- Sự không đồng nhất không gian. Môi trường càng phức tạp thì các quần xã càng đa dạng, trong đó yếu tố địa hình đóng vai trò quan trọng trong sự đa dạng của môi trường và sự hình thành các loài (Mayr, 1963). Sự không đồng nhất không gian có thể gây nên sự giàu có của hệ thực vật như ở các vùng nhiệt đới. Khí hậu cho phép nhiều kiểu thực vật trong quần xã. Các kiểu này tăng lên với sự không đồng nhất của môi trường. Rừng nhiệt đới có môi trường đa dạng hơn rừng ôn đới. - Ảnh hưởng của sinh sản. Sinh vật sinh sản cao thì sự đa dạng lớn - Ảnh hưởng của cạnh tranh và phá hoại. Khí hậu không thay đổi sẽ cho phép động vật sinh sản quanh năm. Sâu bệnh ở vùng nhiệt đới nhiều nên giữa các quần thể ở mức độ thấp sẽ không xảy ra sự cạnh tranh. 4.2.2. Cấu trúc về không gian của quần xã Các cá thể, dạng sống và những genotip... trong quần xã đều phản ứng một cách thích nghi với sự biến động của các yếu tố môi trường, dù là nhỏ nhất, để tồn tại một cách ổn định. Các yếu tố môi trường phân bố không đều trong không gian và biến động theo thời gian. Do vậy, gradien của chúng bao gồm cả các điều kiện vô sinh và hữu sinh, quyết định đến cấu trúc về không gian của quần xã theo chiều ngang cũng như theo chiều thẳng. 4.2.2.1. Cấu trúc theo mặt phẳng Sự phân bố của động thực vật theo mặt phẳng được xem như một dạng về cấu trúc của quần xã. Cũng như các cá thể trong quần thể, các quần thể loài trong quần xã phân bố theo 3 kiểu: đều, ngẫu nhiên và thành các nhóm, tùy thuộc vào sự phân bố các điều kiện sống của môi trường và bản chất sinh học của loài. Tùy theo nồng độ muối mà các loài sinh vật phân bố rất khác nhau trong toàn vùng: những loài nước ngọt xâm nhập xuống phần đầu cửa sông, những loài ở biền rộng muối xâm nhập sâu vào vùng cửa sông, các loài cửa sông chính thức phân bố khắp vùng, những loài nước mặn hẹp muối phân bố ở cuối vùng cửa sông và những loài di cư qua vùng cửa sông (Theo Vũ Trung Tạng, 2000).
Bài giảng Sinh thái học đại cương
Trang 115