Kunstmatige inseminatie bij koeien
“Zo’n stier wil altijd wel” Door: Marian Henderson
In Nederland lopen zo’n 4 miljoen koeien rond, die bijna allemaal bevrucht moeten worden. Zien die koeien ooit een echte stier, of moeten ze het doen met de inseminator? Wat komt er zoal kijken bij kunstmatige inseminatie? We praten erover met Jaring Hiemstra, inseminator van Reproplus in Stiens.
Pompwerk Jaring Hiemstra is een vlotte vent met vriendelijke bruine ogen. Samen met een
Een doorsnee koe eet zo’n 70 kilo gras
melkveehouderij. De koekalfjes worden
compagnon runt hij een onafhankelijk KI-
per dag en tevens verstouwt ze honderd
meestal nieuwe melkkoeien, de stierkalf-
bedrijf. Hij begint een tikkeltje wantrou-
liter water. Met behulp van die bouwstof-
jes eindigen gewoonlijk op ons bord. Koei-
wig, want het feit dat ik over dierenwelzijn
fen levert ze met gemak 25 liter melk per
en zien behalve hun zonen nog maar zel-
schrijf roept bij hem associaties op met
dag. Soms meer, soms minder. Om de
den een echte stier. Vrijwel altijd worden
extreme dierenbevrijdingsorganisaties. Ik
melkproductie op gang te houden, moet
ze via kunstmatige inseminatie bevrucht.
kan hem geruststellen. Bovendien heb ik
de koe ieder jaar een kalf werpen. Kalf-
Dit gebeurt al sedert 1935 en deze manier
geen negatief beeld bij KI, zolang hij mij
jes zijn dus eigenlijk een bijproduct in de
van bevruchten is nu vanzelfsprekend.
tenminste niks vreselijks laat zien... Waarom vindt er eigenlijk zoveel kunstma-
Diep, dieper, nog verder, hij verdwijnt bijna tot zijn oksel in het grote koeienlijf.
tige inseminatie plaats bij koeien? Wat is er mis met het natuurlijk pompwerk van een echte stier? “Vroeger had elke boer inderdaad zijn eigen stier. Sommige hadden een goede fokstier en die bediende dan al gauw de boeren in de omgeving. Maar met de stier van de buurman haal je vaak ook ziektekiemen binnen. Bovendien is een voordeel van KI dat het sperma wordt verdeeld over heel veel koeien. Met één ‘sprong’ van de stier op een kunstkoe, kun je 500 rietjes vullen. Zo’n stier levert zo’n 2 tot 3 keer per week en kan dus in zijn eentje duizend koeien bevruchten. Het kopen van een paar rietjes met sperma is voordeliger dan zelf een stier te houden. Als het sperma bij -200 graden in vloeibare stikstof wordt bewaard, blijft het vrijwel onbeperkt goed. En je kunt natuurlijk voor een match kiezen met een stier die goed past bij je koeien. Tegenwoordig zijn er ook computerprogramma’s die precies bepalen met welke stier er de minste kans op inteelt is. Het gebruiken van een goede stier leidt tot een verbetering van je vee. Je krijgt gezondere koeien die veel melk leveren, zonder problemen afkalven en weinig dierenartskosten met zich meebrengen. Dat is tenslotte de wens van iedere boer.”
Inteelt Heeft een stier altijd zin of worden er hormonen gebruikt? “Nee, dat is puur natuur. Zo’n
88
