Όταν έπεσε
το «Τείχος του Αίσχους» Ήταν 9 Νοεμβρίου του 1989 όταν σε απ' ευθείας μετάδοση από την τηλεόραση παρακολουθούσαμε έκθαμβοι την πτώση του συμβόλου του διχασμού στο Βερολίνο. Tου Δημήτρη Καπράνου
Τ
ο σύμβολο του χωρισμού του κόσμου σε «Ανατολή και Δύση» έπεφτε, υπό το βάρος της λαϊκής αμφισβήτησης ενός καθεστώτος που ποτέ δεν μπόρεσε να πείσει για τις αξίες τις οποίες –υποτίθεται ότι– πρέσβευε... Και για εμάς, που ζυγώναμε τότε τα σαράντα, που είχαμε περάσει από την αμφισβήτηση και την έκρηξη των νεανικών μας χρόνων στην περισυλλογή και τα ερωτήματα, ήταν σαν να έφευγε από επάνω μας ένα βάρος, ένα τεράστιο άγχος που μας είχαν κληροδοτήσει οι παλαιότεροι και που σε εμάς δεν έλεγε τίποτα παραπάνω από μία περίοδο
30 | ΕΣΤΙΑζω
υστερίας που είχε καταλάβει την ανθρωπότητα. Στη χώρα μας φυσούσε, επίσης, ένας άνεμος αλλαγής, καθώς το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου έχανε την εξουσία (προσωρινά, απ’ ό,τι φάνηκε στη συνέχεια) και η Νέα Δημοκρατία του Κώστα Μητσοτάκη βρισκόταν σε συνεννόηση με την αριστερά, για να σχηματιστεί αργότερα εκείνη η κυβέρνηση Τζαννετάκη, την οποία ο ελληνικός λαός αντί να χαιρετίσει ως μέγα πολιτικό επίτευγμα και να την ενθαρρύνει, την άφησε πολύ γρήγορα πίσω του... Ήταν μια από τις πλέον συγκλονιστικές στιγμές της μεταπολεμικής περιόδου. Η πτώση του κομμουνισμού άφηνε τεράστια περιθώρια αισιοδοξίας, αλλά η συνέχεια απέδειξε ότι η «Ενωμένη Ευρώπη» ήταν πολύ πιο... ενωμένη πριν ενωθούν οι δύο Γερμανίες! Το «Τείχος του Βερολίνου» (Berliner Mauer στα γερμανικά) ήταν ένας τοίχος ύψους δύο μέτρων, που χώριζε το Βερολίνο σε Ανατολικό και Δυτικό, ένας ψυχρός φράχτης, που οι δυτικοί ονόμασαν «Τείχος του Αίσχους!»... Το τείχος χτίστηκε το 1961 από τις Αρχές της Ανατολικής Γερμανίας, καθώς πλήθαιναν οι Ανατολικογερμανοί που «το έσκαγαν» προς τη Δύση. Ήταν μια έμπνευση ενός αυταρχικού καθεστώτος, το οποίο, τελικά, κατέρρευσε το 1989 μαζί με τον δήθεν «υπαρκτό σοσιαλισμό»...
