7
8
Tiền hợp tác (ProTocooperation) Cộng sinh hay hỗ sinh (Symbiose, Mutualism)
+
+
+
+
Cả hai loài có lợi nhưng không bắt buộc Cả hai đều có lợi, nhưng bắt buộc phải sống vơi nhau
Sáo
Trâu
Nấm, San Tảo, hô, Vi Tảo, sinh vật Trâu, bò
Trong 8 mối quan hệ trên ta có thể gộp lại thành 3 nhóm lớn: mối quan hệ bàng quan (hay trung tính), các mối tương tác âm (hãm sinh, cạnh tranh, vật dữ - con mồi, ký sinh - vật chủ) và các mối tương tác dương (hội sinh, tiền hợp tác và cộng sinh). Những mối tương tác trên sẽ được trình bày chi tiết ở chương quần thể và quần xã sinh vật. 2.5.3. Ảnh hưởng của điều kiện môi trường vật lý lên con người Về tương tác giữa con người và môi trường, chúng ta sẽ xét trên cả 2 mặt: ảnh hưởng của điều kiện môi trường lên đặc tính sinh lý của con người, đồng thời nghiên cứu ảnh hưởng ngược lại của con người lên môi trường. Ngay trong khi xét từng yếu tố ảnh hưởng lên môi trường hoặc con người chúng ta vẫn xét cả 2 mặt ảnh hưởng 2 chiều. 2.5.3.1. Ảnh hưởng của môi trường tự nhiên lên con người a. Tương tác của ánh sáng và nắng với cơ thể con người Bức xạ mặt trời có chứa nhiều tia tử ngoại mà một số đã bị chặn lại ở trên tầng ozone. Lượng còn lại sẽ chiếu trực tiếp xuống mặt đất. Với liều lượng thấp, các tia này có khả năng diệt khuẩn hoặc cần thiết cho cơ thể để tổng hợp nên vitamin D; chất này cần thiết để chuyển hóa và đồng hóa canxi, cung cấp các thành phần cấu tạo xương cho cơ thể. Khi các bức xạ kích thích vào da của chúng ta, cơ thể sẽ tạo ra các phản ứng tự vệ để sản sinh ra chất Melanin. Melanin là một chất có trong tế bào đặc biệt Melanocite nằm ở lớp sâu của biểu bì. Sự sản sinh ra Melanin tức là sản sinh ra sắc tố. Nhưng nếu tia tử ngoại vượt quá mức thì sẽ gây nên cảm nắng hoặc là cháy da. Người ta cho rằng người dân da trắng thì dễ bị cảm nắng và thậm chí dễ bị ung thư da nhiều hơn, nếu thiếu Melanin thì họ sẽ bị bệnh loãng xương đối với người lớn hoặc còi đối với trẻ em. Ngược lại, đối với những vùng xứ nóng nhiệt đới lại có một quá trình bảo vệ chống hiện tượng thừa tử ngoại do có tấm màng Melanin; cho nên có người nói “người da đen đi dạo dưới bóng mát của làn da”. Bài giảng Sinh thái học đại cương
Trang 60
