12
Overijssel in boeken
De vergeten Duitser - Het levensverhaal van Richard Bauer
Overijssel en de Eerste Wereldoorlog
Bert Hinnen Zo’n 24.000 Duitsers werden na de Tweede Wereldoorlog in Nederland geïnterneerd en tot staatsvijand verklaard, ongeacht politieke overtuiging of gedrag. Bert Hinnen, oud-burgemeester van Wijhe, reconstrueerde het tragische levensverhaal van een van hen: zijn oom Richard Bauer uit Almelo. „De oorlog heeft hem tot een stille man gemaakt.” Een koffertje met documenten, gekregen van zijn neef Bertus, zette Hinnen op het spoor. Aan de hand van archiefstukken, oude foto’s en zelfs een oorlogsdagboek reconstrueert Hinnen het leven van Richard Bauer en de tragische strijd voor erkenning die hij en 24.000 andere Duitse Nederlanders na de Tweede Wereldoorlog moesten voeren. Richard Bauer staat voor een vergeten groep uit onze geschiedenis. Hij was geen nazi en woonde al ver voor de oorlog in Nederland. Toch werd hij geïnterneerd, werden zijn bezittingen afgepakt en stond hij tot aan zijn dood in 1978 officieel te boek als vijand. Hoewel hij zich helemaal Nederlander voelde, kreeg hij nooit het staatsburgerschap. Ik wil hem en al die anderen op geen enkele manier vergelijken met Joden of verzetsstrijders, maar toch behoort ook deze vergeten groep tot de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog.”
Henk van der Linden & Jos van Raan Ver weg van het strijdgewoel bij onze zuiderburen en de drukte van west en zuid Nederland zou het qua oppervlakte grote, maar slechts met 350.000 inwoners kleine Overijssel tijds de Eerste Wereldoorlog een oase van rust moeten zijn geweest. Het tegendeel is waar. Vanzelfsprekend gebeurde ook in Overijssel alles wat de rest van het neutrale Nederland overkwam: mobilisatie, inkwartiering, opvang van Belgische en Franse vluchtelingen, schaarste en distributie van voedsel en allerlei noodzakelijkheden. Een steeds grotere invloed van de overheid op het economische leven met eindeloze regels en voorschriften was het gevolg. Daarnaast peelde er in onze provincie nog meer. Smokkel vierde hoogtij, Overstromingen aan de Zuiderzee, Twente was een industriegebied in opkomst, de lange slecht bewaakte grensstrook met Duitsland had grote aantrekkingskracht op Duitse en Russische deserteurs. Na de oorlog was Enschede de doortrekplaats van vele duizenden uit Duitse gevangenschap terugkerende geallieerde militairen. De Spaanse griep, de corona van destijds, maakte vele slachtoffers, hetgeen blijkt uit de vele verhalen in dit boek. Uitgever: Uitgeverij Aspekt ISBN: 978 94 6338 929 7 | 132 pag. | € 24,95
God zegene de vaart! Helmuth Rijnhart Een jubileumboek over de St. Vituskerk in Dedemsvaart. Meer dan 15.000 bladzijden bronmateriaal in Zwolle, Utrecht en Den Haag werd gedigitaliseerd en ontsloten. En zo kwamen heel veel vergeten en vaak opmerkelijke –zeg maar pikante- feiten boven water. Het boek verhaalt niet alleen over de pastoors van Dedemsvaart en de paar welgestelde families die de scepter zwaaiden in de parochie: de gehele katholieke bevolking komt langs terwijl de veenkolonie Dedemsvaart groeit. De genen van de veenarbeiders uit Duitsland, de kanaalgravers uit Holland en die van de ambtenaren en ontslagen bedelaars uit Ommerschans werden hier gemengd met die van de katholieke eigenheimers uit Salland. De parochianen smeekten rond 1855 verlost te worden van hun onzedelijke pastoor Schuttelaar, maar brachten wel het geld bij elkaar voor een prachtige nieuwe gotische kerk in 1875. We zien alle ontwikkelingen in het kader van het Rijke Roomse Leven die daarna volgden, met als hoogtepunt de uitbreiding van de kerk in 1930. Ook is in het boek veel plaats ingeruimd voor de armenzorg in de parochie. Het boek laat verder de ontwikkeling in de 20e eeuw zien naar de kerk van nu, die gedragen wordt door 170 vrijwilligers die er tot op de dag van vandaag in zijn geslaagd de kerk als goede rentmeesters te beheren. De titel van het boek, “God zegene de Vaart!” zijn de laatste woorden van pastoor Akkerman in het notulenboek van het kerkbestuur bij zijn afscheid in 1934oek.
Overijssel in Uitgever: Boekengilde.nl
ISBN: 978 94 6402 470 8 | 132 pag. | € 19,95
Uitgever: geloofsgemeenschap St.Vitus Dedemsvaart ISBN 978 90 9033 823 1 | 280 pag. | € 25,00
