Doświadczenie pobytu w Polsce w narracjach zagranicznych studentów
2.
3.
Wymiar emocjonalny – dotyczy zdolności do empatii, do bycia świadomym i otwartym na inne punkty widzenia, do zaangażowania i uczenia się z codziennych, zróżnicowanych kulturowo doświadczeń; Wymiar behawioralny – oznacza umiejętność skutecznego komunikowania się w formie werbalnej i niewerbalnej w relacjach międzykulturowych w czasie rzeczywistym. Obejmuje on np. zdolność do rozpoznawania, wyjaśniania lub radzenia sobie z nieporozumieniami i innymi aspektami wchodzącymi w skład międzykulturowej kompetencji komunikacyjnej (por. Byram, 1997; Byram, Nichols i Stevens, 2001), a także szacunek do rozmówcy oraz aspekty związane z grzecznością językową.
Przebieg adaptacji w obcej kulturze zależy w dużym stopniu od profilu tożsamości kulturowej. Składa się on z różnych elementów, z których wspólne nawyki, charakterystyczne sposoby interpretacji i utrwalone idee mogą być wyraźnymi wskaźnikami wspólnych cech (por. Jameson, 2007). Jednak zasadniczo profil tożsamości kulturowej jest wyznaczany przez różnicę, tzn. zbiorowa tożsamość jest zawsze definiowana w opozycji do innej grupy. Kontakty z obcokrajowcami sprzyjają wzmacnianiu własnego poczucia tożsamości kulturowej, ponieważ prowadzą do uświadomienia sobie jej elementów składowych. Innymi słowy, uświadamiamy sobie cechy naszej kultury najdobitniej, kiedy spotykamy osobę, która takich cech nie ma. Niekiedy jednak konfrontacja z nową cechą lub jej brakiem może prowadzić do konfliktu tożsamości kulturowej. W najnowszych badaniach pobyt za granicą traktuje się jako doświadczenie, którego sukces w dużym stopniu zależy od tożsamości jednostki, a jednocześnie takie, które w dużej mierze może tę tożsamość kształtować. Według jednej z definicji „tożsamość to społeczne pozycjonowanie siebie i innych” (Bucholtz i Hall, 2005, s. 586). Początkowo uznawano, że konstrukt ten jest kształtowany podczas interakcji lokalnych, w języku ojczystym. Z czasem zauważono, że uczenie się języka obcego i przebywanie za granicą również może wywierać wpływ na tożsamość: „gdy osoby przemieszczają się przez granice geograficzne i psychologiczne, zanurzając się w nowych środowiskach społeczno-kulturowych, stwierdzają, że ich poczucie tożsamości jest zdestabilizowane i wkraczają w okres walki o równowagę wewnętrzną” (Block, 2007, s. 864). Pobyt poza miejscem pochodzenia może prowadzić do zakwestionowania niektórych składowych tożsamości. Nowe i zróżnicowane doświadczenia skłaniają do przeformułowania punktów odniesienia, które do tej pory były wykorzystywane do oceny rzeczywistości i pozycjonowania się w niej. W ten sposób tożsamość jednostki ulega zmianom. Pobyt za granicą to okres intensywnego konfrontowania praktyk, zwyczajów i zachowań nabytych w miejscu pochodzenia. Zdaniem Celeste Kinginger 16
