we niet bezig met het beheer van databases en koppelen van netwerken. Bij True zijn ze dat wel en hun dienstverlening gaat verder dan hosting alleen. Zo gaat True ons ook de eerstelijns support volledig uit handen nemen. Voordat we met hen in zee zijn gegaan, hebben we

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

Jeroen Naeff

diverse aanbieders op de markt vergeleken en daar is True voor ons als beste uit gekomen.” True werkt momenteel aan een upgrade van haar netwerk en biedt eind dit jaar een internetcapaciteit van 400 gigabit per seconde. Hiermee heeft IPerity toegang tot de snelste en krachtigste servers zonder overboeking en met gegarandeerde rekenkracht en prestaties. De servers van True waar de dienstverlening van IPerity op gehost wordt staan op maximaal tien meter afstand van één van de core locaties van het internetknooppunt AMS-IX. Door de snelle en krachtige netwerkapparatuur van True in combinatie met de korte afstand tot de AMS-IX, zijn IPerity en haar klanten verzekerd van minimale latency op haar verbindingen. Zo is er zelfs bij hoge belasting meer dan voldoende bandbreedte voor IPerity’s platform. Een permanent team van twintig engineers van True biedt tevens 24/7 monitoring en support. “Maar wat we misschien nog wel belangrijker vinden, is dat True beschikt over alle relevante ISO-certificaten”, vervolgt Moen. “Het gaat immers om het netwerkverkeer en de gegevens van onze klanten en die data bevat mogelijk gevoelige informatie. Daar zijn we zuinig op.” www.iperity.com

Marco Moen

Bedrijfskritische applicaties True is bij monde van accountmanager Daniel de Groot eveneens zeer content met de nieuwe relatie met IPerity. De hostingprovider is in haar zestienjarige bestaan snel gegroeid op het gebied van managed hosting en clouddiensten. “We hebben dus veel ervaring met het

Daniel de Groot

De hostingprojecten werden gaandeweg groter en het gelijktijdig bedienen van duizenden bezoekers bleek een complexe specialistische aangelegenheid. “We hebben onze kennis, ervaring en zelf ontwikkelde systemen geïntegreerd en zijn nu in staat om de meest complexe omgevingen te vereenvoudigen.

‘ Onze specialisten leren iedere dag hoe we zaken beter kunnen inrichten’ hosten van bedrijfskritische applicaties gericht op het beheer van complexe ecommerce en grootzakelijke webapplicatie-oplossingen”, vertelt De Groot. “True wil niet de grootste worden, maar groots zijn in klantgedrevenheid en uitstekende applicatie-hostingdiensten met de hoogst haalbare continuïteit, veiligheid en prestaties.” True begon als webdesignbureau en heeft zich in de jaren onder de naam TrueServer gericht op hosting, omdat het bedrijf realiseerde dat de verbindingen bij hostingpartijen destijds te traag waren om de gewenste kwaliteit te leveren aan grote groepen gebruikers.

sales@iperity.com

088 555 2111

Onze specialisten leren nog iedere dag bij over hoe we zaken nog net iets beter kunnen inrichten.”

Nieuw avontuur Die filosofie van het steeds willen verbeteren, sluit goed aan bij hoe IPerity in elkaar zit, vindt directeur Moen. “Ook bij True willen ze uitsluitend tienen halen. Mede daarom hebben ze zich bereid getoond om te investeren in kennis voor dit nieuwe avontuur. Dat is de basis van het toekomstige succes”, besluit Moen.

@iperity 13

datacenter & cloud dossie r 201 6 | chan n e lco n n ec t

Algemeen | Michiel van Blommestein

Doorbraak van vier technologische trends

Het datacenter van de toekomst Door het bedrijfskritische belang dat ICT bij veruit de meeste bedrijven heeft, is innovatie een grote uitdaging voor datacenters. Op papier althans, want in de praktijk ontwikkelt de technologie zich zeer snel. Dat moet ook wel. De explosie aan gegevens in combinatie met de steeds strengere eisen aan stabiliteit en snelheid zorgen ervoor dat iedere mogelijke prestatiewinst nauwkeurig wordt uitgemeten door leveranciers en andere ontwikkelaars. In dit Datacenter & Cloud Dossier gaan we in op enkele van de technologische ontwikkelingen die langzamerhand tractie beginnen te krijgen in de markt.

Hoe vervelend het ook mag lijken; de ICT-sector zoals we die nu kennen loopt ontegenzeggelijk tegen zijn limieten aan. Enkele jaren geleden is IPv6 nog maar nét op tijd ingevoerd om het explosief groeiende aantal IP-adressen op te kunnen vangen. Eerder dit jaar verklaarde de MIT Technology Review, het huisorgaan van het Massachusetts Institute of Technology, de Wet van Moore dood. En wat betreft efficiency komen steeds meer omgevingen akelig dicht bij de PUE-waarde van 1.1. Dat is de reden dat steeds meer concepten van ‘out of the box’ nadrukkelijker in de schijnwerpers komen te staan. Wat volgt zijn vier voorbeelden van technologieën die tractie beginnen te krijgen in de datacentermarkt en waarvan verwacht mag worden dat ze een rol van betekenis gaan spelen in deze markt. Wat al deze ontwikkelingen gemeen hebben is dat ze op zich geruime tijd geleden zijn bedacht, maar dat ze om allerlei redenen nu aan een doorbraak beginnen.

NVMe Een goed voorbeeld daarvan is Non Volatile Memory Express (NVMe), waarvan 14

de eerste specificatie al in 2011 is gepubliceerd. Sterker nog, de interface waarop NVMe is gebaseerd, NVMHCI, heeft zijn 1.0 publicatie al in 2008 zien verschijnen. Het werk van NVMe Inc., het consortium dat zich over de technologie ontfermt, gaat ondertussen stug door. Dit jaar is een specificatie voor NVMe over Fibre Channel gepubliceerd.

Group bij Dell EMC. “Maar je ziet nu dat de vaart van de standaardisatie enorm toeneemt. Het is nog te vroeg om te voorspellen of we in de nabije toekomst inderdaad all-NVMe servers gaan krijgen. Alleen zien we wel dat de adoptie van standaard flashdrives enorm snel gaat. En we zien diezelfde trend ook bij NVMe ontstaan.”

NVMe is SSD-opslag dat is aangesloten op de PCI-Express sleuf in een PC of server, in plaats van op een SATAof SAS-verbinding. Dit zorgt voor een veel hogere I/O van gegevens, waardoor NVMe voor flinke snelheidswinsten kan zorgen, omdat NVMe veel meer instructies parallel kan uitvoeren dan SATA. De snelheidswinst ten opzichte van conventionele bussen ligt op minstens een viervoud van wat we van SSD op SATA gewend zijn.

Door de opkomst van SSD-opslag is de interesse in NVMe flink toegenomen

CPU performance De ondersteuning voor NVMe is al enkele jaren rap aan het toenemen. “Toen wij anderhalf jaar geleden onze dertiende generatie servers lanceerden, had je al brede NVMe-ondersteuning”, vertelt Ruud Koster, Product Business Manager van de Infrastructure Solutions

Dat NVMe populair wordt, ligt dus vooral aan de toegenomen populariteit van SSD-drives. Een bijkomstigheid met SSD is geweest dat de bottleneck opeens elders is komen te liggen. Waar bij een conventionele ‘spinning’ harddisk de schijf zelf voor de vertraging zorgt, is het bij SSD de verbinding geworden met de rest van het systeem: de bus. Mede daardoor is de interesse in een techniek

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

die op zich al een redelijke tijd op de tekentafel lag toegenomen. “Een paar jaar geleden spraken we nog met klanten over de CPU performance”, schetst Koster. “Nu vraagt bijna geen klant hier meer naar, tenzij het om een HPComgeving gaat. Zelfs in een zwaar gevirtualiseerde omgeving is de CPU voor hooguit 40 tot 50 procent belast. Het hele vraagstuk rond bottlenecks is veel meer naar de I/O verlegd.” Een andere barrière voor de marktadoptie van NVMe, de prijs, is ook steeds minder een probleem. Die prijs is immers sterk afhankelijk van de prijs van SSD’s, en deze is geleidelijk aan het dalen. “Ik denk dat de groei van NVMe in de pas gaat lopen met de groei van SSD”, zegt Koster. “Daar zagen we binnen twee jaar tijd een verdubbeling.

De adoptie is, denk ik, binnen anderhalf jaar wel een feit. Dan praat ik er over dat over anderhalf jaar een op de twee servers een NVMe-disk bevat.” Koster vervolgt: “Natuurlijk verkopen we nog steeds spinning disks, al zie je een verschil ontstaan tussen de bulkdata die op spinning disk wordt gezet, terwijl het daar waar performance nodig is naar de SSD-laag gaat. Je kunt een stukje tiering in de server zelf doen, en daarin speelt NVMe een belangrijke rol. Je kunt je servers helemaal hot-swappable maken.”

Edge computing Een andere uitdaging is de stortvloed aan data die datacenters moeten verwerken. Of, om precies te zijn: de groei van die stortvloed. Want hoe meer appa-

raten er verbonden zijn, des te meer data wordt gegenereerd. Hoe meer van die data kan worden verwerkt, des te meer kunnen bedrijven hun processen verbeteren en concurrerender worden. Gecombineerd met Big Data is Internet of Things (IoT) daarom een enorme aanjager geworden voor de vraag naar datacenterdiensten. Dat aandeel zal ook alleen maar stijgen. Het probleem is alleen dat de data van ‘het ding’ naar de cloud (en dus een datacenter) moet worden verplaatst om te worden verwerkt. Na verwerking moeten de resultaten weer terug worden gevoed aan ‘het ding’ om eventuele correcties te maken. En dat alles moet eigenlijk meteen. Het vormt een enorme last voor datacenteromgevingen, die qua connectiviteit en rekenkracht hun beste beentje voor moeten zetten.

NVMe is SSD-storage dat in de PCI-slot van een moederbord wordt geplaatst.

datacenter & cloud dossie r 201 6 | chan n e lco n n ec t

Algemeen | Michiel van Blommestein

Een medewerker van HPE legt uit welke berekeningen The Machine kan maken.

Maar waarom zou je dat alles doen als je de data ook ter plekke kunt crunchen? Edge computing doet precies dat. Het brengt rekenkracht zo dicht mogelijk naar de logische extremen van het netwerk, dus naar de ‘dingen’ van the Internet of Things. Het gaat daarbij meer om een concept dan om een technologie. Het concept bestaat al een tijdje, maar is met IoT weer helemaal actueel. Zo actueel, dat Hewlett Packard Enterprise er afgelopen zomer een geheel nieuwe productlijn voor heeft opgericht onder de naam Edgeline.

Mini-datacenter “We hebben een deel van het datacenter naar de edge gehaald”, vat Dr. Tom Bradicich, vice president en general manager voor Servers en IoT systems van HPE, het samen. Hij trekt over edge computing jegens cloud computing de parallel met een restaurant. “Als je een restaurant runt, wil je niet dat mensen thuis eten. Cloudleveranciers willen dat gebruikers hun taken uitbesteden naar de cloud. Dat gezegd hebbende: ik heb helemaal niets tegen de cloud, of tegen uit eten gaan. Wij leveren ook clouddiensten. Maar thuis eten heeft ook zijn 16

voordelen, en daar komt de edge om de hoek kijken.” Door een soort ‘mini-datacenter’ in een behuizing vlakbij een systeem te plaatsen, kan heel veel werk voor het datacenter worden afgevangen. Het datacenter blijft natuurlijk wel van belang, zo legt ook Bradicich uit. “Je kunt alles op de

Een edge-apparaat kan al snel met 64 Xeon-cores werken, en ook de overige benodigdheden als storage kunnen op de locatie zelf beschikbaar zijn. “Uiteindelijk zijn er zeven redenen om berekeningen op de edge uit te voeren”, zegt Bradicich. “Latency en snelheid, vermijden van bandbreedteverbruik, kosten-

Edge computing brengt rekenkracht zo dicht mogelijk naar de logische extremen van het netwerk edge bewerken en alleen het antwoord terugsturen. Je kunt ook niets op de edge doen omdat de verwerking zo complex is dat je een volledige omgeving nodig hebt. En dan kun je een mix van de twee hebben.” Nu heeft edge computing nog het nadeel dat het prima kan werken voor relatief lichte berekeningen waarvoor wel een snel antwoord nodig is, maar dat het voor zwaardere, diepere analyses nog niet heel ver komt. Die tijden lijken echter langzaamaan te veranderen.

besparing op de cloud, security omdat de gegevens minder worden verplaatst, vermijding van duplicatie, vermijden van datacorruptie en compliance en beleid.”

Memory Driven Computing We blijven even bij HPE, want het volgende voorbeeld is iets dat het bedrijf twee jaar geleden prominent heeft verkondigd. Hoewel het past in een bredere trend, is HPE Memory Driven van al deze genoemde technologieën de meest ingrijpende en, op dit moment, het minst

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

concrete. Nog dit jaar hoopt HPE met een prototype te komen van wat het bedrijf ‘The Machine’ noemt. In de kern gaat het om een model waarbij de data altijd in werkgeheugen staat en daarmee altijd beschikbaar is voor de processoren om hier berekeningen op uit te voeren. “Iedere computer op de markt is nog steeds gecentreerd rond de processor”, legt Jaap Suermondt, Vice President en Directeur van het HPE Analytics Lab, uit. “Daar is niets mis mee, het concept werkt sinds de jaren veertig van de vorige eeuw goed en je kunt willekeurige aantallen bij elkaar in clusters zetten. Maar laten we een stap terug doen. Tegenwoordig gaat het steeds meer over de data waarmee je werkt, in plaats van de rekenkracht die je erop loslaat. Als je daarvan uitgaat, en je ziet al die scale-out architecturen, dan kun je je afvragen: gaat dit om het doorgeven van stukjes data van processor naar processor, of gaat het erom dat je een grote verzameling data hebt en dat je processorkracht erop loslaat zonder dat je die data moet verplaatsen? “

Rol van doorgeefluik Suermondt gaat verder en legt uit dat HPE probeert om de processor te ontdoen van de rol van doorgeefluik. “Voor mij als softwareman is het een enorme bevrijding dat ik al het geheugen als één groot fabric kan zien en ik me geen zorgen hoef te maken waar het precies staat. Opeens hoef ik, als ik zoiets doe als graph-berekeningen, me niet te bekommeren over hoe ik de graph verdeel. Ik hoef me immers geen zorgen te maken over hogere latency als ik naar een andere board ga. Dat is erg belangrijk, want je bent heel veel tijd kwijt bij kwesties als hoe dingen gepartitioneerd moeten worden, hoe verdeel ik de last, hoe groot is de last als ik de load verplaats

naar een andere processor, hoeveel ops ben je kwijt voor een berekening.” Omdat het een radicaal ander concept betreft, heeft HPE nog wel wat werk te doen als het gaat om de ontwikkeling. Daarna volgt het lange proces van

Daarom wordt ook al jaren met de gedachte gespeeld om servers maar gewoon in een vloeistof onder te dompelen. Eerder dit jaar ging Microsoft zelfs zo ver dat het experimenteerde met ‘datacenter-capsules’ in de oceaan. Feit is dat het onderdompelen van

Microsoft experimenteerde met het plaatsen van een datacentermodule in de oceaan marktadoptie, maar uitgerekend daar maakt Suermondt zich weinig zorgen om. “Sommigen willen puur op de OSlaag werken, en kunnen met dit nieuwe model overweg zolang niet te veel met Linux wordt geschoven”, zegt hij. “Anderen willen kunnen programmeren in C++ en willen slechts een extra library. Weer anderen willen de SQL-laag behouden, zelfs wanneer ze geen database hebben. En weer anderen willen puur werken in Apache Spark en zijn niet geïnteresseerd in hoe de data wordt opgeslagen. Zolang je mensen deze API-connecties geeft is de disruptie minimaal.”

Emersed cooling We maken om af te sluiten een uitstapje naar de fysieke infrastructuur, want de strijd om de lagere PUE-waarde is nog steeds hevig. Vrije koeling, waarbij de buitenlucht wordt aangewend, is daarbij erg populair, maar zelfs dan zijn apparaten nodig om de lucht rond te pompen. Bovendien is de serverdichtheid steeds hoger, waardoor de lucht minder ruimte heeft om te stromen en warmte af te voeren. Om maar te zwijgen van het feit dat lucht geen al te beste warmtegeleider is.

servers zowaar tractie begint te krijgen in de markt. Nu is een PUE van 1.3 tot 1.2 nog de standaard, met onderdompeling van servers kan je al snel 1.1 of zelfs beter behalen. Water is daarbij natuurlijk ouderwets en om allerlei redenen niet praktisch, dus wordt voor deze koelingstechnieken gebruik gemaakt van speciale olie. Natuurlijk heeft ook emersed cooling nog wat obstakels te overwinnen. Om te beginnen zijn de servervaten alleen van boven te bereiken, wat schaalbaarheid en uitbouw naar boven ietwat in de weg zit. Het retrofitten van het datacenter kan kostbaar zijn. En dan zorgt onderhoud waarbij fysieke toegang tot de server nodig is ook nog eens voor een enorme rommel. Uiteraard zijn er nog veel meer technologieën en trends die het datacenter kunnen transformeren. Ongetwijfeld hebben we enkele belangrijke over het hoofd gezien. Tips zijn altijd welkom en kunnen gestuurd worden aan redactie@channelconnect.nl

datacenter & cloud dossie r 201 6 | chan n e lco n n ec t

Column | Michiel van Blommestein

Michiel van Blommestein is redactiechef van het Datacenter & Cloud Dossier 2016.

What you can’t see is what you get De eerste keer dat ik voet zette in een datacenter, was schandalig laat. Dat was pas acht jaar geleden, toen ik als journalist net de stap had gezet naar de zakelijke ICT-markt en ik een rondleiding kreeg door een faciliteit in de Randstad. Meteen viel het me op hoe strak het geheel toen al was opgezet, met koude gangen, knipperende lampjes en overal hetzelfde, monotone servergezoem. En heel stiekem vermoed ik dat als ik nu een datacenter in stap, het niet veel anders is. Natuurlijk, er zullen meer blade servers dan conventionele servers staan, de kabels achter de patchpanels zullen dunner (en van glasvezel) zijn, en wellicht zal de vloer beter dempen. Een gewone sterveling zal daar echter weinig van merken. Zonder context is het moeilijk vergelijken.

tegenover hun klanten, en zomaar even binnenlopen is er niet bij. Bovendien, en dat is de crux, het gaat niet om hoe het er aan de oppervlakte uitziet. Het gaat om de onderliggende systemen, concepten en gedachten. Visueel zijn daar weinig conclusies aan te verbinden. Althans, daar is een grotere ICT-kenner voor nodig dan ik.

Ik schrijf het zo op omdat ik – tot mijn schande – meer over datacenters lees en hoor dan dat ik er daadwerkelijk kom. Dat heeft niet eens te maken met het feit dat ik in Polen woon, iets waar mijn geïnterviewden vaak hun verwondering over uitspreken. Datacenters hebben nu eenmaal een verantwoordelijkheid

Dat maakt de markt voor mij zo dynamisch, en hoewel ik in de vele gesprekken die ik voer iedere keer weer overlappende thema’s hoor (voor dit dossier heb ik minstens drie partijen gehoord die het over de demping van bekabeling hadden), is de insteek weer net even anders waardoor het boeiend blijft. Het puur laten zien wat

Daarom stel ik, en met mij de rest van de redactie, het contact met de branche zo ontzettend op prijs. Natuurlijk zal ieder bedrijf een eigen ‘spin’ aan het verhaal geven, in een poging om de strategie beter te onderbouwen dan de concurrent. Een Dell is geen HPE, een Brocade is al helemaal geen Cisco en zelfs op het niveau van distributeurs zijn er voelbare verschillen.

een apparaat doet, is niet interessant. Het gaat om het hoe en waarom waar ik warm van word. Tegelijkertijd is de datacentermarkt op zijn eigen manier conservatief en voorzichtig. Ik vermoed dat dit door de steeds strengere regels op het gebied van databeveiliging alleen maar sterker zal worden. Maar mijn advies aan de branche blijft om vooral open te zijn als het gaat communicatie. Een van mijn gesprekspartners gaf aan dat ze hoe dan ook ‘geen WC-eend verhaal’ wilden, en dan heb ik zoiets als: that’s the spirit! Een open artikel waarin de partij in kwestie zijn verhaal effectief kan overbrengen en dat tegelijkertijd interessant is voor de branchegenoten: dat is voor ChannelConnect en voor dit dossier altijd het streven. Meestal gaat dat goed, soms is er wat ruis op de lijn. Maar de doelstelling – het overbrengen van relevante informatie die (nieuwe) businesskansen schept – blijft hoe dan ook onveranderd. Reageren? michiel@channelconnect.nl

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

Internet Exchange

INTERNET EXCHANGE

AMS-IX Amsterdam Internet Exchange

www.ams-ix.net

Arnix

www.arnix.nl Nederland

Euro-IX

www.euro-ix.net Nederland

Friese Internet Exchange FR-IX

www.fr-ix.nl

Nederland

Groningen Internet Exchange GN-IX

www.gn-ix.net

Nederland

NDIX

www.ndix.net Nederland

NL-ix (Neutral Internet Exchange), Broadband Hosting

www.nl-ix.nl

Nederland

Rotterdam Internet Exchange R-IX

www.r-ix.nl

Nederland

Stichting Eindhoven Fiber Exchange (EFX)

www.efx.nl

Nederland

ZOD-IX - Digitale Marktplaats Van Drenthe

www.zod-ix.nl

Nederland

Staat je bedrijf niet in het overzicht, stuur dan een mail naar info@channelconnect.nl

Nederland

datacenter & cloud dossie r 201 6 | chan n e lco n n ec t

Internet Exchange | Redactie

Job Witteman, CEO van AMS-IX

‘ De digitale infrastructuur is van onschatbare waarde voor de toekomst’ AMS-IX bestaat al 22 jaar. In de afgelopen 2,5 jaar is de capaciteit verdubbeld, wordt op piekmomenten bijna meer dan 5 Terabits per seconde aan internetverkeer verwerkt en zijn er meer dan 800 IP-netwerken aangesloten op het platform, waarmee het de grootste Internet Exchange ter wereld is. Job Witteman, CEO van AMS-IX, verklaart de onschatbare waarde van de Nederlandse digitale infrastructuur.

“Allereerst heeft onze digitale infrastructuur een enorme aantrekkingskracht op bedrijven die op zoek zijn naar een vestigingsplaats”, vertelt Witteman. “Bedrijven zoals Uber, Netflix en gamingproducenten hebben voor Amsterdam gekozen als Europese vestigingsplaats. De komst van dit soort bedrijven zorgt voor het ontstaan van een volledig ecosysteem rondom AMSIX, waar ook de datacenters en andere typen digitale bedrijven deel van uitmaken. Dit heeft ook een positieve weerslag op bijvoorbeeld de werkgelegenheid. De Nederlandse digitale infrastructuur neemt inmiddels een plek in tussen mainports als de haven van Rotterdam en Schiphol.” Bij AMS-IX ziet Witteman al duidelijke resultaten van de aantrekkingskracht die we in Nederland hebben. “In het eerste half jaar van 2016 was maar liefst 90 procent van de nieuw aangesloten partijen afkomstig uit het buitenland. Dit bevestigt hoe belangrijk wij zijn voor internationale partijen.”

Waardevol model

Job Witteman

Dat Witteman de rol als mainport serieus neemt, blijkt ook uit zijn visie op internationale groei. “Sinds onze oprichting hanteren we een neutraal en

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

onafhankelijk model. Dat we dit model nog steeds toepassen bewijst hoe sterk wij zijn in Amsterdam, Nederland én de rest van de wereld. Mede daarom exporteren we ons product. Op deze manier ervaren buitenlandse partijen die

in totaal) en de pieken in het internetverkeer bevestigen deze relatie. De Cisco Networking Index voorziet dat de groei in West-Europa door blijft zetten met een toename aan videoverkeer en het aantal apparaten met een IP-aan-

De Nederlandse digitale infrastructuur neemt een plek in tussen mainports als de haven van Rotterdam en Schiphol sterkte van ons model. De buitenlandse internet exchanges zorgen daarnaast voor betere interconnectiviteit in hun regio’s, wat weer goed is voor de digitale economie als geheel. Onze kansen liggen meer dan ooit in het doorgroeien in het buitenland en het delen van de kennis die we hebben opgebouwd.”

sluiting. “Onze digitale infrastructuur moet hierin mee kunnen blijven groeien en haar waarde kunnen blijven tonen.”

Internet blijft groeien De groei van organisaties in de digitale infrastructuur van Nederland heeft sterk te maken met de constante groei van internet. De verdubbeling van aangesloten capaciteit (meer dan 20 Tb/s www.ams-ix.net

info@ams-ix.net

Het AMS-IX platform biedt IP interconnectie- en peering-diensten van gegarandeerde hoge kwaliteit voor alle typen IP-verkeer, of het nu gaat om traditionele data, Voiceover-IP, mobiel internetverkeer of video. Door peering kunnen deze netwerken hun eindgebruikers (consumenten en bedrijven) stabiele, snelle en kostefficiënte internetdiensten leveren. AMS-IX beheert ook ‘s werelds eerste peeringpunten voor mobiele netwerken: de Global GPRS Roaming Exchange (GRX), de Mobile Data Exchange (MDX) en het IPX Interconnectiepunt. AMS-IX beheert daarnaast nog twee Internet Exchanges in het buitenland: AMS-IX Hong Kong en AMS-IX Caribbean op Curaçao. AMS-IX’s dochteronderneming AMS-IX USA Inc. beheert AMS-IX Bay Area, AMS-IX Chicago en AMS-IX New York in de Verenigde Staten.

020 305 8999 21

datacenter & cloud dossie r 201 6 | chan n e lco n n ec t

Brancheverenigingen

BRANCHEVERENIGINGEN

BTG, Nederlandse Vereniging van Bedrijfstelecom

www.btg.org

Nederland

CIONET Nederland

www.cionet.com

Nederland

Cloud Architect Alliance

www.cloudarchitectalliance.com Nederland

Dutch Datacenter Association, DDA

www.dutchdatacenters.nl Nederland

Dutch Hosting Provider Association, DHPA

www.dhpa.nl

Nederland

eSociety Platform Nederland

www.esocietyplatform.nl

Nederland

ISPconnect

www.ispconnect.nl Nederland

IT Room Infra / FHI

www.itroominfra.nl

Nederland

Fiber Carrier Association, FCA

www.fibercarriers.nl

Nederland

Nationale Beheersorganisatie Internet Providers, NBIP

www.nbip.nl

Nederland

Nederland ICT

www.nederlandict.nl

Nederland

Nederlands Normalisatie Instituut - NEN

www.nen.nl

Nederland

Netelcom, Vereniging FME-CWM

www.netelcom.nl

Nederland

NLKabel

www.nlkabel.nl Nederland

Norea, Beroepsorganisatie Van IT-Auditors In Nederland

www.norea.nl

Nederland

PvIB, Platform Voor InformatieBeveiliging

www.pvib.nl

Nederland

Stichting DINL

www.dinl.nl

Nederland

Stichting Green ICT Amsterdam

www.greenitamsterdam.nl Nederland

STN Telefact

www.stn.nl

Surf

www.SURFmarket.nl Nederland

Vefica, Nederlandse Vereniging Fabrikanten Broadband

www.vefica.org

Nederland

Vereniging COIN

www.coin.nl

Nederland

Vereniging Van Registrars / VVR

www.verenigingvanregistrars.nl Nederland

VNSG, De Vereniging Nederlandstalige SAP Gebruikers

www.vnsg.nl

Nederland

Staat je bedrijf niet in het overzicht, stuur dan een mail naar info@channelconnect.nl

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

Brancheverenigingen | Rashid Niamat

Registrars en De Vereniging van Registrars

Onmisbare schakels in het digitale domein In deze 2016 editie van het Datacenter & Cloud Dossier gaat vanzelfsprekend de meeste aandacht uit naar de datacenters zelf en de leveranciers die er voor zorgen dat datacenters kunnen opereren. Daarmee zijn alle facetten van de aanbodzijde van de sector uitgebreid belicht. De lezer zou daardoor bijna vergeten dat al dat aanbod er is vanwege vraag. Maar wat bepaalt en vormt die vraag? Daarover is echt enorm veel te schrijven, de vraag is namelijk allesbehalve homogeen. Het verschil tussen de cloud van de overheid die in datacenters staat en de website van de fietsenmaker die ook via een datacenter wordt ontsloten is enorm groot. Zo groot zelfs dat een belangrijke schakel vaak over het hoofd wordt gezien. Dat zijn alle providers en hosters die het in de eerste plaats mogelijk maken dat de fietsenmaker een website op basis van een domeinnaam heeft. Zij zorgen er voor dat de meeste ondernemers in Nederland inmiddels zichtbaar zijn op internet. De meest gekozen vorm daarvoor is een domeinnaam binnen het .NL domein, waarvan er inmiddels ruim 5,6 miljoen zijn geregistreerd.

Registrars

De VvR verbindt deze registrars, waarmee de kennis en ervaring over domeinen samenkomt en gedeeld kan worden. De VvR behartigt daarmee proactief de belangen van haar leden, zodat zij zich kunnen concentreren op het ondernemen.

Het registreren van een .NL domeinnaam gebeurt door registrars en ook dat is een behoorlijk heterogene groep. Datacenters zelf kunnen de status van registrar hebben, net zo als merkenbureaus. Maar het grootste deel van de groep, die in augustus ruim 1390 bedrijven omvatte, bestaat uit hosters. Zij zijn daarmee een belangrijke doelgroep voor alle datacenters in het land.

De activiteiten van VvR-leden vormen een essentiële schakel in het digitale domein

Proactief Zo heterogeen als deze doelgroep ook is: dat ze .NL domeinnamen kunnen registreren verbindt ze. Dat komt vooral tot uiting in de VvR, de Vereniging van Registrars die sinds 2011 bestaat en openstaat voor elke zelfstandige .NL registrar.

Serieuze belangenbehartiger De VvR is vanzelfsprekend een van de deelnemende organisaties van DINL (zie elders in het Datacenter & Cloud dossier) en geldt, zeker op basis van het aantal deelnemers, de grondige dossierkennis en goede contacten met de achterban, als een serieus te nemen belangenbehartiger. De activiteiten van de meeste VvR-leden vallen misschien minder op, maar ze vormen een essentiële schakel in het digitale domein en verdienen ook daarom aandacht in deze publicatie.

Hét jaarlijkse event ‘Dag van de Domeinnaam’.

www.verenigingvanregistrars.nl

info@verenigingvanregistrars.nl

026 711 0389

C:0 M:72 Y:100 K:0

datacenter & cloud dossie r 201 6 | chan n e lco n n ec t

Brancheverenigingen | Jeroen van der Tang van Nederland ICT

Vijf megatrends bepalen ontwikkeling energieverbruik van ICT

Energiegebruik van ICT daalt en dat van datacenters groeit De ICT-sector wordt nog vaak gezien als grootgebruiker van energie. Met de toename van het aantal apparaten en de steeds verdergaande digitalisering van economie en maatschappij is dat niet verwonderlijk. Toch daalt tegen de verwachting van velen het energiegebruik. Een nadere analyse geeft een inkijkje in de ontwikkelingen in de sector, met bijzondere aandacht voor datacenters.

Vijf megatrends bepalen volgens de onderzoekers van CE Delft de ontwikkeling van het energieverbruik van ICT richting 2020 en 2030. Meer verbonden apparaten, het Internet of Things en toename van verzameling en gebruik van data zullen zorgen voor een groei van energiegebruik. Anderzijds zetten de trends naar consolidatie in de cloud en efficiencyverbeteringen van ICT-apparatuur door, die een sterk besparend effect hebben. Tot 2020 verwacht CE Delft per saldo een daling van het energieverbruik van ICT van 10 tot 20 procent ten opzichte van 2013. Momenteel gaat ongeveer 8 procent van het elektriciteitsverbruik in Nederland naar ICT, waarvan driekwart naar huishoudens en bedrijven en een kwart in de ICT-sector zelf (2,5 TWh).

Stijging zet door

Jeroen van der Tang (Nederland ICT).

De hiervoor genoemde megatrends zijn van invloed op het energieverbruik van datacenters in 2020 en 2030. Per saldo wordt in het rapport voor de datacenters de huidige trend van 3 procent stijging van het elektriciteitsverbruik per jaar doorgetrokken. Vanaf de berekende 1.360 GWh in 2013 resulteert dit in een verwacht energieverbruik van datacenters in 2020 van 1.670 GWh. Voor 2030 wordt een bandbreedte aangehouden, gezien de grote onzekerheden over de ontwikkeling van deze trends met tegengestelde effecten op het energieverbruik. De verschillende scenarioâ&#x20AC;&#x2122;s komen voor 2030 uit op respectievelijk 1,9 TWh en 2,6 TWh.

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

Begin juli 2015 opende KPN in Eindhoven een nieuw Tier IV datacenter. Nederland ICT waardeerde dit project met de ICT Milieu Award 2015. Op de High Tech Campus in Eindhoven wordt de restwarmte van het nieuwe datacenter nuttig gebruikt voor verwarming van andere gebouwen. Het datacenter maakt gebruik van volledig groene energie uit Nederland. Dit datacenter laat zien dat het mogelijk is om het energieverbruik te reduceren zonder dat dit van invloed is op beschikbaarheid of capaciteit van het datacenter.

Transitie naar duurzame energie Binnen de ICT-aanbodzijde wordt 80 procent van het verbruik structureel gemonitord in de MJA3-ICT, het energieconvenant tussen het Rijk en Nederland ICT. De veertig aan de MJA3 deelnemende ICT-bedrijven (telecom, datacenters, ICT-dienstverleners) rapporteren 80 procent inkoop van duurzame energie. Hiervan wordt ongeveer de helft in Nederland opgewekt en een aantal grote ICT-bedrijven investeert zelf in Nederlandse windmolenparken. Door een

te implementeren. Ook ICT-gebruikers worden opgeroepen te kiezen voor zuinige oplossingen en apparaten bewuster te gebruiken. Tenslotte worden aanbevelingen gedaan voor vervolgonderzoek naar de beschreven trends en naar de positieve impact van ICT-oplossingen op het energieverbruik in andere sectoren.

Ambitie Nederland heeft een uiterst betrouwbaar en stabiel energiesysteem en is mede daardoor een aantrekkelijke ves-

De ambitie van Nederland is dat in 2050 de CO2 uitstoot met 80 tot 95 procent moet zijn afgenomen stabiel energieverbruik en een stijgend aandeel duurzame energie, daalt de CO2-footprint van de ICT-sector.

Vooruitblik en aanbevelingen Het rapport van CE Delft geeft een goed beeld van het energieverbruik van ICT over de volle breedte van de digitale economie. De overheid wordt geadviseerd om door te gaan met het stimuleren van energie-efficiency, zoals door middel van de MJA-ICT. ICT-aanbieders worden geadviseerd om bij gebruikers uitsluitend energie-efficiĂŤnte oplossingen www.nederlandict.nl

tigingsplaats voor internationale ICTbedrijven. Op het gebied van leveringszekerheid scoort Nederland goed. Alle grote datacenterlanden hebben wel een groter aandeel duurzaam opgewekte elektriciteit; Duitsland 26 procent, Frankrijk 17 procent en UK 14 procent. Met de uitvoering van het SER Energieakkoord, waar Nederland ICT nauw bij betrokken is als mede-ondertekenaar, wordt momenteel een inhaalslag gemaakt in centrale en decentrale duurzame energieproductie om in 2020 aan de Europese normen te kunnen voldoen.

info@nederlandict.nl

0348 493 636

De ambitie van Nederland is dat in 2050 de CO2 uitstoot met 80 tot 95 procent moet zijn afgenomen. De transitie naar duurzame energie is in volle gang.

Meer flexibiliteit in het net Slimme energienetten maken het mogelijk om aan de vraagkant flexibel in te spelen op het wisselende aanbod van energie uit meer wind en zon. Vanuit de topsector energie lopen tal van initiatieven met netbeheerders en ICT-bedrijven om meer flexibiliteit in te bouwen in het net. ICT-toepassingen maken het mogelijk om de juiste incentives te geven om opslag en vraag van energie te sturen en daarmee de pieken en dalen in het variabele aanbod op te vangen. Nu al stemmen steeds meer tuinders, vrieshuizen en waterschappen hun energievraag af op de actuele energietarieven. De ontwikkelingen op het gebied van opslag en slim laden van (auto)batterijen zijn zeer veelbelovend. Als we alle kansen die ICT te bieden heeft goed benutten is het mogelijk om ook na 2020 het energieverbruik van ICT te laten dalen, de energietransitie naar duurzame energie te faciliteren en het energienet stabiel en betaalbaar te houden. Nederland ICT heeft een betrouwbare, betaalbare en duurzame energievoorziening voor de ICT-sector hoog op de agenda staan en zal zich hier via het MJA3-convenant, het SER Energieakkoord en de Topsector Energie hard voor blijven maken. @Nederland_ICT 25

DATA CENTRE SOLUTIONS

siemon.com/wheelhouse

ADVANCED DATA CENTRE SOLUTIONS Siemon’s WheelHouse® advanced data centre solutions, are a complete end-to-end product portfolio. Aligning the company’s established line of cable and connectivity systems, cabinets, cable management and power distribution with an array of new product innovations, WheelHouse delivers a comprehensive range of quality, standards exceeding solutions to support any size and type of data centre, from large, high-performance computing environments and colocations, to small-to-mid size enterprise data centres.

CONNECTING THE WORLD TO A HIGHER STANDARD

Siemon’s WheelHouse portfolio includes end-to end copper cabling systems, advanced fibre cabling, high speed interconnect assemblies, data centre cabinets - including preconfigured cabinets - racks, cable management and accessories, power distribution and infrastructure management. Siemon also provides comprehensive data centre design services, with a global team of dedicated experts ready to guide you through the process of selecting, designing and deploying the business-critical cabling infrastructure upon which your entire data centre will rely.

WWW.SIEMON.COM

WWW.FOREHAND.NL

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

Brancheverenigingen | Rashid Niamat

Andrew van der Haar directeur van Fiber Carrier Association:

Regionale kennis beter benutten door samenwerking Sinds een paar maanden is Nederland een brancheorganisatie rijker: de Fiber Carrier Association. Volgens de website heeft de FCA als missie “onafhankelijke carriers in Nederland een platform te bieden en de onderlinge samenwerking daartussen te bevorderen”, zoals de vereniging zich presenteert op haar website. “Je ziet in het hele land veel glasvezel initiatieven met een lokaal karakter. Regionale vraagbundeling om zo wijken en bedrijfsterreinen te ontsluiten lijkt te werken, maar elk project volgt een eigen koers”, vertelt directeur Andrew van der Haar. “Wat we zien is dat bij de bedrijfsaansluitingen je de situatie tegenkomt dat het kantoor in Groningen op glasvezel zit via een lokale aanbieder uit het Noorden, maar dat voor de vestiging elders in het land dat niet via dezelfde partij mogelijk is. Die locatie kiest dan weer voor een eigen regionale aanbieder. Daar is in principe niets mis mee, maar bij het onderling koppelen van de vestigingen, lopen zowel eindgebruikers als netwerkbedrijven tegen allerlei issues aan. Dat is een van de hoofdredenen waarom de FCA er is gekomen. Via deze stichting kunnen regionale partijen de samenwerking verbeteren en dat is iets waar alle gebruikers van profiteren.” Als we denken aan glasvezel, dan staan nationale en internationale carriers snel op het netvlies.“Ook die partijen kunnen lid van de stichting worden, maar of ze daar gebruik van gaan maken kunnen we nog niet zeggen. Deels hebben zij natuurlijk belangen die net anders kunnen zijn en ook andere manieren om de standpunten te uiten.”

Spreekbuis naar de politiek Naast een platform voor samenwerking ziet FCA ook een rol om als spreekbuis naar de politiek te fungeren. “Neem als voorbeeld de wet op de inlichtingen en veiligheidsdiensten (WIV). www.fibercarriers.nl

Dat is voor onze deelnemers een issue en dat laten we Den Haag echt weten. En zo zijn er nog meer voorbeelden van onderwerpen waar FCA namens de deelnemers het gesprek met de politiek aan zal gaan.“

Regionaal De FCA kent zijn oorsprong in regionale aanbieders, het is daarom logisch dat we gesprekken met provincies en gemeentebesturen aangaan. Dat sluit naadloos aan op onze maatschappelijke rol; regionale aanbieders willen namelijk dat het goed gaat met de regio’s. Dat zeggen ze niet alleen vanwege de eigen omzet en marktaandeel. Het heeft ook te maken met de wens en de kwaliteit van de dienstverlening te verbeteren, zodat bedrijven nog beter gebruik kunnen maken van alle mogelijke diensten. Regionale aanbieders beschikken stuk voor stuk over nuttige kennis en via FCA kunnen we dat beter met elkaar, maar ook met afnemers en politiek delen. Als voorbeeld noem ik de ontsluiting van de buitengebieden. Den Haag heeft dat vraagstuk overgeheveld naar de provincies en die weer deels naar de gemeentes. Je kunt je afvragen of daar de soms geuite wens van maximale snelheid voor verglazing wel voldoende rekening houdt met de vraag.”

is niet alleen financieel onrealistisch, het gaat vooral voorbij aan de vraag. Echt niet iedereen wil nu of op afzienbare termijn glas tot in het kantoor of de woonkamer. Wij pleiten er voor dat vraag de uitrol en ingezette techniek moet bepalen. Dat kan dus betekenen dat afgeleidde technieken zoals vectoring en straalverbindingen door gebruikers de specifiek gewenste connectiviteit is. En ook op dat punt geldt weer: onze deelnemers beschikken over veel kennis, door FCA kunnen we die beter benutten.”

‘ De vraag moet de uitrol en ingezette techniek bepalen’

Glasvezel “FCA is van mening dat glas uiteindelijk de meest gebruikte techniek zal worden, maar we moeten er voor waken het overal in hoog tempo aan te leggen. Dat info@fibercarriers.nl

038 750 1920 27

datacenter & cloud dossie r 201 6 | chan n e lco n n ec t

Brancheverenigingen | Rashid Niamat

Nederland vormt in Europese context een buitenbeentje

Belangenbehartigers in de datacenter- en hostingsector Het Nederlandse IT-landschap anno 2016 is op het eerste gezicht dezelfde lappendeken als tijdens de vorige editie van het Datacenter & Cloud Dossier. Bedrijven groot en klein groeperen zich rond, voor buitenstaanders lastig te bevatten, themaâ&#x20AC;&#x2122;s of bedrijfskenmerken als omvang. Omvang is daarbij een betrekkelijk begrip in de IT en steeds vaker ook daarbuiten.

Dit laatste kwam tijdens de interviews voor deze uitgave ook diverse keren naar voren. Een eenpitter die tonnen omzet op jaarbasis genereert komt tegenwoordig echt voor en hostingbedrijven met meerdere honderden medewerkers lijken wel de spreekwoordelijke speld in de hooiberg. De enorme verschillen bij zowel aanbieders als gebruikers van datacenter- en hostingservices hebben dan hun weerslag in de organisaties die zeggen op te komen voor de belangen van de partijen aan de aanbodzijde. Het veld dat zij vertegenwoordigen is zo diffuus dat een one-size-fits-all oplossing,

De aanbodzijde is zo diffuus dat een one-size-fits-all oplossing niet aan de orde kan zijn de basis waarop in het verleden de producten bedrijfschappen functioneerden, niet aan de orde kan zijn. Het ontbreken van enige wettelijke of andere plicht zich aan te sluiten bij een koepel versterkt dat beeld verder. 28

Buitenbeentje Nederland vormt daarmee ondertussen in de Europese context wel een buitenbeentje. Voor bijna elk type ondernemer in de datacenter- of hostingwereld en voor de directe leveranciers is er wel een organisatie die voor de belangen opkomt. Sinds de laatste editie van het Datacenter & Cloud Dossier is het aantal zelfs nog verder toegenomen. Of dat een goede dan wel slechte ontwikkeling is, is lastig te beoordelen. In ieder geval is er nog steeds een grote groep ondernemers die zich nadrukke-

lijk verre houdt van de bestaande organisaties. Maar niet uit te sluiten is dat enkelen daarvan de krachten bundelen door weer een nieuwe koepel te vormen. Voor wie op zoek is naar bijvoorbeeld een gesprekspartner of een overzicht van de omvang van de markt is er dus waarschijnlijk geen ultieme allesomvattende kennisbron. Zelfs het KvK register vertoont wat dat betreft opvallende hiaten. Maar geen nood. Nederland ICT en de FCA die elders in deze uitgave staan zijn evenzo goed bereikbaar als de volgende vier organisaties.

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

1. Stichting Digitale Infrastructuur Nederland

2. DHPA

DINL vertegenwoordigt van de partijen die de faciliteiten voor de digitale economie leveren: datacenters, hostingpartijen, Internet Service Providers, AMS-IX en SURFnet. De organisatie zet Nederland als internationaal digitaal knooppunt op de kaart, maakt overheden, bedrijven en burgers wegwijs in de digitale economie en laat zien wat de kansen zijn om de positie van de derde mainport te versterken. Op moment van schrijven zijn 9 organisaties deelnemer van DINL.

Een samenwerking van marktleidende hosting- en cloud providers en marktleidende leveranciers. De Stichting DHPA vertegenwoordigt een sector die in de afgelopen decennia is uitgegroeid tot een factor die van belang is voor de gehele economie. De Nederlandse online sector is ĂŠĂŠn van de grootste ter wereld en faciliteert meer dan 20 procent van de gehele e-commerce omzet in Europa. Met het hanteren van kernwaarden als professionaliteit, kwaliteit en transparantie dragen DHPA deelnemers bij aan het vertrouwen in de online industrie. Op moment van schrijven maken 30 organisaties deel uit van DHPA.

Contactgegevens: Overgoo 13 2260 AG Leidschendam 070 762 1070 info@dinl.nl

Contactgegevens: Overgoo 13 2260 AG Leidschendam 070 762 1070 info@dhpa.nl

3. DDA

4. ISP Connect

De Dutch Datacenter Association verbindt de marktleidende datacenters in Nederland met als missie het versterken van de economische groei en het profileren van datacenters in de samenleving. Op moment van schrijven vormen 30 organisaties de DDA.

De vereniging ISP Connect tenslotte is de oudste van de genoemde organisaties en heeft als doel het collectief behartigen en vertegenwoordigen van belangen van bedrijven in en direct gelieerd aan de Internet Service Provider sector en alles wat hiertoe bevorderlijk kan zijn in de breedste zin van het woord. Op moment van schrijven kent de vereniging ruim 75 leden.

Contactgegevens: Abcouderstraatweg 46 1105 AA Amsterdam 020 303 7860 info@dutchdatacenters.nl

Contactgegevens: Nevelgaarde 40 3436 ZZ Nieuwegein 020 261 0019 info@ispconnect.nl 29

datacenter & cloud dossie r 201 6 | chan n e lco n n ec t

Fysieke infrastructuur

INFRASTRUCTUUR

Betronics

www.betronic.nl Nederland

Ergotron Europe

www.ergotron.com

Nederland

Flowmon Networks

www.invea.com

Nederland

Honeywell Intermec Technologies

www.intermec.com

Nederland

IT Creation

www.itcreation.nl

Nederland

NCR Nederland

www.ncr.com

Nederland

Neways Electronics International

www.neways.nl

Nederland

Visolity

www.visolity.nl Nederland

VLOEREN EN WANDEN

Alteco Europe

www.alteco.nl

Nederland

PBS Holland

www.pbsholland.com

Nederland

Remtech Nederland

www.remtech.nl

Nederland

Troax

www.troax.nl Nederland

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

Fysieke infrastructuur

KABELS & CONNECTOREN

Anixter Nederland

www.anixter.com

CommScope

www.commscope.com Nederland

Compose Network Connections

www.compose.nl

Nederland

Corning, Amsterdam

www.corning.com

Nederland

Corning, Bladel

www.corning.com

Nederland

Datwyler Kabel+Systeme

www.daetwyler-cables.com

Nederland

Electronics & Telematics

www.etconnect.com

Nederland

Fluke Networks Nederland

www.fluke.com

Nederland

Forehand Netwerken

www.forehand.nl

Nederland

Harting

www.hartingbv.nl Nederland

HellermannTyton

www.hellermanntyton.nl Nederland

InfraTEL

www.infratel.nl Nederland

Kannegieter Electronica

www.kannegieter.nl

Molex

www.molexpn.com Nederland

Nexans-NCS

www.nexans.com Nederland

Reichle & De-Massari Nederland

www.rdm.com

STbenelux

www.stbenelux.nl Nederland

Transcom Nederland

www.transcom.nl

Nederland

Twentsche Kabelfabriek

www.tkf.nl

Nederland

Voltec

www.voltec.nl Nederland

Panduit Benelux

www.panduit.com

Zebracom

www.zebracom.com BelgiĂŤ

Rosenberger-OSI

www.rosenberger-osi.com Duitsland

Siemon

www.siemon.com/nl/

Staat je bedrijf niet in het overzicht, stuur dan een mail naar info@channelconnect.nl

Nederland

BelgiĂŤ

Verenigd Koninkrijk

datacenter & cloud dossie r 201 6 | chan n e lco n n ec t

Fysieke infrastructuur

KABEL EN GLASVEZEL LEVERANCIERS

Breedband Arnhem

www.breedbandarnhem.nl

Nederland

Breedband Deurne

www.breedbandhelmond.nl

Nederland

Breedband Gemert

www.breedbandhelmond.nl

Nederland

Breedband Helmond

www.breedbandhelmond.nl

Nederland

Breedband In Bedrijf

www.breedbandinbedrijf.nl

Nederland

Breedband Laarbeek

www.breedbandhelmond.nl

Nederland

Breedband Nederland

www.breedbandnederland.nl

Nederland

Breedband Regio Eindhoven

www.breedbandeindhoven.nl

Nederland

Breedband Tilburg

www.breedbandtilburg.nl

Nederland

Brightfiber

www.brightfiber.nl Nederland

BT Nederland

www.globalservices.bt.com

Nederland

CAIW Diensten

www.caiway.nl/site/

Nederland

CIF

www.cif-glasvezel.nl Nederland

Cogas Energie

www.cogas.nl

Nederland

Cogent Communications

www.cogentco.com

Nederland

COLT Telecom Nederland

www.colt.net

Nederland

Community Network Noord Nederland (CNG) www.communitynetwork.nl

Nederland

Coรถperatie Glasvezelcompagnie Nuenen

www.glasvezelcooperatie.nl

Nederland

Coรถperatie HSLnet

www.hslnet.nl

Nederland

EuNetworks, Digital Realty

www.eunetworks.com

Nederland

Eurofiber Nederland

www.eurofiber.com

Nederland

Eurofiber/UNET

www.unet.nl Nederland

Fiber Noord

www.fibernoord.com

ForeFreedom

www.forefreedom.nl Nederland

Glasnet Buren

www.glasnetburen.nl

Nederland

Glasnet Heusden

www.glasnetheusden.nl

Nederland

Glasnet Oostplaat

www.glasnetoostplaat.nl

Nederland

Glasnet Tiel

www.glasnettiel.nl

Nederland

Glasnet Veghel

www.glasnetveghel.nl

Nederland

Glasnet Zoetermeer

www.glasnetzoetermeer.nl

Nederland

Glasvezel Eindhoven

www.glasvezeleindhoven.nl

Nederland

Glazen-Maas / OBR

www.glazen-maas.nl

Nederland

GVH Connect

www.gvh-connect.nl

Nederland

Interoute Managed Services Netherlands

www.interoute.nl

Nederland

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

Fysieke infrastructuur

KABEL EN GLASVEZEL LEVERANCIERS

Kabel Noord

www.kabelnoord.nl

Nederland

KPN

www.kpn.com Nederland

Level3 communications

www.level3.com

Nederland

Lijbrandt Telecom

www.lijbrandt-telecom.nl

Nederland

Nederland BreedbandLand (NBL)

www.nederlandbreedbandland.nl

Nederland

Orange Business Services

www.orange-ftgroup.com

Nederland

ParkNed

www.parkned.nl Nederland

Reggefiber ttH

www.reggefiber.nl

Nederland

Relined Fiber Network

www.relined.nl

Nederland

Schiphol Telematics

www.st.nl

Nederland

Stichting Breedband Delft

www.breedbanddelft.nl

Nederland

Stichting Breedband In Bedrijf

www.breedbandinbedrijf.nl

Nederland

Stichting Cai Harderwijk

www.caiharderwijk.nl

Nederland

Stichting Glaslokaal

www.glaslokaal.nl

Nederland

Stichting Glasvezel Dombosch

www.glasvezeldombosch.nl

Nederland

Stichting Kabelnet Veendam

www.kabelnetveendam.nl

Nederland

Stichting Kabeltelevisie Pijnacker

www.kabeltvpijnacker.nl

Nederland

Stichting Regionale Kabeltelevisie Midden-Holland / Rekam www.rekamverbindt.nl

Nederland

Tele2 Nederland

www.tele2.nl

Nederland

TeleMANN

www.telemann.nl Nederland

Teleplaza

www.teleplaza.nl Nederland

T-Mobile Nederland

www.t-mobile.nl

Nederland

TReNT Glasvezel

www.trentglasvezel.nl

Nederland

Verizon Business

www.verizonenterprise.com

Nederland

ViaGlas

www.viaglas.nl Nederland

Viatel Nederland

www.viatel-telefoonservice.nl

Vitrumnet Stichting Breedband Drechtsteden www.vitrumnet.nl

Nederland Nederland

Vodafone

www.vodafone.nl Nederland

Zayo

www.zayo.com Nederland

ZeelandNet Zakelijk

www.zeelandnet.nl/zakelijk/

Ziggo

www.ziggo.nl Nederland

Staat je bedrijf niet in het overzicht, stuur dan een mail naar info@channelconnect.nl

Nederland

datacenter & cloud dossie r 201 6 | chan n e lco n n ec t

Fysieke infrastructuur | Michiel van Blommestein

Gerald Berg, Sales & Marketing Process Manager bij Rosenberger OSI:

‘Ook fibre luistert steeds nauwer’ In de markt voor bekabeling gaan de ontwikkelingen erg hard. Dat moet ook wel. Applicaties eisen niet alleen meer data om goed te functioneren, maar ook moet die data van hogere kwaliteit zijn dan voorheen. De aanwas van real-time applicaties heeft immers de tolerantie voor signaalverlies flink onder druk gezet. De specialisten van Rosenberger OSI blijven daarom actief nadenken over nieuwe standaarden en technologieën. Want nieuwe technologie biedt welkome nieuwe mogelijkheden, maar brengt óók nieuwe uitdagingen met zich mee.

Het is in datacenterland zo eenvoudig. Als een server niet meer voldoet, dan vervang je die gewoon. Applicaties kun je updaten en zelfs de rekendichtheid is altijd wel te verhogen door nieuwe koelmethodes in gebruik te nemen. Maar het helemaal opnieuw moeten aanleg-

gen van de bekabeling is niet zo eenvoudig. Vooral bij oudere datacenters kan dat soms een uitdaging zijn. “Niemand dacht enkele jaren geleden aan het schoonmaken van connectoren of het accuraat meten van afstanden”, zegt Gerald Berg, Sales & Marketing Process

Manager bij de Duitse connectiviteitsleverancier Rosenberger OSI. “Dat kleine beetje signaalverlies was immers niet erg. Maar dit wordt nu juist belangrijker.”

Signalen en afstanden Berg legt uit dat het loss budget, het geschatte prestatieverlies van een fiberkabel, steeds minder wordt. “Niet zo lang geleden hadden we voor Ethernet Fibre Channel een loss budget van bijna 4dB. Nu is dat minder dan 2dB, en dat maakt een enorm verschil.” Om de connectiviteit op niveau te houden, moet je daarom componenten hebben met een hoge precisiegraad, zo zegt Berg. “Anders kom je snel in de problemen, zoals prestatieverlies door de hogere demping, of zelfs signaalverlies omdat je niet alleen rekening dient te houden met het loss budget, maar ook met de afstanden die signalen kunnen afleggen.”

‘ MTP is niet langer alleen beschikbaar met twaalf vezels, maar met vierentwintig of zelfs meer’ 34

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

Voor nieuwe datacenters is het een eenvoudige kwestie van het meteen betrekken van de bekabelingsafstanden bij het ontwerp. Voor bestaande datacenters ligt dat lastiger. “Het hangt af van de bestaande infrastructuur en of de meest geavanceerde fiber wordt gebruikt of dat er nog oudere bekabeling in gebruik is”, zegt Berg. “In dat laatste geval kun je proberen om de kabels te vervangen door de allernieuwste technologie. Maar als je al de meest geavanceerde fiber hebt geïnstalleerd en de afstanden zijn te lang, dan moet het datacenter worden heringericht. De actieve componenten moeten anders worden georganiseerd.”

Wirwar van connectoren Om aan de behoefte van constante modernisatie te voldoen, zet Rosenberger OSI sterk in op het op de markt brengen van nieuwe standaarden en connectoren. “Je ziet duidelijk een concentratie van data op een kleinere oppervlakte”, zegt Berg. “De kwaliteit en nauwkeurigheid van het materiaal wordt wel eens vergeten.” Waar vijftien jaar terug de markt volgens Berg was verzadigd met een wirwar van connectoren en kabelstandaarden, is deze nu redelijk geconsolideerd. “Dat is ook dankzij de verschillende standaardisatiecomités en de Europese en Internationale standaarden die zijn gedefinieerd”, zegt Berg. “De focus ligt nu op de LC- en MTP-connectoren. Dat is de standaard. Door de opkomst van applicaties voor terra-optics en de protocollen in het achterhoofd, komen er meer high-density-connectoren beschikbaar. MTP is niet langer meer alleen beschikbaar met twaalf vezels, maar met vierentwintig of zelfs meer.” Rosenberger OSI behoort altijd tot een van de eerste leveranciers die nieuwe kabeltechnologie voor datacenters introduceert. Ze hebben bijvoorbeeld 40 www.rosenberger-osi.com

en 100 GBE-applicaties voor datacenters, evenals 16 en 32 Gb Fibrechannel. Rosenberger OSI werkt ook samen met US Conec, een van de grootste fabrikanten van connectoren in de wereld. Samen zetten ze Prism MT en MXC op de markt.

de distributeur, terwijl het in Frankrijk de distributeurs én installateurs zijn die het primaire klantcontact onderhouden. In Nederland werken we vooral via de integrators. Dus de route naar de markt is per land anders.”

Nederland loopt voorop

Maar, zo waarschuwt Berg, het einddoel is overal hetzelfde. Nederlandse datacenters zijn weliswaar niet huiverig om nieuwe technologieën uit te proberen, maar andere Europese markten staan zeker niet stil. “Het is een beetje een cliché om Duitsland conservatief

Nederland is van nature een land van ‘early adopters’, zo beaamt ook Berg, maar toch is Rosenberger OSI redelijk kieskeurig bij de keuze voor partners. “We zien graag expertise in verschillende disciplines van de technologie”, aldus

‘ Niet zo lang geleden hadden we voor Ethernet Fibre Channel een loss budget van bijna 4dB. Nu is dat minder dan 2dB’ te noemen”, zegt hij. “Banken, verzekeraars, overheden en andere klanten hebben binnen Europa dezelfde behoeften. Ze moeten blijven investeren in nieuwe actieve apparatuur om niet achter te blijven. Dus ik denk niet dat er voor de applicaties veel verschil is tussen Nederland en Duitsland.” Hij trekt een parallel met een andere markt. “Het lijkt bij datacenters een beetje op de softwaremarkt. Je hebt een bepaalde lifecycle, en daarna wordt de applicatie niet langer ondersteund. Hetzelfde heb je met actieve apparatuur van de hardwarefabrikant, zodat klanten na een bepaalde periode wel moeten investeren. Als de economische situatie tegen zit, dan proberen ze de investering uit te stellen. Maar uiteindelijk kunnen ze niet anders.”

Berg. “Hun positie in de markt is ook belangrijk, dus hun klantbasis en contacten, en natuurlijk moet de filosofie aansluiten op de onze. Dat betekent ten eerste dat hun technologische aanpak aansluit op de onze, en dat ze op dezelfde manier kijken naar de toegevoegde waarde die we leveren.” Omdat het om de nieuwste technologieën gaat, organiseert Rosenberger OSI twee intensieve trainingen per jaar voor partners. “En als er iets nieuws op de markt komt, communiceren we dat direct.” Hij merkt op dat het contact richting de eindklant per Europese markt flink kan verschillen. “In Duitsland hebben we als leverancier meer direct contact met de eindklant”, vertelt hij. “In Italië en Groot-Brittannië draait het allemaal om ab.vingerling@rosenberger-osi.de

0252 625 311 35

datacenter & cloud dossie r 201 6 | chan n e lco n n ec t

Fysieke infrastructuur | Redactie

Hosting providers besparen energie en kosten met Immersed Computing

Asperitas ontwikkelt de modulaire AIC24 unit Een forse energiebesparing en tegelijkertijd de hoogst mogelijke beschikbaarheid én een vergroting van de capaciteit? Door het verbeteren en slimmer toepassen van bestaande technieken? Daar moet Datacenter & Cloud Dossier meer van weten. Wij spraken met Rolf Brink en Markus Mandemaker, founding partners van Asperitas, het bedrijf achter de AIC24.

De datacentersector heeft de laatste jaren hard gewerkt om zijn energieverbruik terug te brengen. Met grote inspanning en investeringen is in Nederland een PUE van 1,3 gemeengoed aan het worden. Maar nog steeds ligt er een forse uitdaging voor de sector om het energiegebruik verder terug te brengen. Niet alleen vanuit ‘groene’ doelstellingen, maar ook omdat een lager energieverbruik een fikse kostenbesparing kan opleveren. “Er is al zoveel

Het goedkoopste datacenter is datgene wat je niet hoeft te bouwen

gedaan door de sector, om nu nog verder te kunnen komen is een andere blik van hosting providers op hun datacenter nodig”, aldus Rolf Brink. “En dat is wat Asperitas heeft gedaan. We hebben gekeken waar het energieverbruik zit en hoe dat op een realistische wijze teruggebracht kan worden. Daarvoor hebben 36

we vanuit de technologie van Immersed Computing de AIC24 ontwikkeld.”

Reeks van besparingen Want wat Brink en Mandemaker zagen, was tweeledig: ten eerste dat het gebruik van lucht voor de koeling van racks en van servers een buitengewoon inefficiënte methode was. En ten tweede dat op de kosten voor de infrastructuur en backupsystemen grote besparingen mogelijk zijn door het gebruik van Immersed Computing. En dat levert een reeks van besparingen op, vertelt Markus Mandemaker: “Immersed Computing maakt gebruik van olie om servers te koelen. En dat zorgt voor hosting providers voor een dubbele energie besparing. Er is zowel minder energie nodig voor de IT als voor de koelinstallaties. Doordat er geen fans meer nodig zijn voor de IT en omdat vloeistofkoeling vele malen efficiënter is dan lucht. Wij zien dat er daarmee een besparing van wel 45 procent op het totale energieverbruik mogelijk is.” Daarnaast is er veel minder infrastructuur nodig bij Immersed Computing, bijvoorbeeld geen verhoogde vloeren, ventilatie of airconditioning. UPS- en koelingssystemen kunnen worden beperkt of bestaande systemen kunnen meer IT faciliteren. Doordat de warmtecapaciteit van vloeistof veel hoger is

dan lucht, kan de IT-dichtheid flink omhoog en is er veel minder ruimte nodig. “In een bestaand datacenter kom je dan uiteindelijk uit op vijf keer zoveel IT per vierkante meter”, aldus Mandemaker. Dat betekent dat je een nieuw datacenter niet eens hoeft te bouwen. Een goedkoper datacenter bestaat niet.

Hogere continuïteit “En dat zijn nog niet eens alle voordelen”, vervolgt Brink enthousiast. “Immersed Computing zorgt ook nog eens voor een veel hogere continuïteit van de IT. De olie werkt namelijk als een beschermende laag om de elektronische componenten. Doordat er geen bewegende delen zijn en de olie langzaam circuleert, degradeert deze niet en komt er geen zuurstof meer bij de componenten. Dat betekent dat er geen corrosie kan optreden. Door de veel hogere warmtecapaciteit beschermt olie tegen thermische schokken en oververhitting. Daarbij vermindert het gebruik van olie de mogelijkheid voor vonkoverslag tussen elektronische componenten en hebben vibraties en stof geen invloed meer op de IT.” Hoewel vloeistofkoeling al veel gebruikt wordt voor High Performance Computing en voor supercomputers, is het nog betrekkelijk uitzonderlijk in het grootste deel van de datacentersector. Met zoveel voordelen rijst de vraag waarom het

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

Ervaar het zelf in het Asperitas Technology Center

Rolf Brink (l.) en Markus Mandemaker.

niet al veel meer wordt toegepast door hosting providers. “Daarover kunnen we kort zijn”, aldus Mandemaker, “tot nu toe was er geen realistische, schone en bruikbare oplossing beschikbaar. Maar met de introductie van de AIC24 komt daar verandering in.

Betrouwbaar Asperitas’ AIC24 is de eerste module gebaseerd op de Immersed Computing technologie die beschikbaar komt. Een modulaire, autonome, plug-and-play unit, die tot 48 servers kan bevatten en standaard servermoederborden ondersteunt. De AIC24 bestaat uit een module waarin servers en netwerkapparatuur verticaal zijn geplaatst. Het bassin is gevuld met paraffineolie van medicinale kwaliteit. De ‘Convection Drive’ circuleert de olie door de module zonder bewegende onderdelen. De AIC24 is modulair en kan als enkele module geplaatst worden of als onderdeel van een grotere array. “De basis van deze technologie is niet nieuw, maar we hebben wel alles helemaal herontwikkeld met bruikbaarheid en werkbaarheid in een schoon datacenter als grootste vereiste”, vertelt Brink. Voor die ontwikkeling heeft Asperitas samengewerkt met belangrijke asperitas.com

partners. Mandemaker: “Hoewel Rolf en ik samen zo’n vijf decennia ervaring hebben in de IT, is voor zo’n ontwikkeling specifieke kennis nodig. We hebben inmiddels dan ook een netwerk van kennis om ons heen verzameld. Daarin zit onder andere professor Jon Summers van de University of Leeds, een absolute specialist op het gebied van vloeistofkoeling. Voor de engineering werken we met ADSE, een grote naam in luchten ruimtevaart en mobiliteit. De geïntegreerde PDU’s zijn speciaal voor ons ontwikkeld door Schleifenbauer en we hebben een proefopstelling staan bij het Vienna Scientific Cluster. En zo zijn er nog meer. Allemaal betrokken partners, zorgvuldig door ons geselecteerd met maar één doel: een betrouwbaar, realistisch en effectief product ontwikkelen.”

houden ons scherp en helpen ons met de ontwikkeling van het best mogelijke product. Dus iedereen die geïnteresseerd is in Immersed Computing en de AIC24, kan komen kijken in Haarlem.” Zien is geloven, en daar kunnen we in het geval van de AIC24 ook nog horen aan toevoegen. Want tijdens het bezoek van Datacenter & Cloud Dossier aan het Asperitas Technology Center valt ons nog een voordeel op: de overweldigende stilte van de servers, door de afwezigheid van ventilatoren.

Come and See Om iedereen de AIC24 te kunnen laten ervaren, heeft Asperitas het Technology Center opgezet waar geïnteresseerden de module aan het werk kunnen zien. “We presenteren daar de module en merken keer op keer hoe enthousiast iedereen wordt als ze de AIC24 daadwerkelijk zien. Mensen hebben veel vragen, die we overigens graag beantwoorden”, benadrukt Brink. “Natuurlijk zijn daar ook kritische vragen bij, maar juist die

webcontact@asperitas.com

088 960 0000

@AsperitasIC 37

Global Power Technologies levert oplossingen voor hedendaags energiebeheer Data Centers Industrie Ziekenhuizen Gebouwen

Maatwerk Rapportage • Universiteiten, ziekenhuizen, warenhuizen, woontorens, grote kantoorgebouwen, etc • Volg maandverbruik per huurder, afdeling of gebruiker • Biedt webgebaseerde, direct opvraagbare data aan de eindgebruiker • Biedt maatwerk rapportage van energieverbruik en mogelijkheden tot verschuiven van energieverbruik

Meer informatie en contact:

• Generator testrapporten t.b.v. JCI compliance

+31 (0)348 74 88 55 info@gptbv.nl

www.gptllc.com

T +31 (0)348 748 855 E info@stbenelux.nl

T +31 (0)348 420 540 E info@ei-woerden.nl

Specialist in paneelbouw en besturingstechnieken

Betrouwbare en kwalitatief hoogwaardige tailor-made systemen voor een probleemloze electriciteitsvoorziening.      

Engineering Schakel- en Verdeelinrichtingen Noodstroom Besturingstechnieken Besturingspanelen Bedieningspanelen Service en Onderhoud

www.elektro-internationaal.nl

STBenelux is uw allround specialist in het - adviseren - leveren en - implementeren van maatwerk railkokersystemen in gebouwen en industriële locaties. Vraag naar de mogelijkheden!

www.stbenelux.nl

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

Fysieke infrastructuur | Bram Dons

All Connect Systems biedt snellere service voor datacenter

Data Center Serviceability Het streven van elke datacenter manager is om zijn computersystemen honderd procent en 24x7 in de lucht te houden. Dit uiteraard tegen zo min mogelijk kosten voor onderhoud. Om de beschikbaarheid te vergroten zijn er talrijke componenten in de computerarchitectuur dubbel uitgevoerd. Daarmee wordt een zogenoemd single point of failure (SPOF) voorkomen. Wanneer een kritieke component moet worden vervangen, dan is het noodzaak om dit met zo min mogelijke downtime te kunnen uitvoeren zonder dat andere componenten daarbij in de weg zitten.

Een van die kritieke componenten is de Power Distribution Unit (PDU), die zich in elk systeemrack bevindt. Het datacenter rack dat de firma All Connect Systems op de markt brengt is zo ontworpen dat de PDU niet in de weg zit van andere in het rack aanwezige apparatuur (routers, switches en servers). Hierdoor wordt het voor de service engineer gemakkelijker om de server te onderhouden en onderdelen te vervangen zonder eerst de PDU geheel te moeten bouwen, zoals dat nu in de meeste andere gevallen noodzakelijk is. Dit scheelt downtime en kosten voor onderhoud. ACS Connect Configurator

www.allconnectsystems.nl

Kritieke glasvezelcomponenten

Met de ACS Configurator kan men zelf code naar een universele SFP downloaden en programmeren

Elk device dat verbonden is met een glasvezelnetwerk (storage of netwerk) bezit een Small Form-Factor Pluggable (SFP) device. Deze zijn in verschillende soorten voor koper- en glasvezelnetwerk beschikbaar; ze dienen om een elektrisch signaal om te zetten in een lichtsignaal. Het lastige is dat elke leverancier zijn eigen SFP’s heeft waarop zijn firmware in EEPROM van de SFP is geïnstalleerd. Bij vervanging dient bij elk afzonderlijke leverancier te worden aangeklopt voor een snelle levering van het kritieke onderdeel. Dit heeft downtime en kosten als gevolg.

ACS Configurator

Kortere downtime

De firma All Connect Systems biedt nu een ACS Configurator, waarmee men zelf de code van de betreffende SFP naar een universele SFP kan downloaden en programmeren. Deze ACS Configurator is compatibel met SFP, XFP, SFP+, QSFP+, SFP28, QSFP28, GVB, GVB, CFP2 en CFP4 transceivers voor vrijwel elke router, switch en SANhardware die op de markt is. Het stelt de servicetechnicus in staat om snel pluggable transceivers te configureren en te installeren.

De Configurator biedt drie snelle toegangspoorten voor SFP, XFP, SFP+ en QSFP+ optische transceivers. Het enige wat de technicus hoeft te doen is de stekker in de ACS Connect Configurator van een standaard PC, Mac of laptop USB-poort te steken, waarnaar de code naar de SFP kan worden gedownload en geprogrammeerd; de USB-poort voorziet ook de power voor de ACS Connect Configurator. Deze servicemethode scheelt ongeveer 35 procent op de kostprijs van de reguliere SFP’s en leidt tot kortere downtime, omdat het onderdeel snel kan worden vervangen.

ronald@allconnectsystems.nl

030 305 0335 39

SPIE MISSION CRITICAL - DATACENTERS

WERKEN IN EEN KRITISCHE OMGEVING IS ONZE EXPERTISE. Wie klaar wil zijn voor de toekomst bouwt vandaag al aan de wereld van morgen. In die overtuiging ontwerpt, realiseert, implementeert en beheert SPIE datacenters, ICT-ruimten & communicatie infrastructuren.

SPIE, een gezamenlijke ambitie De Brauwweg 74 - 82 NL-3125 AE Schiedam Tel 010 - 409 04 00 www.spie-nl.com

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

Fysieke beveiliging en gebouwbeheer

SECURITY CAMERAâ&#x20AC;&#x2122;S

Axis Communications

www.axis.com

Nederland

Bosch Security Systems

www.boschsecurity.com

Nederland

Cameramanager.Com

www.cameramanager.com Nederland

Hikvision Europe

www.hikvision.com

Nederland

Honeywell Security Group

www.security.honeywell.com/nl

Nederland

Kats Techniek

www.katstechniek.nl

Nederland

Keyprocessor

www.keyprocessor.com/nl Nederland

Mextal

www.mextal.nl Nederland

R & R Electronics Group

www.rrdata.nl

Siqura

www.siqura.com Nederland

TB Techniek

www.tb-techniek.nl

Nederland

Van Hout Elektro-Service

www.vanhoutelektro.nl

Nederland

Staat je bedrijf niet in het overzicht, stuur dan een mail naar info@channelconnect.nl

Nederland

datacenter & cloud dossie r 201 6 | chan n e lco n n ec t

Fysieke beveiliging en gebouwbeheer | Dirkjan van Ittersum

Fysieke beveiliging moet van topniveau zijn

In vijf stappen naar een veilig datacenter Het bouwen van een datacenter is een klus voor specialisten. Niet alleen de technologische infrastructuur vergt veel van het ontwerp. Ook zaken als brandveiligheid, toegangscontrole en stroomvoorziening moeten op topniveau staan. Nederland staat bekend als datacenterland. De cijfers maken het duidelijk: ons land telt ruim 200 datacenters, goed voor een oppervlakte van ruim 250.000 vierkante meter. Samen met Londen, Frankfurt en Parijs is Amsterdam het belangrijkste knooppunt van Europa. Maar liefst een derde van alle Europese datacentra is in ons land gevestigd, zo blijkt uit cijfers van de Dutch Data Center Association.

Internationale bezoekers De populariteit van de hoofdstad is mede te danken aan de centrale ligging. Met Schiphol in de buurt is het goed bereikbaar voor internationale bezoekers. Bovendien is er dankzij de Amsterdam Internet Exchange altijd sprake van een snelle verbinding. Door deze gunstige randvoorwaarden kiezen veel grote bedrijven ons land uit om hun datacenters te bouwen. Door de groei van cloud com-

zijn en ga zo maar door. Toch moet ook de klantvriendelijkheid in orde zijn. Hieronder de vijf belangrijkste voorwaarden om dat te bereiken.

Voorwaarde 1: Toegangscontrole Een hacker kan op twee manieren een datacenter binnendringen. Hij kan zich via internet toegang verschaffen, maar hij kan ook persoonlijk langsgaan. Een

Stroomstoringen zorgen voor boze klanten en winkelend publiek dat niet kan afrekenen puting ligt het voor de hand dat de toename van het aantal datacenters doorgaat. Zo lag in het laatste kwartaal van 2015 de Nederlandse datacentercapaciteit 13 procent hoger dan het jaar ervoor. Klanten stellen steeds hogere eisen aan datacenters. Ze moeten goed zijn dichtgetimmerd. Er mogen geen onbevoegden in, de brandveiligheid moet op orde zijn, er mag geen stroomuitval mogelijk 42

strikte beveiliging van het gebouw is dan ook essentieel. Een belangrijk onderdeel daarvan is toegangscontrole. Slechts een kleine groep heeft volledige toegang tot het gebouw, bijvoorbeeld geautoriseerde klanten of medewerkers. Bezoekers mogen alleen binnentreden onder begeleiding. In een klantvriendelijk datacenter moeten geautoriseerde klanten zich relatief gemakkelijk kunnen bewegen. Een gebouw vol moeilijk te

openen deuren is een continue ergernis. Daar komt een slim systeem voor toegangscontrole bij kijken. Sommige delen van het gebouw zijn bereikbaar met een pasje. Voor extra veiligheid kan worden gekozen voor biometrische controle. Zo wordt er gecheckt of echt de juiste persoon toegang wil krijgen. Denk aan een vingerafdruklezer of irisscanner. Verder zijn er systemen die voorkomen dat iemand de deur open laat staan. Ook bestaan er controlemechanismen die voorkomen dat iemand ongeautoriseerd meeloopt met een geautoriseerd persoon.

Voorwaarde 2: Inbraakbeveiliging Om ongenode gasten buiten te houden is verder inbraakbeveiliging en videobewaking noodzakelijk. De beelden die cameraâ&#x20AC;&#x2122;s rond het gebouw maken, behoren voor langere tijd te worden opgeslagen. Bij inbraakbeveiliging bestaan vier risicoklassen, variĂŤrend van BORG 1 tot BORG 4. Om aan de hoogste klasse 4 te voldoen moeten veel beveiligingsmaatregelingen worden genomen. Dat kunnen organisatorische zijn (toegangspasjes), bouwkundige (hang en sluitwerk) of elektronische maatregelen (alarmsysteem).

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

Een gebouw vol moeilijk te openen deuren is een continue ergernis Een onafhankelijk bedrijf beoordeelt de inbraakbeveiliging en deelt het BORGcertificaat uit. Mocht zich toch een incident voordoen, dan moet het beveiligingssysteem automatisch alarm slaan. Dit systeem neemt direct maatregelen, zoals het inschakelen van de bewaking of politie. Ook belangrijk: wanneer geautoriseerde klanten of personeel hun apparatuur willen meenemen, moet hierop een controle plaatsvinden. Zo voorkom je dat iemand er met de server van de buren vandoor gaat.

Voorwaarde 3: Brandveiligheid Een goed beveiligd datacenter moet ook aandacht besteden aan brandveiligheid. Dat systeem dient in eerste instantie te zijn gericht op brandpreventie, want zelfs een klein vuurtje kan voor veel problemen zorgen. Het vinden van geschikte branddetectoren is een lastige klus. Traditionele brandmelders voldoen niet vanwege de specifieke omstandigheden in een datacenter. Door de extreme koeling en snelle luchtverversing werkt de detectie van een rookmelder niet goed. Dit heeft te maken met het koelsysteem dat rook flink verdund. Om brand toch op tijd te ontdek-

ken kan een speciaal aspiratiedetectiesysteem worden gebruikt. Dat neemt continu monsters van de lucht. Zodra dit systeem vuur ontdekt, wordt de airconditioning uitgezet. Na een tweede controle start het blussen met gassen die niet schadelijk zijn voor het milieu. Ze moeten ook schade aan apparatuur voorkomen.

de apparatuur en verkeerde (achteraf) aangelegde kabels kunnen zorgen voor brandgevaar. Ook belangrijk: de meeste datacenters beschikken over verhoogde vloeren om daaronder kabels en koeling weg te werken. Omdat de apparatuur steeds zwaarder wordt, is het belangrijk deze extra stevig uit te voeren.

Voorwaarde 4: Stroomuitval De vraag naar stroom in een datacenter is groot. Als de stroom stokt is dat ernstig. Het zorgt voor duimendraaiende medewerkers, boze klanten en winkelend publiek dat niet kan afrekenen. Veel schade dus. Om dergelijke rampspoed te voorkomen behoort een datacenter zijn stroomvoorziening op zijn minst dubbel uit te voeren. Als de ene stroomleveranciers geen elektra levert, is de ander er nog. Voor noodgevallen is er de UPS power supply. Dit systeem kan korte uitval opvangen. Is er sprake van een langere uitval dan is een noodstroomaggregaat onontbeerlijk.

Voorwaarde 5: Flexibiliteit Een datacenter is geen statisch geheel. In de loop der tijd zal er waarschijnlijk meer of andere apparatuur komen te staan. Om het risico te verkleinen van teleurgestelde klanten die hun apparatuur niet gemakkelijk kwijt kunnen, is het belangrijk vooraf na te denken over de infrastructuur. Flexibiliteit is hier het toverwoord. Het gebouw moet zo zijn ingericht dat aanpassingen mogelijk zijn. Denk aan het toevoegen van extra koeling of het trekken van nieuwe kabels. Als hiervoor geen plek aanwezig is kan dat leiden tot gevaarlijke situaties. Zo is een gebrek aan koeling slecht voor

Dijkbewaking

Omdat Nederland voor een belangrijk deel onder water ligt, lopen datacenters in ons land extra kans op waterschade door overstromingen. Vooral Amerikaanse bedrijven vinden datacenters beneden zeeniveau een eng idee. Onderzoek door ISPam toonde aan dat tweederde van de datacenters onder NAP ligt. Sommige datacenters nemen onorthodoxe maatregelen. Zo zette Equinix zijn datacenter op het Science Park in Amsterdam op palen zodat de apparatuur droog blijft mocht de dijkbewaking falen.

Backups

Ondanks alle voorzorgsmaatregelen kan het noodlot toeslaan. Het belang van een backup is moeilijk te onderschatten. Naast on-premise oplossingen, is het zaak om ook off-premise backups te maken. Traditioneel werd bij langdurige bewaarperiodes gekozen voor tape, maar steeds vaker is cloudopslag hiervoor een alternatief. Verder is redundantie essentieel bij het maken van een backup.

Ultieme beveiliging voor uw datacenter.

System Integrator voor: - Toegangscontrole - Camerabewaking - Inbraaksignalering - Geïntegreerde systemen - Onderhoud en service

Nederland is een primair vestigingsland voor grote datacenters. Shield Beveiligingstechniek biedt al meer dan een decennium beveiligingsoplossingen die meegroeien met de snelle groei van uw datacenter. Wij kenmerken ons door: ✓ 15 jaar ervaring met grote high-risk systeemintegraties ✓ Systeemontwerp, implementatie en onderhoud van meerdere zeer grote internationale datacenters ✓ Gebruik te maken van de meest innovatieve en wereldwijd erkende beveiligingstechnologieën van Honeywell Bent u benieuwd naar de mogelijkheden voor uw locatie? Wij adviseren u graag tijdens een kennismakingsgesprek.

Shield Beveiligingstechniek Dorpsstraat 756, 1566 ES, Assendelft  075 – 792 00 10  www.shield.nu

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

Fysieke beveiliging en gebouwbeheer | Michiel van Blommestein

Slimme cameratoepassing van Axis Communications

Volledig geautomatiseerde beveiliging bij BIT Al tien jaar lang maakt colocatie-leverancier en ISP BIT gebruik van Axis-camera’s voor de beveiliging van zijn datacenters. Hiervoor werd de beveiligingsprocedure geautomatiseerd, kentekenplaatherkenning geïmplementeerd op basis van de AXIS Q1765-LE en de beveiligingsoplossing volledig met de ICT geïntegreerd. Zoals bij vrijwel iedere groeiende leverancier van colocatie, internet-verbindingen, managed hosting en outsourcing moet de capaciteit bij BIT uit Ede altijd worden uitgebreid. Het bijplaatsen van meer camera’s ligt voor de hand, maar BIT zag het ook als een uitgelezen kans zijn surveillance-omgeving te moderniseren. “Toen wij tien jaar geleden op deze locatie begonnen, wilden we direct zelfstandige toegang tot het datacenter mogelijk maken”, zegt Teun Vink, Security Manager bij BIT. “Voor die tijd moesten medewerkers klanten begeleiden. Vooral ‘s nachts kostte dat veel geld. Bovendien werd de nachtrust van de BIT-medewerkers dusdanig verstoord, dat ze daar overdag op het werk last van hadden.”

datacenter zijn sindsdien steeds meer camera’s geplaatst.” Sinds een half jaar is de kentekenplaatherkenning toegevoegd, samen met acht extra camera’s.

Kentekenplaatherkenning

heeft aangemeld. De camera zoomt automatisch in als iemand zich bij het toegangshek meldt, zodat een medewerker van BIT deze kan identificeren. En binnen wordt automatisch een foto van de klant genomen.

Bij de bouw, tien jaar terug, zijn meteen vijftig IP-camera’s in gebruik genomen. “Dat was voor ons een noodzakelijk onderdeel van die zelfstandige toegang”, zegt Vink. “Bij alle uitbreidingen van het

Het resultaat is een volledig geautomatiseerde omgeving. Vier Axis-camera’s lezen bij de toegangshekken van het BIT-terrein de kentekenplaat van bezoekende auto’s. Overige hoog hangende op pre-sets aangestuurde camera’s controleren of een klant zich op de portal

‘ De nachtrust van de BIT-medewerkers werd dusdanig verstoord, dat ze daar overdag op het werk last van hadden’

Weg met het bliepertje Dit volledige camerasysteem is geïntegreerd met het centrale IT-systeem van BIT. “We hebben een portal gebouwd waarop klanten kunnen inloggen wanneer ze aanwezig denken te zijn”, zegt Vink. “De inschakelbewaking doen we met ons eigen monitoringsysteem. De rest is aan de klant, die zich op het aangegeven tijdstip bij de poort kan melden.” Voorheen ging dat, zoals Vink het noemt, via een ‘bliepertje’ of pasje langs een paal. “Een kenteken kun je namaken of manipuleren”, merkt Vink op. “We www.axis.com/nl

vroegen ons af hoe we dat makkelijker konden maken, zonder in te boeten aan veiligheid. Ook hier bood het camerasysteem, en de kentekenplaatherkenning in het bijzonder, uitkomst. De camera’s die op de kentekenplaat zijn gericht, werken direct samen met de camera’s die zien wat er op en om het terrein gebeurt. Slimmigheidjes in het systeem houden bij of de auto buiten of binnen is. In het laatste geval kan een ander met dezelfde kentekenplaat niet

edwin.roobol@axis.com

op het terrein komen”, verzekert Vink. De methode waarmee je controleert of alle camera’s werken, is volgens Vink essentieel. “Dat geldt ook voor de Wet bescherming persoonsgegevens”, zegt hij. “We mogen opnames niet te lang bewaren. Dankzij de camera-managementsoftware AXIS Camera Station worden ze automatisch opgeruimd.” Ook meldt het systeem proactief dat een camera inactief of gemanipuleerd is. “Alles zien we in onze eigen workflow”, zegt Vink. “Ons beveiligingssysteem is nu helemaal geautomatiseerd. Er komt geen mensenhand meer aan te pas, ondanks de circa duizend gebruikers.”

010 750 46 00

@Axis_NL 45

datacenter & cloud dossie r 201 6 | chan n e lco n n ec t

Distributeurs datacenter- & cloudproducten cloudproducten

DISTRIBUTEUR

WEBSITE

Abraxax BV www.abraxax.com Aliter Networks BV www.aliternetworks.nl ALSO Nederland www.also.nl Alturna Networks NV www.alturnanetworks.com America Direct BV www.america-direct.nl Amitron BV www.amitron.nl Anixter Nederland www.anixter.nl API Nederland BV www.apibv.nl Arrow ECS Nederland www.arrowecs.nl Arrow OCS Nederland www.ocseu.arrow.com Avnet Technology Solutions BV www.avnet.com/ts/nl Big Technology Nederland www.bigtec.com BlackIP BV www.blackip.nl Business Generating Software BV www.bgsoftware.nl Comstor Nederland nl.comstor.com Comtek Communications BV www.comtek.nl Contec BV www.contec.nl Copaco Nederland www.copaco.com Crayon Nederland BV www.crayon.com CS Hardware BV www.cshardware.nl Datop BV www.datop.com Dekkers Intermediar BV www.d-i.nl Digital Data Communications Nederland BV www.digital-data.nl DSD Europe www.dsdeurope.com Dupaco Distribution BV www.dupaco.nl Easy Hardware Trading BV www.easyhardwaretrading.com EET Europarts BV www.eeteuroparts.nl Electronics & Telematics BV www.etconnect.com EtherConnect BV www.etherconnect.com European Hardware Solutions BV www.ehsbv.com Exclusive Networks Nederland BV www.exclusive-networks.nl Exertis GO Connect Nederland www.exertisgoconnect.nl Forehand Netwerken BV www.forehand.nl Global Hardware Solutions - GHS BV www.globalhardwaresolutions.com Gold IP BV www.gold-ip.nl Hammer Nederland BV www.hammerplc.com Holland Hardware BV www.hollandhardware.com Host Access Solutions BV www.hostaccess.nl Infotune VOF www.infotune.nl InfraTEL BV www.infratel.nl Ingram Micro Nederland BV www.ingrammicro.nl Ingram Micro Nederland BV, divisie Advanced Solutions www.ingrammicro.nl

SOORT

VAD Broker Broadliner Broker VAD Specialist VAD Broadliner VAD Specialist VAD VAD VAD VAD VAD Specialist VAD Broadliner Specialist Broadliner Specialist VAD Specialist Specialist VAD Trader Broadliner Specialist VAD Trader VAD VAD Specialist Broker Specialist VAD Broker VAD Broadliner Specialist Broadliner VAD

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

MERKEN

AKCP, Neverfail, Open-E, Solarwinds, Vision Solutions Cisco Acer, Microsoft, Netgear, Nomadesk Brocade (Foundry Networks), Cisco, Extreme Networks, Juniper Networks APC by Schneider Electric, Cisco, HP Enterprise, Microsoft, Veritas Technologies Commvault, EMC, ExaGrid Systems, Veeam, Zscaler Allied Telesis, Avaya, Corning, HP Enterprise Networking, Nokia Networks (Alcatel-Lucent) Fujitsu Technology Solutions, Infortrend, Microsoft, Supermicro, Tandberg Data by Sphere 3D IBM Softlayer, Oracle, Pivot3, Riverbed, Simplivity Acer, ASUS, Intel, Open-E, Supermicro Cisco, EMC, IBM, NetApp, RSA (EMC Group) Arista Networks, AVI Networks, Nutanix, Rubrik, VMTurbo Barracuda Networks, Comodo, Eagle Eyes Networks, Exinda Networks, Stormshield Embotics, Hermes SoftLab, NetScout Systems, Savision, Veeam Cisco, NetApp (FlexPod), Panduit, Purple, VMware Cisco, Extreme Networks, HP Enterprise, Juniper Networks Ocedo Dell Technologies, EMC, HP Enterprise, Lenovo, Microsoft Citrix, Microsoft, Oracle, Veeam, VMware APC by Schneider Electric, Cisco, HP Enterprise, Lenovo, Microsoft EcoLAN, Effekta, LogiLink, PatchSee BMC, Labtech Software, Matrix42, Softinventive Lab Equip, LevelOne, LogiLink, Triton Microsoft, MMSoft (Pulseway) Dell Software, MicroFocus, Red Hat, RES Software, Unitrends Cisco, EMC, HP Enterprise Networking, IBM, Juniper Networks Dell Software, Dell Technologies, Fujitsu Technology Solutions, HP Enterprise, Lenovo Hirose, Leviton, Nexans-NCS, Raritan, Senko Advanced Components Alvarion, Fortinet (Meru Networks), Microwave Networks, Motorola Mobility Cisco, HP Enterprise, HP Inc., IBM Aerohive Networks, Imperva, Netskope, Tuffin, Xirrus Huawei, Infovista (Ipanema Technologies), Sonus, ZyXEL Cisco, Dell Technologies, R&M, Rittal, Siemon Avaya, Cisco, HP Enterprise Networking, Huawei, Juniper Networks Leviton, Netgear, Panduit, Raytec, Socomec DataCore, Intel, Mellanox Technologies, Quanta, Quantum Arista Networks, Brocade, Cisco, Juniper Networks, Oracle Ericom Software Altaro, Cisco, HP Enterprise, RoutIT Belden, DÃ¤twyler Cables, Fibrefab, Optronics, Tyco (ADC Krone) Cisco, Fujitsu Technology Solutions, HP Enterprise, Lenovo, Microsoft APC by Schneider Electric, Cisco, HP Enterprise Networking, Veritas Technologies

Staat je bedrijf niet in het overzicht, stuur dan een mail naar info@channelconnect.nl

datacenter & cloud dossie r 201 6 | chan n e lco n n ec t

Distributeurs datacenter- & cloudproducten cloudproducten

DISTRIBUTEUR

WEBSITE

SOORT

Interparts Computer Products BV Intronics BV Iodis BV IT Hardware and Software Nederland IT Orbit BV Kannegieter Electronica BV Kappa Data Nederland BV Lifeboat Distribution Europe NCS International BV Netways Europe BV Network Republic EMEA BV Nextel BV Portland Europe Prianto Benelux BV Pronovus BV PTP IT Distribution BV Raxco Software Real Solutions Haarlem BV SaaSForce Technologies BV SCOS Software BV Secomp Nederland ServerDirect NV Service Parts International BV Siewert & Kau Benelux BV Smith & Associates Europe BV SMT Simple Management Technologies BV Solar Nederland BV TD Azlan Nederland Tech Data Nederland BV TechAccess BV Technische Unie BV Temco Computers BV Travion IT Distribution BV UBM Nederland Valadis BV Vesper Technologies Nederland Westcon UC&C Wortmann-Terra Computers BV XCES BV Xeptor IT Distribution Zero Down Time Zycko Benelux BV

www.interparts.nl www.intronics.nl www.iodis.nl www.ithsltd.com www.itorbit.com www.kannegieter.nl www.kappadata.eu www.lifeboatdistribution.eu www.ncs.nl www.netwayseurope.com www.networkrepublic.com www.nextel.nl www.portland.nl www.prianto.nl www.pronovus.nl www.ptpit.nl www.raxco.nl www.rshaarlem.com www.saasforce.nl www.scos.nl www.secomp.nl www.serverdirect.eu www.serviceparts.nl www.siewert-kau.com www.smithweb.com www.smtware.com www.solarnederland.nl www.azlan.nl www.techdata.nl www.techaccess.nl www.technischeunie.com www.temco.nl www.travion.com www.ubm-global.eu www.valadis.nl www.vespertec.com nl.ucc.westcon.com www.wortmann.de www.xces.nl www.xeptor.com www.zerodowntime.ws www.zycko.nl

VAD Specialist VAD Trader Specialist Specialist VAD VAD Specialist VAD Trader VAD VAD VAD VAD Specialist VAD Specialist VAD VAD Specialist Specialist Specialist Broadliner Specialist Specialist Specialist VAD Broadliner VAD Specialist Broadliner VAD Specialist VAD Broker VAD Specialist Specialist VAD VAD VAD

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

MERKEN

Attachmate, Draytek, HP Enterprise, IBM, Ultrabac ACT, Adder Technology, Eminent, Minkels, Opticis 10zig, Fusion-io a Sandisk company, Pivot3 (NexGen Storage), Teradici, VDI-Appliance APC by Schneider Electric, Avaya, Cisco, HP Enterprise, Juniper Networks Avaya, Cisco, HP Enterprise, IBM, Juniper Networks AT Telecom, Brand-Rex, Corning, Eaton, Minkels Allied Telesis, Delta Electronics, KEMP Technologies Altima Technologies, Arxscan, Nakivo, Netfort, SolarWinds Avago Storage by LSI, boXXed, Mellanox, Open-E, Supermicro FiberZone Networks, MRV, Opticonnect Cisco, Dell Technologies, HP Enterprise, Juniper Networks, Supermicro Nokia Networks (Alcatel-Lucent) Acronis, Altaro, Egenera, IPSwitch, Parallels (2X Software), Atlantis Computing, AutonoWare, Embotics, FSLogix, STEALTHbits Technologies Appriver, Atlantis Computing, Simplivity APC by Schneider Electric, Cisco, HP Enterprise Networking, Juniper Networks, Microsoft Cortex IT, Raxco Software, Sios Technology, SolarWinds (Dameware Development), Stratus (Marathon Technologies) APC by Schneider Electric, Infortrend, QSAN CloudPlaza, Nomadesk, Veeam Convirture, Riverbed, SevOne, Verax Allied Telesis, APC by Schneider Electric, D-Link, Roline Cisco, HP Enterprise Networking, Open-E, Supermicro, Uniserver Cisco, Dell Technologies, HP Enterprise, IBM, Lenovo Acer, Dell Technologies, HP Enterprise Networking, Synology, Thecus Cisco, HP Enterprise, Juniper Networks AppDynamics, CA Technologies, ExtraHop Networks, Splunk Avaya, Bintec Elmeg, Cisco, Draytek, Siemens Cisco, HP Enterprise, IBM, Oracle, VMware Fujitsu Technology Solutions, Lenovo, Microsoft, Netgear, Veritas Technologies Brocade, Fortinet, HP Enterprise Networking, Huawei, Juniper Networks ABB, AMP, Draka, Eaton, Nexans-NCS Engenius, Microsoft, PowerWalker, Raidon, Supermicro APC by Schneider Electric, Edge-Core, HP Enterprise, IBM, Juniper Networks AdRem Software Engenius, Eaton, KEMP Technologies, QNAP, ZyXEL Cisco, Dell Software, HP Enterprise Networking, Oracle, QCT APC by Schneider Electric, Avaya, Extreme Networks, Oracle (Acme Packet), Sonus CA Technologies, Microsoft, Stratus, Tandberg Data by Sphere 3D, Terra Cisco, DataON, HP Enterprise, HP Enterprise Networking, NetApp APC by Schneider Electric, Cisco, Dell Technologies, HP Enterprise, Microsoft Scriptlogic, Stratus Huawei, IBM (Storwise), Infortrend, Riverbed, Talari Networks

Staat je bedrijf niet in het overzicht, stuur dan een mail naar info@channelconnect.nl

datacenter & cloud dossie r 201 6 | chan n e lco n n ec t

Distributeur | Pim Hilferink

Harold Bax en Hermen Vorstenbosch van Copaco:

Het nieuwe 2tCloud Support Center is als een pitbox in de Formule 1 Datacenters en cloud: iedereen heeft er wel iets over gehoord en het aanbod is breed en divers, zowel in omvang als kwaliteit en complexiteit. Distributeur Copaco was in 2011 een van de pioniers in Nederland op het gebied van de distributie van clouddiensten. Het eigen 2tCloud platform is de basis van waaruit sindsdien één succesvolle positie in de markt is opgebouwd en waarmee ruim zevenhonderd channel partners een groter of kleiner deel van hun cloud-omzet realiseren.

“Deze vooruitstrevende rol willen we natuurlijk graag behouden”, zegt Harold Bax, Director Business Development bij Copaco. “We denken dat we ons kunnen onderscheiden door te blijven innoveren en te focussen op kwaliteit, in de breedte en in de diepte.”

Pitstop “Om die reden hebben we per 1 augustus ons Network Operations Center (NOC) & Cloud Support Center geopend, van waaruit vijftien kennisspecialisten onze partners ondersteunen bij het succesvol leveren van clouddiensten en zorgen voor optimale klanttevredenheid”, vertelt Hermen Vorstenbosch, Service Delivery Manager en verantwoordelijk voor het NOC. “Het NOC & Support Center is onderdeel van ons project ‘Pitstop’. Dit project is zo genoemd omdat er veel overeenkomsten zijn met de Formule 1. Ons 2tCloud Service Delivery Platform en de clouddiensten die we via dit platform leveren kun je vergelijken met een Formule 1-auto; de partners zijn de coureurs en ons NOC & Support Center is de pitbox. Hier staat een team paraat 50

met de juiste kennis en middelen om ervoor te zorgen dat de coureurs na een pitstop zo snel mogelijk weer ‘het circuit’ op kunnen om de race te winnen.”

Support is de nieuwe sales Naarmate het voor een eindklant steeds makkelijker wordt om clouddiensten te gebruiken, wordt het aan de achterkant steeds complexer.

aansluiten om een kwalitatief en succesvol eindresultaat neer te zetten”, vult Bax aan. “Support biedt nieuwe verkoopkansen. Het aantal contactmomenten met de klant ligt bij een supportafdeling over het algemeen hoger dan bij een verkoopafdeling. Het antwoord op een supportvraag is niet altijd van technische aard, maar kan ook opgesloten liggen in een aanvullende dienst of product. Onze ‘pitcrew’ helpt

‘ Naarmate het makkelijker wordt om clouddiensten te gebruiken, wordt het aan de achterkant complexer’ Het beantwoorden van technische en functionele vragen vergt dan ook steeds diepgaandere kennis. “Net zoals in een pitbox moet ook binnen 2tCloud alles perfect op elkaar

partners om supportvragen snel en adequaat te beantwoorden of te vertalen naar de juiste oplossing. Zo helpen wij partners ook de vertrouwenspositie bij hun eindklanten te versterken.”

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

Excelleren in serviceverlening Om die kwaliteitsgerichte support op de juiste wijze in te vullen, zijn wij extra selectief bij de keuze van onze medewerkers. Vorstenbosch: “Naast technische vakkennis moeten zij ook beschikken over communicatieve en commerciële vaardigheden. Het is onze doelstelling om te excelleren in serviceverlening. Dat betekent dat onze supportmedewerkers moeten denken vanuit het perspectief van de klant en er samen met de partner voor moeten zorgen dat de optimale klanttevredenheid ook wordt gerealiseerd.” “Wij zorgen er op onze beurt voor dat alle contractuele afspraken en processen aan de achterkant, met onze leveranciers, geborgd zijn”, zegt Bax. “Dat wordt des te belangrijker naarmate ons portfolio breder wordt en er ook meer support nodig is. Vooral als men diensten van verschillende leveranciers

met elkaar gaat combineren. Partners kunnen dan voor al hun vragen bij één ‘pitbox’ stoppen om zo snel mogelijk weer het circuit op te kunnen.”

Bootcamps en hands-on sessies Het 2tCloud Service Delivery Platform is speciaal ingericht voor het IT-kanaal en maakt het channel partners zo eenvoudig mogelijk om complete cloudoplossingen aan klanten te leveren, te beheren en te factureren. “Onze doelstelling is om partners in staat te stellen om zoveel mogelijk diensten te leveren aan hun eindklaten, door deze te combinere tot end-to-end cloudoplossingen. Zo kunnen partners meer toegevoegde waarde leveren, versterken ze de band met hun klanten en halen ze ook de maximale waarde uit hun klanten”, aldus Bax.

durende uitbreiding van ons portfolio bieden wij, naast de 2tCloud partnerportal, ook technische en commerciële bootcamps en hands-on sessies. Hier kunnen partners alles leren over de oplossingen die wij leveren. Waar nodig kan ons Professional Services Team partners op weg helpen door hen te ondersteunen met technical consultancy, installatie-, implementatie- en migratiewerkzaamheden.”

“Om onze partners te informeren over de snelle ontwikkelingen en voort51

Meer communicatie met het ICT channel? Sellair ondersteunt als uitgever en contentproducent vendoren en distributeurs met effectieve en doelgerichte (multi-channel) marketingcommunicatie naar businesspartners in de ICT- en Telecombranche op basis van (een selectie uit) de meest complete database in de markt. ChannelConnect garandeert het grootste bereik in het ICT-kanaal: online en met diverse printuitgaven Nummer 6/7 | december 2015 | ChannelConnect is een uitgave van Sellair

Connect

HET KENNISPLATFORM VOOR IT-BUSINESS PARTNERS

Covergentie

Kay Reijnen & Robbert Heemskerk Motto Communications | 10

64 Thema

82 Op de koffie

14 Distributeur aan het woord

IoT: goudmijn of gouden bergen?

Diane Sestig, Dupaco

Peter Jansen, Tech Data

EXCLUSIEF

ChannelConnect verschijnt acht keer per jaar in een oplage van 10.000 stuks www.channelconnect.nl Vier specials als naslagwerken in een oplage van 10.000 stuks

◼ CLOUD SECURITY ◼ SECURITY APPLIANCES

2016

UITGEBREIDE INFORMATIE OVER DE ICT & TELECOM DISTRIBUTEURS IN NEDERLAND EN BELGIË

◼ SECURITY SOFTWARE Aangeboden door:

DOSSIER DOSSIER Andere dossiers DOSSIER DOSSIER DOSSIER DISTRIBUTEURS

DATACENTER & CLOUD

VoIP en UC&C

◼ BEDRIJFSPROFIELEN ◼ ADRESSEN ◼ CONTACTEN ◼ SPECIALISTEN ◼ DIENSTEN

Aangeboden door:

Andere dossiers SECURITY

DATACENTER & CLOUD

DOSSIER

2016

UITGEBREIDE INFORMATIE OVER (COLOCATIE) DATACENTERS EN INFRASTRUCTUUR TOELEVERANCIERS

◼ BEDRIJFSPROFIELEN ◼ ADRESSEN ◼ CONTACTEN ◼ SPECIALISTEN

April 2016 | Het VoIP en UC&C Dossier 2016 is een uitgave van Sellair

◼ MOBILITY & SECURITY

ICT & Telecom

Juni 2016 | Het Datacenter Dossier 2016 is een uitgave van Sellair

UITGEBREID OVERZICHT SECURITYPRODUCTEN EN -DIENSTEN VOOR DE ICT-PROFESSIONAL

September 2016 | Het Distributeurs Dossier 2016 is een uitgave van Sellair

Oktober 2016 | Het Security Dossier 2016 is een uitgave van Sellair

2016

VoIP en UC&C

DOSSIER

2016

UITGEBREID OVERZICHT VOIP EN UC&C PRODUCTEN EN DIENSTEN VOOR DE ICT-PROFESSIONAL

◼ DIENSTEN

DOSSIER VoIP en UC&C

DOSSIER DOSSIER DOSSIER

Aangeboden door:

Andere dossiers SECURITY

VoIP en UC&C

DOSSIER DOSSIER

◼ BEDRIJFSPROFIELEN ◼ ADRESSEN ◼ CONTACTEN ◼ SPECIALISTEN ◼ DIENSTEN

DOSSIER DOSSIER DISTRIBUTEURS

Aangeboden door:

Andere dossiers SECURITY

DATACENTER & CLOUD

DOSSIER DOSSIER

DOSSIER DOSSIER DISTRIBUTEURS

www.datacenterdossier.nl www.distributeursdossier.nl www.security-dossier.nl www.voipdossier.nl

De grootste Hosting en ISP community website van Nederland www.isptoday.nl B2B kennisplatform voor online marketing, gericht op MKB, ondernemers, managers en zelfstandige professionals www.xperwise.nl Conceptontwikkeling en organisatie van o.a. incentives, relatiedagen, vip arrangementen, partner events, productpresentatie en beurzen. Met ruime ervaring in de ICT www.events2be.com

Neem contact op 035 642 3000 Arendstraat 41 | 1223 RE Hilversum Postbus 145 | 1400 AC Bussum 035 642 3000 | info@sellair.nl

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

Distributeur | Pim Hilferink

‘ Wij helpen onze partners bij het winnen van een race’

Hermen Vorstenbosch (l) en Harold Bax (r)

Een greep uit het portfolio van 2tCloud Back-up & Disaster Recovery Online back-up voor het (automatisch) versleuteld opslaan van bestanden in de cloud. Diensten: Acronis, IASO en Veeam Desktop Online Online werkplekken niet langer gebonden aan een fysieke werkplek. Data en applicaties zijn altijd en overal beschikbaar. Diensten: Citrix en Workspace 365 Domeinregistratie Eenvoudige registratie van domeinnamen of verhuizing van een andere provider naar 2tCloud. Alle veelvoorkomende extensies zijn beschikbaar.

en filesharing. Diensten: Nomadesk, Sharepoint Services en OneDrive for Business Microsoft CSP: Office 356 en Azure Via het Microsoft Cloud Solution Provider (CSP)-programma zijn diverse Microsoft clouddiensten beschikbaar tegen zeer flexibele en gunstige voorwaarden. Diensten: Office 365, Exchange, Sharepoint, Skype for Business, OneDrive for Business, MS Intune, Enterprise Mobility Suite, MS Azure, MS Project, MS Dynamics CRM, Yammer en Visio

E-mail Overal en altijd toegang tot e-mail. Diensten: Hosted Exchange en Qmail

Music Sfeer- en achtergrondmuziek is ook voor bedrijven en instellingen van belang. 2tCloud biedt online muziekdiensten voor de zakelijke markt. Dienst: 2tTune

Filesharing Onbezorgd opslaan en delen van bedrijfskritische informatie in de cloud met beveiligde cloud storage

Security De cloud brengt beveiligingsrisico’s met zich mee. Dankzij security software is veilig en onbezorgd werken

www.copaco.com

2tcloud@copaco.com

040 230 6340

in de cloud mogelijk. Dienst: F-Secure SSL Certificaten SSL-certificaten op websites of servers tonen bezoekers dat hun identiteit gecontroleerd en gevalideerd is. Vertrouwen bij bezoekers leidt bij o.a. webshops tot meer verkeer en transacties. Dienst: SSL Store Virtual Servers & Datacenter Dankzij servervirtualisatie vermindert de afhankelijkheid van fysieke machines en wordt de beschikbaarheid en flexibiliteit van IT-systemen gewaarborgd. Diensten: Windows Azure Pack en Parallels Webhosting Diverse varianten van webhosting, waarin uitstekende performance, redundantie en een goede prijs gecombineerd worden. Dienst: Linux Next Generation Webhosting @copaconederland 53

datac enter & cloud dossie r 201 6 | chan n e lco n n ec t

Distributeur | Redactie

Forehand

Flexibiliteit en stabiliteit in uw datacenter Forehand is uitgegroeid tot een van de meest toonaangevende distributeurs van Nederland en sinds kort ook in België. Met een duidelijke, doelgerichte strategie kiest deze Rotterdamse organisatie voor een langdurige samenwerking met een, met zorg geselecteerd, aantal vaste partners. Waarin marktleider Siemon een belangrijke rol vervuld.

In de kwart eeuw dat Forehand bestaat, is zij uitgegroeid van een ‘distribiteur in netwerkbekabeling’ tot een totaaldistribiteur voor alles dat met datacommunicatie te maken heeft. Wij willen onze klanten een totaalpakket kunnen bieden. Denk hierin, naast netwerkbekabeling ook aan actieve componenten, kasten, koelingen, behuizingen, corridors, meetapparatuur, intelligente producten en conversietechnieken, aldus René Vrij, directeur bij Forehand. En daarin spelen datacenters vanzelfsprekend een cruciale rol. Omdat steeds meer MER’s en SER’s omgevingen qua opzet ook op datacenters lijken, voeren wij als datacenterspecialist, grote projecten uit op het gebied van netwerkbekabelingen en complete datacenterinrichting. Denk hierbij aan de zorgsector, overheid, educatie en finance, waar de behoefte aan dataopslag groeit. Stabiliteit en flexibiliteit zijn twee kernwaarden die onlosmakelijk verbonden zijn met onze organisatie. Kennis speelt hierin een cruciale rol. Kennis van de markt en de klant. Kennis is macht en die kennis willen we overbrengen op alle betrokken partijen. Dat betekent dat wij praten met eindgebruikers, waarbij wij hen vanuit onze kennis, ervaring en referenties kunnen overtuigen van de juiste keuze voor hun datacenter. Tevens ondersteunen wij adviesbureaus 54

bij het opstellen van programma van eisen en sytem integrators die het uiteindelijk implementeren en installeren. De nauwe samenwerking met onze partners blijft een belangrijk onderdeel van onze activiteiten. Op het gebied van datacenters is vooral Siemon een perfecte aanvulling voor Forehand. Het is een vooraanstaande fabrikant die wereldwijd zijn diensten levert, zoals Global Project Services en Datacenter Design Services.

In een steeds veranderende markt blijft onze focus op ontwikkeling Datacenter Design Service Deze service waarbij we in samenspraak met de eindgebruiker tot een compleet datacenter design komen, begint met een Site Survey gevolgd door diverse analyses en het in kaart brengen van de gehele installatie. De wensen van de eindgebruiker worden in kaart gebracht op basis van onze expertise met een model in 2D of 3D en

eventueel aangevuld met thermische analyses. Ook hieruit blijkt dat de kracht van Forehand en Siemon voortkomt door samenwerken. De lokale contacten, kennis van de markt, de projecten en hoe verschillende technieken het best samen kunnen komen waarmee Forehand zich onderscheidt, kunnen pas tot hun recht komen als Siemon zich op oplossingen blijft focussen en internationale ervaring blijft delen. Samen blijven we verder kijken dan alleen bekabeling. De inrichting van de ruimte, de behoefte aan kasten, koeling, corridors, eventuele systeemvloeren, kabelloop en managementpanelen; alles wordt meegenomen in ons ontwerp. Het bij elkaar brengen van partijen om een groter geheel te vormen, is en blijft hierin ons uitgangspunt.

Low-loss Op dit moment constateren wij dat veel datacenterontwerpers nog steeds de focus hebben op 10Gb Ethernet voor de backbone tussen de switches. Hierbij wordt dan over het algemeen gerekend met een optisch budget voor multimode van 2.6 dB conform de IEEE 10GBaseSR standaard. Echter, door de mogelijkheid voor migratie naar 40GB of zelfs 100 Gb Ethernet, krijgen we te maken met aanzienlijk strengere performance eisen. Bij gebruik van een 100GBaseSR4 channel, is voor multimode OM4

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

het maximale verlies vastgesteld op 1.5 dB. Productkeuze bij een installatie is essentieel voor flexibiliteit bij toekomstige veranderingen. Forehand legt de nadruk op ontwikkeling en techniek. Bijvoorbeeld de noodzaak voor low-loss fiber in moderne datacenters. Om te voorkomen dat een migratietraject niet meer voldoet aan de eisen is het noodzakelijk dat de juiste keuze gemaakt wordt als het gaat om kabellengte, aantal overgangen en het optisch budget, pleit Forehand voor low-loss MTP trunkkabels.

What about Cat8? In een steeds veranderende markt blijft onze focus op ontwikkeling. Een belangrijk vraagstuk binnen de datacenters, is of de apparatuur in de toekomst louter met glasvezel verbonden zal worden. Volgens Forehand blijft koper voorlopig een belangrijke rol vervullen en zij

De nauwe samenwerking met onze partners blijft een belangrijk onderdeel van onze activiteiten ANSI EIA/TIA heeft inmiddels de Catergorie 8 geratificeerd en tevens beperkt tot een maximale lengte van 30 meter bij toepassing van een IEEE P802.3bg 25G/40GBASE-T applicatie. Of dit voldoende is voor de moderne datacenter zal in de toekomst moeten blijken. De ISO/IEC11801 heeft de parameter voor Categorie 8, Class II (draft N2483) opgesteld. Waarbij de frequentie is vastgesteld op 2Ghz voor de bekabeling, connectoren en patchcords. René Vrij: “Onafhankelijk onderzoek door Intertek heeft aangetoond dat de Siemon Categorie 7ᴀ Tera connector, in combinatie met de nieuwe Catergorie 8.2 bekabeling en hybride patchcord Tera-RJ45, niet alleen voldoet, maar ook voldoende headroom biedt op de gevraagde draft parameters. De Categorie 7 Tera connector is hiermee aantoonbaar geschikt voor het transport van de 10Gb overschrijdende datasnelheden. Inachtnemende dat er door de ISO/ IEC onderzocht wordt of 40Gbase-T zou kunnen werken op een Categorie 7 netwerk, zouden we kunnen constateren, dat het gebruik van koper als transportmedium zeker nog niet is verdreven door glasvezel.“

René Vrij

www.forehand.nl

zullen hier meer over toelichten tijdens het IT Room Infra event dat in november plaats gaat vinden. Vanuit de standaardcomites wordt hard gewerkt aan steeds snellere verbindingen en is het naast 25Gb en 40Gb Ethernet wellicht in de toekomst ook mogelijk om 50Gb, 100Gb of 200Gb via koper te transporteren. De

info@forehand.nl

010 240 4121

@ForehandBV 55

DD_2016_Werktekening.indd 55

03-10-16 16:09

datacenter & cloud dossie r 201 6 | chan n e lco n n ec t

Distributeur | Michiel van Blommestein

Managing Director Marc Swolfs van Intronics:

Waar een kabel niet slechts een kabel is Intronics is in 35 jaar uitgegroeid tot een fabrikant en distributeur voor connectiviteit op maat. Ook datacenterconnectiviteit maakt deel uit van het grote portfolio. Belangrijke pijlers zijn beschikbaarheid, stabiliteit en maatwerk, zo vertelt Marc Swolfs, Managing Director bij het bedrijf. Wie connectiviteit bestelt bij Intronics, kan dat helemaal krijgen zoals hij dat wil. Uit het brede standaardassortiment, of op maat. “Dan moet je denken aan precies de juiste lengte voor fiber of koperbekabeling. Niemand wil overlengte”, zegt Swolfs. Maar belangrijker nog is dat Intronics de oplossingen produceert op verschillende geografische locaties, afhankelijk van de tijdsdruk en het eventuele budget. “Moet het op zeer korte termijn, dan produceren we de kabels in Nederland. Met iets meer tijd richten we ons op onze producenten in Duitsland of Polen. En als er nog iets meer tijd is, dan wenden we ons tot onze fabrieken in het Verre Oosten. Natuurlijk verschilt de prijs. Maar ook vanuit het Verre Oosten zijn we in staat om met anderhalve week te leveren.”

‘ Het testrapport wordt met ieder product meegeleverd’ Markt volop in beweging Het is een van die dingen waarmee Intronics zich wil differentiëren in de markt voor dataconnectiviteit. Het bedrijf produceert onder de merknaam ATC zijn eigen kabelproducten. “Ja, een kabel mag een kabel zijn, maar de markt is volop in beweging”, legt Swolfs uit. “Zo was er een jaar of zes geleden een enorme prijsdruk op koperbekabeling. Wat de totale prijs bepaalt, is daarnaast het productieproces, transport 56

en logistiek. De prijsdruk is vooral veroorzaakt door de andere materialen die fabrikanten zijn gaan gebruiken, wat een effect heeft gehad op de kwaliteit.” Prijsdruk werd veroorzaakt door bijvoorbeeld relatief goedkope CCA-bekabeling. “Dat is aluminium met een laagje koper eromheen. Bij een lage bandbreedte werkt dit, maar klanten

hebben steeds meer bandbreedte nodig.” En dat, zegt Swolfs, schreeuwt juist om pure koperkabels. “CCA heeft een hogere demping waardoor het signaal op afstanden minder goed aankomt. Daardoor gaat de performance naar beneden, want pakketjes moeten vaker verstuurd worden. Dat kan de effectieve bandbreedte in sommige gevallen zelfs halveren.” Bij Power-over-Ethernetop-

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

lossingen is een bijkomend nadeel dat CCA-kabels warmer worden, en producten die warm worden willen datacenters liever niet.

Jacht naar immer lagere PUE-waarde Afstanden zijn bij datacenters volgens Swolfs minder een probleem dan bij bijvoorbeeld surveillancecamera’s. Wat wel een uitdaging is, is dat datacenters

Op papier ziet dat er niet heel spannend uit, maar het is in de jacht naar de immer lagere PUE-waarde erg belangrijk om het kabelbeheer goed op orde te hebben en hoge kwaliteit in te zetten. “Voor ons is de beschikbaarheid van het product op het moment dat dat nodig is cruciaal”, zegt Swolfs. “Het product zelf lijkt relatief eenvoudig: het is een kabel met een stekker. Die plug je in, maar je

getest op demping en lichtdoorlating. Het testrapport wordt met ieder product meegeleverd. Daarnaast houden we het proces onder controle door gebruik te maken van 3D-meting. Dan kijken we naar de oppervlakte van de glasvezelconnectoren om te kijken hoe het polijsten is verlopen. Daarmee kun je de stabiliteit monitoren.” Bij de 3D-test gaat het om een steekproef, “want zo’n test duurt met drie tot vijf minuten relatief lang op een product dat in volume wordt geproduceerd. Ieder uur worden er minimaal vijf tot tien van die kabels getest.

‘ De hogere demping van CCA-kabels kan de effectieve bandbreedte in sommige gevallen halveren’ efficiënter opgezet moeten worden, en dat heeft volgens Swolfs ook zijn weerslag op de connectiviteit, ook al is de kabel een van de moeilijkste onderdelen om in een bestaand datacenter te moderniseren. “Het vervangen van een kabel is arbeidsintensief. Bij het ontwerp van een datacenter moet je de basisbekabeling eigenlijk een beetje overdimensioneren, waardoor je minder snel aan vervanging toe bent”, zegt Swolfs. “Aan de andere kant zien we een trend dat er steeds meer high-density patch panels op de markt zijn. Dat zorgt ervoor dat er in de patchruimtes veel meer bekabeling hangt. Dat drijft de vraag naar dunnere kabels, die beter weg zijn te werken en minder invloed hebben op de luchtstroom.” Fiber optics zijn daar evengoed een oplossing voor, want fiberkabels zijn dunner. “In het fibergedeelte zien we een trend naar uniboot oplossingen”, vertelt Swolfs. https://intronics.nl/

Kabelwereld staat niet stil Dit soort testprocedures wordt alleen maar belangrijker. De kabelwereld staat immers ook niet stil en probeert steeds beter te voldoen aan de eisen die klanten aan de bandbreedte stellen. “We zien een trend naar uniboots, dus glasvezels met één connector, maar wel in duplexuitvoering”, zegt Swolfs. “En we zien de vraag naar MTP/MPO-connectoren toenemen. Dat heeft met de miniaturisering te maken, want in een MPO-connector kun je twaalf tot 24 vezels kwijt in een kleine connector. Dat bespaart aanzienlijk in overige bekabeling en het maakt het geheel meer modulair.” De uitdaging bij meervezelige connectoren is echter dat alle kanalen, elke separate vezel, perfect aangesloten moet worden. En dat zal in de toekomst alleen maar uitdagender worden. “Met één vezel is dat eenvoudig, maar met twaalf of 24 is elke fractie van beweging nadelig voor de kwaliteit van de verbinding. De markt is altijd in beweging en Intronics volgt de ontwikkelingen op de voet.”

verwacht dat die kabel doet wat het moet doen. Men moet er niet over na hoeven denken.” Daarom luisteren de procedures rond de vervaardiging en levering van kabels bij Intronics zo nauw. “Wij hebben onze testprocedures. Wij schrijven voor welke dempingswaarde we willen hebben, hoe de kabels getest moeten worden en we gebruiken in principe altijd dezelfde vezels. Dat leidt tot een stabiele kwaliteit. We hebben dezelfde richtlijnen en dezelfde kwaliteitscontroles in elke productiefaciliteit.”

Elk product een eigen testrapport Swolfs noemt de verschillende tests op die worden uitgevoerd. De procedure begint heel eenvoudig met dezelfde materialen. “Eerst moet alles uitermate schoon zijn”, zegt Swolfs, en voegt eraan toe dat stof en vuil de kwaliteit van de connectie flink kunnen aantasten. “Ieder product wordt honderd procent m.pannebakker@intronics.nl

0342 407 040 57

Travion IT Distribution is specialist in het distribueren van A-merken zakelijke hardware. Onze ervaren accountmanagers adviseren u graag over ons uitgebreide productassortiment van merken als HP, APC, Cisco, IBM, Lenovo, Juniper Networks, Symantec, Samsung, Microsoft en nog vele andere merken. Voor zowel nieuw retail producten als EOL producten kunnen wij door onze unieke inkooplijnen voldoen aan uw vraag. Verder is Travion IT Distribution officieel distributeur van SMC Networks, Edge-Core Networks, Intellinet Networks en Manhattan Products. Snelle levering Met duizenden vierkante meters eigen voorraad en 100% eigen logistieke faciliteiten bieden wij een maximale beschikbaarheid met een minimale levertijd. Via onze logistieke partners wordt uw order binnen 24 uur geleverd in Nederland en binnen 48 uur in de rest van Europa. Logistieke en digitale diensten Met aanvullende logistieke diensten zoals quality control en assemblage van configuraties, plus een uitgebreid pakket aan elektronische diensten, biedt Travion IT Distribution een solide pakket voor de zakelijke hardware inkoper. Vandaag! Vele tevreden klanten door heel Europa hebben we kunnen overtuigen met onze formule en werkwijze. Profiteer ook van onze ervaring en neem vandaag nog contact met ons op, om u vrijblijvend te laten informeren over onze transparante werkwijze!

Travion IT Distribution B.V. Stationsstraat 31 6515 AA Nijmegen Postbus 154 6500 AD Nijmegen +31 (0)24-357.88.22 info@travion.nl | www.travion.nl

â&#x20AC;˘ All product names, logos, and brands are property of their respective owners. All company, product and service names are for identification purposes only. Use of these names, logos, and brands does not imply endorsement.

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

Distributeur | Michiel van Blommestein

Patrick Casteels en Koert Martens van Kappa Data:

Focus op netwerken en netwerksecurity betaalt zich uit De Belgische distributeur Kappa Data blijft flink aan de weg timmeren. Ze hebben net hun meest succesvolle boekjaar in hun achttienjarige bestaan achter de rug, en het aantal merken dat ze bieden groeit gestaag. Dat dankt het bedrijf vooral aan de focus op netwerken en netwerksecurity, zo vertellen managing partner Patrick Casteels en presales manager Koert Martens. Het is in de markt voor datacenteroplossingen verleidelijk om dienstverlening constant te verbreden. Naast netwerken ook maar storage gaan aanbieden, misschien? VoIP toevoegen aan het portfolio? Toch is het geen keuze die Kappa Data heeft gemaakt. “Wij leggen ons vooral toe op de security van datacenters”, zegt Patrick Casteels. “Dan moet je vooral denken aan twee onderdelen: Publieke Datacenters, dus voor clouddiensten als Microsoft Azure of Amazon, en de private datacenters. En natuurlijk alles dat daar tussenin zit.” Zeker in de publieke datacenters zijn er nog heel wat uitdagingen op securitygebied, zo voegt hij eraan toe. “We zien resellers en klanten servers en toepassingen in Azure duwen, maar ze vergeten de security wel eens. Daar willen we de komende jaren op groeien.”

Hoge drempels Het is een opvallende constatering, want juist de laatste jaren wordt veel gezegd en geschreven over databeveiliging. Helaas valt het volgens Koert Martens in de praktijk tegen hoeveel aandacht het bedrijfsleven heeft op dit gebied. Daar zijn volgens hem twee belangrijke verklaringen voor. “Een applicatie kan met Azure heel snel worden toegevoegd aan de omgeving”, begint hij. “In vijf minuten heb je een nieuwe server of toepassing beschikbaar. Maar een Web Application Firewall bijplaatsen, of een echte NextGen Firewall, dat wordt vaak stiefmoederlijk behandeld.” De reden daarvoor is volgens hem dat de drempel redelijk hoog ligt. “Microsoft Azure heeft een atypische netwerk setup in vergelijking met conventionelere omgevingen. Zo moet je een ‘One-Armed NextGen Firewall’ implementeren. Deze kennis en ervaring is nog lang niet bij iedereen gekend.” “Ook speelt mee dat veel resellers van Azure uit de softwarewereld komen”, voegt Casteels eraan toe. “Die hebben minder ervaring met securityvraagstukken.” Om al die redenen vervult Kappa Data de rol van raadgever, en doet dat met verve. Met amper dertig mensen in dienst haalt de distributeur een omzet van twintig miljoen euro.

Barracuda Patrick Casteels

www.kappadata.eu

“Daarvoor hebben we natuurlijk goede producten nodig, en onze belangrijkste partner hiervan is Barracuda”, zegt info@kappadata.nl

070 415 6090

Casteels. “Zij zijn de eerste geprefereerde partner op het gebied van Azure voor zowel de Web Application Firewall als de NextGen Firewall. Hun flexibele architectuur kan eenvoudig worden geïmplementeerd in de Azure-omgeving, en ze lossen naast securityvraagstukken ook connectiviteitsuitdagingen op.”

‘ Een echte NextGen Firewall bijplaatsen wordt vaak stiefmoederlijk behandeld’ In dat alles blijft Kappa Data zich aanpassen aan de behoefte van haar partners. Hun technische kennis houden ze dan ook niet voor zich. “We hebben als enige een gecertificeerd Barracuda-opleidingscentrum in Nederland”, zegt Martens. “We zijn een sterk technologisch gedreven bedrijf. En we zijn er effectief voor onze klanten.” Een belangrijk aspect blijft natuurlijk het uitdragen van de noodzaak van security. Dat is niet altijd eenvoudig of goedkoop. “Als value added distributeur begeleiden wij onze klanten door het securityproces heen en geven we duidelijk aan dat security een kostprijs heeft”, zegt Casteels. “Maar de kosten zijn veel hoger als het grondig fout gaat.” @kappadata 59

datacenter & cloud dossie r 201 6 | chan n e lco n n ec t

Distributeur | Dirkjan van Ittersum

Business Development Manager Erwin Woudstra van Tech Data Azlan:

‘ Tech Data en Hewlett Packard Enterprise helpen bij de overstap naar de cloud’ De trend is niet te stoppen: steeds meer value added resellers (VAR’s) kiezen er voor om cloudoplossingen aan te bieden. TD Azlan introduceert het Cloud Signature Programma om partners te ondersteunen bij het inrichten van hun clouddienstverlening, of deze te verbeteren en uit te breiden. Het aantal computertaken dat in de cloud wordt afgehandeld stijgt in rap tempo. Als het aankomt op mobiele workloads vindt al 75 procent plaats op cloudgebaseerde systemen en ook op desktops is er een stijging te zien. Nog een getal: in vergelijking met traditionele desktopsoftware groeit cloudsoftware met een factor tien. De vraag naar computerdiensten verandert, zoveel is duidelijk. Om bij de tijd te blijven moeten VAR’s hun dienstverlening aanpassen. Hun rol wordt steeds meer die van een Cloud Service Provider.

“Daarnaast zijn er partners die kiezen voor de TD Cloud”, vervolgt Woudstra. “Dit is een publieke Cloud, gebaseerd op HPE infrastuctuur. Wij noemen dat ‘HP Empowered Cloud’. Een van de voordelen van TD Cloud is dat men zelf niet hoeft te investeren in eigen hardware. We hebben ook het Cloud Signature Programma. Dat is bestemd voor HPE Business Partners die zelf een cloudpropositie willen ontwikkelen. Zulke partijen helpen we onder andere met workshops over HPE Cloud. We ondersteunen ze ook bij het nadenken over

‘ We vinden het belangrijk dat het kennisniveau bij onze partners hoog is’ Diverse opties TD.Azlan wil VAR’s graag ondersteuning bieden bij het maken van deze overgang. Business Development Manager Erwin Woudstra van Tech Data Azlan legt uit: “We leveren onze diensten in samenwerking met Hewlett Packard Enterprise. Er zijn diverse opties. Allereerst zijn er HPE business partners die hardware kopen voor hun eigen datacenters. Hiervoor hebben we het MSP-programma ontwikkeld. Zo helpen we partners bij de aanschaf van HPE hardware tegen scherpe prijzen. Ook kunnen ze bij ons terecht voor de juiste software om eigen clouddiensten te ontwikkelen voor eindklanten. Overigens kan het aanschaffen van hardware ook via een leaseconstructie.” 60

Partners die kiezen voor de HP Empowered Cloud kunnen gebruik maken van datacenters op basis van HPE infrastructuur. Daarin is capaciteit beschikbaar voor clouddiensten. “Dit wordt via een platform vanuit Tech Data aangeboden aan partners”, vertelt Woudstra. “Zo kun je direct aan de eindklanten clouddiensten aanbieden. Een andere kwestie is of VAR’s nog zelf moeten investeren in hardware. Of kunnen ze beter kiezen voor de publieke cloud? “We hebben net een assessment gedaan bij deelnemers aan het Cloud Signature Programma. Daaruit bleek dat die kwestie vrijwel overal leeft. Het merendeel koopt nog zelf hardware, maar je ziet een duidelijke verschuiving naar publieke clouddiensten, bijvoorbeeld TD Cloud of Azure.”

Transitiefase goede marketing en sales. Daarbij is het belangrijk dat ze de juiste doelgroepen voor ogen hebben en in staat zijn om hun waardepropositie te kunnen verduidelijken aan klanten.”

Verschuiving Bij partners is er de laatste jaren sprake van een drastische verschuiving, blijkt uit cijfers van TD Azlan. Steeds meer bedrijven ontwikkelen een cloudpropositie. “Een paar jaar geleden was misschien 30 procent ermee bezig”, zegt Woudstra, “Tegenwoordig ligt dat aantal op zo’n 80 procent. We vinden het belangrijk dat het kennisniveau bij onze partners hoog is. We zetten daarom fors in op het ondersteunen bij clouddienstverlening.”

Woudstra benadrukt dat er sprake is van een transitiefase waarin het noodzakelijk is voor partners om te veranderen. “De tijd dat je iets koopt en hoopt dat het verkocht zal worden is voorbij. Je moet flexibel en schaalbaar zijn. Het moet mogelijk zijn om bepaalde onderdelen wel of niet te activeren. Zulke karakteristieken van de cloud moeten onderdeel zijn van de propositie. Denk ook aan de mogelijkheid om snel te kunnen opschalen of juist afschalen.” Het aanbieden van flexibele diensten vraagt om een gedegen kennis over clouddiensten. “Voor partners wordt het steeds belangrijker om een goede waardepropositie te formuleren. Alleen dan kun je duidelijk maken wat het onder-

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

De programma’s van HPE Empowered Cloud HPE Empowered cloud (www.hpempoweredcloud.nl) kent twee programma’s waarmee VAR’s hun IT-prestaties kunnen verbeteren. Het doel is resellers te ondersteunen bij het ontwikkelen van een flexibele cloudinfrastructuur. 1. MSP Programma Een voorraad- en logistiekprogramma van TD Azlan en Hewlett Packard Enterprise voor de inkoop van HPE server-, storage- en netwerkproducten voor een eigen datacenter. 2. Cloud Signature Programma Dit programma is bedoeld voor HPE Business partners van TD Azlan om de overgang te maken naar Cloud Service Provider. Om de cloudbusiness aan te jagen richt dit programma zich op ondersteuning van businesspartners op het gebied van sales, marketing, uitvoer en financiën.

Cloudoplossingen

scheidend vermogen is ten opzichte van andere bedrijven. We helpen partners graag om die betere waardepropositie te creëren.” Volgens Woudstra is kennis bij veel partners in orde, en waar nodig wordt dit bijgespijkerd met commerciële en technische workshops en trainingen. “We helpen ook met marketingcampagnes om potentiële klanten te informeren over de mogelijkheden. In een aantal gevallen leveren we zelfs een actieve ondersteuning bij de dagelijks uitvoer van de dienst.”

er ruimte is voor verbetering”, zegt Woudstra. “Je ziet verschillen in kennisniveau bij partners. Dat is ook niet zo gek. Het gaat soms om kleine MKBbedrijven met een paar werknemers, maar ook bedrijven waar 100 tot 200 mensen werken. Het is dus logisch dat het ene bedrijf meer behoefte heeft aan ondersteuning dan het andere. Dat kan om allerlei zaken gaan, niet alleen marketing en sales of het verbeteren van de uitvoer, maar ook voor het onderwerp cloudbilling of het gebruik van de juiste SLA’s.”

TD Azlan levert in Nederland gehoste HPE cloudinfrastructuur die resellers voorziet van cloudoplossingen. Het gaat onder meer om: - HPE Virtuele servers. Cloudcapaciteit in de vorm van virtuele machines. Machines kunnen via een selfserviceportal worden aangemaakt, aangepast en verwijderd. - HPE Virtuele desktops. Flexibele werkplekken op basis van VMware, Microsoft RDSH of Citrix. Zo creëer je eenvoudig een basiswerkplek voor de klant. - HPE Private Cloud. Via een VPN wordt het bedrijfsnetwerk verbonden aan de private cloud op het HPE-platform. De Virtual Private Cloud heeft een ingebouwde firewall- en load balancer-functie.

Kennisniveau “Het blijft wel de verantwoordelijkheid van onze partners om te bepalen waar www.hpempoweredcloud.nl

info@tdcloud.nl

088 133 4000

@techdataNL 61

datacenter & cloud dossie r 201 6 | chan n e lco n n ec t

Koeling, luchtbehandeling en stroomoplossingen

KOELING & LUCHTMANAGEMENT

Air@Work

www.airatwork.com Nederland

Airco-Kenniscentrum.nl

www.airco-kenniscentrum.nl Nederland

APAC

www.apac.nl Nederland

Aquacare Europe

www.aquacare.nl

Asperitas

www.asperitas.com Nederland

Chameo Logic

www.chameologic.com

Condair

www.condair.com Nederland

Connect Datacenters En Connectivity

www.connect-datacenters .com

Nederland

CoolAir Nederland

www.coolairnederland.nl

Nederland

Coolworld Nederland

www.coolworld.nl

Nederland

Nederland Nederland

DataCenterKoeling www.dc-is.nl Nederland GEA Happel Nederland

www.geagroup.com

Nederland

GeoComfort, Koeling & Verwarming Uit De Bodem www.geocomfort.nl

Nederland

Geotherm Energy Systems

www.geotherm.nl

Nederland

Hollandmist

www.hollandmist.nl Nederland

IBK Groep, Toscanair

www.ibkgroep.nl

Installect

www.installect.nl Nederland

KE-Fibertec

www.ke-fibertec.nl Nederland

Low Speed Ventilation

www.lowspeedventilation.com

MDES

www.mdes.nl Nederland

Nedair

www.nedair.nl Nederland

Optimal Thermal Solutions

www.ots-eu.com

Nederland

Orange Climate Group â&#x20AC;&#x201C; Autarkis

www.autarkis.nl

Nederland

Statiqcooling

www.statiqcooling.nl Nederland

Stulz Groep

www.stulz.nl

WeCooliT

www.itdatacentercooling.com Nederland

Ziehl-Abegg Benelux

www.ziehl-abegg.com/nl/

Nederland

Nederland Nederland

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

Koeling, luchtbehandeling en stroomoplossingen

STROOMBEVEILIGING / STROOMOPLOSSING

ABB

www.abb.nl Nederland

Active Power

www.activepower.com

Nederland

AEG Power Solutions

www.aegps.com

Nederland

Aggreko International

www.aggreko.nl

Nederland

AP Nederland / OEC

www.oec.nu

Nederland

Busbar Systems Benelux

www.busbar.nl

Nederland

Eaton Electric Nederland

www.eaton.com

Nederland

Ebatech

www.ebatech.nl Nederland

Elinex Power Solutions

www.elinex.nl

Nederland

Emerson Network Power

www.emersonnetworkpower.eu

Nederland

Energyst Cat Rental Power

www.energyst.com

Nederland

ForTop

www.4top.nl Nederland

GNB Industrial Power / Exide

www.exide.com/nl/nl/

Nederland

Hitec Power Protection

www.hitecups.com

Nederland

IF Technology

www.iftechnology.nl

Nederland

Intercel

www.intercel.nl Nederland

Kemper en van Twist Diesel

www.kvt.nl

Nederland

Legrand Nederland

www.legrand.nl

Nederland

Minkels Products

www.minkels.com

Nederland

OCZ Technology

www.ocztechnology.com

Nederland

OEC

www.oec.nu Nederland

Piller Germany, Sales Office Netherlands

www.piller.com

Nederland

Pon Power

www.pon-cat.com

Nederland

Raritan Europe

www.raritan.eu

Nederland

Rittal

www.rittal.nl Nederland

Schleifenbauer

www.methode-schleifenbauer.nl Nederland

Schneider Electric IT Business

www.schneider-electric.nl

Nederland

Siemens Nederland

www.siemens.nl

Nederland

Socomec

www.socomec.com Nederland

SPIE Nederland

www.spie.com

Nederland

TE Connectivity

www.te.com

Nederland

The UPS Factory

www.TheUPSFactory.com

Nederland

TreFoil Energy

www.trefoil-energy.com

Nederland

Zwart Techniek

www.zwarttechniek.nl

Nederland

Staat je bedrijf niet in het overzicht, stuur dan een mail naar info@channelconnect.nl

datacenter & cloud dossie r 201 6 | chan n e lco n n ec t

Koeling, luchtbehandeling en stroomoplossingen | Rashid Niamat

Groene trend zet door

Meer oog voor de complete footprint Voor de buitenwacht springen fusies en overnames van datacenters waarschijnlijk minder in het oog dan de toenemende voorkeur voor een minder ingetogen architectuur bij nieuwbouw. Deze twee ontwikkelingen zijn niet los te zien van alle inpandige veranderingen en processen. Consolidaties in de sector zijn een voorwaarde om een schaalgrootte te realiseren die een andere bedrijfsvoering toelaat en de gewijzigde architectuur komt deels voort uit andere bouweisen en mogelijkheden.

Over beide ontwikkelingen valt een hoop te vertellen, ze zijn echter minder relevant om aan te tonen dat met name de binnenkant van een datacenter anno 2016 op enorm veel punten wezenlijk anders is dan enkele jaren geleden.

Wereldwijde trend Wat direct opvalt is dat hier sprake is van een wereldwijde trend. Overal is zichtbaar dat exploitanten, gebruikers en overheden meer aandacht hebben voor meer efficiency in de vorm van minder energieverbruik, een geringere coolingbehoefte en een hogere vloerbezetting. Wat we verder zien is dat wat enkele jaren geleden nog werd voorspeld of als testopstellingen bestond inmiddels gewoon in productie draait. Minstens zo belangrijk is dat sinds de vorige uitgave van het Datacenter & Cloud Dossier veel meer onderzoek beschikbaar is gekomen dat voor de genoemde partijen als eyeopener werkte. Een van de bekendere Amerikaanse onderzoeken uit najaar 2014 rekende de markt voor dat bij ongewijzigd beleid, tegen 2020 alleen al in de Verenigde Staten vijftig kolencentrales nodig zouden zijn om in de energiebehoefte van datacenters te voorzien. Dichter bij huis, mede door dit soort alarmerende calculaties, is op EU- en nationaal niveau de druk opgevoerd om tot meer gerichte acties te komen om de groeicurve in het energieverbruik te laten afvlakken en zelfs te gaan ombuigen. 64

Aziatische groeimarkt Plannen, beleid en rapporten zijn slechts een deel van de verklaring voor deze trend. Buiten de scope van de meeste betrokkenen valt op dat er een enorme groeimarkt in Azië bestaat voor datacenters en afgeleide diensten. Amper

Oog hebben voor de complete footprint is inmiddels een must gehinderd door legacy in de vorm van bestaande gebouwen en met een verplichte focus het energie- en waterverbruik laag te houden, is hier een groeimarkt ontstaan die van enorm belang is voor de ontwikkeling van efficiëntere hardware. In de periode van 2013 tot 2015 werd voor landen als India, Indonesië en China een double digit datacentergroei gemeten. Tal van innovaties die wij nu in Nederland inzetten zijn mede door die boost tot stand gekomen.

Cooling staat centraal Voorbeelden van deze innovaties zien we terug in servers. Of het nu gaat om CPU’s, opslag of RAM, elke afzonderlijke component is tegenwoordig in staat feilloos op een hogere bedrijfstempera-

tuur en dito luchtvochtigheid te opereren dan de voorgaande series. De componenten zijn samengevoegd tot servers en storage-eenheden die eveneens in staat zijn daaraan te voldoen. De impact hiervan is enorm. Door de verbeterde servers kunnen racks, corridors, en dus complete datacenters met veel minder koeling af. Free air cooling is niet langer mogelijk voor een beperkt aantal regio’s maar wordt steeds meer de norm. De impact van andere methoden om systemen te koelen is vooralsnog lastig in te schatten, maar de ontwikkelingen onderstrepen het beeld dat er veel is aandacht voor het onderwerp cooling. Of de datacenterexploitanten in het hoge noorden daarmee gelukkig zijn is niet bekend, maar wel is duidelijk dat zij een veilig gewaande klimatologisch bepaalde USP zien verdampen.

Steeds stiller Minder cooling is niet alleen een prettige ontwikkeling voor de energierekening en de totale exploitatiekosten, het wijzigt op een weinig belicht punt de footprint van datacenters: ze worden steeds stiller. Of dit directe gevolgen heeft voor het aantal locaties dat geschikt is voor datacenters moet overigens nog blijken. Direct gekoppeld aan de trend naar minder cooling is de permanente inspanning om het energieverbruik terug te schroeven. Op detailniveau zijn hier twee ontwikkelingen te benoemen. CPU’s en RAM worden doorontwikkeld

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

om zuiniger te opereren, dat is een permanente evolutie. In het geval van storage is met de komst van SSDâ&#x20AC;&#x2122;s sprake van een revolutie. Stroomverbruik, warmteafgifte en gewicht van SSD zijn nog maar een fractie van die van spinning discs. De impact van deze ontwikkeling is echt indrukwekkend.

Energievoorziening Tijdens de interviews voor deze editie kwam diverse keren naar voren dat datacenterexploitanten en leveranciers verschillend aankijken tegen de trends bij de stroomvoorzieningen. Met industriebrede initiatieven als OPC zou het tijdperk van 230 respectievelijk 400 volt weleens verleden tijd kunnen worden, maar voor- en tegenstemmers lijken elkaar vooralsnog in evenwicht te hou-

den. Een verklaring daarvoor kan zijn dat de voordelen (dunnere bekabeling, andere kastinrichting, minder ruimtebeslag in de datacenters voor complexe noodstroomvoorzieningen) veelbelovend klinken, maar dat de meeste datacenters en gebruikers zich hierdoor gedwongen voelen of een tweesporenbeleid te gaan voeren dan wel versneld bestaand equipment uit te faseren. Beide opties zijn vooralsnog schijnbaar weinig aantrekkelijk, waardoor dit thema een lagere prioriteit heeft.

Aandacht voor hardware Terecht kan worden opgemerkt dat strikt genomen datacenters weinig invloed hebben op wat de klanten aan hardware inzetten. Er kan zelfs worden gesteld dat zuinigheid weinig relevant is, omdat toch

alle kosten aan klanten worden doorberekend. Tot voor een paar jaar terug was dat ook de regel. Er zijn echter twee redenen te noemen waarom exploitanten van een datacenter tegenwoordig wel oog moeten hebben voor dat â&#x20AC;&#x201C; oneerbiedig gezegd â&#x20AC;&#x201C; detailniveau. De eerste is dat zij zelf gebonden zijn aan afspraken. In de Nederlandse context is MJA3 daarvan een goed voorbeeld. Doordat exploitanten van datacenters zich aan doelen conformeren hebben ze er alle belang bij de huurders van de ruimte te motiveren daaraan mee te doen. Sterker nog, zonder aangepast gedrag van huurders zijn die doelen onhaalbaar.

Zonder aangepast gedrag van huurders zijn de MJA3doelen onhaalbaar De tweede reden is de komst van megadatacenters die maar een klant hebben: een cloudaanbieder. In die constructies zijn gebouw en hardware te beschouwen als een eenheid en dat leidt tot ontwikkelingen die ook de reguliere datacenters raken. Het leidt ertoe dat steeds meer gewone datacenters zich als cloud providers opstellen en in ieder geval een deel van de vierkante meters met eigen hardware vullen. Uit eveneens competitieve redenen willen ze eveneens niet achterblijven bij de mooie footprint-scores die de megadatacenters vol trots melden. Regels en concurrentie leiden ertoe dat meer oog hebben voor aanwezige hardware de fase van vrijblijvendheid is gepasseerd. Oog hebben voor het geheel, de complete footprint, is inmiddels een must. 65

datacenter & cloud dossie r 201 6 | chan n e lco n n ec t

Bedrijfsnieuws | Pim Hilferink

Datacenters Benelux Aggreko

‘ We willen een grotere rol spelen in de datacenter markt’ Het van oorsprong Nederlandse verhuurbedrijf Aggreko levert al sinds 1962 tijdelijke energievoorzieningen, op basis van in eigen productie vervaardigde aggregaten, voor vrijwel alle marktsegmenten. In de loop der jaren werden daar verschillende producten aan toegevoegd, waaronder koelmachines, airconditioners, loadbanks, warmtewisselaars en het leveren van kennisdiensten. Sinds begin deze eeuw is het bedrijf in toenemende mate actief in de datacentermarkt, die wordt gekenmerkt door een wisselende behoefte aan (nood) stroomen klimaatvoorzieningen en contingency planning bij calamiteiten. Daarnaast levert het bedrijf apparatuur voor tijdelijke belasting voor stroomafname of periodieke testen van klant installaties.

‘ We willen graag naar binnen door de voordeur. Naast verhuur willen we uitbreiden naar de nieuwbouwsector’

Dheeraj Lachman

Sinds enkele maanden is Dheeraj Lachman, al ruim vijftien jaar actief als Sales Engineer bij Aggreko, vrijgemaakt om zich als Accountmanager Datacenters Benelux volledig op de markt voor datacenters te kunnen focussen. “Deze sector kent ons weliswaar al jaren als verhuurder van tijdelijke capaciteit bij calamiteiten en tijdens onderhoudswerkzaamheden, maar dat betekent wel dat we daar als ‘last resort’ achteraan in de keten staan”, zegt Lachman. “Maar we hebben zoveel meer te bieden dan dat, en het is mijn taak om die boodschap samen met ons team luid en duidelijk in de markt te verkondigen. We willen graag naar binnen door de voordeur!”

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

Wereldmarktleider in verhuur Aggreko is met een historie van ruim vijftig jaar, in de afgelopen jaren van een puur Nederlands tot een globaal opererend bedrijf uitgegroeid. Met 240 vestigingen in ruim honderd landen wereldwijd is het bedrijf marktleider in de verhuursector. “Dat is vanzelfsprekend een aardige steun in de rug”, vervolgt Lachman, “net als het feit dat wij al onze hoofdapparatuur in eigen huis ontwerpen en assembleren. Onze (grotere) generatoren draaien op Cummins motoren, zowel gas als diesel, waarvan we wereldwijd een van de grootste afnemers zijn. We kunnen naadloos inspelen op elke behoefte en met een verhuurbare vloot van ruim 17.750 units wereldwijd kunnen we voldoen aan vrijwel elke vraag, voor zowel korte als middellange verhuurperiodes of supersnelle inzet na calamiteiten. Om een paar aansprekende voorbeelden te noemen: Aggreko was officieel leverancier van het Eurovision Songfestival 2016 en het WK voetbal in Brazilië. We zijn wereldwijd actief bij het Cirque du Soleil, leveren al 25 jaar de energievoorzieningen bij de Superbowl in de VS en ook de Formule 1 wereld vertrouwt geregeld op onze aggregaten. Ook mogen we een aantal van de grootste datacenters tot onze klanten rekenen. Om dit soort projecten binnen te halen moet je zeer beslagen ten ijs komen, de selectieprocedure is zeer streng. Daarmee vergeleken is een grote Europese aanbesteding haast kinderspel. Wat zeker ook meespeelt in het verwerven van dit soort mega-opdrachten is, dat we niet alleen de juiste apparatuur kunnen leveren, maar ook dat we de benodigde expertise - op zowel technisch vlak als uitvoering, maar ook op het gebied van weten regelgeving - in eigen huis hebben.”

Van reactief naar pro-actief Lachman: “Zoals gezegd zitten we historisch gezien bij datacenter projecten nog vaak ‘in de staart’, waarbij onze units worden ingehuurd bij onderhoud of calamiteiten. Vanzelfsprekend blijven we www.aggreko.nl

dat doen, maar we willen graag uitbreiden naar de nieuwbouwsector, waar we vanaf de planningfase tot en met het opleveringstraject van een nieuw datacenter een belangrijke rol kunnen spelen met onze expertise en (test)apparatuur. Zo voeren we onder andere FAT (Factory Acceptance Test) en SAT (Site Acceptance Test) uit op de vaste noodgeneratoren, koelmachines, switch gear en busbar van het datacenter in aanbouw. Door ons in een zo vroeg mogelijk stadium in te schakelen, kunnen opdrachtgevers een flinke tijden geldbesparing realiseren. Zodra we een nieuwbouwproject hebben gesignaleerd onderzoeken we welke partijen betrokken zijn bij de verschillende fasen van een nieuwbouwproject, zodat we vanaf het begin kunnen informeren en adviseren over onze uitgebreide testen simulatiemogelijkheden voor de datacenter infrastructuur op het gebied van stroomverdeling en klimaatbeheersing. Afhankelijk van de situatie en de vraagstelling van de klant zetten we daar één of meer experts voor in. Maar als het nodig is kunnen we ook beschikken over een op maat samengesteld projectteam voor klantondersteuning in brede zin.”

Focus en internationaal formaat Grotere datacenterpartijen zijn vaak op Europese of zelfs mondiale schaal actief. “En als je in die markt wilt groeien, zoals wij, dan moet je je daar in de eerste plaats serieus aan committeren. Daarom heeft Aggreko dan ook mijn functie gecreëerd”, zegt Lachman. “Maar in deze sterk internationaal georiënteerde sector moet je ook van goeden huize komen om een voet tussen de deur te krijgen. Bij vrijwel alle grote projecten

wordt er cross boarder gewerkt en zien we met enige regelmaat contractors van buiten de Benelux werkzaam in de Benelux. Voor dit soort grensoverschrijdende activiteiten kan ik terugvallen op de steun van mijn collega Billy Durie, die binnen Aggreko Europees verantwoordelijk is voor de datacenters en die ervoor zorgt dat de cross-boarder communicatie soepel verloopt. Aggreko heeft de ambitie om op termijn óók in de datacenterwereld de belangrijkste verhuur- en kennispartner te worden. Ik heb er alle vertrouwen in dat ons dat met ons state-of-the-art portfolio en ons uitgebreide kennisnetwerk zal gaan lukken ook”, zo besluit Lachman.

Aggreko, feiten en cijfers - Opgericht in 1962 door de Nederlander Koopmans, in 1984 overgenomen door de Schotse Christian Salvesen Group. In 1997 verzelfstandigd en als plc. beursgenoteerd op de Londense beurs. In 2006 wordt GE Energy Rentals ingelijfd. - 6.350 ervaren medewerkers wereldwijd, 130 in de Benelux - Omzet 1,5 miljard Britse Pond (2015) - Actief in meer dan 100 landen op ruim 240 locaties. In sectoren zoals: olie- & gaswinning, petrochemische industrie, industriële productie, bouw, mijnbouw, scheepvaart, energiebedrijven, (grootschalige) evenementen, facility management, datacenters - Grootste verhuurvloot ter wereld, 17.750 generatoren, capaciteiten 15 kW tot 2 MW, totaal beschikbaar elektrisch vermogen 9.700 MW, totale koelcapaciteit 1.080 MW

Calamiteitenverzekering Met de tijdelijke stroomvoorzieningen klimaatbeheersingsaggregaten van Aggreko kunnen datacenters, maar ook andere ondernemingen, zichzelf besch ermen tegen de (financiële) risico’s van een (langdurige) stroomstoring, brand of natuurgeweld. Door standby apparatuur te reserveren beschikt de klant op afroep 24/7 over de gewenste noodvoorziening(en) waardoor bedrijfskritische systemen binnen enkele uren weer in de lucht kunnen zijn.

info@aggreko.nl

088 644 1441

@aggreko_intl 67

datac enter & cloud dossie r 201 6 | chan n e lco n n ec t

Koeling, luchtbehandeling en stroomoplossingen | Pim Hilferink

Atakan Bilecen en Loek Wilden van Schneider Electric:

‘ Optimaal edge computing inzetten samen met cloud’ Waar het in de afgelopen jaren van stormachtige groei in de cloud een trend was om steeds meer lokale ICT-infrastructuur en applicaties ‘de deur uit te doen’, tegenwoordig wordt dit vraagstuk op een meer genuanceerde manier benaderd. De groei van ontwikkelingen op terreinen als IoT, het toenemende gebruik van bandbreedte-intensieve content via internet en het convergeren van mobiele telecom- en datanetwerken tot één cloud computing architectuur, vraagt om rekenkracht en opslag dichter bij de gebruiker - edge computing. Daarmee moeten kortere transmissietijden en verbeterde beschikbaarheid gerealiseerd kunnen worden. “Edge computing wordt – naar mijn mening onterecht – vaak lijnrecht tegenover cloud computing gepositioneerd”, zegt Loek Wilden, werkzaam als Data Center Consultant bij Schneider Electric. “Edge computing is aanvullend. Het heft een beperking van cloud computing, die vaak op grote afstand van de gebruiker plaatsvindt, op. Er zijn talloze toepassingen, zoals e-mail en databasegebruik, waar een

SmartBunker Datacenter Solutions “In de eerste golf naar de cloud hebben veel bedrijven een (groot) deel van hun IT-infrastructuur overgeheveld naar de cloud”, vult Atakan Bilecen, Account Manager Datacenter Solutions bij Schneider Electric aan. “Als je dan kijkt naar de vereisten voor edge computing heb je daar niet alleen de juiste hard- en software voor nodig, maar ook de energievoorzie-

‘ Cloud is een onmisbaar IT-middel geworden, maar het is niet de panacee voor alles’ kleine vertraging nauwelijks opvalt. Maar we zien de komende jaren een stortvloed aan Machine to Machine M2M)- en Augmented Reality (AR)-toepassingen, die veel rekenkracht vereisen. Dat kan wel via de cloud, maar als er echt ‘real-time’ in het spel is, heb je edge computing nodig. De edge kan bovendien als ‘filter’ worden ingezet, waarbij de aangeboden workload ofwel lokaal (vanwege de vereiste snelheid), dan wel in de cloud (vanwege de lagere kosten) wordt verwerkt. Wij zien edge computing dan ook niet als ‘cloudvervanger’, maar eerder als ‘cloud-verfijner’. Het gaat erom om overal de optimale verwerkingskracht beschikbaar te stellen, zowel on-premise als in de cloud.” 68

ning en omgevingsconditionering die de gewenste 24/7 uptime garandeert. Voor die situatie hebben we het (schaalbare) concept van de SmartBunker Datacenter Solutions ontwikkeld. We hebben een drietal modellenseries, variërend van de entry-level SmartBunker SX-serie, de geluidsdichte CX-serie en de ruggedized en geluidsdichte FX-serie. Daarmee slaan we een brug tussen de interne ITinfrastructuur en het externe datacenter in de cloud. Het gaat om een aantal in grootte variërende robuuste, gestandaardiseerde systemen, waar in één behuizing de energievoorziening, de koeling, de racks, de (brand)beveiliging en een state-of-the-art DCIM beheersys-

teem zijn ondergebracht en die in de fabriek worden geassembleerd en getest.”

Snel inzetbaar, eenvoudig in beheer Dankzij standaardisatie is de implementatietijd voor een SmartBunker systeem minimaal; na installatie van servers, storage en netwerkkaaarten is het systeem gebruiksgereed. “Dat scheelt in vergelijking met traditionele IT een enorme hoop tijd en geld”, vervolgt Bilecen. “Niet alleen installatie en beheer zijn zeer eenvoudig, dankzij het gebruik van standaard componenten blijven ook de kosten verhoudingsgewijs laag. De gebruiksscenario’s zijn heel divers, van kantoortoepassingen tot inzet in de industrie. Zo draait er sinds kort een systeem bij een van de grootste webwinkels van ons land, maar ook voor bijvoorbeeld advocatenkantoren of makelaars zijn SmartBunkers een compacte, ultraveilige oplossing. En in Rijnmond, waar het fijnstof dat de petrochemische industrie uitstoot een bedreiging is voor gewone IT-systemen, zijn de onze gesloten systemen een ideale oplossing.”

Veranderende strategie “Zoals eerder gezegd verandert niet alleen de markt, bedrijven passen daar ook hun IT-strategie op aan, als ze tenminste gelijke tred willen houden met hun klanten”, zegt Wilden. “De cloud is intussen een onmisbaar IT-middel

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

geworden, maar dat wil niet zeggen dat het de panacee voor alles is. Veel mkb’ers hebben in de afgelopen jaren hun ICT zoveel mogelijk uitbesteed aan een vertrouwde dienstverlener, die verantwoordelijk werd voor de volledige ontzorging op het gebied van ICT, zowel on-premise als in de cloud. De behoefte aan edge computing betekent extra omzetkansen voor de reseller/dienstverlener die de hernieuwde vraag naar optimaal bedrijfszekere on-premise infrastructuur. Die vul je niet in met losse racks in een hoekje van het archief, daarvoor kies je de robuuste en geconditioneerde oplossing van bijvoorbeeld een SmartBunker systeem.”

Veranderende rol van de reseller Bilecen: “De tijd dat een reseller er was om een product van de fabrikant op basis van ‘u vraagt, wij draaien’ in de markt te zetten is geweest. De markt is voort-

durend in beweging, en waar de gebruiksvriendelijkheid van systemen ‘aan de voorkant’ steeds verder toeneemt, is dat evenredig het geval met de systeemcomplexiteit ‘aan de achterkant’. De zakelijke eindgebruiker wil zich daar echter niet mee bezighouden, die wil zich kunnen concentreren op zijn kernactiviteiten, daarbij ondersteund door de

om tien tot vijftien jaar mee te gaan? Dat vergt naar de toekomst toe een slimmere opbouw, waarbij je als adviseur moet checken wat er nog wel en niet kan met de bestaande infrastructuur. Wij weten alles van de optimale instellingen van UPS’en, stroomtoevoer en koeling en hoe je kostenefficiency en optimale beschikbaarheid met elkaar in evenwicht

‘ Wij zien edge computing niet als cloudvervanger, maar eerder als cloud-verfijner’ juiste ICT-middelen en infrastructuur, maintenance en support. Daar ligt de uitdaging voor de ICT-dienstverlener anno 2016. Hoe breng je bijvoorbeeld de levenscyclus van IT-hardware – doorgaans zo’n vijf jaar - in balans met die van de infrastructuur die is ontworpen

brengt. En hoe je de reseller helpt om de businesscase te maken waarbij de klant – in zijn eigen belang - afscheid neemt van de achterhaalde gedachte dat het hebben van overcapaciteit een garantie is voor zekerheid!”

Atakan Bilecen (l) en Loek Wilden (r)

www.schneider-electric.nl

support@nl.schneider-electric.com

023 512 4124

@SchneiderElecNL 69

datac enter & cloud dossie r 201 6 | chan n e lco n n ec t

Koeling, luchtbehandeling en stroomoplossingen | Michiel van Blommestein

Ronald van Ee: Country Manager Benelux, Raritan

Drie argumenten voor intelligente stroomdistributie Zoals zoveel professionals die naast technologische verantwoordelijkheden ook een scherp oog moeten houden op het budget, letten datacenterbeheerders bij de aanschaf van apparatuur scherp op de kosten. De keuze voor een niet-intelligente (en dus goedkopere) PDU is dan snel gemaakt. Maar op termijn kan dat verkeerd uitpakken. En dan gaat het niet eens alleen om de kosten op lange termijn, maar om de exploitatie van het datacenter. “Eigenlijk is de centrale vraag: waar wordt de datacenterbeheerder mee wakker?”, stelt Ronald van Ee, Country Manager BeNeLux voor Raritan. “Hij moet ervoor zorgen dat het datacenter op en top draait, binnen het budget en binnen de technologische mogelijkheden.”

‘ Volgens recent onderzoek kost downtime gemiddeld 7908 dollar per minuut’ Toen Raritan in 2007 als een van de eersten met intelligente PDU’s op de markt kwam, hadden early adopters van de technologie al de uitdaging om “24/7 beschikbaarheid, gedetailleerd inzicht in datacenter stroomverbruik en real-time capaciteitsplanning” te realiseren. Dit om te anticiperen op de te verwachte exponentiële groei in rekenkracht en vereiste verlaging van stroomkosten. Deze behoeften blijken nu nog steeds voor bijna ieder datacenter te gelden.

Reliability Het eerste punt dat Van Ee noemt, is dat intelligente PDU’s de betrouwbaarheid van de omgeving ten goede komen. Met meer informatie en automatische reacties op gebeurtenissen wordt het risico op downtime immers kleiner. www.raritan.nl 70

“Omgevingsveranderingen als temperatuur en luchtvochtigheid hebben directe impact op het stroomverbruik”, zegt Van Ee. “Nauwe integratie met omgevingssensoren is nodig om te kunnen reageren op veranderingen.” Volgens Van Ee is het datacenter op het gebied van reliability een complexe variant van het kinderspelletje ‘ezeltje strek je’, waarbij de spelers om de beurt gewichtjes aan een speelgoedezeltje hangen totdat deze steigert. “Zonder data van intelligente PDU’s plaatst een datacenterbeheerder servers vrijwel blind bij.” Als het dan misgaat, zijn de gevolgen groot. “Volgens recent onderzoek kost downtime gemiddeld 7908 dollar per minuut. Begrijpelijk dat datacenterbeheerders té voorzichtig worden en hun omgeving niet optimaal benutten.”

Efficiency

Directe stroomkosten Het laatste punt dat Van Ee noemt, is waar veel discussies binnen datacenters over gaan: hoe beperk ik de stroomkosten? Logisch, want de capaciteitsbehoefte neemt toe. Dankzij intelligente stroomdistributie wordt de relatie tussen de rekencapaciteit en het stroomverbruik inzichtelijk. Business-cases zijn dan snel gemaakt. “Een ROI-case bij Cisco had als uitkomst dat ze per geïnvesteerde PDU een besparing van ruim vijfhonderd dollar wisten te realiseren, met een terugverdientijd van twee jaar.” Ook voor kleinere Nederlandse partijen zijn deze argumenten relevant. “Nederlandse organisaties zijn vergeleken met die in het buitenland erg efficiënt”, zegt hij. “Dat voordeel moet behouden blijven, en intelligente PDU’s kunnen daar een belangrijke rol in spelen.”

Dat is meteen waar de efficiency om de hoek komt kijken, want datacenterbeheerders moeten alles uit hun ICTinfrastructuren kunnen halen wat erin zit. Slimme PDU’s geven inzicht in het stroomverbruik van de servers, wat bij uitbreidingsvraagstukken cruciale informatie oplevert. “Het gebeurt bijvoorbeeld dat een engineer nieuw budget voor bijvoorbeeld rackspace aanvraagt terwijl dat helemaal niet nodig is”, noemt Van Ee. Een ander element dat een belangrijke rol speelt, is verantwoord ondernemen en uitstootbeperking. “Zo hangt er op Abu Dhabi International Airport een billboard met de slogan ‘turn it off.’ Zelfs in energierijke landen zijn ze ermee bezig.”

marketing.europe@raritan.com

010 284 4040

@Raritan_Europe

THE INTELLIGENT DATA CENTER

UNPARALLELED ACCESS

INTELLIGENT POWER

KVM & SERIAL AV-OVER-IP RACK DRAWERS

PDUs & SENSORS INLINE METER TRANSFER SWITCHES

VISIT US AT RARITAN.NL OR CALL 010 284 4040

datacenter & cloud dossie r 201 6 | chan n e lco n n ec t

Koeling, luchtbehandeling en stroomoplossingen | Rashid Niamat

Smart Datacenter Services (SDS) is een van de specialiteiten van SPIE Nederland

‘ Ook voor middelgrote spelers kan het een interessant model zijn’ Als we meer willen weten over het onderhoud en beheer van datacenters in Nederland is er een partij die geraadpleegd moet worden en dat is SPIE. Voor deze editie van het Datacenter en Cloud Dossier spraken we met Kees Verlaan, Directeur Mission Critical onderdeel van SPIE Nederland en Tomas de Swaaf, Manager SHEQ, Marketing & Communicatie, over de achtergrond van SPIE, recente projecten en trends. Verlaan, net als De Swaaf al jaren werkzaam voor SPIE, begon het gesprek met een opsomming: “SPIE Nederland is een dochteronderneming van de SPIE Groep, dé onafhankelijke Europese leider in multitechnische dienstverlening op de gebieden van energie en communicatie. SPIE Nederland begeleidt zijn klanten in het ontwerp, de uitvoering, de exploitatie en het onderhoud van netwerksystemen en energie-, infrastructurele-, industriële- en gebouwinstallaties. Datacenters zijn daardoor een logisch onderdeel van de dienstverlening van SPIE in Nederland.” “We vertegenwoordigen zoals je hoort een behoorlijk grote onderneming”, vult De Swaaf aan. “In Nederland, en zeker

in de regio Rotterdam, kennen velen ons vanuit de industrie. We zijn een top 3-speler. Die omvang komt deels door autonome groei, maar vooral door overnames, zoals KPN IS&P services in 2013 en de Numac groep in 2015. We realiseren ons echter dat onze naamsbekendheid, specifiek in de datacenter sector, nog beter kan.”

‘ Er is een mate van eigenzinnigheid die we koesteren’

zegt Verlaan. Maar laat me twee cases in Nederland beschrijven waar onze skills uit naar voren komen.” “De eerste is het in 2015 geopende KPN datacenter in Eindhoven. Daar zijn KPN en SPIE gezamenlijk opgetreden, een partnership dus. Door te kiezen voor innige samenwerking, in plaats van het vergeven van de opdracht en meer op afstand te controleren, hebben we beiden dicht op de bal gezeten. Dat heeft geleid tot een ontwerp en inrichting die in het klassieke opdrachtgever-opdrachtnemermodel model minder waarschijnlijk was geweest. Het project is daarbij binnen budget en op tijd opgeleverd. Dat zegt het nodige over hoe effectief onze werkwijze is.”

Wie denkt dat de bescheiden bekendheid van SPIE in deze sector komt door een dito trackrecord heeft het overigens mis. Een blik op de website levert enkele mooie en actuele klantcases op, waarover ook uitgebreid is gesproken. Maar zoals gebruikelijk in deze sector, niet elke klant stelt publiciteit op prijs. Het aantal gedetailleerde referenties blijft daarom beperkt.

Kunnen jullie uitleggen wat jullie precies doen voor datacenters?

Tomas De Swaaf Foto’s: Etienne Oldeman

“Als ik zeg het ontwerpen, bouwen en beheren van datacenters, zijn dat vrij brede begrippen. Wij zijn niet de bouwers van het fysieke gebouw en ICTbeheer van de klantservers in een datacenter valt ook buiten onze scope”,

Kees Verlaan

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

‘ Het klassieke voorbeeld van een bestek letterlijk opvolgen, is dat je een auto oplevert zonder stuur’ Op dat punt vult De Swaaf het betoog aan: “Het is binnen budget en op tijd opgeleverd zonder concessies te doen aan de veiligheid van de installaties en de mensen. Zoals we al aangaven, een groot deel van onze business is gerelateerd aan de energiesector en de industrie, de eisen die daar gelden zijn integraal onderdeel van onze cultuur. Veilig en goed werken zit echt in DNA van dit bedrijf. Richting de datacenters is dat een onderscheidende eigenschap en uiteraard betekent dat, dat al onze collega’s en onderaannemers over de juiste certificeringen en vaardigheden beschikken.” Daarmee is de stap naar de tweede case gezet. Colt, mondiale aanbieder van datacenter diensten heeft het beheer voor de Nederlandse locaties voor vijf jaar overgedragen aan SPIE. Verlaan: “Wat denk ik het belangrijkste is, is dat het hier niet gaat om een traditioneel beheers- of onderhoudscontract. Dit is een overeenkomst waarbij we uiteindelijk de stap willen maken naar condition based maintenance. Dat zegt nog al wat over het vertrouwen dat Colt in ons heeft.” “Cloud en daarmee pay-for-use en flexibiliteit wordt of is de regel. Bij beheer en onderhoud zie je dat nu ook doorsijpelen. SPIE weet daar goed op in te spelen met dit soort contracten. Nieuw misschien voor de datacenters, maar elders komt dat al vaker voor”, aldus De Swaaf, die vervolgens uitlegt dat complementair www.spie-nl.com

aan de overeenkomst met Colt ook een deal voor hands & eyes op de werkvloer is. “Dat betekent dat onze mensen niet uitsluitend remote opereren, maar ook daadwerkelijk in de ruimte present zijn. Zij kunnen desgewenst een server fysiek resetten of inhuizen. Door onze aanwezigheid op de werkvloer doen wij kennis op die wij kunnen gebruiken voor de optimalisatie van die dienstverlening, en daar profiteren onze klanten vervolgens weer van. Daardoor zijn we ook in staat mogelijke bronnen van verstoring eerder te signaleren.”

oplevert zonder stuur. De eis was immers een voertuig aangedreven door een verbrandingsmotor met 4 wielen. Bij SPIE zullen wij die fout niet maken. Wij durven met partijen te discussiëren over alternatieven.” Hier moet je wel voorzichtig mee zijn want je wilt niemand beschadigen, ieder heeft zo zijn ‘point of view’.

Nederlandse markt interessant Onderdeel van een internationaal bedrijf met klanten van het formaat banken, KPN en Colt. Dan rijst de vraag: Is de Nederlandse markt met zoveel regionale spelers interessant genoeg voor SPIE? “Ja, absoluut! Het Nederlandse datacenter landschap vind ik juist zeer interessant, net als de groeiambitie. Dat we grote partijen bedienen, gaat al jaar in jaar uit samen met onze focus op middelgrote projecten als het gaat om bouw of beheer. Onderhoud volgens onze methodiek: Smart Datacenter Services klinkt misschien nu nog als iets dat vooral de grotere exploitanten aanspreekt, maar vergis je niet. Ook voor middelgrote spelers kan het een interessant model zijn. We leggen het de partijen graag uit.”

KPN en Colt – is dat het soort datacenters waar jullie op focussen? “Colt en KPN vertegenwoordigen slechts een deel van ons klantenbestand in Nederland. We zijn al vele jaren aanwezig in bijvoorbeeld de financiële sector, de zorg en delen van de Nederlandse overheid”, zegt Verlaan. Ook dat zijn partijen die voor het datacenter beheer vertrouwen op SPIE.”

Wat maakt SPIE een goede partner? “Voor al onze bedrijfsonderdelen dus ook de unit Mission Critical zijn dat in iedere geval de hoge mate van flexibiliteit en grote slagkracht. Daarnaast is er de kunde en ervaring een bestek op elk punt te kunnen invullen. Tenslotte is er een mate van eigenzinnigheid die we koesteren. Het klassieke voorbeeld van een bestek letterlijk opvolgen, is dat je een auto

010 409 0400

@spienederland 73

datacenter & cloud dossie r 201 6 | chan n e lco n n ec t

Koeling, luchtbehandeling en stroomoplossing | Rashid Niamat

Elbert Raben, Product Manager IT-Infrastructuur van Rittal:

‘ Twee trends die elk datacenter moet begrijpen’ Het begrip glazen bol komt vaak ter sprake als het gaat om het voorspellen van trends bij datacenters. Begrijpelijk, want klanten willen weten of ze de IT wel bij de juiste partij onderbrengen en exploitanten willen niet geconfronteerd worden met onbekende vragen. Bij Rittal weet men dat die glazen bol een illusie is. Deze toonaangevende systeemleverancier voor kastsystemen, stroomverdeling, klimatisering, IT-infrastructuur en software en service is echter zo nauw betrokken bij de markt dat ze twee trends met grote impact zien die ze met iedereen wil delen. “De meeste datacenters en colocators in Nederland verhuren primair vierkante meters. Daar kun je je eigen racks neerzetten. Om het beheer te vereenvoudigen zijn er ook datacenters die de verhuur doen op basis van racks die ze zelf hebben. Dat het in beide gevallen kan gaan om racks van Rittal, spreekt voor zich. Wat we zien gebeuren is dat er in, beter gezegd vanuit, datacenters steeds vaker SaaS-diensten worden aangeboden. Het aanbod verschuift daarmee van verhuur van vierkante meters naar verhuur van capaciteit binnen bijvoorbeeld een Azure of Helios omgeving. Je schuift op van product naar dienst en dat is een fundamentele verschuiving”, vertelt Raben.

Wat is het belang van die ontwikkeling voor Rittal, waarom interesseert het jullie wat er vanuit de racks aan diensten worden geleverd? “Dat is om meerdere redenen interessant. Om te beginnen merken wij dat door SaaS onze aanspreekpartners veranderen. Traditioneel hebben we vooral contact met de datacenter specialist. Die wordt vaker bijgestaan of zelfs al vervangen door iemand die vooral oog heeft voor de software, de dienst dus. Daarnaast zal de eindklant, dus de SaaS-gebruiker, minder geïnteresseerd zijn in de gekozen technische oplossing, die neemt een dienst af. Dat is iets waar de aanbieder en wij ook rekening mee moeten houden. Wij zien dat die verminderde belangstelling het bijvoorbeeld mogelijk maakt vormen van koeling, zo74

als oliekoeling, te implementeren. De techniek is immers niet meer leidend, het draait om de clouddienst.”

Cloud

“Door cloudgebruik wordt het steeds

‘ Open Compute verdient aandacht’ minder vaak nodig zelf naar een datacenter te komen om op locatie de eigen hardware te beheren – de abstractie neemt toe”, zegt Raben. Tegelijkertijd betekent alles onderbrengen in de cloud niet dat daarmee alle mogelijke problemen verleden tijd zijn. “Er wordt gezegd dat de megadatacenters van de bekende grote SaaS-aanbieders de toekomst hebben. Deels klopt dat verhaal, maar realiseer je dat alle eieren in een mand leggen een risico kan zijn. Daarom denken we dat er voor de meer regionale datacenters een markt kan blijven bestaan. Bij de voordelen die zij in potentie bieden moet je denken aan onder andere edge computing en lagere latency. Daarnaast kunnen ze een belangrijke rol vervullen bij Business Continuity Management (BCM) en Disaster Recovery (DR). Bij Rittal wijzen we erop dat die specifieke functies wel vertaald moeten worden in de eisen die aan dergelijke datacenters worden gesteld, zoals afspraken maken over de uptime van locatie en de veiligheid van elk individueel rack.”

Open Compute “Het Open Compute Project (OCP) is de andere ontwikkeling waar ik iedereen op attendeer”, vervolgt Raben. “Op het eerste gezicht staat het los van de SaaSontwikkelingen, maar het een profiteert wel van het ander. De meest aansprekende voordelen van OCP zijn, dat je niet meer een hele server een rack inschuift. Je kunt een kaal moederbord met wat storage inzetten. De voeding daarvoor naar het OPC rack is 24 of 48 volt DC. Door deze gelijkspanning aan het OPC rack aan te bieden wordt het geheel energetisch vriendelijker. Je bent immers af van de AC naar DC conversie verliezen in het datacenter.”

Is Open Compute een revolutie in de sector of eerder een logische doorontwikkeling van wat nu al bestaat? Raben ziet het meer als een doorontwikkeling, een evolutie, want: “We zijn allemaal al langer bezig met de efficiency van IT in het geheel, de alom bekende Power Usage Effectiveness (PUE). Het besparingspotentiaal werd hoofdzakelijk aan de kant van de IT-infrastructuur gezocht en met name bij de koeling van datacenters zijn de afgelopen jaren enorme energiebesparingen gerealiseerd. Aan de IT-zijde is er nog een lange weg te gaan en Open Compute is hier een eerste voorbeeld van. Wat wel uniek aan Open Compute is, is dat het met Facebook en Microsoft twee

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

heel grote supporters en early adaptors heeft. Rittal is als fabrikant nauw betrokken bij dit platform en wij voorspellen dat dit een grote toekomst heeft, omdat er veel financiële voordelen aan verbonden zijn.” Open Compute is geen buitenlandse ontwikkeling die door de Nederlandse markt met scepsis wordt bekeken, verzekert Raben. “Wat we zien lijkt op wat we rond 2006 zagen gebeuren toen door ons ‘watergekoelde racks’ op de markt kwamen. Rittal heeft daar niet alleen nieuwe maar juist ook bestaande datacenters mee geholpen. Die partijen klopten bij ons aan met de vraag: wat moeten wij doen om op deze trend in te kunnen spelen. Dat was toen nieuw, nu kijkt niemand er meer van op dat in een datacenter ook high density racks tot 55 KW worden gehuisvest die efficiënt ge www.rittal.nl

koeld worden met water en daardoor niet de airco systemen van het datacenter zelf belasten. We zien nu de eerste

Denk aan de bekabeling en de noodstroom, bij Open Compute heb je geen conventionele UPS meer nodig, een rij met accu’s volstaat.”

‘ SaaS betekent een fundamentele verschuiving’

Wat deze twee trends gemeen hebben, is dat ze zijn ontstaan door een gewijzigde klantvraag. Ze verdringen de racks niet en hebben als voordeel dat de efficiency van datacenters kan verbeteren en daarmee de TCO naar beneden kan gaan. Het is echter een exercitie waarbij geen enkele leverancier of gebruiker over een nacht ijs zal gaan. Het is daarom dat Raben en zijn collega’s bij Rittal, samen met andere leveranciers, bijeenkomsten organiseren waar echt diep op dit soort ontwikkelingen wordt ingegaan. Data en locatie worden via de website en nieuwsbrief bekendgemaakt.

vragen in Nederland over Open Compute. Datacenters en Telecom aanbieders die zich afvragen of ze het in de bestaande ruimte kunnen integreren of dat ze beter een eigen vloer inrichten met uitsluitend 24V of 48V ten behoeve van de OCP racks. Er komt natuurlijk nog wel wat meer bij kijken dan alleen de wijziging van 230V of 400V naar 24V of 48V.

sales@rittal.nl

0316 591 660

@RittalNederland 75

datacenter & cloud dossie r 201 6 | chan n e lco n n ec t

Koeling, luchtbehandeling en stroomoplossingen | Rashid Niamat

Aandacht voor noodstroomvoorzieningen in de juiste brede context

Elinex loopt met innovaties voorop Noodstroomvoorzieningen zijn onmisbaar binnen ieder datacenter. Wie dan denkt dat een interview met Elinex over deze essentiële bouwsteen uitsluitend over UPS-systemen gaat komt bedrogen uit. Elinex is namelijk altijd bezig met de toekomst en past de vierde industriële revolutie voor noodstroomoplossingen reeds toe.

Elinex is een onafhankelijke organisatie met als specialiteit noodstroomoplossingen en netspanningsrisico’s. Vanuit Ridderkerk worden al dertig jaar diverse klantsectoren bediend met de Elinex oplossingen. De ICT-sector en het Datacenter-segment vormen de speerpunten van het bedrijf, dat beschikt over een uitgebreide trackrecord als het gaat om het ontwerpen, installeren en onderhouden van noodstroomoplossingen binnen nieuwe en bestaande datacenters door het hele land.

Vervanging Bart van Raamsdonk, Manager Commercie bij Elinex: “Als je om je heen kijkt zie je veel datacenters die rond de millenniumwisseling zijn gebouwd. Voor de meeste daarvan geldt dat inmiddels de noodstroomvoorzieningen aan vervanging toe zijn. Het einde van de economische en technische levensduur is in zicht. Je merkt dat op meerdere manieren, waaronder dat het steeds lastiger wordt aan onderdelen of support te komen. Het rendement van 89 procent is ook niet meer van deze tijd. Alles bij elkaar zorgt dat voor hogere kosten en grotere continuïteitsrisico’s.” Het voordeel van een vervangingsronde is dat de klant aan de slag kan gaan met de laatste technologie. Een hot item vandaag is het begrip ‘Industry 4.0’ ofwel de vierde industriële revolutie. Dit houdt onder andere in dat bedrijven meer data verzamelen (Internet of Things), systemen verbinden en processen verder automatiseren.

Bart van Raamsdonk 76

“Het mooie van Elinex is dat we altijd kijken naar de marktontwikkelingen en met innovaties voorop lopen”, vervolgt Van Raamsdonk. “Dit kan mede doordat wij niet afhankelijk zijn van de productportfolio van één fabrikant. Zo is Elinex al jaren actief met Lithium Ion (Li-ion) batterij installaties. Terwijl UPS-fabrikanten bezig zijn om whitepapers over Li-ion batterijen binnen noodstroomoplossingen

te schrijven, past Elinex deze techniek al lang toe bij verschillende klanten. Verschillende vernieuwende producteigenschappen zorgen ervoor dat we ook binnen de noodstroomwereld met Industry 4.0 aan de slag kunnen.” Tegenwoordig is een UPS efficiency van 97,5 procent de norm en dat maakt dus al veel verschil uit. Een ander belangrijk punt is de onderliggende techniek. Noodstroomvoorzieningen zijn lang bijna uitsluitend uitgevoerd met loodbatterijen, de VLRA’s. Tegenwoordig is daar

De klant kan in principe de modules zelf vervangen een veel beter alternatief voor in de vorm van Li-ion. Dat garandeert niet alleen een hoger rendement, maar opent tal van andere mogelijkheden die moeiteloos door Van Raamsdonk en zijn collega’s worden opgesomd.

Modulair Een aantal van die mogelijkheden komt voort uit de modulaire opbouw van de nieuwste oplossingen. Modulair bouwen heeft als voordeel flexibiliteit in het samenstellen van oplossingen maar ook in

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

het laten groeien van deze oplossingen. Daarnaast is er binnen Nederland een groot tekort aan technische specialisten. Vroeger moest bij een storing een fabrieksgetrainde engineer langs komen met een kist vol onderdelen. Tegenwoordig kan de eerstelijnsservice worden uitgevoerd door de beheerder zelf. Elinex is onder andere Value Added Partner van Huawei UPS-oplossingen. Het mooie van een nieuwe speler binnen de UPS-wereld is dat zij de kans hebben gehad om vanaf nul te beginnen op de tekentafel. Dat ziet de klant terug in de producteigenschappen van de UPS-oplossingen. UPS-oplossingen binnen de markt onderscheiden zich van elkaar op minimale eigenschappen, alle UPS’en zijn betrouwbare noodstroomvoorzieningen en wie door de bril van Industry 4.0 kijkt naar de oplossingen van Huawei ziet dat deze daar zeer geschikt voor zijn.

Elinex Service Team.

Over het modulaire zegt Van Raamsdonk nog: “Huawei heeft 50 kW in maar 3U weten te krijgen voor de UPS-powermodules en een beheerder kan ook daadwerkelijk zelf een powermodule verwisselen. Modulair betekent in feite meerdere bouwblokjes. Een vaak gehoord argument tegen modulair is dat je meer SPOF’s creëert. Maar op het moment dat een van die – meestal ook redundant – uitgevoerde bouwblokken faalt heeft dat geen impact op de andere componenten. Deze werken door, het probleem is dus kleiner dan bij een nietmodulair systeem”.

centers de voorgeschreven bandbreedte van 25 en 30 graden Celsius niet wordt overschreden en ventilatie in Nederland voldoende is.

Impact op footprint

Beheer

UPS-modules worden kleiner en de Liion batterijoplossing is ook een stuk kleiner. Hierdoor blijft meer ruimte over in het datacenter voor racks, wat voor elke exploitant goed nieuws is. Een andere prettige bijkomstigheid van op Liion batterijen gebaseerde systemen is dat ze geschikt zijn voor een hogere omgevingstemperatuur dan lood/zuur-batterijen, zonder dat daardoor levensduur en inzetbaarheid in het geding komt. De noodzaak de batterijen in een afzonderlijk gekoelde ruimte te plaatsen vervalt in de regel, omdat in de meeste data-

De uitleg over modulair en de bestaande klantcases zijn helder. Een belangrijk voordeel is echter nog niet genoemd: het beheer. Van Raamsdonk: “EPMS en BACS zijn paradepaardjes van Elinex voor wat betreft ons merkonafhankelijk onderhoud. EPMS, het Elinex Power Management System, stelt ons in staat elke UPS centraal te monitoren, waarbij we alle merken ondersteunen. BACS, het Battery Analysis & Care System, is onderdeel van EPMS en zorgt voor een 24/7 monitoring van de batterijen zelf. De combinatie zorgt er voor dat wij re-

Tegenwoordig is een UPS efficiency van 97,5 procent de norm mote de actuele status van elk bouwblokje van een systeem kunnen volgen. Als er storingen optreden zien wij dat en uiteraard wordt de klant daarover tegelijkertijd geïnformeerd. Omdat de moderne Huawei noodstroomoplossingen zoals gezegd volledig modulair zijn opgebouwd, is ook het oplossen van eventuele storingen een stuk sneller door te voeren. De klant kan in principe de modules zelf vervangen. Mocht er een service engineer ter plekke nodig zijn, dan weet deze precies welk onderdeel meegenomen moet worden.” Van Raamsdonk vervolgt, “Het monitoren geldt ook voor de Li-ion batterij oplossingen die wij gebruiken. Deze worden standaard met een uitgebreid monitorings- en reguleringssysteem geleverd. Het slimme van de Li-ion techniek 77

datacenter & cloud dossie r 201 6 | chan n e lco n n ec t

Koeling, luchtbehandeling en stroomoplossingen | Rashid Niamat

Elinex demonstratie & test centrum

ten opzichte van VRLA batterijen is dat wanneer je een slechte batterij vervangt binnen een batterijketen, deze nieuwe batterij niet wordt beïnvloed door de andere batterijen binnen de keten. Zo kun je de levensduur van de batterijoplossing veel beter monitoren en managen. Ook zijn deze Li-ion batterijen per modules uit te breiden en eventueel te vervangen.” In elk opzicht leidt de combinatie van modulaire opbouw van de noodstroomvoorziening in combinatie met onze monitoringtools tot voordelen voor de klant in de vorm van hogere beschikbaarheid en lagere exploitatiekosten. Voor Elinex scheelt het ook: zij kunnen de service engineers veel gerichter inzetten.

Belangrijke trends De vraag of de modulaire met Li-ion batterijen uitgeruste noodstroomvoorzieningen alleen voor datacenters zijn geschikt bleek opmaat te zijn voor een boeiende uitleg over twee marktbrede trends. De eerste is de groeiende behoefte data www.elinex.nl 78

dichter bij de klant te krijgen, edge computing. Telecom en internet operators worden hier vaak als voorbeelden genoemd. Wat zij uitrollen zijn kleinere datacenters. Elk van die locaties heeft vanzelfsprekend een reguliere en noodstroomvoorziening nodig net als koeling. De voordelen van een kleinere footprint door een Li-ion noodstroomoplossing behoeft geen verdere uitleg. Door deze noodstroomoplossing is minder koeling nodig, het gebouw produceert daardoor minder geluid en kan dichter bij woningen worden geplaatst. Edge computing betekent echter ook dat op een groter aantal locaties sprake gaat zijn van permanente stroomafname. De tweede trend betreft de kwaliteit van ons stroomnet. Stroomopwekking verandert door de inzet van renewable energy bronnen. Het gebruik verandert ook, onder andere door de gestage toename van het aantal elektrische auto’s en mede daardoor de opkomst van smart grids. Dit heeft de nodige consequenties. Experts zijn het eens dat

info@elinex.com

0180 415 711

minder stabiliteit in het stroomnet onvermijdelijk is. Li-ion batterijen, die tot 5.000 ontladingscycli aankunnen, zijn ook daarom beter en meer toekomstgericht dan VRLA batterijen die er maar 500 aankunnen.

Helder advies Van Raamsdonk en zijn collega’s volgen deze en andere trends op de voet. Op de vraag of zij vinden dat de markt deze trends moet kennen volgt een bevestigend antwoord. Zeker de impact van de tweede trend vinden zij echt belangrijk. Voor iedereen die zich afvraagt wat nu de beste reactie is hebben ze een duidelijk advies dat bestaat uit twee delen. Het eerste is de oproep om mee te gaan met de tijd en te zorgen voor een up-todate noodstroomvoorziening die in staat is de toenemende schommelingen in het stroomnet op te vangen. Het tweede deel van het advies is een geruststelling: weet dat de oplossing al bestaat en mede dankzij de modulaire opbouw bovendien voordelen als hogere efficiency en versimpeld onderhoud oplevert. @ElinexPS

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

Netwerken en connectiviteit

FIREWALLS

Barracuda Networks Clavister Benelux Dell-SonicWall Fortinet Kerio Technologies / BIT Palo Alto Networks, Nederland Pika Technologies Europe RedSocks SecPoint Nederland

www.barracudanetworks.com Nederland www.clavister.com Nederland www.sonicwall.com Frankrijk www.fortinet.com Nederland www.kerio.nl Nederland www.paloaltonetworks.com Nederland www.pikatech.com Nederland www.redsocks.nl Nederland www.secpoint.nl Nederland

NETWERKEN

Arista Networks Brocade Nederland Ciena Networking Cisco Curvature F5 Networks Hewlett Packard Enterprise Juniper Networks MRV

www.aristanetworks.com Nederland www.brocade.com Nederland www.ciena.com Nederland www.cisco.nl Nederland www.curvature.com Nederland www.f5.com Nederland www.hpe.com Nederland www.juniper.net Nederland www.mrv-corporate.com Nederland

ROUTER & SWITCH

Allied Telesis International Arista Networks Aruba Networks AVM for ICT Brocade Nederland Cisco D-Link Benelux Draytek Edimax Technology Europe EnGenius Extreme Networks Green Peak Huawei Technologies Netherlands Lantronix Proxim Europe QNO Europe RadioAccess Radware Benelux Ruckus Wireless Sitecom Europe TP-Link Nederland Xirrus Benelux ZyXel Communications

www.alliedtelesis.eu Nederland www.aristanetworks.com Nederland www.arubanetworks.com Nederland www.avm.de Nederland www.brocade.com Nederland www.cisco.nl Nederland www.dlink.nl Nederland www.draytek.nl Nederland www.edimax.nl Nederland www.engenius-europe.com Nederland www.extremenetworks.com Nederland www.greenpeak.com Nederland www.huawei.com Nederland www.lantronix.com Nederland www.proxim.com Nederland www.qno-europe.nl Nederland www.radioaccess.nl Nederland www.radware.com Nederland www.ruckuswireless.com Nederland www.sitecom.com Nederland www.tp-link.com Nederland www.xirrus.com Nederland www.zyxel.nl Nederland

Staat je bedrijf niet in het overzicht, stuur dan een mail naar info@channelconnect.nl

Specialist in connectivity voor datacenters Glasvezelkabel, koper CATx kabel en powerbekabeling Monitoringsystemen, netwerksystemen, MIIM

Server- en netwerkkasten

Server- en netwerkkasten SFP, SFP+, XFP, X2, Xenpak, QSFP+ en CFP transceivers en kabels

Intronics levert onder andere voor datacenters: UTP netwerkbekabeling, fiber netwerkbekabeling, KVM switches, extenders, repeaters, PDUâ&#x20AC;&#x2122;s, kasten, switches, management systemen.

Intronics BV, +31 342 407040, sales@intronics.nl, www.intronics.nl Intronics Belgium, +32 14 220 334, sales@intronics.be, www.intronics.be

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

Netwerken en connectiviteit | Rashid Niamat

Netgear richt zich primair op regionale datacenters:

‘ Regionale datacenters en IT-resellers gaan steeds intensiever samenwerken’ Netgear is in de mkb- en end user-markt bekend om de switches, routers, ip-camera’s en NAS-oplossingen. De doorsnee gebruiker is de zakelijke gebruiker of thuisgebruiker. Maar er is nog een andere doelgroep die het merk kent en gebruikt, namelijk datacenters. Nu zijn datacenters er in vele soorten en maten. Netgear richt zich, aldus Arend Karssies, Regional Director Benelux, South Africa & Other EMEA, niet op de kolossen zoals Google en AWS. “Wij richten ons primair op de regionale datacenters. Dat zijn in mijn ogen bedrijven die rackspace, connectiviteit, diensten, stroom, koeling en dergelijke vanuit een beveiligde omgeving leveren en daarmee klanten werven die er eventueel eigen hardware onderbrengen of huren”, legt Karssies uit.

‘ Data op meerdere plekken levert een extra proces op. Die data moet gesynchroniseerd worden’ “Wat je ziet bij dit type ondernemers met regionale focus is dat zij een heel ander investeringsbeleid hanteren dan die eerder genoemde grote partijen. Logisch natuurlijk, want het draait in bijna alle gevallen om eigen geld. De ROI moet te overzien zijn en missers kunnen ze zich niet permitteren. Om die reden kiezen ze ook steeds vaker voor Netgear. Wat wij bieden zijn oplossingen gebaseerd op enterprise-techniek, maar voorzien van een veel gunstiger prijskaartje, zonder dat we daarbij afbreuk www.netgear.nl

doen aan betrouwbaarheid, garantie en services. Daarmee hebben we de afgelopen twintig jaar een stevige reputatie opgebouwd en die wordt ook anno 2016 goed gewaardeerd. Zeker in dat deel van de datacenter-markt dat ik eerder beschreef.”

Zijn jullie een prijsvechter? “De uitdrukking voor een dubbeltje op de eerste rang willen zitten, kennen we allemaal. Netgear is echter het kwartje. We kunnen en willen niet de goedkoopste zijn, wel zijn we regelmatig de enige aanbieder in dat segment. Dat valt niet te rijmen met ons imago van kwaliteitsleverancier. Wat we ook hebben, in tegenstelling tot een aantal concurrenten, is een enorme focus op het mkb. De regionale datacenters zijn in dat opzicht ook echte mkb-ondernemers. Wij spreken die taal en hebben oplossingen die hen aanspreken.”

centraal. De klant wil zijn data op meerdere plekken hebben, op de zaak en in een datacenter, of in een datacenter en in een cloud. Daarmee elimineert hij een Single Point of Failure. Dat levert een extra proces op, want die data moet wel gesynchroniseerd worden. Dat is voor Netgear en onze partners natuurlijk een prettige ontwikkeling, want synchroniseren stelt eisen aan routers, switches, ja zelfs accesspoints en dat betekent optioneel beheer. Wij zien verder dat regionale datacenters en IT-resellers steeds intensiever gaan samenwerken om dat soort hybride oplossingen optimaal te kunnen faciliteren. Daarmee verandert de rol van de datacenters ook. Het is wat ons betreft een positieve ontwikkeling die nog niet door iedereen op de juiste waarde wordt geschat.”

Hoe zie jij de rol van het regionale datacenter? “Hoewel je daar diensten afzonderlijk of juist in combinatie als uitgangspunt kunt nemen, denk ik dat je uiteindelijk op hetzelfde antwoord uitkomt. “Als ik bijvoorbeeld kijk naar storage, dat is een dienst waar Netgear ook oplossingen voor heeft, zie je dat we twee fasen zijn gepasseerd. Eerst had iedereen de eigen data binnen de eigen omgeving, daarna was het gebruikelijk alles naar de cloud te verhuizen. Voortschrijdend inzicht en wat incidenten hebben nu voor een derde fase gezorgd. Hier staat het hybride model

nl.sales@netgear.com

0182 587 000

Arend Karssies

@netgear_benelux 81

datacenter & cloud dossie r 201 6 | chan n e lco n n ec t

Netwerken en connectiviteit | Bram Dons

Zes vragen over White Box Switching

White Box Switching: Netwerk van de toekomst? Wat maakt een infrastructuur ‘modern’? Over het algemeen is men het erover eens dat een moderne infrastructuur is gebaseerd op commodity, non-proprietary en hardware. Commodity servers zijn op zich niets nieuws. Wel nieuw is de toepassing van commodity switchingsystemen waar een open network operating system software (nos) bovenop draait. Naar verwachting zullen in de toekomst moderne infrastructuren grotendeels gaan draaien op open source software. Tot voor kort was de keuze daarvoor voornamelijk gebaseerd op kostenbesparing, nu kiest men vaker voor de toepassing van de laatste web-gebaseerde technologie bij mobiele, cloud en analytische platforms. Moderne infrastructuren combineren commodity hardware en open source software. Voorbeelden daarvan zijn hyper-convergence, software defined storage, public en private clouds en analytische systemen voor big data.

Wat is een white box switch? Een bijproduct van software defined networking (SDN) is de white box switch waarin de fysieke netwerk switch hardware wordt ontkoppeld van het nos. White box, ook wel (onjuist) ‘bare metal switch’ genoemd, is geen nieuw fenomeen. De naam refereert alleen maar aan hardware zonder een merknaam. De eerste toepassing van white boxes waren de white box pc’s en servers.

dere poorten. Ondernemingen kopen deze en installeren daarop hun eigen operating system. Minimaal bevat het een boot loader (Open Network Install Environment, ONIE) die de installatie van het nos mogelijk maakt. Bare metal switches worden in hoofdzaak door Taiwanese ondernemingen gemaakt, vaak Original Device Manufacturers (ODMs) genoemd. Als je een switch van een ODM koopt, dan krijg je alleen een bare metal switch. Een white box bevat een operating system, geïnstalleerd op een bare metal switch. Dus een white box switch = bare

metal switch + operating system. White box switches worden nog slechts door een kleine groep startups gemaakt die hun bare metal switches kopen van de ODMs. Ten slotte is er het fenomeen ‘brite box’. Dat is in feite een branded white box. De bekende computerleveranciers verkopen deze switches onder hun eigen merknaam, maar het zijn eigenlijk white box switches die ze betrekken van firma’s die weer hun hardware hebben betrokken van ODMs. Het voordeel van een brite box is dat het de gebruiker meer zekerheid biedt met betrekking tot support.

White box switches zijn gebaseerd op generieke, off-the-shelf, switching en routing hardware. Ze maken gebruik van een operating system dat van tevoren is geïnstalleerd of apart aangeschaft van een software leverancier. De nos-software integreert de netwerklagen twee en drie en ondersteunt de basis netwerkfeatures. In het algemeen wordt een Linux-gebaseerd operating system toegepast.

Is het nou white box, bare metal of brite box switch? De naam ‘bare metal’ maakt het al duidelijk: daarop is geen enkel nos geïnstalleerd. Het is een chassis met meer82

Figuur 1: White box versus traditionele switch (bron Faisal Khan, 15 september )

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

Wat is de relatie met white box servers? Het idee achter white box switching is om ondernemingen de mogelijkheid te bieden een ‘kale’ hardware netwerkswitch aan te schaffen, waarbij men zelf kan kiezen voor een bepaald nos. De opsplitsing van hardware en software heeft twee parallelle industrieën in gang gezet die zich onafhankelijk van elkaar gaan ontwikkelen. We hebben deze enorme ontwikkeling al eerder in de serverindustrie gezien, en dat gaat de komende jaren hoogstwaarschijnlijk ook in de switchindustrie gebeuren.

Wat maakt een nos overdraagbaar? Voorwaarde voor een succes bij de toepassing van white boxes is dat het net- Figuur 2: Groei aantal white box switch poorten in 2019 (bron IHS-Infonetics, juni 2015) werk operating system overdraagbaar moet zijn. Daarvoor moet het nos aan ratuur en L2/L3-protocollen. Maar niet wordt. Volgens de Britse datacentereen drietal kernvoorwaarden voldoen: alleen de grote webondernemingen zijn specialist John Laben, betrokken bij het een CPU board Support Package (BSP), een doelmarkt voor white box switches. door Facebook, NASA en Rackspace opeen universele boot loader en de ASICs Elk klein of middelgroot datacenter of gezette Open Compute Project, zal open APIs (programmeer interfaces voor de service provider kan vanwege kosten- hardware leiden tot een revolutie in het diverse op het moederbord aanwezi- besparing overwegen om white boxes te datacenter. Hij voorspelt dat open source ge chips). Deze drie gezamenlijk moe- implementeren. Bovendien kunnen voor hardware een belangrijke rol gaat speten voor de toepassing van het nos mat- het onderhoud van dezelfde IT-tools ge- len in de ‘derde industriële revolutie’, chen. Dit is de reden waarom alle white bruik worden gemaakt. met als kenmerken energie, transport box- en SDN-leveranciers alleen een complete switch met nos verkopen of een lijst opgeven met leveranciers van pre-qualified devices.

Wat zijn de voor- en nadelen? Zoals we uit figuur 1 kunnen zien, biedt de white box switch veel meer flexibiliteit dan de proprietary tegenhanger. Want, de gebruiker van een white box is niet langer afhankelijk van de hardware van een proprietary leverancier. De white box is goedkoper dan de switches van de proprietary leveranciers, omdat ODMs ze in massa produceren op basis van commodity-onderdelen. De eerste doelmarkt voor white boxes zijn de datacenters geweest. Bedrijven als Facebook, Amazon en Google. Zij hadden behoefte aan grootschalige toepassing van switches in hun grote datacenters. Deze ondernemingen zochten, naast de CAPEX-besparingen, naar meer flexibiliteit en openheid van hun switchplatforms. Met de introductie van white boxes waren ze niet langer afhankelijk van de traditionele netwerkappa-

‘ Open hardware zal leiden tot een revolutie in het datacenter’

Nadeel is dat de hardware in het begin nog niet zo betrouwbaar is als de proprietary box, de laatste hebben al een jarenlange ontwikkeling en verbeteringen doorgemaakt. SLAs, betrouwbaarheid en support zijn niet te onderschatten factoren die meewegen in de beslissing om white boxes toe te passen. Een alternatief kan dan zijn om een brite box van de bekende netwerkleveranciers aan te schaffen.

Hoe ziet de toekomst eruit? Terwijl leveranciers en IT-architecten zich druk maken over het wel of niet toepassen van SDN, bestaat er een grote kans dat white box switch zal overleven, zelfs als SDN geen doorslaand succes

en communicatie. Elke kwartaal brengt IHS Infonetics een “Data Center Network Equipment” marktrapport uit over Ethernet switches, bare metal Ethernet switches, application delivery controllers (ADCs), en WAN optimization appliances (WOA). Marktonderzoeker IHS verwacht dat het aantal white box switches elk jaar met elf procent toeneemt en de markt tegen 2019 totaal 1 miljard dollar zal bedragen. IHS verwacht dat de open networking trend is terug te zien in de aantallen verkoop van datacenter apparatuur. De verschuiving naar open netwerken benadrukt nog eens het belang van white box switches.

http://www.telecomlighthouse.com/white-box-switch-for-dummies/ http://www.infonetics.com/pr/2015/2Q15-Data-Center-Network-Equipment.asp

datacenter & cloud dossie r 201 6 | chan n e lco n n ec t

Netwerken en connectiviteit | Michiel van Blommestein

Channel Manager Sander Bakker van Brocade:

De vijf stappen naar New IP Het zal niemand zijn ontgaan; de ICT-omgeving verandert rap. Door de explosie aan mobiele devices en de toename aan virtualisatie zal het onderliggende netwerk aangepast moeten worden. De scheiding tussen hardware en software moet vervagen, het moet allemaal flexibeler, schaalbaarder en opener. De vraag is dan: hoe speel je dat klaar? Channel Manager Sander Bakker van netwerkspecialist Brocade legt dat uit aan de hand van vijf stappen. Het zal niemand zijn ontgaan dat de groei van het aantal mobiele apparaten, Internet of Things en virtualisatie wordt gedreven door enkele megatrends. Op de eerste plaats mobile (het kunnen werken onafhankelijk van locatie), social (constant in verbinding staan met anderen), cloud en big data. Niet geheel toevallig zijn al deze megatrends netwerkcentrisch, zo merkt Bakker op. “Communicatie gaat immers altijd via het netwerk. Het netwerk moet dus altijd de juiste basis vormen voor de business om aan de wensen en de eisen van de communicatie te kunnen voldoen.” Bakker pleit dan ook voor een ‘New IP’, die hoe dan ook uit drie en vaak zelfs uit vier lagen bestaat.

‘ In een ideale setup vormen alle switches een groot logisch device’ “In de New IP blijven software en hardware allebei een belangrijke rol spelen”, legt hij uit. “Je krijgt dus sowieso een hardwarelaag en een softwarelaag met daarbovenop een controlelaag en een orchestratielaag. Zo zien wij het nextgen datacenter.” Maar voor ze zover zijn, dienen organisaties vijf stappen te nemen. Niet dat iedere organisatie precies iedere stap zal nemen, want de behoef84

ten liggen overal anders. Maar wie helemaal mee wil, kan zich volgens Bakker aan de volgende route houden.

1. Plannen Het is een open deur dat de organisatie goed moet weten waar de eigen behoefte ligt. Toch waarschuwt Bakker dat dit met regelmaat onvolledig wordt uitgevoerd, vooral omdat te veel naar het middel (het platform) en weinig naar het doel wordt gekeken. “Te vaak blijft men met de gedachten bij het platform hangen, want zo hebben ze het altijd gedaan”, verzucht Bakker. “Ze realiseren zich niet dat er een omslagpunt nadert en dat ze naar dat derde platform aan het migreren zijn.” Het verkeer dat wordt gegenereerd door al die nieuwe ICT-bronnen moet even goed worden afgehandeld, met als gevolg dat het netwerk opener, schaalbaarder en meer geautomatiseerd moet zijn. “ Als je weet wat je met je netwerk wil, dan kun je volgens Bakker gaan optimaliseren. “Optimaliseren begint dus met het maken van een lijst van prioriteiten. Als je die lijst hebt, kun je naar het tweede punt.”

2. Automatiseren Geen enkel netwerk vaart wel bij downtime, en daarom is de volgende stap om de omgeving daartegen te wapenen. De sleutel daartoe is het automatiseren van de taken op zo’n manier dat het risico op menselijke fouten wordt geminimaliseerd. “Netwerkdowntime wordt voor 70 procent veroorzaakt door menselijke

fouten die worden gemaakt bij het configureren van de devices”, zegt Bakker. “Haal je dat weg, dan verbeter je meteen de performance en de productiviteit van je onderliggende netwerk.” Volgens Bakker kan worden begonnen bij het instellen van de fundering: de hardware. “Daarvoor hebben wij een ethernet fabric ontwikkeld. Die automatiseert meteen een groot deel van je netwerk. Het integreert automatisch met bijvoorbeeld vCenter van VMWare. En willen we bandbreedte toevoegen, dan hoeven we alleen maar een kabel extra tussen twee switches te pluggen. We hoeven niets handmatig te configureren.” In een ideale setup vormen alle switches een groot logisch device. “Embedded automation, zoals dat heet”, sluit Bakker deze stap af.

3. Agility Een van de kenmerken van ‘The New IP’ is dat de veranderingen hard gaan en dat organisaties in staat moeten zijn daarop in te spelen. Dat kan volgens Bakker door twee dingen in te voeren: Network Functions Virtualization (NVF) en Software Defined Networking (SDN). “NFV draait erom dat je bepaalde functies niet langer in specifieke appliances stopt, maar gewoon on demand kunt implementeren boven op een hypervisor in een standaard x86 server”, legt Bakker uit. “Daardoor kun je nieuwe services veel sneller implementeren en inspelen op veranderingen. Je kunt er zelfs modellen aan hangen, zoals met onze virtuele application delivery controller, zo-

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

‘ Te vaak blijft men met de gedachten bij het platform hangen’ dat je betaalt naar gebruik. Dus als je de load balancer even niet nodig hebt, dan betaal je minder voor de functionaliteit en ook minder voor het verkeer.” SDN gaat meer over automatisering van de functies en programmeren van de functies in het netwerk zelf. “Voorheen had elk device zijn eigen control plane en eigen data plane”, zegt Bakker. “Wat we hebben gedaan met SDN is de control plane eruit gehaald en neergezet in een SDN-controller. Met die SDN-controller kunnen we dezelfde data plane in het netwerk aansturen.

4. Intelligente Services Het next-gen datacenter kan amper next-gen zijn wanneer de schat aan gegevens binnen de omgeving niet worden aangewend, zodat het geheel verder kan worden geoptimaliseerd. Bakker: “Dat wordt op dit moment al veel gedaan, middels SPAN-poorten en TAP’s in het netwerk en virtuele TAP’s in de server.” Daarbovenop komt de enorme hoeveelheid analysetools die er gebruik van kunnen maken (SIEM, forensics, IDS / IPS, application performance monitoring, network performance monitoring, etcetera - red.). Allemaal tools die gebruik kunnen maken van dezelfde informatie”, zegt Bakker. “Daarom creëren we zogenaamde network packet brokers. We ontvangen al die informatie van die SPAN-poorten en stellen het beschikbaar aan de analysetools. We kunnen informatie kopiëren naar verschil www.brocade.com/en.html

lende tools toe, we kunnen het filteren en het load balancen over meerdere tools. Zo creëren we network visibility, zodat we het netwerk kunnen optimaliseren.” Bovendien heeft Brocade zulke functies nu ingebakken in zijn nieuwe routers. “Daar hebben we een aparte VM gecreëerd, een nieuw analysepad om informatie te bekijken”, vertelt Bakker. “We gaan dus naar embedded network visibility. Je hebt geen SPAN of TAP’s meer nodig.”

5. Tijd om het netwerk te bevolken

te nemen via het nieuwe, intelligente netwerk. Dat is uiteindelijk waar je naartoe moet willen, stelt Bakker. “We hebben een open netwerk, een geautomatiseerd netwerk en een schaalbaarder netwerk, zodat we sneller kunnen inspelen op de veranderende omstandigheden. En dan neemt de concurrentiekracht alleen maar toe.” Grote cloudproviders hebben dit soort netwerken al liggen, en nu kun je hier zelf ook mee aan de slag. “New IP geeft je het pad om daarnaartoe te groeien. Niet naar de hyperscale zelf, maar wel het ontwerp ervan.”

Is dat allemaal gedaan, dan is de organisatie er klaar voor om clouddiensten af

sbakker@Brocade.com

020 890 8700

@brocade 85

datacenter & cloud dossie r 201 6 | chan n e lco n n ec t

Netwerken en connectiviteit | Dirkjan van Ittersum

Nieuwe beveiligingslaag stelt hele netwerk op de hoogte bij probleem

Fortinet beveiligt met een ‘security fabric’ Fortinet staat bekend als sterke speler op het gebied van security. Met nieuwe producten levert het oplossingen voor actuele bedreigingen. Toch hoeft dat niet ten koste te gaan van het gebruiksgemak, want automatiseren van taken maakt het beheer makkelijk. Het gaat goed met Fortinet. Het bedrijf levert security- en netwerkproducten aan onder meer datacenters. Met succes, want de onderneming groeit jaarlijks met 30 tot 40 procent. Een aardige prestatie in een markt waarin de concurrentie toeneemt. “De omzet is ongeveer gelijk verdeeld tussen SMB, Enterprise en Service Providers. Een gezonde mix dus”, zegt Fortinet Manager Systems Engineering Erwin Schürmann.

Samengevoegd Het beveiligen van datacenteromgevingen is een actueel onderwerp, gezien de toename van het aantal aanvallen. Fortinet levert diverse oplossingen. “Van oudsher kennen klanten ons van de security-

consolidatie op onze multiservice security gateway FortiGate. We hebben hier allerlei beveiligingsfunctionaliteiten samengevoegd op een platform,” legt Schürmann uit. “De volgende stap is het laten samenwerken van dit platform met de andere beveiligingsproducten die we hebben. We noemen dat ook wel de ‘security fabric’.”

voorbeeld: “Stel dat onze FortiSandbox, een sandboxoplossing, een advanced persistent threat signaleert. Er wordt dan on-the-fly een signature gemaakt die we doorsturen naar alle andere Fortinetproducten die op zo’n sandbox zijn aangesloten. Stel dat een klant internationaal werkt, dan zijn meteen alle landen op de hoogte van bedreiging.”

Die nieuwe beveiligingslaag zorgt ervoor dat het hele netwerk meteen op de hoogte is als er ergens iets mis is. “Als dat goed werkt, kunnen onze producten meteen actie ondernemen bij een incident. We groeien zo toe naar een proactief security netwerk.” Om dit verder duidelijk te maken, geeft Schürmann een

Performance Naast dit soort vernieuwingen blijven traditioneel ook een hoge performance en een lage latency belangrijk in systemen die Fortinet levert aan datacenters. “Wij hebben daar een uniek verhaal in. Een voorbeeld maakt het snel duidelijk: doordat we onze eigen computerchips

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

ontwikkelen kunnen we veel hogere snelheden leveren dan met standaard CPU’s. Een firewall met een performance van 100 Gbps is voor ons een middenklasse-apparaat. In datacenters waar veeleisende applicaties en databases draaien speelt een lage latency en een hoge performance een belangrijke rol. Als je hardware een factor vijf of tien sneller is, wordt dat snel interessant.” Maar het draait niet alleen om snelheid, vervolgt Schürmann. “Ook de ecologische voetafdruk speelt een rol. Omdat onze systemen minder stroom verbruiken, zijn datacenters voordeliger uit. De apparatuur heeft naast minder stroom ook minder koeling en rackspace nodig. Daardoor is de prijs-performance erg gunstig. Net als bij telco’s gaat het tenslotte om de ARPU, de Average Revenue per User in een datacenter. Die moet zo hoog mogelijk zijn. We hebben een simpel licentieschema. We kijken niet naar aantallen gebruikers. Zolang de hardware het aankan, is het goed. Dat betekent dat je een heel simpel kostenmodel hebt. Je kunt snel uitrekenen wanneer je winst gaat maken met onze producten.”

Orchestration Gevraagd naar de actuele trends in datacenters, hoeft Schürmann niet lang na te denken. Er is veel vraag naar het automatiseren van taken, zegt hij. Als het even kan, moeten eindklanten zulke geautomatiseerde taken zelf kunnen uitvoeren via overzichtelijke dashboards. “Automation en orchestration staan steeds meer in de belangstelling. We zien de concurrentie toenemen. Ook de time-to-market is een actueel punt. Klanten verwachten dat dienstverlening snel wordt gerealiseerd. Als ik nu een dienst bestel, wil ik over een uur toegang hebben.” Zulke snelle levering kan alleen maar als er sprake is van een deugdelijke orchestrationlaag. “Het gaat om repeterende taken waaraan bedrijven het liefst zo min mogelijk tijd kwijt zijn. Door het www.fortinet.com

te automatiseren kan de kwaliteit omhoog, want de kans op fouten neemt af.” Toch waarschuwt Schürmann dat niet ieder bedrijf gebruik kan maken van orchestration. “Het succes hangt af van je dienstverlening. Hoe meer het gaat om standaard dienstverlening, des te succesvoller je kunt zijn met het automatiseren. Als je veel maatwerk hebt, wordt

aan de hand is en het probleem kan zich direct verspreiden. Onze systemen weten dat te voorkomen.”

OPEX Op dat punt betaalt de jarenlange ervaring van Fortinet met virtuele systemen zich uit. “Eigenlijk hebben we op dat vlak weinig concurrentie. We zijn traditioneel

‘ Een firewall met een performance van 100 Gbps is voor ons een middenklasse-apparaat’ het moeilijk om dat allemaal in regels te vatten. Eigenlijk wordt alles dan een uitzondering.”

Selfservice In welke gevallen gebruikt een Managed Security Service Provider (MSSP) automation? “Denk aan klanten die zelf hun firewall willen kunnen uitrollen”, geeft Schürmann als voorbeeld. “Het is ook geschikt om op een gecontroleerde manier policies aan te passen. Klanten willen dat graag zelf om zo de dienstverlening te versnellen. Tot slot zie je dat veel MSSP’s de klanten willen voorzien van selfservicemogelijkheden, bijvoorbeeld via een portal. Daarbij is ook schaalbaarheid van belang. Ze kunnen vlot diensten op- of afschalen.” Bij dit alles is Fortinet betrokken vanuit een securityperspectief. “Wij zijn in een datacenter met name bezig met netwerkbeveiliging. Het gaat hierbij om firewalling, IPS, content-inspectie, antiDDoS en antispam services. Verder worden we steeds vaker ingeschakeld om binnen virtuele omgevingen beveiliging toe te passen. Virtualisatie in datacenters neemt nog steeds toe. Dat brengt wel risico’s met zich mee, want virtuele systemen zijn lastig te controleren. Denk aan een omgeving waarin grote aantallen virtuele desktops (VDI’s) draaien. Er hoeft maar een desktop te zijn waar iets

fortinet_nl@fortinet.com

sterk in het segment van service providers. In hardware voor die klanten passen we al veel langer virtualisatie toe. We hebben bijvoorbeeld klanten die op een enkel systeem een paar duizend virtuele firewalls hebben staan. Die ervaring helpt bij het ontwikkelen van onze huidige diensten.” Een andere reden voor het succes van Fortinet is de introductie van een OPEXmodel. Daarbij wordt er betaald naar verbruik in plaats voor aanschaf van een product (het CAPEX-model). “We hanteren een soort pay-as-you-grow model voor onze MSSP-partners. Daarvoor is veel belangstelling omdat het kostenmodel aansluit bij de manier waarop zij kosten in rekening brengen bij klanten.”

Segmenten Fortinet is actief in drie segmenten: SMB, Enterprise en Service Providers. Onder de laatste groep vallen onder meer telco’s en carriers. Het bedrijf richt zich ook op verticale markten via daarin gespecialiseerde partners. Te denken valt aan educatie, gezondheidszorg en overheid. Fortinet levert zijn producten en diensten aan partners via twee distributeurs: TechAcces en Arrow ECS.

030 799 1008 87

datacenter & cloud dossie r 201 6 | chan n e lco n n ec t

Servers, storage en backup

SERVER

GigaServer

www.gigaserver.nl Nederland

Hewlett Packard Enterprise Nederland

www.hpe.com

Serverwinkel

www.serverwinkel.nl Nederland

Super Micro Computer

www.supermicro.com

Nederland

Acronis Nederland

www.acronis.com

Nederland

Ahsay - KeepitSafe

www.ahsay.com

Nederland

Arcserve

www.arcserve.com Nederland

Backup Direct

www.backup-direct.nl

Cloud2

www.cloud2.nl Nederland

CommVault Systems

www.commvault.nl

Nederland

De Backup Provider

www.debackupprovider.nl

Nederland

EVault

www.evault.com Nederland

Imation Europe

www.imation.com

Nederland

Innovation Data Protection

www.fdr.com

Nederland

Iron Mountain Nederland

www.ironmountain.com

Nederland

KeepItSafe

www.keepitsafe.nl Nederland

Mindtime Backup

www.mindtimebackup.nl

Nexsan

www.imation.com/en/nexsan/ Nederland

NovaStor

www.novastor.com Nederland

Solarwinds MSP

www.solarwindsmsp.com

Springpath

www.springpathinc.com Nederland

Storgrid Europe

www.storgrid.com

Nederland

BACKUP

Nederland

Nederland Nederland

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

Servers, storage en backup

STORAGE

360 Service Agency

www.360serviceagency.com

Nederland

ADATA Technology

www.adata-group.com/nl

Nederland

AIC

www.aicipc.com Nederland

Apacer Technology

www.apacer.com

Nederland

ATP Electronics Europe

www.atpinc.com

Nederland

Belkin Components

www.belkin.com/nl/

Nederland

Buffalo EU

www.buffalo-technology.com

Nederland

C Storage

Nederland

Corsair Memory

www.corsair.com

Nederland

Dell EMC Nederland

www.emc2.nl

Nederland

Deonet Nederland

www.deonet.nl

Nederland

Eminent Europe

www.eminent-online.com

Nederland

HGST Nederland, A Western Digital Company www.hgst.com

Nederland

Hitachi Data Systems Nederland HDS

www.hds.com

Nederland

IBM Nederland

www.ibm.com/nl

Nederland

Innodisk

www.innodisk.com Nederland

Integral Memory

www.integraleurope.com

Nederland

Iomega Nederland

www.iomega.com

Nederland

Kingston Technology Europe

www.kingston.com/nlroot/

Nederland

LaCie Benelux

www.lacie.com/nl

Nederland

NetApp

www.netapp.com Nederland

Netgear Benelux

www.netgear.nl

Nexenta

www.nexenta.com Nederland

Nimble Storage

www.nimblestorage.com

Nederland

Nimbus Data Systems

www.nimbusdata.com

Nederland

Nutanix

www.nutanix.com Nederland

Oracle Nederland

www.oracle.com

Nederland

Promise Technology

www.promise.com

Nederland

QNAP

www.qnap.com Nederland

Seagate Technology

www.seagate.com

Nederland

Softlayer, An IBM Company

www.softlayer.com

Nederland

Tegile

www.tegile.com Nederland

Transcend Information Europe

http://nl.transcend-info.com

Nederland

Verbatim Netherlands

www.freecom.com

Nederland

Western Digital

www.westerndigital.nl/en

Nederland

Staat je bedrijf niet in het overzicht, stuur dan een mail naar info@channelconnect.nl

Nederland

datacenter & cloud dossie r 201 6 | chan n e lco n n ec t

Servers, storage en backup | Bram Dons

Software Defined Storage

Hardware doet er niet meer toe? Het begrip ‘Software Defined Storage’ (SDS) lokt onder storage-experts veel discussie uit. Logisch, want een universeel geaccepteerde definitie bestaat niet. De Storage Network Industry Association (SNIA) hanteert bijvoorbeeld ‘virtualized storage with a service management interface’ als definitie. Maar wat is het?

Want SDS is sowieso geen storage virtualization. De laatste brengt verschillende fysieke storagedevices onder in een pool. SDS daarentegen is een ecosysteem van producten die de applicatie ontkoppelt van de onderliggende storage network hardware. In essentie scheidt ‘software defined x’ de control plane (hoe we een resource beheren) van de data plane (hoe en wat we gebruiken voor de toegang tot data).

De komst van SDS Storagesystemen zijn altijd al softwaregedefinieerd geweest. Wat veranderd is, is dat de software nu overdraagbaar is. Deze was historisch gekoppeld aan de te beheren hardware met als resultaat dat de architectuur van storagesystemen geïsoleerde verticalen werden. Onder meer de explosieve datagroei, de komst van commodity x86-gebaseerde architectuur, cloudtechnologieën en server-side flashstorage hebben geleid tot de ontwikkeling van SDS.

schaalbaarheid en een gevirtualiseerd data path (zie figuur 1). Het gebrek aan een erkende SDS-standaard heeft geleid tot een wildgroei aan SDS-gebaseerde producten. Ze kunnen hoofdzakelijk in een viertal categorieën worden opgedeeld: hyper-converged, gevirtualiseerde storage, hypervisorgebaseerd, scale-out object en andere file-gebaseerde SDS. Onderling bestaan er zowel belangrijke verschillen alsook overeenkomsten en sommige producten passen in meerdere categorieën.

Het SDS-probleem Net als servervirtualisatie moet SDS de flexibele toepassing van storage binnen het datacenter faciliteren. Helaas is SDS voor een belangrijk deel niet meer geworden dan storagesoftware die onafhankelijk is van de toegepaste dedicated hardware en beperkt tot specifieke storagecontainers.

De meeste SDS-oplossingen kunnen als gevolg van de verschillende dataformats (file, block of object) of -protocollen hun systemen niet uitbreiden met oplossingen van andere leveranciers. De meeste volumes bezitten een mix van datasets met elk verschillende prestatie-eisen. Bij SDS ontbreekt tot nu toe de mogelijkheid om fijnmazig en op sub-volume-niveau data te verplaatsen. In theorie moeten storagevirtualisatie, en later SDS, dit campatibiliteitsprobleem oplossen via implementatie van gemeenschappelijke storagehardware en dataservices. Maar in de praktijk verandert SDS de huidige storage investeringen in domme RAID-arrays, of zijn deze vervangen door een die bestaat uit geïntegreerde server, storage en netwerk. Leveranciers zijn dit ‘hyper-converged’ infrastructuur gaan noemen.

Verschillende implementaties Elke storageleverancier heeft zo zijn eigen interpretatie van SDS en er bestaat dan ook een grote variëteit aan SDSmarktimplementaties waarbij ieder product zijn eigen voor- en nadelen kent. Er bestaat ook geen vaste set met features waarmee SDS zich kan onderscheiden van de bestaande storagesystemen. Voor sommige leveranciers moet SDSstorage voldoen aan een aantal eisen, zoals automation, standaard interfaces, 90

Figuur 1: Aan SDS gestelde eisen (bron DataCore)

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

‘ Elke storageleverancier heeft zo zijn eigen interpretatie van SDS’

Figuur 2: Toekomstige Software Defined Datacenter (bron IDG)

Ook hyper-converged gebaseerde systemen lossen het SDS-probleem niet op. Daarin worden namelijk alle enterprisedata in nog grotere, proprietary systemen op de serverlaag ondergebracht. Het creëert nog steeds een proprietary storagearchitectuur die geen directe koppeling heeft met de bestaande shared storage. Een belangrijke beperking is ook het gebrek bij het opschalen van alleen de computing power, onafhankelijk van de benodigde storagecapaciteit. Slechts enkele SDS-oplossingen staan het toe om data tussen verschillende types storagehardware te verhuizen. Wanneer dat mogelijk is, dan betreft het slechts complete volumes. Sommige NAS-oplossingen ondersteunen wel het fijnmazig verhuizen van data, maar alleen maar op handmatige basis.

De toekomst van SDS De groei van de SDS-markt is hoofdzakelijk te danken aan de komst van de appliance voor hyper-converged infrastructure. Het irriteert bijna alle storageleveranciers dat ze voortdurend worden bestempeld als leverancier van ‘commodity’ en ‘traditional’ storagehardware. Daarom hebben ze de samenwerking opgezocht met softwareleveranciers van SDS stacks om deze te bundelen met hun bestaande hardware in een kant-en-klare hyperconverged kit. In de storagewereld zijn vragen gerezen over het ontwerp en de werkzaamheid van het SDS/hyper-converged infrastructuurmodel. Volgens sommige

storagestartups staat de volgende generatie SDS (of SDS 2.0) al voor de deur.

gatie eenvoudigweg een evolutie van het concept van hyper-convergence.

Herdefinitie SDS stack of computing disaggregatie?

SDS heeft voor het beheer van de storageresources in de verschillende pools nog een gestandaardiseerde interface voor storagemanagement (zoals SMI-S) nodig. Legacy-interfaces worden echter nog steeds het meest gebruikt, en het is prematuur om hun verdwijning te voorspellen. Hoopvol is de komst van open source APIs die tot een de facto standaard voor storagemanagement kunnen uitgroeien. Een goede kandidaat daarvoor is OpenStack Cinder.

Volgens deze startups zou het SDS stack zich niet alleen moeten beperken tot de porting van alle value-added software die zich op array controllers en serverside stack bevinden. Volgens hen ontbreekt het aan monitoring en beheer van de hardware en het file- of object system. Misschien zou het SDS stack ook de virtualisatie van de onderliggende storageomgeving voor zijn rekening moeten nemen. Een veel gehoord bezwaar bij hyperconvergence is het ontbreken van de mogelijkheid om computing power los te koppelen van de storage en vice versa. Het idee daarbij is om niet terug te gaan naar afzonderlijke verticalen met storage en servers, maar de creatie van pools met verschillende functies die zijn gekoppeld via nodes. Een andere stroming in de storagewereld stapt dan ook af van het idee van storage-aggregatie en ziet een toekomstige ontwikkeling die de richting uitgaat van disaggregatie van de computingomgeving. Volgens analist Arun Taneja spreken we van “alweer een nieuw datacenterparadigma: disaggregatie”. Aan het oppervlak lijken hyper-convergence en disaggregatie haaks op elkaar te staan, maar volgens Arun is disaggre-

In essentie is SDS, net zoals Software Defined Networking (SDN), een resource die we willen beheren. Gezamenlijk vormen ze de elementen van de toekomstige Software Defined Data Datacenter (SDDC). Maar zover is het nog lang niet. Zowel SDS als SDN maken nog een evolutie door. Voorlopig staat het gebrek van breed geaccepteerde standaarden een unified virtuele storageomgeving op basis van verschillende storagesystemen in de weg.

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

Servers, storage en backup | Rashid Niamat

Niels Roetert van Tintri:

Storage als graadmeter voor ontwikkelingen bij datacenters Datacenters en serverruimtes zijn belangrijke plekken als het gaat om de inzet van hardware en software. Daarom is het goed in het oog te houden welke impact innovaties en trends bij hardware en software hebben op deze plekken. Tintri is een bedrijf dat hier vaker naar kijkt en daarbij het eigen specialisme: storage, als uitgangspunt neemt. “Als je in staat zou zijn de specs van alle hardware die je vijf jaar geleden in je datacenter had staan te vergelijken met wat vandaag standaard wordt ingezet, zie je de veranderingen direct. De capaciteit van servers en storage appliances is enorm toegenomen. In een 2U machine 5000+ VM onderbrengen is allang geen bleeding technology meer, het is common practice”, legt Niels Roetert, Systems Engineer voor de Benelux uit. Aan de achterzijde van de hardware zie je bijna geen 1Gb-poorten meer, die zijn inmiddels verouderd. Tegenwoordig zie je op steeds meer plekken 10Gb-poorten en de stap naar 25/40/50/100Gb poorten wordt ook al gezet.”

Het omslagpunt waarbij flash op of zelfs onder prijs zit van spinning disks komt eerder dan we dachten.”

Meer capaciteit, meer bandbreedte dat heeft veel te maken met technologische innovatie. In het geval van storage zijn dat: kennis van virtualisatie, de opkomst van flashdrives, verbeteringen bij geheugen en processoren en last but not least steeds betere software voor het remote onderhouden van systemen. Virtualisatie leidt ertoe – in combinatie met processoren en geheugen die steeds krachtiger worden en waarvan de warmteontwikkeling beter dan ooit onder controle is – dat er steeds meer te doen is met een device. De term die daarbij hoort is evengoed server density als datacenter density.

Is het aanbod of vraag dat deze ontwikkeling pusht?

Roetert: “Bij storage zie je dat all-flashsystemen en de daarbij horende software een hogere adoptiesnelheid kennen dan waar bijna iedereen van uitging. www.tintri.com

‘ In veel sectoren, ook in de publieke sector, wil men afscheid van de huidige architectuur’

en monitoring zorgen ervoor dat storage flexibeler dan ooit kan worden ingezet, zonder dat daarvoor het aantal storage specialisten lineair toeneemt met de vraag. Alles behalve; wij voorspellen zelfs een afname.”

Minder werkgelegenheid? “Niet direct. Waar het volgens ons om draait is dat door de toename van efficiency over de volle breedte het aantal appliances, dat vanuit een datacenter met de bestaande bezetting kan worden bediend, nog fors kan toenemen. Voor een groeisector die gebukt gaat onder een tekort aan mensen is dat een niet onbelangrijk signaal.”

“Ons valt op dat men in veel sectoren, ook in de publieke sector, afscheid wil nemen van de huidige architectuur. Monolitische structuren en per onderdeel diepgaande specialismen voor onderhoud en beheer zijn het tegenovergestelde van flexibel, klantgericht en korte time to deployment. Ook datacenters die maar één klant hebben, moeten sneller inspelen op vragen.” De consequenties daarvan zie je bij storage wel duidelijk, zegt Roetert. “Als we daarop inzoomen zie je dat lang een centrale rol was weggelegd voor de storage manager. Zijn of haar rol komt nu vaker ter discussie te staan. Software voor betrouwbare orchestration, automation

emea@tintri.com

+44 203 053 0853

@tintri_emea 93

datacenter & cloud dossie r 201 6 | chan n e lco n n ec t

Servers, storage en backup | Pim Hiferink

Barber Brinkman van Western Digital (WD):

‘ Energiezuinigheid en prijs per TB is het belangrijkst voor datacenter-opslag’ Met de recent geïntroduceerde WD Gold 10TB harddisk timmert de Amerikaanse opslagspecialist WD hard aan de weg om zijn marktaandeel in de datacentersector te vergroten. Dankzij de toepassing van de gepatenteerde HelioSeal helium-technologie, die in alle modellen uit de WD Gold-serie te vinden is, komt de fabrikant tegemoet aan de belangrijkste eisen van de datacentermarkt: een zo laag mogelijk stroomverbruik en een zo scherp mogelijke prijs per TB.

“WD Gold datacenter harddisks zijn breed inzetbaar en worden toegepast in onder meer kleine en middelgrote enterprise en rack-gemonteerde datacenter servers en opslagsystemen.

De grote spelers worden door WD corporate bediend met de merken WD, HGST en SanDisk, daar is voor ons als lokale organisatie geen rol weggelegd”, vervolgt Brinkman. “Zo’n zeventig procent

‘ Samen met onze distributeurs en SI’s proberen we de opdrachtgever in een zo vroeg mogelijk stadium te beïnvloeden bij het keuzeproces’ De deels nieuw ontworpen drives verbruiken 8 procent minder energie, maar leveren wel een kwart meer opslagcapaciteit en zorgen daardoor voor een lagere TCO”, zegt Barber Brinkman, Senior Sales Manager Europe voor Western Digital. “Dat is natuurlijk goed nieuws voor IT- en datacenterbeheerders die vaak met beperkte middelen moeten zien te voldoen aan de groeiende vraag naar opslagcapaciteit vanuit de organisatie of de klanten.”

Selectieve marktbenadering “De datacentermarkt is behoorlijk divers en loopt uiteen van wereldwijd opererende spelers als Amazon, Facebook, Google en Microsoft tot regionale en lokale datacenterpartijen. 94

van de datacentermarkt is in handen van de ‘totaal-inrichters’ als NetApp, EMC, Dell, HPE en IBM. Maar de resterende dertig procent, de ‘vrije markt’, is nog steeds ruimschoots de moeite waard om achteraan te gaan. Dat doen wij via de as van de System Integrators en onze distributeurs, waarmee we gezamenlijk tenders en andere projecten proberen te identificeren en binnen te halen.”

Differentiatie en flexibiliteit Brinkman: “ Zoals gezegd staan tegenwoordig bij de keuze voor een opslagleverancier energiezuinigheid en prijs per TB bovenaan het wensenlijstje, gevolgd door capaciteit en snelheid. Daarbij worden de WD Gold harddisks vooral ingezet als ‘general purpose’-opslag, en

kunnen we de vraag naar SSD’s – voor bijvoorbeeld hot data caching - invullen met de producten van SanDisk, dat sinds enige tijd ook tot onze groep behoort. Wij moeten het vooral hebben van partijen die niet ‘getrouwd zijn’ met de grote vijf. Wij onderhouden nauwe contacten met andere spelers binnen de datacentermarkt, zoals een Eaton, APC/ Schneider Electric, Rittal, maar ook

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

‘ De deels nieuw ontworpen drives verbruiken 8 procent minder energie, maar leveren wel een kwart meer opslagcapaciteit’

met vendoren zoals SuperMicro en Huawei, waardoor we op de hoogte zijn van vervangings-, uitbreidingsen nieuwbouwprojecten. Samen met onze distributeurs en SI’s proberen we de opdrachtgever in een zo vroeg mogelijk stadium te beïnvloeden bij het keuzeproces. Vaak zijn ze niet op de hoogte van de veel grotere keuze en flexibiliteit die fabrikanten als SuperMicro of Huawei kunnen bieden als het gaat om specifieke hardware-aanpassingen, waarvoor je bij de gevestigde orde niet (meer) terecht kunt. Uiteraard passen onze opslagsystemen ook naadloos in deze specifieke configuraties.”

Technologie in perspectief Capaciteit mag dan niet overal meer bovenaan het wensenlijstje staan, de groeiende behoefte aan opslagcapaciteit in dezelfde (of kleinere) form-factor is er wel degelijk. “Maar net als bij de fabricage van chips wordt het www.wd.com

technologisch steeds ingewikkelder om in dezelfde behuizing meer capaciteit te verpakken. Voorlopig maken we nog stappen van 2TB en zullen we vermoedelijk voor het eind van dit jaar in staat zijn om van 10 naar 12TB op te schalen. Daarna wordt het lastiger en wordt er volop gewerkt aan andere technologieën, zoals Heat Assisted Magnetic Recording (HAMR) en Heat Dot Magnetic Recording (HDMR), ook wel HAMR-plus genoemd. Die beloven weliswaar een verdubbeling ten opzichte van bestaande oplossingen, maar betaalbaarheid blijft wel de dominante issue als het gaat om de adoptie van nieuwe technologieën. Dat geldt ook voor de ontwikkelingen op het gebied van 2D en 3D NAND SSDtechnologie waarover we sinds de overname van SanDisk nu ook beschikken. 3D NAND-producten komen in 2017 in volumes op de markt. Zo blijven we de industrie een van de breedste en betrouwbaarste opslagportfolio’s aanbieden”, aldus Brinkman.

barber.brinkman@wdc.com

06 222 339 98

HelioSeal en kwaliteitsgaranties De WD HelioSeal-technologie is het geheim achter lager energieverbruik en hogere prestaties. • De energie-efficiency – uitgedrukt in Watt per TB – in bedrijf van de nieuwe 10TB Gold drive is tot 26 procent hoger dan de Gold 8TB drive. • De sequentiële prestaties liggen tot 21 procent hoger. Alle WD Gold drives maken gebruik van ‘bestof-breed’ ontwerp-, productie- en testmethodieken om een MTBFgarantie van 2,5 miljoen werkuren te kunnen afgeven, een van de hoogste in de markt. • Gebruikers van WD Gold drives kunnen tevens gebruik maken van telefonische ondersteuning via de 24/7 Premium Support Line. @wdbenelux 95

BREAK THE STATUS QUO:

THINK BIG. START NOW. In a world that relies on the steady flow of critical information, you can’t afford a network that holds you back. See how Brocade networks help you tap into a new world of opportunities. Start your journey to the New IP today.

www.brocade.com #NewIP

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

Cloud en virtualisatie

VIRTUALISATIE

Acronis Nederland

www.acronis.com

Nederland

ADVA Optical Networking

www.advaoptical.com

Duitsland

AppSense Benelux

www.appsense.com

Nederland

Arista Networks

www.aristanetworks.com

Nederland

BMC Software

www.bmc.com/nl_NL

Nederland

Brocade

www.brocade.com Nederland

Citrix Systems Netherlands

www.citrix.nl

Nederland

Dell Nederland

www.dell.com

Nederland

Extreme Networks

www.extremenetworks.com

Nederland

FalconStor

www.falconstor.com Nederland

Helion IT

www.helionit.nl

Nederland

Hewlett Packard Enterprise

www.hpe.com

Nederland

Huawei Technologies

www.huawei.com

Nederland

IBM Nederland

www.ibm.com

Nederland

ICR3ATE

www.icr3ate.com Nederland

Juniper

www.juniper.net Nederland

Micro Focus

www.microfocus.com

Microsoft

www.microsoft.com Nederland

NEC Unified Solutions

www.nec.com

Nexsan

www.imation.com/en/nexsan/ Nederland

NoviFlow

www.noviflow.com Nederland

Odin / Parallels, Duitsland

www.parallels.com

Duitsland

Palo Alto Networks

www.paloaltonetworks.com

Nederland

Plexxi

www.plexxi.com Nederland

Red Hat

www.redhat.com

Nederland

RES Software

www.ressoftware.com

Nederland

Riverbed

www.riverbed.com Nederland

Nederland Nederland

VCE, The Virtual Computing Environment Company www.vce.com

Nederland

Veeam Software Benelux

www.veeam.com/nl/

Nederland

VMware

www.vmware.com/nl Nederland

Staat je bedrijf niet in het overzicht, stuur dan een mail naar info@channelconnect.nl

datacenter & cloud dossie r 201 6 | chan n e lco n n ec t

Cloud en virtualisatie | Rashid Niamat

Lodewijk van Klaveren Benelux Manager Channels bij Veeam:

Tien jaar jong, marktleider en nog steeds goed voor indrukwekkende innovaties Veeam, de back-up- en replicatiespecialist, viert in 2016 het tienjarig jubileum. Tijdens het gesprek met Benelux Manager Channels Lodewijk van Klaveren kwam deze mijlpaal ter sprake, maar uiteraard stonden de diensten van deze marktleider centraal. “Bij Veeam is sprake van gestage groei. Het aantal medewerkers in zowel de Benelux als wereldwijd is verder toegenomen tot vijftig respectievelijk ruim 2500”, zegt Van Klaveren. “Dat zegt iets over de kracht van deze private onderneming. We zijn onbetwist marktleider op het gebied van back-up en replicatie voor gevirtualiseerde infrastructuren, eerder dit jaar konden we de 200.000ste betalende klant verwelkomen.”

Veeam kiest daarbij nadrukkelijk niet voor separate diensten voor elk van de marktsegmenten. De basis is en blijft het vlaggenschip; de Veeam Availability Suite. Die wordt verder uitgebreid en dat is afgelopen zomer aangekondigd met het event “The Next Big Thing Launch” in de VS. Maar voordat Van Klaveren toekomt aan zijn uitleg is er nog de vraag waarom klanten uit die hogere segmenten naar Veeam toekomen.

Hoger segment

‘ We zijn enorm trots op een NPS (Netto Promotor Score) van 63’ De vraag of Veeam de groei realiseert door te blijven focussen op het mkb blijkt een schot in de roos. “Bij Veeam zit de focus op het mkb echt in het DNA. Het waren onze eerste klanten en het is nog steeds een bijzonder belangrijke doelgroep voor ons. Wat we echter in toenemende mate merken is dat grote bedrijven en enterprises voor Veeam kiezen. Dat heeft ertoe geleid dat er in augustus een omvangrijke product launch is aangekondigd om deze marktsegmenten beter te kunnen bedienen. Dat verklaart tevens een deel van de personeelsgroei. We willen elk marktsegment bedienen met mensen die ook echt weten wat zich daar afspeelt”, vertelt Van Klaveren. 98

“Daar is een aantal verklaringen voor te geven die allemaal aan elkaar te linken zijn”, antwoordt Lodewijk. “Allereerst heeft Veeam heel veel tevreden klanten en partners. We zijn enorm trots op een NPS (Netto Promotor Score) van 63. Dat is een factor twee tot drie hoger dan het gemiddelde in de sector. Een vergelijkbare score zie je bijvoorbeeld bij Apple en Pandora terug. Het mag duidelijk zijn dat dit direct bijdraagt aan het vergroten van vraag, ook vanuit sectoren waar we tot voorheen minder nadrukkelijk aanwezig waren. Een ander punt is dat we door Gartner nu op de best mogelijke plek in het magic quadrant zijn opgenomen: rechts boven, het leader quadrant. Dat is in onze contacten met de enterprise wereld nuttig. Er zijn nog veel meer redenen, maar laat me nog noemen dat in 83 procent van de gevallen een Veeam POC (Proof of Concept) leidt tot een deal. Die conversie score spreekt ook boekdelen.”

The Next Big Thing Launch Terug naar het event in de VS en wat daar allemaal is aangekondigd. “Om te beginnen, agents. Ons stokpaardje

is altijd geweest gevirtualiseerde omgevingen en daar gebruikt Veeam geen agents. We gaan nu ook fysieke omgevingen faciliteren, van laptops en workstations tot en met servers aan toe, en daar heb je wel agents nodig. Het is een uitbreiding van wat we al langer doen. We komen ermee tegemoet aan vragen van partners en klanten. Die willen ons nadrukkelijk als totaaloplossing kunnen aanbieden en gebruiken. Op basis van de agents zullen partners tal van nieuwe proposities voor hun eigen klanten kunnen brengen. Virtueel en fysiek blijven twee aparte omgevingen, maar daarover komt een laag die we de Veeam Availability Console noemen. Dat is de tweede aankondiging die is gedaan. Het is straks het besturingsmechanisme voor het managen van alle virtuele en fysieke workloads.”

Als een trein “Ik zeg wel eens je moet ons zien als een treintje. Wij brengen pakketjes van station A naar B en de bestemming mag on-premise, off-premise, of welke cloud dan ook zijn. Het treintje zorgt er voor dat je data veilig snel en goed aankomt. Voor de klant moet het niet uitmaken waar zijn data staat. Binnen vijftien minuten heeft hij de beschikking over zijn data. De afhankelijkheid van bedrijven en organisaties van de IT blijft alleen maar toenemen. Vroeger werd tot 90 procent van alle applicaties en data in ondernemingen als standaard ingeschaald, slechts 10 procent had het label cruciaal, die moest er dus altijd zijn. Die verhouding is verleden tijd, het percentage

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

‘ De focus op het mkb echt in ons DNA, maar ook grote bedrijven en enterprises kiezen in toenemende mate voor Veeam’

workloads met het label ‘vital’ neemt alleen maar toe. Je back-up en replicatiebehoefte, en recovery-tijd maakt daar deel van uit. Definiëren volgens regels die gebaseerd zijn op de verouderde 90/10-verhouding is onverantwoord.”

Replicatie Daarmee is de stap naar de derde bekendmaking gezet. Het is een uitge-

breide orchestrator functionaliteit. Bij replicatie komt het nodige kijken: plannen, testen en documenteren. De documentatiemogelijkheden van de orchestrator zijn zo uitgebreid dat organisaties ermee kunnen aantonen compliant te zijn. Dat klinkt als een voorbeeld voor functionaliteit die vooral door enterprises was gevraagd. Menig mkb’er weet inmiddels dat ook hem,

voornamelijk door zijn grotere klanten, om iets dergelijks gevraagd kan worden. Drie aankondigingen in een notendop en er is nog veel meer over te zeggen. Van Klaveren: “We kunnen op elk van de drie verder inzoomen, want er zit nog veel meer in. Als we bijvoorbeeld de Availiability Suite versie 9.5 nemen. Dit is tevens de basis voor gedetailleerde billing. Die billing-functionaliteit is ideaal voor onze cloud-partners, maar ook voor enterprise-omgevingen handig. IT-afdelingen die te maken hebben met interne ABC-calculaties zijn hier enorm mee geholpen. Inschattingen over gebruik en locatie van VMs per kostenpost zijn daarmee verleden tijd.”

Datacenters en providers Het is inderdaad indrukwekkend wat Veeam op basis van een krachtige suite als multi point solution voor de hele markt klaar heeft liggen. À propos, hoe zit het eigenlijk met de datacenters en providers? “Dat zijn partijen die absoluut deel uit maken van het Veeam ecosysteem en waar we veel aandacht aan besteden. Het Veeam Benelux hosting team wordt verder versterkt, onder andere om meer voor deze groepen te organiseren. Houd er maar rekening mee dat we daar nog wat baanbrekende dingen gaan doen. Net zoals we de afgelopen tien jaar met veel succes voor én met de bedrijven uit die sectoren hebben gedaan”, zo sluit Van Klaveren af. www.veeam.com/nl

info@veeam.com

030 210 6166

@Veeam_Benelux 99

datacenter & cloud dossie r 201 6 | chan n e lco n n ec t

Cloud en virtualisatie | Rashid Niamat

Business Unit Manager Robèr van den Brink van CloudMerge:

‘ Hybride is de basis en de markt vraagt erom’ Een bedrijf dat wat verder vooruitkijkt en daardoor een interessante visie op de markt heeft is CloudMerge. In het gesprek met Business Unit Manager Robèr van den Brink kwam naar voren dat de organisatie nadrukkelijk oog voor het heden heeft met een voor datacenters en beheerders van on-premises IT interessante propositie.

“CloudMerge is een BV die behoort tot de bekende Quanza Group en is primair een cloud services broker. Cloud broker, dat betekent platformonafhankelijkheid en in staat zijn om een ‘application load’ te laten landen bij diverse publieke clouds”, vertelt Van den Brink. “We spreken dagelijks met diverse klanten die allemaal graag naar de cloud willen, maar door de bomen het bos niet meer zien vanwege het enorme aanbod. Los daarvan worstelt men met de vraag of hun bedrijfskritische data ook in de cloud geplaatst moet worden. Wat ons betreft niet en daarom hebben wij CloudMerge Connect. Onder die naam koppelen we onpremises locaties, datacenters en public clouds aan elkaar. Er is enorm veel vraag naar die functionaliteit, omdat steeds meer bedrijven hun IT verdeeld hebben over verschillende fysieke platformen.”

infrastructuur, terwijl de data waar deze applicaties gebruik van maken nog bij de klant op locatie of in een datacenter staat. Die twee verschillende omgevingen samen kun je hybride noemen. Voor een juist functioneren is het echter zaak dat deze omgevingen op een snelle en veilige manier met elkaar kunnen communiceren. Klinkt simpel, maar in de praktijk blijken hier de nodige haken en ogen aan te zitten en het wordt met de dag complexer. Dat is waar CloudMerge Connect instapt. Wij regelen de benodigde connectiviteit van A tot en met Z.”

Hybride

Alles aan elkaar koppelen en toegankelijk maken is maar een van de activiteiten van CloudMerge. Het andere is de al eerder genoemde cloud services broker functie. Wat kan CloudMerge daar concreet voor de markt betekenen?

Op de vraag of we hier te maken hebben met een invulling van het begrip hybride clouds antwoordt Van den Brink: “Ja. Steeds meer standaard bedrijfsapplicaties worden ondergebracht in een cloud 100

Niet alleen ondernemers maken gebruik van de dienst CloudMerge Connect. Ook datacenters kloppen steeds vaker bij CloudMerge aan, omdat hun klanten een verbinding met bijvoorbeeld AWS of Azure willen vanaf hun colocatieomgeving.

Onafhankelijke consultant

“Wij zijn van mening dat cloud, meer dan het nu al is, een echte commodity gaat worden. Dat betekent dat alles in principe goed en betrouwbaar is. Echter, er kunnen zich situaties voordoen waarbij het beter is tijdelijk of voor een langere periode van leverancier te wisselen. In de energiemarkt is dat al jaren aan de orde en voor cloud voorzien wij hetzelfde. De reden waarom je snel wilt kunnen wisselen, is daarbij niet alleen gebaseerd op kosten. Natuurlijk zal dat wel een rol spelen, maar er zijn ook andere valide redenen om de applicaties en workloads naar een andere aanbieder te willen verhuizen. Denk daarbij aan weten regelgeving, of compliancy eisen waaraan onze klanten moeten voldoen. CloudMerge neemt bij dat hele proces het werk uit handen. Dat mag je ook maximaal ontzorgen noemen. Wij zijn daarbij onafhankelijk, we hebben zelf nul infrastructuur. Het zou ons advieswerk compleet ongeloofwaardig maken als we zouden zeggen: ‘A is goedkoper dan B’, en dan ons eigen aanbod uit de hoge hoed zouden toveren. Wij hebben geen business-

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

model dat vergelijkbaar is met marktplaatsen, omdat wij zelf geen aanbod formuleren. Wij opereren vanaf de vraagzijde. We brengen voor de klant de juiste cloud-behoefte in kaart en zoeken daar het juiste aanbod bij. En voor alle duidelijkheid; we kijken daarbij niet alleen naar het aanbod van de bekende internationale public clouds. Onder andere vanwege compliancy en wetgeving hebben we ook contacten met Nederlandse cloud-aanbieders.”

“Je moet eens weten”, zegt Van den Brink, “hoeveel uren ontwikkelaars dagelijks kwijt zijn met het uitpluizen en doorgronden van de mogelijkheden die AWS, Azure en dergelijke bieden. Dat zijn feitelijk verloren uren, want dat is niet de core competentie en zeer waarschijnlijk ook niet de sterkste kant van een ontwikkelaar.” De ontwikkelaars zelf en hun opdrachtgevers zijn daarmee voorbeelden van klanten die direct profiteren van het inschakelen van een cloud services www.cloudmerge.com

broker. Er is ook een andere groep en dat zijn de IT-afdelingen van voornamelijk de grotere bedrijven. Die worden nu links en rechts ingehaald door de business lines die binnen een dag een ITwens gerealiseerd willen zien, en dat uit ongeduld steeds vaker zelf direct uit een cloud betrekken, met alle gevolgen van dien. Om aan de veelvoud van vragen en de deadlines te kunnen voldoen, alsmede de shadow-IT te elimineren, moeten traditionele IT-afdelingen sterk veranderen en zich opstellen als regisseur. De regisseur moet weer kunnen vertrouwen op marktkenners, de cloud services broker CloudMerge dus.

zich neemt is budgetbewaking. Een logische component van de dienstverlening. Voor wie nog steeds denkt dat de cloud services broker voor zijn of haar business niet interessant is, heeft Van den Brink het volgende in petto: “Kijk naar de impact van office365 en ga er vanuit dat steeds meer dagelijkse programma’s op die manier vanuit de cloud worden aangeboden. Ben je met je huidige architectuur en kennis in staat die groei te managen? En lukt het om een feilloze en veilige verbinding tussen alle IT-componenten (waar die ook staan) te garanderen? Als je op een van die punten twijfelt dan wordt het tijd voor een gesprek met CloudMerge.”

Kosten Gebruikers die voor het eerst de honderden opties zien, van AWS en alle andere aanbieders, zijn vaak onder de indruk van de micro bedragen. Een bepaalde functionaliteit voor $0,01 per eenheid klinkt weinig, tot blijkt dat je duizenden van die eenheden hebt verbruikt. Veel bedrijven schrikken daardoor aan het einde van de maand van de nota. Een van de taken die CloudMerge daarom op

info@cloudmerge.com

@cloud_merge 101

datacenter & cloud dossie r 201 6 | chan n e lco n n ec t

Overzicht Datacenters op provincie

DRENTHE I-Datacenter www.i-datacenter.nl Alticom, Hoogersmilde www.alticom.nl Muller Networks Serverius II, Meppel www.serverius.nl FLEVOLAND Alticom, Lelystad www.alticom.nl Serverius, Dronten www.serverius.nl Solcon Internetdiensten www.solcon.nl FRIESLAND Alticom, Tjerkgaast www.alticom.nl DataCenter Fryslan www.ddfr.nl GELDERLAND Alticom, Ugchelen www.alticom.nl BIT-1 www.bit.nl BIT-2A www.bit.nl BIT-2B www.bit.nl BIT-2C www.bit.nl BIT-2D www.bit.nl Compudac www.compudac.nl Computel Datacenter www.computel.nl Data Center Arnhem www.tdca.nl Data Center Arnhem www.tdca.nl Digital Residence www.digitalresidence.nl ISP Services www.isp-services.nl ITB2 Datacenters, Apeldoorn www.itb-kwadraat.nl KPN Datacenter Apeldoorn www.kpn.com Solcon, Locatie Apeldoorn www.solcon.nl GRONINGEN Bytesnet Groningen www.bytesnet.eu Datacenter Groningen www.datacentergroningen.nl KPN Datacenter Groningen www.kpn.com TCN Data Hotel Eemsdelta www.tcndatahotels.com TCN Data Hotels, Groningen www.tcndatahotels.com Zernikeborg

102

LIMBURG Alticom, Eys www.alticom.nl Alticom, Ittervoort (Hunsel) www.alticom.nl Alticom, Maastricht www.alticom.nl Alticom, Roermond www.alticom.nl Engie Datacenter Solutions www.engie-services.nl Intersquare www.intersquare.net SmartDC Heerlen www.smartdc.net Systemec Datacenter 19 www.systemec-datacenters.com Systemec Datacenter 25 www.systemec.nl Unilogic Networks www.unilogic.nl NOORD-BRABANT @Xit www.axit.nl Alticom, Gemert www.alticom.nl Alticom, Loon op Zand www.alticom.nl Alticom, Megen www.alticom.nl Alticom, Mierlo www.alticom.nl Alticom, Roosendaal www.alticom.nl Claranet Benelux www.claranet.nl Colt Data Centre Roosendaal www.coltdatacentres.net Databalance www.databalance.nl Datacenter Brabant www.datacenterbrabant.nl EcoRacks www.ecoracks.nl E-Quest Datacenter www.e-quest.nl Ericsson Telecommunicatie www.ericsson.com Global-E Datacenter, Rijen www.global-datacenter.nl Global-E ICT solutions www.global-e.nl Interconnect, Den Bosch www.interconnect.nl Interconnect, Eindhoven www.interconnect.nl KPN Datacenter Eindhoven www.kpn.com NBrIX www.nbrix.nl Nedzone Internet www.nedzone.nl/ Pelu Business Solutions www.pelu.nl Signet, Son (datacenter) www.signet.nl/ Superior DC1 www.superior.nl Superior, DC-2 www.superior.nl

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

Overzicht Datacenters op provincie

NOORD-HOLLAND 3W Infra ccc.3winfra.com Alticom, Amsterdam www.alticom.nl Alticom, Haarlem www.alticom.nl Alticom, Hilversum www.alticom.nl Alticom, Wormer www.alticom.nl Cogent Communications www.cogentco.com Colt Data Centre Amsterdam Duivendrecht www.coltdatacentres.net Colt Data Centre Amsterdam Oud Zuid www.coltdatacentres.net COLT Telecom Nederland www.colt.net Databarn 1 www.databarn.nl/nl/ Databarn 2 www.databarn.nl/nl/ Datacenter NoordHolland www.datacenternoordholland.nl Dataone Datacenter Wormer www.dataone.nl Digital Realty, Amsterdam 1 (Science Park) www.digitalrealty.com Digital Realty, Amsterdam 4 www.digitalrealty.com Digital Realty, De President, Haarlemmermeer www.digitalrealty.com Digital Realty, Hoofddorp www.digitalrealty.com Digital Realty, NAP Of Amsterdam www.digitalrealty.com Digital Realty, Naritaweg www.digitalrealty.com Equinix AM1 www.equinix.nl Equinix AM2 www.equinix.nl Equinix AM3 www.equinix.nl Equinix AM5 www.equinix.nl Equinix AM5 www.equinix.nl Equinix AM6 www.equinix.nl Equinix AM7 www.equinix.nl Equinix AM8 www.equinix.nl Ericsson NL Media Gateway www.technicolor.com EuNetworks, Digital Realty www.eunetworks.com Eurofiber/Unet www.unet.nl EvoSwitch, Next Generation Datacenters www.evoswitch.com Final Frontier www.final-frontier.net Global Switch www.globalswitch.com

GYRO Center DC-2 www.reasonnet.com Interoute DC Schiphol www.interoute.nl Interoute Managed Services Netherlands www.interoute.nl Interxion AMS-1 www.interxion.com Interxion AMS-2 www.interxion.com Interxion AMS-3 www.interxion.com Interxion AMS-4 www.interxion.com Interxion AMS-5 www.interxion.com Interxion AMS-6 www.interxion.com Interxion AMS-7 www.interxion.com Interxion AMS-8 www.interxion.nl Interxion Hil-1 www.interxion.com Interxion HQ www.interxion.nl Keppel T&T www.keppeltt.com.sg KPN Datacenter Aalsmeer www.kpn.com KPN Datacenter Amsterdam www.kpn.com KPN Datacenter Flevoland www.kpn.com KPN Datacenter Haarlem www.kpn.com KPN Datacenter Oude Meer www.kpn.com Leaseweb www.leaseweb.nl Level3 communications, Amsterdam www.level3.com Linx Telecom www.linxtelecom.com Mihosnet Internet www.mihosnet.nl Nikhef, Nationaal instituut voor subatomaire fysica www.nikhef.nl Quatro Logic www.quatrologic.com RDC Datacentrum www.rdc.nl ReasonNet www.reasonnet.com Schuberg Philis www.schubergphilis.com Surf sara, Almere www.surfsara.nl Switch Datacenters Amsterdam www.switchdatacenters.com The Datacenter Group Amsterdam (DGA), Amsterdam www.nxs.nl Vancis, Almere www.vancis.nl Vancis, Amsterdam www.vancis.nl Verizon 1 www.verizonenterprise.com Verizon 2 www.verizonenterprise.com Verizon Terremark www.verizonenterprise.com

Staat je bedrijf niet in het overzicht, stuur dan een mail naar info@channelconnect.nl

103

datacenter & cloud dossie r 201 6 | chan n e lco n n ec t

Overzicht Datacenters op provincie

Verizon Terremark Schiphol www.verizonenterprise.com XB IDC XS4ALL Internet www.xs4all.nl OVERIJSSEL 1TransVir www.1TransVir.com Alticom, Hoofdkantoor www.alticom.nl Alticom, Markerlo www.alticom.nl Alticom, Zwolle (Zwollerkerspel) www.alticom.nl Ecostora www.ecostora.com Equinix EN1 www.equinix.nl Equinix ZW1 www.equinix.nl InterDC, Enschede www.interdc.nl ITB2 Datacenters, Deventer www.itb-kwadraat.nl Odin Groep, Holding www.odin-groep.nl Previder, PDC1 www.previder.com Previder, PDC2 (Previder Data Center 2) www.previder.com Twents Datacentrum www.twentsdc.nl UTRECHT Alticom, IJsselstein www.alticom.nl Datacenter Utrecht, Eurofiber www.eurofiber.com Datad / Iton Automatisering www.datad.nl Eurofiber Datacenter Utrecht www.eurofiber.nl Eurofiber Nederland www.eurofiber.com IBM Nederland, Datacenter Woerden www.ibm.com RAM Infotechnology www.ram.nl Switch Datacenters Woerden www.switchdatacenters.com Xcellent ICT Groep www.xcellent.nl

104

ZEELAND Alticom, Goes www.alticom.nl Cyberbunker www.cyberbunker.com ZeelandNet Zakelijk www.zeelandnet.nl ZUID-HOLLAND Alldatacenter www.alldatacenter.nl Alticom, Alphen Aan Den Rijn www.alticom.nl Alticom, Den Haag www.alticom.nl Alticom, Rotterdam www.alticom.nl Amazon Nederland www.amazon.com BeneluxSoft www.beneluxsoft.nl Bytesnet Rotterdam Datacenterrotterdam.nl ColoCenter www.colocenter.nl Data Facilities Spijkenisse www.datafacilities.net Databarn, Capelle A/D IJssel www.databarn.nl Datapark Nederland www.dataparknederland.nl Dataplace Alblasserdam www.dataplace.eu GrafiX NOC - Capelle a/d IJssel www.grafix.nl Greenhouse Datacenters, Ecological Datacenters www.greenhousedatacenters.nl I3D.Net www.i3d.nl InfoPact Netwerk & Communicatie www.infopact.nl Intermax - DC Schiecentrale www.intermax.nl Interoute DC Rotterdam www.interoute.nl KPN Datacenter Rotterdam www.kpn.com SmartDC Rotterdam www.smartdc.net The Datacenter www.thedatacentergroup.nl Group Delft (TDCG), Delft Verizon 3 www.verizonenterprise.com We-Dare www.we-dare.net

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

Data Center Arnhem

Ruim vijf jaar geleden stapte Eric van Scherpenzeel in een commercieel avontuur door samen met twee private investeerders het tweeling-datacentrum van AkzoNobel in Arnhem over te nemen en te moderniseren. Recent vierde hij met zijn team het eerste lustrum van dit Data Center Arnhem (DCA). Extra bijzonder is dat de twee locaties zijn gekoppeld met een eigen glasvezelring, elk draaiend op een eigen energievoorziening. De ‘zero failure performance’ van DCA is niet alleen in de regio Arnhem-Nijmegen opgemerkt, ook de Randstad begint het SOC 2 gecertificeerde Tier3-datacenter te ontdekken.

In 2013 behaalde DCA als eerste bedrijf in Nederland de SOC 2 certificering. Dat is de internationale industriestandaard als het gaat om uitbestede diensten en cloud computing. De ISO 27001 is in SOC 2 verwerkt als normenkader. “Op basis van het ISO 27001 normenkader en op de klantcontracten is een risicoanalyse uitgevoerd. De aanbevelingen die hieruit voorkomen, zijn opgesteld in de SOC 2 rapportage die beschikbaar gesteld kan worden. Wij auditen onszelf dus en kunnen onze klanten voorzien van een output rapportage. SOC 2 is de auditingsmethode voor datacenters”, zegt Eric van Scherpenzeel.

Beide datacenterlocaties hebben een dubbele basisinfrastructuur: onafhankelijke energievoorziening en glasvezelverbindingen. In het datacenter zijn vier zalen die voldoen aan de allerhoogste kwaliteitseisen. Eric van Scherpenzeel zegt daarover: “We hebben de meest recente koelinstallaties, gesloten cold-corridors, gasblusinstallaties, bewaking-, en toegangssystemen. Deze kennisspecifieke investeringen hebben ervoor gezorgd dat wij de afgelopen 17 jaar geen downtime hebben gehad. We bieden Twin Data Center oplossingen, IT-infrastructuur oplossingen en connectiviteitsdiensten.”

Data Center Arnhem profileert zich als regionale marktleider, gericht op betrouwbare, continue en veilige oplossingen. Door de exponentiele groei van datacommunicatie neemt de vraag naar virtualisatie- en connectiviteitsdiensten verder toe. Data Center Arnhem wil haar klanten optimaal blijven bedienen door in de toekomst managed colocatie en virtualisatiediensten aan te bieden. Hierbij hebben klanten de mogelijkheid om verschillende vormen van dienstverlening met elkaar te combineren in een markt waarbij continue verandering de enige constante factor is.

Bedrijfsgegevens Data Center Arnhem Tivolilaan 251 6824 BV Arnhem Postadres Postbus 5290 6802 EG Arnhem Nederland Contactgegevens Telefoonnummer 026 303 0100 e-mailadres info@tdca.nl Website www.tdca.nl

Bedrijfsinformatie Jaar van oprichting Aantal medewerkers Aantal locaties Nederland Bouwjaar locatie Certificeringen: Contactpersoon Algemeen directeur Marketing directeur Technisch directeur

2010 5 1 2010 SOC2-2

Eric van Scherpenzeel Tom Brautigam Rene Reijers

105

datacenter & cloud dossie r 201 6 | chan n e lco n n ec t

Datacenters | Michiel van Blommestein

Paul Faas en Marc van Erp van Dataplace Alblasserdam:

‘ Heel goed dat we gefaseerd gebouwd hebben’

Het gaat goed met Dataplace. Sinds de opening van de eerste locatie in Alblasserdam begin 2011 heeft Dataplace, tegenwoordig onderdeel van de Eurofiber Group, ook een locatie in Utrecht in gebruik genomen. En begin 2017 zal Fase 2 in Alblasserdam worden opgeleverd: een modulaire aanbouw die 150 procent extra capaciteit gaat opleveren. Bovendien geeft het de mogelijkheid om de nieuwste technieken toe te passen.

Voor accountmanagers Marc van Erp en Paul Faas van Dataplace stond 2016 in het teken van verdere groei. Dat is iets dat ook voor het volgende jaar zeker zal worden vastgehouden, zo zeggen ze. “We hadden de uitdaging om onze bestaande datacentercapaciteit volledig te benutten, en om grotere klanten te trekken”, zegt Van Erp. “Dat is goed gelukt.

‘ Voor klanten hoef je niet meer per se in Amsterdam te zitten.’ Nu kunnen we Fase 2 inzetten. De opdracht ligt bij de aannemer, en eind oktober begint de daadwerkelijke bouw. Eind eerste kwartaal 2017 verwachten we de oplevering.” Dat Dataplace zo aan de weg kan timmeren, heeft volgens de accountmanagers vooral te maken met de bestaande ervaring binnen het relatief kleine team, maar vooral met de persoonlijke aanpak. “We zitten in een fase dat we van hoofdzakelijk regionale aanbieder naar 106

landelijk gaan”, zegt Van Erp. “De markt is geëvolueerd. Voor klanten hoef je niet meer per se in Amsterdam te zitten. We hebben een kleine flexibele organisatie van bij elkaar tien medewerkers.” Volgens Faas blijft de regionale allure, en zijn de lijntjes daarom heel kort. “Wij weten heel goed van elkaar waar we mee bezig zijn. Klantbeheer doen we eigenlijk met zijn allen. Iedereen kent alle klanten en waarvoor ze langskomen. Dat communiceert ook makkelijker.” Met Fase 2 zal het team iets worden uitgebreid, maar de kleinschaligheid blijft.

Het zijn de details Dataplace mag dan relatief nieuw zijn, aan ervaring is geen gebrek. Managing Director Gerben van der Veen, Peter Batenburg en Jan Bonke hebben hun sporen in de datacentermarkt verdiend en gezamenlijk al meer dan 45 jaar ervaring in deze markt. Het zijn de lessen uit het verleden die bij Dataplace zijn doorgevoerd. “Wij proberen bijvoorbeeld zo eerlijk mogelijk te zijn over het stroomverbruik van klanten”, zegt Van Erp. “Ze betalen daardoor nooit te veel. Het is als een GSM-abonnement: Sommige mensen nemen een pakket van 1000 minuten, maar bellen daar maar 300 van.

Dat is dus 700 minuten te veel betaald.” Daar blijft het echter niet bij. “Klanten kunnen bijvoorbeeld ook zendingen hier laten afleveren. Die ontvangen we dan, en we bellen als het is aangekomen en dat ze het op kunnen komen halen of we monteren de apparatuur voor de klant in het rack. Het zijn de kleine dingen die het hem doen.” “Toen we zelf klanten waren van datacenters, hebben we dezelfde dingen meegemaakt waar nu onze klanten mee zitten”, zegt Faas. “Een heel simpel voorbeeld is dat je bij ons met je karretje drempelloos van je auto naar je rack kunt komen. Dat is niet overal een gegeven. Het is puur iets dat we zelf zijn tegengekomen.” Van Erp voegt er nog aan toe: “Een klant merkte op dat ze bij hun vorige datacenter een boete kregen als ze wat karton ergens lieten slingeren. Wij voeren het voor onze klanten af. Het zijn allemaal details die het voor de klant prettig maken om hier te staan. De systeembeheerder moet het hier naar zijn zin hebben.”

Schermen met PUE Nu de uitbreiding gaande is, is Dataplace driftig om zich heen aan het kijken naar

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

nieuwe oplossingen en technologieën. Een uitbreiding is immers een uitgelezen mogelijkheid om nieuwe dingen naar het datacenter te halen. Beslissingen zijn niet genomen, maar Dataplace heeft voldoende mogelijkheden. “Je hebt nu bijvoorbeeld adiabatische koeling”, zegt Van Erp. “We hebben ook gekeken naar oliekoeling, maar dat zien we op korte termijn niet gebeuren. Luchtkoeling is beter en veel efficiënter geworden, waardoor het verschil kleiner is geworden. Efficiëntie blijft bij de uitbreiding natuurlijk een belangrijk punt. Maar het mag niet ten koste van alles gaan. Faas: “Het streven is altijd naar een zo laag mogelijke PUE. Klanten zitten immers op een scheidslijn en moeten maatschappelijk verantwoord ondernemen. Binnen de branche wordt dan ook enorm geschermd met PUEwaardes. Maar de koeling moet perfect en stabiel zijn. Je kunt niet over één nacht ijs gaan en zomaar stellen dat een PUE van 1,2 heilig is.” Als zaken als temperatuur en luchtvochtigheid te veel fluctueren, dan kan dat schadelijk zijn voor de apparatuur. En redundantie kost ook energie, maar het gaat natuurlijk vooral om betrouwbaarheid en dus is die redundantie van groot belang om uitval te voorkomen. Een PUE is daaraan ondergeschikt, zo waarschuwt Faas. www.dataplace.eu

“Daarom is het heel goed dat we Dataplace gefaseerd gebouwd hebben”, merkt Van Erp op. “Elke keer kunnen we de nieuwste maar wel bewezen technieken toepassen in de nieuwste fase. Als je in Fase 2 nieuwe technieken kunt toe-

minimaal twee geografisch gescheiden locaties is verdeeld en dat bieden we nu standaard en volledig redundant aan tussen Dataplace Alblasserdam en Utrecht.”

‘ PUE is belangrijk, maar mag niet ten koste gaan van stabiliteit’ passen die vijf à tien jaar geleden niet bestonden of experimenteel waren, dan sluit je risico’s uit.” Sowieso merken Faas en Van Erp dat risicomijding door klanten steeds belangrijker gevonden wordt. “Klanten vragen steeds vaker naar een Twin Datacenterconcept. Ruim 70 procent van IT staat nog on-premise, dus er is nog een slag te maken. Maar de grote organisaties die al langer in datacenters zitten, eisen steeds vaker dat de omgeving over

sales@dataplace.eu

“Je ziet dat vooral overheidsklanten ver gaan in hun risico-analyses”, zegt Faas. “Stel dat er een vliegtuig neerstort. Wat dan? Dan willen ze een Twin-oplossing die een bepaald aantal kilometers is verwijderd van de eerste locatie. Zo ver gaat het. De kans dat een vliegtuig neerstort is heel klein, maar het wordt wel meegenomen.” Van Erp vindt dat ook niet heel gek. “Voor alle ondernemingen, van overheid en enterprise tot mkb, geldt: als je niet bij je data kunt, dan lig je stil.”

088 32 827 52

@dataplace 107

datacenter & cloud dossie r 201 6 | chan n e lco n n ec t

EcoRacks

uw datacenter dichtbij

Zoals de naam al aangeeft zet EcoRacks sterk in op duurzaam ondernemen. Het bedrijf levert door Engie gecertificeerde Groene Stroom, opgewekt door wind- of zonne-energie. Maar de leverancier gaat verder, en is zich bewust van zijn verantwoordelijkheid voor de maatschappij. Zo zet EcoRacks adiabatische koeling in en zet het een uiterst geavanceerd elektrische voorziening in die onder meer bestaat uit moderne UPS’en. Uw apparatuur staat bij EcoRacks in een beveiligd, professioneel datacenter onder het beheer van deskundige mensen die gespecialiseerd advies kunnen leveren op maat. Bij EcoRacks betalen klanten voor de stroom die ze daadwerkelijk gebruiken. Iedere maand staat op de factuur een precieze specificatie, zodat er altijd inzicht bestaat in hoe efficiënt de ICT functioneert. EcoRacks denkt ook met de klant mee wanneer deze door wil groeien en sluit groeicontracten af op maat, waardoor de verwachtingen altijd duidelijk zijn en er geen onaangename verrassingen ontstaan. De contracten zijn bovendien maandelijks opzegbaar, wat het open afschalen alleen maar eenvoudiger maakt. Bedrijfsgegevens EcoRacks Ambachtsweg 25 5627 BZ Eindhoven Postadres Ambachtweg 25 5627 BZ Eindhoven Nederland Contactgegevens Telefoonnummer 040-7470181 e-mailadres info@ecoracks.nl Website www.ecoracks.nl

108

De klant staat bij EcoRacks altijd centraal. Het datacenter is groot genoeg om alle voorzieningen te kunnen leveren, maar ook weer niet zo groot dat dit ten koste gaat van de persoonlijke benadering. Ecoracks is 24 uur per dag, 7 dagen in de week toegankelijk voor zijn klanten, zodat zij op ieder gewenst moment bij hun ICT kunnen. De specialisten van het datacenter denken graag constructief mee met de klant. EcoRacks heeft vele partners, waardoor ieder hostingvraagstuk bij de juiste persoon terechtkomt. Het beheren van de services levels kan aan EcoRacks worden overgelaten, zodat er altijd één aanspreekpunt blijft bestaan. EcoRacks blijft zich doorontwikkelen. Op dit moment zit EcoRacks op schema om eind 2016 de ISO 9001 (kwaliteitsmanagement) en 27001 (informatiebeveiliging) certificaten te halen.

Bedrijfsinformatie Jaar van oprichting Aantal medewerkers Aantal locaties Nederland Aantal locaties buitenland Bouwjaar locatie(‘s) Oppervlakte m² datavloer per locatie Totaal oppervlakte m² datavloer

2013 6 1 0 2000 1000m² 1000m²

Contactpersonen Directeur Technisch Directeur

L. van Broekhoven W.J. Withagen

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

Datacenter Groningen

Datacenter Groningen is ontworpen met flexibiliteit, stabiliteit en continuïteit van uw ICT voor ogen. Uw verkoop-, productie- of informatiesystemen moeten het als vanzelfsprekend blijven doen, zodat uw bedrijf elke dag kan excelleren. Volledig en duurzaam ingericht om uw ICT te laten draaien, wat er ook gebeurt. En u kunt rekenen op de flexibiliteit van het datacenter als u in een hogere versnelling wilt. Datacenter Groningen heeft maximaal geïnvesteerd in brandveiligheid en continuïteit van stroomvoorziening. De zaal voldoet aan de Tier III normering. Dat betekent een beschikbaarheid van 99,98%. Datacenter Groningen haalt echter al vijf jaar op rij een 100% beschikbaarheid. Datacenter Groningen is onder andere ontsloten op een Europese glasvezelring. Als Carrier Neutraal Datacenter zijn hier alle types connectiviteit mogelijk. De connectiviteit die het datacenter kan leveren begint bij 1 Mb/s en gaat tot 40 Gb/s. Alles wat uw ICT nodig heeft, staat klaar voor gebruik.

Bedrijfsgegevens Datacenter Groningen B.V. Beneluxweg 4 9636 HV Zuidbroek Postadres Beneluxweg 4 9636 HV Zuidbroek Nederland Contactgegevens Telefoonnummer 050 763 0515 e-mailadres info@datacentergroningen.nl Website www.datacentergroningen.nl

Wilt u uitbreiden in ruimte, dan is dat voor Datacenter Groningen slechts een administratieve handeling. Het datacenter staat op een gunstige locatie in de provincie Groningen, aan de A7, en is voor onze klanten dag en nacht toegankelijk. Als er wat aan de hand is met uw systemen, wilt u er immers bij kunnen om (verdere) problemen te voorkomen. De toegangscontrole voldoet aan de hoogste veiligheidseisen. Duurzaamheid en maatschappelijke betrokkenheid ziet Datacenter Groningen als speerpunten. De leverancier zet in op verregaande energie- en milieubesparing, onder andere door gebruik te maken van innovatieve oplossingen als free cooling (koeling met alleen de buitenlucht) en cold-corridor. Zo reduceren wij het energieverbruik aanzienlijk, tot aan PUE 1,2.

Geïnteresseerd geraakt in datacenter Groningen? Neem gerust contact op. Bedrijfsinformatie Jaar van oprichting 2010 Aantal medewerkers 4 Aantal locaties Nederland 1 Aantal locaties buitenland 0 Bouwjaar locatie 2010 Oppervlakte m² datavloer per locatie 250 m² Totaal oppervlakte m² datavloer 250 m² Certificeringen: ISO 9001, ISO 27001, NEN7510 Contactpersoon Algemeen directeur: Andrew van der Haar

109

Het aanbod van clouddiensten is groter dan ooit tevoren.

(Eindhoven & ‘s-Hertogenbosch), maar voorziet u ook van een

Betrouwbaarheid en beschikbaarheid, u kent de noodzaak.

betrouwbare breedbandverbinding. Het resultaat: een

Maar hoe kiest u de juiste IT-infrastructuur?

cloudomgeving die optimaal werkt.

Interconnect biedt u niet alleen een heldere en betrouwbare

Neem een exclusief kijkje in één van onze datacenters en

private cloud vanuit zijn eigen datacenters in Nederland

ervaar de cloud. Schrijf u in via interconnect.nl/inloopdagen

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

Interconnect Services

Interconnect is een internet serviceprovider voor de zakelijke markt. Sinds 1995 werkt Interconnect nauw samen met ict-afdelingen en -dienstverleners bij het implementeren en beheren van betrouwbare oplossingen. Dankzij twee eigen, onafhankelijke high-end datacenters en een uitgebreid eigen glasvezelnetwerk is men in staat toekomstvaste ict-oplossingen te faciliteren. Met zeer redundante koelings-, stroomen netwerkvoorzieningen en een uitstekende connectiviteit via verschilende carriers, kan Interconnect een uptime-garantie van 99,96% bieden. Voor klanten en partners van Interconnect biedt Interconnect altijd 24/7 toegang, support en facilitaire bewaking. Het netwerk en de dienstverlening van Interconnect zijn door diverse instanties op het hoogste niveau gecertificeerd. Milieuvriendelijkheid en energiezuinigheid zijn bij Interconnect van groot belang. Dit uit zich door onder andere zuinig en milieubesparend om te gaan met energie, afvalstromen en emissies.

daarom een logische keuze dat telecomaanbieder Vodafone voor het huisvesten van het welbekende SuperSwitch-project voor Interconnect kiest. Omdat Interconnect onafhankelijk van derden opereert en financieel zeer gezond is, kan Interconnect altijd strategische keuzes maken die bijdragen aan de kwaliteit en continuïteit van de diensten. Door expertise op het gebied van cloud, connectivity en datacenters kunnen klanten zich zorgeloos richten op hun kernactiviteiten en genieten van het belangrijkste doel in het leven, rust.

Afnemers van Interconnect waarderen de dienstverlening en service met een 7,7. Men is uitermate tevreden over de vriendelijkheid, behulpzaamheid en expertise van de medewerkers en de kwaliteit en beschikbaarheid van de diensten. Het is Bedrijfsgegevens Interconnect Services B.V. De Steenbok 1 5215 MG ‘s-Hertogenbosch Interconnect Services B.V. Park Forum 1041, bedrijfsnummer 6020 5657 HJ Eindhoven Postadres Postbus 271 5201 AG ‘s-Hertogenbosch Nederland

Bedrijfsinformatie Jaar van oprichting 1995 Aantal medewerkers 70 Aantal locaties Nederland 2 Aantal locaties buitenland 0 Bouwjaar locatie(‘s) 2006 (Den Bosch) 2011 (Eindhoven) Oppervlakte m² datavloer per locatie 800 m² (Den Bosch) 6.000 m² (Eindhoven) fase 1: 3.000 m²) Totaal oppervlakte m² datavloer 6,800 m² Certificeringen: ISO 9001, ISO 27001 en ISO 14001

Contactgegevens Telefoonnummer 073 – 88 000 00 Faxnummer 073 – 88 000 99 e-mailadres info@interconnect.nl Website www.interconnect.nl

111

datacenter & cloud dossie r 201 6 | chan n e lco n n ec t

Interoute

Digitale technologieën hebben in de voorbije jaren aanleiding gegeven tot tal van nieuwe businessmodellen die verstorend werken op de traditionele manier van zakendoen. Digitale transformatie stelt organisaties in staat gelijke tred te houden met het veranderende gedrag en de hogere eisen die klanten aan dienstverleners stellen en zelfs daarop vooruit te lopen. In veel gevallen leidt dit tot ingrijpende veranderingen op strategisch, technologisch, organisatorisch en cultureel vlak. Niemand weet waar huidige trends als consumerisatie, de deeleconomie en servitization uiteindelijk toe zullen leiden. Daarom is het lastig nu een strategie te bedenken die aansluit op nog onbekende toekomstige behoeften. Zeker is wel dat marktomstandigheden in het digitale tijdperk sneller veranderen dan ze voorheen deden. Dat vraagt om een platform dat als belangrijkste eigenschappen wendbaarheid, flexibiliteit, snelheid en schaalbaarheid kent. Vanwege steeds uitbreidende 24/7-economie en hogere eisen aan privacy en compliance, mag echter ook het belang van betrouwbaarheid en security niet worden onderschat. Bedrijfsgegevens Interoute Managed Services Netherlands BV Koolhovenlaan 120 1119 NH Schiphol-Rijk Postadres Koolhovenlaan 120 1119 NH Schiphol-Rijk Nederland Contactgegevens Telefoonnummer 020-4546700 Faxnummer 020-4546885 e-mailadres info@interoute.nl Website www.interoute.nl

112

Interoute faciliteert de digitale transformatie van organisaties met een platform dat optimaal gebruikmaakt van de eigenschappen van cloud. Omdat Interoute zowel operator als eigenaar van een razendsnel wereldwijd netwerk is, kunnen klanten te allen tijde volledige controle uitoefenen op hun data en applicaties, eventueel in samenwerking met een eigen private cloudomgeving. De verschillende intercontinentale virtuele zones die Interoute hierin aanreikt, bieden plaats aan zowel fysieke als virtuele datacenters die klanten overal ter wereld gebruik laten maken van een hoogwaardige, schaalbare on-demand functionerende infrastructuur, met een ongekend lage latency. Zo maken tal van bedrijven gebruik van het datacenter van Interoute in Amsterdam om hun klanten, zowel in binnen- en buitenland, via één platform te bedienen met innovatieve diensten die aan de strengste veiligheidseisen (ISO 20000 en ISO 270001) voldoen.

Bedrijfsinformatie Jaar van oprichting 2002 Aantal medewerkers 2000 Aantal locaties Nederland 1 Aantal locaties buitenland 11 Bouwjaar locatie(‘s) 2008-2014 Oppervlakte m² datavloer per locatie 1200 m² in Amsterdam, met groei tot 2000 m² Totaal oppervlakte m² datavloer 12500 m² in totaal Certificeringen: ISO 20000, ISO 27001, PCI DSS, ISAE 3402 / SSAE 1 Contactpersonen Algemeen directeur Commercieel directeur Marketing directeur Technisch directeur

Martijn ten Kate Mark de Haan Marinka van der Eng Alex Loobeek

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

Previder

Previder is een ervaren datacenter- en cloudspecialist met high-end faciliteiten en diensten voor het hosten van bedrijfskritische applicaties. Previder helpt IT-dienstverleners en ISV’s om succesvol te blijven in een turbulente markt en biedt unieke bouwstenen op het gebied van datacenter, Cloud Services en connectivity. Deze zijn flexibel in te zetten om een complete IT-oplossing te leveren. Previder heeft twee eigen ultramoderne Tier 3+ datacenters in Nederland die een stabiele basis vormen voor Cloud Services en colocatie. Naast een eigen IaaS-platform bieden we ook (managed) private cloudoplossingen en integratie met public clouds zoals Microsoft Azure. Als een van de grootste en belangrijkste carrier-neutrale datacenters van Nederland kunnen we bovendien ook elke connectivity wens invullen. We kunnen bijvoorbeeld rechtstreekse glasvezelverbindingen aanleggen bij uw klanten, waardoor ze niet meer afhankelijk zijn van de werking van het internet.

van hun business. Dit doen we door concreet advies te geven op het gebied van het verdienmodel, security, legal en SLA’s. We begrijpen namelijk als geen ander de ondernemersdynamiek van de IT-branche omdat we al jaren samenwerken met zo’n 100 IT-dienstverleners en even zoveel software vendors in heel Nederland. Bovendien hebben we binnen de Odin Groep (de holding waaronder Previder valt) enkele zusterbedrijven succesvol geholpen met de transitie naar een nieuw IT-asa-Service businessmodel. We zien de samenwerking als een partnership. Samen kijken we hoe we onze bouwstenen met u kunnen inzetten zodat u en uw klanten succesvol kunnen ondernemen. Wilt u weten wat Previder voor uw organisatie kan betekenen? We gaan graag met u in gesprek om de mogelijkheden te bespreken. Neem contact op met het team van Previder via 088 332 3333 of ga naar de website www.previder.nl.

Wij helpen IT-specialisten niet alleen bij de ontwikkeling van technische oplossingen maar vooral ook met het ontwikkelen Bedrijfsgegevens Previder Expolaan 50 7556 BE Hengelo Postadres Postbus 185 7550 AD Hengelo Nederland Contactgegevens Telefoonnummer 088 332 3333 Faxnummer 088 332 3344 e-mailadres info@previder.nl Website www.previder.nl

Bedrijfsinformatie Jaar van oprichting 2010 Aantal medewerkers 5 Aantal locaties Nederland 2 Aantal locaties buitenland 0 Bouwjaar locatie’s 2013, 2010 Oppervlakte m² datavloer per locatie 4500 m2 / 1600 m² Totaal oppervlakte m² datavloer 6100 m² Certificeringen: ISO27001, ISO14001, ISO9001, NEN7510, BREEAM Excellent (duurzaamheid), DigiD Contactpersoon Algemeen directeur Commercieel directeur Communicatie manager Marketing manager Technisch directeur Account manager

Eric Vredeveldt Stephan de Groot Martijn Nijhuis Pieter de Haer Jurjen Kothman Adrian Ariese

113

datacenter & cloud dossie r 201 6 | chan n e lco n n ec t

Datacenters | Rashid Niamat

Directeur Eric Vredeveldt van Previder:

‘ Inspelen op de marktvraag basis voor succes Previder’ Previder heeft zich gestaag ontwikkeld en geldt als een succesvolle speler met landelijk bekendheid. Het bedrijf uit Hengelo is al lang geen datacenter meer met regionale focus. Dat is echt voltooid verleden tijd. “Om onze ontwikkeling te kunnen begrijpen is het goed terug te gaan in de tijd”, vertelt Eric Vredeveldt, directeur van Previder. “Toen ik hier ruim vier jaar geleden kwam, was Previder een aanbieder van datacenterdiensten die vooral de directe omgeving bediende. Ik vond dat dat beter kon en heb de organisatie voorgehouden dat we van lokaal naar regionaal en van daaruit moesten doorgroeien naar een landelijk bekende aanbieder van carrier neutrale datacenter services.” “Als ik zie dat van onze top 10 klanten 60 procent de hoofdvestiging heeft in de Randstad denk ik dat we daarin zijn geslaagd”, aldus Vredeveldt. Dat een deel van deze klanten Previder inzet als primair datacenter, maar een ander deel het bedrijf gebruikt als tweede locatie ligt daarbij voor de hand. “De trend die daarachter schuil gaat, vind ik interessant”, zegt Vredeveldt. “Wat wij merken is dat steeds vaker gericht gevraagd wordt om de combinatie van veiligheid en continuïteit. We hebben een uitge-

breid pakket security-diensten, waaronder DDoS-afweer en firewalling, om aan die vraag te voldoen. Daarnaast zijn we ISO27001 en NEN7510 gecertificeerd en

‘ We zijn een heel nuchtere organisatie. We hebben de cultuur van een familiebedrijf en zijn Twents’ sinds 2015 voldoen we ook aan de eisen voor DigiD-applicatie-omgevingen. Hiermee voldoen we aan de eisen die zowel overheden als de zorg móéten, en het bedrijfsleven kán stellen.”

Twin datacenter “Als klanten het hebben over continuïteit gaat het bijna altijd om data en applicaties beschikbaar hebben in meerdere datacenters. Dan moet ik direct denken aan ons twin datacenter-concept, dat al weer enige jaren operationeel is. Voor een groeiend aantal klanten is die architectuur – helemaal in combinatie met de security diensten – exact wat ze nodig hebben en dat verklaart een deel van onze groei.”

Bescheiden opstelling “We zijn altijd aan het kijken of wat we bieden overeenkomt met de marktvraag”, zegt Vredeveldt. “De vraag naar een additionele locatie is in zoverre logisch, omdat we inderdaad flink blijven groeien. Met zowel colo, cloud platformen en connectiviteit hebben we afgelopen jaar weer een double digit groei ge114

realiseerd. Tegelijkertijd zijn we ook een heel nuchtere organisatie. We hebben de cultuur van een familiebedrijf en zijn Twents. Dat leidt tot een zekere mate

van bescheidenheid, die je terugziet in het investeringsbeleid. Als de kans zich voordoet en de businesscase klopt, dan handelen we heel snel. Grote risico’s nemen past ons niet. Die bescheiden opstelling is iets wat klanten erg waarderen en terugzien in hoe wij hen ondersteunen.”

Groeien en goed personeel “Het is makkelijker uit te leggen dan te doen”, stelt Vredeveldt. “We zitten in een regio die mede dankzij het onderwijs vrij veel techniek herbergt. Dan is er nog het gegeven dat Tukkers tamelijk honkvast zijn. We hebben ook niet zo heel veel bedrijven hier en dat zorgt tevens voor minder opwaartse loondruk. Onder de streep leidt dat tot lagere bedrijfskosten wat voor een ondernemer prettig is, omdat hij zijn klanten lagere tarieven kan bieden dan de concurrentie in de Randstad. Dat leidt weer tot mooie groeicijfers en die zorgen ervoor dat wij als werkgever banen in een groeiend bedrijf kunnen bieden. Dat is heel in het kort waarom wij in staat zijn mensen te werven en aan het bedrijf te binden.”

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

‘ Er wordt steeds vaker gericht gevraagd om de combinatie van veiligheid en continuïteit’

Nederland heeft een opmerkelijk groot aantal datacenters. Vredeveldt denkt dat met de huidige hubs, zoals Amsterdam, Eindhoven en Twente, er weinig mogelijkheden zijn op andere plekken in het land nog veel nieuwe datacenters te starten. Wat hij wel verwacht is dat door met name IoT er meer vraag zal komen naar regionale datacenters voor processing en als tussenstation voor een paar grote datacenters elders in het land, of zelfs buiten de grenzen. Wat van die regionale datacenters gevraagd zal worden, is dat ze beschikken over optimale connectiviteit en cloud of compute power. Niet geheel toevallig zijn dat twee van de drie speerpunten van Previder. Dat zijn overigens geen nieuwe speerpunten, ze vormen de basis voor elke hybrid cloud-oplossing en staan al jaren op de agenda van het bedrijf.

Partnerprogramma continu bijsturen Wat ook hoog op de agenda van Previder staat is partnering. Vredeveldt legt uit: “Wij vinden dat verschrikkelijk belangrijk. www.previder.com/nl

Wij hebben ons eigen programma recent weer onder de loep genomen, want het is een illusie te denken dat een partnerprogramma opstellen een eenmalige actie is. Je moet het permanent bijsturen, omdat de markt ook steeds verandert. In ons programma zul je nu nog meer aandacht zien voor de samenwerking. Daarmee bedoelt Vredeveldt onder andere de mogelijkheid om buiten een verdienmodel ook ondersteuning te bieden in het realiseren van business voor de partners. Dit door samen te werken op gebieden die ondersteunend zijn aan de business zoals SLA’s, juridische zaken, verzekeringen, etc. Door dat te regelen kunnen partners meer en grotere klanten bedienen en dat is voor allen een prettige ontwikkeling. “Wat je feitelijk ziet, is dat wij op basis van vragen van de partners steeds meer white label-diensten gaan leveren die verder gaan dan techniek of commercie. Dat de cloud-diensten die de partner in de markt zet van ons afkomstig zijn is niet nieuw, dat hij daarbij een SLA hanteert

info@previder.nl

088 332 3333

die wij beschikbaar stellen is dat waarschijnlijk wel.”

Keuzevrijheid bij ondersteuning “Wat wij ook als integraal onderdeel van partnering beschouwen is keuzevrijheid bij ondersteuning. Wij bieden een online omgeving (Self Service Portal) waar de partner veel zelf remote kan instellen en wijzigen. Het omvat de drie hoofddiensten die wij leveren: colo, cloud en connectiviteit. Daarmee zal steeds meer mogelijk worden. Dat betekent echter nadrukkelijk niet dat wij onze klanten verplichten het panel te gebruiken. Ze mogen en kunnen ook nog steeds bellen. Wij zien de waarde van goede ondersteuning als basisbouwsteen voor partnering en zullen niet de fout maken alles naar online over te hevelen. Wij houden eveneens rekening met klanten die zelf langskomen. Ook dat is deel van de cultuur en focus van Previder: de marktvragen herkennen en met een passend antwoord komen.” @previder 115

DE KERN VAN UW WERK RUIMTE VRIJ IN DATACENTER MET ONGEËVENAARDE CONNECTIVITEIT Vancis is actief als aanbieder van hoogwaardige ICT-diensten en verbindt organisaties door slimme ICToplossingen en oneindige capaciteit. Het fundament van onze dienstverlening: onze eigen datacenters in Amsterdam en Almere met uitgebreide connectiviteitsmogelijkheden. Meer dan 150 carriers, Telco’s, ISP’s en ISV’s zijn aangesloten bij Vancis. Ook levert Vancis haar dienstverlening aan onderzoek, onderwijs- en zorginstelling en zakelijke ondernemingen. Dit zorgt ervoor dat Vancis in de Top 10 van best connected datacenters ter wereld staat. Vanuit haar datacenters biedt Vancis datacenter services, cloud services, managed services en applicatiebeheer. Vancis biedt haar klanten 7x24 continuïteit en veiligheid die voldoet aan de hoogste industrienormen.

www.vancis.nl

De voordelen: Carrier neutraal datacenter Speciaal ontworpen voor het huisvesten van bijzonder kritische informatiesystemen Onbeperkte connectiviteit met het internet Bewezen trackrecord van betrouwbare beschikbaarheid Premium Security voor uw systemen, netwerken en gegevens ISO27001 en ISO9001 gecertificeerd 7x24 toegang tot de deskundige datacenter engineers Ongeëvenaarde connectiviteit via de voornaamste Internet Exchanges (AMS-IX, NL-IX/Netherlight knooppunt) en meer dan 150 carriers in datacenter Internationale peering mogelijkheden en ultrasnelle connecties Gekwalificeerd als Goed Beheer Zorgnetwerk, NICTIZ gecertificeerd en het datacenter is AMS-IX Certified

datacente r & clou d d ossi e r 2 016 | channe lco nnec t

Vancis

Vancis is actief als aanbieder van hoogwaardige ICT-diensten en verbindt organisaties met slimme ICT-oplossingen en oneindige capaciteit. Het fundament van onze dienstverlening: onze eigen datacenters in Amsterdam en Almere met uitgebreide connectiviteitsmogelijkheden. Vanuit hier bieden wij datacenter services, cloud services, managed services en applicatiebeheer. Vancis biedt haar klanten 24/7 ondersteuning, continuïteit en veiligheid die voldoet aan de hoogste industrienormen. Meer dan 150 carriers, Telco’s, ISP’s en ISV’s zijn aangesloten bij Vancis. Ook levert Vancis haar dienstverlening aan onderzoek, onderwijs- en zorginstellingen en zakelijke ondernemingen. Dit zorgt ervoor dat Vancis in de Top 10 van best connected datacenters staat.

Daarbij biedt Vancis internationale peeringmogelijkheden en ultrasnelle connecties. De faciliteiten van het bedrijf beschikken over certificeringen voor ISO 27001:2013 voor informatiebeveiliging en ISO 9001:2008 voor kwaliteitsmanagement, evenals compliancy met NEN7510 voor informatiebeveiliging en een ISAE3402 Type I rapport. Daarbij is het bedrijf gekwalificeerd als Goed Beheer Zorgnetwerk (voorheen Zorg Service Provider) en gecertificeerd door NICTIZ en AMS-IX. Vancis is in 2008 opgericht als commerciële afsplitsing van SARA (nu SURFsara), dat al meer dan veertig jaar actief is in high-end ICT. Destijds nam Vancis de commerciële dienstverlening van SARA over. Sinds 31 maart 2016 is Strikwerda Investments (SI) de eigenaar van Vancis.

Vancis biedt een carrier neutraal datacenter dat speciaal is ontworpen voor bijzonder kritische informatiesystemen en onbeperkte internetconnectiviteit. Het bedrijf heeft een bewezen trackrecord van betrouwbare beschikbaarheid en biedt premium security voor systemen, netwerken en gegevens. Bedrijfsgegevens Vancis B.V. Science Park 408 1098 XH Amsterdam

Bouwjaar locatie(‘s) Amsterdam 1980 Almere 2000 Oppervlakte m² datavloer per locatie Amsterdam 1700 m2 Almere 400 m2 Totaal oppervlakte m² datavloer 2.100 m2 datavloer Cetificeringen: ISO 9001, ISO 27001, Goed Beheer Zorgnetwerk, NICTIZ, AMS-IX, ISAE3402 Type I

Postadres Science Park 408 1098 XH Amsterdam Nederland

Contactpersonen Sr. Accountmanager Algemeen Directeur Commercieel Directeur BU manager datacenter services BU manager cloud services BU manager managed services

Contactgegevens Telefoonnummer 020 - 560 6600 e-mailadres info@vancis.nl Website www.vancis.nl Bedrijfsinformatie Jaar van oprichting Aantal medewerkers Aantal locaties Nederland Aantal locaties buitenland

Daan Duinhoven Paul van Roozendaal Eric Heemskerk Marco Kappe Ramon de Jong Victor Raessen

2008 115 2 0

117

datacenter & cloud dossie r 201 6 | chan n e lco n n ec t

Agenda | 2016

Datacenter evenementen oktober 4-10 4-10 4-10 5-10 5-10 6-10 10-10 11-10 11-10 12-10 12-10 12-10 17-10 18-10 20-10

4-10 5-10 6-10 5-10 6-10 6-10 12-10 12-10 14-10 12-10 12-10 13-10 20-10 20-10 20-10

Holland Strikes Back TechDays 2016 LinuxCon Europe G DATA Partner Event Networks & Infrastructure Europe Cloud Comms 16 LTE Voice Summit HostingCon Europe SDN & Openflow World Security-Congres 2016 WHIR Networking Event Amsterdam Data Centre World Asia VMWorld Europe 2016 BroadBand World Forum Datacentre Executive Summit UK

Den Haag Amsterdam Berlijn Eindhoven Londen Veenendaal Londen Amsterdam Den Haag Amsterdam Amsterdam Singapore Barcelona Londen Londen

Nederland Nederland Duitsland Nederland Verenigd Koninkrijk Nederland Verenigd Koninkrijk Nederland Nederland Nederland Nederland Singapore Spanje Verenigd Koninkrijk Verenigd Koninkrijk

DatacenterDynamics Converged Cloud Expo Storage Expo Infosecurity.nl Capacity Europe DataCentres Ireland Cyber Security Congres IT Room Infra Event Telecom Insights 2016 ECP Jaarcongres Storage Executive Summit Luxembourg Internet Days The next step in infrastructure InfoSec Dialogue Benelux

London Santa Clara Utrecht Utrecht Parijs Dublin Amersfoort Den Bosch Den Haag Den Haag London Luxemburg Utrecht Amsterdam

Verenigd Koninkrijk Verenigde Staten Nederland Nederland Frankrijk Ierland Nederland Nederland Nederland Nederland Verenigd Koninkrijk Luxemburg Nederland Nederland

SIDN Relatiedag Uptime Institute Symposium Storage Executive Summit

Utrecht Ritz Carlton New York

Nederland Dubai Verenigde Staten

november 1-11 1-11 2-11 2-11 7-11 8-11 15-11 15-11 16-11 17-11 18-11 22-11 24-11 24-11

2-11 3-11 3-11 3-11 9-11 9-11 15-11 15-11 16-11 17-11 18-11 23-11 24-11 25-11

december 1-12 7-12 7-12

118

1-12 7-12 7-12

Staat je evenement niet in het overzicht, stuur een mail naar info@channelconnect.nl

CLOUD CENTRAL DATA CENTRES GLOBAL SWITCH PROVIDES SCALABLE AND RESILIENT DATA CENTRE SOLUTIONS FOR THE CLOUD IN KEY LOCATIONS ACROSS EUROPE AND ASIA-PACIFIC

– Network dense cloud and carrier neutral ecosystems – Low latency locations, ideal for edge deployments – Offering bespoke solutions with scalable space and power – Resilient and secure environments provide Always On solutions – Best in class operating procedures

GLOBAL SWITCH AMSTERDAM salesamsterdam@globalswitch.com +31 20 6666 300 ALWAYS ON GLOBALSWITCH.COM

Zoveel applicaties, zoveel platforms.

Ontdek Managed Hybrid Cloud. Uw bestaande IT moderniseren en uw commerciĂŤle slagkracht verhogen? Dat kan met Managed Hybrid Cloud van KPN. Daarmee selecteert u de beste combinatie cloudservicemodellen voor alle applicaties die u wilt hosten, ontwikkelen of integreren. Zo heeft u voor elke applicatie het juiste platform. De Managed Hybrid Cloud ondersteunt zowel bestaande als nieuwe applicaties die binnen verschillende infrastructuren en onder centraal beheer met al uw klantlocaties verbonden zijn. Meer weten? Kijk op kpn.com/foryourbusiness.Â

Voel je vrij.

ChannelConnect Datacenter & Cloud Dossier 2016

Articles inside

Vancis

Artikel Previder

Previder

Interoute

Interconnect

Dataplace Alblasserdam

Datacenter Groningen

Ecoracks

Datacenters op provincie

Datacenter Arnhem

Cloudmerge

Veeam

Cloud en virtualisatie

Western Digital

Tintri

Elinex

Software Defined Storage

Fortinet

De voor- en nadelen van White Box Switching

Servers, storage en backup

Brocade

Netgear

SPIE Nederland

Rittal

Raritan

Schneider Electric

Aggreko

Meer oog voor de complete footprint

Koeling, luchtbehandeling en stroomoplossingen

Tech Data Azlan / HPE Nederland

Distributeurs datacenter- en cloudproducten

Kappa Data

Intronics

Forehand

Copaco

AXIS Communications

Asperitas

In vijf stappen naar een veilig datacenter

All Connect Systems

Fiber Carrier Association

Rosenberger-OSI

Belangenbehartigers in de datacenter- en hostingsector

Nederland ICT

Verslag marktonderzoek

Column Michiel van Blommestein

Het datacenter van de toekomst

Vereniging Van Registrars / VVR

iPerity

NL-IX

Voorwoord en colofon

AMS-IX