“Dat heb gestaan op feesboek’’ De rol van desinformatie1 en bots Carlos de Matos Fernandes & Marijn Keijzer
De verspreiding van misinformatie in de online wereld is onderwerp van vele wetenschappelijke studies. Vaak wordt gesteld dat misinformatie, bijvoorbeeld een tweet met een samenzweringstheorie over een politieke tegenstander, zich sneller verspreidt als de verzender en ontvanger dezelfde mening hebben over de politieke tegenstander. Oftewel: de verspreiding van misinformatie is makkelijker in online groepen waarin men zich soortgelijk uit over bepaalde onderwerpen. Dit kan ernstige gevolgen hebben in de ‘echte’ wereld. Google bijvoorbeeld eens pizzagate, en je bevindt je opeens in een Netflix serie over een volkomen uit de hand gelopen samenzwering. Ook de sociologie houdt zich al enige tijd bezig met de vraag waarom juist nu sociale media zo’n vruchtbare voedingsbodem voor de verspreiding van extreme ideeën en nepnieuws is. Wij zoomen in op een recente pre-print die de verspreiding van misinformatie via diverse platformen op een informatieve manier visueel heeft vastgelegd. En, zoals menig socioloog aan de RUG heeft geleerd tijdens het vak Inleiding Sociologie (denk hierbij aan de vraag: “wat is sociologie?”), zoeken we ook naar een wetenschappelijk verklaring voor de verspreiding van misinformatie. Daarom bespreken wij ook één mechanisme: de invloed van bots.
1 Er is een discussie gaande over de termen ‘misinformatie’ en ‘desinformatie’. Recent verscheen er een artikel in de Volkskrant omtrent de verbastering van Engelse woorden. In dat opiniestuk wordt beargumenteerd dat de term desinformatie de juiste is in de Nederlandse t.a.v. ‘misinformation’. Dat neemt niet weg dat men in de wetenschap vrijwel altijd in het Engels publiceert. Daardoor gaan wij willens en wetens voor het wetenschappelijke Anglicismegeïnspireerde term misinformatie. Voor geïnteresseerden, zie: https://www.volkskrant.nl/cultuur-media/taalgebruikeen-ding-kunnen-we-met-zekerheid-stellen-het-woord-misinformatie-bestaat-niet~bd74965b/
12
