Το άγνωστο προσκύνημα του Νίκου Καζαντζάκη στο Άγιον Όρος!
Έκθεση έφερε πρώτη φορά στο φως ημερολόγια και σημειώσεις του από την επίσκεψή του και ανέδειξε άγνωστες όψεις της σχέσης του με τον βυζαντινό κόσμο. Tης Τάνιας Χαροκόπου*
Π
ριν από κάποιες ημέρες το Μουσείο Νίκου Καζαντζάκη, σε συνδιοργάνωση με το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, παρουσίασε στη Θεσσαλονίκη μία έκθεση με εκθέματα και τεκμήρια του συγγραφέα. Η ενδιαφέρουσα αυτή έκθεση αποτέλεσε το επιστέγασμα της συνεργασίας των δύο μουσείων και, μεταξύ άλλων, εκτέθηκαν στο κοινό πρώτη φορά τα ημερολόγια και οι σημειώσεις του Νίκου Καζαντζάκη από την επίσκεψη και το προσκύνημά του στο Άγιον Όρος, καθώς και κείμενα που προσεγγίζουν βυζαντινούς χαρακτήρες, όπως ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, ο Ιουλιανός ο Παραβάτης, ο Νικηφόρος Φωκάς κ.ά. Αυτές και άλλες άγνωστες όψεις του Νίκου Καζαντζάκη είχαν την ευκαιρία να θαυμάσουν όσοι κατάφεραν να την επισκεφθούν. Αυτή, λοιπόν, η έκθεση μού έδωσε την αφορμή να ασχοληθώ ακόμα μία φορά με την αξιόλογη παρουσία του Νίκου Καζαντζάκη στον χώρο της λογοτεχνίας. Με την τόσο έντονη προσωπικότητά του και με τον ανήσυχο γραπτό λόγο του επιβλήθηκε όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς, μιας και είναι ο πιο πολυμεταφρασμένος σύγχρονος Έλληνας συγγραφέας. Αφού παραθέσουμε ένα σύντομο βιογραφικό, θα σταθούμε στην πλευρά του χαρακτήρα του που άπτεται των δικών μας ενδιαφερόντων, εκείνη που αναφέρεται στον Θεό, στην ελευθερία, στις ανθρώπινες σχέσεις, στον εκκλησιαστικό τρόπο ζωής και σε διάφορα άλλα ζητήματα που τον προβλημάτισαν και τα ανέπτυξε στον δικό του πνευματικό ορίζοντα. Ο Καζαντζάκης γεννήθηκε στο Ηράκλειο της τουρκοκρατούμενης τότε Κρήτης στις 18 Φεβρουαρίου 1883. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι. Ταξίδεψε στο εξωτερικό ως ανταποκριτής εφημερίδων, διορίστηκε το 1919 γενικός διευθυντής στο Υπουργείο Περιθάλψεως και κατόπιν υπουργός άνευ χαρτοφυλακίου. Υπήρξε σύμβουλος λογοτεχνίας της UNESCO και πρόεδρος της Εταιρείας Ελλήνων
92 | ΕΣΤΙΑζω