Wydanie specjalne czasopism NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI, SWEETS & COFFEE
RYNEK DOSTAWCÓW
HoReCa w Polsce RAPORT 2021 STYCZEŃ-LUTY 2021
FoodBusiness FORUM RYNKU GASTRONOMICZNEGO
Sweets&Coffee FORUM RYNKU KAWIARNI • CUKIERNI • LODZIARNI • PIEKARNI
ProfitHotel FORUM RYNKU HOTELARSKIEGO
MEDIA EFEKTYWNEJ KOMUNIKACJI
SPIS TREŚCI Analiza rynku Trudny czas dla branży HoReCa i jej dostawców . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Rok wyzwań – rosną szanse na poprawę sytuacji w 2021 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Trendy i potrzeby zakupowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Rośnie świadomość polskich konsumentów .. . . . 18 Marki w czasie pandemii .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Dark kitchen zyskuje na popularności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 Wypracowane relacje ułatwiły nam negocjacje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 Pomogła długa obecność na rynku i renoma płatnicza .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 Dostawcy wykazali się ogromnym zrozumieniem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 Wyzwaniem systematyczność i ciągłośc dostaw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 Mogliśmy liczyć na dostawców, z którymi pracujemy od lat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 Miniony rok był dla nas swoistym sprawdzianem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 Rzadko zmieniam partnerów handlowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 Wygrywał ten, kto miał zbudowane wieloletnie relacje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Rozwiązania, które są bezpieczne dla obu stron . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 Weryfikacja dotychczasowych relacji .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 Będziemy umacniać współpracę .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 Czekamy na powrót do normalności .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
Wydawca
Redakcja Milena Kaszuba-Janus redaktor naczelna Nowości Gastronomiczne redaktor Sweets & Coffee m.kaszuba@brogb2b.pl tel. 664-463-066
BROG B2B Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k. ul. Okopowa 47 01-059 Warszawa biuro@brogb2b.pl
Karolina Stępniak redaktor naczelna Świat Hoteli dyrektor wydawnicza k.stepniak@brogb2b.pl tel. 664-463-096
Rynek producentów, dostawców żywności i wyposażenia Kuchnia roślinna coraz bardziej popularna .. . . . . . . . . 52 Wege warte miliony .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 Rynek roślinnych zamienników mięsa i nabiału dynamicznie rośnie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58 Napoje roślinne na topie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 Ekspresy – Polska na tle Europy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 kawa w trakcie lockdownu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 na mieście w pandemii .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68 Aplikacje = oszczędność .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70 39 mld zł na napoje alkoholowe w 2020 .. . . . . . . . . . . . . . . . 72 Rośnie popularność piw 0% . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 Koszyk słodyczy w dobie pandemii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78 Ekologia ważna przy wyborze opakowań .. . . . . . . . . . . . . 80 Produkcja miodu niższa .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82 Przemysł meblarski blisko potencjału swoich możliwości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84 Podatek cukrowy zaskoczył Polaków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86 Głos rynku żywność i artykuły spożywcze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 Głos rynku wyposażenie i usługi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100 Produkty i innowacje .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108 Wizytówki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113
Prenumerata: roczna 250 zł + 8% VAT. Redakcja nie odpowiada za treść materiałów reklamowych. Druk: TAURUS
Dział Sprzedaży BROG B2B Zbigniew Pąk dyrektor sprzedaży z.pak@brogb2b.pl tel. 664-463-083
Reprodukcja lub przedruk wyłącznie za pisemną zgodą Wydawcy.
Joanna Wojciechowska menedżer ds. kluczowych klientów j.wojciechowska@brogb2b.pl tel. 664-463-072
© 2021 Copyright by BROG B2B Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k. All rights reserved.
Opracowanie graficzne/Skład DTP: Studio Adekwatna www.adekwatna.pl
PARTNERZY
Dołącz do nas: facebook.com/nowoscigastronomiczne facebook.com/swiat.hoteli facebook.com/sweets.coffee.magazyn
Zapraszamy do odwiedzenia naszego portalu rynku HoReCa oraz subskrypcji codziennego Newslettera
Wydanie specjalne | NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE
3
RAPORT ANALIZA RYNKU
TRUDNY CZAS dla branży HoReCa i jej dostawców
Pojawienie się pandemii COVID-19 w marcu ubiegłego roku, przerwało dobry okres na rynku HoReCa w Polsce. Lokale gastronomiczne musiały zmierzyć się z ograniczeniem ich działalności, jedynie do oferowania dań na wynos czy w dowozie. Działalność hoteli również została ograniczona. Niestety sytuacja powtórzyła się także w II połowie 2020 r., a początek 2021 r. nie przyniósł wyczekiwanego poluzowania restrykcji. JUSTYNA ZAGÓRSKA, SENIOR ANALYST PMR
4
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
ANALIZA RYNKU RAPORT
Lata wzrostów, dobre perspektywy i katastrofalny rok 2020
równoznaczne z całkowitym zawieszeniem działalności. W nieco lepszej sytuacji znalazły się lokale, dla których jeszcze przed pandemią dowóz stanowił znaczne źródło dochodu (np. pizzerie). Po zniesieniu restrykcji w funkcjonowaniu lokali gastronomicznych z rynku zaczęły napływać informacje o stopniowej odbudowie sprzedaży. Niemniej jednak, wakacje nie należały do tak dobrych, jak na początku się spodziewano. Co prawda spora część Polaków spędzała wakacje w Polsce, ale turystyka zagraniczna praktycznie nie istniała. W lipcu 2020 r. z turystycznych obiektów noclegowych w Polsce skorzystało 2,7 mln turystów, którym udzielono 9,1 mln noclegów – mniej odpowiednio o 33,2 proc. i o 31,1 proc. w porównaniu z lipcem 2019. Mniejszy ruch turystyczny odnotowano również w sierpniu 2020 r. (dane GUS dotyczą obiektów noclegowych posiadających 10 lub więcej miejsc noclegowych). W końcówce 2020 roku branża gastronomiczna mierzyła się
Rok 2019 był dobrym okresem dla branży HoReCa i kolejnym rokiem z rzędu, kiedy wartość tego rynku wzrosła – do 32,7 mld zł, ponad 6 proc. więcej niż rok wcześniej. Na wzrost wartości rynku pozytywnie wpływały m.in. coraz lepsza sytuacja na rynku pracy, większa skłonność Polaków do jadania poza domem (prawie połowa respondentów badania przeprowadzonego przez PMR w styczniu 2020 r. odnotowała wzrost częstotliwości jadania w lokalach gastronomicznych w 2019 r.) czy rozwój turystyki – zarówno krajowej, jak i zagranicznej. Niestety, pojawienie się pandemii COVID-19 w Polsce w marcu 2020 r. diametralnie zmieniło sytuację na rynku. Wiosną 2020 r. wprowadzono pierwsze restrykcje w działalności HoReCa. Ograniczenie funkcjonowania lokali gastronomicznych do działalności jedynie w dowozie i na wynos dla części lokali było
Najważniejsze kryterium wyboru dostawcy, styczeń 2016-styczeń 2020 2016
2017
2018
2019
2020
Jakość towaru
89%
90%
78%
89%
78%
Cena towarów
77%
79%
74%
69%
66%
Szybkość, terminowość dostaw
25%
21%
30%
35%
25%
Szeroki wybór towarów
17%
15%
14%
16%
15%
Możliwość dowozu produktów
11%
9%
12%
9%
13%
Bliskość dostawcy
9%
10%
10%
9%
11%
Bonus od dostawcy (lodówki, parasole, ekspresy do kawy)
5%
2%
7%
13%
7%
Dogodne warunki płatności za towar lub odroczony termin płatności
5%
3%
6%
4%
6%
Wyjaśnienie: N=515, suma wskazań. Źródło: PMR, 2020 Wydanie specjalne | NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE
5
RAPORT ANALIZA RYNKU
Najważniejsze kryteria wyboru dostawcy w podziale na typ lokalu (suma wskazań), styczeń 2020 Ogółem
Restauracja hotelowa
Restauracja
Pizzeria
Fast food
Kawiarnia/ Herbaciarnia
Bar/Pub
Jakość towaru
78%
65%
85%
91%
66%
62%
54%
Cena towarów
66%
55%
67%
57%
72%
72%
74%
Szybkość, terminowość dostaw
25%
25%
22%
34%
28%
24%
37% Wyjaśnienie: N=515 Źródło: PMR, 2020
Sposób dostarczania towaru do lokalu, styczeń 2016-styczeń 2020 2016
2017
2018
2019
2020
Wszystkie lub prawie wszystkie produkty są do nas dowożone
40%
38%
41%
41%
35%
Większość produktów jest do nas dowożona, część przywozimy sami
21%
17%
23%
21%
25%
Mniej więcej tyle samo produktów przywozimy sami, co jest do nas dowożonych
21%
28%
21%
20%
26%
Większość produktów przywozimy sami, a część jest dowożona
8%
8%
9%
7%
11%
Wszystkie lub prawie wszystkie produkty przywozimy sami
10%
9%
5%
11%
3%
Wyjaśnienie: N=515 Źródło: PMR, 2020
z podobnym scenariuszem do tego z wiosny – zamknięte dla gości lokale, ratowanie się dowozem, brak turystów, mniejsza mobilność Polaków. Należy jednak zwrócić uwagę, że tym razem lokale zostały zamknięte w momencie, kiedy kondycja wielu z nich była osłabiona wiosennym lockdownem. Część lokali kolejny raz praktycznie nie może prowadzić żadnej działalności – dotyczy to np. barów alkoholowych czy restauracji premium. Niestety, wiele lokali nie przetrwa tej sytuacji, a krajobraz rynku ulegnie bezpowrotnej zmianie.
Profil idealnego dostawcy – jakość i cena Przed wybuchem pandemii w Polsce, w styczniu 2020 r., firmy gastronomiczne zostały poproszone przez PMR o wybranie
6
z przygotowanej listy najważniejszych kryteriów wyboru dostawcy towaru (maksymalnie trzy kryteria, badanie zostało przeprowadzone przez PMR na potrzeby raportu ,,Rynek HoReCa w Polsce 2020” na próbie 515 lokali gastronomicznych). Ogółem, niezmiennie najważniejszym kryterium wyboru dostawcy pozostawała jakość towaru. Analizując odpowiedzi w podziale na typy lokali gastronomicznych, okazuje się, że bary fast food, kawiarnie/herbaciarnie i bary alkoholowe jako najważniejsze kryterium wskazywały jednak cenę (suma wskazań). W styczniu 2020 r. 35 proc. lokali gastronomicznych odpowiedziało, że zamawia dostawy wszystkich lub prawie wszystkich produktów niezbędnych do prowadzenia działalności.
Nieznacznie wzrósł odsetek lokali, które wszystkie lub prawie wszystkie produkty przywożą same (z 21 proc. w styczniu 2019 r. do 25 proc. w styczniu 2020 r.) Należy jeszcze raz podkreślić, że omawiane badania zostało przeprowadzone przed pojawieniem się pandemii COVID-19
w Polsce. Sytuacja, w której w związku z pandemią znalazły się lokale gastronomiczne może sprawić, że na znaczeniu zyskają inne kryteria wyboru dostawcy takie jak np. elastyczność czy długoletnie relacje.
O AUTORZE Analityk rynku, współautor raportów m.in. Rynek HoReCa w Polsce 2020. Posiada także doświadczenie w analizach dotyczących sektora farmaceutycznego i ochrony zdrowia w Polsce.
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
RAPORT ANALIZA RYNKU
ROK WYZWAŃ Rosną szanse na poprawę sytuacji w 2021 r.
Rok 2020 zostanie zapamiętany przez wiele firm z branży hotelarskogastronomicznej jako najtrudniejszy w całej historii ich działalności. Sektor ten, okazał się bowiem jednym z najbardziej wrażliwych na negatywny wpływ pandemii i związanych z nią obostrzeń. Nawet w okresie letniego poluzowania restrykcji, popyt był częściowo tłumiony przez czynniki psychologiczne – strach przed zakażeniem i zwiększoną ostrożność konsumentów – powstrzymujące część z nich od normalnej aktywności wakacyjnej. KRZYSZTOF MRÓWCZYŃSKI, KIEROWNIK ZESPOŁU ANALIZ SEKTOROWYCH W DEPARTAMENCIE ANALIZ MAKROEKONOMICZNYCH BANK PEKAO S.A.
8
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
ANALIZA RYNKU RAPORT
W
edług Głównego Urzędu Statystycznego w okresie pierwszych dziewięciu miesięcy minionego roku liczba noclegów udzielonych w różnych obiektach turystycznych zmalała w porównaniu z analogicznym okresem roku 2019 o około 40 proc. Dramatycznie zły był zwłaszcza drugi kwartał roku, w którym spadek wyniósł aż blisko 80 proc. r/r. Okres wakacyjny był czasem ponownego otwarcia obiektów zakwaterowania turystycznego, a na korzyść branży przemawiał m.in. fakt spędza-
na wyjazd wakacyjny. Zabrakło ponadto turystów zagranicznych – liczba udzielonych im noclegów ukształtowała się na poziomie zaledwie ok. 40 proc. tego z miesięcy letnich poprzedniego roku (z kolei w II kwartale spadek wśród tej grupy klientów przekroczył 90 proc. r/r). Silne piętno na branży hotelarskiej odcisnęło również załamanie popytu firmowego związane z ograniczeniem podróży, spotkań biznesowych oraz wyjazdów integracyjnych. W efekcie również w III kwartale roku popyt na noclegi zmalał o 26 proc.
zakresie (świadczące o utrzymującej się nadpodaży miejsc noclegowych) są długoletnią bolączką tego sektora w Polsce, a pod wpływem kryzysu COVID-19 uległy one dalszemu, dramatycznemu pogorszeniu. W szczególnie kryzysowym II kwartale wyniósł zaledwie 14 proc., co tylko pokazuje jak duża część krajowego biznesu hotelarskiego pozostawała w tym czasie praktycznie nieaktywna. Dodatkowym ciosem dla całej branży HoReCa były ponadto obowiązujące przez dużą część roku ograniczenia w organizacji wesel i innych
drugiej, znacznie silniejszej fali pandemii, która ponownie zamroziła biznes HoReCa w Polsce. Wyraźnie odzwierciedlają to m.in. dane o płatnościach kartowych klientów Pekao. W ostatnich dwóch miesiącach 2020 roku mieliśmy do czynienia z niemal tak samo silnym załamaniem zakupów online usług noclegowych, jak podczas pierwszego lockdownu (w okresie listopad-grudzień odpowiadały one zaledwie ok. 1/4 normalnego poziomu, wyznaczanego przez wzorzec sezonowy). Skutki restrykcji branża mocno odczuła również na początku
Rys. 11 –– Liczba Liczba noclegów ww pierwszych 3 kwartałach 20202020 rokuroku (na tle 2019)2019) Rys. noclegówudzielonych udzielonychturystom turystom pierwszych 3 kwartałach (naroku tle roku 2019
2020
Turyści krajowi Zmiana r/r 1-3Q20
Ogółem -40%
-76%
-12%
-26%
Zmiana r/r 1-3Q20
-19%
-35%
-79%
-14% 1Q
2Q
3Q
Turyści zagraniczni 1Q
2Q
Zmiana r/r 1-3Q20
3Q
-61% -19%
1Q Źródło: GUS, Analizy Pekao
nia urlopu przez wielu Polaków w kraju. Nie zrekompensowało to jednak ubytku popytu ze strony tych konsumentów, którzy w ogóle nie zdecydowali się
-91%
-59%
2Q
3Q
Źródło: GUS, Analizy Pekao
r/r. Bardzo trudną sytuację branży hotelarskiej oddają również statystyki dotyczące stopnia wykorzystania bazy noclegowej w Polsce. Niskie wskaźniki w tym
imprez masowych. Na domiar złego, kiedy wydawało się, że branża zaczyna już podnosić się po wiosennej zapaści, doświadczyliśmy uderzenia
roku, tracąc znaczną część szczytowego ruchu zimowego. Jednocześnie zauważamy nieco większą odporność na pandemię i kryzys branży
Wydanie specjalne | NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE
9
RAPORT ANALIZA RYNKU
Rys. wykorzystania noclegowychw Rys.22––Stopień Stopień wykorzystaniamiejsc miejsc noclegowych turystycznych obiektach noclegowych w Polsce (%) (%) w turystycznych obiektach noclegowych w Polsce
gastronomicznej. – Radzi sobie wyraźnie lepiej niż sektor zakwaterowania, a jednocześnie w okresie jesiennym spadki były nieco słabsze aniżeli na wiosnę. Sektor restauracyjny dysponował nieco większymi możliwości dostosowania się do ekstremalnie trudnych warunków otoczenia (sprzedaż częściowo ratuje tu przyrządzanie jedzenia na wynos, w tym z dostawą do domu). Także i w tym przypadku możemy jednak wciąż mówić o zapaści – z naszych danych wynika, iż w listopadzie i grudniu płatności kartowe w restauracjach były niższe od normalnego poziomu w tym okresie średnio o blisko połowę.
-11
-2 -26
Co to oznacza dla finansów firm z branży HoReCa? Niewątpliwie pogłębienie problemów, których kumulacja miała przecież miejsce już po pierwszym półroczu 2020, rosnące widmo niewypłacalności
Źródło: GUS, Analizy Pekao Źródło: GUS, Analizy Pekao
Rys.Rys. 3 – Płatności kartowe Klientów PekaoPekao za usługi hotelarskie i gastronomiczne od początku pandemii pandemii 3 – Płatności kartowe Klientów za usługi hotelarskie i gastronomiczne od początku Zakwaterowanie
Gastronomia
180
160 Pierwszy lockdown
Drugi lockdown
Pierwszy lockdown
160
140
140
120 100
100
Luty = 100
Luty = 100
120
80
80 60
60
40
40
20
20 0 lut 20
kwi 20
cze 20
Sprzedaż usług hotelowych
sie 20
paź 20
gru 20
0 lut 20
Wzorzec sezonowy (dane miesięczne)
Źródło: Bank Pekao
10
Drugi lockdown
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
kwi 20
cze 20
Sprzedaż w restauracjach
sie 20
paź 20
gru 20
Wzorzec sezonowy (dane miesięczne)
Źródło: Bank Pekao
ANALIZA RYNKU RAPORT
Rys. 4 – Wyniki finansowe firm z branży HoReCa* po 9 miesiącach 2020 roku Rys. 4 – Wyniki finansowe firm z branży HoReCa* po 9 miesiącach 2020 roku 1-3Q19
1-3Q20
Przychody (mld zł)
Zysk i rentowność Rentowność netto
7,6%
-3,5%
5,3%
0,9%
23%
59%
17%
33%
-13% -42% Wynik netto (mln zł)
Odsetek firm nierentownych
* Dotyczy przedsiębiorstw średnich i dużych (o liczbie pracujących większej niż 49 osób) * Dotyczy przedsiębiorstw średnich i dużych (o liczbie pracujących większej niż 49 osób) Źródło: Pont Info, Analizy Pekao
Źródło: Pont Info, Analizy Pekao
Rys. 5 – Nastroje firm z branży HoReCa
Rys. 5 – Nastroje firm z branży HoReCa
Wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury w branży hotelarskogastronomicznej, dane grudniowe za lata 2004-2020
Wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury w branży hotelarskogastronomicznej (na tle innych sektorów usługowych), gru’20 Δ m/m Usługi ogółem*
-16,7
+2 +5 +16 +6 +5 +11 +3 +15 +17 +6 +4
Źródło: GUS, Analizy Pekao
Źródło: GUS, Analizy Pekao Wydanie specjalne | NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE
11
RAPORT ANALIZA RYNKU
podmiotów oraz de facto uzależnienie od rządowego wsparcia także w kolejnych okresach. Zapaść przychodów i zysków firm z branży hotelarskiej odzwierciedlają zagregowane dane finansowe dla podmiotów o liczbie pracujących powyżej 49 osób za okres trzech kwartałów roku 2020. Ich przychody zmalały w tym czasie o ponad 40 proc. r/r, a – co najważniejsze – właściciele obiektów zakwaterowania odnotowali w tym czasie sporą stratę netto, przekraczającą łącznie poziom 360 mln złotych (wobec zysku na poziomie 541 mln złotych w pierwszych 9 miesiącach 2019 roku). Przeciętna zyskowność netto wyniosła – 3,5 proc. w porównaniu z 7,6 proc. w 1-3 kw. 2019. Szczególnie wymowne są natomiast dane dotyczące odsetka firm hotelarskich wykazujących stratę brutto. Okazuje się bowiem, że na przestrzeni pierwszych dziewięciu miesięcy ubiegłego roku aż trzy na pięć podmiotów z omawianej branży było nierentownych. Nieco większa odporność na kryzys i restrykcje znalazła odzwierciedlenie w wynikach finansowych branży gastronomicznej, która zakończyła pierwsze trzy kwartały 2020
roku z minimalnym zyskiem netto (55 mln złotych). Wynik ten był jednak aż o 85 proc. niższy niż przed rokiem, a aż co trzecia firma z tego sektora wykazywała w analizowanym okresie straty. Do pewnego stopnia stabilizująco na perspektywy branży HoReCa może wpływać fakt dość dobrej sytuacji płynnościowej i zadłużeniowej (częściowo wspartej w 2020 roku przez kolejne tarcze antykryzysowe). Na taką wskazują przynajmniej zagregowane dane dla całego sektora. Należy jednak pamiętać, że sytuacja poszczególnych podmiotów jest bardzo zróżnicowana, a w przypadku wielu z nich ryzyko upadłości jest bardzo realne i wzrosło na skutek ponownego zamrożenia branży w ostatnich miesiącach. W takich okolicznościach nie dziwią minorowe nastroje przedstawicieli branży. Mierzący je wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury kształtował się w grudniu ub.r. na najniższym poziomie spośród wszystkich branż usługowych polskiej gospodarki (przewaga pesymistów nad optymistami wynosiła tu aż blisko 57 punktów procentowych). Wynik ten jest również zdecydowanie
O AUTORZE Z Bankiem Pekao związany jest od ponad 10 lat, w trakcie których wspierał procesy biznesowe zarówno pod kątem ekspertyzy sektorowej, jak również biorąc aktywny udział w tworzeniu i implementacji strategii banku oraz licznych projektach transformacyjnych i komercyjnych. Analizami sektorowymi zajmuje się od początku kariery, czyli od 2006 roku, aktualnie kierując tym obszarem w Banku Pekao. Prywatnie miłośnik i organizator rodzinnych podróży (zarówno tych dalekich, jak i bliskich) oraz familijnego wypoczynku na łonie natury.
12
Bank Pekao S.A. , założony w 1929 r., jest jedną z największych instytucji finansowych w regionie Europy Środkowo-Wschodniej i jednym z trzech największych banków uniwersalnych w Polsce z ponad 230 mld zł aktywów. Posiadając drugą co do wielkości sieć oddziałów, Bank Pekao obsługuje ponad 5,7 mln klientów. Jako wiodący bank korporacyjny w Polsce, obsługuje co drugą korporację w Polsce. Status banku uniwersalnego opiera się na wiodącej na rynku pozycji w private banking, zarządzaniu aktywami i działalności maklerskiej. To najlepszy bank inwestycyjny w regionie Europy Środkowo-Wschodniej i w Polsce według Global Finance. Tylko w 2020 r. bank mógł pochwalić się wdrożeniem w bankowości internetowej i aplikacji mobilnej agregacji rachunków, udostępnieniem klientom płatności Google Pay i płatności za autostrady (co sprawia, że ma najszerszą ofertę płatności mobilnych na rynku), wprowadzeniem do oferty pakietu bankowości dla dzieci PeoPay KIDS, wdrożeniem karty rewolucyjnej dającej najlepsze kursy walut za granicą, szybką popularyzacją „konta na selfie” czy statuetką Złotego Bankiera za kredyt hipoteczny. Ponadto, Konto Przekorzystne Banku Pekao bije rekordy popularności na rynku i zajmuje czołowe miejsca na podium wielu branżowych rankingów.
najgorszym grudniowym odczytem wskaźnika dla branży HoReCa w całej dotychczasowej historii badania. Reprezentujący ją przedsiębiorcy bardzo źle oceniali pod koniec roku swoją sytuację bieżącą (-52 pkt), a jeszcze gorsze były ich przewidywania co do rozwoju sytuacji w kolejnych miesiącach (-62 pkt). Pomimo bardzo złego położenia krajowych firm z branży hotelarsko-gastronomicznej wydaje się jednak, że na horyzoncie pojawia się już cień nadziei na stopniową poprawę koniunktury, którą dają masowe szczepienia przeciwko koronawirusowi. Te z każdym kwartałem powinny odciążać krajową służbę zdrowia i skutkować uwalnianiem kolejnych obszarów gospodarki. Oczekujemy, iż w całym roku polska gospodarka może osiągnąć solidne tempo wzrostu (na poziomie ok. 4 proc. r/r), nadrabiając straty poniesione w roku ubiegłym. Warunkiem tego jest jednak właśnie skuteczne poradzenie sobie
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
z trudną sytuacją epidemiczną i nabycie odporności przez odpowiednio dużą część społeczeństwa (do tego, by całkowicie uwolnić gospodarkę od restrykcji potrzeba właściwego tempa szczepień – na poziomie ok. 200 tys. tygodniowo). Jedno wydaje się być pewne – „stracony” jest dla hotelarzy i firm gastronomicznych pierwszy kwartał roku, bardzo trudny może być również kwartał drugi, lecz rosną szanse na to, że druga połowa roku przyniesie dynamiczne odreagowanie. Głód podróżowania i aktywnego spędzania wypoczynku wydaje się w społeczeństwie narastać i niewykluczone, że w przypadku skutecznego opanowania pandemii, doświadczymy w omawianej branży przejściowego boomu, po czym sytuacja wróci do długo oczekiwanej normalności. Wciąż jest to jednak niestety tylko jeden (ten bardziej optymistyczny) z możliwych scenariuszy dalszego rozwoju sytuacji w sektorze w kolejnych kwartałach.
RAPORT ANALIZA RYNKU
TRENDY I POTRZEBY ZAKUPOWE
Wprowadzone w związku z pandemią COVID-19 restrykcje, zakaz przyjmowania gości w lokalach, brak turystów, znacznie mniejsza mobilność Polaków, pogorszająca się sytuacja ekonomiczna w kraju oraz atmosfera niepewności i strachu przed zarażeniem spowodowały, że część przedsiębiorców działających na rynku HoReCa, musiała ostatecznie zamknąć swoje lokale. Dla wielu oznaczało to także zmianę swoich długoterminowych planów m.in. ekspansji, a także wymusiło korektę strategii funkcjonowania i wprowadzanie nowych rozwiązań. Poniżej przedstawiamy najważniejsze trendy, które w ocenie PMR kształtowały rynek HoReCa w mijającym roku. JUSTYNA ZAGÓRSKA, SENIOR ANALYST MAGDALENA FILIP, SENIOR RETAIL ANALYST PMR
14
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
ANALIZA RYNKU RAPORT
Restrykcje w działalności gastronomicznej Ogłoszony stan zagrożenia epidemicznego, następnie stan epidemii i związane z tym restrykcje sprawiły, że branża gastronomiczna z dnia na dzień znalazła się w zupełnie innej rzeczywistości. Ograniczenie funkcjonowania lokali do działalności jedynie w dowozie i na wynos dla części było równoznaczne
z całkowitym zawieszeniem działalności. Dla przykładu, największe sieci kawiarni w Polsce m.in Starbucks, Costa Coffee, Etno Cafe czy Green Cafe Nero ogłosiły w marcu całkowite (czasowe) zawieszenie działalności. W równie trudnej sytuacji znalazły się np. restauracje premium i bary alkoholowe, które swoją działalność opierają głównie na przyjmowaniu gości na miejscu. Jedynie lokale, dla których jeszcze przed pandemią dowóz stanowił znaczne źródło dochodu, znalazły się w nieco lepszej sytuacji. Po zniesieniu restrykcji w pierwszej połowie 2020 r. goście powoli wracali do lokali, jednak nawet w wakacje, ruch w wielu lokalach nie powrócił do stanu sprzed pandemii, a jesienią branża musiała kolejny raz zmierzyć się z jej ponownym zamknięciem, już do końca roku.
Dowóz jak kroplówka W segmencie restauracyjnym w tym roku najlepiej radziły sobie lokale z rozwiniętym dowozem, co pozwalało im pokrywać chociaż część strat związanych z zakazem prowadzenia przez nie swojej podstawowej działalności. Na pozostałych sytuacja wymusiła szybką pracę nad kanałem delivery, samodzielnie i/czy z integratorami. Od początku 2020 r. liczba restauracji na platformie Uber Eats zwiększyła się o prawie 188 proc., a firma uruchomiła swoją usługę w 18 nowych miastach. Według danych Uber Eats, zainteresowanie daniami kuchni meksykańskiej wzrosło od początku 2020 r. o 123 proc. W tym roku najczęściej zamawianymi daniami były hamburgery, pizza i pad thai. Wśród najpopularniejszych dań zamawianych
poprzez Uber Eats w tym roku znalazły się także pierogi ruskie i kotlet schabowy (dane z września 2020 r.).
Virtual brands i shadow kitchens Wraz z gwałtownym rozwojem delivery nabiera na sile trend dark kitchens/ghost kitchens oraz dark stores, czyli miejsca bez fizycznych lokali, obsługi klienta, które oferują swoje produkty i dania wyłącznie w dostawie. Rozwijane m.in. przez grupy AmRest, North Food, IKEA, a planowane m.in. przez Krowarzywa. Pojawia się także coraz więcej marek wirtualnych. Pod koniec roku część lokali z grupy Sfinks zajmowało się obsługą nowych konceptów (poza własną kartą menu), zwiększając zasięg i możliwości obrotów. Docelowo wszystkie restauracje stacjonarne R E K L A M A
Wydanie specjalne | NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE
15
RAPORT ANALIZA RYNKU
mają obsługiwać pełną ofertę marek wirtualnych. Marka New York Pizza Department w swoich, zwłaszcza nowo powstałych lokalizacjach rozwija równolegle obecny wyłącznie w dowozie koncept ŻarWook, z daniami kuchni American Chinese. Ze względu na współpracę z portalami do zamawiania posiłków można zamawiać z obu marek w ramach jednego zamówienia.
HoReCa solidarna i solidarni z HoReCą Od początku pojawienia się sytuacji zagrożenia epidemiologicznego, obserwowaliśmy, jak firmy gastronomiczne angażują się w akcje solidarnościowe typu posiłek dla medyka (m.in. inicjatywa #WzywamyPosiłki, w ramach której przekazano 230 tys. darmowych posiłków do ok. 60 placówek medyczny). W akcje pomocowe angażował się także sektor hotelowy (udostępnianie pokoi dla pracowników medycznych) czy sektor cateringu (Pomocne pudełko). Im dłużej trwały obostrzenia dla działalności gastronomicznej i im bardziej oczywiste stawały się ich skutki dla branży tym więcej wsparcia dla rynku HoReCa widzieliśmy ze strony hurtowni (finansowana przez Makro Cash & Carry kampania „Daj swojej kuchni odpocząć” zachęcająca do zamawiania posiłków do domu i wydany przewodnik po lokalnych restauracjach). Na przeciw restauratorom wychodzili także dostawcy. Grupa Żywiec odbierała od pubów kegi i zwracała lokalom gotówkę, a browar Pinta dochód ze sprzedaży wybranych partii piwa przekazał pubom, przedsiębiorcy (m.in. głośna inicjatywa Erbud) czy mniejsi integratorzy (w ramach kampanii #BiznesWspieraGastro wrocławska firma SmartLunch od 1 grudnia do odwołania umożliwia firmom zamawianie posiłków dla pracowników bez prowizji) i stali
16
klienci (m.in. kupujący vouchery na zakup realizowany po zniesieniu restrykcji).
Gastronomia w pudełku Mimo pandemii COVID-19, dynamicznie rośnie branża cateringów dietetycznych. Według Maczfit, w Polsce w połowie 2020 r. do klientów trafiało ogółem około 80 tys. zestawów posiłków w ramach diet pudełkowych. Jednocześnie, około 70 proc. posiłków jest dostarczanych przez małe firmy, które posiadają po 200300 abonamentów. Z badań przeprowadzonych przez Pomelo Catering tylko w tym roku, liczba Polaków korzystających z diet pudełkowych wzrosła o 35 proc., a szczyt ich popularności zdaniem jej założyciela dopiero przed nami. Sama firma Pomelo, miała w I półroczu 2020 przychody dwa razy większe niż w 2019 (w 2019 r. było to 3,5 mln zł po 35 proc. wzroście r/r). Cateringiem dietetycznym zaczęły interesować się firmy dotąd skupiające się na segmencie restauracyjnym, np. Mihiderka (sieć wprowadziła sprzedaż abonamentową dwudaniowych obiadów z deserem pod nazwą Mihiderka w drodze) czy Sfinks (grupa rozpoczęła pracę nad ofertą cateringową). Diety pudełkowe są właściwie jedynym segmentem na rynku Ca (catering), który mógł zyskać w trakcie pandemii koronawirusa. Wpływ COVID-19 na inne segmenty jest zdecydowanie negatywny, co wiąże się z całkowitym wstrzymaniem na pewien okres, a później znaczącym ograniczeniem: lotów (catering w portach lotniczych i w samolotach), pracy z biura (zmniejszone zapotrzebowanie na catering w kantynach i stołówkach pracowniczych), nauki i opieki przedszkolnej (catering w tych placówkach), przyjęć w szpitalach (zwłaszcza w okresie lockdownu, kiedy to odwoływane były przyjęcia i zabiegi planowe) czy też szkoleń, konferencji, przedświątecznych spotkań firmowych, imprez sylwestrowych
(obsługa gastronomiczna tych wydarzeń).
Convenience food coraz silniejszym rywalem Rośnie także konkurencja ze strony sklepowej gastronomii, co okres zamkniętych placówek jedynie nasilił. Ta rywalizacja oddziałuje szczególnie niekorzystnie na segmenty barów szybkiej obsługi i kawiarni, czy na kanał dowozu. Ofertę gastronomiczną intensywnie rozwija sieć 6,5 tys. sklepów Żabka (Żabka Cafe), w której ofercie znajdują się ciepłe przekąski m.in. hot-dogi, zapiekanki czy kawa. W maju 2020 r. sieć wprowadziła do oferty cheesburgery (w dwóch wariantach – klasyczny i z jalapeno), których w miesiąc od wprowadzenia sprzedano ponad 1 milion. W ofercie sklepów są też dania gotowe pod marką własną (Dobra karma, Szamamm), mające zastępować np. zamawiany lunch a w ramach testów sieć rozwija produkty zbliżone bardziej do restauracyjnych aniżeli barowych pod marką Le’Frog. Dania gotowe dla ogólnopolskiej sieci sklepów spożywczych we współpracy z Eurocash będzie produkowała także grupa restauracyjna Sfinks.
Zakupy w restauracji: sklepy i e-sklepy Restrykcje związane z COVID-19 w Polsce w ubiegłym roku spowodowały konieczność zamknięcia lokali dla gości. Większość działała w dozwolonym zakresie – w dowozie i na wynos – niemniej jednak pojawiły się też takie, które wprowadzały dodatkowe rozwiązania. Dla przykładu restauracja Ed Red specjalizująca się w daniach mięsnych otworzyła sklep internetowy, w którym sprzedaje produkowane przez siebie rzemieślnicze konserwy. Ze sklepem internetowym ruszyła także jedna z największych sieci kawiarni w Polsce – Green Caffe Nero, w którym obecnie kupić można m.in. paczkowane kawy ziarniste i mielone, herbaty,
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
słodycze i kawę w kapsułkach. Magda Gessler otworzyła natomiast sklep ,,Delikatesy u Fukiera”, w którego ofercie znalazły się m.in. sery, wędliny, przetwory owocowe i warzywne czy zupy i dania z menu restauracji ,,u Fukiera”.
Wege trendem raczej długoterminowym Pojawienie się pandemii COVID-19 w Polsce w pewnym sensie wywróciło rynek gastronomiczny do góry nogami, niemniej jednak niektóre rosnące na sile przed pandemią trendy będą aktualne także w długim terminie. Takim trendem według nas jest wzrost popularności stosowania diet wegetariańskiej i wegańskiej czy po prostu ograniczenie jadania mięsa. W ostatnich latach obserwowaliśmy wprowadzanie pozycji bezmięsnych do menu restauracji i rozwój restauracji wegetariańskich i wegańskich – obecnie zahamowany przez trwającą pandemię. O sile tego trendu świadczyć mogą zmiany w menu praktycznie wszystkich największych graczy na rynku barów fast food w Polsce – sieci KFC, Burger King, Bobby Burger, Nord Fish czy McDonald’s wprowadziły do swoich menu propozycje bezmięsne.
Stracony sezon turystyczny, klient lokalny na wagę złota Po zniesieniu restrykcji w funkcjonowaniu lokali gastronomicznych w pierwszej połowie roku z rynku zaczęły napływać informacje o stopniowej odbudowie sprzedaży, a branża wyczekiwała sezonu wakacyjnego, dzięki któremu mogłaby zacząć odrabiać straty. Niestety, wakacje nie należały do tak dobrych, jak na początku się spodziewano. Spora część Polaków spędzała wakacje w Polsce, niemniej jednak turystyka zagraniczna praktycznie nie istniała. Według danych GUS (dotyczy obiektów noclegowych posiadających 10 lub więcej miejsc
ANALIZA RYNKU RAPORT
noclegowych), w lipcu 2020 r. z turystycznych obiektów noclegowych w Polsce skorzystało 2,7 mln turystów, którym udzielono 9,1 mln noclegów – mniej odpowiednio o 33,2 proc. i o 31,1 proc. w porównaniu z lipcem 2019. Mniejszy ruch turystyczny odnotowano również w sierpniu 2020 r., kiedy liczba osób korzystających z noclegów była niższa o 25,7 proc. r/r, natomiast liczba udzielonych noclegów o 20,6 proc. r/r. Tylko województwo warmińsko-mazurskie w lipcu i sierpniu odwiedziła większa liczba polskich turystów niż przed rokiem.
Szef we własnej kuchni Więcej czasu spędzanego w domu, sprzyjało samodzielnemu gotowaniu. W okresie lockdownu większe zainteresowanie produktami do pieczenia
(mąki, proszki do pieczenie, itd.) oraz do gotowania i smażenia (oleje, oliwy, ryże, makarony, przeciery) potwierdzały dane sprzedażowe. Również aż 69 proc. ankietowanych na zlecenie Polskiej Federacji Banków Żywności osób potwierdza, że podczas pandemii zaczęło więcej gotować Jak pokazuje badanie przeprowadzone przez firmę Samsung na blisko 11 tys. osób w 10 krajach europejskich, część rytuałów wypracowanych podczas lockdownu, respondenci chcieliby kontynuować także po zakończeniu pandemii. Do takich należy gotowanie. 78 proc. respondentów (tu, którzy uprzednio zadeklarowali, że podejmowali nowe aktywności w domu), chciałoby nadal więcej gotować. Co ciekawe, takiej odpowiedzi najczęściej udzielali Polacy i Niemcy.
O AUTORZE Justyna Zagórska – analityk rynku, współautor raportów m.in. Rynek HoReCa w Polsce 2020. Posiada także doświadczenie w analizach dotyczących sektora farmaceutycznego i ochrony zdrowia w Polsce. Magdalena Filip – analityk z dziesięcioletnią specjalizacją w obszarze handlu detalicznego w Polsce i Europie Środkowo Wschodniej. Specjalizacje: rynek odzieży i obuwia, rynek produktów dla dzieci oraz rynek wyposażenia wnętrz.
R E K L A M A
Wydanie specjalne | NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE
17
RAPORT ANALIZA RYNKU
ROŚNIE ŚWIADOMOŚĆ POLSKICH KONSUMENTÓW
Ponad połowa z nas (57 proc.) deklaruje, że stara się unikać produktów szkodzących środowisku. Podobny odsetek (58 proc.) dostrzega zbytnią konsumpcję współczesnego społeczeństwa. 59 proc. badanych chętniej wybiera produkty krajowe niż z importu. W porównaniu z trzema europejskimi krajami – nasze postawy są bardziej świadome niż postawy Czechów, jednak mniej świadome niż Włochów i Niemców – wynika z badania zrealizowanego przez ARC Rynek i Opinia dla Szkoły Głównej Handlowej, Katedry Badań Zachowań Konsumentów. MATERIAŁ POCHODZI Z BIURA PRASOWEGO ARC RYNEK I OPINIA
18
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
ANALIZA RYNKU RAPORT
P
andemia zmienia postawy konsumenckie. Ryzyko związane z pogorszeniem sytuacji gospodarczej w kraju jak i osobistej sytuacji badanych powoduje, że myślimy o aspektach, które wcześniej nie wydawały nam się kluczowe i decydujące. W większym stopniu zwracamy uwagę na to, czy kupując dany produkt wspieramy rodzimą gospodarkę, czy dany produkt nie szkodzi środowisku i czy na pewno służy nam i naszemu zdrowiu. Spośród czterech badanych krajów europejskich największy patriotyzm konsumencki deklarują Włosi – niemal 3/4 z nich woli produkty krajowe niż z importu. Wyniki w pozostałych krajach są bardzo zbliżone – w Polsce 59 proc. respondentów deklaruje wybór polskiego produktu. Analizując postawy proekologiczne wyraźnie widać, że są one
również najbliższe Włochom, chociaż w pozostałych badanych krajach odsetek osób deklarujących troskę o środowisko w swoich codziennych wyborach również jest wysoki. W Polsce najwyższy odsetek badanych (57 proc.) przyznaje, że stara się unikać produktów, które szkodzą środowisku. Połowa z nas jest wyczulona na niewłaściwe traktowanie pracowników przez firmę i jest gotowa, przynajmniej na poziomie deklaracji, nie wybierać produktów takiej firmy. Niemal połowa badanych (44 proc.) zwraca uwagę na to, czy opakowanie produktu daje się zrecyklingować. Co trzeci Polak (35 proc.) przyznaje, że bardziej niż dotychczas zwraca uwagę na to, czy produkty kosmetyczne były testowane na zwierzętach. Ponad połowa Polaków (58 proc.) dostrzega nadmierny
konsumpcjonizm, podobny odsetek twierdzi, że jest bardziej krytyczny w stosunku do reklam i promocji (57 proc.) i niemal połowa – do reklam rozbudzających nowe potrzeby (48 proc.). W większym stopniu interesuje nas skład produktów oraz to, ile wody, gazu czy energii zużywamy. Badani przyznają też, że bardziej niż do tej pory interesują się prawami konsumenckimi, częściej czytają skład produktów oraz zwracają uwagę personelowi, jeżeli produkty na półkach są przeterminowane. – Niezbywalnym prawem konsumenta jest prawo do wyboru i zaspokajania potrzeb, a świadome korzystanie z tego prawa wiąże się z odpowiedzialnością za podejmowane decyzje nabywcze. Badania przeprowadzone wśród czterech krajów pokazały zróżnicowane postawy wobec
społecznej odpowiedzialności konsumenta, której elementami powinna być świadomość, solidarność, etyka, odpowiedzialność. Wiele z postaw Włochów mogłoby być wzorcami dla konsumentów innych krajów. Należy pamiętać, że wybory konsumenckie mają dużą siłę sprawczą. Wydaje się, że w okresie pandemii COVID-19 stajemy się bardziej refleksyjni i odpowiedzialni za nasze zachowania konsumenckie. Za Kierkegaardem można powiedzieć: „Człowiek, który wybrał etycznie, przyjął w sposób istotny odpowiedzialność za wszystko, co go dotyczy. Człowiek żyjący etycznie staje się odpowiedzialnym za porządek rzeczy, w którym żyje. Człowiek taki przejmuje za wszystko odpowiedzialność”. To, co możemy zaobserwować w okresie pandemii, to spowalnianie tempa życia. Naturalnie R E K L A M A
Wydanie specjalne | NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE
19
polskiego produktu. RAPORT ANALIZA RYNKU
Patriotyzm konsumencki PATRIOTYZM KONSUMENCKI Polska
59%
Włochy
73%
Niemcy
57%
Czechy
58% 0%
20%
40%
60%
80%
100%
Źródło: Badanie „Społeczna odpowiedzialność konsumenta w dobie pandemii w Polsce i wybranych krajach UE. Implikacje dla biznesu”, zrealizowaneŹródło: przez ARCBadanie Rynek i Opinia dla Szkoły Głównej Handlowej, Katedry Badań Zachowań Konsumentów, październik 2020. w „Społeczna odpowiedzialność konsumenta w dobie pandemii
Polsce i wybrany Implikacje dla biznesu”, zrealizowane przez ARC Rynek i Opinia dla Szkoły Głównej Handlowej, K Zachowań Konsumentów, październik 2020.
na tle wyników badania rodzi tematów do momentu wprowa- ARC Rynek i Opinia już od bli- agencje badawcze – IriS – realizuje się zasadne pytanie, czy pande- dzenia ich na stałe w życie musi sko 30 lat przeprowadza badania projekty badawcze w Europie i na mia zmieni trwale nasze zacho- minąć trochę czasu. Dlatego nie marketingowe oraz sondaże opinii świecie. Instytut ARC Rynek i Opiwania, osłabi konsumpcjonizm spodziewałbym się, że z dnia na publicznej i ma stałe miejsce wśród nia posiada certyfikat jakości praa wzmocni racjonalność zacho- dzień polscy konsumenci będą najlepszych instytutów badaw- cy ankieterów PKJPA, a wszystkie Kontakt: wań? Wyniki badań wskazują na masowo dokonywać rozsądnych czych w Polsce. Dzięki przynależ- badania są realizowane w zgozmianę zachowań konsumentów zakupów z troską o planetę, ale ności do największej międzynaro- dzie ze standardami ESOMAR-u. Magdalena Felczak, PR Manager, ARC Rynek i Opinia, tel. 22 584 85 00, 22 584 85 17, 501701248, w kierunku społecznie odpo- w przeciągu najbliższych lat od- dowej sieci zrzeszającej niezależne http://www.arc.com.pl wiedzialnych. Istotne jest jednak setek osób realnie wprowadzająpytanie, czy te deklaracje zapiszą cych w życie nowe zasady będzie się trwale w naszych postawach, systematycznie rósł – komentuje czy po pandemii ludzie wrócą do dr nauk społecznych Adam Czardawnego stylu życia i zachowań necki z ARC Rynek i Opinia. konsumenckich – komentuje prof. dr hab. Anna Dąbrowska, Informacja o badaniu Kierownik Katedry Badań Zacho- Badanie „Społeczna odpowiewań Konsumentów, kierownik dzialność konsumenta w dobie badania kierownik badania. pandemii w Polsce i wybranych – Wyniki zrealizowanego ba- krajach UE. Implikacje dla biznesu” dania pokazują, że polscy kon- zostało zrealizowane przez ARC sumenci coraz częściej zwracają Rynek i Opinia dla Szkoły Główuwagę na takie tematy jak eko- nej Handlowej, Katedry Badań ARC Rynek i Opinia już od blisko 30 lat przeprowadza badania logia, nadmierny konsumpcjo- Zachowań Konsumentów w paźmarketingowe oraz sondaże opinii publicznej i ma stałe miejnizm czy prawa konsumenckie. dzierniku 2020 r. Badanie zrealisce wśród najlepszych instytutów badawczych w Polsce. Dzięki przynależności do największej międzynarodowej sieci zrzeTo oznacza, że ta kropla drążąca zowano metodą CAWI – ankiety szającej niezależne agencje badawcze – IriS – realizuje projekty od wielu lat skałę okazała się online zrealizowane na epanel.pl badawcze w Europie i na świecie. Instytut ARC Rynek i Opinia efektywna. Czy to się przekłada (N=1001). Próba reprezentatywna posiada certyfikat jakości pracy ankieterów PKJPA, a wszystkie na zachowania konsumenckie? pod względem płci, wieku, wielbadania są realizowane w zgodzie ze standardami ESOMAR-u. U części konsumentów na pew- kości miejscowości zamieszkania, http://www.arc.com.pl no, jednak zmiana zachowań to wykształcenia oraz regionu GUS proces długotrwały i od momen- próba populacji Polaków w wieku tu uświadomienia sobie pewnych 18-65 lat.
O AUTORZE
20
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
magdal
RAPORT ANALIZA RYNKU
Warszawa, 1.12.2020
POSTAWY KONSUMENCKIE/ EKOLOGIA
Postawy konsumenckie/ ekologia W pełni świadomie staram się unikać produktów, które powodują szkody w środowisku
57%
W pełni świadomie staram się kupować produkty od firm uważanych za społecznie odpowiedzialne
52%
Jeżeli firma nieuczciwie traktuje swoich pracowników, klientów lub dostawców w pełni świadomie bojkotuję jej produkty
50%
Kiedy mam wybór między dwoma podobnymi produktami, zawsze biorę pod uwagę aspekty ekologiczne
48%
Bardziej zwracam uwagę czy opakowania i produkty poddają się recyklingowi
44%
Staram się kupować produkty będące przedmiotem sprawiedliwego handlu, np. z etykietą Fair Trade
42%
Jako konsument czuję się odpowiedzialny za karanie nieetycznych przedsiębiorstw i w związku z tym nie kupuję ich produktów (bojkot…
42%
Bardziej przywiązuję wagę do informacji przedsiębiorstw (reputacji lub zasad etycznych), których produkty kupuję lub chcę kupić
39%
Chętnie kupuję produkty ekologiczne, ale muszą być odpowiednio oznakowane
39%
Bardziej zwracam uwagę czy produkty kosmetyczne nie są testowane na zwierzętach
35% 0%
20%
40%
60%
80%
100%
Źródło: Badanie „Społeczna odpowiedzialność konsumenta w dobie pandemii w Polsce i wybranych krajach UE. Katedry Badań
Źródło: Badanie „Społeczna konsumenta wprzez dobie pandemii w Polsce i wybranych UE.Głównej ImplikacjeHandlowej, dla biznesu”, Implikacje dlaodpowiedzialność biznesu”, zrealizowane ARC Rynek i Opinia dlakrajach Szkoły zrealizowane przez ARC Rynek i Opinia dla Szkoły Głównej Handlowej, Katedry Badań Zachowań Konsumentów, październik 2020. Zachowań Konsumentów, październik 2020.
22
Ponad połowa Polaków (58%) dostrzega nadmierny konsumpcjonizm, podobny odsetek
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
SKUTECZNA WALKA Z PANDEMIĄ COVID-19 Jakie znaczenie ma higiena w pralni?
Od początku wybuchu pandemii eksperci jednogłośnie podkreślają znaczenie właściwej higieny rąk i powierzchni w celu przeciwdziałania transmisji groźnych patogenów. Przemysł pralniczy to niezwykle wrażliwa branża, która wymaga szczególnych środków ostrożności. Wirus może zostać bowiem przeniesiony zarówno z tkaniny, jak i z rąk na powierzchnie robocze w pralni. Dziś, gdy mamy do czynienia z kolejnymi falami pandemii, należy ponownie podkreślić znaczenie higieny w pralni i zminimalizować wpływ wirusa na działalność zakładu. Jak zapewnić bezpieczeństwo w pralni?
materiały Ecolab
Program ochrony pralni Ecolab PROTEX360° opiera się na pięciu filarach, gwarantujących skuteczną ochronę tekstyliów oraz bezpieczną działalność zakładu pralniczego. Wielopoziomowa ochrona pozwala na skuteczną eliminację patogenów z bielizny, co w dobie pandemii stało się jednym z głównych parametrów oceny skuteczności technologii prania.
1. Technologie prania i dezynfekcji Najważniejszym elementem programu ochrony pralni PROTEX360° są technologie piorąco-dezynfekcyjne Ecolab D +. Nowe, ulepszone preparaty emulsyjne zostały specjalnie opracowane w celu zapewnienia pełnego spektrum dezynfekcji wszystkich rodzajów tkanin i odzieży. Pralnie komercyjne mogą mieć pewność, że potrzeby ich klientów w zakresie higienicznego prania są w pełni zaspokajane. Każda z kombinacji produktów została przetestowana pod kątem skuteczności wirusobójczej zgodnie z normą EN 14476.
24
2. Plany higieny Kolejnym z filarów programu PROTEX360° są plany higieny. Opracowywane indywidualnie dla każdej pralni, zapewniają kompleksowe podejście do czystości w zakładzie. Plany higieny zawierają listę wytycznych i procedur, będących odpowiedzią na wyzwania związane z Covid-19. Pozwalają na bezpieczne stosowanie środków do dezynfekcji rąk i powierzchni,
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
potrzebnych do ochrony różnych obszarów w pralni. Higiena rąk jest jednym z kluczowych elementów planu higieny, ponieważ gwarantuje, że nie dochodzi do wtórnego skażenia wypranej bielizny.
3. Serwis i doradztwo Zespół ekspertów Ecolab zapewnia skuteczny zestaw odpowiednich procedur postępowania z bielizną, dostosowany
ARTYKUŁ SPONSOROWANY
do indywidualnych potrzeb zakładu. Wspieramy pralnie w analizowaniu krytycznych obszarów procesu operacyjnego w celu lepszego monitorowania wydajności i zwiększenia produktywności. Identyfikujemy obszary wymagające poprawy jakości i wykorzystania świeżej wody, a także wody z odzysku, co pozwala na optymalizację wydajności prania i poprawę efektywności zabiegów wykańczania bielizny.
Z programu PROTEX360°, opracowanego przez firmę Ecolab, korzysta między innymi pralnia Prawol Alicja Wolska, Jerzy Wolski Sp. J., zdobywca nagrody głównej w kategorii Best Innovative Performance Worldwide przyznanej w 2020 roku przez międzynarodową organizację pralniczą CINET.
4. Kontrola parametrów technologii Program kontroli i monitorowania higieny firmy Ecolab zawiera właściwe procedury kontroli i utrzymania standardów higieny w zakładzie, w celu zmniejszania ryzyka powtórnego skażenia bakteriami i realizacji bezpiecznych procesów. Pomagamy w identyfikacji obszarów ryzyka oraz wspieramy proces wdrożenia procedur higienicznych.
Oferta zawiera także szkolenia stacjonarne, zdalne oraz webinaria na różne tematy, np. koncepcja higieny i dezynfekcji, w tym patogeny i informacje o przepisach, środki do czyszczenia i dezynfekcji, produkty objęte planem higieny. Kursy dostępne są w różnych modułach: • podstawowa wiedza na temat prania • higiena i dezynfekcja w procesie prania • higiena powierzchni • higiena personelu
Chcesz dowiedzieć się więcej o PROTEX360°? Odwiedź stronę programu: https://pl-pl.ecolab.com/offerings/protex360 lub skontaktuj się z nami bezpośrednio: ECOLAB SP. Z O.O. | ul. Opolska 114 31-323 Kraków | tel.: 12 26 16 100
O Ecolab
PROGRAM PROTEX 360 W PRALNI PRAWOL Pralnia Prawol jako pierwsza w Polsce wdrożyła program higieniczny ECOLAB PROTEX360°. Zaawansowane rozwiązania uszczelniły ochronę przed wirusami, zabezpieczając zakład pralniczy, pracowników, klientów i ich tekstylia przed zagrożeniem Covid-19. Procesy te pomagają monitorować wielopoziomowy system ochrony epidemicznej
Jako zaufany partner obsługujący klientów w ponad trzech milionach lokalizacji, Ecolab (ECL) to światowy lider w zakresie rozwiązań i usług związanych z wodą, higieną oraz zapobieganiem zakażeniom. Osiągająca roczne obroty wynoszące 13 mld USD firma Ecolab zatrudnia 45 000 pracowników i zapewnia kompleksowe rozwiązania bazujące na danych oraz spersonalizowane usługi, które promują bezpieczną żywność, utrzymują czyste i bezpieczne środowiska pracy, optymalizują zużycie wody i energii, zwiększają wydajność eksploatacyjną oraz wspierają zrównoważony rozwój u klientów działających w branży spożywczej, usługach opieki zdrowotnej, turystyce oraz w przemyśle w ponad 170 krajach na całym świecie. www.ecolab.com
materiały Ecolab
5. Szkolenia
(zastosowane technologie, indywidualne plany higieny zgodne z potrzebami Prawol, serwis oraz kompetentny przeszkolony personel). Z Ecolab jesteśmy bezpieczni – mówi Monika Wolska, Prawol.
Wydanie specjalne | NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE
25
RAPORT ANALIZA RYNKU
MARKI
W CZASIE PANDEMII
Z nami rok naznaczony pandemią i powracającymi ograniczeniami w funkcjonowaniu kawiarni i restauracji. Gdy piszę te słowa, w gastronomii możliwa jest nadal tylko sprzedaż na wynos i nadal nie wiadomo, kiedy restrykcje zostaną zniesione. Rok 2020 dla branży gastronomicznej był bardzo trudny. Znajduje to odzwierciedlenie w danych dotyczących kondycji nawet najsilniejszych marek. AGNIESZKA GÓRNICKA, PREZES ZARZĄDU AGENCJA BADAWCZA INQUIRY
26
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
ANALIZA RYNKU RAPORT
W
tabeli 1 przedstawiamy podsumowanie sytuacji w 2020 r., na podstawie badania YouGov BrandIndex, prowadzonego w Polsce przez firmę Inquiry. Zamknięcie restauracji i kawiarni spowodowało zrozumiały odpływ klientów, pomimo możliwości zakupu na wynos czy w dostawie. W tabeli 1 podajemy odsetek osób, które przynajmniej raz w miesiącu dokonały zakupu w wybranych sieciach restauracji – porównujemy tu uśrednione dane z 2020 i 2019 r. Łatwo zauważyć, że niemal wszystkie sieci zanotowały
spadek ilości unikalnych klientów, w wielu przypadkach znaczny. Nie odzwierciedla to w pełni wpływu na obroty, gdyż wskaźnik nie uwzględnia ani częstości, ani wielkości zakupów, świadczy jednak o skali załamania. Poza największymi podmiotami, dobrze radzą sobie pizzerie, dla których model zakupów na wynos był popularny również przed pandemią. W tabeli 2 podajemy analogiczne dane dla sieci kawiarni. Ta kategoria jest bardzo zróżnicowana; w skali roku nie obserwujemy spadku dla kawiarni zlokalizowanych na stacjach benzynowych
(poza centrami handlowymi). Dużym sukcesem roku 2020 jest wzrost popularności Żabka Café, idący w ślad za rosnącą siłą Żabki jako sieci spożywczej. Pozostałe sieci kawiarni straciły równie wielu klientów, co restauracje. Z drugiej strony, wzrosło znaczenie firm oferujących dostawy z restauracji. Z serwisu pyszne. pl korzystało w 2020 r. 16.3 proc. badanych, z Uber Eats 3,3 proc. a z Glovo – 2,5 proc. w skali całej Polski. W największych miastach (powyżej 500 tys. mieszkańców) wskaźnik ten wynosił 22,7 proc. dla pyszne.pl, 7,4 proc. dla Uber Eats i 5,8 proc. dla Glovo.
Marka Glovo, która pojawiła się na naszym rynku na początku 2020 r., osiągnęła w krótkim czasie poziom znajomości 36,3 proc. w skali całej Polski. W 4. kwartale 2020 r. wynik ten był wyższy niż dla Uber Eats (33,6 proc.). Poziom znajomości wymienionych marek z segmentu dostaw ilustruje wykres 1. O których serwisach do zamawiania jedzenia słyszałeś/aś kiedykolwiek? (próba ogólnopolska, dane kwartalne, N=ok. 2000/ kwartał, YouGov BrandIndex) Warto na koniec dodać, że mimo utrudnionych zakupów, klienci poszczególnych firm darzą
Tabela 1. Klienci restauracji (Top 10) W których restauracjach kupiłeś/aś coś w ciągu ostatniego miesiąca? (próba ogólnopolska, dane roczne, N=7900 w 2020 r i drugie półrocze, N=2350 w 2019 r., YouGov BrandIndex) Miejsce
Marka
2020
2019
Zmiana rdr (pp)
Zmiana rdr (proc.)
Trend
1 McDonald’s
36,10 proc.
40,80 proc.
-4,7
-12 proc.
▼
2 KFC
22,10 proc.
26,00 proc.
-3,9
-15 proc.
▼
3 Pizza Hut
6,70 proc.
7,90 proc.
-1,1
-14 proc.
▼
4 Da Grasso
5,60 proc.
5,40 proc.
0,3
6 proc.
–
5 Burger King
5,00 proc.
5,70 proc.
-0,7
-12 proc.
▼
6 Telepizza
4,50 proc.
5,30 proc.
-0,8
-15 proc.
▼
7 Subway
2,70 proc.
4,10 proc.
-1,4
-34 proc.
▼
8 Domino’s Pizza
2,30 proc.
3,00 proc.
-0,7
-23 proc.
▼
9 Sphinx
2,00 proc.
3,30 proc.
-1,3
-39 proc.
▼
1,50 proc.
2,90 proc.
-1,4
-48 proc.
▼
10 North Fish
Tabela 2. Klienci kawiarni (Top 10) W których kawiarniach kupiłeś/aś coś w ciągu ostatniego miesiąca? (próba ogólnopolska, dane roczne, N=7900 w 2020 r i drugie półrocze, N=2350 w 2019 r., YouGov BrandIndex) Miejsce
Marka
2020
2019
Zmiana rdr (pp)
Zmiana rdr (proc.)
Trend
14,90 proc.
12,60 proc.
2,3
18 proc.
▲
2 Stop Café (Orlen)
9,40 proc.
9,00 proc.
0,4
4 proc.
–
3 Cukiernia Sowa
5,40 proc.
6,40 proc.
-1
-16 proc.
▼
4 McCafé
4,70 proc.
5,70 proc.
-1
-18 proc.
▼
5 Grycan Lody od Pokoleń
4,40 proc.
7,00 proc.
-2,6
-37 proc.
▼
6 Wild Bean Café (BP)
3,50 proc.
3,60 proc.
-0,1
-3 proc.
–
7 Starbucks
2,90 proc.
4,10 proc.
-1,2
-29 proc.
▼
8 Costa Coffee
2,40 proc.
4,10 proc.
-1,7
-41 proc.
▼
9 Café Punkt (Lotos)
2,30 proc.
1,70 proc.
0,6
35 proc.
–
1,20 proc.
2,30 proc.
-1,1
-48 proc.
▼
1 Żabka Café
10 Green Caffe Nero
Wydanie specjalne | NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE
27
RAPORT ANALIZA RYNKU
WYKRES 1. ZNAJOMOŚĆ MAREK SERWISÓW Z DOSTAWĄ
Tabela 3. Ranking satysfakcji klientów (Top 10) O których kawiarniach, restauracjach i serwisach do zamawiania jedzenia możesz powiedzieć, że jesteś ich zadowolonym / niezadowolonym klientem? (klienci danej marki, dane roczne, N różne dla każdej marki, YouGov BrandIndex) Miejsce
Marka
2019
Zmiana rdr (pp)
Trend
1 Cukiernia Sowa
59,4
57,4
2,0
▲
2 Pyszne.pl
58,9
58,4
0,5
–
3 Grycan Lody od Pokoleń
52,9
51,8
1,1
▲
4 KFC
46,8
43,2
3,6
▲
5 Stop Café (Orlen)
46,0
40,8
5,1
▲
6 McDonald’s
45,6
41,3
4,3
▲
7 Green Caffe Nero
43,2
37,4
5,8
▲
8 Kuchnia Marché
41,4
34,7
6,7
▲
9 North Fish
39,1
34,4
4,7
▲
10 Costa Coffee
39,0
38,8
0,2
–
„swoje” marki niezmienna sympatią, w wielu przypadkach deklarując wyższy poziom satysfakcji niż w 2019 r. W tabeli 3 podajemy wskaźnik satysfakcji dla najważniejszych marek. Podsumowując, mimo utrudnień Polacy wciąż korzystają z popularnych sieci i usług gastronomicznych. Jednak dla wielu mniejszych podmiotów spadki są bardzo duże, a duże znaczenie ma zarówno lokalizacja punktów, jak i rodzaj oferowanych posiłków.
28
2020
O AUTORZE Prezes zarządu Agencji Badawczej Inquiry. To polska agencja badań rynku. Od 2019 r. Inquiry współpracuje z międzynarodową firmą YouGov oferującą zaawansowane narzędzia analityczne, będąc jej wyłącznym przedstawicielem w Polsce. YouGov BrandIndex to jedyne w Polsce syndykatowe badanie kondycji marek realizowane trybie ciągłym. Badanie realizowane jest metodą CAWI na próbie ok. 9000 osób rocznie (dla każdej kategorii). Kluczowe wskaźniki obejmują komunikację, wizerunek i zakup dla blisko 180 marek z różnych kategorii.
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
RAPORT ANALIZA RYNKU
DARK KITCHEN ZYSKUJE NA POPULARNOŚCI
Firma Rebel Tang łączy gastronomię z nowoczesnymi technologiami, tworząc sieć wirtualnych restauracji. Postanowiła zgłębić internetowe dane na temat jedzenia z dowozem w raporcie #FoodDelivery2020. RAPORT FOOD DELIVERY 2020. RYNEK JEDZENIA NA DOWÓZ W UJĘCIU ONLINE
I
nternet to najlepszy barometr nastrojów społecznych, wobec czego za pośrednictwem narzędzi analitycznych, badających wypowiedzi i wyszukiwania internautów (takich jak SentiOne czy Google Trends) firma Rebel Tang, przeanalizowała rynek dostaw restauracyjnych w percepcji użytkowników sieci w 2020 roku. Sprawdzono między innymi, jak często
30
wspominano o dostawach z restauracji, o których aplikacjach do zamawiania jedzenia dyskutowano najczęściej, które dania są dla zamawiających w sieci najatrakcyjniejsze oraz jakie błędy popełniają restauracje podczas dowozu dań. Analiza wykazała pewne tendencje, ale też pozwoliła zebrać rozmaite ciekawostki, jak choćby takie, że Polacy nie zamawiają śniadań
z dowozem, a najczęściej decydują się na gotowe dania w piątki i to niekoniecznie z restauracji, w których już kiedyś jedli. – Zdecydowaliśmy się na opracowanie raportu, ponieważ jesteśmy przekonani, że to dane napędzają dziś przedsiębiorców. Mamy świadomość, że rynek Food Delivery jeszcze przed pandemią rósł w tempie 40 proc. rocznie. Dark kitchen w 2019 roku
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
były warte w Europie ponad 200 mln dolarów. Dziś kwota ta znacznie wzrosła. Niezwykle dynamiczny rozwój konceptów wirtualnych kuchni, to nie tylko efekt trwającej epidemii koronawirusa, która napędza cały rynek dostaw online, ale także wynik adaptowania przez branżę gastronomiczną nowych technologii. Mając na uwadze powyższe, postanowiliśmy sprawdzić, jak polscy internauci
ANALIZA RYNKU RAPORT
dyskutowali o dostawach restauracyjnych, na jakich platformach najchętniej dzielili się wrażeniami i na co narzekają. Analiza wydała
nam się na tyle interesująca, że postanowiliśmy podzielić się jej wynikami z rynkiem – opowiada Marek Cynowski, CEO Rebel Tang.
Z punktu widzenia lokali gastronomicznych nie sposób bagatelizować internetowych trendów. Zwłaszcza w czasach
gdy 72 proc. użytkowników sieci deklaruje, że ma w smartfonie przynajmniej jedną aplikację do zamawiania jedzenia.
CZY W 2020 ZDECYDOWAŁEŚ/AŚ SIĘ CHOCIAŻ RAZ NA DOSTAWĘ Z RESTAURACJI W KTÓREJ DOTYCHCZAS NIE JADŁEŚ/AŚ?
*Na podstawie badania CAWI przeprowadzonego w lutym 2021 r. na próbie 508 internautów
*Na podstawie badania CAWI przeprowadzonego w lutym 2021 r. na próbie 508 internautów
R E K L A M A
Wydanie specjalne | NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE
31
RAPORT ANALIZA RYNKU
Pośród publicznych wypowiedzi internautów można znaleźć niemal wszystko - opinie, komentarze, prośby o radę, rekomendacje i przestrogi. Dla stale rosnącego rynku delivery istotną rolę odgrywają intencje zakupowe, deklaracje i potrzeby konsumentów. Ich analiza może być drogowskazem pomagającym dobrać odpowiednie menu i kanał dostawy.
POLACY GŁODNI W INTERNECIE
W 2020 roku internauci 69 339 razy wprost pisali o tym, że są głodni lub mają ochotę coś zjeść.
91% wypowiedzi wyrażających głód lub ochotę na posiłek opublikowano na Twitterze.
82% wzmianek o potrzebie/chęci jedzenia to wypowiedzi kobiet.
*Dane SentiOne, analizowany okres: 01-12.2020 danych aplikacji Z danych Glovo aplikacji wynika, Glovo że użytkownicy wynika, że użytkownicy smartfonów smartfonów są najbardziej sąaktywni najbardziej podaktywni względem pod zamawiania względem jedzenia zamawiania jedzenia w weekendy,wwweekendy, porze obiadu w porze i kolacji. obiadu Jednocześnie i kolacji. Jednocześnie internauci deklarują, internauci żedeklarują, najczęściej żezamawianym najczęściej zamawianym przez nich posiłkiem przez nich posiłkiem est obiad lubjest lunch. obiad lub lunch.
KIEDY I O KTÓREJ?
*Dane SentiOne, analizowany okres: 01-12.2020
piątek
piątek
*Dane SentiOne, analizowany *Dane SentiOne, okres analizowany 01-12.2020okres 01-12.2020
piątek - niedziela, piątek 12-15, - niedziela, 18-20 12-15, 18-20 *Dane Glovo za 2020 *Dane r. Glovo za 2020 r.
*Na podstawie badania *Na podstawie CAWI przeprowadzonego badania CAWI przeprowadzonego w lutym 2021r. na w próbie lutym508 2021r. internautów na próbie 508 internautów
Z analizy liczby wypowiedzi internautów w 2020 roku oraz danych Glovo, jednoznacznie wynika, że Polacy najchętniej zamawiają pizzę oraz burgery. Ogromną popularnością cieszyły się także sushi i dania kuchni polskiej (przede wszystkim schabowy i pierogi).
W DOSTAWIE PIZZA I BURGERY
I Pizza Burgery 36% II Sushi Pizza 11%
III Kuchnia polska
Dania azjatyckie 9% IV Burgery
Kuchnia polska 7%
Sushi 6%
V Dania azjatyckie
*Dane SentiOne, analizowany okres: 01-12.2020.
32
*Dane z aplikacji Glovo - rok 2020.
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
SentiOne
ANALIZA RYNKU RAPORT
NA CO NAJCZĘŚCIEJ NARZEKALI INTERNAUCI ZAMAWIAJĄCY POSIŁKI Z DOSTAWĄ? Posiłek niezgodny z zamówieniem 5,6% Stan posiłku 7,5%
Niedostarczone zamówienie
Czas oczekiwania 25,8%
10,7%
Brak kontaktu 11,1% Błędy aplikacji 21,6%
Koszt dostawy 17,7%
*Dane SentiOne, analizowany okres: 01-12.2020.
ne SentiOne, analizowany okres: 01-12.2020.
DARK KITCHEN – CZYM JEST I DLACZEGO ZYSKUJE NA POPULARNOŚCI? *Dane SentiOne
Dynamika liczby wzmianek na temat Dark kitchen
Dark kit w prakty przygoto pod drzw sprzeda i wniosk
Liczba in restaura całego r niż w 20
Zarówno w zysku
- 514 wzmianek publicznych
Wydanie specjalne | NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE
33
RAPORT ANALIZA RYNKU
WYPRACOWANE RELACJE UŁATWIŁY NAM NEGOCJACJE
B
JOANNA PUCHAŁKA KIEROWNIK SPRZEDAŻY I MARKETINGU BATIDA
Batida to koncept gastronomiczny składający się z kilku filarów – sprzedaży B2C przez butiki i e-sklep, cateringu oraz sprzedaży B2B do hoteli. Wydawało się, że dzięki dywersyfikacji źródeł przychodu, można spokojnie patrzeć w przyszłość. Sytuację zmienił zeszłoroczny, marcowy lockdown. Zostały zamknięte kawiarnie, ustały eventy, a z czasem zamknięte zostały również hotele. Był to dla nas impuls do zdecydowanego działania i przebudowania modelu biznesowego. Batida jest 30 lat na rynku, dzięki czemu mamy zarówno wierne grono klientów, jak i wieloletnich dostawców. Wypracowane relacje ułatwiły nam rozmowy dotyczące wydłużenia terminów płatności na bieżące dostawy, leasingi czy czynsze za poszczególne lokale. Jednocześnie zdawaliśmy sobie sprawę, że nie funkcjonujemy w próżni. HoReCa to zespół naczyń połączonych – nie istniejemy bez siebie nawzajem, a dynamiczne funkcjonowanie dostawców zależy również od naszego funkcjonowania. W 2020 roku postawiliśmy na sprzedaż online, prezentując bardziej przyjazną odsłonę e-sklepu, a Executive Chef, Marzena Hajn, przygotowała nowe menu nastawione zarówno na zmienione potrzebny klientów biznesowych, jak i indywidualnych. W tych nowych okolicznościach musieliśmy zbudować sieć współpracy z nowymi dostawcami, zapewniającymi ekologiczne opakowania jednorazowe, eleganckie pudełka na upominki dla biznesu czy firmami świadczącymi usługi dostaw. Jednocześnie znacząco ograniczyła się współpraca Batidy z firmami zapewniającymi sprzęt, namioty, oświetlenie czy kwiaty na eventy. Liczymy, że sytuacja w 2021 roku jeszcze się zmieni, ale prawdopodobnie dopiero w trzecim kwartale. Spojrzenie od strony dostawcy zapewnia nam współpraca z sieciami hotelowymi jak Accor, Hilton czy Intercontinental Hotels Group. Kreujemy wspólnie najlepsze rozwiązania i produkty dla hoteli. W pierwszym kwartale, mimo marcowego załamania, mieliśmy nadzieję, iż sytuacja szybko się unormuje. Nikt nie przypuszczał, że obecność turystów polskich i zagranicznych zmniejszy się w całym roku o ponad 80 proc., co wiąże się z tym, że obłożenie hoteli spadło niemal do zera. Obserwowaliśmy opóźnienia w otwarciach hoteli, które mieliśmy obsługiwać, a obiekty, które działały zamawiały znacznie mniej słodkości niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. Znacząca również była zmiana asortymentu – teraz każda czekolada, pierniczek czy ciasteczko musiały mieć osobne opakowanie bez względu na to, czy trafiały na hotelowy bufet czy jako wstawka do pokoju. Po zawirowaniach 2020 roku wiemy, że COVID-19 na dłużej zmieni oblicze gastronomii i branży eventowej. Liczymy na ponowne szybkie otwarcie hoteli, choćby w reżimie sanitarnym,
34
które zaktualizuje ponownie ten segment działalności Batidy. Klienci indywidualni polubili zamówienia online i chętnie korzystają z tego rozwiązania, ale zaznaczają jednocześnie, że nie mogą się doczekać, kiedy znów będą mogli usiąść w kawiarni przy kawie i ciastku i spotkać się twarzą w twarz. Moim zdaniem najbardziej ostrożne będzie odmrażał się sektor MICE. Firmy organizują eventy online, małe spotkania w firmach, wysyłają upominki do partnerów i nie prędko powrócą do eventów, jakie znaliśmy sprzed marca 2020 roku.
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
ANALIZA RYNKU RAPORT
POMOGŁA DŁUGA OBECNOŚĆ NA RYNKU I RENOMA PŁATNICZA
J
MAREK ROGALA ZAŁOŻYCIEL I CEO FOOD & FRIENDS POLSKA
Jak wygląda obecna współpraca firmy z dostawcami dla branży HoReCa? Wyzwania, z którymi musieli się zmierzyć uczestnicy branży restauracyjnej, były wielkim zaskoczeniem. Już w 2019 roku na podstawie analizy danych z naszego systemu business intelligence, wnioskowaliśmy, że może nadejść istotne spowolnienie. Niemniej jednak brak możliwości generowania przychodów, ze względu na odgórne ograniczenia, to całkowicie nowy rodzaj kryzysu, który w istotnym stopniu uderzył także w naszych dostawców. Dla grupy kapitałowej Food & Friends Polska na pewno pomocna była długa obecność na rynku i renoma płatnicza, na którą świadomie pracowaliśmy przez dekadę. Dzięki temu nasi dostawcy, postawieni w sytuacji nagłego zatoru płatniczego, wiedzieli, że jest to sytuacja przejściowa, a w miarę upłynnienia się rynku, także na tym odbudują przepływy finansowe.
Czym kierujecie się przy wyborze dostawców? Podstawowe kryteria w zasadzie nie uległy zmianie. Przede wszystkim, kluczowa jest niezmiennie wysoka jakość produktu. Kolejnym elementem jest coś, co nazwałbym filozofią działania: w jaki sposób dostawcy traktują nas jako klienta, czy są elastyczni i czy chętnie dopasowują się do naszych potrzeb (okienka dostaw, pakowanie, terminy płatności). Ważna jest zrozumiała i przejrzysta polityka cenowa. W warunkach, w których ceny produktów podlegają fluktuacjom (także sezonowym) istotne jest, żeby cenniki odzwierciedlały trendy rynkowe. Pozostałe kryteria oceny to: różnorodność asortymentu – jest to ważne ze względu na nowości wprowadzane przez nas do menu co kwartał; sprawność logistyczna – wysoka częstotliwość dostaw; wstępna obróbka według naszej specyfikacji – np. w przypadku warzyw obieranie, porcjowanie, pakowanie; znane pochodzenie produktów – w mięso czy warzywa staramy się zaopatrywać nasze restauracje lokalnie.
Czy ubiegłoroczne lockdowny wpłynęły na weryfikację partnerów? Naszych kryteriów nie zmieniliśmy. Zdarzały się natomiast sytuacje, w których nie doszliśmy z niektórymi partnerami do porozumienia, np. w kwestii rozłożenia płatności na dłuższy czas, niż ówczesny, uzgodniony przed lockdownem. Takie uzgodnienia były konieczne zwłaszcza w przypadku marcowego zamknięcia, które było zaskoczeniem, a utrata 100 proc. przychodów z dnia na dzień, wymagała podjęcia nadzwyczajnych ustaleń. W większości przypadków udało nam się jednak wypracować odpowiednie
porozumienia i pójść dalej. Co więcej, część firm wprowadziła specjalne inicjatywy, które miały dodatkowo wspomóc ich klientów w czasie zamknięcia, poprzez np. promocję dostaw na święta.
Jak będzie się rozwijał rynek dostawców HoReCa? Nie uda się uniknąć spowolnienia. Myślę, że gdy w przyszłości spojrzymy na dane z 2020 czy 2021 roku – rynek zapewne odnotuje spadki w stosunku do lat 2018-2019. Spodziewam się konsolidacji po stronie kupujących, jak i sprzedających. Przewiduję, że na rynku nadal pozostaną dobrze zorganizowani, średni i duzi gracze, o odpowiedniej skali działania i odpowiednim zapleczu finansowym; trendy, które zapewne zostaną z nami na nadchodzące lata. To: rozwój dostaw i innych form zróżnicowanej dystrybucji (agregatorzy/platformy, usługi typu click&collect, rozwój dostaw poprzez zewnętrzne firmy takie jak Stava); dalszy wzrost znaczenia sprzedaży online (to wpłynie na rozwój usługodawców oferujących np. wtyczki do składania zamówień na stronę); trend alternatyw dla mięsa, w tym roślinnych zamienników (wzrośnie sprzedaż producentów tych produktów, będą musiały znaleźć swoje stałe miejsce w ofercie dystrybutorów); franczyza (na znaczeniu zatem zyskają dostawcy, którzy są w stanie odpowiedzieć na zróżnicowane potrzeby sieci franczyzowych); convenience, czyli wygoda (istotne znaczenie w relacji z dostawcą ma wygodny sposób składania i rozliczania zamówień, możliwość nadzorowania zamówień sieci z poziomu działu zakupów; itd.).
Wydanie specjalne | NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE
35
RAPORT ANALIZA RYNKU
DOSTAWCY WYKAZALI SIĘ OGROMNYM ZROZUMIENIEM
J
DANIEL ŁUKASZEWICZ DYREKTOR ZARZĄDZAJĄCY DOBRY HOTEL
Jak wygląda obecna współpraca firmy Dobry Hotel z dostawcami dla branży HoReCa? Czy możecie liczyć na ich wsparcie, elastyczność we współpracy? Zawsze ceniliśmy współpracę z naszymi dostawcami, bo to dzięki nim możemy budować jakość obsługi gości. Sytuacja pandemiczna była dużym wyzwaniem nie tylko dla nas, jako hotelarzy, ale również dla naszych dostawców. Chociażby z uwagi na drastycznie mniejszą skalę zamówień. To był ważny test dla naszych partnerów, który większość z nich przeszła pomyślnie. Mogliśmy liczyć, pomimo bardzo trudnej sytuacji, na ich elastyczność, umiejętność dostosowania się do potrzeb hoteli, a jednocześnie dowóz najwyższej jakości i terminowość, zarówno usług, jak i produktów. Najgorsza była niepewność – jak długa jest perspektywa lockdownu – najpierw pierwszego, a obecnie drugiego. Dlatego ratunkiem i jedyną rzeczą, na którą mieliśmy wpływ, była redukcja kosztów. Renegocjowaliśmy umowy z naszymi dostawcami, którzy właśnie w tej kwestii wykazali się ogromnym zrozumieniem, wychodząc z założenia, że lepiej obniżyć ceny, aniżeli całkowicie tracić klientów. Dzięki temu ograniczyliśmy do minimum koszty bieżącej działalności. Na pewno trudniej było w rozmowach z dostawcami mediów – energii elektrycznej, gazu, czy wody, którzy byli nieugięci w dotychczasowych stawkach, a dodatkowo, bez żadnych oporów, naliczali bardzo wysokie odsetki, a często też informowali o odcięciu dostaw.
Czy ubiegłoroczna sytuacja – pierwszy i drugi lockdown, kryzys – wpłynęła na weryfikację partnerów? Czy kryteria przy wyborze dostawców uległy zmianie? W jaki sposób? Weryfikacja następowała wyłącznie na bazie tego, jak elastycznie podchodzili do nas dostawcy w kwestii cen, a szczególnie płatności. Pozostałe kryteria, jak jakość usług, czy produktów, rzetelność, terminowość dostaw pozostały dla nas niezmienne. Nie chcemy i nie możemy sobie pozwolić na spadek jakości, chcąc w najbliższym czasie na nowo powitać gości w naszych hotelach i zapewnić im standard, do którego przywykli przed pandemią. W ostatnich miesiącach braliśmy udział w kilku akcjach wsparcia medyków i innych służb, między innymi poprzez dostarczanie żywności. Tutaj też mogliśmy liczyć na bardzo atrakcyjne ceny od dostawców, którzy rozumieli i sami chcieli się angażować w tego typu pomoc.
36
Jak według Ciebie – biorąc pod uwagę ubiegły rok i panującą w naszym kraju pandemię – będzie rozwijał się rynek dostawców wyposażenia dla HoReCa w tym roku? Czego się spodziewasz? Uważam, że tak, jak hotele, które przetrwają pandemię i powrócą do pełnej działalności, tak i ich dostawcy poradzą sobie, pomimo tych wielu miesięcy przestoju. Mamy już zniesiony lockdown w branży hotelarskiej, za chwilę nastąpi to zapewne w gastronomicznej. To system naczyń połączonych – we współpracy z naszymi dostawcami, przy zachowaniu reżimu sanitarnego jesteśmy w stanie bezpiecznie funkcjonować, a jednocześnie dajemy sobie szansę na przetrwanie w biznesie. Pandemia na pewno mocno odcisnęła swoje piętno na nas wszystkich. To, co na pewno pozostanie z nami na długo, to wyjątkowa dbałość o czystość, higienę, a tym samym o bezpieczeństwo pracowników, dostawców oraz naszych gości.
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
RAPORT ANALIZA RYNKU
WYZWANIEM SYSTEMATYCZNOŚĆ I CIĄGŁOŚC DOSTAW
N
KATARZYNA WŁODARCZYK-PIĘTA CZŁONEK ZARZĄDU GRUBY BENEK
Nasza firma jest w tej szczęśliwej sytuacji, że po pierwsze, pandemia i związane z nią obostrzenia nie dotykają nas tak mocno, jak inne lokale gastronomiczne. Od zawsze nasza działalność była w znacznym stopniu ukierunkowana na dostawy do klienta. Po drugie, z naszymi dostawcami współpracujemy od lat, dzięki czemu zawsze możemy liczyć na elastyczność i wsparcie. Działa to z resztą w obie strony. Oni również mogą liczyć na nas. W tym trudnym dla całej branży gastronomicznej czasie przeprowadzaliśmy z sukcesem promocje i akcje specjalne we współpracy z naszymi dostawcami. Większą wagę przykładaliśmy też do systemu składania zamówień i utrzymania stabilności sprzedaży, aby ograniczyć ewentualne straty produktowe, zwłaszcza jeśli chodzi o produkty z krótkim terminem przydatności. Nasi dostawcy zaś wspierają nas dostosowując swoją ofertę do naszych bieżących potrzeb. Wspólnie też ustalamy zmiany asortymentowe i politykę cenową, dzięki czemu możemy elastycznie dopasowywać się do sytuacji rynkowej. Wieloletnia współpraca z dostawcami pozwoliła nam zbudować z nimi tak silne relacje, że pandemiczny kryzys nie miał na nie specjalnego wpływu. Największym wyzwaniem było utrzymanie systematyczności zamówień i ciągłości dostaw związane z kwestiami bezpieczeństwa zdrowotnego pracowników. Zarówno naszych lokali, jak i magazynów dystrybutorów. Ale również w tej kwestii wypracowaliśmy rozwiązania, które pomogły uniknąć problemów. W minionym roku nawiązaliśmy współpracę z jednym nowym dostawcą, ale nie stosowaliśmy tutaj kryteriów wyboru innych niż zazwyczaj. Zawsze jesteśmy w tej kwestii bardzo skrupulatni i to nie musiało ulec zmianie. Jak będzie rozwijał się rynek dostawców w tym roku? Tutaj odpowiedź jest skomplikowana, bo najwięcej zależy od tego, kiedy gastronomia wróci do względnie normalnego funkcjonowania. O ile dla nas miniony rok był stosunkowo dobry, o tyle mamy świadomość, że dla większości branży był niezwykle ciężki. A cały rynek to system naczyń połączonych. Sytuacja w innych restauracjach ma wpływ na funkcjonowanie również naszych dostawców. Jesteśmy spokojni o przyszłość pizzerii naszej sieci i wiemy, że utrzymamy ciągłość zamówień od naszych dostawców. Mamy jednak świadomość, że ich funkcjonowanie może się zmieniać. Na tę chwilę nic nie wskazuje na jakąś rewolucję w branży i liczymy na jak najszybsze otwarcie gastronomii dla gości, które pozwoli takiej rewolucji uniknąć. W najgorszym scenariuszu
38
przedłużającego się lub powracającego lockdownu można jednak spodziewać się, że mniejsi gracze rynkowi będą mieli problem z utrzymaniem ciągłości produkcji i dostaw. Ze swojej strony dbamy, aby zabezpieczyć się na taką ewentualność – stale monitorujemy sytuację u naszych partnerów, na bieżąco analizujemy informacje o zamówieniach i dostawach ze wszystkich naszych lokali i pozostajemy w ścisłym kontakcie z każdym z naszych dostawców.
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
RAPORT ANALIZA RYNKU
MOGLIŚMY LICZYĆ NA DOSTAWCÓW, Z KTÓRYMI PRACUJEMY OD LAT
J
MARTYNA WTYKŁO PURCHASING MANAGER POLAND & GERMANY LOUVRE HOTELS GROUP
Jak wygląda obecna współpraca firmy Louvre Hotels Group z dostawcami dla branży HoReCa? Czy możecie liczyć na ich wsparcie, elastyczność we współpracy? Aktualnie współpraca grupy Louvre Hotels z dostawcami z branży HoReCa uzależniona jest bezpośrednio od ograniczeń narzuconych przez rząd na branżę hotelarską oraz od sytuacji w kraju i na świecie. W 2020 r. podczas pierwszego i drugiego lockdownu, postawiliśmy na przegląd centralnych kontraktów, renegocjację ich warunków, terminów płatności oraz negocjację upustów celem ograniczenia strat. Nie zawsze spotkaliśmy się z pozytywnym odbiorem proponowanych przez nas warunków współpracy. Jednak na dostawców, z którymi pracujemy od lat, z którymi udało nam się dotychczas zbudować biznesowe relacje i zaufanie, zdecydowanie mogliśmy liczyć. Rozmowy te nastawione były na możliwie, jak najdłuższe utrzymanie współpracy między stronami. Myślę, że nam się to w zeszłym roku udało. Dzięki wypracowanym kompromisom (przykładowo zamiana ryczałtu na roboczogodzinę), niewiele umów z kontrahentami zostało przez nas wypowiedzianych. Rok 2021 rozpoczął się jednak od decyzji rządu o zamknięciu hoteli. Decyzja została wprowadzona w życie 28 grudnia 2020. Niestety automatycznie ograniczyło to lub zniwelowało do zera naszą współpracę z dostawcami z grupy kosztów zmiennych, uzależnionych od obłożenia w hotelu (usługi sprzątania, pralnie, produkty spożywcze itd.). Duży udział kosztów w hotelu to niestety także koszty mieszane i stałe (energia, utrzymanie techniczne budynku, koncesje, licencje, media abonamentowe, podatek od nieruchomości itd.). Tutaj, nie ukrywam, że oczekiwalibyśmy większego wsparcia branży od urzędów gminy czy instytucji, którym należą się opłaty niezależnie od tego czy hotele są otwarte, czy czasowo zamknięte z powodu rozporządzenia. Sytuacja w branży hotelarskiej jest bardzo trudna.
Czy ubiegłoroczna sytuacja – pierwszy i drugi lockdown, kryzys – wpłynęła na weryfikację partnerów? Czy kryteria przy wyborze dostawców uległy zmianie? W jaki sposób? Pierwszy i drugi lockdown nie wpłynął znacząco na dotychczasową weryfikację naszych partnerów biznesowych. Jednak pewne punkty, które od zawsze miały miejsce w naszej firmie, teraz sprawdzane są z większą dokładnością i uważnością. Każdy nowy dostawca otrzymuje specjalny kwestionariusz do wypełnienia w celu sprawdzenia firmy w bazie danych i potwierdzenia jej wiarygodności. Robimy tak my, ale z drugiej strony to samo robią dostawcy udzielający nam kredytu kupieckiego. Dodatkowym punktem weryfikacji partnerów są kwestie sanitarne.
40
Wymagamy od naszych kontrahentów przestrzegania nowych procedur wdrożonych przez sieć między innymi obowiązkowe noszenie maseczki, zachowanie 1,5 m odstępu społecznego, dezynfekcji rąk i sprawdzamy czy firmy przestrzegają tych procedur. Wszystkie podjęte przez nas działania mają na celu zapewnienia najwyższego bezpieczeństwa gości, pracowników oraz partnerów biznesowych sieci Louvre Hotels Group w Polsce i na całym świecie.
Jak według Pani – biorąc pod uwagę ubiegły rok i panującą w naszym kraju pandemię – będzie rozwijał się rynek dostawców wyposażenia dla HoReCa w tym roku? Czego się spodziewacie? Pierwszy raz spotykamy się z kryzysem na taką skalę w naszej branży. Działamy w sytuacji dużej niepewności, zatem trudno jest przewidzieć, jak będzie rozwijał się rynek dostawców wyposażenia i jak będzie wpływał na biznes. Wierzymy jednak, że zwłaszcza w zaistniałych okolicznościach, będzie miejsce dla firm oferujących innowacyjne rozwiązania, które optymalizują koszty. W tym momencie jesteśmy w trakcje realizacji projektów, które były planowane już od kilku lat np. renowacja hotelu Golden Tulip w Warszawie czy otwarcia hoteli pod naszymi brandami tj. Royal Tulip, Tulip Residences czy Campanile. W naszym zainteresowaniu są dostawcy, którzy są w stanie zaproponować wysokiej jakości produkty przy optymalnym nakładzie inwestycyjnym.
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
RAPORT ANALIZA RYNKU
MINIONY ROK BYŁ DLA NAS SWOISTYM SPRAWDZIANEM
O
ARTUR BIEŃKOWSKI SUPPLY CHAIN DIRECTOR, POLAND, CZECH & SLOVAKIA MCDONALD’S
Od początku działalności w Polsce McDonald’s stawia na lokalność. 90 proc. restauracji prowadzonych jest przez polskich przedsiębiorców. Większość produktów kupujemy w kraju, współpracując bezpośrednio z 47 polskimi dostawcami – firmami z sektora rolno-spożywczego, transportowego czy logistyki. Tylko w 2019 roku dokonaliśmy zakupów spożywczych za prawie pół miliarda złotych i razem z całym łańcuchem dostaw zatrudnialiśmy 40 tys. osób. Taki wpływ jesteśmy w stanie osiągnąć tylko dzięki wieloletnim partnerstwom, opartym na zaufaniu i wzajemnym wsparciu. Z wieloma spośród naszych dostawców pracujemy od początku działalności marki w Polsce. Razem się rozwijamy i inwestujemy. Dzięki takiemu podejściu producenci polskiej żywności eksportują swoje wyroby, również na inne rynki, na których działają restauracje McDonald’s. Nasze biznesowe relacje sprawdzają się nie tylko w okresie wzrostów ekonomicznych i dynamicznego rozwoju. W trudniejszych czasach, takich jak pandemia koronawirusa czy zamrażanie gospodarki, dają stabilność i bezpieczeństwo. W momencie, gdy sytuacja zmieniała się z dnia na dzień, zawsze mogliśmy liczyć na dostawców, nie dopuściliśmy do sytuacji, że restauracje nie posiadały produktu. Osiągnęliśmy to dzięki bardzo dobrej, regularnej komunikacji z dostawcami oraz ich zaangażowaniu, które wynika z tego, że są częścią systemu McDonald’s. Nasz biznes opieramy na strategii stołka na trzech nogach, które stanowią franczyzobiorcy, dostawcy i korporacja, gdzie każda ze stron jest równie ważna. To sprawdza się szczególnie w najtrudniejszych momentach i daje naszej firmie przewagę konkurencyjną. Miniony rok był dla nas swoistym sprawdzianem. Zdaliśmy ten egzamin z całym naszym systemem. Przez wyzwania stawiane w czasie lockdownu przechodziliśmy razem, wspieraliśmy się, podchodziliśmy do sytuacji elastycznie. Rok po pojawieniu się pierwszych przypadków koronawirusa w Polsce wciąż łączą nas silne relacje biznesowe, a sieć naszych sprawdzonych partnerów nie uległa zmianom. Potwierdza to słuszność naszego długoterminowego podejścia do dostawców, opartego na partnerstwie, a nie na reagowaniu na nietypowe sytuacje. Ostatnie 12 miesięcy pokazało także, jak ważna jest sieć sprawdzonych partnerów w obszarze delivery. Nie tylko szybkość dostaw, ale przede wszystkim ich bezpieczeństwo i bezkontaktowa obsługa zamówień stały się priorytetem. Dzięki najwyższym standardom dostosowanym do sytuacji pandemii, mimo początkowej nieufności, konsumenci
42
przekonali się, że dostawa z restauracji do domu jest bezpieczną i wygodną opcją. To kolejny obszar, w którym zaszły i wciąż zachodzą znaczące zmiany. Prognozujemy, że usługa McDelivery będzie się wciąż rozwijać i poszerzać swój zasięg o nowe miasta. McDonald’s to marka globalna, jednak nasza perspektywa jest lokalna. Fundamenty firmy tworzą polscy przedsiębiorcy – licencjobiorcy oraz dostawcy. Przez kryzys spowodowany pandemią przechodzimy wspólnie. Razem jesteśmy silniejsi cały czas planując dalszy rozwój. Otwieramy kolejne restauracje i rozmawiamy z naszymi dostawcami o nowych inwestycjach.
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
RAPORT ANALIZA RYNKU
RZADKO ZMIENIAM PARTNERÓW HANDLOWYCH
O
MICHAŁ KEŃSKI WŁAŚCICIEL PAPU, ZIELNIK, INFORMAL KITCHEN
Obecna współpraca z dostawcami jest mocno ograniczona, zamawiamy kilka procent tego, co przed lockdownem. Ograniczamy się do żywności, opakowań na wynos, chemii. Zrezygnowaliśmy z zamawiania na przykład produktów do zaopatrzenia baru, gdyż on nie funkcjonuje. W obecnej sytuacji nie oczekuję od dostawców wsparcia. Oni są w tak samo trudnej sytuacji jak restauratorzy. Wszystkim nam spadły obroty. Jednocześnie chciałbym podkreślić, że większość naszych partnerów, w tym dostawców, podeszli bardzo elastycznie do płatności odroczonych, zarówno w przypadku pierwszego, jak i drugiego lokcdownu. Jeśli była taka potrzeba, rozkładali płatności na raty, proponowali prolongaty, zabierali z magazynów alkohole i wystawiali korekty, aby pomoc nam przetrwać. Taka postawa jest dla nas bardzo cenna. Rzadko zmieniam partnerów handlowych. Z wieloma pracuję od kilku lat. Mamy dobre relacje, otrzymuję od nich korzystne oferty w stosunku cena-jakość. W moim przypadku obecna sytuacja w żadnym stopniu nie zmieniła kryteriów doboru partnerów. Oczywiście można zmieniać dostawców w nieskończoność, gdyż tak naprawdę codziennie przychodzi ktoś ze swoją ofertą, proponując na przykład niższe ceny. Moim zdaniem, szkoda na to czasu. Nikt nie zaproponuje przecież na stałe niższych cen niż rynkowe, co najwyżej, na moment wejścia we współpracę jest w stanie je obniżyć, ale trzeba mieć świadomość, że dość szybko wskoczą na poziom rynkowy. Zawsze dobieram partnerów pod kątem jakości współpracy, czyli zwracam uwagę na to, czy towar dostarczany jest w cenie i jakości, na jaką się umawialiśmy, czy dostawa jest na czas, czy przedstawiciel handlowy się nami interesuje, proponuje promocje, jeśli są w ofercie firmy. Czy jest z nim kontakt, czy odbiera telefon, oddzwania. Wydaje się, że to podstawa, ale proszę mi wierzyć, że wciąż bywa to problematyczne. Wówczas szybko kończymy taką współpracę. Rynek dostaw żywności już bardzo urósł w roku 2020 i moim zdaniem ta zwyżkowa tendencja będzie się utrzymywała w kolejnych latach. Wciąż nie mamy pewności czy to ostatni lokcdown. Sam otworzyłem catering dietetyczny, między innymi jako zabezpieczenie przed kolejnymi ewentualnymi obostrzeniami. Jeszcze przed pandemią miałem plany otwierania kolejnych restauracji, teraz jednak wiem, że to szybko nie nastąpi. Zmieniłem priorytety, kładę nacisk przede wszystkim na rozwój cateringu dietetycznego. Mam też w planach otwieranie kolejnych sklepów internetowych z żywnością dostarczaną pod drzwi.
44
Co do wyposażenia, to na pewno pojawiło się w tym roku na rynku mnóstwo używanego sprzętu gastronomicznego z lokali, które nie przetrwały. Na pewno w bieżącym roku będzie to miało pewien wpływ na sprzedaż nowych urządzeń. Zobaczymy jednak, jak długo potrwa obecna sytuacja. Gdy gastronomia wróci do życia, na pewno zacznie się ruch na rynku. Powoli będą otwierać się nowe lokale w miejscu starych. Myślę, że większość gości restauracyjnych tylko czeka, kiedy będzie można normalnie usiąść i zjeść w lokalu. Jak skończy się lockdown w Polsce, restauracje powinny się zapełnić, jak skończy się w Europie i zaczniemy znów przyjmować gości z zagranicy, zarówno turystów, jak i gości biznesowych, to wszystko szybko wróci do normy. Myślę, że może być jeszcze lepiej niż przed pandemią. Jak to przetrwamy, to będziemy z pewnością silniejsi. Życzę nam wszystkim szybkiego końca tego wariactwa.
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
RAPORT ANALIZA RYNKU
WYGRYWAŁ TEN, KTO MIAŁ ZBUDOWANE WIELOLETNIE RELACJE
J
JOANNA RDUŁTOWSKA MENEDŻER DS. ZAKUPÓW I DYSTRYBUCJI W QUBUS HOTEL
Jak wygląda obecna współpraca firmy z dostawcami dla branży HoReCa? Czy mogą Państwo liczyć na ich wsparcie, elastyczność we współpracy? Obecna współpraca z dostawcami wygląda inaczej, ponieważ chyba wszystko w dobie pandemii uległo zmianie. Liczba bezpośrednich kontaktów jest ograniczona. Wiele firm przeszło na inne formy funkcjonowania (praca zdalna), konferencje i spotkania z klientami odbywają się na odległość lub też przestały funkcjonować. Abyśmy razem mogli przetrwać ten trudny okres, musieliśmy wspólnie wypracować nowe zasady. Tam, gdzie było to możliwe, rozmawialiśmy z dostawcami o nowych warunkach współpracy, zazwyczaj udawało się dojść wspólnie do porozumienia.
Czy ubiegłoroczna sytuacja – pierwszy i drugi lockdown, kryzys – wpłynęła na weryfikację partnerów? Czy kryteria przy wyborze dostawców uległy zmianie? W jaki sposób? Czas pandemii jest to okres wyjątkowo trudny dla hotelarzy, jak również dostawców z branży HoReCa. Wyposażenie hoteli w dobie reżimu sanitarnego w środki odkażające itp. „graniczyło z cudem”. Dotyczyło to przede wszystkim pierwszego lockdownu. Terminy dostaw wydłużyły się w przypadku części asortymentu z kilku, kilkunastu tygodni do kilkunastu miesięcy. Niektóre materiały były trudno dostępne i pożądane. Wygrywał ten, kto więcej płacił lub kto miał zbudowane wieloletnie relacje. Te „specjalne relacje” wypracowuje się latami. W pierwszej kolejności prowadziłam rozmowy z dostawcami, z którymi mamy podpisane umowy handlowe i od nich wymagałam skuteczności w realizacji (spełnienie jednego z podstawowych kryteriów). Jeżeli ich nie spełniał, uczciwie przekazywałam, że musi to poprawić lub też szukałam innego dostawcy. Traktujemy naszych dostawców jako partnerów w biznesie i szukałam rozwiązań akceptowalnych dla obu stron. Przede wszystkim zależało mi na zapewnieniu nowego asortymentu wymaganego w hotelach w reżimie sanitarnym. Współpracowaliśmy z dostawcami, którzy byli w stanie zapewnić nam ciągłość dostaw, jakość produktu i dobrą cenę – tutaj te kryteria miały najwyższą wartość w dobie pandemii.
Jak wg Pani – biorąc pod uwagę ubiegły rok i panującą w naszym kraju pandemię – będzie rozwijał się rynek dostawców wyposażenia dla HoReCa w tym roku? Czego się spodziewacie? Obserwowany w ciągu ostatnich kilku lat stały rozwój rynku dostawców z branży HoReCa spowodowany był kilkoma
46
czynnikami: wzrastającą zamożnością społeczeństwa, atrakcyjnością kraju dla turystów, zmianą modelu życia. Stanowiło to wyzwanie dla firm dystrybuujących produkty dla gastronomii oraz było szansą na rozwój i pozyskanie nowych klientów. W branży HoReCa wraz z nadejściem pandemii koronawirusa, sytuacja przyczyniła się do radykalnego spadku obrotów i realizacji zamówień u dostawców. To oczywiście wpłynęło na stabilność ich funkcjonowania oraz pojawiło się wiele wątpliwości i strachu. W rynku HoReCa jesteśmy wspólnie od siebie zależni, póki nie będzie poluzowania obostrzeń, uwolnienia ruchu turystycznego w kraju i w Europie, dopóty nie należy spodziewać się diametralnych zmian w grupie największych graczy na rynku dystrybutorów dla HoReCa.
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
RAPORT ANALIZA RYNKU
ROZWIĄZANIA, KTÓRE SĄ BEZPIECZNE DLA OBU STRON
D
ŁUKASZ JĘDRAL, KIEROWNIK DS. ZAKUPÓW I LOGISTYKI SALAD STORY
Dla całego rynku Horeca rok 2020 był szokiem. Nikt z nas, w całej swojej historii nie spotkał się z tak nagłym, nieoczekiwanym załamaniem rynku. Niewyobrażalne spadki sprzedaży w lokalach gastronomicznych w marcu, praktycznie zatrzymały handel wszelkimi surowcami miedzy lokalami, a ich dostawcami. Pamiętam te „gorące telefony”, powtarzające się pytania: „co dalej?” i „jak to przetrwamy?”. Na szczęście długoletnia współpraca i partnerskie relacje z naszymi największymi dostawcami okazały się nieocenione. Razem wypracowywaliśmy rozwiązania różnych, trudnych kwestii, które się pojawiły i zaczęliśmy wspólne poszukiwania nowych możliwości prowadzenia biznesu. Dodatkowo wieloletni nadzór naszego działu jakości nad dostawcami i opracowywane wspólnie procedury pozwoliły zachować najwyższa jakość i bezpieczeństwo dostarczanego produktu oraz szybko dostosowywać się do zaleceń organów administracji rządowej. Okazało się że okres pandemii, oczywiście bardzo nas wszystkich uderzył finansowo, dał też możliwość reorganizacji w wielu zakresach prowadzonej przez nas działalności. Do marca 2020 lokale Salad Story zaopatrywane były przez trzy regionalne kuchnie. W tej chwili scentralizowaliśmy produkcje i zakupy w jednym miejscu w Polsce. Udało się dzięki temu ograniczyć koszty własne funkcjonowania kuchni, podnieść wolumeny dostaw oraz ograniczyć koszty transportu u naszych partnerów. Nie wszystko układało się po naszej myśli i nie z każdym partnerem współpraca wyglądała idealnie. Jeden z naszych kontrahentów, który świadczył nam usługi logistyczne na terenie Warszawy oraz dostarczał nam kluczowy dla nas surowiec, nagle w sposób znaczący podniósł swoje oczekiwania finansowe. W tamtym czasie nie byliśmy w stanie im sprostać. Zdecydowaliśmy się na wykorzystanie do zaopatrywania lokali Salad Story i WrapMe własnej logistyki. Wraz z powolnym znoszeniem obostrzeń oraz otwieraniem kolejnych placówek, nasz transport okazał się niewydolny i rozpoczęliśmy poszukiwania firmy logistycznej. W lipcu zyskaliśmy nowego dystrybutora sałat oraz znaleźliśmy niewielkiego dostawcę, specjalizującego się w transporcie chłodniczym. Firmy te jasno przedstawiły swoje oczekiwania i razem wypracowaliśmy takie rozwiązania, które są bezpieczne dla obu stron, gwarantując przy tym rentowność umów dla dostawcy i akceptowalne koszty dla nas. Kolejny lockdown w listopadzie ponownie wymusił na nas poszukiwania nowych rozwiązań dla zapewnienia sobie ciągłości prowadzenia biznesu. Mój dział rozpoczął tworzenie e-sklepu dla kuchni centralnej. Projekt WarzywneStorySklep.com jest aktualnie w fazie rozwoju. Wciąż
48
szukamy i pozyskujemy kontrahentów z unikatowymi produktami, szerzej nieznanymi, którzy uzupełniają naszą ofertę zawierającą już większość surowców wykorzystywanych w naszej kuchni. Kolejnym etapem będzie też wprowadzenie produktów własnych – pandemia pozwoliła naszej kuchni centralnej na szersze wykorzystanie swojego potencjału, już nie tylko w zakresie zaopatrywania lokali marki Salad Story, ale też jako wykonawca/podwykonawca produktów dla zewnętrznych kontrahentów. Przygotowywaliśmy m.in. przekąski dla kawiarni, dania do diet pudełkowych, uczestniczyliśmy w akcjach posiłek dla medyka i seniora, a także dostarczamy półprodukty dla firm produkujących m.in. soki. W taki rozwój naszej kuchni centralnej mocno zaangażowani są nasi dostawcy, którzy wśród swoich odbiorców poszukują klientów na nasze usługi – taka współpraca już wielokrotnie się sprawdziła i sprawdza. W tym samym czasie powstał kolejny koncept w portfelu Salad Story – Haru Ramen & More, który razem z istniejącym już WrapMe tworzy trzy marki, które obsługuje mój dział zakupów i logistyki. Tak szeroki zakres produktów pozwala naszym kucharzom zdobyć kolejne doświadczenie kulinarne, a mnie poznać możliwości naszych dostawców w przeszukiwaniu rynku pod kątem unikatowych produktów. Wyszliśmy z roku 2020 mocno „poobijani”, ale pełni nowych doświadczeń oraz planów. Wszystkie powyższe projekty skłaniają nas do poszukiwania większego obiektu produkcyjnego oraz magazynu centralnego. Wiąże się to z poszukiwaniem dostawców sprzętu gastronomicznego, profesjonalnego wyposażenia kuchni, pomieszczeń chłodniczych, producentów regałów wysokiego składowania i wielu innych. Chciałem podziękować naszym obecnym dostawcom za lojalność, partnerskie podejście i zrozumienie w niełatwych czasach w których przyszło nam współpracować. Cieszę się możliwością wspólnego rozwoju, który zapewni nam realizacja naszych planów. Do wszystkich tych projektów zapraszam także nowych partnerów.
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
ANALIZA RYNKU RAPORT
WERYFIKACJA DOTYCHCZASOWYCH RELACJI
W
IGA BARTCZAK, DYREKTOR GENERALNA COTTONINA HOTEL & MINERAL SPA RESORT
Wybierając odpowiedniego dostawcę właściciele obiektów powinni kierować się kilkoma zasadami. Pierwszą myślą jest z oczywistych względów cena produktów, jednak wybór dostawcy wyłącznie pod kątem atrakcyjnych warunków finansowych jest rozwiązaniem krótkoterminowym i skazanym na niepowodzenie. Decydującymi czynnikami o wyborze kontrahenta powinny być przede wszystkim jakość, rzetelność i to, co nieocenione w dzisiejszych czasach, partnerskie podejście. Dobrze dobrani dostawcy gwarantują niezakłóconą pracę każdej komórki hotelu, wpływają również na czas dostaw, dostosowując się do dynamicznie zmieniających się warunków, w jakich funkcjonuje przedsiębiorstwo hotelarskie. Wypracowane warunki pozwalają na elastyczną współpracę, wsparcie i doradztwo, dodatkowo zapewniając stały i nieprzerwany kontakt z przedstawicielami, którzy wielokrotnie pomagali nam wyjść z trudnych sytuacji dostarczając określone produkty w dni nieobjęte umową czy też w weekendy, niejednokrotnie nawet prywatnymi samochodami. Możemy również liczyć na pomoc i doradztwo w wyborze odpowiedniego sprzętu, wyposażenia stoisk i punktów w hotelu. Takie podejście buduje mocne więzi, daje poczucie bezpieczeństwa oraz umacnia pozycję dostawcy, którego rekomendujemy innym hotelarzom. Ubiegłoroczna sytuacja i pojawienie się wirusa SARS-COV-2 zweryfikowały dotychczasowe relacje biznesowe. Wprowadzony lockdown i praktyczne zamrożenie branży sektora hotelarskiego postawiły znaczną część gospodarki w ogromnie trudnej sytuacji. Brak perspektyw na najbliższe miesiące, wielka niewiadoma, z czym będziemy musieli się zmierzyć i kiedy będzie można wznowić działalność towarzyszyły nam każdego dnia. Nasi kontrahenci wykazali się wówczas bardzo elastycznym podejściem, pomimo ogromnie trudnej również dla nich sytuacji. Relacje z naszymi parterami mogę spokojnie określić jako wzorowe. Pełni troski, współczucia i przejęcia tym, co stało się w gospodarce wyznaczyli nowe warunki współpracy oparte na elastycznym podejściu i bieżącym reagowaniu na dynamicznie zmieniającą się sytuację. W przepełnionych magazynach gastronomicznych uginały się półki z towarem o krótkim terminie ważności, ponieważ bazujemy na produktach ekologicznych od lokalnych dostawców. Wiele z tych produktów udało się zwrócić, co wydaje się ponadprzeciętną reakcją i ukłonem w stronę hotelu. Pierwszy kwartał 2020 roku zapowiadał się rekordowym w turystyce, byliśmy przygotowani na kolejne zakontraktowane konferencje, eventy i rezerwacje gości indywidualnych, które z dnia na dzień topniały w zatrważającym tempie. Kolejny okres lockdownu wykorzystujemy również na modyfikacje m.in. kart
napoi i win. Wspólnie z przedstawicielami opracowujemy nowe pozycje, poprawiamy i ulepszamy istniejące menu, nie tylko te restauracyjne. Wdrażamy pomysły, na które do tej pory brakowało czasu, a okres przestoju jest idealnym momentem na zrealizowanie zaległych projektów. Bardzo miłym zaskoczeniem była również propozycja współpracy od jednego partnera w zakresie organizacji w hotelu konferencji on-line, które stały się bardzo popularne w okresie pandemii. Chcąc wesprzeć obiekt i w podziękowaniu za długoletnią współpracę realizowaliśmy webinary z terenu hotelu, kiedy były możliwe wyłącznie podróże służbowe. Systematycznie otrzymujemy telefony z zapytaniami o bieżącą sytuację. Nikt nie stosuje taktyki wymuszania zamówień, nie naciska, nie uzależnia współpracy od zlecenia. Taki model współpracy nie byłby oczywiście możliwy, gdybyśmy nie współpracowali na zadach fair play. Aby móc liczyć na tak daleko idącą pomoc trzeba dbać i pielęgnować relacje biznesowe. Profesjonalizm, lojalność, stały kontakt i wywiązywanie się z terminów płatności to część działań we wzajemnej współpracy, które procentują na przyszłość. Nie sądzę, aby rozwój rynku żywności i produktów spowolnił w najbliższym czasie, jednak przetrwają najlepsi. To samo tyczy się wszystkich dostawców z branży HoReCa. Każde zachwianie w łańcuchu relacji biznesowych może spowodować brak zaufania, weryfikację obecnych warunków i konieczność zmiany partnera, jeżeli profity ze współpracy chce wyciągać tylko jedna strona.
Wydanie specjalne | NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE
49
RAPORT ANALIZA RYNKU
BĘDZIEMY UMACNIAĆ WSPÓŁPRACĘ
J
MARTA DIOP CORPORATE SERVICES DIRECTOR POLAND SODEXO POLSKA
Jak wygląda obecna współpraca Państwa sieci z dostawcami dla branży HoReCa? Nasza współpraca z dostawcami od zawsze opiera się na tych samych zasadach – zaufaniu i transparentności, współdzieleniu wartości i dążeniu do samodoskonalenia się. W świetle kryzysu, który mocno odcisnął się na branży HoReCa (choć nie tylko!) możemy stwierdzić, że nasze relacje z dostawcami stały się jeszcze ściślejsze i pomyślnie przeszły tę trudną próbę. Wkraczając w nowy rok, nie mając jasnej perspektywy – co czeka nasze biznesy, czujemy, że synergia i szeroko pojmowana elastyczność to czynniki, które pozwolą nam wspólnie stawić czoła nowym wyzwaniom. Dlatego już dziś, w uzupełnieniu do najlepszych praktyk postępowania z dostawcami, które wdrożyliśmy od marca 2020 r., otwieramy się na nowe możliwości współpracy z zewnętrznymi podmiotami. Jako przykład rozwiązania, które chcemy kontynuować jest tzw. Mini Food Court. Współpracując z zewnętrznymi, lokalnymi podmiotami gastronomicznymi dajemy im szansę dotrzeć do naszych gości restauracji, a sami znacznie uaktrakcyjniamy naszą żywieniową ofertę. Ta relacja win-win sprawdziła się idealnie w minionym roku i liczymy, że nadal będzie umacniać naszą współpracę z partnerami, co będzie przekładać się na większą satysfakcję klientów i konsumentów. Chcemy, aby nasze restauracje stawały się również atrakcyjnym rynkiem zbytu dla nowych produktów naszych dostawców. W styczniu br. wieloletni kontrahent Sodexo, zainaugurował w Polsce linię wegańskich produktów. Od początku byliśmy gotowi do ekspozycji tych produktów w naszych – wprawdzie dotkniętych obostrzeniami, ale nadal aktywnie funkcjonujących – restauracjach pracowniczych.
Czy aktualna sytuacja wpłynęła na weryfikację partnerów? Kryteria przy wyborze dostawców uległy zmianie? W okresie pandemii nasi dostawcy po wielokroć wykazali się kreatywnością i biznesową zręcznością. Przykładowo, podmioty odpowiedzialne za dostawę owoców i kawy potrafiły szybko dopasować się do zmieniających się potrzeb po naszej stronie. Podeszły elastycznie do negocjacji warunków współpracy, w tym kwestii minimum logistycznego dla zamówień. Również dostawcy mięsa udowodnili, że potrafią dopasować ofertę do naszego dynamicznie zmieniającego się modelu usług żywieniowych, wspierając nas w naszych dążeniach do ograniczania strat żywności. Zupełnie nowy model dostaw, które opracował dla nas inny wieloletni partner logistyczny, to kolejny przykład proklienckości i biznesowej efektywności.
50
Wielu dostawców, mimo trudności, do serca wzięło sobie kwestię zrównoważonego rozwoju. Na bieżąco otrzymujemy interesujące propozycje rozwiązań, które wspierają szeroko pojmowaną ochronę środowiska (np. ekologiczne substytuty plastiku, know-how dotyczące mniejszego zużycia plastików). Innym przykładem współpracy z dostawcami w czasie pandemii jest organizacja we współpracy z nimi szkoleń (webinarów) dla naszych pracowników. Podczas tych wydarzeń poznajemy nowe produkty i usługi, sygnalizujemy nasze zapotrzebowania, a przy okazji możemy wymienić się wiedzą i doświadczeniami. Podsumowując, prawdziwym komfortem dla nas jest mieć po drugiej stronie partnerów, którzy nie tylko potrafią elastycznie, z myślą o kliencie dostosować swoje procesy logistyczne, ale i wychodzą z inicjatywą, chętnie dzielą się wiedzą, pobudzają do obustronnego szukania rozwiązań i metod wyjścia z gospodarczego kryzysu.
Jak będzie rozwijał się rynek dostawców żywności i artykułów spożywczych i wyposażenia dla HoReCa w tym roku? W 2021 r. dostawców żywności i artykułów HoReCa czeka dalsze testowanie ich umiejętności dostosowywania się do niespotykanych wcześniej uwarunkowań rynkowych. Wierzymy, że we współpracy z dostawcami liczyć się będzie właśnie wspomniana elastyczność, proaktywność i niestandardowe myślenie. To, co niezmiennie będzie w cenie, to: rzetelność, uczciwość i partnerstwo. Wierzę, że Ci, którzy są otwarci na ciągły rozwój, stawiają na najwyższą jakość, a w umiejętności współpracy doszukują się swojej siły, przetrwają nawet największe rynkowe zawirowania.
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
ANALIZA RYNKU RAPORT
CZEKAMY NA POWRÓT DO NORMALNOŚCI
J
GRZEGORZ MAZUREK DISTRICT MANAGER STARBUCKS POLSKA
Jak wygląda obecna współpraca Państwa sieci z dostawcami dla branży HoReCa? To, co uważam za najważniejsze w minionym roku, to umiejętność dostosowywania się, którą rozumiem jako otwartość na zmieniające się prognozy sprzedażowe oraz zdolność dostawców do przestawiania produkcji. Starbucks prowadzi w Polsce sprzedaż różnych kategorii produktów: poza gorącymi i zimnymi napojami, oferujemy także słodkie desery i przekąski, wśród których znajdują się te unikalne, tzw. tailor-made products, będące wyróżnikiem naszej marki. Duża część ich składników, ze względu na pochodzenie i jakość, sprowadzana jest z zagranicy. Są to np. niektóre z kluczowych produktów wchodzących w skład naszych kanapek, jak typowo włoska, podsuszana szynka Parma czy sprowadzane również z Włoch oliwki Russcitella, marynowane w oregano i bazylii. Choć szczęśliwie, mimo pandemii nie odnotowaliśmy trudności w dostawach, w przypadku niektórych grup produktów Starbucks nie polegamy ściśle na prognozach, a staramy się szybko reagować na potrzeby kawiarni i na bieżąco obserwować rotację produktów. Aby utrzymać ich efektywność na odpowiednim poziomie, rozszerzyliśmy nasze procedury i w 2020 roku wprowadziliśmy wzmożoną weryfikację stanów magazynowych (zarówno własnych, jak i dostawców), z uwzględnieniem m.in. dat przydatności. Niezwykle istotnym elementem współpracy stało się też skrócenie tzw. lockin-period, czyli okresu w którym zablokowane jest wprowadzanie wszelkich zmian w procesie dostaw, co pozwala szybciej i elastyczniej reagować na potrzeby gości.
Czy aktualna sytuacja wpłynęła na weryfikację partnerów? Kryteria przy wyborze dostawców uległy zmianie? Mimo dynamicznej sytuacji na rynku, niezmiennie w 2020 roku naszym priorytetem były jakość i bezpieczeństwo produktów. Wszyscy nasi dostawcy koniecznie muszą posiadać odpowiednie certyfikaty (BRC, IFS), a dostarczane produkty – tzw. clean label, czyli czysty skład, pozbawiony zakazanych czy szkodliwych składników. Firma nie spełniająca ścisłych norm jakościowych podczas produkcji nie może zostać naszym partnerem biznesowym. Coraz więcej dostawców podąża jednak w stronę prozdrowotnych trendów, jak ograniczenie zawartości soli w produktach czy rezygnacja z tłuszczy trans oraz trendów ekologicznych, m.in. rezygnacji z plastiku na rzecz przyjaznych środowisku opakowań. Jest to podejście bliskie wartościom naszej firmy. Starbucks od wielu lat prowadzi biznes w sposób odpowiedzialny. Sercem naszej marki jest przede wszystkim
najlepszej jakości kawa z ziaren 100 proc. Arabica, pozyskiwana ze zrównoważonych i prowadzonych etycznie upraw.
Jak będzie rozwijał się rynek dostawców żywności i artykułów spożywczych i wyposażenia dla HoReCa w tym roku? Pandemia sprawiła, że jeszcze więcej osób zaczęło zwracać uwagę poza jakością, także na walory odżywcze, dlatego dużą popularnością zaczęły cieszyć się produkty, które poza zaspokojeniem głodu, budują także odporność. To właśnie one, jak przewidujemy, w nadchodzącej przyszłości będą pożądaną pozycją w menu klientów. Coraz więcej osób zwraca też uwagę na takie aspekty, jak przyjazność środowisku czy trend zero waste. Okres pandemii przede wszystkim pokazał jednak współzależność pomiędzy kawiarnią, dystrybutorem a dostawcą. Nie mam na myśli jedynie zależności finansowej, która oczywiście też istnieje („zamrożenie” produktu w magazynie lub u dostawcy to brak sprzedaży, a brak sprzedaży to brak możliwości zapłaty za towar), ale głównie takie kwestie jak współpraca oparta na zaufaniu i wzajemnym zrozumieniu. W imieniu Starbucks chciałbym podziękować wszystkim dostawcom i innym partnerom biznesowym za sprawną współpracę i elastyczne podejście do nieoczekiwanych zmian, co pozwoliło nam kontynuować działalność i dostarczać ulubione produkty do naszych gości. Ostatnie miesiące nie był to okres łatwy dla żadnej ze stron, jednak podołaliśmy wyzwaniu, a teraz z niecierpliwością czekamy na pełne otwarcie kawiarni i powrót do normalności.
Wydanie specjalne | NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE
51
RAPORT RYNEK PRODUCENTÓW, DOSTAWCÓW ŻYWNOŚCI I WYPOSAŻENIA
KUCHNIA ROŚLINNA coraz bardziej popularna
Co drugi Polak uważa, że dzisiaj łatwiej jest być weganinem niż pięć lat temu, a już ponad połowa z nas przynajmniej od czasu do czasu jada w pełni roślinne posiłki.1 Najbardziej zainteresowani jesteśmy wersjami dań i produktów, które dobrze znamy. Producenci żywności i restauratorzy śledzą zmieniające się preferencje konsumentów i odpowiadają nowościami w ofercie. Czy kuchnia roślinna znajdzie w Polsce szersze grono zwolenników? RAPORT PYSZNE.PL
52
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
R E K L A M A
D
o niedawna postrzegany jako zjawisko marginalne, weganizm coraz silniej wkracza do głównego nurtu żywienia. Rozwój trendu potwierdzają dane Pyszne.pl. W okresie od listopada 2019 do listopada 2020 zarówno różnorodność dostępnych w serwisie dań roślinnych, jak i liczba ich zamówień wzrosła dwukrotnie.2 Według zrealizowanego na zlecenie Pyszne.pl raportu „Kuchnia roślinna w Polsce” weganizm jest pojęciem coraz lepiej znanym Polakom. Ponad 60 proc. z nas prawidłowo wskazuje, że wiąże się z wykluczeniem z jadłospisu mięsa, jaj i nabiału. Najwięcej, bo aż 73 proc. osób jadających dania w pełni roślinne, wybiera je ze względów zdrowotnych. Z kolei sceptycznie nastawionych w największym stopniu przekonałaby gwarancja odpowiednio zrównoważonej diety – zadeklarowało tak 44 proc. W związku z tym, że dla wielu z nas weganizm jest jeszcze nie do końca odkrytym zjawiskiem, 31 proc. chciałoby, aby ktoś przyrządzał dla nas roślinne potrawy. I co się z tym wiąże – 38 proc. jadłoby roślinnie, mając pewność zadowalającego smaku wegańskich dań. – W RoślinnieJemy obserwujemy, jak powoli przełamywany jest stereotyp kuchni wegańskiej postrzeganej jako niedoborowej i niesmacznej. Roślinne dania mogą dostarczać energii, być
sycące i jednocześnie dostarczać sporo przyjemności – mówi Maciej Otrębski, ekspert w zakresie kuchni roślinnej, Strategic Partnerships Manager w kampanii RoślinnieJemy. Restauracje pełnią ważną rolę w popularyzacji kuchni roślinnej. 27 proc. badanych deklaruje, że częściej jadłoby roślinnie, gdyby dostępność tego rodzaju dań była większa. – To sygnał przede wszystkim dla restauratorów, którzy dotychczas sceptycznie podchodzili do wzbogacenia kart o dania roślinne. W 2020 roku możemy mnożyć przykłady restauracji i sieci, które z sukcesem wplatają takie opcje do menu – dodaje Otrębski. 34 proc. Polaków uważa, że oferta dań w 100 proc. roślinnych w restauracjach jest lepsza niż pięć lat temu. 1/3 konsumentów potraw wegańskich ocenia ją dobrze lub bardzo dobrze. Polacy najchętniej przetestowaliby w wersji roślinnej dania kuchni polskiej. Chętnie sięgnęlibyśmy też po wegańskie wersje comfort food. Ponad 80 proc. z nas zna hummus, kotlety roślinne i mleko na bazie roślin, a ponad połowa – roślinne zamienniki nabiału i przetworów mięsnych. Wiedza o tych wyrobach nie jest jednak tożsama z ich włączaniem do jadłospisu. Próbowało ich średnio dwa razy mniej osób niż o nich słyszało. Mało znanym produktem wciąż pozostaje obco brzmiący seitan, o którym słyszało tylko 30 proc. badanych, a próbowało zaledwie 10 proc. Aż 45 proc. deklaruje, że częściej sięgałoby po produkty i składniki roślinne, gdyby ich cena w sklepach była niższa. Jeśli chodzi o rezygnację z produktów odzwierzęcych, Polakom najtrudniej byłoby wyłączyć z codziennego jadłospisu ser żółty, jogurty i mięso w postaci dań, natomiast z większą łatwością wykluczyliby inne przetwory mleczne i mięsne. – Mocnym sygnałem dla branży gastronomicznej jest jeden z kluczowych wniosków badania
Wydanie specjalne | NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE
53
RAPORT RYNEK PRODUCENTÓW, DOSTAWCÓW ŻYWNOŚCI I WYPOSAŻENIA
Pyszne.pl – najchętniej jedlibyśmy roślinne wersje znanych nam dań – pierogów, zup, burgerów czy pizzy. Zasięg i skala działalności serwisów delivery sprawia, że po roślinne jedzenie może sięgnąć każda osoba zaintrygowana nowymi smakami lub po prostu poszukująca bardziej
54
zrównoważonych i przyjaznych planecie sposobów odżywiania się – podsumowuje Maciej Otrębski. – 2021 rok w moim odczuciu to czas, w którym temat roślinnego jedzenia pozostanie atrakcyjny, a rodzima gastronomia będzie dalej zaskakiwać coraz lepszą ofertą dań roślinnych – dodaje.
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
1 Raport “Kuchnia roślinna w Polsce” prezentujący wyniki badania zrealizowanego na zlecenie Pyszne.pl grudniu 2020 metodą CAWI na grupie 800 respondentów przez instytut badawczy ARC Rynek i Opinia. 2 Dane wewnętrzne Pyszne.pl listopad 2019-listopad 2020.
RYNEK PRODUCENTÓW, DOSTAWCÓW ŻYWNOŚCI I WYPOSAŻENIA RAPORT
Źródło wszystkich wykresów: Pyszne.pl Wydanie specjalne | NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE
55
RAPORT RYNEK PRODUCENTÓW, DOSTAWCÓW ŻYWNOŚCI I WYPOSAŻENIA
W
EGE ARTE
MILIONY
Mleka roślinne, dania gotowe i pasty kanapkowe to najczęściej kupowane przez Polaków roślinne zamienniki produktów zwierzęcych. Roczna wartość ich sprzedaży wyniosła w sierpniu 2020 r. 441 mln zł. Równolegle rośnie zarówno sprzedaż mięsa, jak i liczba innowacyjnych produktów dla wegetarian. Korzystają na tym wszyscy konsumenci.
N
ielsen zbadał po raz pierwszy polski rynek produktów dla wegetarian. Największą wartość osiągnęły mleka roślinne: 253 mln zł, dania gotowe typu wege burgery, czy falafele 107 mln zł oraz pasty kanapkowe 81 mln zł. Wszystkie wskazane produkty odnotowują dwucyfrowe wzrosty wynoszące odpowiednio: 30 proc., 16 proc. i 23 proc. Taki trend jest widoczny już od kilku lat. Wpływają na to postawy konsumentów o coraz zasobniejszych portfelach,
56
gotowych wydawać więcej na zakupy spożywcze, poszukujący zdrowych produktów – mówi Bożena Rudaś, Business Development Senior Consultant w Nielsen Connect. Okazuje się również, że produkty wegetariańskie niekoniecznie stanowią konkurencję dla mięsa. – Po produkty wegetariańskie coraz częściej sięgają również flexitarianie i mięsożercy ciekawi nowych smaków. Jednocześnie wzrost sprzedaży produktów
wegańskich nie wpływa na sprzedaż mięsa, stanowiącego jedną z największych kategorii FMCG. Mięso i wędliny paczkowane odnotowały w sierpniu 2020 r. 11 proc. wzrosty. Na sprzedaż mięsa mogą wpływać te same czynniki, jakie obserwujemy w przypadku produktów wegetariańskich, czyli coraz bogatsza oferta w sklepach, przystępne ceny, popularyzacja kuchni innych krajów, otwartość na innowacje – analizuje Aldona Padula, Associate Manager w Nielsen Connect.
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
Innowacyjne produkty wegetariańskie zajmują coraz więcej miejsca na sklepowych półkach. Raport Nielsena „Breakthrough Innovation Poland” przyznał tytuł najbardziej przełomowej innowacji m.in. produktom kulinarnym marki Łowicz: „Kaszotto” oraz „Risotto”. To dania gotowe adresujące potrzeby związane z szybkim przygotowaniem zdrowych posiłków, posiadające tzw. czystą etykietę. Innowacja dotyczyła nie tylko składu i formuły produktu, ale również jego opakowania.
RYNEK PRODUCENTÓW, DOSTAWCÓW ŻYWNOŚCI I WYPOSAŻENIA RAPORT
Ciekawym przykładem są także wprowadzone już kilka lat temu pasty warzywne „Wawrzyniec” produkowane przez ZT Kruszwica. Producent zainspirowany
warzywną rewolucją obserwowaną na innych rynkach z sukcesem zaangażował konsumentów do procesu tworzenia nowego produktu. Pasty warzywne wsparte
niestandardową kampanią marketingową osiągnęły spektakularne trzycyfrowe efekty sprzedażowe. Z kolei we wrześniowym raporcie „Breakthrough Innovation
Europe” nie brakuje roślinnych innowacji takich jak wegańskie lody Ben&Jerry czy wegański majonez Hellaman’s oraz napoje Adez na bazie roślinnej.
Wydanie specjalne | NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE
57
RAPORT RYNEK PRODUCENTÓW, DOSTAWCÓW ŻYWNOŚCI I WYPOSAŻENIA
RYNEK ROŚLINNYCH ZAMIENNIKÓW MIĘSA I NABIAŁU » dynamicznie rośnie « Dane zakupowe za 11 miesięcy roku 2020, tak przecież specyficznego i wyjątkowego z punktu widzenia naszych zwyczajów zakupowych, pokazują, że dynamicznie rośnie liczba nabywców produktów tej kategorii. GRZEGORZ MECH, BUSINESS DEVELOPMENT MANAGER W PANELU GOSPODARSTW DOMOWYCH GFK POLONIA
N
abiał roślinny kupuje prawie 30 proc. polskich gospodarstw domowych, a „mięso” na bazie roślin już co dziesiąte gospodarstwo. W stosunku do analogicznego okresu roku 2019 liczba nabywców roślinnego mięsa wzrosła więc ponad dwukrotnie. Grupą, która zyskuje na znaczeniu w zakupach roślinnych zamienników mięsa (z punktu widzenia osoby prowadzącej gospodarstwo domowe) są osoby młodsze (do 29 lat), bez dzieci, o dochodach wyższych niż średnie, ale mieszkające „na wsi”. Wskazuje to na osoby mieszkające na obrzeżach większych aglomeracji miejskich, terenach mających status „wsi”. Te osoby chętniej także kupują produkty bio/eco/vege/diet w kategoriach spożywczych jako takich. Bardzo ciekawe jest to, że w analizowanym okresie osoby te nie zmniejszyły – a nawet wprost
58
przeciwnie! – zakupów mięsa i wędlin. To może wskazywać, że spędzając więcej czasu w domu możemy pozwolić sobie na przygotowywanie posiłków bardziej różnorodnych i dostosowanych do konkretnych preferencji
domowników. Na przykład na obiad częściej niż kiedyś mogą pojawiać się alternatywne dania zamiast jednego zestawu dla całej rodziny. Patrząc na średni wolumen zakupów kategorii na gospodarstwo
domowe, nie widzimy istotnych zmian rok do roku, co wskazuje na zakupy „na próbę” lub „z ciekawości” – duża liczba pojawiających się nowości produktowych skłania do spróbowania, sprawdzenia czego nieznanego i nowego.
Liczba nabywców – odsetek gospodarstw domowych kupujących kategorię plant based meat i plant based diary Zakupy Gospodarstw Domowych Penetracja
30,0
29,3
Każda z analizowanych kategorii zyskuje nabywców Rośnie także odsetek nabywców wybierających produkty bio/eco/vege/diet w tych kategoriach
24,4 25,0
18,6 20,0
12,9 15,0
9,8
8,6
10,0
4,3
3,5
5,0
0,0
YTD Nov 2019 PLANT BASED DAIRY
YTD Nov 2020 bio/eco/vege/diet in diary
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
PLANT BASED MEAT
bio/eco/vege/diet in meat
© GfK
RYNEK PRODUCENTÓW, DOSTAWCÓW ŻYWNOŚCI I WYPOSAŻENIA RAPORT
Wydaje się, że trend żywności „nieodzwierzęcej” będzie się rozwijał, choć nie przewidywałbym drastycznej zmiany zwyczajów konsumpcyjnych Polaków w krótkim czasie – produkty mięsne mają się dobrze i są kupowane przez ponad 99 proc. polskich gospodarstw domowych, a zmiany w wolumenie i wartości zakupów są symboliczne, pomimo dużej grupy deklarujących ograniczenie spożycia mięsa. Dane na podstawie danych zakupowych z Panelu Gospodarstw Domowych GfK Polonia za okres Styczeń – Listopad 2020 roku vs Styczeń – Listopad 2019 roku
Wolumen (szt) i wartość zakupów - zmiana Zakupy Gospodarstw Domowych Zmiana YTD Nov 2020 vs YA 140%
120%
100%
Wolumen i wartość zakupów analizowanych kategorii i segmentu bio/eco/vege/diet w kategoriach rośnie w podobnym tempie jak liczba nabywców 84%
60%
44%
50%
62%
0% PLANT BASED DAIRY bio/eco/vege/diet PLANT BASED MEAT bio/eco/vege/diet
98,2 98,4
99,5 99,4
75,0
24,4
0,0
4,3
29,3
9,8
Plant Based Meat
Plant Based Dairy
Mięso Total
Wędliny Total
YTD Nov 2019
YTD Nov 2020
Zmiana % liczby nabywców (YTD Nov 2020 vs YTD Nov 2019)
150% 125% 100%
129,8%
75% 50% 25%
20,1%
0%
Plant Based Meat
0,2% -0,1%
-25% Plant Based Dairy
109%
20%
Penetracja (%)
25,0
107%
40%
Penetracja – liczba nabywców
50,0
129%
80%
Value
100,0
138%
Mięso Total
Wędliny Total
Volume (Packs)
© GfK
Produkty bio/eco/vege/diet Mięso i wędliny jest kupowane przez praktycznie wszystkie polskie gospodarstw domowe Udziały produktów bio/eco/vege/diet (%) Liczba nabywców jest stabilna i pozostaje na wysokim, niezmiennym 80% poziomie 75% 70% 75% Dynamicznie rośnie liczba nabywców 60% roślinnych zamienników mięsa oraz 56% 54% 50% zamienników produktów roślinnych 40% nabiałowych „Roślinny 30% nabiał” kupuje już bez mała 1/3 polskich gospodarstw domowych, 20% a „roślinne mięso” co dziesiąte z nich 10% 6% 7% Spośród rozpatrywanych kategorii 0% Food Plant based diary Plant based meat roślinne zamienniki mięsa są Wartość Wolumen najdynamiczniej rosnąca kategorią w kontekście pozyskiwania nabywców
Coraz więcej produktów o jest certyfikowanych lub p
produktami bio/eco/vege/d konsumentom o szczególn
dietetycznych lub oczekuj kupowanych artykułów (np
hodowli, brak niektórych s Udział tego typu produktó wszystkich kategoriach sp
(food) kształtuje się na po
w kategorii roślinnych zam stanowią one ¾ oferty W roślinnych zamiennikac
bio/eco/vege/diet stanowią
© GfK
R E K L A M A
Wydanie specjalne | NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE
59
RAPORT RYNEK PRODUCENTÓW, DOSTAWCÓW ŻYWNOŚCI I WYPOSAŻENIA
NAPOJE ROŚLINNE NA TOPIE Napoje roślinne, wegetariańskie dania gotowe z lodówki i pasty kanapkowe oraz jogurty roślinne dynamicznie rozwijają się na polskim rynku i odnotowują wzrost sprzedaży. BOŻENA RUDAŚ, BUSINESS DEVELOPMENT SENIOR CONSULTANT Nielsen IQ
W
2020 roku kategorie te osiągnęły sprzedaż ponad 600 mln złotych, odnotowując 28 proc. wzrost sprzedaży w stosunku do roku 2019. Najwyższą wartość w 2020 roku uzyskały napoje roślinne: 270 mln zł, wegetariańskie dania gotowe z lodówki 182 mln zł, wegetariańskie pasty kanapkowe 98 mln zł, jogurty
roślinne 50 mln zł. Wszystkie wskazane kategorie odnotowują dwucyfrowe wzrosty wynoszące odpowiednio: 37 proc., 20 proc., 11 proc. i 59 proc. Najistotniejszym kanałem sprzedaży dla powyższych kategorii jest duży format, który odpowiadał za 84,2 proc. wartości sprzedaży dla kategorii napojów roślinnych, 83,5 proc. wartości
sprzedaży dla wegetariańskich dań gotowych z lodówki, 87,0 proc. wartości sprzedaży dla past kanapkowych oraz aż 97,8 proc. wartości sprzedaży dla jogurtów roślinnych. Ponad 1/2 wydatków na powyższe kategorie przypada na kanał dyskontów, w których wzrost sprzedaży wartościowej rok do roku wyniósł łącznie dla tych kategorii 36 proc.
Źródło: Nielsen, Panel Handlu Detalicznego, Cała Polska z Dyskontami (Food), Sprzedaż wartościowa oraz udziały wartościowe w okresie styczeń 2020 – grudzień 2020 w kategoriach: Wegetariańskie Dania Gotowe z lodówki, Napoje Roślinne, Jogurty roślinne, Pasty kanapkowe.
KATEGORIE PRODUKTÓW ROŚLINNYCH W ROZKWICIE K at e g o r i e p r o d u k t ó w r o śl i n n y ch w r o zk w i ci e Sp r ze d aż w ar t o ści o w a w m l n zł i % zm i an a sp r zd e d aży C ała Polska, rok 2020 vs 2019
6 0 0 m l n zł o t y ch t o su m a w ar t o ści k at e g o r i i r o śl i n n y ch w 2 0 2 0 rok u Po n ad 8 0 % sp r ze d aży p r ze ch o d zi p r ze z sk l e p y w i e l k o f o r m at o w e (h i p e r m ar k e t y , su p e r m ar k e t y i d y sk o n t y )
2020
N ap o j e r o śl i n n e
270
W e g e t ar i ań sk i e d an i a g o t o w e z lod ów ki
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
+59%
50 0
60
+11%
98
Jo g u r t y r o śl i n n e
© 2021 Nielsen Consumer LLC. All Rights Reserved.
+20%
182
W e g e t ar i ań sk i e p ast y k an ap k o w e
+37%
100
200
300
1
RAPORT RYNEK PRODUCENTÓW, DOSTAWCÓW ŻYWNOŚCI I WYPOSAŻENIA
EKSPRESY
POLSKA NA TLE EUROPY Wyniki sprzedaży detalicznej ekspresów do kawy w pierwszym półroczu roku wskazują, że Polska jest czwartym co do wielkości rynkiem w Europie. W ujęciu wartościowym wyprzedzają nas tylko Niemcy, Francja i Niderlandy. Co ciekawe daleko za nami pozostają Brytyjczycy oraz słynące z kawy Włochy. Aby lepiej zrozumieć fenomen polskiego rynku warto przyjrzeć się zarówno szczegółowym danym na temat sprzedaży urządzeń, jak również przeanalizować zwyczaje, zachowania i motywacje konsumentów związane z piciem kawy. ARTUR NOGA-BOGOMILSKI, SENIOR DIRECTOR MARKET INSIGHT SOLUTION PL/PROXY GFK POLONIA
62
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
RYNEK PRODUCENTÓW, DOSTAWCÓW ŻYWNOŚCI I WYPOSAŻENIA RAPORT
Sprzedaż detaliczna ekspresów w Polsce
proc. wartości całego rynku urzą- Trendy na rynku ekspresów są Jeżeli zaś chodzi o samą kawę, odzwierciedleniem najważniej- to beż wątpienia kawa ziarnista, dzeń do przygotowywania kawy. Polski rynek ekspresów rozwija W poprzednich latach rynek szych makro trendów konsu- zapewnia wyższą jakość napoju. się przede wszystkim w oparciu ekspresów automatycznych przy- menckich zidentyfikowanych Nawet jeżeli kawę pijemy, aby o jedną kategorię. Polacy poko- zwyczaił nas do dwucyfrowych po dogłębnej analizie danych podnieść swoją aktywność (72 chali ekspresy automatyczne, wzrostów zarówno w wartości jak z globalnego projektu Consumer proc. Polaków), czy też robimy to czyli najdroższe na rynku urzą- i ilości sprzedawanych urządzeń. Life®. Pierwszy z trendów – naj- po prostu w sposób automatyczdzenia, które wymagają kawy Dynamika na poziomie od ponad istotniejszy na polskim rynku – ny (77 proc.) to znajomość smaku ziarnistej i pozwalają przygoto- 30 proc. do blisko 50 proc. nie dotyczy świadomej konsumpcji z dobrej kawiarni w domowym wać różne rodzaje kaw w sposób zaciszu ma coraz większe znaczebyła niczym zaskakującym. Okres (Considering Consumption), co minimalizujący zaangażowanie nie. Coraz ważniejsze dla konsupandemii musiał wpłynąć na ko- przekłada się na coraz większe konsumenta. mentów staje się także to, gdzie rektę tego zjawiska ale wciąż eks- wymagania konsumentów. DoUdział sprzedaży eksprei w jaki sposób wyprodukowano presy automatyczne notują wzro- tyczy to zarówno ekspresów, jak sów automatycznych w Polsce, dany produkt – nie dziwi zatem sty. W pierwszej połowie tego i samej kawy. w pierwszym półroczu 2020 wyrosnąca popularność kaw ziarniNie liczy się już tylko cena. roku sprzedano o blisko 11 tysięcy nosi aż 60,8 proc., przy średniej stych pochodzących ze zrównourządzeń więcej w porównaniu Poświęcamy coraz więcej czasu europejskiej na poziomie 14 proc. ważonych upraw lub oznaczodo analogicznego okresu 2019, na zbieranie informacji na temat nych symbolem fair trade. Obserwujemy również wyraźny 1. Ekspresy do kawy: Polska na tle Europy trend wzrostowy. Poniżej znajdu- a rynek wygenerował tym samym produktów, zwłaszcza przed doDrugi z trendów związany jest je się porównanie udziału sprze- dodatkowe 21,5 mln PLN. Dla po- konaniem poważnego zakupu. z chęcią poszukiwania prostych daży ekspresów automatycznych równania w analogicznym okresie Co to oznacza w przypadku eks- i skutecznych rozwiązań, naszepresów? Porównujemy marki kapsułkowe zanotowały do na przestrzeni trzech sprzedaży analogicz- ekspresy go dążenia wygodnego życia Wyniki detalicznej ekspresów kawy w pierwszym półroczu rokudowskazują, że Polska i modele, analizujemy dostępne kilkunastoprocentowe spadki! nych okresów styczeń – czerwiec i oszczędzania czasu (Frictionless funkcje. Nie bez znaczenia jest Living). nas co doWarto wielkości wartościowym wyprzedzają Niemcy, 2018, 2019 i 2020. również rynkiem w Europie. W ujęciu Bliskotylko połowa Polaków Francja Ekspresy automatyczne także niezawodność – a co za tym deklaruje, że zawsze poszukupodkreślić, że ekspresy automaCo ciekawe daleko za nami pozostają Brytyjczycy oraz słynące Włochy. Aby lepiej w szerszym kontekście idzie – długość gwarancji i jakośćz kawy tyczne w pierwszym półroczu je sposobów na ułatwienie so- zrozum tego roku odpowiadają za 92 trendów konsumenckich serwisu. bie życia. Oczywista jest zatem
polskiego rynku warto przyjrzeć się zarówno szczegółowym danym na temat sprzedaży urządzeń przeanalizować zwyczaje, zachowania i motywacje konsumentów związane z piciem kawy.
DYNAMIKA RYNKU W UJĘCIU WARTOŚCIOWYM. TOP10 KRAJÓW W EUROPIE. Wykres. Dynamika rynku w ujęciu wartościowym. Top10 krajów w Europie. Styczeń – Czerwiec 2020, Polska = 100 STYCZEŃ – CZERWIEC 2020, POLSKA = 100
Wydanie specjalne | NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE
63
RAPORT RYNEK PRODUCENTÓW, DOSTAWCÓW ŻYWNOŚCI I WYPOSAŻENIA
UDZIAŁ EKSPRESÓW AUTOMATYCZNYCH W SPRZEDAŻY WSZYSTKICH KAWY W POLSCE. Wykres.EKSPRESÓW Udział ekspresówDO automatycznych w sprzedaży wszystkich ekspresów do kawy w Polsce. Dynamika Styczeń DYNAMIKA STYCZEŃ – CZERWIEC 2018 – 2020. UJĘCIE ILOŚCIOWE. Czerwiec 2018 – 2020. Ujęcie ilościowe.
–
W poprzednich latach rynek ekspresów automatycznych przyzwyczaił nas do dwucyfrowych
tendencja wzrostowa na rynku okresu po formalnym odmrożeniu znaleźć swoje odbicie na rynku się jednak, jak w przypadku wiegospodarki. ziarnistej. Dane urządzeń. GfK mo- lu Dynamika innych kategorii, kawy od ponad ekspresów, którewzrostów w mgnieniu oka zarówno w wartości jak i ilości kawy sprzedawanych nazakupy poziomie Ekspres automatyczny nitorujące zakupy gospodarstw dokonywane przez gospodarstwa przygotują naszą ulubioną kawę. 30% do blisko w domu 50% nieto była niczym zaskakującym. Okreswyraźnie pandemii musiał wpłynąć nazakorektę tego przede wszystkim domowych w Polsce do domu (wzrost wolumenu wysoka jakoś kawy porównypotwierdzają trendy wzrostowe. kupów w przeliczeniu na filiżanki Ekspresy automatyczne zjawiska ale wciąż ekspresy automatyczne notują wzrosty. W pierwszej połowie tego roku sprzedano walna do oferowanej przez pro- W ujęciu wartościowym rynek kawy o około 7 proc. w pierwszym w okresie pandemii fesjonalnych baristów, kawiarogółem wzrósł w pierwpółroczu 2020 vs. YA). Pandemia z jednej strony ograo blisko 11 tysięcy urządzeń więcej kawy w porównaniu do analogicznego okresu 2019, a rynek Ogólnie zamiłowanie Polaków niczyła dynamikę wydatków na ni i modnych lokali sieciowych. szym półroczu 2020 w stosunku Urządzenie pozwala na szybkie do analogicznego okresuDla ubiegłedo kawy zatem trwa, zmieniają wygenerował samym dodatkowe 21,5 mln PLN. porównania w analogicznym okresie zakupy ekspresów co jest natu- tym i efektywne przygotowanie wielu go roku o 7,1 proc. W tym samym się jednak preferencje związane ralną tendencją w sytuacji nieekspresy kapsułkowe zanotowały rodzajów kaw. Podstawą kilkunastoprocentowe przy- okresie segment kawy spadki! ziarnistej z jej rodzajami. Z jednej strony pewności i zagrożenia. Z drugiej gotowania jest produkt (kawa) odnotował aż 28,4 proc. wzrostu! obserwujemy odpływ konsumenstrony konieczność pracy w domu, wysokiej jakości w formie kawy Na podstawie danych GfK po- tów od bardziej tradycyjnych, ale ograniczenia w działaniu kawiarziarnistej. Pojawienie się w Polsce chodzących z Panelu Gospodarstw wciąż największych pod wzglęni i restauracji spowodował, że sieciowych kawiarni oraz stacji Domowych widzimy, że popular- dem udziałów wartościowych roczęść klientów kupiła ekspres aubenzynowych, gdzie można kupićw szerszym ność kawy utrzymuje się w Polsce trendów dzajów kawy: mielonej i rozpuszautomatyczne kontekście konsumenckich. 3. Ekspresy tomatyczny, aby móc cieszyć się dobrze zaparzoną kawę z ekspre- na stałym, wysokim poziomie (96 czalnej (spadek liczby nabywców doświadczeniem wysokiej jakości su ciśnieniowego, przypomniało proc. gospodarstw kupiło kawę o około 1-2 pp z roku na rok). kawy we własnym gospodarstwie Polakom o kawie ziarnistej i na- w MAT June 2020, tyle samo co Z drugiej strony widoczne Trendytona rynku ekspresów są odzwierciedleniem najważniejszych makro trendów konsumenckich domowym. Potwierdzają wyniuczyło ich doceniać ją. Kupując w dwóch poprzednich analogicz- jest poszukiwanie coraz bardziej ki badań przeprowadzonych przez ekspresy automatyczne Polacy nych okresach). Dodatkowo, coraz wyrafinowanych doznań smakozidentyfikowanych po dogłębnej analizie danych z globalnego projektu Consumer Life®. GfK w czerwcu. Blisko 4 na 5 konsu- nadrabiają zaległości w obszarze chętniej pijaliśmy ją poza domem wych i sposobów przygotowywamentów pijących kawę potwierdzi- kultury picia kawy. (wzrost liczby kawiarni o 4 proc. nia kawy (ekspresy), chęć przeło, że najczęściej robi to w domu (78 w 2019 vs. rok ubiegły*). Sytuacja niesienia wysokiej jakości kawy Pierwszy z trendów najistotniejszy na polskim rynku -nadotyczy (Considering proc.), a kolejnych 16 proc. w pracy. Rynek – kawy ziarnistej związana z Covid-19 jakiś czas świadomej z kawiarni dokonsumpcji domu. Świadczy Wskazania na kawiarnie i miejsca Popularność automatycznych zapewne ograniczyła spożycie o tym przede wszystkim niezwyConsumption), co przekłada się na coraz większe wymagania konsumentów. Dotyczy to zarówno „na mieście” to tylko 5 proc. – mimo ekspresów do kawy powinna była kawy w kanale HoReCa. Zwiększyły kły rozwój kawy w ziarnach.
64
ekspresów, jak i samej kawy.
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
RAPORT RYNEK PRODUCENTÓW, DOSTAWCÓW ŻYWNOŚCI I WYPOSAŻENIA
7. Jak trafić do konsumentów?
A coBadania z kapsułkami? Jak trafićnabywców do konsumentów? nowoczesny, wyposażony w naj- bardzo Z perspektywy marek warto realizowane wśród ekspresów do kawy pokazują zróżnicowany
Pierwsza połowa roku nie była Badania realizowane wśród na- nowsze funkcje, a zarazem łatwy podkreślić, że rynek urządzeń full wizerunek poszczególnych marek oferujących typu Corozwiązania. z parametrów ekspresów do kawy tego w obsłudze. ważne, wysokie Jednym dobrym okresem dla ekspresów bywców auto ulega konsolidacji. W pierwpokazują bardzo zróżnicowany oczekiwania względem ekspre- szym półroczu 2018 top5 graczy kapsułkowych. segment potencjałuTen marki jest odsetek konsumentów biorących daną markę pod uwagę vs. odrzucających rynku zanotował istotne spadki wizerunek poszczególnych ma- sów idą w parze ze zrozumieniem było odpowiedzialnych za 89 rek oferujących roz- dla wykresie wyższych cen. przy potencjalnym zakupie. Jak widaćtego natypu poniższym zróżnicowania proc. są bardzo duże. wartościoLider ponieważ Polacy kupili 9 tysięrynku w ujęciu cy mniej tego typu urządzeń niż wiązania. Jednym z parametrów wym. zestawienia cieszy się zaufaniem 60% konsumentów przy jednoczesnym, zaledwie 7% segmencie w analogicznym okresie poprzed- potencjału marki jest odsetek Co dalej? Perspektywy Obecnie kluczowe marki konsumentów biorących daną rozwoju niego roku. Wartość rynku spadła Na odrzucających marek. drugim końcu skali istnieją marki,rynku które mają więcej klientów zwiększyłyodrzucających swój udział do 92 markę pod uwagę vs. odrzucająDotychczasowe wyniki sprzedaży o ponad 15 proc. i praktycznie proc. Z drugiej strony konsuniż rozważających zakup. cych przy potencjalnym zakupie. oraz struktura rynku, trendy konwszyscy istotni gracze odnotomenci darzą silnymi pozytywnyJak widać na poniższym wykresie sumenckie, motywacje i potrzeby wali spadki. zróżnicowania są bardzo duże. Li- konsumentów wskazują, że ry- mi relacjami dużo szerszą grupę Okazuje się jednak, że nawet der zestawienia cieszy się zaufa- nek ekspresów automatycznych producentów niż obecni liderzy na malejącym rynku można odniem 60 proc. konsumentów przy i kawy ziarnistej ma potencjał do rynku. nosić sukcesy. Kiedy cała katejednoczesnym, zaledwie 7 proc. dalszego wzrostu. Okres pandeDoświadczenia z innych grup goria maleje, a konkurenci tracą segmencie odrzucających marek. mii wyhamował dynamikę roz- produktowych na rynku małego udziały jedna z istotnych marek Na drugim końcu skali istnieją woju ale wciąż to segment rynku, sprzętu AGD w Polsce (np. w kazanotowała w pierwszej połowie marki, które mają więcej klientów który odnotowuje wzrosty i budzi roku blisko 90 proc. wzrost w uję- odrzucających niż rozważających zainteresowanie coraz większej tegorii odkurzaczy) pokazują, że nowi gracze potrafią osiągnąć ciu ilościowym oraz ponad 50 zakup. ilości konsumentów. Możemy imponujące wyniki w stosunkoproc. w ujęciu wartościowym. Zaawansowane analizy sta- oczekiwać, że w kolejnych mieW efekcie udziały marki wzro- tystyczne pozwoliły wskazać 13 siącach coraz więcej gospodarstw wo szybkim czasie. Kluczem jest sły prawie dwukrotnie, co poka- głównych czynników, którymi domowych zdecyduje się na za- produkt dopasowany do potrzeb zuje jak przemyślana strategia kierują się konsumenci przy za- kup ekspresu automatycznego, klienta, dostępny w szerokiej i konsekwentne działania mogą kupie ekspresu do kawy. Klu- a w konsekwencji będzie posze- sieci dystrybucji w cenie rozsądwpływać na pozycję marki nawet czowe jest doświadczenie mar- rzała się baza gospodarstw do- nej do oferowanych funkcjonalZaawansowane analizy ki statystyczne wskazać 13regularnie głównych czynników, kierują się nościktórymi oraz dogłębna znajomość na bardzo trudnym i wymagająi postrzeganiepozwoliły jako eksperta mowych kupujących cym rynku. w kategorii. Ekspres musi być kawę w ziarnach. rynku.
konsumenci przy zakupie ekspresu do kawy. Kluczowe jest doświadczenie marki i postrzeganie jako eksperta w kategorii. Ekspres musi być nowoczesny, wyposażony w najnowsze funkcje, a zarazem łatwy w obsłudze. Co ważne, wysokie oczekiwania względem ekspresów idą w parze ze
DRIVERY WYBORU EKSPRESY zrozumieniem dla wyższych cen. DO KAWY. DANE INDEKSOWANE. 100 = ŚREDNIA DLA 13 CZYNNIKÓW
Wykres. Drivery wyboru ekspresy do kawy. Dane indeksowane. 100 = średnia dla 13 czynników
66
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
RYNEK PRODUCENTÓW, DOSTAWCÓW ŻYWNOŚCI I WYPOSAŻENIA RAPORT
KAWA W TRAKCIE LOCKDOWNU Z badania OOH Café wynika, że w trakcie lockdownu istotnie urósł udział stacji paliw i sklepów spożywczych jako miejsc, gdzie Polacy piją kawę poza domem. Jednocześnie, w stosunku do czasu sprzed COVID-19, spadł udział kawiarni i lodziarni oraz restauracji i barów. Czy ten trend się utrzyma również po pandemii? KRZYSZTOF SZCZERBACZ, KIEROWNIK ZESPOŁU BADAWCZEGO ARC RYNEK I OPINIA
D
ane z naszego badania potwierdzają fakt, że pandemia wpłynęła na zmianę wielu naszych zachowań. Kawa jest konsumowana w sposób bardzo racjonalny i funkcjonalny. W czasie pandemii straciły na znaczeniu okazje picia kawy podczas spotkań towarzyskich, a zyskały okazje, gdzie kawa służy szybkiemu dostarczeniu energii. Zmiany kanałów zakupu wynikają z kilku rzeczy. Po pierwsze kawiarnie i restauracje mogą oferować wyłącznie napoje i dania na wynos, a konsumpcja kawy przed pandemią częściowo odbywała się przy okazji spotkań towarzyskich. Po drugie – wiele osób pracuje z domu, więc nie korzysta z kawiarni zlokalizowanych choćby przy biurowcach, które opustoszały. Po trzecie – osoby, które nie mają ekspresu w domu, a mają ochotę na dobrą kawę, po prostu korzystają z oferty sklepu zlokalizowanego blisko ich miejsca zamieszkania. Powstaje oczywiście pytanie, jak ten rynek będzie wyglądał po pandemii? Pewnie część osób wróci do kawiarni sieciowych, ale nie wszyscy. W związku z tym, że już teraz przewiduje się, że po pandemii nastąpi w dużym
stopniu przestawienie firm na tryb pracy zdalnej, kawiarnie zlokalizowane w pobliżu biurowców stracą część klientów. Druga kwestia to ceny – kawa w sklepie na osiedlu lub na stacji paliw jest dużo tańsza niż np. w kawiarni sieciowej. Tak więc, jeżeli komuś będzie zależało na szybkim zastrzyku energii, pewnie będzie chciał skorzystać z tańszej opcji. W kawiarniach z pewnością zostaną ci, którzy spotykają się w nich z przyjaciółmi czy przy okazji spotkań biznesowych.
zbierane w trybie DAR (day after recall). Kwartalnie jest realizowana próba około N=1700. Do celów powyższej analizy wybrane
zostały dwa okresy – przed pandemią oraz w trakcie lockdownu, kiedy gastronomia została objęta obostrzeniami.
Informacja o badaniu Badanie realizowane jest metodą CAWI na panelu badawczym epanel.pl, a dane są Wydanie specjalne | NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE
67
RAPORT RYNEK PRODUCENTÓW, DOSTAWCÓW ŻYWNOŚCI I WYPOSAŻENIA
NA MIEŚCIE W PANDEMII
Lockdown wstrząsnął rynkiem kawy. Praca z domu, brak podróży i wyjść ze znajomymi spowodowały, że sektor kawiarniany zamarł na wiele tygodni. Po obluzowaniu obostrzeń wszystko zaczęło powoli wracać do normy aż do czasu wprowadzenia ponownych restrykcji. To ogromny sprawdzian dla kawiarni, które przez dużą część roku nie mogły funkcjonować normalnie. KRZYSZTOF SZCZERBACZ, KIEROWNIK ZESPOŁU BADAWCZEGO ARC RYNEK I OPINIA
P
andemia wpłynęła na zwyczaje Polaków. Kawę „na mieście” w większym stopniu kupujemy przy okazji zakupów czy tankowania niż spotkania z przyjaciółmi, chociaż powoli wracamy do dawnych przyzwyczajeń. W roku pandemicznym nasze badanie Cafe Monitor zrealizowaliśmy po zniesieniu pierwszych obostrzeń. Już wtedy było widać ogólny spadek liczby osób pijących kawę na mieście – w porównaniu z 2019 rokiem odsetek osób
68
pijących kawę poza domem spadł o 9 p.p., mniej osób piło też kawę późnym popołudniem. Wyraźny był też trend picia kawy w większym stopniu „przy okazji” zakupów czy tankowania niż spotkań z przyjaciółmi. To zdecydowanie efekt pandemii, gdyż nawet po zniesieniu obostrzeń wiele osób nie wróciło do kawiarni, choćby przez to, że np. pracując zdalnie, rzadziej wychodzili z domu. Warto zaznaczyć, że zmianie uległy również godziny spożywania kawy – częściej
wybierane były godziny przedpołudniowe. Podobnie jak rok wcześniej najpopularniejszym miejscem, w którym Polacy spożywali kawę poza domem były stacje paliw. Ważną zmianą jest wzrost o 7 punktów procentowych odsetka osób, które piły kawę w sklepach convenience. Po raz pierwszy w wieloletniej historii badania sklep spożywczy znalazł się wśród trzech głównych miejsc, w których można wypić kawę, spontanicznie wymienianych
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
przez respondentów. To kolejny ważny trend na zmieniającym się rynku. Kilkanaście lat temu stacje paliw nie były kojarzone z dobrą kawą, teraz jest tam wyśmienita i nie odbiega jakością od tej w kawiarniach. To samo dzieje się ze sklepami convenience, które są blisko, po drodze, a oferowana przez nie jakość kawy jest bardzo dobra. Dla konsumentów ważne jest też to, że w nich jest tańsza od tej w kawiarni. Co wydarzy się z rynkiem kawy po pandemii? Trudno to
teraz przewidzieć. Z pewnością, po opanowaniu koronawirusa, wielu z nas będzie miało ogromną potrzebę powrotu do normalnego życia, w tym do czasu spędzanego w kawiarni z przyjaciółmi. Z drugiej strony – obecna zmiana nawyków – picie kawy w domu czy coraz częściej w sklepach convenience niewątpliwie się utrzyma. Na pewno branża kawiarniana
jest jedną z tych, które najmocniej uderzyła pandemia. Informacja o badaniu Badanie Cafe Monitor 2020 zostało zrealizowane przez ARC Rynek i Opinia metodą CAWI na ogólnopolskiej próbie N=1776 osób w dniach 8-29.07.2020. Badani to osoby w wieku 16-65 lat.
Magister ekonomii Szkoły Głównej Handlowej. Od 20 lat zajmuje się badaniami społecznymi i rynkowymi, od 2006 roku pracownik ARC Rynek i Opinia. Odpowiedzialny za poprawną realizację projektów badawczych realizowanych w zespole. Kierował szeregiem projektów badawczych (ilościowych, jakościowych) dla wielu różnych branż. Od 2013 roku koordynuje między innymi ogólnopolskie badanie Superbrands. Angażuje się w rozwój branży badawczej w Polsce, między innymi poprzez udział – jako prelegent – w Kongresach Badawczy organizowanych przez PTBRiO. Jest członkiem ESOMARu, międzynarodowej organizacji zrzeszającej osoby związane z badaniami rynku.
R E K L A M A
O AUTORZE
Wydanie specjalne | NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE
69
RAPORT RYNEK PRODUCENTÓW, DOSTAWCÓW ŻYWNOŚCI I WYPOSAŻENIA
APLIKACJE = = OSZCZĘDNOŚĆ Programy lojalnościowe od wielu lat są popularne wśród polskich konsumentów. Niezmiennie korzysta z nich ponad połowa z nas (60 proc.). Coraz większą popularnością cieszą się aplikacje mobilne programów, gdyż ułatwiają chociażby znalezienie najnowszych promocji. To pomaga zaoszczędzić pieniądze. AGNIESZKA DOKTORSKA, SENIOR PROJECT MANAGER ARC RYNEK I OPINIA
Z
badania Monitor Programów Lojalnościowych, które w ARC Rynek i Opinia realizujemy corocznie już od wielu lat wynika, że z programów korzystają najczęściej kobiety oraz osoby w wieku 26-49 lat. Zazwyczaj Polacy korzystają z trzech programów. Jedna trzecia uczestników programów to uczestnicy aktywni, czyli starają się zawsze korzystać z oferty programów, w których uczestniczą. Prawie 40 proc. uczestników programów przyznało w zeszłym roku, że chętnie zapisuje się do nowych. Rola sprzedawców jest tutaj nieoceniona – to oni najskuteczniej namawiają klientów do zapisania się. Warto wziąć to pod uwagę chcąc pozyskać nowych uczestników, chociaż obostrzenia w związku z pandemią nie sprzyjają temu kontaktowi. Aż trzy czwarte uczestników programów lojalnościowych korzysta z aplikacji mobilnych. Odsetek ten jest wyższy
70
w najmłodszych grupach wiekowych: 84 proc. (osoby w wieku 18-25 lat) oraz 80 proc. (osoby w wieku 26-35 lat). Ich zdaniem główną zaletą aplikacji jest to, że ułatwiają oszczędzanie. Dwie najczęściej używane funkcjonalności aplikacji to: sprawdzanie aktualnych promocji (59 proc.) oraz wykorzystywanie kuponów rabatowych (54 proc.). Aplikacje pełnią też ważną funkcję informacyjną (źródło informacji o aktualnych ofertach promocyjnych), co często stanowi impuls do zakupów – do zakupu produktu z promocji pod wpływem informacji z aplikacji przyznało się prawie 60 proc. użytkowników aplikacji. To bardzo dużo. Około połowa uczestników korzysta z aplikacji programu najczęściej podczas zakupów. Prawie 30 proc. co jakiś czas sprawdza dostępne oferty niezależnie od planowanych zakupów. Aplikacje uznawane są przez użytkowników jako przydatne, ale nie angażują emocjonalnie.
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
RYNEK PRODUCENTÓW, DOSTAWCÓW ŻYWNOŚCI I WYPOSAŻENIA RAPORT
Badanie CATI – zrealizowane na reprezentatywnej próbie pod względem płci, wieku, wykształcenia, wielkości miejscowości zamieszkania oraz województwa. Badanie
Pandemia a stosunek Polaków do programów Ten rok jest wyjątkowy, jeżeli chodzi o zachowania konsumenckie. Odsetek osób korzystających z programów jest na podobnym, stabilnym poziomie, odsetek osób korzystających z mobilnych aplikacji programów w zasadzie się nie zmienił w porównaniu z ubiegłym rokiem. Polacy na pewno szukają oszczędności – to wynika również z naszych innych badań, są bardziej skłonni
korzystać z promocji. Programy lojalnościowe, a w szczególności aplikacje mobilne, im to ułatwiają, bez konieczności dużego zaangażowania i to klientom bardzo odpowiada. Informacja o badaniu Badanie zostało zrealizowane w lipcu i sierpniu 2020 r. przez ARC Rynek i Opinia metodą CATI (N=802), CAWI (N=1454) oraz TDI (pogłębione wywiady telefoniczne, N=10).
CAWI – zrealizowane wśród uczestników programów lojalnościowych (struktura próby zgodna ze strukturą uczestników programów ustaloną w pierwszym etapie badania).
O AUTORZE Posiada 14 lat doświadczenia w badaniach marketingowych. Zarządza projektami z różnych obszarów, m. in.: badań znajomości, wizerunku, pozycjonowania marki, badań zachowań konsumenckich, satysfakcji klientów. Współpracuje z klientami z wielu branż, zarówno polskimi jak i zagranicznymi. Od kilku lat prowadzi m.in. dwa duże badania syndykatowe: Sponsoring Monitor oraz Monitor Programów Lojalnościowych. Absolwentka Instytutu Socjologii UW (studia magisterskie) i Wydziału Matematyki, Mechaniki i Informatyki UW (licencjat).
R E K L A M A
Wydanie specjalne | NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE
71
RAPORT RYNEK PRODUCENTÓW, DOSTAWCÓW ŻYWNOŚCI I WYPOSAŻENIA
39 MLD ZŁ NA NAPOJE ALKOHOLOWE W 2020 Stanowiły prawie 28 proc. wydatków na cały koszyk artykułów spożywczych w ubiegłym roku. W porównaniu do roku 2019 wartość rynku alkoholowego, w skład którego wchodzą napoje niskoalkoholowe, alkohole mocne oraz wina i likiery, wzrosła 7 proc. rok do roku przy jednoczesnym delikatnym, bo jednoprocentowym spadku wolumenu sprzedaży. ANNA ANASIK, SENIOR CLIENT CONSULTANT Nielsen IQ
Napoje niskoalkoholowe
Alkohole mocne
Największą kategorią w koszyku alkoholowym jest piwo, które odpowiada za 45 proc. wielkości sprzedaży alkoholu w Polsce. W 2020 roku piwo odnotowało 3 proc. wzrost wartości w porównaniu do roku poprzedniego. W dalszym ciągu obserwujemy dynamiczny rozwój segmentu piw bezalkoholowych, których wartość wzrosła 23 proc. rok do roku. W 2020 roku wartość rynku piw bez procentów przekroczyła już 1 miliard zł. Zarówno cydr jak i gotowe drinki, należące do grupy napojów niskoalkoholowych, odnotowały spadek wartości sprzedaży w ubiegłym roku. Dla cydru nie jest to nowa sytuacja, sprzedaż tej kategorii maleje od kilku lat, jednak gotowe drinki po bardzo udanym 2019 roku odnotowały prawie 10 proc. spadek wartości w 2020.
Alkohole mocne, które odpowiadają za 44 proc. wydatków na koszyk alkoholowy w Polsce, mają za sobą udany rok 2020. Wódka, druga po piwie kategoria alkoholowa w Polsce pod względem wartości odnotowała 8 proc. wzrost sprzedaży przy stabilnym wolumenie. Whisky, trzecia co do wielkości sprzedaży kategoria alkoholowa, kolejny rok z rzędu odnotowała dwucyfrowy wzrost (+20 proc.), do którego przyczyniły się produkty z wszystkich segmentów cenowych. Jednak to najmniejsze kategorie z grupy alkoholi mocnych rozwijają się najdynamiczniej w 2020 roku. Rum jest obecnie najszybciej rosnącą kategorią na rynku alkoholowym w Polsce. W 2020 roku jego wartość wzrosła 37 proc. rok do roku. Niewiele wolniej rozwijał się gin (+31 proc.),
72
którego wzrostem sterują obecnie warianty tradycyjne. Wzrost smakowego ginu, który dynamicznie rozwijał się w 2019 roku wyhamował w roku ubiegłym. Także najmniejsza z kategorii alkoholowych, tequila kolejny rok z rzędu odnotowała dwucyfrowy wzrost wartości sprzedaży (+26 proc.).
Wino i likiery Wina i likiery stanowią 10 proc. wartości całego koszyka alkoholowego i w 2020 roku segment ten odnotował prawie 11 proc. wzrost wartości sprzedaży. Najdynamiczniejszą kategorią tego segmentu rynku są wina musujące, których wartość sprzedaży wzrosła 17 proc. rok do roku. Polscy kupujący wydali prawie 569 mln zł na tak zwane bąbelki, z czego 40 proc. stanowiły wydatki na prosecco. To
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
właśnie włoskie prosecco jest obecnie najszybciej rosnącym typem win musujących (+28 proc.), tuż za nim jest francuski szampan (+27 proc.) oraz włoskie, słodkie asti (+23 proc.). W 2020 roku obserwowaliśmy także dwucyfrowy wzrost wartości sprzedaży wermutów (+13 proc.), win aromatyzowanych i owocowych (+11 proc.) oraz największej kategorii wśród win i likierów: win stołowych, których wartość sprzedaży przekroczyła 2,3 mld PLN co stanowi 10 proc. wzrost w porównaniu do roku 2019. Źródło: Panel Handlu Detalicznego, Cała Polska z Dyskontami (Food), sprzedaż wartościowa, udział w sprzedaży wartościowej w okresach skumulowanych I 2019 – XII 2019 oraz I 2010 – XII 2020, kategoria: napoje alkoholowe.
RYNEK PRODUCENTÓW, DOSTAWCÓW ŻYWNOŚCI I WYPOSAŻENIA RAPORT
K o szy k al k o h o l i Pijemy mniej, ale więcej płacimy K o sz y k a l k o h o l i , 20 20
K o sz y k a l k o h o l i , 2 0 2 0 v s 2 0 19
sp rze d a ż w m ld złotyc h , c a ła P olsk a
zm ia n a sp rze d a ży w a rtośc iow ej i w olu m e n ow ej, c a ła P olsk a
37%
44% W ódka, whisky, brandy, koniak, rum, gin
31%
39
30%
4 6% m l d P LN
11% 8%
7%
W in o i lik ery
8% 0%
Alk oh ole m ocn e
-1% Alkohole
15% 6%
3%
10 % W ino i likiery Nap oje n iskoalk oh olow e
26%
20%
Piwo, cydry, gotowe drinki
1%
-2% Piwo
2% -1%
W ódka
W ino
W hisky Brandy i koniak Likiery
Rum
Alcoholic beverages: beer, vodka, wine, whisky, brandy & cognac, liqueurs, rum, gin, mix alcoholic drinks, cider
G in
2
© 2021 Nielsen Consumer LLC. All Rights Reserved.
2
R E K L A M A
Wydanie specjalne | NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE
73
RAPORT RYNEK PRODUCENTÓW, DOSTAWCÓW ŻYWNOŚCI I WYPOSAŻENIA
ROŚNIE POPULARNOŚĆ PIW O% Cały segment bezalkoholowy rośnie rok do roku 20,5 proc. wolumenowo i 24,7 proc. wartościowo (w okresie styczeń-wrzesień 2020 vs. styczeń-wrzesień 2019; Nielsen). Rok wcześniej analogiczne wartości wynosiły 60,8 proc. wolumenowo i 63,0 proc. wartościowo (Nielsen). Wartościowy udział piw bezalkoholowych w całej kategorii piwa to już 5,9 proc. – komentuje Iwona Jacaszek-Pruś, dyrektor ds. korporacyjnych w Kompanii Piwowarskiej. RAPORT KOMPANI PIWOWARSKIEJ O PIWACH BEZALKOHOLOWYCH 2020
Popularność piwa bezalkoholowego na świecie i w Polsce Piwa bezalkoholowe stają się popularne w wielu krajach, szczególnie w zachodniej części Europy i Stanach Zjednoczonych. Analitycy z agencji Mintel, w raporcie „The Future of Beer”, opisując zachowania konsumentów w różnych krajach, piszą o piwach bezalkoholowych jako produkcie wpisującym się w trend większej dbałości o siebie i o własne zdrowie. Popularyzujące się postawy z tego obszaru wpływają na wybory konsumenckie – zarówno żywieniowe, dotyczące ogólnie rzecz biorąc stylu życia, jak i konsumpcji alkoholu. Dane na ten temat są jeszcze rozproszone,
74
ale układa się z nich dość spójny obraz – zarówno co do popularności piw bezalkoholowych, jak i motywów sięgania po nie. I tak: W Wielkiej Brytanii 40 proc. młodych mężczyzn (w wieku 18-24 lat) sięga po piwo o obniżonej zawartości alkoholu. W Hiszpanii 44 proc.piwoszy zgadza się ze stwierdzeniem, że niskoalkoholowe piwo jest zdrowsze niż piwo klasyczne. We Francji 54 proc. piwoszy myśli o piwie przez pryzmat kalorii i zastanawia się, czy piwo niskoalkoholowe ma ich mniej niż piwo klasyczne. To, że troska o zdrowie może być jednym z istotnych motywów sięgania po piwa bezalkoholowe, potwierdzają wyniki badania zrealizowanego w Wielkiej Brytanii
przez agencję Mintel w 2019 r. Wynika z niego, że względy zdrowotne są kluczowym powodem, dla którego dorośli piją mniej alkoholu. Drugim powodem jest dbanie o odpowiednią wagę ciała, a trzecim –oszczędność. Co ciekawe (i co widać na poniższym wykresie), powody te nabierają znaczenia wraz z wiekiem – tj. w starszych grupach wiekowych takie motywy są bardziej powszechne. Młodzi wydają się sięgać po „zerówki” po prostu na zasadzie eksperymentowania i rozszerzania repertuaru napojów, które się pije. Podobny trend obserwujemy również w Polsce – młodzi konsumenci są po prostu bardzo otwarci i sięgają po najróżniejsze produkty (prawidłowość ta widoczna
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
jest w wielu kategoriach FMCG). Starsi konsumenci mniej chętnie zmieniają swoje nawyki, a jeśli już – to z jakiegoś wyraźnego powodu. Dobrym rozwiązaniem dla branży jest – przy obecnych trendach konsumenckich – odwoływanie się do argumentów z obszaru „better for you”. Poza Polską, jak wynika z raportu agencji Mintel („More drinks can gain from alcohol reduction trend”, 2020), rośnie popularność piw bezalkoholowych w lokalach gastronomicznych. Prym w tym zakresie wiedzie Hiszpania, gdzie już w 2018 roku 18 proc. bywalców barów, pubów i restauracji wybierało piwa bezalkoholowe (vs. 5 proc. w Polsce). Nieco wyższy odsetek odnotowano dla Niemiec
RYNEK PRODUCENTÓW, DOSTAWCÓW ŻYWNOŚCI I WYPOSAŻENIA RAPORT
(7 proc.), a niższy dla Włoch i Francji (odpowiednio 4 proc. i 2 proc.). Jest to jedna z najszybciej rosnących kategorii. Rok do roku wzrost piw 0.0 proc. utrzymuje się od kilku lat na naprawdę imponującym poziomie. Cały segment bezalkoholowy rósł w 2019 roku (YTD wrzesień 2019 vs. YTD wrzesień 2018) o blisko 60,8 proc.; w analogicznym okresie w roku 2020 – ze względu na COVID – wzrost był mniejszy, ale nadal dwucyfrowy – 20,5 proc. W tym roku bardzo szybko rosły piwa smakowe oraz piwne specjalności 0 proc. Te ostatnie są na razie niewielkie pod względem wolumenu sprzedaży, ale widać, że półka ta szybko się rozbudowuje. W ramach segmentu NAB (ang. non-alcoholic beverages) można wyróżnić trzy sektory: bezalkoholowe piwa typu jasne pełne, bezalkoholowe piwa smakowe oraz bezalkoholowe piwne
specjalności, np. piwa pszeniczne 0 proc., piwa typu IPA 0 proc. itd. Ostatni z sektorów jest na razie najmniejszy, ale szybko rośnie, a na rynku pojawia się coraz więcej produktów (od różnych producentów), przez co oferta dla konsumenta istotnie się poszerza. Największą częścią bezalkoholowego tortu są jednak piwa smakowe, które z powodzeniem wchodzą w sytuacje kojarzone dotąd z napojami bezalkoholowymi, przede wszystkim gazowanymi. Po piwo bezalkoholowe sięga już blisko 60 proc. dorosłych Polaków, którzy mogą legalnie pić alkohol. Poziom penetracji jest przy tym podobny dla piw bezalkoholowych typu jasne pełne, jak i dla bezalkoholowych piw smakowych. Widać też, że stopniowo zmienia się aktywność konsumentów w tej katagorii. Rośnie częstotliwość spożycia (w 2018 roku 20 proc. badanych deklarowało sięganie po piwo 0
proc. raz w tygodniu lub częściej; w 2019 było to już 25 proc.); mówiąc o spożywaniu ich przynajmniej raz w miesiącu, mamy do czynienia ze skokiem z 38 proc. na 46 proc. Równocześnie spada odsetek osób, które nigdy nie piły piwa bezalkoholowego (z 33 proc. do 24 proc.). Gros tych wydatków odnotowano w miesiącach letnich, bo – jak wynika z danych wewnętrznych KP – na okres marzec-sierpień przypada ok. 65 proc. sprzedaży piw bezalkoholowych. Mimo że mały w skali całego rynku piwnego, to jednak segment piw bezalkoholowych jest atrakcyjnym kawałkiem „tortu”. W ciągu dziewięciu miesięcy, w okresie od stycznia do września 2020 roku, Polacy wydali na piwo bezalkoholowe 823 mln zł (Nielsen).
Konsumenci Po piwa bezalkoholowe, podobnie jak po piwa smakowe, sięgają
UDZIAŁ PIWA BEZALKOHOLOWEGO W LOKALACH GASTRONOMICZNYCH (2018) Udział piwa bezalkoholowego w lokalach gastronomicznych (2018)
Hiszpania
18%
bezalkoholowego (wolumenowo) Postrzeganie w całym rynku zrealizoZ badania ilościowego, wanegopiwnym w czerwcu 2020 (IQS)
Niemcy Polska Włochy Francja
4%
5%
7% 0%
2%
Mintel, 2020
głównie osoby młode. Dzieląc konsumentów na dwie kategorie wiekowe – do 35 roku życia i powyżej, można zobaczyć, że dla piwa alkoholowego odsetek młodszych użytkowników to 41 proc., a dla piwa bezalkoholowego – aż 52 proc. Szczególnie duża różnica jest widoczna w grupie wiekowej 45-65 lat – piwo alkoholowe wybiera tu aż 36 proc. użytkowników, a piwo bezalkoholowe – tylko 28 proc. Interesujące są też proporcje płci. O ile wśród użytkowników klasycznego piwa alkoholowego mamy 65 proc. mężczyzn i 35 proc. kobiet, o tyle wśród pijących piwo bezalkoholowe jest już 60 proc. mężczyzn i 40 proc. kobiet. Wynika to z tego, że po smakowe piwa bezalkoholowe sięga tyle samo kobiet, co mężczyzn. Piwa bezalkoholowe typu jasne pełne pozostają obszarem zmaskulinizowanym – 74 proc. mężczyzn vs 26 proc. kobiet. Piwa bezalkoholowe cieszą się szczególną popularnością w grupach z wykształceniem średnim i wyższym, choć widać, że kategoria ta jest dość popularna również Udział piwa u osób z niższym wykształceniem.
Mintel, 2020
wynika, że piwo bezalkoholowe zachowuje wiele skojarzeń zarezerwowanych dla piwa alkoholowego – na czele z tym, że można się przy nim dobrze bawić. Ta bliskość skojarzeń jest jednocześnie źródłem barier dla piwa bezalkoholowego – mimo braku zawartości alkoholu, ponad połowa badanych nie czułaby się komfortowo, gdyby kierowca taksówki pił piwo bezalkoholowe; blisko połowa nie napiłaby się go w czasie pracy. Jeśli chodzi o pomysł, by piwa bezalkoholowe dawać jako prezent, to nawet samo piwo alkoholowe nie jest postrzegane jako szczególnie dobry prezent (sporadycznie pojawia się pomysł „kraty browara” za przysługę). Piwa bezalkoholowe są za mało prezentowe, mogą być ewentualnie Nielsen
Wydanie specjalne | NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE
75
RAPORT RYNEK PRODUCENTÓW, DOSTAWCÓW ŻYWNOŚCI I WYPOSAŻENIA
Udział piwa bezalkoholowego (wolumenowo) w całym rynku piwnym
Nielsen
5%
aktywność fizyczna. Adekwatność piw bezalkoholowych dla różnych sytuacji jest wyższa wśród kobiet. Częściej niż mężczyźni są skłonne sięgać po piwo w czasie grillowania, podczas relaksu na plaży, ale też na imprezie, po pracy czy na spotkaniu rodzinnym. Mężczyźni częściej niż kobiety sięgnęliby po „zerówki” w czasie aktywnego wypoczynku, w czasie podróży, przy okazji aktywności fizycznej i w czasie pracy.
UDZIAŁ PIWA BEZALKOHOLOWEGO (WOLUMENOWO) W CAŁYM RYNKU PIWNYM styczeń-wrzesień 2019
styczeń-wrzesień 2020
4,1%
4,9%
Nielsen
UDZIAŁ RÓŻNYCH TYPÓW PIW BEZALKOHOLOWYCH W CAŁYM SEGMENCIE 0% Udział różnych typów piw bezalkoholowych w całym segmencie 0%
YTD wrzesień 2019
YTD wrzesień 2020
smakowe jasne pełne specjalności
62%
36%
64%
34% 2%
Nielsen
traktowane jako wkład w imprezę – przyniesienie czegoś dla innych. W omawianym tu zakresie różnice między kobietami i mężczyznami są niewielkie. Kobiety są nieco częściej przekonane, że z piwem bez zawartości alkoholu można się dobrze bawić oraz że nie ujmuje nic z męskości.
76
3%
Nielsen
Jednocześnie jednak kobiety mówią, że piwo, nawet bezalkoholowe, to nadal piwo i bardziej niż mężczyznom by im przeszkadzało, gdyby kierowca taksówki pił piwo 0,0 proc. w czasie jazdy. Z kolei mężczyźni częściej napiliby się „zerówki” w obecności dziecka lub w czasie pracy.
Pasuje do wielu sytuacji Przede wszystkim są to okazje na świeżym powietrzu: grill, piknik, plaża. Bardzo wysoko w wynikach są też typowe sytuacje piwne – np. impreza, spokojny relaks czy po pracy. Piwo bezalkoholowe jest relatywnie słabo dopasowane do sytuacji typu praca czy
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
Źródła danych w raporcie: Nielsen, Panel handlu detalicznego,kategoria „piw bezalkoholowe” (wg definicji Kompanii Piwowarskiej), dane dla Total Polska. Mintel, 2019: The Future of Beer: 2020. Mintel, 2020: More drinks can gain from alcohol reduction trend. IQS, czerwiec 2020. Badanie ilościowena zlecenie Kompanii Piwowarskiej. Próba: ogólnopolska próba reprezentatywna, n=1200. Ipsos, czerwiec 2018. Badanie jakościowe na zlecenie Kompanii Piwowarskiej. Próba: osoby sięgające po piwa bezalkoholowe, kobiety i mężczyźni. Ipsos, czerwiec 2020. Badanie jakościowe na zlecenie Kompanii Piwowarskiej. Próba: osoby sięgające po piwa bezalkoholowe, kobiety i mężczyźni. Kantar, 2020. Tracking KP.Badanie ciągłe realizowane na zlecenie Kompanii Piwowarskiej. Próba reprezentatywna dla piwoszy, n=1000 miesięcznie.
RYNEK PRODUCENTÓW, DOSTAWCÓW ŻYWNOŚCI I WYPOSAŻENIA RAPORT
WOLUMEN SPRZEDAŻY W 1000 HL wolumen sprzedaży w 1000 HL
YTD wrzesień 2019* YTD wrzesień 2020*
YTD wrzesień 2019*
Piwo bezalkoholowe (total) Udział różnych typó Piwo bezalkoholowe smakowe piw bezalkoholowyc Piwo bezalkoholowe typu jasne pełne w całym segmencie Piwo bezalkoholowe – specjalności
dynamika
YTD wrzesień 2020* dynamika
YTD wrzesień 2019
1196
1200 1196
1200
1100
1100 1000
wolumen sprzedaży
Piwo bezalkoholowe (total) w 1000 HL Piwo bezalkoholowe smakowe Piwo bezalkoholowe typu jasne pełne Piwo bezalkoholowe – specjalności
993
1000
993
900
900
800
800
700
700 600
611
600
611
400
354
402
402
354
13,5
13,5%
300
300
20,5%
20,5%
400
25,2%
Nielsen
25,2%
500
500
YTD wrzesień 2020
765
765
200
200
6,5% 100
100
27
0
29
27
29
0 Nielsen
Nielsen
*YTD miesiąc rok - oznacza okres od początku roku do końca podanego danego rokuod początku roku do *YTD miesiącmiesiąca rok - oznacza okres *YTD miesiąc rok - oznacza okres od początku rokupodanego do końca miesiąca danego roku końca podanego miesiąca danego roku
Penetracja piw Penetracja piw PENETRACJA PIW BEZALKOHOLOWYCH bezalkoholowych
bezalkoholowych
60%
60%
50%
50% 47%
40%
40%
30%
30%
20%
20%
10%
10%
0
0
Piwo bezalkoholowe (total) Piwo bezalkoholowe (total) Piwo bezalkoholowe smakowePiwo bezalkoholowe smakowe Piwo bezalkoholowe typu jasne Piwo pełne bezalkoholowe typu jasne pełne
57%
57% 49%
47% 40%
39%
sezon 2018
Nielsen
40%
sezon 2018
47%
49%
47%
39%
sezon 2019
sezon 2019 Tracking KP, Kantar Polska
Tracking KP, Kantar Polska
Tracking KP, Kantar Polska Wydanie specjalne | NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE
77
RAPORT RYNEK PRODUCENTÓW, DOSTAWCÓW ŻYWNOŚCI I WYPOSAŻENIA
KOSZYK SŁODYCZY W DOBIE PANDEMII Branża słodyczowa zamknęła rok 2020 wynikiem 13,1 mld zł – co stanowiło 9,2 proc. znaczenia wartościowego w całym koszyku spożywczym. Jednak branża ta w obliczu pandemii nie zachwyciła kierunkiem rozwoju sprzedaży. Wiele obostrzeń nakładanych przez rząd w 2020 roku zahamowało rozwój tej kategorii – słodycze rozwijały się zdecydowanie wolniej niż cała branża spożywcza. MAGDALENA MUCHA, SENIOR CLIENT RESPONSE ASSOCIATE Nielsen IQ
J
eszcze rok temu cały koszyk rozwijał się w tempie +5,1 proc. w ujęciu wartościowym, a w tym roku trend ten zmienił swój kierunek (-0,5 proc.). Kupowaliśmy także zdecydowanie mniej opakowań (-3,9 proc.), za to niewielki wzrost koszyk zanotował w ujęciu wolumenowym (+1,5 proc.) – co wynika z większego zainteresowania Polaków większymi gramaturami opakowań. Wśród słodyczy znajdują się kategorie o zróżnicowanej sezonowości sprzedaży. Część kategorii jest mocno uzależniona od pogody (jak chociażby produkty czekoladowe spożywane mniej chętnie przy wysokich temperaturach) czy przypadających w kalendarzu świąt Bożego Narodzenia oraz Wielkanocy, a ich sprzedaż wyraźnie rośnie w tych
78
okresach. Głównie są to praliny, tabliczki czekoladowe, ale przede wszystkim figurki i zestawy czekoladowe. W 2020 roku połowa sprzedaży tej ostatniej kategorii miała miejsce w trzech miesiącach: kwietniu, listopadzie i grudniu (łącznie prawie 260 mln zł). Są też takie kategorie, których sprzedaż jest ustabilizowana w ciągu całego roku – przykładem jest chociażby kategoria chałwy i sezamek. Koszyk słodyczowy jest bardzo różnorodny – składa się aż z dwunastu indywidualnych kategorii. Znajdziemy tutaj zarówno produkty impulsowe, przeznaczone do konsumpcji natychmiastowej, jak i produkty prezentowe – które chętnie kupujemy jako podarunek dla bliskich czy znajomych, z okazji imienin, urodzin, z okazji Dnia Kobiet czy Dnia Dziecka
bądź też jako słodki upominek z okazji świąt. Niezmiennie największą kategorią w słodkim koszyku są słodkie wypieki (czyli kruche ciastka oraz wafle familijne) – Polacy wydali na nie prawie 2,5 mld PLN. Podium koszyka słodyczowego zamykają tabliczki czekoladowe (prawie 2,2 mld PLN) oraz praliny (prawie 2,1 mld PLN). Co więcej – wszystkie te trzy kategorie zamykają stawkę top 20 kategorii spożywczych, plasując się między kategorią lodów a napojami energetycznymi i izotonicznymi. Łącznie na te trzy kategorie Polacy przeznaczyli w 2020 roku nieco ponad połowę całego budżetu na słodycze – jeśli decydowaliśmy się na słodki „zastrzyk” energii, to decydowaliśmy się na kruche ciastko, kostkę tabliczki
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
czekoladowej lub pralinę czekoladową. Na drugim biegunie w koszyku słodyczy mamy kategorię chałwy i sezamek – która mimo, że jest aż 16-krotnie mniejsza od słodkich wypieków, to postrzegana jest jako zdrowa alternatywa dla mniej zdrowych, czekoladowych przekąsek. Do tego – chałwa i sezamki tuż obok kategorii drażetek rosną najdynamiczniej z całego koszyka (chałwa i sezamki: +7,3 proc.; drażetki: +14,5 proc.): Na sprzedaży, zarówno wartościowej, wolumenowej, jak i sprzedaży w sztukach najwięcej straciły kategorie impulsowe – największe, dwucyfrowe spadki odnotowały batony muesli oraz gumy do żucia (kolejno – 24,5 proc. oraz – 18,3 proc. – zmiana sprzedaży wartościowej r/r). Mniejsza częstotliwość wizyt
RYNEK PRODUCENTÓW, DOSTAWCÓW ŻYWNOŚCI I WYPOSAŻENIA RAPORT
w sklepach, ograniczenia nakładane na wyjścia z domu, limity osób w sklepach przełożyły się na mniejszą liczbę okazji zakupowych. Największa sprzedaż wartościowa słodyczy odbywa się w dużym formacie – średnio każde 2 z 3 złotych przeznaczonych na słodkość Polacy wydali w dużym
formacie (hipermarkety, supermarkety oraz dyskonty). Ale, co ważne – jedynym kanałem, który zanotował wzrost sprzedaży były dyskonty (+9,3 proc.), a przełożyło się to na wzrost znaczenia tego kanału o 3,6pp. Drugim kanałem o największej sprzedaży są supermarkety (17,3 proc.), a trzecim – średnie sklepy spożywcze (14,8
proc.), przy czym oba i tak zanotowały spadki sprzedaży (kolejno – 3,1 proc. oraz – 5,1 proc.)
w koszyku Słodyczy złożonym z następujących kategorii: drażetki, ciasta gotowe do jedzenia, cukierki i lizaki, tabliczki czekolado-
Źródło: NielsenIQ, Panel Handlu Detalicznego, Cała Polska z Dyskontami (Food), Sprzedaż wartościowa, wolumenowa i w sztukach oraz udziały wartościowe w okresach I-XII 2020 oraz I-XII 2019
we, batony, chałwa i sezamki, batony muesli, figurki i zestawy czekoladowe, praliny, słodkie ciastka i wafle familijne, wafle impulsowe oraz gumy do żucia
K o szy k sł o d y czy Ud zi ał sp r ze d aży w ar t o ści o w e j w k o szy k u sł o d y czy cała Polska, 2020
Sw e e t b i scu i t s
19%
Ch o co l at e t ab l e t s
17%
Pr al i n e s
16%
Can d i e s & l o l l i p o p s
12%
Co u n t l i n e s
10%
W af e r s
7%
Cak e s r e ad y t o e at
5%
Ch e w i n g g u m
5%
N o v e l t i e s & ch o co l at e se t s
4%
Bi t e si ze s M u e sl i b ar s H al v a an d se sam e
3% 1% 1% 3
© 2021 Nielsen Consumer LLC. All Rights Reserved.
K o szy k sł o d y czy
K o szy k sł o d y czy
Zm i an a sp r ze d aży w ar t o ści o w e j
Lo k al i zacj a sp r ze d aży w ar t o ści o w e j
cała Polska, 2020 vs 2019
2020
0%
CO N FECTI O N A RY
0%
CO N FECTI O N A RY
Pr al i n e s
5%
Ch o co l at e t ab l e t s
food stores -3% Can d i e s & l o l lLarge/medium/small ip op s
2%
Pr al i n e s
6%
Co u n t l i n e s
Cak e s r e ad y tSupermarkets o e at
-5%
W af e r s
-18%
N o v e l t i e s & ch o co l at e se t s
-10% -5%
Bi t e si ze s
-5% 14%
Bi t e si ze s
M u e sl i b ar s -25% H al v a an d se sam e
M u e sl i b ar s -25% H al v a an d se sam e
-5%
-18% Ch e w i n g g u m Hypermarkets N o v e l t i e s & ch o co l at e se t s
-10%
Cak e s r e ad y t o e at
6%
Co u n t l i n e s Discounters W af e r s
-3%
Can d i e s & l o l l i p o p s
5% 31% 2%
Ch o co l at e t aother* b l et s
2%
Sw e e t b i scu i t s
Ch e w i n g g u m
2%3%
Sw e e t b i scu i t s
7%
40%
17%
7%
*O ther – Sweet/alcohols stores, kiosks, petrol stations
© 2021 Nielsen Consumer LLC. All Rights Reserved.
14%
8%
4
© 2021 Nielsen Consumer LLC. All Rights Reserved.
4
Wydanie specjalne | NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE
79
EKOLOGIA WAŻNA PRZY WYBORZE OPAKOWAŃ Najnowsze badanie DS Smith i Ipsos MORI pokazuje, że choć pandemia koronawirusa doprowadziła do wykształcenia się nowych nawyków zakupowych, to polscy konsumenci nadal priorytetowo traktują kwestię zrównoważonych opakowań.
8
5 proc. z nich twierdzi, że chce kupować produkty, które wykorzystują minimum materiałów opakowaniowych. Ponad jedna czwarta (27 proc.) przyznaje, że przestała kupować poszczególne marki, ponieważ ich opakowania nie były zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju (nie były ekologiczne). Wyniki najnowszego badania Ipsos MORI przeprowadzonego na zlecenie producenta opakowań, firmy DS Smith, pokazują, że kupujący nadal traktują priorytetowo kwestię zrównoważonych
opakowań. To oznacza, że mimo pandemii koronawirusa marki i detaliści nie mogą odkładać na bok wysiłków na rzecz ochrony środowiska. Badanie przeprowadzone przez DS Smith i Ipsos MORI, światowego lidera w dziedzinie badań rynkowych, pokazuje, że pomimo światowego kryzysu wywołanego pandemią koronawirusa, Polacy nadal zwracają uwagę na kwestie ekologii i ochrony środowiska. 85 proc. respondentów chce kupować produkty, które wykorzystują jak najmniej materiałów opakowaniowych, a 27
Zrównoważone opakowania wciąż mają znaczenie...
proc. przyznaje, że całkowicie zaprzestało kupowania poszczególnych marek, ponieważ ich opakowania nie były ekologiczne. To oznacza, że choć nawyki zakupowe polskich konsumentów uległy zmianie, zrównoważony rozwój nadal ma dla nich kluczowe znaczenie. Pandemia sprawiła, że 67 proc. ankietowanych stara się spędzać jak najmniej czasu w sklepach i dlatego zwraca się w stronę Internetu jako miejsca, gdzie chętnie robi zakupy. Należy zatem zauważyć, że ponad jedna trzecia (34 proc.) osób
kupujących online twierdzi, że otrzymała zamówione produkty zapakowane w sposób niezgodny z zasadami zrównoważonego rozwoju (nieekologiczny). Z kolei 23 proc. zaprzestało zakupów u niektórych sprzedawców internetowych, ponieważ przesłane przez nich opakowania nie spełniały tych zasad. Higiena to kolejna obawa konsumentów – 58 proc. respondentów twierdzi, że dokładnie myje ręce po dotknięciu zapakowanych produktów kupionych online. 30 proc. szybciej wyrzuca opakowania i podkreśla przy tym,
...a chęć do działania jest widoczna
Globalnie...
Na naszych europejskich rynkach...
respondentów zgadza się, że „w długoterminowej perspektywie zmiany klimatyczne są równie poważnym problemem jak COVID-19”.
osób uczestniczących w badaniu przyznaje, że „chce kupować produkty, do których zapakowania użyto jak najmniejszej ilości opakowań”.
71%
32%
twierdzi, że „poradzenie sobie z ilością odpadów, które wytwarzamy” jest wśród trzech najważniejszych kwestii związanych z ochroną środowiska.
80
85%
59%
respondentów przed pandemią / 64% po wybuchu pandemii przyznaje, że „byliby skłonni zmienić miejsce, w którym robią zakupy, gdyby oznaczało to, że będą używać mniejszej ilości opakowań”.
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
RYNEK PRODUCENTÓW, DOSTAWCÓW ŻYWNOŚCI I WYPOSAŻENIA RAPORT
jak istotne jest dla nich uzyskanie widocznych, prostych informacji o sposobie utylizacji. Obecnie 55 proc. kupujących zwraca uwagę na to, żeby unikać produktów, które mogły być wcześniej dotykane. W związku z tym niektórzy wybierają produkty z tyłu półki, których dotknięcie przez innych jest mniej prawdopodobne. 43 proc. myje lub dezynfekuje również wszystkie niezapakowane przedmioty, takie jak owoce i warzywa, a 11 proc. unika zakupu towarów luzem. W odpowiedzi na to DS Smith opracował szereg nowych, innowacyjnych projektów opakowań, takich jak
koszyczki z tektury falistej na owoce i warzywa, eko-pudełka na jajka oraz uchwyty na butelki i produkty mleczne. DS Smith spodziewa się, że w nadchodzących miesiącach wzrośnie zapotrzebowanie na nowe, zrównoważone rozwiązania w zakresie opakowań. Firma nadal ma zamiar stosować swoje, opracowane we współpracy z fundacją Ellen MacArthur, Zasady projektowania dla obiegu zamkniętego (Circular Design Principles) podczas przygotowywania ekologicznych opakowań, tak aby sprostać nowym wyzwaniom rynkowym.
Zasady te odzwierciedlają cel DS Smith, jakim jest powtórne wykorzystanie opakowań i ich recykling. Według firmy są to dwa sposoby przyczyniające się do rozwoju gospodarki o obiegu zamkniętym, który to cel został wskazany w niedawno opublikowanej strategii zrównoważonego rozwoju firmy „Na teraz. I na przyszłość”. Główne obszary jej działalności to oferowanie opakowań całkowicie nadających się do ponownego wykorzystania lub recyklingu oraz zastępowanie problematycznych tworzyw sztucznych bardziej ekologicznymi alternatywami.
O BADANIU: Badanie konsumenckie przeprowadzone przez DS Smith oraz wiodącą firmę badawczą Ipsos MORI. W dniach 24 września-19 października 2020 r. Ipsos MORI przeprowadził wywiady internetowe z 8,500 dorosłymi w wieku 1865 lat w Wielkiej Brytanii, Francji, Polsce, Niemczech, Włoszech, Hiszpanii, Belgii, Danii, Finlandii, Holandii i Szwecji oraz 500 dorosłymi w wieku 18-55 lat w Portugalii. W Polsce badanie przeprowadzono na próbie 1 tys. osób. Dane zostały przeanalizowane pod względem wieku, płci, regionu i statusu zawodowego.
MARTA JĘDRZEJCZAK, MARKETING MANAGER DS SMITH POLSKA
O
statnie badanie DS Smith i Ipsos Mori pokazało, że chociaż pandemia koronawirusa doprowadziła do wykształcenia się nowych nawyków zakupowych, to polscy konsumenci nadal priorytetowo traktują kwestię zrównoważonych opakowań. 85 proc. respondentów chce kupować produkty, do których zapakowania wykorzystano jak najmniej materiałów, a 27 proc. przyznaje, że całkowicie zaprzestało kupowania poszczególnych marek, ponieważ ich opakowania nie były ekologiczne. Dlatego w DS Smith chcemy mieć pewność, że nasze projekty będą dobre dla gospodarki o obiegu zamkniętym. Z tego względu proponujemy alternatywne rozwiązanie dla toreb papierowych. Są one często wykorzystywane w dostawach posiłków do domów, jednak nie zabezpieczają ich właściwie w transporcie. Dodatkowo należy zwrócić uwagę, iż torby papierowe są w znacznym stopniu produkowane z surowców pierwotnych. Oznacza to, iż dla produkcji 1 tony takich opakowań wykorzystuje się średnio około 19 drzew. Dla porównania tektura falista jest produkowana w 88 proc.
z surowców makulaturowych. Oznacza to, że przy produkcji 1 tony tektury można uchronić przed wycinką 17 drzew. Ponadto opakowania tekturowe pozwalają na składowanie gotowych zestawów oraz zapewniają pozytywne doświadczenie klienta. Przykładowe propozycje opakowań dedykowanych branży HoReCa: składowane na płasko, szybkie do złożenia opakowanie idealnie mieści się do torby kuriera. Dodatkowo daje możliwość piętrowania gotowych paczek. Może być również wysłane tradycyjnym kurierem. Boczne uchwyty zapewniają wygodę noszenia zarówno dla kuriera, jak i dla odbiorcy. Inna propozycją jest opakowanie typu torba – pozwoli zadbać o wyjątkowe wrażenia klienta, zaskoczy nietypowym kształtem i wygodnymi uszami. Jest przy tym łatwe do złożenia. Rozmiarem jest dopasowane do torby termicznej. DS Smith oferuje również rozwiązania z tektury zapewniające izolację termiczną, np. opakowanie z podwójnymi ścianami.” Rozwiązania te mogą być przechowywane na płasko w magazynie, są szybkie do złożenia, pasują do różnych sposobów pakowania (np. do plecaka kuriera),
mają opcję piętrowania gotowych zamówień i sprawdzają się w końcowym etapie procesu – czyli przy dostawie do odbiorcy. Są przyjazne środowisku, co jest dla nas szczególnie ważne. Ekologiczny aspekt całej gamy opakowań DS Smith dla sektora e-commerce wynika z tego, że są wykonane z tektury falistej, czyli
surowca, który w niemal 90 proc. pochodzi z recyklingu. Jednocześnie takie opakowania mogą być ekologiczne i powtórnie wykorzystane, zgodnie z założeniami gospodarki o obiegu zamkniętym. Wierzymy, że to wszystko przekłada się na pozytywne doświadczenia klienta podczas zakupów.
Wydanie specjalne | NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE
81
RAPORT RYNEK PRODUCENTÓW, DOSTAWCÓW ŻYWNOŚCI I WYPOSAŻENIA
82
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
RYNEK PRODUCENTÓW, DOSTAWCÓW ŻYWNOŚCI I WYPOSAŻENIA RAPORT
PRODUKCJA MIODU NIŻSZA W 2019 r. produkcja miodu w Polsce wyniosła 18,1 tys. ton, czyli o ponad 4 tys. ton (ok. 18 proc.) mniej niż w 2018 r. Optymistycznym akcentem jest rosnąca świadomość roli pszczół w przyrodzie. Coraz więcej instytucji otwiera pasieki na dachach miejskich biurowców.
P
szczoły hodowane przez Bank BNP Paribas pod czujnym okiem Pszczelarium – opiekuna pasieki, wyprodukowały w 2019 roku 270 kg miodu, czyli o 60 kg więcej niż w ciągu poprzednich 12 miesięcy. W 2020 roku wyprodukowały już 170 kg miodu. Takie różnice wynikają głównie z uwarunkowań pogodowych i kondycji pszczół. Bank planuje otwarcie kolejnej pasieki w Krakowie. Rola pszczół w ekosystemie jest niezmiernie ważna – zapylają kwiaty, które wydają owoce i nasiona. Niejako przy okazji – produkują miód – tak lubiany przez konsumentów na całym świecie. Niestety, na skutek działalności człowieka, kurczą się tereny, na których te pożyteczne owady mogą żyć, przez co ich liczba w ujęciu globalnym spada.
Produkcja jednego kilograma miodu wymaga zebrania nektaru z 3-5 milionów kwiatów i przemierzenia łącznie przez zbieraczki aż 150 tys. km. Te liczby dają obraz tego, jak wiele pszczół jest potrzebnych byśmy mogli cieszyć się żywnością i miodem na sklepowych półkach. Dlatego tak ważne są inicjatywy mające na celu podkreślanie roli tych owadów w ekosystemie. Taki jest właśnie cel naszych pasiek. Po Warszawie i Rudzie Śląskiej, przyszła pora na Kraków – tam, w budynku BNP Paribas przy ul. Armii Krajowej 28 przeznaczymy kolejny dach Banku, by stał się domem dla pszczelej rodziny. Wiosną ule stanęły też na tarasie biurowca Arval Service Lease Polska – członka grupy kapitałowej BNP Paribas. Łącznie w 2019 roku pszczoły miodne Banku wyprodukowały
270 kilogramów miodu, w tym miód kasztanowcowo-klonowy. To zasługa prawie pół miliona pszczół z 9 uli.
Kraina miodem płynąca W Polsce w 2019 roku żyło około 1,68 mln rodzin pszczelich (jedna rodzina to jeden ul), czyli o 2,7 proc. więcej niż rok wcześniej – wskazują dane Instytutu Ogrodnictwa. Mimo to, łączna produkcja spadła w tym czasie o ok. 18 proc. Chociaż Polska pozostaje jednym z europejskich liderów w tym obszarze, wyraźnie widać różnicę w ilości miodu uzyskiwanego z jednego ula. Średnia unijna to 22 kilogramy od jednej pszczelej rodziny, w Polsce – 14 kg. Kraje UE pozostają głównym rynkiem zbytu dla polskich producentów miodu. W 2019 roku najchętniej kupowały
go od nas Niemcy (24 proc. całego polskiego eksportu) i Francja (17 proc.). Do Polski najwięcej miodu płynęło zaś z Ukrainy (42 proc. importu). Zauważalna jest rosnąca pozycja Chin. W 2018 roku z Państwo Środka odpowiadało za 26,6 proc. całego polskiego importu miodu, rok później za aż 39 proc. Tradycyjnie najtaniej można kupić miód rzepakowy. W 2019 r. w hurtowym obrocie płacono za niego średnio 12 zł/kg. Najwięcej pszczelarze otrzymywali za kilogram miodu wrzosowego (35 zł/kg.) i spadziowego ze spadzi iglastej (27,5 zł/kg). Pozostałe odmiany skupowano za kwoty od 16,5 zł/kg do ok. 19 zł/kg.
Wydanie specjalne | NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE
83
RAPORT RYNEK PRODUCENTÓW, DOSTAWCÓW ŻYWNOŚCI I WYPOSAŻENIA
PRZEMYSŁ MEBLARSKI blisko potencjału swoich możliwości
Rentowność branży meblarskiej w lipcu 2020 roku osiągnęła poziom z końca poprzedniego roku. Natomiast produkcja sprzedana polskiego przemysłu znalazła się powyżej poziomów z rekordowego 2019 roku. W tym roku eksport mebli wróci do wzrostów na poziomie 4+ proc. rok do roku – wynika z badania Santander Bank Polska z września 2020 r. Mocne uderzenie, skuteczna tarcza Optymistyczne prognozy z początku 2020 roku spotkały się z niezwykle silnym uderzeniem kryzysu spowodowanego przez wirus COVID-19. W kwietniu, kiedy wpływ ograniczeń wynikających ze stanu zagrożenia epidemicznego był największy, produkcja sprzedana dużych i średnich przedsiębiorstw spadła o ok. 50 proc. rok do roku,
84
natomiast wolumen produkcji mebli drewnianych o ponad 60 proc. w porównaniu z 2019 rokiem. Negatywne prognozy w takiej sytuacji rynkowej zakładały zmniejszenie wartości produkcji sprzedanej w całym 2020 r. o ponad 40 proc. – Uruchomienie środków pomocowych pozwoliło firmom z branży meblarskiej utrzymać płynność i zatrudnienie do momentu stopniowego otwierania
gospodarek najważniejszych krajów eksportowych. To spowodowało, że już od końca czerwca produkcja sprzedana polskiego przemysłu meblarskiego znalazła się powyżej poziomów z rekordowego 2019 roku, zaś w samym lipcu wzrost ten wyniósł aż 10 proc. powyżej średniej miesięcznej ubiegłego roku. Kluczowym pytaniem powinno być to na ile jest to realizacja odłożonego
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
popytu z okresu największych obostrzeń, a na ile rzeczywista poprawa koniunktury – mówi Kamil Mikołajczyk, dyrektor ds. sektora produkcji przemysłowej Santander Bank Polska. Licząc od początku roku branża meblarska odrobiła część strat z kwietnia, przez co wartość produkcji sprzedanej po 8 miesiącach 2020 r. jest mniejsza jedynie o 4,8 proc. w porównaniu z 2019 rokiem.
RYNEK PRODUCENTÓW, DOSTAWCÓW ŻYWNOŚCI I WYPOSAŻENIA RAPORT
Zatory płatnicze najistotniejszą barierą wzrostu Kryzys spowodowany przez pandemię koronawirusa zmienił czynniki, które firmy branży meblarskiej wskazują jako bariery dalszego rozwoju. Z danych GUS wynika, że presja związana z kosztami zatrudnienia zmalała w porównaniu z początkiem 2020 roku. Unormowała się również ocena popytu zagranicznego, która dla większości przedsiębiorstw wróciła do przed-pandemicznych poziomów. – Niepewność i opóźnienia płatności, to efekt obaw ze strony firm dotyczących zachowania płynności. Wskazują na to odczyty z czerwca i lipca. We wcześniejszych miesiącach nie było to widoczne we wskaźnikach, z uwagi na płynącą wtedy pomoc finansową z Tarczy Finansowej PFR. Wygląda jednak na to, że to także przejściowa sytuacja biorąc pod uwagę fakt, że niedostateczny popyt zarówno na rynku krajowym, jak i zagranicznym nie jest bieżącą barierą dla coraz większej liczby producentów mebli – tłumaczy Kamil Mikołajczyk.
Załamanie eksportu, ale poprawa rentowności Do czerwca 2020 r. wartość dostaw polskich mebli na rynki zagraniczne spadła o 15,7 proc. wobec analogicznego okresu ubiegłego roku. Dostawy do Niemiec, największego importera polskich mebli spadły „tylko” o 14,5 proc. rok do roku wobec 15,7 proc. spadku eksportu ogółem. – Załamaniu eksportu w marcu towarzyszyła utrata rentowności dla ok. 10 proc. dużych i średnich producentów mebli, którzy dotychczas nie mieli takich problemów. W efekcie w tym czasie aż co czwarta firma była poniżej progu rentowności. Największy wpływ pandemii można zaobserwować w pierwszym kwartale 2020 r. Sytuacja finansowa firm w drugim kwartale wyglądała już stosunkowo normalnie na
tle wyników z poprzednich lat – wskazuje Maciej Nałęcz, analityk sektorowy z Santander Bank Polska. Kolejnym czynnikiem, który mógł wspierać rentowność sprzedaży w pierwszym kwartale 2020 roku był trend spadkowy cen płyt drewnopochodnych na rynku unijnym. Brakuje szczegółowych danych z rynku krajowego, jednak na poziomie Unii Europejskiej spadki cen płyt rozpoczęły się jeszcze przed pandemią, w drugiej połowie ubiegłego roku. Przed pandemią tempo wzrostu wynagrodzeń utrzymywało się w branży na poziomie ok. 6-7 proc. rok do roku, zaś w kwietniu i maju br. spadki sięgały ok. 6 proc. rok do roku. W tych miesiącach liczba pracujących w przeliczeniu na pełnoetatowych pracowników spadła o ok. 3,6 proc. wobec stanu z początku roku. Częściowo redukcja ta wynika z ograniczania wymiaru godzin pracy, co obrazuje również spadek przeciętnego wynagrodzenia. Dane wskazują, że od czerwca liczba zatrudnionych zaczęła rosnąć, co jednoznacznie świadczy o poprawiającym się nastroju producentów i stopniowym powrocie do normalności.
Wzrost produkcji przy niższym zatrudnieniu W lipcu średnie wynagrodzenie w branży wróciło już do trendu 6 proc. wzrostu rok do roku jednak produkcja sprzedana była aż 23 proc. ponad poziomem z lipca 2019 r. Oznacza to, że bardzo szybkiej odbudowie produkcji nie towarzyszył adekwatny powrót zatrudnienia. – W lipcu liczba pracujących w przeliczeniu na pełne etaty była wciąż na poziomie z maja. Powoduje to, że w samym lipcu wskaźnik wydajności, rozumiany jako wartość produkcji sprzedanej przypadająca na jednego pracującego był o 14 proc. wyższy od średniej dla całego 2019 r., zaś w sierpniu o ok. 8 proc. – dodaje analityk Santander Bank Polska.
Spektakularny wzrost produkcji w lipcu częściowo wynika z faktu, że jest to sezon wakacyjny, kiedy normalnie produkcja jest na obniżonym poziomie, co daje relatywnie niską bazę porównawczą z 2019 r. Jednak nawet odnosząc lipcowe wyniki branży do bardziej typowych miesięcy będzie to drugi najwyższy wynik od początku 2018 r. pod względem wartości produkcji sprzedanej. Oznacza to, że przemysł meblarski pracuje blisko potencjału swoich możliwości produkcyjnych. Podsumowując, w okresie od kwietnia do maja branża meblarska zaliczyła potężny cios w niemal każdej statystyce śledzącej kondycję sektora. Jednak od czerwca sytuacja wyraźnie się poprawia, zarówno pod względem wolumenu produkcji, wartości, dynamiki eksportu oraz zatrudnienia i płac. Potwierdzają to wyniki badania przeprowadzonego przez Santander Bank Polska wśród wybranych przedstawicieli branży. Zdecydowana większość firm spodziewa się, że pozostała cześć br. będzie równie dobra jak ostatnie miesiące. Bank zapytał producentów mebli m.in. o to jak oceniają poziom zamówień na czwarty kwartał 2020 roku wobec poziomu z pierwszego kwartału br. Aż 83 proc. z pytanych zauważyło wzrost zamówień, a tylko 17 proc. stwierdziło, że liczba zamówień pozostała bez znaczących zmian, przy czym nikt nie zauważył ich spadku1.
Perspektywy na 2021 rok Na perspektywy producentów mebli w drugiej połowie 2020 roku oraz w kolejnym roku będzie mieć wpływ podaż mieszkań i co być może ważniejsze, skłonność do remontów, tzn. wymiany mebli w istniejącym parku mieszkaniowym. Dane wskazują, że w przypadku Holandii, obecnie trzeciego najważniejszego rynku eksportowego, wskaźniki konsumenckie dotyczące rynku mieszkaniowego
nie zmieniły się znacząco od początku roku, co pozwala sądzić, że sprzedaż na tym kierunku może notować kolejne, nieznaczne wzrosty. Z kolei Francja, która jest jedynym z głównych odbiorców polskich mebli, należy do grupy państw najmocniej dotkniętych pandemią koronawirusa w Europie. Dobitnie świadczy o tym bardzo głęboki spadek wolumenu planowanej powierzchni budynków mieszkalnych w drugim kwartale tego roku. Jeszcze bardziej pesymistyczne informacje płyną z Wielkiej Brytanii, gdzie aktywność budowlana w segmencie mieszkaniowym spada, zaś wydane pozwolenia na budowę nie wskazują na odbicie tego trendu. Negatywnego obrazu dopełnia najniższa od 2014 r. skłonność konsumentów do budowy lub zakupu domu. – Podsumowując perspektywy z najważniejszych rynków eksportowych spodziewamy się, że odbicie popytu w drugiej połowie 2020 roku związane z rozluźnianiem restrykcji i powrocie aktywności gospodarczej, w miarę tego jak firmy i konsumenci oswoiły się z obecnością koronawirusa, pozwoli odrobić dużą część strat z drugiego kwartału. Zakładając kontynuację obecnej ścieżki odbicia produkcji sprzedanej i powiązanej z nią ścieżki odbicia eksportu spodziewamy się, że wartość eksportu na koniec roku może wynieść od – 5 proc. do 0 proc. wyniku za 2019 r. Ze względu na szybsze tempo wychodzenia rynku krajowego z kryzysu wywołanego pandemią spodziewamy się, że produkcja mebli może zamknąć rok wynikiem pomiędzy ok. – 3 proc rok do roku a nieznacznym wzrostem (0-1,5 proc.) w scenariuszu pozytywnym – podsumowuje Maciej Nałęcz.
1 Badanie własne Santander Bank Polska, wrzesień 2020.
Wydanie specjalne | NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE
85
RAPORT RYNEK PRODUCENTÓW, DOSTAWCÓW ŻYWNOŚCI I WYPOSAŻENIA
PODATEK CUKROWY ZASKOCZYŁ POLAKÓW
Mimo że już prawie wszyscy słyszeli o wprowadzeniu podatku, to konsumenci nadal czują się niedoinformowani. Nie wierzą w nadrzędny cel wprowadzenia nowych regulacji. Tylko nieliczni są zdania, że pieniądze zostaną przeznaczone na walkę ze skutkami otyłości. Zdecydowana większość osób traktuje podatek cukrowy jako kolejny sposób na wyciąganie pieniędzy z kieszeni Polaków. RAPORT AGENCJI BADAWCZO-ANALITYCZNEJ ZYMETRIA
W
niespełna dwa tygodnie od wprowadzenia podatku cukrowego informacja na ten temat dotarła do prawie wszystkich Polaków (96 proc. osób słyszało już o jego wprowadzeniu). Głównym źródłem wiedzy są media (telewizja, radio, internet, prasa). – Ale aż 40 proc. osób o wprowadzeniu podatku dowiedziało się z portali społecznościowych, co pokazuje, jak dużą rolę pełnią one w informowaniu społeczeństwa. Podatek cukrowy to
86
również temat rozmów towarzyskich – 30 proc. osób dowiedziało się o nim od znajomych – komentuje Barbara Krug, Managing Partner w Zymetria. Osoby popierające wprowadzenie podatku są w mniejszości. Aż 66 proc. Polaków twierdzi, że jest to zła decyzja. Liczba osób o negatywnym stosunku do wprowadzenia podatku rośnie – w październiku tego zdania było 59 proc. Polaków. 46 proc. osób przewiduje, że fundusze z podatków zostaną
przeznaczone na łatanie dziury budżetowej, a kolejne 24 proc. jest zdania, że zostaną roztrwonione. Tylko 16 proc. osób jest przekonanych, że pieniądze zostaną przeznaczone na walkę ze skutkami otyłości, a co dziesiąta osoba jest zdania, że dzięki pozyskanym funduszom powstaną programy edukacyjne na temat zdrowego odżywiania się. – Widać, że Polacy mają niedosyt wiedzy na temat podatku cukrowego – dodaje Barbara Krug. Tylko 59 proc. osób
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
twierdzi, że informacje na temat podatku są raczej lub w pełni wystarczające. Nie dziwi więc fakt, że zdecydowana większość osób została zaskoczona skalą podwyżek cen napojów słodzonych. Dla 64 proc. osób podwyżki, które zobaczyli w sklepie są zdecydowanie wyższe niż się spodziewali. Mniej niż jedna na dziesięć osób przewidziała skalę wzrostu cen napojów. Zaskakują również podwyżki napojów typu light czy bez kalorii, które również zostały objęte
RYNEK PRODUCENTÓW, DOSTAWCÓW ŻYWNOŚCI I WYPOSAŻENIA RAPORT
podatkiem. Siedem na 10 osób nie zgadza się z tą regulacją i w większości traktują ją jako sposób wyciągania pieniędzy z kieszeni społeczeństwa. Rzadziej natomiast mówią o tym, że tego typu napoje nie przyczyniają się do wzrostu otyłości. – Badanie ujawnia duży pesymizm Polaków – podsumowuje Barbara Krug. 2/3 osób jest
przekonana, że wprowadzenie podatku od cukru zostanie wykorzystane przez producentów i sprzedawców aby podnieść ceny również innych napojów, nie objętych podatkiem. Co trzecia osoba wierzy, że zwiększy się świadomość o szkodliwości spożycia napojów słodzonych, a tylko nieliczni są zdania, że poprawi się zdrowie dorosłych Polaków.
O Zymetrii Zymetria jest firmą analityczno-badawczą tworzoną przez ludzi, którzy połączyli wieloletnie doświadczenia w badaniach rynku, zaawansowanej analityce danych i branży IT. Dostarcza rekomendacji pomocnych w podejmowaniu optymalnych biznesowych decyzji. Na polskim rynku działa z sukcesem od 7 lat. Założona
i prowadzona przez Edytę Czarnotę i Barbarę Krug. Świadczy usługi firm z różnych branż, m.in. finansowej, fmcg, farmaceutycznej i mediowej. Raport „Podatek cukrowy oczami konsumentów” powstał w oparciu o wyniki badania ilościowego realizowanego metodą CAWI, na ogólnopolskiej próbie N=803 Polaków w wieku 18+, 11-13 stycznia 2021.
Ocena skali wzrostu cen napojów słodzonych Zauważalność wzrostu cen napojów słodzonych Zauważalność wzrostu cen napojów słodzonych Ocena skali wzrostu cen napojów słodzonych Ocena Ocena skali skali wzrostu wzrostu cen cen napojów napojów słodzonych słodzonych Zauważalność wzrostu cen napojów słodzonych
jest spo
64% 64%
64% 64%
74%
74% 74%
88%
88% 88%
zauważyło wzrost cenzauważyło wzrost cen zauważyło wzrost cen
wśród 18–29 lat
jest
jest trochę jest trochę większy większy niż się niż spodziewałem/am się spodziewałem/am jest trochę większy niż się spodziewałem
jest
jest na jest poziomie na poziomie takimtakim jak się jak spodziewałem/am się jest na spodziewałem/am poziomie takim jak się spodziewa
wśród 18–29 lat
wśród 18–29 lat
jest zdecydowanie jest zdecydowanie większy większy niż niż się jestsię zdecydowanie większy niż się spodziewałem/am spodziewałem/am spodziewałem/am
jest
3jest % trochę jest trochę mniejszy mniejszy niż się niż spodziewałem/am się spodziewałem/am
3% 3% 1% 1% 8% 8%
1%
3% 1% 8% 24% 24%
jest trochę mniejszy niż się spodziewałem
8% jest zdecydowanie jest zdecydowanie mniejszy mniejszy niż się niż się jest spodziewałem/am spodziewałem/am 24%zdecydowanie mniejszy niż się spodziewałem/am
24% nie wiem/ nie wiem/ trudno trudno powiedzieć powiedzieć
jest spo
nie
nie wiem/ trudno powiedzieć
Czy z początkiem 2021 zauważyłeś/aś wzrost cen napojów słodzonych? Zaznacz pasującą odpowiedź.
Jak oceniasz Jak oceniasz ten wzrost ten wzrost cen napojów cen napojów słodzonych? słodzonych?
Jak oceniasz ten wzrost cen napojów słodzonych? Czy z początkiem 2021 zauważyłeś/aś wzrost cen napojów słodzonych? Zaznacz pasującą odpowiedź. Jak oceniasz ten wzrost cen napojów słodzonych? Czy5z początkiem 2021 zauważyłeś/aś N=803, wszyscy respondenciwzrost cen napojów słodzonych? Zaznacz pasującą odpowiedź. N=596,N=596, respondenci, respondenci, którzy którzy zauważyli zauważyli wzrostwzrost cen napojów cen napojów słodzonych słodzonych 6
5
6
N=803, wszyscy respondenci
N=596,wzrost respondenci, którzy zauważyli wzrost cen napojów słodzonych 6 którzy zauważyli N=596, respondenci, cen napojów słodzonych
6
N=803, wszyscy respondenci
Podatek cukrowy a konsumpcja dosładzanych napojów bezalkoholowych Podatek cukrowy a konsumpcja dosładzanych napojów bezalkoholowych
Przewidywane wykorzystanie funduszy z podatku cukrowego
Przewidywane wykorzystanie funduszy z podatku cukrowego na pokrycie dziury budżetowej
10%
46%
na nic konkretnego
24%
na pokrycie dziury budżetowej
18%
26%
46%
na leczenie skutków otyłości
16%
Ograniczę picie
18% 26%
10%
24% 24%
Zastąpię je pod
mniejsząnapojam zawar Zastąpię je podobnymi mniejszą zawartością cukru
Październik 2020
Styczeń 2021
Ograniczę picie tych napojów
Październik 2020 Styczeń 2021 Podatek cukrowy a konsumpcja36%dosładzanych napojów bezalkoholowych Zastąpię je inny 12% 36% zawartością Zastąpię je innymi napojami cu zm 12% 13% 34% Podatek cukrowy a konsumpcja dosładzanych napojów bezalkoholowych zawartością cukru na programy edukacyjne na temat zdrowego 13% na leczenie skutkówwykorzystanie otyłości 10% 16% funduszy z podatku cukrowego 34% Przewidywane odżywiania się 12% Podatek cukrowy a konsumpcja dosładzanych napojów bezalkoholowych Nie zmienię swo 12% 15% na nicnakonkretnego służbę zdrowia
na programy sportowe aktywizujące dzieci
na służbę zdrowia
12%
7%
24%
10%
na pokrycie dziury budżetowej na budowę infrastruktury sportowej 4%
na programy edukacyjne na temat zdrowego nie wiem/ trudno powiedzieć odżywiania się
1108nic % na % konkretnego
10%
26%
na budowę infrastruktury sportowej
4%
na programy edukacyjne na temat zdrowego 36% odżywiania się
nie wiem/ trudno powiedzieć 18% dzieci na programy sportowe aktywizujące na budowę infrastruktury sportowej
Nie wiem/ trudn
24% Zastąpię je podobnymi Ograniczę picie tych napojów napojami z
18% napojów bezalkoholowych Jak wzrost ceny dosładzanych napojów bezalkoholowych wpłynie na Twoje zwyczaje ich zakupu? Jak wzrost ceny dosładzanych wpłynie na Twoje zwyczaje dotyczące ich dotyczące zakupu? mniejszą zawartością cukru 24%
Październik 2020
12
12
N=594/921, respondenci, którzy piją dosładzane napoje bezalkoholowe (styczeń’21/październik’20) N=594/921, respondenci, którzy piją dosładzane napoje bezalkoholowe (styczeń’21/październik’20)
Styczeń 2021 Październik 2020
13%
15%
12% 12% 13%
12%
36%34%
10%
7%
Nie wiem/ trudno powiedzieć Ogranicz
18%
26%
Styczeń 2021
4%
24%
10%
24%
16% na programy sportowe aktywizujące dzieci 7% Na co Twoim zdaniem będą przeznaczone fundusze uzyskane z podatku cukrowego? Zaznacz wszystkie pasujące odpowiedzi. 36% na służbę zdrowia 12% N=803, wszyscy respondenci
Ograniczę picie tych napojów
18%
46%
26% Styczeń 2021
na leczenie skutków otyłości
9
Nie zmienię swoich zwyczajów
15%
12%
34%
15%
15% 12%
Zastąpię je innymi napojami z mniejszą Zastąpię je podobnymi napojami z 2020 Październik zawartością cukru mniejszą zawartością cukru
12%
13%
Nie swoich zwyczajów 34%napojami Zastąpię je zmienię innymi z mniejszą zawartością cukru
12%
zyscy respondenci
9
Nie zmie
Nie wiem Nie wiem/ trudno powiedzieć
Jak wzrost ceny dosładzanych napojów bezalkoholowych wpłynie na Twoje zwyczaje dotyczące ich zakupu? N=594/921, respondenci, którzy piją dosładzane napoje bezalkoholowe (styczeń’21/październik’20) 12 Na co Twoim zdaniem będą przeznaczone fundusze uzyskane z podatku cukrowego? Zaznacz wszystkie pasujące odpowiedzi. Jak wzrost ceny dosładzanych napojów bezalkoholowych wpłynie na Twoje zwyczaje dotyczące ich zakupu? N=594/921, respondenci, którzy piją dosładzane napoje bezalkoholowe (styczeń’21/październik’20) 12 N=803, wszyscy respondenci
12
Zastąpię zawartoś
Nie wiem/ trudno powiedzieć Nie zmienię swoich zwyczajów
daniem będą przeznaczone fundusze uzyskane z podatku cukrowego? Zaznacz wszystkie pasujące odpowiedzi.
nie wiem/ trudno powiedzieć 18% Jak wzrost ceny dosładzanych napojów bezalkoholowych wpłynie na Twoje zwyczaje dotyczące ich zakupu?
Zastąpię mniejszą
N=594/921, respondenci, którzy piją dosładzane napoje bezalkoholowe (styczeń’21/październik’20)
Wydanie specjalne | NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE
87
RAPORT GŁOS RYNKU – ŻYWNOŚĆ I ARTYKUŁY SPOŻYWCZE
GŁOS RYNKU
ŻYWNOŚĆ Dostarczamy wiedzę i inspiracje KATARZYNA WĄSOWICZ SENIOR TGM MANAGER HORECA/TRADER MAKRO POLSKA
P
andemiczna rzeczywistość wymusiła na zespołach pracujących w restauracjach zdobycie praktycznie z dnia na dzień całkiem nowych umiejętności: obsługi platform do dowozów, tworzenia menu, które da się zapakować w pudełeczko i zawieźć do klienta na skuterze lub rowerze, czy obsługi mediów społecznościowych. Pomysły na rynku pojawiły się przeróżne. Zdecydowana większość lokali zdecydowała się na prostszą wersję karty z daniami, którym dowóz nie był obcy: burgery, pizza, makarony, polskie tradycyjne dania obiadowych czy kuchnia azjatycka, ale są również tacy, którzy postanowili umilić czas siedzenia w domu nam konsumentom i przygotowali prawdziwe uczty. W naszych ulubionych restauracjach pojawiły się również inne produkty: domowe przetwory, wędliny, świeżo pieczone chleby, paczki prezentowe z pysznościami. Nie ma lepszych i gorszych rozwiązań – każde które pozwala
88
gastronomii przeżyć w tym czasie jest dobre. Wielkie znaczenie w tym wszystkim na pewno ma skuteczny marketing. Makro w dobie pandemii stara się dostarczyć swoim klientom jak najwięcej wiedzy i inspiracji, co robić, by przetrwać ten trudny czas. Począwszy od szerokiej oferty webinarów na temat dań na wynos, przez praktyczne szkolenia na temat dostaw przygotowane przez naszych szefów i ekspertów z Akademii Inspiracji, po porady prawne dotyczące tematów, które w obliczu pandemicznej dotknęły biznesy HoReCowe. Zaprosiliśmy do współpracy znanych ekspertów z branży i kancelarie prawniczą, które opracowują dla nas liczne materiały publikowane w ramach „Niezbędnika kryzysowego”, który można znaleźć na naszej stronie makro-dla-gastronomii.pl. Wprowadzamy również nowe rozwiązania na platformie cyfrowej Dish, które będzie dotyczyło zamówień na dowóz. Klienci na naszej stronie znajdą mnóstwo materiałów na temat BHP, gotowych
szablonów do tworzenia menu czy ulotek, a nawet interaktywną mapkę, która jest wskazówką dla konsumentów, które lokale są obecnie otwarte.
Wspieramy gastronomię poprzez promowanie oferty dań na wynos naszych klientów: zapraszamy do udziału w Dniu Pizzy, do Świętowania Chińskiego Nowego Roku.
Podstawą partnerskie relacje AGATA PARTYKA, DYREKTOR DS. ROZWOJU KLIENTÓW DANONE
O
d samego początku trwania pandemii Danone przede wszystkim troszczy się o ludzi. Zadbaliśmy o bezpieczeństwo pracowników, ale również o naszych partnerów biznesowych i interesariuszy. Dlatego już w marcu 2020 roku, z dnia na dzień, podjęliśmy szereg działań z myślą o wsparciu naszych klientów. Adresowaliśmy wszystkie problemy z jakimi wracali do nas klienci i szukaliśmy optymalnych rozwiązań, żeby ich wesprzeć. Do najważniejszych z nich należało umożliwienie zwrotu towaru przez klientów HoReCa, np. tych, którzy, z uwagi na zaplanowane promocje i aktywacje, zapełnili swoje magazyny naszymi produktami, ale w obliczu lockdownu nie mieli szans na ich sprzedaż. Ponadto pracowaliśmy z partnerami, którzy się do nas zgłosili, w celu uzgodnienia odroczenia terminów płatności stosownie do indywidualnej sytuacji każdego z nich. Dodatkowo, bardzo sprawnie, już wiosną, przenieśliśmy część swoich działań do internetu. Z jednej strony, wspieramy cyfrowe inicjatywy naszych klientów, a z drugiej inicjujemy
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
własne aktywacje. Dla przykładu, wspieramy i często uczestniczymy w wirtualnych festiwalach i warsztatach kawowych. We współpracy z klientami organizujemy akcje promocyjne z naszym baristą marki Alpro. Ich celem jest wypracowanie niestandardowych wariantów kaw, które mają zachęcić konsumentów do zakupów online, czyli odebrania gotowej, ulubionej kawy w kawiarni czy nawet – dostawy pod drzwi. Po ogłoszeniu drugiego lockdownu podjęliśmy pracę nad wspólną weryfikacją naszych porozumień z klientami, stosownie do ich indywidualnych sytuacji. Z naszej strony, podeszliśmy możliwie elastycznie do zmian szczególnie w tych punktach, z których nasi kontrahenci, ze względów niezależnych od siebie, nie mogli się wywiązać. Nadal jesteśmy z nimi w stałym kontakcie. Słuchamy czego potrzebują i w miarę możliwości odpowiadamy na te potrzeby. W Danone od zawsze budujemy partnerskie relacje z naszymi klientami. Jesteśmy przekonani, że tylko działając razem, damy radę przetrwać ten ciężki dla całej branży okres.
GŁOS RYNKU – ŻYWNOŚĆ I ARTYKUŁY SPOŻYWCZE RAPORT
2020 rok był bardzo trudnym okresem dla HoReCa – to jedna z branż, która najbardziej odczuwa skutki pandemii. Pomimo podejmowanych działań – zarówno tych wewnętrznych, związanych z odroczeniem płatności, jak i zewnętrznych w internecie – nie da się przenieść biznesu out of home do przestrzeni cyfrowej. Jesteśmy przekonani, że rok 2021 będzie lepszy od poprzedniego. Jednocześnie jednak nie zakładamy, że obroty w tym sektorze wrócą do poziomu z 2019 roku. Powrót do stylu życia i konsumpcji z czasów
przed pandemią jest możliwy, ale to długotrwały proces. Otwarcie hoteli, restauracji czy kawiarni nie wystarczy. Ograniczenia, takie jak noszenie maseczki na zewnątrz, liczba osób w pomieszczeniu czy zagrożenie zdrowia, będą miały wpływ na wolniejszą odbudowę biznesu. W tym nadal trudnym okresie, pozostajemy razem z naszymi klientami. Wypracowujemy nowe metody współpracy oraz dotarcia do klientów z naszą ofertą, bogatsi o cenną lekcję i dużo wartościowych wniosków.
Sprawdzian dla partnerów MARCIN SADŁO, CZŁONEK ZARZĄDU ZDROJOWA HOTELS
C
zas pandemii, pierwszego i drugiego lockdownu był i jest ciężkim okresem nie tylko dla nas hotelarzy, ale także dla dostawców kierujących swą ofertę dla branży HoReCa. Obecne okoliczności, szczególnie wprowadzenie drugiego lockdownu, ponownie postawiły segment HoReCa w bardzo trudnej sytuacji. W tej niełatwej rzeczywistości, kłopotliwej dla nas, jak i firm obsługujących branżę HoReCa, wiele przedsiębiorstw wykazuje wielkie zrozumienie oraz elastyczność we współpracy. Możemy zdecydowanie stwierdzić, że czas lockdownu był dla nas wielkim wyzwaniem, ale znacznie łatwiej było je podjąć, dzięki dialogowi i wspólnie wypracowanym rozwiązaniom na linii hotel-dostawca. W naszej ocenie, czas kryzysu był okresem próby dla wypracowanych wcześniej relacji biznesowych. Zastosowane przez nas
dotychczas rozwiązania przyniosły pozytywny skutek. Wzajemne zrozumienie wspólnych interesów oraz własnych możliwości daje nam gwarancję, że dostawcy, z którymi współpracowaliśmy do tej pory, są partnerami godnymi zaufania. Zamknięcie branży HoReCa stanowi najistotniejszy problem dla jej dostawców. Część z nich, w czasie pandemii kierowała swoje kroki na rynek obsługujący klienta detalicznego. Inni dokonywali redukcji zatrudnienia. Wszystkie te działania musiały zabezpieczać zbudowane wcześniej łańcuchy dostaw. Branża HoReCa musi jak najszybciej się otworzyć, ponieważ skutki przedłużającego się kryzysu mogą być bolesne nie tylko dla dostawców, ale też dla wielu powiązanych z branżą partnerów biznesowych. Zerwanie łańcuchów dostaw może uderzyć mocno w naszą gospodarkę, jednocześnie będzie
problemem, z którym będziemy się mierzyć przez wiele lat. Mamy więc nadzieję, że HoReCa otworzy się jak najszybciej. Jaki to będzie rynek? To będzie miejsce, w którym mocniej – niż do tej pory – będą konkurować dostawcy tego sektora. Branża
dostawców HoReCa, podobnie jak nasza, poniosła ogromne straty w związku z pandemią. Czas po kryzysie będzie czasem odrabiania strat, ale na rynku, który mocniej niż do tej pory, będzie liczył się z kosztami. Wszystkich nas czeka więc niełatwy okres wytężonej pracy.
Jesteśmy długodystansowcami AGNIESZKA KRĘGLICKA, WSPÓŁWŁAŚCICIELKA KRĘGLICCY RESTAURACJE I CATERING
D
ziałamy na drastycznie zmniejszoną skalę. Nasza współpraca z dostawcami zmieniła się o tyle, że potrzebujemy znacznie mniej produktów. Poza tym, wszystko przebiega, jak dotychczas. Nie sprawdzaliśmy nawet, czy nasi dostawcy byliby skłonni do elastyczności lub wsparcia, bo zdajemy sobie sprawę, że trudności dotyczą wszystkich, także ich. Jak pamiętamy, zamykanie restauracji było ogłoszone nagle i bez uprzedzenia. Z dostawcą wina, który odmówił odebrania partii dostarczonej w ostatniej chwili, nie będziemy dalej współpracować. Lockdown przyspieszył pewne decyzje, do których przymierzaliśmy się już wcześniej. Technologizację przyjmowaliśmy opornie, mimo świadomości, że jest nieodzowna, teraz stała się faktem. Sprzedajemy na wynos poprzez sklep internetowy, włączyliśmy systemowy przepływ danych między naszym bankiem a księgowością. Negocjacje z niektórymi właścicielami lokali były bardzo ciężkie, ale zakończyły się ugodą, więc wolimy zapomnieć o trudnościach i myśleć do przodu.
My wierzymy we współpracę dającą korzyści obu stronom. Jesteśmy długodystansowcami i wybieramy partnerów o podobnym podejściu. To sprawdziło się również w czasie kryzysu, nadal trzymamy się razem. Spodziewamy się szybkiego powrotu gości do restauracji, bo wszyscy są stęsknieni za dawnym życiem i beztroskimi spotkaniami, ale wiemy, że recesja obniży możliwości nabywcze publiczności. Lepiej będą sobie radzić tańsze, masowe formaty. Jednocześnie rozkręcona sprzedaż na wynos pozostanie już na zawsze stałym sposobem świadczenia usług. Zatem producenci i sprzedawcy opakowań na wynos będą obserwowali ciągły wzrost i rozwój. Doświadczenie, w którym restauratorzy zostali postawieni pod ścianą i zmuszeni do oddawania 30 proc. obrotów firmom kontrolującym rynek dostaw. To była bolesna nauczka. Przewaga, jaką daje zbieranie danych, na pewno zmobilizuje wielu restauratorów do samodzielności w tym obszarze. Większy ruch zaobserwujemy w handlu sprzętem używanym i na pewno, na jakiś czas ostudzony zostanie zapał do inwestowania w gastronomię.
Wydanie specjalne | NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE
89
RAPORT GŁOS RYNKU – ŻYWNOŚĆ I ARTYKUŁY SPOŻYWCZE
Naturalna ewaluacja KAMIL ANTONIAK, DYREKTOR DS. ROZWOJU BIZNESU CUKIERNIA WÓJCIK
O
becną sytuację, w kwestii współpracy z dostawcami, oceniamy jako bardzo poprawną. W pierwszej chwili pojawiło się dużo wątpliwości z obu stron łańcucha dostaw. Ze strony kupującego, obawy dotyczyły, jak wiadomo, ciągłości oraz zabezpieczenia produkcji pod kątem dostaw surowca, jak również środków chemicznych, o które w początkowym etapie przy wzmożonych procedurach sanitarnych, było naprawdę trudno. Jeśli łańcuch dostaw nie był oparty na imporcie, poziom ryzyka okazał się bezpodstawny. Oczywiście dokonaliśmy pewnej weryfikacji dostawców, można w sumie powiedzieć, że czas próby sam dokonał naturalnej ewaluacji. Pierwszy lockdown pokazał obawę dostawców o wypłacalność odbiorców. W sumie logiczne następstwo sytuacji kryzysowej, czasem niestety zupełnie na wyrost. To był ważny aspekt, który został wzięty pod uwagę przy dalszej współpracy, w momencie kiedy każdy pilnuje luźnych końców i ogranicza swoje ryzyko z prowadzeniem działalności, nie ma miejsca na zacieśnianie warunków handlowych. Szczególnie jeśli dostawcę i odbiorcę łączy wieloletnia historia współpracy i wypracowane już zaufanie. Podczas drugiej fali ważne stało się nie tylko zapewnienie dostaw, co kontynuacja dotychczasowej strategii cenowej, stąd firmy przygotowane
90
i zatowarowane uzyskały przewagę rynkową. Dostawcy z branży HoReCa wykazali się największą elastycznością. Z jednej strony, sami odczuwali zmniejszone zamówienia, a z drugiej pokazali szczerą empatię, stąd brak problemów w zmianach dni i godzin dostaw, minimum logistycznych itp. Według nas, jeśli ustawodawca trwale nie odmrozi szeroko pojętej branży HoReCa, rynek dostawców sprzętu skurczy się dość znacząco. Żadna niespodzianka, że pozostaną ci, którzy będą mieli możliwość i umiejętności na dostosowanie sprzętu do innych gałęzi przemysłu, zapewne przede wszystkim sektora spożywczego albo np. części gastronomicznej na stacjach paliw. Podobnie zresztą, jak dostawcy surowca spożywczego skupią się na dystrybucji do handlu. Tu jednak znaczenie mogą mieć możliwości przerobowe i zasięg działania. Podsumowując, zostają więksi, ale elastyczni, niż niepewni mniejsi gracze. Powszechnie wiadomo, że na pandemii skorzystały między innymi duże sieci handlowe, przywiązując do siebie klienta. W tym przypadku jednak trzeba być przygotowanym na długie terminy płatności, czyli kredytowanie odbiorcy, a to kolejny argument na poparcie powyższego, bo małe firmy nie mogą sobie na to pozwolić, po prostu nie mają wystarczającego zaplecza finansowego.
HoReCa pozostaje zamknięta, więc wszystko okaże się dopiero, jak nadejdzie odwilż. Cateringi mają się dobrze, jeśli nie bazowały głównie na biurowcach, hotelarstwo pozostawiło sobie zaplecze
pracowników, więc przynajmniej są ludzie do pracy, „wynosy” restauracyjne zapewniają jedynie wegetacje. Jak na wszystko ostatnio, tak i na ciągłość łańcucha dostaw trzeba mieć plan B.
Wrócimy do dawnej świetności
O
ROBERT PADIASEK, DYREKTOR HANDLOWY SCM (MARKI MONIN I VITAMIX)
becna sytuacja na rynku HoReCa podyktowana jest występującym okresem pandemii i wynikającymi z tego faktu obostrzeniami oraz zakazem spotkań. Zamkniecie restauracji, kawiarni i hoteli od wielu miesięcy stanowi potężny cios dla tego prężnie rozwijającego się segmentu życia w aspekcie społecznym, socjalnym i handlowym. Firma SCM w pełni stawiła czoła nowym realiom i wyzwaniom, organizując sprzedaż środków ochrony osobistej oraz promując najbardziej sprawdzone smaki syropów Monin. Nowy zestaw syropów do kawy o pojemność 3 x 250 ml (czekolada, wanilia, karmel) sprawdził się znakomicie w kanale e-commerce, dając klientom poczucie luksusu oraz nawiązał do ich wizyt w ulubionej kawiarni. Obecnie działamy w zasadzie na czterech obszarach, które w czasach lockdownu zawsze funkcjonują: e-commerce, stacje paliw, piekarnie-cukiernie oraz sklepy detaliczne i hurtowe. Nasze produkty, choć bardzo znane i cenione na rynku B2B, są już rozpoznawane i pożądane przez klienta docelowego. Ich atrybuty,
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
100 proc. naturalności stosowanych aromatów oraz barwników, na trwale wpisuje się w aktualne prozdrowotne trendy żywieniowe oraz budowanie odporności. Klient z branży HoReCa został zmuszony do pozostania w domu, jego pokój stał się biurem, także naszym zadaniem było stworzenie oferty w sieciach detalicznych i gastronomicznych z funkcja na wynos. Małe zestawy 3 x 50 ml syropów do kawy Monin o wyjątkowych smakach (czekoladowe ciasteczka, słony karmel czy francuska wanilia) uzupełniły już istniejącą ofertę półlitrowych puree oraz aksamitnych sosów do deserów. Na pewno będziemy musieli na stałe wpisać w nasze życie nowe zachowania zabezpieczające, zwiększenie higieny, zachowanie dystansu społecznego. Podczas pandemii zostały też zmienione zwyczaje Polaków, a najbardziej rozwijające się kanały jak: eventy, koncerty, biura i parki rozrywki są na skraju bankructwa. Segment HoReCa zostanie prawdopodobnie skurczony do poziomu z 2018r., aby po pełnym otwarciu rynku wrócić z impetem do dawnej dynamiki i świetności.
RAPORT GŁOS RYNKU – ŻYWNOŚĆ I ARTYKUŁY SPOŻYWCZE
Istotne bezpieczeństwo AGNIESZKA SUTRYK, KOORDYNATOR SIECI FRANCZYZOWEJ 7 STREET – BAR & GRILL , MEET & FIT – SLOW FOOD
O
becna współpraca z dostawcami dla branży HoReCa nie odbiega znacząco od tej w czasie przed pandemią. Zauważyliśmy, że zmieniło się nastawienie dostawców, którzy starają się jak najlepiej zadbać o swoich klientów, tak aby współpraca przetrwała podczas kryzysu całej branży. Niestety, czasem spotykamy się z brakami w dostawach lub z krótszymi terminami ważności produktów. Występują liczne niedoszacowania i nie ma takiej, jak przed pandemią, regularności w zatowarowaniach u dostawców. Może wynikać to z dynamicznie zmieniającej się sytuacji rynkowej, a skutkiem tego, działom zakupów trudno określić zapotrzebowanie na najbliższe tygodnie. Jest to mankament, który nie wpływa na zaprzestanie współpracy. Na pozytywny obraz obecnej współpracy przekłada się nadal zachowana terminowość w kwestii realizacji zamówień oraz płatności.
W związku z pojawieniem się pandemii i związanymi z tym lockdownami, staramy się być czujni i wychwytywać zmienne, które mogą wpłynąć na współpracę z partnerami. Pierwszy i drugi lockdown wpłyną na weryfikację partnerów. Upewniamy się, że dokonane przez nas wybory dostawców są słuszne. Kryteria przy wyborze dostawców nie zmieniły się. Na pewno zwracamy jeszcze większą uwagę na bezpieczeństwo dostaw. Pandemia znacząco wpłynęła praktycznie na każdy aspekt naszego życia. Prognozowanie, co przyniesie nam ten rok jest praktycznie niemożliwe, bo wszystko zależy od tego jak szybko będą zdejmowane obostrzenia. Im szybciej to nastąpi tym szybciej rynek dostawców żywności i artykułów spożywczych/wyposażenia dla HoReCa wróci na „stare tory” i będzie mógł sprawnie funkcjonować, jak dawniej.
Dialog i zrozumienie DANIEL KUCHARSKI, PREZES SPÓŁKI PIJALNIE CZEKOLADY E.WEDEL
P
ijalnie Czekolady E. Wedel współpracują z rzetelnie zweryfikowanymi dostawcami oraz producentami, którzy zapewnią najlepszą jakość obsługi. W codziennej pracy cenimy sobie wypracowane relacje oraz długoterminowe partnerstwa z naszymi dostawcami. Nasza współpraca polega na dialogu, zrozumieniu i poszanowaniu
92
interesów obu stron. Także w tych trudnych, pandemicznych czasach znajdujemy rozwiązania, które są akceptowane dla wszystkich stron. Staramy się elastycznie podchodzić do kwestii współpracy i tego samego wymagamy od naszych partnerów. Kryteria współpracy Pijalni Czekolady E. Wedel z dostawcami są klarowne oraz przejrzyste,
oparte na partnerskiej, biznesowej i etycznej postawie. Dlatego, nie musieliśmy dodatkowo weryfikować naszych zaufanych partnerów. W Pijalni Czekolady E. Wedel cenimy długoletnią historię współpracy z dostawcami i producentami, którzy zawsze starają się proponować dla nas optymalne rozwiązania. Gwarantują poprawę naszej efektywności biznesowej, zachowanie odpowiedniej jakości produktów oraz budowanie innowacyjności oferty. Szanujemy się nawzajem i podchodzimy ze zrozumieniem do zaistniałej sytuacji pandemicznej.
Branża gastronomiczna powinna dokładnie przeanalizować okres pandemii oraz znaleźć odpowiednie rozwiązania będące odpowiedzią na obecne potrzeby klientów. Z pewnością będą poszukiwać jeszcze bardziej elastycznych propozycji. Z jednej strony gwarantujących im ciągłość w łańcuchu dostaw i dalszy rozwój, a z drugiej dający im dużą elastyczność operacyjną i finansową. Jest to duże wyzwanie dla dostawców, ponieważ takie rozwiązania wymagają optymalnego zarządzania zapasami, logistyką, czy też minimalnymi ilościami zamawianych produktów.
Nowe rynki zbytu WOJCIECH CAŁKA, WŁAŚCICIEL PISTACJE.PL
P
andemia nie wpłynęła negatywnie na wysokość osiąganych obrotów w naszej firmie. W związku z wyraźnym spowolnieniem w branży HoReCa, postawiliśmy na dotarcie do klientów detalicznych poprzez sklep Pistacje.pl, wprowadzanie past pistacjowych do sklepów tradycyjnych i zewnętrznych sklepów internetowych. Dzięki wysokiej jakości oferowanych produktów, atrakcyjnej polityce cenowej i podjętym działaniom marketingowym w internecie, grono naszych klientów powiększa się. Od początku działalności naszej firmy, tj. od 2015 roku skupiamy się na współpracy z branżą HoReCa. Dostarczamy pasty pistacjowe do cukierni, lodziarni oraz hoteli. Ponadto jesteśmy dostawcą całych pistacji do zakładów cukierniczych. Staramy
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
się doradzać naszym klientom, co do sposobu wykorzystania past pistacjowych (posiadamy ich trzy rodzaje, tj. Super Smooth, Pesto i Crunchy). Od kilku miesięcy obserwujemy coraz większe zainteresowanie pastą Super Smooth, z której nasi klienci produkują serniki pistacjowe oraz kremy pistacjowe wykorzystywane w wielu wypiekach. Decyzje rządu dotyczące zamknięcia poszczególnych branż i ograniczenia w życiu społecznym, mają bezpośredni wpływ na kondycję dostawców żywności. Mam nadzieję, iż wszelkie ograniczenia zostaną zlikwidowane w okolicach tegorocznych wakacji i że branża HoReCa będzie szybko wracała do poziomu rozwoju z 2019 roku. Dla części firm obecny czas to czas poszukiwania nowych rynków zbytu i weryfikacji założeń biznesowych na przyszłość.
RAPORT GŁOS RYNKU – ŻYWNOŚĆ I ARTYKUŁY SPOŻYWCZE
Elastyczność i dostosowanie do nowych realiów ŁUKASZ KONIECZNY, DYREKTOR DS. ROZWOJU RYNKU I SPRZEDAŻY SPECJALISTYCZNEJ STOCK POLSKA
R
ok 2020 zmienił wszystko. Firmy alkoholowe, a wśród nich Stock Polska, stanęły przed zupełnie nowymi wyzwaniami. Jednak to co początkowo wydawało się tragedią, okazało się w naszym wypadku czynnikiem, który jeszcze bardziej zdeterminował i pchnął w kierunku nowoczesnych, i niestandardowych kroków. Ponad 10 miesięcy ograniczeń, a także zerowe przychody z segmentu HoReCa, zmusiły nas nie tylko do głębokiej analizy sytuacji bieżącej, ale również do stworzenia kilku możliwych scenariuszy „postcovidowych”. Naturalnie jeszcze bardziej zintensyfikowaliśmy naszą obecność w internecie. Promocje, szkolenia i komunikacja w kanałach social media, stała się w najważniejszą formą kontaktu z klientem i konsumentami. Podczas pierwszego lockdownu uruchomiliśmy platformę komunikacyjną Bar is Us. BarIsUs.pl to aplikacja mobilna dedykowana zawodowym barmanom, stworzona z myślą „od ludzi baru, dla ludzi baru” przez Stock Polska. Dzięki platformie miksolodzy zdobywają sprawdzoną wiedzę barmańską na temat przygotowywania koktajli, ich receptur czy wzorcowej obsługi klienta. Dodatkowo przy wsparciu ambasadorów marek Stock Polska, przeprowadziliśmy setki godzin bezpłatnych szkoleń i webinarów
94
dla naszych klientów i konsumentów. Intensywność tych działań pozwoliła nam dotrzeć do odbiorców, do których nie dotarlibyśmy w wyniku działań konwencjonalnych. To ogromna wartość dodana dla nas. Nasi przedstawiciele handlowi pozostają w stałym kontakcie z klientami. Monitorujemy tym samym sytuacje w branży. W sezonie letnim przygotowaliśmy szereg atrakcyjnych ofert i promocji zakupowych, dedykowanych naszym produktom. Ubiegły rok i panującą pandemia odbije się znacząco na dotychczasowym kształcie tradycyjnej gastronomii. Zweryfikuje istotnie jej liczebności i co za tym idzie, wielkości biznesu oraz niewątpliwie wpłynie na zmniejszenie wydatków firm w tym kanale. Jestem jednak przekonany, że po tym okresie, gastronomia szybko wróci na tor dotychczasowego rozwoju. Ludzie są bardzo zmęczeni obecną sytuacją i niezwykle spragnieni kontaktów socjalnych, wyjść do restauracji i innych rozrywek. Jesteśmy gotowi do sezonu letniego i przygotowujemy szereg atrakcyjnych ofert handlowych oraz szeroki wachlarz angażujących aktywności konsumenckich, opartych na naszych kluczowych markach, m.in. dla: Żołądkowej Gorzkiej, Jim Beam, Stock Prosecco czy wódki Amundsen.
Liczy się jakość produktów MARCIN SASIN, SZEF KUCHNI SHERATON GRAND WARSAW
M
amy to szczęście, że od lat współpracujemy tylko ze sprawdzonymi dostawcami, którzy są poddawani ocenie każdego dnia. Proces weryfikacji dostawców jest dość długi, a dzienne check listy są drobiazgowo sprawdzane w punkcie dostawy w naszym hotelu. Chciałbym tylko wspomnieć, że dobry dostawca to nie tylko dostawca towaru wysokiej jakości, ale także sprawny samochód, odpowiedni ubiór pracownika, który dostarcza towar. Poza tym temperatura dostarczanych produktów, jak i odpowiednie oznakowanie produktów. Biorąc pod uwagę obecną sytuację, muszę przyznać, że możemy liczyć na elastyczność partnerów. W pandemii, w czasie praktycznie zamkniętych restauracji myślę, że głównie liczy się jakość produktów dostarczanych do hotelu. Przy tak małej liczbie gości potrzebujemy najwyższej jakości produktów, z których przygotujemy wspaniałe dania i które „wyślemy” do pokoju gościa. Bardzo ważne jest też minimum logistyczne. To kwota
minimum, za którą musimy zamówić towar, aby się to opłacało dostawcy. Niektóre firmy mają ją na poziomie 600 zł. I jak tu teraz zamawiać towar za taką kwotę, kiedy nie ma gości w hotelu? W Sheraton Grand Warsaw mamy – myślę – około 10 stałych dostawców: innych od warzyw, innych od mięsa, innych od produktów suchych, innych od jaj itd. Z uwagi na lockdown musieliśmy zrezygnować z niektórych dostawców. Wiąże się to głównie z ograniczeniami imprez bankietowych, bufetów śniadaniowych i zamkniętych restauracji. Niektóre produkty były wytwarzane specjalnie z myślą o naszych restauracjach. To na tych produktach bardzo nam zależało – by utrzymać je również w przypadku oferty na wynos. Myślę, że w najbliższym czasie przetrwają tylko ci dostawcy, którzy oferują dobrą jakość, oryginalne produkty i niewygórowaną cenę. Wspomniana elastyczność będzie bardzo ważna w najbliższym czasie. Produkty lokalne mogą być coraz bardziej popularne, co ma związek z ograniczeniami w kwestii przepływu/ transportu towarów.
Partnerzy nie zawiedli MARIUSZ OLECHNO, WSPÓŁWŁAŚCICIEL KOKU SUSHI
O
d początku bardzo starannie dobieramy naszych dostawców, głównie pod względem jakości
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
oferowanych produktów, terminowości i oczywiście ceny. Jeśli spełniają nasze biznesowe standardy, nawiązujemy z nimi
zazwyczaj długoterminową kooperację. Mamy więc stałych partnerów, z którymi współpracujemy od wielu lat. Znamy się i wiemy, że w trudniejszych momentach możemy na siebie liczyć i pomagamy sobie nawzajem. W minionym, pandemicznym 2020 roku, mimo dużego chaosu, jaki zapanował w gospodarce, nie było jednak takiej potrzeby. Z ograniczeniami poradziliśmy sobie nadspodziewanie dobrze. Nie było więc żadnej zwłoki w spłatach ani konieczności negocjacji terminów płatności. Choć sytuacja dla obu stron była nerwowa, udało nam się za każdym razem znaleźć korzystne wyjście z sytuacji. Szczególnie pierwszy, wiosenny lockdown stanowił duże wyzwanie. Nastąpiły przestoje w transporcie morskim, który zaopatruje europejskich odbiorców produktów do sushi, podrożały kontenery, zmieniły się regulacje na granicach. Jednak nasi dostawcy sprawdzili się w tym trudnym czasie na 100 proc. Jako odbiorcy nie odczuliśmy żadnych perturbacji. Jesteśmy dużym podmiotem, poważnym kontrahentem – pod marką Koku Sushi działa ponad 30 restauracji w całym kraju
– byliśmy więc na uprzywilejowanej pozycji i mogliśmy składać zamówienia specjalnie pod naszą sieć, mając zagwarantowane regularne dostawy przy utrzymaniu tego samego poziomu cen. Dostawcy nie zawiedli. Nie przewidujemy więc w najbliższym czasie ani zmiany partnerów, ani istotnych rewolucji we współpracy z nimi. Mamy nadzieję, że rok 2021 będzie spokojniejszy i bardziej łaskawy dla całej branży gastronomicznej, która mocno ucierpiała w wyniku nałożonych obostrzeń. Sytuacja jednak cały czas jest dynamiczna i trudno o jasne prognozy gospodarcze. Z kuluarowych rozmów z naszymi dostawcami wiemy już, że dotychczasowych cen prawdopodobnie nie da się utrzymać. Zawirowania w transporcie, przestoje na granicach, kwarantanny w poszczególnych sektorach usług i u producentów, niewątpliwie przełożą się na wzrost kosztów, co ostatecznie obciąży naszą kieszeń. Na pewno będzie to dla nas czas nowych doświadczeń i wyzwań, z częścią z nich już sobie poradziliśmy, a na pozostałe też znajdziemy rozwiązania.
Widzimy, jak ważne są relacje MAŁGORZATA SMOLAK, PARTNER PIEKARNIA SOPLICOWO
J
ako nieduża, rzemieślnicza piekarnia odczuliśmy znacząco skutki lockdownu, ponieważ oprócz naszych sklepów firmowych, klientów takich jak średnie sklepy osiedlowe, współpracujemy z dużą ilością firm z branży HoReCa. Czas ten pokazał, jak bardzo ważne są dobre relacje pomiędzy nami jako dostawcą a naszymi
klientami. Mając na uwadze fakt, że nasi klienci całkowicie stracili możliwość zarabiania, wydłużyliśmy terminy płatności i cierpliwie czekaliśmy na rozwój sytuacji. Po oswojeniu się z tą nową rzeczywistością, powoli zaczęliśmy wspólnie szukać rozwiązań tego problemu. Udało się zoptymalizować receptury tak, aby obniżyć ceny niektórych produktów,
zmniejszyć liczbę pozycji w asortymencie zwiększając jego wolumen. Dokonaliśmy również zmian w logistyce tak, aby odpowiedzieć na nowe zapotrzebowania. Pozwoliło to naszym klientom wrócić w pewnym stopniu do gry. Możliwość prowadzenia działalności w dużej aglomeracji niewątpliwie pomaga. To tu obserwuje się, wprowadza i testuje nowe trendy. Łatwiej jest też utrzymać to, co się do tej pory budowało. Jako piekarnia rzemieślnicza produkujemy dużo pieczywa dedykowanego ogólnie pojętej gastronomii street food. Ta część branży, po perturbacjach początkowego okresu lockdownu, wróciła na rynek. Pojawili się nowi klienci, inni odeszli. Niezmiennie w tym segmencie bardzo ważny jest nasz półprodukt, czyli bułka do burgera lub hot doga. Musimy dbać o to, aby stale prezentowała wysoki poziom, aby proponować coś nowego, unikalnego. Tu
znowu wraca kwestia zaufania naszych klientów do nas i naszej z nimi ścisłej współpracy w zakresie poszukiwania nowości, nietypowych rozwiązań. Nie wszystko jeszcze zostało wymyślone i upieczone. Wiosną wyraźnie zobaczyliśmy, jak bardzo jesteśmy połączeni siecią globalną i wydarzenia gdzieś daleko, wpływają na działalność małej firmy w Otwocku. Trudno jest uniknąć skutków załamania się łańcuchów dostaw. Wpływa to m.in. na ceny surowców. To z kolei wymusza nasze podwyżki, utrudnia nam pracę i wpływa niekorzystnie na konkurencyjność. Wydaje mi się, że z tego typu problemami przyjdzie nam się mierzyć w najbliższym czasie. Pozytywne jest na pewno to, że wypracowane w tym trudnym czasie relacje będą owocować dalszą współpracą. Skoro już przeszliśmy razem coś takiego, to nic nas nie zatrzyma.
Nie kierujemy się tylko ceną MARCIN KRYSIŃSKI, WSPÓŁWŁAŚCICIEL MIHIDERKA
Z
asadniczo, dostawcy zdają się mieć świadomość trudnej sytuacji, w której się znajdujemy. Jednak trudno od nich oczekiwać przesadnej elastyczności, bo przecież sami mają te same problemy. Wiadomo, że gospodarka to naczynia połączone i kłopoty odbiorców
oznaczają kłopoty dostawców. Tym bardziej cenimy sobie tych partnerów, którzy wychodząc naprzeciw naszym prośbom zgodzili się na wydłużenie terminu płatności faktur za już zrealizowane dostawy, czy też zmniejszyli nam tzw. minimum logistyczne. Nie mniej jednak, niewiele więcej mogą zapewne zrobić.
Wydanie specjalne | NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE
95
RAPORT GŁOS RYNKU – ŻYWNOŚĆ I ARTYKUŁY SPOŻYWCZE
W gruncie rzeczy partnerów mamy tych samych. Jak wspomniałem wcześniej, nie bardzo jest możliwe oczekiwanie jakichś specjalnych względów. Zwracamy przede wszystkim uwagę na jakość dostarczanych nam surowców, a dopiero potem na dodatkowe warunki handlowe. Nasza organizacja nie kieruje się w wyborze dostawców wyłącznie ceną, za jaką oferują swoje produkty. Oczywiście, jest to bardzo ważny element oferty, jednak zawsze zajmujemy się nim na końcu negocjacji. I tu jak na razie udaje nam się dojść do porozumienia. Natomiast sami dostawcy powinni jednak przygotować się na – mam nadzieję niewielkie – opóźnienia w regulowaniu płatności, gdyż po prawie rocznej walce o przetrwanie, nasze finanse są w dużo gorszym stanie niż przed „pandemią” i to niestety wpływa na terminowość zapłaty. W tej sytuacji ograniczamy skalę jednorazowych zakupów.
Z jakichś przyczyn branża HoReCa stała się głównym celem kolejnych lockdownów, mimo iż brak jakichkolwiek dowodów, że stanowi rzeczywiste zagrożenie epidemiologiczne. Słyszymy właśnie od osób związanych z rządem, że nie należy się spodziewać zbyt szybkiego otwarcia naszej branży. Mówi się nawet o tym, że będzie to miało miejsce w kwietniu. Jeżeli tak, to myślę, że będziemy mieć do czynienia z hekatombą wśród firm naszego sektora. Dotknie cały łańcuch dostaw, a wówczas wielu dostawców zapewne ograniczy swoją działalność lub w ogóle zniknie z rynku. To może oznaczać podwyżki u tych, co pozostaną na rynku. Co z kolei przełoży się na konieczność podniesienia przez nas cen. Niemal pewne jest także zwiększenie się podaży używanego wyposażenia związanego z naszą branżą, a co za tym idzie pojawią się także kolejne firmy handlujące takim sprzętem.
Wychodzenie poza schematy PIOTR KULMA, QCC MANAGER PAPA JOHN’S POLSKA
M
amy sprawdzonych partnerów. Z większością działamy od samego początku obecności marki Papa John’s w Polsce. Ta współpraca wielokrotnie wymagała wychodzenia poza utarte schematy, dopasowywania się po obu stronach. Nikt jednak nie mógł założyć takiego scenariusza, jak COVID-19. Szczęśliwie dla nas, nasi partnerzy okazali nam dużo wsparcia i pomocy, nie tylko pod kątem elastyczności w zakresie rozliczeń czy weryfikacji cen. Razem
96
szukaliśmy najlepszych rozwiązań, byliśmy zapraszani do wspólnych inicjatyw popularyzujących np. zamawianie jedzenia do domu. Każdy rozumiał, że nowa sytuacja wymaga nowego sposobu planowania czy reagowania. Kryteria wyboru dostawców mamy sprecyzowane od „zawsze”. Spora część z nich to kryteria wynikające z bycia częścią międzynarodowej grupy. Mamy ustalone procedury audytowania nowych podmiotów – bardzo duże znaczenie odgrywa jakość, stabilność, elastyczność, tempo działania. Te
aspekty w szczególności podczas pandemicznych zmagań nabrały jeszcze większego znaczenia. Na pewno zweryfikowały nasze portfolio dostawców i plany na pozyskanie kolejnych. Akurat w pierwszym kwartale 2021 roku jako PJ Western otwieramy rynek niemiecki, a Polska, jako centralny HUB, będzie zajmowała się zaopatrzeniem tamtejszych 14 rebrandowanych restauracji. Dla nas oznaczało to dość szybkie pozyskanie nowych partnerów, nie tylko w Polsce. Z naszych obserwacji wynika, że rynek będzie się kurczył, a co za tym idzie, można spodziewać
się zmniejszenia liczby dostępnych produktów, ale też ich dostawców. Po obu stronach coraz silniejszy będzie nacisk na optymalizację kosztów i portfolio produktów, a to będzie też oznaczać renegocjacje umów i warunków współpracy. Na pewno warto zwrócić uwagę na fakt zmieniających się obecnie modeli na rynku pracy. Powszechna praca zdalna wymusi zapotrzebowanie na inne usługi, a to przełoży się na dalsze modyfikacje ofert dostawców. Elastyczność będzie słowem „klucz”. Prym będą wiodły rozwiązania zapewniające szybkość, wygodę, dodatkową wartość.
Zamówienia z większym wyprzedzeniem TOMASZ DOMAGAŁA, WSPÓŁWŁAŚCICIEL CHIMNEY CAKE BAKERY
Z
punktu widzenia podmiotów działających na rynku HoReCa, pandemia i związane z nią obostrzenia, odbijają się dotkliwie na obu stronach współpracy. Przede wszystkim mamy do czynienia z zamknięciem wielu restauracji i punktów gastronomicznych, gdzie obroty spadły do zera. Jedyna furtka wciąż otwarta dla branży, czyli sprzedaż na wynos, w przypadku konceptów działających dotychczas tylko stacjonarnie, zazwyczaj pozwala na osiągnięcie maksymalnie 2030 proc. normalnego dla danego okresu obrotu. W konsekwencji, spadek obrotów znajduje swoje odzwierciedlenie w znacznie niższej i mniej przewidywalnej liczbie zamówień kierowanych do dostawców dla branży HoReCa. Oznacza to, że dobra współpraca
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
z firmami zaopatrującymi gastronomię musi opierać się na wzajemnym zrozumieniu i dążeniu do osiągnięcia obustronnych korzyści, mając na uwadze dalszą owocną współpracę w przyszłości – po pandemii. W praktyce, od czasu pierwszego lockdownu część naszych zamówień kierujemy z większym niż dotychczas wyprzedzeniem. Dotyczy to zwłaszcza produktów sprowadzanych zza granicy, a takich w naszym asortymencie nie brakuje. Ponadto, elastyczność ze strony dostawców możliwa jest także dzięki częstszym informacjom, które od nas uzyskują. W okresie tak nieprzewidywalnej sprzedaży, analizy naszego krótkoterminowego zapotrzebowania dokonujemy praktycznie codziennie, minimalizując w ten sposób ryzyko braku
GŁOS RYNKU – ŻYWNOŚĆ I ARTYKUŁY SPOŻYWCZE RAPORT
wybranych produktów, bądź ich niezdatności do użycia. Patrząc w najbliższą przyszłość, dostawcy dla branży HoReCa mogą otwierać się na nowe segmenty rynku. W dobie sprzedaży jedynie na wynos, nie tylko duże sieci, ale także mniejsze podmioty, jak chociażby
przedstawiciele street foodu czy lokalne pizzerie, mogą stanowić ważny obszar zainteresowania dużych firm zaopatrujących gastronomię. Ponadto, nabierający rozpędu rynek cateringu to kolejna szansa na pozyskanie stałych odbiorców, co obserwujemy już nie tylko w dużych miastach.
Cieszymy, że nasi dostawcy wciąż istnieją na rynku ALEKSANDRA DOJNIKOWSKA, WŁAŚCICIELKA BUŁKĘ PRZEZ BIBUŁKĘ
P
ierwszy lockdown odsłonił karty naszych współprac z dostawcami. To trochę, jak w przyjaźni, kiedy mówi się, że przyjaciół poznajesz w biedzie. Pandemia to bieda dla wszystkich po obu stronach – i dla nas – i dla dostawców. Pamiętam, że w marcu 2020 prowadziliśmy rozmowy praktycznie z każdym naszym dostawcą. Nikt wtedy nie wiedział co się dzieje, ile to potrwa, na jaką ewentualną pomoc ze strony rządu możemy liczyć. Pamiętam, że wielu naszych dostawców zachowało się bardzo fair, mimo że biznes też się mocno zawalił z dnia na dzień. Rozmawialiśmy, układaliśmy plany spłat, tak, aby obie strony mogły jakoś przetrwać ten okres. Pamiętam, że tylko jeden dostawca straszył nas wezwaniami do zapłaty. Reszta okazała się być tym „dobrym przyjacielem” i przebrnęliśmy tamten czas. Dzięki tej elastyczności i wyrozumiałości pracujemy nadal z tymi samymi dostawcami. Są to nasi partnerzy od wielu lat i pewnie dzięki temu udało nam się wypracować sprawny system,
w którym obie strony przetrwały marcowy kryzys. My bardzo się cieszymy, że związani z nami dostawcy HoReCa wciąż istnieją na rynku. Ciężko mi określić, jak pandemia wpłynęła na ich biznes i obroty. Pewnie wymusiła zmiany w modelu biznesowym, pomogła wykreować nowe produkty czy nowe drogi zbytu swoich towarów. Z ogromną radością patrzę jak rozwija się nasz dostawca warzyw i owoców oferując swoje produkty w formie boxów prywatnym klientom. Mają świetną stronę internetową, genialne pomysły i bardzo się cieszę, że udało im się znaleźć taką odpowiedź na kryzys i pewnie dużo mniejsze zamówienia z branży gastronomicznej. Rynek dostawców pewnie jeszcze będzie się zmieniał tak jak zmienia się rynek gastronomii. Mam naprawdę ogromną nadzieję, że jesteśmy już blisko normalności i w końcu nadejdzie ten dzień, gdzie zobaczymy na mieście pełne restauracje i uśmiechniętych ludzi bez maseczek przesiadujących w ogródkach letnich, beztrosko popijających Prosecco.
Im większa i urozmaicona oferta, tym lepsze dotarcie do odbiorcy DANIEL CHOMICZ, HEAD OF STRATEGY BROOKLYN BURGERS & HOT-DOGS
D
ostawcy z branży HoReCa, również zostali dotknięci skutkami, jakie niósł za sobą COVID-19. Zamknięte lokale gastronomiczne, ryzyko niewypłacalności, to wszystko wiązało się ze spadkiem dochodów dostawców, którzy finalnie tak samo jak ich klienci walczyli z COVID-19. W innej sytuacji znalazły się firmy, które produkują i dostarczają opakowania na wynos. Wraz ze wzrostem zamówień w dostawie, na wynos – wzrósł popyt na tego typu rzeczy. Wielu dostawców wprowadziło różnego rodzaju programy pomocowe dla HoReCa. Płatności częściowe, system rabatowania i wiele innych. Pierwszy lockdown, który pamiętamy z 2020 roku, był sprawdzianem dla nas wszystkich, działających w branży HoReCa. Natomiast jeśli chodzi o to, czy lockdown wpłynął na weryfikację partnerów – oczywiście jak najbardziej tak. Wielu z dostawców wprowadzało różnego rodzaju ograniczenia w dostawach, realizacjach zamówień. To jednak nie koniec tego, z czym zmagały się różne restauracje. Wielu z dostawców w obawie przed ryzykiem niewypłacalności, wprowadziło brak możliwości rozliczeń przelewowych, zamieniając to na rozliczenia gotówkowe. W późniejszym
etapie podwyższając ceny, ograniczając też dostępność produktów. Restauracje, które zostały postawione w takiej sytuacji musiały wprowadzić zmiany w doborze dostawców, podwyżkę cen swoich produktów, co na końcu wiązało się z tym, że konsument zapłaci więcej niż dotychczas. Rynek dostawców będzie się zmieniać zgodnie z zapotrzebowaniem na rynku. Wiadomym będzie to, że przetrwają najsilniejsi i ci, którzy przez wiele lat zdobyli swoją pozycję, ciągle zwiększając swoją ofertę. W trudniejszej sytuacji na pewno znajdują się mniejsi, regionalni dostawcy, którzy mają ograniczone pole działania i większą trudność w przebiciu się do odbiorców. Uważam, że najlepszym rozwiązaniem dla mniejszych sieci dostawców HoReCa będzie rozwój swojej oferty o sklep internetowy, zwiększenie i urozmaicenie propozycji, w której konsument znajdzie to, czego potrzebuje. Im większa i urozmaicona oferta, tym lepsze dotarcie do odbiorcy. To czego możemy spodziewać się w najbliższym czasie, to podwyżki cen, które związane są z rosnącymi kosztami produkcji, transportu i magazynowania.
Wydanie specjalne | NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE
97
RAPORT GŁOS RYNKU – ŻYWNOŚĆ I ARTYKUŁY SPOŻYWCZE
Kontynuowaliśmy ustalenia z 2019 roku RAFAŁ KOŚCIUK, WSPÓŁWŁAŚCICIEL SIECI NIECUKIERNI FIT CAKE
N
asze relacje z dostawcami w zasadzie nie uległy zmianie w porównaniu z latami ubiegłymi, ponieważ jako jeden z nielicznych podmiotów w branży gastronomicznej, nie odnotowaliśmy spadku obrotów. Wręcz przeciwnie zwiększyły się one znacząco. Sieć wzbogaciła się też o 12 nowych punktów. Można więc powiedzieć, że jeśli chodzi o dostawy, kontynuowaliśmy ustalenia z 2019 roku. Zabezpieczyliśmy się tylko przed wahaniami cen towarów, kontraktując dużą ilość towaru na potrzeby wszystkich franczyzobiorców. Uzyskaliśmy też gwarancję, że dopóki nie wyczerpiemy naszej puli zamówienia, koszty zakupu nie wzrosną. Był to dobry ruch, ponieważ na przykład na przełomie września i października 2020 roku dało się zauważyć na rynku deficyt mleka kokosowego, które jest bardzo ważnym składnikiem fit słodyczy i którego dużo zużywamy w naszej produkcji. Nas to jednak nie dotknęło i mieliśmy zapewnioną płynność dostaw. N i e szukaliśmy też nowych dostawców ani nie negocjowaliśmy specjalnych, kryzysowych cen. Staramy się, by Fit Cake był dobrym partnerem biznesowym na dobre i na złe czasy. Tak naprawdę znajdujemy się aktualnie w znakomitej kondycji finansowej i nie
98
chcieliśmy wykorzystywać sytuacji. Poza tym, dostawców w fit sektorze oferujących wysokojakościowy produkt, nie jest tak wielu na polskim rynku, a nam zależy na dobrej współpracy z nimi, na utrzymaniu sprawdzonych kontaktów. Sektor fit, słodycze bez cukru, produkty wege, bez glutenu, bez laktozy, żywność funkcjonalna – to wszystko już od jakiegoś czasu jest na wznoszącej fali. W ostatnim roku w Polsce dało się zaobserwować jeszcze większe zainteresowanie zdrową żywnością. Powodem, oczywiście jest to, że ma ona duży wpływ na odporność organizmu, co w tych czasach nie jest bez znaczenia. Spodziewam się więc w przyszłym roku spektakularnych wzrostów zarówno u dostawców, jak i wytwórców fit produktów. Oczywiście w najkorzystniejszej sytuacji będą ci, którzy byli na rynku pierwsi, osiągnęli już pewną renomę, tak jak nasza sieć. Jak bardzo eko czy fit trend t e n przybiera na znaczeniu można też zaobserwować na przykładzie najpopularniejszych fast foodów. Oto wymieniają słodzone gazowane napoje na wodę, wprowadzają sałatki, wege dania itd. Jeśli miałbym prognozować, to o ile w latach 2016–2020
rynek fit produktów rósł w tempie 8–12 proc. w skali roku, to w 2021 roku skok będzie o co najmniej 20 proc. Konsumenci chcą jakościowej, zbilansowanej
żywności, a my bardzo się z tego cieszymy, bo mamy swój udział w wypromowaniu mody na nią i jesteśmy pewni, że wszystkim wyjdzie na zdrowie.
Jakość przy zachowaniu rozsądnych cen DOROTA PROTASEWICZ DYREKTOR CENTRALNEGO DZIAŁU ZAKUPÓW GRUPA ARCHE
O
kres epidemii weryfikuje rynek dostawców hotelowych. W obecnych czasach liczy się nie tylko wolumen sprzedaży, ale też wzajemne dobre relacje, wymiana doświadczeń i rozwiązań. Minione miesiące pokazały, że bez względu na sytuację warto stosować dobre praktyki w social mediach oraz otwierać się na swoich gości. Z powodu niemal zupełnego zamrożenia biznesu hotelowego, projekty dotyczące modernizacji, zmian architektonicznych są odkładane lub wstrzymywane. Jedynie przedsięwzięcia, które były zaawansowane przed pandemią, są prowadzone nadal. W tym roku firma Arche otworzy kolejny etap hotelu przy ulicy Poloneza, Hotel we Wrocławiu, Pile, obiekt Dwór Uphangena w Gdańsku. W minionym roku udało nam się jeszcze otworzyć Spa Dr Irena Eris Beauty Partner oraz basen w Żninie, który cieszył się wyjątkowym zainteresowaniem gości. W czasach pandemii nasze restauracje hotelowe, oprócz sprzedawania posiłków na wynos, oferują własne wyroby np.:
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
pieczone mięsa, ciasta, konfitury, przetwory, herbaty nie zawierające konserwantów, sztucznych barwinków. Mimo, iż sytuacja na rynku hotelarskim zmieniła się diametralnie od 2019 roku, nadal przy wyborze dostawcy liczy się głównie jakość oferowanych produktów, przy zachowaniu rozsądnych cen. Rynek hotelarski będzie korzystał z produktów i usług sprawdzonych firm, działających przynajmniej kilka lat na rynku, mających stabilną sytuację finansową. Hotele szukają też nowych produktów, rozwiązań, którymi pozytywnie zaskoczą gościa indywidualnego. Chcą, aby klienci czuli się komfortowo, ale też bezpiecznie przy zachowaniu reżimu sanitarnego. Dużym zainteresowaniem cieszą się rozwiązania umożliwiające wydawanie i przewożenie gotowych dań oraz automatyczna i prosta obsługa. Chociaż pandemia sprawiła, że rynek hotelarski został wystawiony na bardzo dużą próbę, liczymy, że w roku 2021 stopniowo powrócimy do normalności, na którą wszyscy czekamy.
GŁOS RYNKU – ŻYWNOŚĆ I ARTYKUŁY SPOŻYWCZE RAPORT
Współpraca i zaufanie
Kontrahenci mieli nasze pełne wsparcie
MARCIN SZWORAK, WSPÓŁWŁAŚCICIEL MAKARUN SPAGHETTI & SALAD
P
rzed branżą HoReCa stanęło potężne wyzwanie, aby sprostać konsekwencjom spowodowanym pandemią COVID-19. Zarówno odbiorcy, jak i dostawcy zostali postawieni przed nowymi warunkami rynkowymi, które wymagały nowego podejścia do współpracy, aby przetrwać. Większość partnerów wykazała się zrozumieniem i wiedziała, że musimy ponownie usiąść do stołu i renegocjować warunki umów. Utrzymanie cen produktów było dużym sukcesem, gdyż o ile możemy przyjąć wskaźnik inflacji w 2020 r. na poziomie 3,4 proc., to ma się on nijak w stosunku do podwyżek artykułów spożywczych: mleko, ryż, wędliny, pieczywo od 8 do 10 proc. wzrostu, a rekordzistą zostały owoce, gdzie podwyżka sięgnęła aż 27,7 proc. Kolejnym istotnym aspektem była logistyka, a konkretnie minima logistyczne. Przy zmniejszeniu obrotów lokalu, zmniejszyły się minima zamówieniowe, a koszty logistyki u dostawców pozostawały na tym samym poziomie. W tej kwestii to już negocjacje dostawcy lub też obniżenie marży na produktach po stronie dostawcy pozwalały na niezmienione ceny dostaw. Ponadto w zachowaniu płynności finansowej pozwalało rozłożenie płatności w terminie i zwiększenie kredytów kupieckich. Natomiast
trzeba zaznaczyć, że bez wcześniejszej współpracy i zaufania, takie działania może nie tyle, że nie byłyby możliwe, co na pewno nie udałoby się uzyskać takich efektów. Cenimy współpracę ze sprawdzonymi partnerami, nawet jeśli nie są to duże firmy, najważniejsze, żeby były rzetelne i uczciwe. Oczywiście poddaliśmy weryfikacji świadczone przez nich usługi. Z jednym z naszych kluczowych dostawców, ze względu na wzrost cen produktów we Włoszech nie udało się dojść do porozumienia, ale dzięki nowemu partnerowi udało nam się zachować ceny półproduktów, przez co finalnie klient naszych fast foodów nie odczuwa podwyżki. Sytuacja na rynku jest dynamiczna. Dostawcy borykają się m.in. z podwyżkami cen u producentów, ceną walut, nadzwyczajnymi zdarzeniami spowodowanymi pandemią, zmianami w transporcie i logistyce. Na każdy problem trzeba w niedługim c z a s i e znaleźć rozwiązanie, a ostatecznym jest podwyżka cen na samym końcu łańcucha dostaw. Bardzo istotna jest obserwacja i badanie elastyczności popytu. Jednocześnie zakładamy wzrost cen, który będzie przekładał się na klienta, natomiast jak wysoki, to będą pokazywać najbliższe miesiące.
KATARZYNA SUFLIDA, PREZES ZARZĄDU GRUPA PRODUCENTÓW ROLNYCH SUFLIDOWO, WŁAŚCICIEL MARKI JAJ „ŻÓŁTEZNATURY”
J
esteśmy firmą działającą na rynku spożywczym, tak więc lockdown, który dotknął naszych partnerów z sektora HoReCa, dał się również nam we znaki. Jednak nasze produkty, pomimo ograniczenia działalności branży gastronomicznej, były wciąż dostępne. Gdy tylko nasi partnerzy rozpoczęli pracę w trybie „na
wszelkie inicjatywy mające na celu ożywienie branży gastronomicznej. Kreatywność i pełna mobilizacja – właśnie takie obecnie panują trendy w branży HoReCa. Pandemia całkowicie zmieniała funkcjonowanie tego sektora gospodarki. Mając na uwadze wydarzenia ostatnich miesięcy,
wynos”, byliśmy gotowi ich wesprzeć. Pomimo wzrostu cen, spowodowanego brakiem dostępności towaru, starliśmy się jako dostawcy utrzymać ich poziom sprzed pandemii, aby nasi kontrahenci, którzy zmuszeni zostali przemodelować swój biznes, mieli nasze pełne wsparcie. Przez cały okres trwania pandemii jesteśmy w stałej współpracy z naszymi klientami z branży HoReCa i to nie tylko w roli dostawcy jaj. W ramach społecznej odpowiedzialności biznesu, by pomóc przetrwać im na rynku, kupowaliśmy posiłki dla naszych pracowników, zamawialiśmy catering do obsługi spotkań biznesowych i wydarzeń okolicznościowych. Staramy się na bieżąco odpowiadać na potrzeby naszych partnerów, wspierając i promując
nikt nie ma wątpliwości, że potrzeba wiele czasu, by wrócić do poziomów sprzed pandemii. Niektóre podmioty niestety nie przetrwają, inne będą zmuszone do przemodelowania swojego biznesu. Trudna rzeczywistość wyzwala nowe pomysły, a branża HoReCa wbrew wszelkim zaostrzeniom, z powodzeniem te nowe pomysły już wciela w życie. Właściciele punktów gastronomicznych poszukują nisz, na których można rozpocząć lub przebudować dotychczasową działalność. To, co dzieje się obecnie w polskiej gospodarce, to system naczyń połączonych. My, jako dostawcy produktów na ten rynek, również musimy być elastyczni, reagować na zmieniające się trendy i szybko się do nich dostosowywać.
Wydanie specjalne | NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE
99
RAPORT GŁOS RYNKU – WYPOSAŻENIE I USŁUGI
GŁOS RYNKU
WYPOSAŻENIE I USŁUGI Nacisk na zwiększenie dostępności zmywarek MARCIN WAJDA, DYREKTOR MARKETINGU I PR WINTERHALTER
M
ając ogromną przyjemność przygotowywać komentarz do ubiegłorocznej wersji Raportu Dostawców HoReCa pisałem wówczas: „Czy może być coś lepszego od pisania o wzrostach sprzedaży, udanych akcjach marketingowych, czy zwiększaniu udziału w rynku?”. Tymczasem minął zaledwie (a może wręcz aż…) rok od tego wydarzenia, a nasze biznesowe, gastronomiczne życie zdążyło praktycznie wywrócić się do góry nogami. Myślenie sprawcze, którego celem było osiąganie kolejnych sukcesów i wzrostów, zostało nagle storpedowane przez pandemię COVID-19. Strategiczne plany dotyczące rozwoju dla wielu gastronomów i hotelarzy zmieniły się w strategię walki o przetrwanie i utrzymanie się na rynku. Dla wielu niestety zakończone niepowodzeniem. Dla Winterhalter Polska, podobnie jak dla całej branży gastronomicznej i hotelarskiej, rok 2020
100
był bardzo trudnym czasem. Szalejąca pandemia oraz kolejne gospodarcze zamknięcia, praktycznie odłączające naszą branżę od możliwości pracy i zarobkowania sprawiły, że potrzeby związane z wymianą sprzętu zostały mocno ograniczone. Liczba i jakość wielu inwestycji również została zredukowana, co miało duże przełożenie na wyniki sprzedaży i konieczność weryfikacji planów oraz założeń. Co więcej, wszelkie kluczowe imprezy zostały odwołane lub przeniesione, a inne przeniosły się do internetu. Napisać, że ten rok był specyficzny, to praktycznie nie napisać nic. Mimo zdecydowanej ekstraordynaryjności nie był to jednak rok stracony. Oczywiście wymusił na nas zarówno zmiany organizacyjne, jak i modyfikację podejścia do wielu kwestii, ale z drugiej strony był owocnym czasem, który poświęcaliśmy na planowanie życia po pandemii oraz adjustację naszych produktów i usług do zmian, jakie za sobą to życie niesie. Podczas pierwszego
zamknięcia zareagowaliśmy błyskawicznie i aby odciążyć naszych klientów, którzy zdecydowali się na długoterminowy wynajem zmywarek Winterhalter zwolniliśmy ich z opłat. Nie bacząc na to, że było to dla nas spore obciążenie to po prostu wiedzieliśmy, że tak trzeba, aby pomóc i wesprzeć naszych gastronomicznych partnerów. W tym okresie podchodziliśmy bardzo elastycznie do wielu kwestii, szczególnie finansowych, wiedząc w jakim położeniu jest cała branża. Wychodząc naprzeciw bieżącym potrzebom i oczekiwaniom położyliśmy duży nacisk na zwiększenie dostępności zmywarek Winterhalter. Wychodzimy coraz szerzej z ofertą sprzętu używanego (www.zmywarkiuzywane.pl), który po odpowiednim przygotowaniu przez nasz serwis może przez wiele kolejnych lat zapewniać idealną i nieskazitelną czystość. Zmieniamy również (więcej informacji już wkrótce!) naszą propozycję wynajmu długoterminowego
(www.wynajmijzmywarke.pl), aby jeszcze mocniej uelastycznić ofertę i zwiększyć jej już i tak szeroką dostępność. Usprawniliśmy działanie systemu CONNECTED WASH wprowadzając portal MY.WINTEHALTER (https://my.winterhalter.com) w celu efektywniejszego prezentowania danych operacyjnych zmywarek. Przygotowaliśmy również nowość, którą już wkrótce z przyjemnością zaprezentujemy. Jak zatem widać, był to rok naprawdę pracowity i, mimo pandemii, dla Winterhalter bardzo owocny. Niestety pandemia wciąż trwa i mimo iż rozpoczęły się już długo oczekiwane szczepienia wciąż nie sposób przewidzieć, kiedy nasza gastronomiczna i hotelarska rzeczywistość wróci do normalności. Mimo wszystko cały czas wspieramy w każdy możliwy sposób wszelkie inicjatywy i ruchy, które podtrzymują naszą branżę. Wciąż wierzymy, że #RAZEMJESTEŚMYSILNI i wzajemnie wpierając się przetrwamy ten trudny dla nas wszystkich okres.
Ważne jest utrzymanie i budowanie relacji PAWEŁ MICHALIK, NEW BUSINESS DEVELOPMENT MANAGER SEGAFREDO ZANETTI POLAND
M
ierzymy się z takimi samymi trudnościami, jakie dotknęły gastronomię. W tej trudnej i dynamicznej rzeczywistości od początku
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
jesteśmy blisko naszych klientów, oferując wsparcie – zarówno handlowe, jak i promocyjne. Musimy dostosować się do bieżącej skali biznesu. Ważne jest
GŁOS RYNKU – WYPOSAŻENIE I USŁUGI RAPORT
utrzymanie i budowanie partnerstwa między dostawcami, a właścicielami lokali gastronomicznych. Jako Segafredo będziemy kontynuować taki model współpracy. Wsłuchując się w głosy naszych partnerów, kontynuujemy rozpoczęte w 2020 r. programy: #SEGAWSPARCIE – oferty promocyjne z materiałami POS Coffee To Go oraz certyfikowanymi środkami do dezynfekcji; jak również „Promocje na Re-Start” zawierające atrakcyjne pakiety urządzeń, promocyjne z rozszerzeniem asortymentu najbardziej praktycznego dla klientów w tym okresie (czekolada, herbaty, asortyment Coffee To Go). Oferujemy wsparcie komunikacji z klientem (fizycznie w lokalach, jak i na naszych kanałach SM). Zauważyliśmy dużą chłonność – zarówno konsumentów, jak i gastronomów – w otwarciu na nowości i rozszerzenie swojego portfolio. Nowości w lokalu będą pomagały w nadrabianiu poniesionych strat w związku z COVID-19. Monitorujemy trendy i rozwijamy portfolio, m.in. certyfikowanych kaw ziarnistych. Jeśli chodzi nowości w zakresie urządzeń, do oferty wprowadzamy nowość od La San Marco – włoski ekspres ciśnieniowy Divina – reprezentujący najwyższy poziom stylu, techniki i klasy. To elektroniczny model, który dzięki
zaawansowanym funkcjom ma stać się nowym punktem odniesienia dla profesjonalnej elektronicznej ekstrakcji. Ekspres LSM swój debiut miał w styczniu 2021 r. podczas międzynarodowego eventu z okazji obchodów 100-lecia działalności firmy. Dodatkowo, wykorzystujemy aktywnie czas na rozwój: showroomów (Warszawa, Bochnia, Gdańsk), szkoleń baristycznych (szkolenia stacjonarne oraz online), konceptu Coffee To Go, wsparcie online, nowe materiały POS. W związku z dużą rotacją personelu w lokalach prognozujemy duże zapotrzebowanie na wsparcie merytoryczne z zakresu jakości produktów. Ważne będzie baristyczne wsparcie personelu. Poza centrum szkoleniowym w Warszawie, w 2020 r. otworzyliśmy kolejny showroom w Bochni, w niedługim czasie otworzymy trzeci taki punkt w Gdańsku. Serdecznie zapraszamy na szkolenia w szkole Coffee Art Masters: offline lub online. Mamy wypracowane schematy w kontekście ożywienia, które nastąpiło w trzecim kwartale ubiegłego roku. Po otwarciu zauważyliśmy akceptowalną dynamikę sprzedaży i mamy wielkie nadzieje, że jeśli tylko pozwoli sytuacja, ta tendencja zostanie utrzymana albo będzie wzrostowa.
Partnerskie podejście ważniejsze niż oferty TOMASZ JAWORSKI, KIEROWNIK GASTRONOMII RESORTU NOSALOWY DWÓR
W
spółpraca z dostawcami rynku HoReCa od początku pandemii znacząco się zmieniła. Przede wszystkim obie strony, zarówno my jak i nasi kontrahenci, musieliśmy w trybie natychmiastowym dostosować się do nowych, nieznanym nam dotąd realiów. Gastronomia hotelowa, w naszym przypadku, musiała sprostać wysokim wymaganiom gości indywidualnych w warunkach licznych ograniczeń i obostrzeń. To wiązało się m.in. z przearanżowaniem sposobu serwowania posiłków, a co za tym idzie, dostosowaniem wyposażenia i częściową zmianą asortymentu. Na szczęście nasi dostawcy szybko dostosowali swoją ofertę do koniecznych zmian. Początek pandemii był trudny dla wszystkich, natomiast po drugim lockdownie zweryfikowaliśmy dostawców bardziej szczegółowo – wiemy już którzy partnerzy są gotowi rozmawiać z nami po partnersku, iść na pewne ustęps t w a , uzbroić się w cierpliwość, co ma ogromne znaczenie w naszej dalszej współpracy. Ci, którym na tym zależało byli zaskakująco elastyczni w sytuacji, gdy rozpędzony obiekt dysponujący prawie 400 pokojami, musiał w drastyczny i nagły sposób się zatrzymać. Doskonale rozumieli naszą trudną sytuację i za wszelką cenę starali się nam pomóc w tym trudnym okresie. Są również minusy. Wielu mniejszych aczkolwiek rzetelnych i wiarygodnych dostawców, nie utrzymało się na rynku i póki co ta luka się nie wypełnia. Co również zmusza nas do
wprowadzania pewnych zmian. Myślę, że wszyscy musieliśmy nauczyć się szybkiego reagowania na nagłe zmiany w prowadzeniu biznesu. Niestety możemy również znaleźć kilka przykładów kontrahentów, którzy nie do końca sprostali modelowi biznesu partnerskiego, co zdecydowanie zweryfikuje ich późniejszą pozycję na rynku. Mamy tutaj na myśli brak jakiekolwiek wsparcia z ich strony i zrozumienia trudnej sytuacji ich kluczowych klientów. Tacy kontrahenci, pomimo nierzadko atrakcyjnych i konkurencyjnych ofert cenowych, nie mogą być traktowani priorytetowo w wyborze nowej siatki dostawców. Partnerskie podejście do interesów jest ważniejsze niż najniższe oferty cenowe. W tym roku dostawcy wyposażenia ukierunkują swoją ofertę głównie w stronę zachowania wysokiego poziomu higieny, tańszych i innowacyjnych rozwiązań dla gastronomii związanych z serwowaniem, przechowywaniem i obsługą. Już w roku 2020 pojawiały się na rynku nowoczesne produkty mające na celu zwiększenie bezpieczeństwa sanitarnego i ten trend powinien utrzymać się również w tym roku. Ponadto większość obiektów hotelowych istniejących już na rynku będzie szukała znaczących oszczędności właśnie wśród ofert dostawców, co znacząco przełoży się na ich ofertę. Istotny jest również trend opakowań ekologicznych, który w bieżącym roku będzie znaczącym segmentem w branży HoReCa.
Wydanie specjalne | NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE
101
RAPORT GŁOS RYNKU – WYPOSAŻENIE I USŁUGI
Woda najczęściej sprzedawanym napojem PAWEŁ DUTKIEWICZ, DYREKTOR SPRZEDAŻY BWT WATER + MORE
S
ytuacja w rynku HoReCa jest bardzo trudna. Wiele restauracji i barów popadając w długi zbankrutuje albo już zniknęli z branży. Dotyczy to zarówno małych, jednostkowych firm, jak i większych czy sieciowych. W warunkach lockdownu wiele firm zmienia profil ratując w ten sposób swoje biznesy. Dostosowują np. swoje menu do możliwości sprzedaży na wynos. Nie przynoszą poziomu rentowności sprzed pandemii, ale pozwala to na utrzymanie się na powierzchni. Choć jest to teraz coraz trudniejsze. Nie dziwi więc fakt, że coraz więcej firm buntuje się przeciwko obostrzeniom i decyduje się na otwarcie, by ratować się w akcie desperacji. Niezależnie od panujących warunków otoczenia biznesowego, woda jako płyn jest najlepiej i najczęściej sprzedawanym napojem na świecie. Jej skład wpływa na smak, zapach i walory odżywcze. Nie ma dowodu, że woda w butelce jest zdrowsza od tej w kranie. Jednak zastosowanie odpowiedniej jakości filtrów, pozwoli nam uzyskać wodę o znakomitym smaku. Coraz więcej osób zwraca uwagę na ochronę środowiska i nie chce zaśmiecać go plastikowymi butelkami, gdyż jak wiemy nie każda z tych butelek poddawana jest recyklingowi. Dlatego właśnie warto rozważyć zainstalowanie kranu z wodą filtrowaną.
102
Ma to duży wpływ na ochronę środowiska oraz na wizerunek lokalu, jak i na spore oszczędności. Woda kranowa, filtrowana w rachunku ekonomicznym będzie zawsze bardziej opłacalna od wody butelkowanej. Firma BWT jako światowy lider w branży uzdatniania wody, posiada w swojej ofercie największą gamę najnowocześniejszych urządzeń i rozwiązań dla uzdatniania wody. Nasze filtry oparte, między innymi na najnowocześniejszej technologii magnezowej, wzbogacają wodę w zbawienny dla zdrowia magnez. Jego wpływ na nasz organizm jest nieoceniony. Zastosowanie wstępnej filtracji w węglu aktywnym, usuwa z wody posmak chloru, co ma wpływ na poprawę smaku i zapachu. Innym filtrem, którego zastosowanie w instalacji wodnej może mieć znaczenie, jest filtr usuwający żelazo. Takie filtry stosujemy, gdy woda miewa kolor rdzawy, a jej zapach jest wyraźnie odbiegający od neutralnego. Powodem takiego stanu może być zawartość w wodzie żelaza i manganu. Woda płynąc w żelaznych rurach, wzbogaca się w te substancje, a ich usunięcie wymaga zastosowania odpowiedniej filtracji. Ponadto bardzo częstym przypadkiem występującym w wodzie kranowej są cząsteczki rdzy, piasku i innych zanieczyszczeń stałych. Powstają one właśnie dlatego, że woda płynie do nas
poprzez starą instalację wodną. Tak zanieczyszczona woda staje się zagrożeniem dla urządzeń stosowanych w gastronomii, gdyż cząsteczki stałe płynące w wodzie zatykają zawory, dysze i inne miejsca ujęcia wody.
Coraz częściej spotykane w restauracjach rozwiązanie filtrowania i uzdatniania wody kranowej podawanej klientom nieodpłatnie, ma doskonały wpływ na wizerunek oraz walory proekologiczne lokalu.
Specjalna oferta dla hoteli MICHAŁ ŁAWNICZAK, DYREKTOR HANDLOWY RADAWAY
B
ranża HoReCa jest niewątpliwie jednym z najbardziej dotkniętych skutkami pandemii sektorów polskiej gospodarki. Doskonale rozumiemy trudną sytuację, w której znalazły się hotele dlatego podejmujemy działania, mające na celu wsparcie naszych kontrahentów. Jesteśmy w stałym kontakcie ze współpracującymi z nami obiektami, a ofertę dostosowujemy do ich indywidualnych potrzeb i możliwości. Eksperci Radaway pozostają do dyspozycji w każdej sprawie – zarówno tej dotyczącej oferty, jak i spraw bieżących. Uruchomiliśmy także działania mające na celu dodatkową promocję kontrahentów. Na naszej stronie internetowej znajduje się zakładka dedykowana hotelom. Publikowane są tam materiały, które zawierają wszelkie istotne informacje na ich temat m.in. opis obiektu, zdjęcia, dane kontaktowe, a także nasze referencje. Wierzymy, że poprzez własne kanały
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
komunikacji jesteśmy w stanie dotrzeć do kolejnych osób, które po zakończeniu pandemii zagoszczą w hotelach prowadzonych przez naszych partnerów. Pomimo trwającej pandemii i ograniczeń z nią związanych, współpraca z branżą HoReCa nie zmieniła się znacznie. Niektóre hotele prowadzą obecnie remonty, a my jesteśmy dla nich firmą pierwszego wyboru jeśli chodzi o producenta kabin prysznicowych. Wychodzimy naprzeciw oczekiwaniom i ich potrzebom zapewniając wsparcie na każdym etapie inwestycji. Jesteśmy obecni przez cały okres modernizacji łazienek – począwszy od pomocy w wyborze produktu, poprzez bezpłatny pomiar miejsca na kabinę, jej montaż przez certyfikowanych instalatorów, aż po zakończenie prac i serwis gwarancyjny oraz posprzedażowy. Dla hoteli przygotowaliśmy też specjalną ofertę, w której znajdą produkty najwyższej jakości dopasowane do każdego standardu obiektu i aktualnych wymagań. Proponowane modele dostępne są w krótkim
GŁOS RYNKU – WYPOSAŻENIE I USŁUGI RAPORT
czasie (nawet w ciągu trzech dni w przypadku kabin standardowych i 10 dni w przypadku kabin tworzonych na zamówienie) oraz z gwarancją do trzech lat i 10-letnią gwarancję na dostępność części zamiennych. Hotelom oferujemy również personalizację produktów. Dzięki usłudze laserowego grawerowania na szkle montowana kabina może zyskać dodatkową wartość dekoracyjną gdy umieścimy na szybie np. wzór logotypu.
Niestety nie jesteśmy w stanie przewidzieć tego, jak szybko uda nam się zapanować nad pandemią lub czy będzie się dalej rozwijać. Nie wiemy też, jakie decyzje podejmie rząd w sprawie zniesienia obowiązujących ograniczeń. Pozostaję jednak z nadzieją, że gdy wszystko wróci do „normalności” każda branża zacznie odrabiać starty a zapotrzebowanie na usługi dostawców nie zmaleje, lecz wzrośnie.
Jesteśmy gotowi na zmiany
L
latach notował przyrosty. Ponadto wejdzie w życie, wspomniana już, unijna dyrektywa SUP. Zapewnienie dostępnych cenowo produktów ekologicznych będzie dużym wyzwaniem dla branży. Odra Pak, dzięki kompleksowej ofercie oraz dużej sile negocjacyjnej i logistycznej, jest na te zmiany gotowa.
Producenci muszą dostosowywać swoje działania MARCIN WACHOWICZ, WŁAŚCICIEL GRUPA INSTYNKT (AIOLI, BANJALUKA, SING SING)
RADOSŁAW NASKRĘT, PREZES ZARZĄDU ODRA PAK ockdown w branży HoReCa wymusił na nas większą elastyczność. Początkowo skupiliśmy się przede wszystkim na zapewnieniu klientom środków ochrony osobistej. Zagwarantowaliśmy również bezpieczeństwo oraz higienę dostaw, m.in. dzięki wprowadzeniu reżimu sanitarnego oraz pracy zmianowej i zdalnej w siedzibie głównej oraz hurtowniach partnerskich. W kolejnych miesiącach ułatwiliśmy klientom dostęp do asortymentu produktów do serwowania dań na wynos. Przedsiębiorcy mogą liczyć na naszą pomoc. Stale utrzymujemy atrakcyjne ceny i przygotowujemy dedykowane oferty. Kontynuujemy także działania edukacyjne dotyczące zmian, które czekają rynek wraz z wejściem w życie unijnych
Jaki będzie sektor HoReCa w 2021 roku? Wszystko zależy od obostrzeń. Im dłużej będą trwały, tym trudniej będzie odbudować straty w branży. Wiele firm zostanie zmuszonych do zakończenia działalności. Zaburzony zostanie również łańcuch dostaw. Nastąpi spowolnienie rozwoju rynku, który w poprzednich
ograniczeń zakazujących handlu wybranymi opakowaniami plastikowymi. Nie zrezygnowaliśmy przy tym z planów rozwojowych. W 2020 roku nadal poszerzaliśmy ofertę opakowań przyjaznych środowisku. Ruszyliśmy też z budową kolejnej hali magazynowej wysokiego składowania na 3,1 tys. miejsc paletowych. Ponadto do konsorcjum Odra Pak dołączyły dwie hurtownie. To pokazuje, że nasz model działania sprawdza się również w trudnym okresie. Korzystają na nim konsorcjanci i klienci. Dzięki zwiększaniu siły zakupowej możemy oferować odbiorcom coraz lepsze ceny, nie tracąc przy tym na jakości. Cały czas jesteśmy też otwarci na nowych partnerów.
C
hciałbym wierzyć, że ten rok rozwiąże nasze problemy, ale na to się nie zapowiada. Na pewno rozwinął się rynek wyposażenia, który pozwala pracować w opcji na wynos. Ten obszar rozwija się bardzo szybko w całym kraju. Czy dostawcy zmienią swoje działania? Na pewno! Rynek skurczył się dość mocno, więc i producenci muszą zmienić swoje działania. To wszystko jest na wariackich papierach, szukanie dróg zbytu, zmienne oferty pod wywozy i to w jednym czasie. Dlatego wszyscy starają się wzajemnie wspierać nowymi pomysłami. Czego można oczekiwać? Głównie uruchomienia naszej branży, uwolnienia restauracji i powrotu do normalnej pracy. Rynek jest zależny od tego czy funkcjonujemy, czy nie. Sytuacja pandemiczna w kraju ma ogromny wpływ na naszą działalność. Od zeszłego roku
każdy w branży gastronomicznej szuka nowych rozwiązań i możliwości, przekształcając swoje lokale. W tym potrzebni są również dostawcy towarów, którzy muszą, jak cała reszta, dostosować s w o j ą ofertę do możliwości i oczekiwań restauratorów. Ten proceder już trwał wcześniej. Odkąd wzrosły koszty pracownicze, wielu restauratorów szukało produkcji na zewnątrz. Fala zmian ruszyła tak szybko, że nikt do końca nie zastanawiał się nad tym, co robić konkretnie, tylko intuicyjnie, promowali nowe rozwiązania. Dostawcy również podeszli do sytuacji odpowiedzialnie i wspierali nas bezpośrednio w różny sposób. Odroczyli płatności, wydłużali terminy opłat, odbierali towar, który zalegał sprzed lockdownu. Ta współpraca trwa od wielu lat i znając się oraz będąc uczciwym wobec siebie, można więcej zrobić.
Wydanie specjalne | NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE
103
RAPORT GŁOS RYNKU – WYPOSAŻENIE I USŁUGI
Na akcje charytatywne przeznaczyliśmy 100 tys. opakowań
jest coraz gorsza, a kolejne przesuwane terminy zniesienia obostrzeń, jeszcze bardziej pogłębiają kryzys i negatywnie wpływają na nastroje restauratorów. Gastronomia, w szczególności restauracje i bary, bez możliwości sprzedaży dań na wynos, znalazła się w dramatycznym położeniu tracąc płynność finansową. Firmy
IWONA NOWAK, MARKETING & PURCHASING MANAGER METRO-PLAST
B
rak możliwości konsumpcji posiłków w restauracji czy barze sprawił, że wiele firm zdecydowało się wprowadzić usługę dań na wynos bądź z dowozem. Takie rozwiązanie to nie tylko wygoda dla zamawiającego, ale także istotne źródło dochodu dla restauratorów, którzy, z racji o b ostrzeń, n i e m o g ą serwować posiłków na miejscu. Firmy, które do tej pory nie miały takiej usługi stanęły przed koniecznością zapewnienia sobie właściwego zaplecza, dzięki któremu sprawnie poradziłyby sobie z wymaganiami ze strony rynku dań na wynos. Dla takich firm mamy kompleksowe rozwiązania, z naszymi produktami zapakowanie dowolnego dania jest bardzo proste i szybkie. Obecnie chyba nie istnieje danie, którego nie bylibyśmy w stanie zapakować Każdy klient, który zamierza pakować na wynos, w naszej ofercie znajdzie zarówno maszynę do pakowania, pojemniki, folie, jak i inne potrzebne do tego akcesoria np. torby papierowe czy pudełka cateringowe. Wiemy, jak ważne jest „mieć wybór”,
104
dlatego staramy się, aby nasi klienci mieli dostęp do jak najlepszej oferty. Dbamy, by towar, który od nas otrzymują był dopasowany do ich potrzeb. Dodatkowo oferujemy szkolenia dla naszych klientów oraz serwis gwarancyjny i pogwarancyjny maszyn pakujących. N a p o czątku 2020 roku, gdy zderzyliśmy się z pierwszą falą pandemii i lockdownem bez wahania postanowiliśmy wesprzeć branżę gastronomiczną bezpłatnie oferując pojemniki do dań na wynos. Dołączyliśmy do ogólnopolskiej akcji Wzywamy Posiłki i Akademii Kulinarnej Whirpool, która w naszych opakowaniach przygotowała medykom aż 1280 posiłków. W sumie na różne akcje charytatywne przeznaczyliśmy 100 tys. opakowań. Z naszej pomocy skorzystały nie tylko restauracje, firmy cateringowe lecz również stowarzyszenia pomagające ludziom chorym czy bezdomnym. Należy przypuszczać, że w dalszym ciągu będzie bardzo dobra koniunktura dla firm oferujących dania na wynos lub na dowóz. Niestety wraz z upływem czasu sytuacja branży gastronomicznej
bez odpowiedniego wsparcia nie przetrwają. Nie lepiej rysuje się przyszłość dostawców usług i produktów dla gastronomii oraz innych gałęzi gospodarki, które razem stanowią sieć naczyń połączonych. Brak stabilizacji i realnej pomocy dla branży gastronomicznej sprawi, że ludzie pozostaną bez środków do życia.
Portfolio partnerów uległo modyfikacji ANNA OLSZYŃSKA, DYREKTOR GENERALNA VIENNA HOUSE ANDEL’S LODZ
P
andemia i kryzys z nią związany obnażył dotychczasowy charakter współpracy z dostawcami i pokazał, kto jest prawdziwym partnerem biznesowym przez duże „P”. W niektórych przypadkach dotychczasowa owocna i długofalowa współpraca zaczęła się chwiać, gdy tylko pojawiły się problemy. Jednak w wielu sytuacjach wypracowane przez lata zaufanie zaowocowało pięknymi gestami wsparcia, elastycznością i zaangażowaniem. W końcu prawdziwych przyjaciół poznajemy w biedzie – to przysłowie znajduje swoje odzwierciedlenie również w świecie biznesowym. W związku z tym, portfolio naszych partnerów uległo modyfikacji. Również przy wyborze nowych dostawców kierujemy się nieco innymi kryteriami, niż wcześniej.
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
Z pewnością najważniejsza staje się elastyczność, otwartość na negocjacje oraz zaangażowanie we współpracę. Myślę, że w najbliższym czasie rynek dostawców podryfuje w podobnym kierunku, jak cała branża HoReCa. Elastyczność wysunie się na pierwsze miejsce, szczeg ó l n i e w zakresie „minimum l o g i styczn e ” . Rynek będzie bardziej konkurencyjny w związku z mniejszym popytem, więc dostawcy będą bardziej otwarci na mniejsze zamówienia czy darmowe udostępnianie produktów do testowania. Spodziewam się też większej liczby szybkich akcji promocyjnych w celu pobudzenia sprzedaży konkretnych produktów. Będziemy bacznie obserwować rynek, żeby znaleźć najbardziej efektywne rozwiązania dla naszych obiektów.
GŁOS RYNKU – WYPOSAŻENIE I USŁUGI RAPORT
Proponujemy nowe rozwiązania
Inwestujemy w zdolności produkcyjne
KATARZYNA PIETRZYK-BILEWICZ, WŁAŚCICIELKA HIGIENA SERWIS
MACIEJ KOTECKI, CZŁONEK ZARZĄDU STALGAST
P
andemia sprawiła, że wszyscy musieliśmy się odnaleźć w nowej rzeczywistości. Jako dostawca środków czystości i wyposażenia dla hoteli i restauracji, pomagamy w zachowaniu płynności finansowej naszych klientów, zapewniając im wszystkie niezbędne produkty w bardzo atrakcyjnych cenach i dogodne warunki płatności. Przygotowujemy nowe oferty, które odpowiadają możliwościom finansowym klientów. Od zawsze najważniejsza jest dla nas współpraca. Oparta na zaufaniu i uczciwości, dlatego cieszy nas, że udało się nam wypracować wraz z klientami nowe warunki. Zawsze pomagamy w doborze produktów i odpowiednich systemów higienicznych redukujących koszty. Nasza stabilność finansowa i fakt, że zapewniamy długofalową dostępność wszystkich produktów stawia nas w czołówce firm dostarczających wyposażenie i sprzęt dla hoteli i restauracji. Nasi klienci potrzebują stałych, regularnych i terminowych dostaw dokładnie tych samych produktów. Dlatego uruchomiliśmy platformę B2B, w której można składać zamówienia i nie martwić się o opóźnienia, brak dostępności asortymentu czy nagłe zmiany cen. Warto dodać, że stale poszerzamy naszą ofertę, proponujemy nowe rozwiązania. Naszym klientom zapewniamy szereg udogodnień i bardzo dobre warunki współpracy, tj:
specjalne ceny na wybrane artykuły w tym chemię na kuchnię, dezynfekcję, czyściwa, serwetki, ręczniki, papiery toaletowe i chusteczki, wózki, sprzęt do sprzątania czy odkurzacze, wydłużony termin płatności, bezpłatne użyczenie dozowników na kuchnię i do łazienek, bezpłatne użyczenie uchwytów na kosmetyki hotelowe 400 ml (dotyczy trzech nowych linii kosmetyków uzupełnianych z op. 5 L), bezpłatne dostawy przy małym minimum logistycznym (od 250 zł), dobór odpowiednich systemów higienicznych redukujących koszty, serwetki z logo, kapcie i kosmetyki z logo – w cenach z 2019 roku, szybka, terminowa i pewna dostawa, przydzielanie opiekuna, który zajmuje się obsługą danego klienta, dostęp do platformy B2B, w której udostępniamy cały asortyment w bardzo dobrych, korzystnych cenach. Dużą wagę przykładamy do tego, by produkty nie tylko spełniały wszystkie normy, były skuteczne i wydajne, ale też przyjazne dla środowiska. To między innymi dlatego podjęliśmy współpracę z Cartiere Carrara i staliśmy się jedynym polskim importerem produktów BulkySoft. Wierzymy, że jakość obroni się sama, ale mamy świadomość tego, że przyszłość naszej planety zależy od nas i wszystko zależy od naszych bieżących, codziennych decyzji.
R
ok 2020 cała branża rozpoczynała z optymizmem i nadzieją na kontynuację rozwoju z lat poprzednich. Pandemia zmieniła nastroje, a efektem pierwszego lockdownu były znaczące spadki zamówień. U wielu naszych partnerów spadek obrotów dochodził do 80-90 proc. rok do roku. W odpowiedzi na zaistniałą sytuację, wspólnie z innymi dostawcami do rynku, uruchomiliśmy inicjatywę #PrzyszłośćDlaGastronomii. Powstałe Stowarzyszenie wspierało między innymi bezpłatnymi poradami prawnymi. Po zniesieniu ograniczeń, branża bardzo szybko wróciła do poziomu z lat poprzednich. Restauratorom zaproponowaliśmy wydłużenie gwarancji na urządzenia Stalgast i przeglądy, które pomagały w ponownym uruchomieniu biznesu. Pomimo trudnej sytuacji w branży zakończyliśmy budowę Centrum Logistyczno-Produkcyjnego w Radomiu. Do części magazynowej, uruchomionej w 2019 roku, dołączyła produkcja, która została w pełni przeniesiona z wynajmowanych obiektów przy ul. Kozienickiej. Obecnie zarówno magazyny (18 tys. mkw.) jak i produkcja (12 tys. mkw.) znajdują się w jednym z najnowocześniejszych obiektów przemysłowych w branży gastronomicznej w Europie. Połączenie w jednym miejscu produkcji, magazynu i centrum dystrybucyjnego, umożliwia zapewnienie sprawnej obsługi naszych klientów.
Pandemia spowodowała duże zamieszanie na rynku dostawców, nie tylko w branży gastronomicznej. Zapewnienie ciągłości dostaw może być w najbliższych miesiącach dużym wyzwaniem, szczególnie w obliczu ponownego otwarcia się gastronomii. Przygotowując się do ożywienia w branży, nadal inwestujemy w nasze zdolności produkcyjne, aby minimalizować ryzyka związane z ograniczoną dostępnością. Ciągle pracujemy nad nowymi rozwiązaniami konstrukcyjnymi i technologicznymi, aby zapewnić naszym klientom nowoczesne, ekologiczne i cenowo atrakcyjne produkty. Szczególnie poszukiwanie rozwiązań ograniczających wzrost kosztów produkcji, a co za tym idzie cen produktów – jest dla nas priorytetem. Niezmiennie stawiamy na współpracę z naszymi partnerami, dystrybutorami. To oni są najbliżej klienta i wiedzą jakie są jego potrzeby. Rozwijamy sieć salonów partnerskich i punktów sprzedaży. Chcemy, w ten sposób zbliżyć się z naszą ofertą do klienta, umożliwić realne poznanie produktów przed decyzją zakupową. Jesteśmy przekonani, że pomimo trudności, branża wróci stopniowo na drogę wzrostu i rozwoju, liczymy, że poprawa sytuacji rozpocznie się już w tym roku. Dlatego też, nadal inwestujemy w nasze zdolności produkcyjne i stawiamy na współpracę z dystrybutorami tak, jak robiliśmy to przez ostatnie 30 lat działania firmy.
Wydanie specjalne | NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE
105
RAPORT GŁOS RYNKU – WYPOSAŻENIE I USŁUGI
Relentless Recovery – kompendium wiedzy dla branży HoReCa PIOTR ROKITA, CLUSTER MANAGER CENTRAL EAST, INSTITUTIONAL DIVISION ECOLAB
M
imo trudnej sytuacji, hotele i restauracje zaczęły wprowadzać własne, jeszcze bardziej rygorystyczne protokoły sanitarne, mające na celu zminimalizowanie ryzyka rozprzestrzeniania się COVID-19. Zauważalnie wzrosła też potrzeba poszerzania kompetencji personelu odpowiedzialnego za sprzątanie i procesy higieny. Wsparliśmy klientów we wdrożeniu dodatkowych procedur i środków bezpieczeństwa, gwarantujących funkcjonowanie obiektów w pełnym reżimie sanitarnym. Rola firmy Ecolab nigdy nie ograniczała się do dostarczania profesjonalnych środków czystości. Od początku istnienia obsługujemy klientów w sposób kompleksowy, oferując technologiczne know-how i pełną obsługę serwisową, mającą na celu kontrolę zużycia produktów i poprawę efektywności. Stawiamy też na szkolenia podnoszące kwalifikacje personelu sprzątającego. Dzięki wypracowanemu przez lata modelowi biznesowemu, mieliśmy więc gotowe rozwiązania na potrzeby rynku, które wygenerowała pandemia. W 2020 roku międzynarodowy zespół ekspertów Ecolab opracował program Relentless Recovery, mający ułatwić organizację pracy w czasach koronawirusa, a w szczególności dobre przygotowanie obiektów
106
na ponowne otwarcie. Są to nie tylko instrukcje dotyczące mycia i dezynfekcji, ale również dostęp do webinarów czy gotowe do wydrukowania listy kontrolne i plansze ścienne. Kompendium wiedzy zostało przygotowane z podziałem na poszczególne obszary działalności, w tym oczywiście dla obiektów noclegowych oraz restauracji. Udostępniliśmy je bezpłatnie na naszej stronie internetowej. Wdrożenie zaostrzonych protokołów utrzymania czystości jest równie ważne, jak poinformowanie o tym gości. Dlatego przygotowaliśmy też dla naszych partnerów z branży HoReCa specjalny system identyfikacji wizualnej „Czystość, na którą możesz liczyć”. Jest to seria zawieszek, naklejek na szyby i ulotek informujących o partnerstwie i stosowaniu w hotelu lub restauracji profesjonalnych środków Ecolab. Widoczna obecność uznanej marki, będącej światowym liderem w zakresie usług higienicznych, przekłada się na zainteresowanie ofertą i sprawia, że klient czuje się w obiekcie bezpiecznie. Ten rok był niezwykle trudny i wymagający, ale nabrane doświadczenie pozwoli branży sprawniej reagować na wszelkie zmiany. W 2021 roku nadal będziemy starali się pełnić rolę doradców i ekspertów oraz wspierać naszych TM
klientów, bazując na elastycznym podejściu i indywidualnym systemie pomocowym. Pomimo
spowodowanych pandemią zawirowań na rynku HoReCa, z optymizmem patrzymy w przyszłość.
Dotychczasowe kryteria JACEK SZYMANOWICZ, DYREKTOR OPERACYJNY POLSKI HOLDING HOTELOWY
B
ędąc w kontakcie z naszymi dostawcami, widzimy, że stali partnerzy są wyrozumiali w obecnej, trudnej sytuacji w branży HoReCa. Z uwagi na zaistniałą sytuację wychodzą naprzeciw oczekiwaniom i proponują rozwiązania korzystne dla obu stron. Jednocześnie wszyscy liczymy na szybki powrót do czasów sprzed pandemii. Podczas lockdownu nastąpiła duża weryfikacja partnerów biznesowych. W branży HoReCa najważniejsze jest zapewnienie bezpieczeństwa zarówno gości, jak i pracowników. Sprostanie wszystkim wymogom bezpieczeństwa sanitarnego było i jest dla nas priorytetem. Przy wyborze dostawców stosujemy dotychczasowe kryteria kładąc znaczny nacisk na zapewnienie
najwyższych standardów bezpieczeństwa sanitarnego. Spodziewamy się, że bieżący rok nadal będzie bardzo trudny dla dostawców. Przypuszczamy, iż w drugiej połowie roku rynek zacznie się odbudowywać. Dostawcy – jak my wszyscy – szukają nowych rozwiązań, kanałów dystrybucji i dostosowują się do nowej rzeczywistości. Wszystkim będzie zależało na kontynuowaniu współpracy, przynoszącej zyski dla obu stron. Jako duży podmiot w branży, otrzymujemy już wiele propozycji od dostawców zgłaszających oferty na swoje produkty. Dotychczasowe oferty dostosowywane są do obecnej sytuacji na rynku. Podczas prowadzonych rozmów oraz otrzymywanych ofert przetargowych dostawcy wykazują otwartą postawę do zawarcia porozumienia podczas negocjacji.
Inteligentne rozwiązania dla zielonej przyszłości JERZY KOS, DYREKTOR DS. SPRZEDAŻY AREA COOLING SOLUTIONS
W
ostatnich latach obserwujemy wzrost świadomości inwestorów wpływem urządzeń chłodniczych na środowisko. Firma Area Cooling Solutions bardzo
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
mocno jest zaangażowana w proces transformacji w kierunku zielonej energii. Będąc czołowym europejskim producentem mamy wpływ na kreowanie rynku chłodniczego. Dlatego opieramy swoją
GŁOS RYNKU – WYPOSAŻENIE I USŁUGI RAPORT
produkcję o agregaty na bazie technologii inwerterowej – serii iCOOL, zapewniającej płynną regulację wydajności a tym samym znaczne oszczędności energii elektrycznej. Agregat dopasowuje swoją moc do zapotrzebowania na chłód w odbiornikach w zależności od aktualnych potrzeb, dzięki czemu energia wykorzystywana jest optymalnie. Oszczędności mogą sięgać nawet 30 proc. w stosunku do tradycyjnych agregatów. Technologia inwerterowa pozwala także lepiej dbać o jakość chłodzonych towarów. Lepsza jakość to zadowolenie klientów oraz mniej straty towaru. Zużycie energii jest jednym z aspektów dbania o środowisko, kolejnym bardzo ważnym jest stosowania czynników chłodniczych o niskim oddziaływaniu na środowisko – współczynnik GWP. Dlatego sukcesywnie rozszerzamy typoszereg inwerterowych agregatów grupy iCOOL. Obok urządzeń pracujących na czynniki R448A dużą grupę stanowią agregaty zasilane ekologicznym gazem CO2 oraz czynnikiem z grupy A2L. Ze względu na niskie negatywne oddziaływanie
na środowisko urządzenia nie wymagają rejestracji a co za tym idzie są zwolnione z opłat za emisję do środowiska. Dodatkowo system zdalnego monitoringu pozwala na optymalizację instalacji poprzez korekty nastaw, jak również możliwość podjęcia działań prewencyjnych w celu utrzymania instalacji w optymalnym stanie. Dzięki temu, że dział badań i rozwoju oraz produkcja firmy znajdują się w Polsce jesteśmy w stanie dostarczyć gotowy towar w ciągu 48 godzin a części zamienne są stale dostępne. Klienci doceniają również lokalne wsparcie techniczne naszej firmy oraz szeroką grupę firm serwisowych przeszkolonych w Akademii AREA, w której szkolimy naszych Partnerów. W przeciągu ostatnich dziesięciu lat zainstalowano ponad 7000 agregatów skraplających iCOOL w ponad 30 krajach. Dziś są one wyznacznikiem standardu rozwiązań w obszarze chłodnictwa komercyjnego. Jakość naszych urządzeń chłodniczych jest potwierdzona certyfikatem ISO PN-EN 9001:2009 nadanym przez TÜV
Kumulacja zakupów PIOTR NIEMYJSKI, SPECJALISTA W DZIALE ZAKUPÓW SHERATON GRAND WARSAW, THE WESTIN WARSAW
P
rzez lata działania w branży wypracowaliśmy bardzo ścisłe relacje z naszymi dostawcami oparte na podwalinach szczerości i zaufania. W obecnej kryzysowej sytuacji partnerzy biznesowi są jak najbardziej elastyczni i pomocni. Dzięki temu możemy, mimo wszystko, prowadzić naszą bardzo mocno okrojoną działalność.
Baza dostawców jest bardzo rozbudowana. Ubiegłoroczna sytuacja zmusiła nas do kumulacji naszych niewielkich zakupów do jak najmniejszej liczby kontrahentów. Dzięki uniwersalności i elastyczności partnerów ten zabieg przebiegł bez najmniejszych problemów. Co do kryteriów wyboru dostawców, nie musieliśmy nic zmieniać, z racji tego, że nie
potrzebowaliśmy nowych dostawców. Obecna baza swoją rozpiętością bez problemu zaspokaja nasze potrzeby. Patrząc ogólnie na rynek, można stwierdzić, że bardzo mocno zwolnił. Obecna sytuacja niestety pogrążyła wiele firm. Przetrwali ci, którzy mieli większą „poduszkę finansową” albo zmienili swoje
kanały dystrybucyjne na tzw. detal. Wychodzić z kryzysu będziemy jeszcze długo. Myślę, że przez jakiś czas na rynku nie będzie innowacyjnych i odważnych propozycji dostarczania produktów i usług. Głównym trendem będzie raczej dostarczenie sprawdzonych rozwiązań, w jak najlepszej jakości.
Powiększamy zespół doradców WOJCIECH MOŚCIBRODZKI, MARKETING MANAGER TARASOLA
Z
dajemy sobie sprawę, że wiele firm z branży HoReCa nie udźwignie długiej przerwy w działalności, a cateringi nie pokryją kosztów utrzymania biznesu. Stąd duże zainteresowanie automatycznymi zadaszeniami, które powiększą przestrzeń dla gości i jednocześnie zabezpieczą miejsce przed zmiennymi warunkami pogodowymi. To także możliwość wydłużenia sezonu, zyskując dodatkowy czas na działalność. Goście nie są narażeni na nagłe porywy wiatru, deszczu czy przejmujący chłód. W każdej chwili inteligentne sterowanie zareaguje na zmieniające się warunki i zamknie dach, włączy promienniki ciepła lub opuści rolety zacieniające. Wariantów jest wiele także rozwiązań techniczno – konstrukcyjnych. Tarasola jest szyta na miarę, według potrzeb. Powiększenie przestrzeni dla klientów to inwestycja, która pracuje praktycznie przez cały rok. Oferujemy w tym czasie duże akcje promocyjne. Wiele banków udziela leasingi na inwestycję w Tarasolę. Mamy doskonały produkt, który możemy dostosować do potrzeb klienta – modułowość konstrukcji.
Oferujemy specjalne rabaty na konstrukcję, przeszklenia oraz na automatyczne rolety. Wszyscy liczymy na możliwość szybkiego spotkania się z przyjaciółmi, znajomymi w restauracji, pubie by smacznie i wesoło spędzić czas. Stale powiększamy zespół doradców, fachowców, by w sposób profesjonalny podpowiedzieć, przygotować propozycję powiększenia przestrzeni biznesowej klienta. Osoby, które zajmują się kanałem HoReCa, to niejednokrotnie doświadczeni w branży ludzie, pracujący w przeszłości w restauracjach czy hotelach. Wspierają, podpowiadają możliwości i rozwiązania, które podniosą efektywność inwestycji, dbając jednocześnie o jej atrakcyjność. Wspieramy lokalny biznes gastro, by wszyscy mogli doczekać lepszych czasów. Coraz więcej przedsiębiorców wie i podejmuje kroki do dostosowania swoich obiektów do warunków, które panują w naszym kraju. W częstych rozmowach z branżą HoReCa słychać zwątpienie, ale i rosnącą nadzieję. Zróbmy wszystko, by nadzieja nie umarła.
Wydanie specjalne | NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE
107
PRODUKTY I INNOWACJE
KOLEKCJA FURO OD RADAWAY NOWE AGREGATY OD AREA COOLING SOLUTIONS Składają się na nią cztery modele kabin prysznicowych, trzy modele drzwi wnękowych oraz parawan nawannowy, których elegancki i minimalistyczny styl przypadnie do gustu nawet najbardziej wymagającym klientom. Solidne wykonanie i najwyższa jakość zastosowanych elementów gwarantuje komfort użytkowania, natomiast zlicowane ze szkłem detale oraz hydrofobowa powłoka EasyClean™ łatwość utrzymania w czystości. Modele dostępne są w kolorach: chrom, złotym i czarnym, dzięki czemu pasują do każdego stylu w jakim urządzona jest łazienka. Dodatkowo, dzięki usłudze laserowego grawerowania na szkle, produkty mogą stać się unikatową ozdobą wnętrza. Kolekcję można również spersonalizować. Program „Na miarę” umożliwia dopasowania rozmiarów do niemal każdej sytuacji projektowej oraz zmianę rodzajów uchwytów, koloru uszczelki czy sposobu stabilizacji.
Kierując się hasłem „Inteligentne rozwiązania dla zielonej przyszłości” firma Area Cooling Solutions rozszerza typoszereg agregatów inwerterowych z płynną regulacją wydajności, serii iCOOL o dwa nowe urządzenia pracujące na bazie niskoemisyjnych czynników chłodniczych. Pierwszy z nich to agregat iCOOL 7 CO2 MT/LT zasilany ekologicznym gazem CO2 – wydajność chłodnicza 7 kW drugi to agregat iCOOL eSLIM-9 MHP (A2L) do pracy z czynnikiem chłodniczym z grupy A2L – wydajność chłodnicza 9,2 kW. Oba charakteryzują się niskim zużyciem energii elektrycznej oraz pracą z ekologicznymi czynnikami chłodniczymi.
SYSTEM FILTRACYJNY DO OPTYMALIZACJI JAKOŚCI WODY HANDWASH BALSAM Przeznaczony do mycia naczyń kuchennych, ze szkła, metalu i tworzyw sztucznych. Nie pozostawia smug ani zacieków. Skutecznie usuwa tłuszcz i zabrudzenia. Produkt sprawdza się zarówno w zimnej, jak i ciepłej wodzie. Zawiera ekstrakt z aloesu i glicerynę. Składniki które skutecznie chronią nawilżają skórę dłoni. Produkt testowany dermatologicznie, jest dobrze tolerowany przez skórę, nie wykazuje właściwości drażniących, ani uczulających. Kompozycja zapachowa nie zawiera alergenów.
BWT bestmax PREMIUM to jedyny system filtracyjny na świecie wykorzystujący opatentowaną technologię magnezową firmy BWT, w związku z którą firma otrzymała nagrodę za innowacyjność. Jeden ze stopni filtra BWT bestmax PREMIUM zawiera wysokowydajny wymiennik jonów, realizujący jednocześnie dwie funkcje: usuwa z wody wapń (Ca2+) odpowiedzialny za odkładanie się w ekspresach kamienia i wprowadza do niej magnez (Mg2+). W zależności od stopnia twardości wody i oczekiwań na głowicy można ustawić przepływ bypass mieszanki (0–3). BWT bestmax PREMIUM Zawory zwrotne w głowicy zapo– Ekspert ds. smaku biegają cofaniu się wody do instalacji wodnej lub do świecy filtrującej, a także chronią przed niekontrolowanym wypływem wody. Systemy filtrujące BWT bestmax PREMIUM, dopuszczone do bezpośredniego kontaktu z żywnością, są odporne na zgniatanie i bezpieczne. Można ich używać do każdego systemu wody pitnej na całym świecie.
CHEDDARY OD HOCHLAND PROFESSIONAL Hochland Cheddar to nowa linia produktów w ofercie Hochland Professional dla gastronomii oraz klientów B2B. Hochland Cheddar w plastrach dostępny jest w dwóch wariantach: klasycznym oraz białym. Są to sery topione o szerokim zastosowaniu w gastronomii – doskonałe do burgerów, tostów, kanapek oraz przekąsek. Idealnie się topią po podgrzaniu, pozostają ciągnące i apetyczne. Hochland Cheddar jest serem bardzo wygodnym w użyciu – plastry łatwo się rozdzielają – układane są w paczkach naprzemiennie, co ułatwia pracę szefa kuchni. Dwa warianty smakowe pozwalają na stworzenie ciekawej oferty. Hochland Cheddar Klasyczny ma pomarańczowy kolor, oryginalny wyrazisty aromat i ostrą nutę smakową. Z kolei Hochland Cheddar Biały charakteryzuje kremowa barwa, delikatny śmietankowy zapach i łagodny smak.
108
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
PRODUKTY I INNOWACJE
NAPÓJ OWSIANY ALPRO BARISTA Misją Alpro jest tworzenie smacznych i wartościowych produktów pochodzenia roślinnego. Alpro łączy dbałość o zadowolenie konsumentów z najwyższą troską o środowisko naturalne. Przy pomocy linii produktów Barista, staramy się zaoferować konsumentom większy wybór w zakresie napojów roślinnych. Linia ta została stworzona z myślą o miłośnikach kawy, którzy pragną przygotowywać kawę na bazie roślinnej. Napój Owsiany Alpro Barista to produkt bez laktozy, który powstał w 100 proc. na bazie roślin. Jest bogaty w wapń oraz błonnik. To cenne źródło witamin: B2, B12 i D. Ma niską zawartość nasyconych kwasów tłuszczowych. Bardzo dobrze się pieni. Dodaj go do swojej ulubionej kawy, aby dzień zaczął się ze smakiem.
NOWOŚĆ DLA DOSTAW DO DOMU – FRYTKI CRISPY COATED Super chrupiące frytki od Farm Frites – Chef’s Specials Crispy Coated są cięte z najlepszych ziemniaków i pokryte specjalną powłoczką bez glutenu zwiększającą chrupkość. Frytki Crispy Coated są prawdziwie ziemniaczane, ponieważ w procesie produkcji zachowaliśmy smak ziemniaka i dodaliśmy super chrupkość uzyskując nowy, najsmaczniejszy wzorzec chrupkości. Frytki Crispy Coated w menu są gwarantem jakości restauracyjnej w dostawach do domu. Niech smak zdecyduje!
GĘŚ OWSIANA OD DROSED To idealna propozycja na wykwintne i zdrowe danie. Gęś owsiana w pieczołowicie dobranych przyprawach, faszerowana mieszanką zdrowych kasz – gryczanej i jęczmiennej oraz grzybami i warzywami. To danie kompletne – łatwe i wygodne w przygotowaniu, gwarantujące idealnie skomponowany i przyprawiony posiłek. Wystarczy przełożyć do brytfanki i upiec. Dzięki tej propozycji możemy odkryć bogatą w białko, witaminy i minerały wartościową gęsinę. Gęś faszerowana to produkt premium, przygotowany z zachowaniem czystej etykiety, bez dodatku konserwantów i barwników. Gęś, ale to dobre!
NAJWIĘKSZY WYBÓR EKOLOGICZNYCH PRODUKTÓW DLA HOTELI I RESTAURACJI Dostarczamy bezpieczne, przyjazne dla środowiska, certyfikowane artykuły higieniczne, wyposażenie kuchni i łazienek i kosmetyki hotelowe, dzięki którym Twój obiekt będzie przyciągał gości, a marka wzmocni wizerunek odpowiedzialnej za otaczający nas świat. Buduj prestiż w zgodzie z naturą, zapewnij komfort i bezpieczeństwo w odpowiedzialny sposób. Twoi Goście to docenią! Higiena Serwis to miejsce, w którym znajdziesz największy wybór produktów w najkorzystniejszych cenach. Zostań naszym partnerem, skorzystaj z ofert specjalnych dla klientów VIP.
PASTA PISTACJOWA 100 PROC. SUPER SMOOTH Jest wyprodukowana z niesolonych, delikatnie pieczonych pistacji o jakości premium, pochodzących z Kalifornii w USA. Ma doskonały, pistacjowy zapach i smak, a jej cechą charakterystyczną jest bardzo gładka, gęsta konsystencja. Poziom zmielenia pistacji jest największy z dostępnych na rynku past. Produkt posiada tzw. czystą etykietę, czyli wykonany jest wyłącznie z pistacji i nie zawiera soli, cukru, barwników, stabilizatorów i konserwantów. Produkt doskonale sprawdza się jako baza do kremów pistacjowych, lodów, serników i makaroników, również jako dodatek do dań na słono. Dostępne opakowania o pojemności 400 g, 1 kg oraz 3 kg.
Wydanie specjalne | NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE
109
PRODUKTY I INNOWACJE
ME.ORGANIC – NATURA W OPAKOWANIACH Linia me.Organic Diamond od Metro-Catering-System to nowoczesne, kompostowalne opakowania do dań na wynos z najwyższej półki. Pojemniki do zgrzewania me.Organic wykonane są z pulpy roślinnej i występują w trzech wariantach do wyboru w zależności od laminatu: me.Organic Diamond blue, me.Organic Diamond green oraz wersja nielaminowana me.Organic Diamond white. Zostały zaprojektowane z myślą o firmach zajmujących się produkcją i dystrybucją żywności zwłaszcza dań na wynos, dla których dbanie o ekologię stanowi ważny element działalności. Przypadną do gustu klientom ceniącym oryginalną fakturę opakowania z naturalnego surowca, wzbogaconą szlachetnym wykończeniem. Występują w kilkunastu rozmiarach i podziałach, są sztywne, odporne na tłuszcz i wilgoć dając możliwość zapakowania dowolnego posiłku.
OASIS PRO – PROGRAM UTRZYMANIA CZYSTOŚCI W HOTELACH Został opracowany specjalnie dla służby pięter. Innowacyjne produkty, w połączeniu z profesjonalnymi szkoleniami, fachowym doradztwem i serwisem, ułatwiają pracę personelowi i zwiększają poziom zadowolenia gości. W skład linii wchodzą wysoko skoncentrowane środki do czyszczenia powierzchni sanitarnych, preparaty do sprzątania pokoi, produkty specjalistyczne oraz akcesoria. Wszystkie posiadają intuicyjne kodowanie barwne oraz system ikon użytkowych. Ecolab zapewnia pełen montaż oraz indywidualne ustawienie systemu. Zautomatyzowany system dozowania zapobiega nadmiernemu zużyciu i zapewnia kontrolę kosztów.
BEZDOTYKOWY DYSPENSER KUBKÓW I POKRYWEK OD MAXCUP Urządzenie pozwala na szybkie i precyzyjne mechaniczne oddzielenie kubków i pokrywek, wyzwalane przez czujnik ruchu (fotokomórka). Pomysł zrodził się z potrzeby zwiększenia higieny w czasie pandemii COVID-19. Rozwiązanie dedykowane do miejsc oferujących samoobsługowe zaparzanie kawy w zatłoczonych miejscach publicznych, takich jak stacje benzynowe, restauracje, lotniska czy hotele. Dystrybucja bezdotykowa zapewnia higienę, ogranicza koszty, zmniejsza ilość odpadów.
JAJA „ŻÓŁTEZNATURY” To jaja z wolnego wybiegu z oznaczeniem 1 PL. Kury żyją w gospodarstwie, korzystając z wolnego wybiegu na zewnątrz kurnika. Mają stały dostęp do świeżego powietrza oraz roślinności, która stanowi uzupełnienie ich diety. Pasza, którą karmione są kury jest opracowana w Suflidowie i jest wolna od sztucznych barwników. Stanowi ją kompozycja specjalnie dobranych i wyselekcjonowanych ziaren zbóż, wzbogaconych o paprykę i kwiat nagietka, dzięki czemu barwa żółtka jest naturalna, a smak wyjątkowy. Dodatkowo jaja poddawane są dezynfekcji promieniami UV-C, podczas której zniszczeniu ulegają wirusy, bakterie i pleśnie. Dzięki wysokim normom jakości produkcji, dajemy gwarancję higieny, czystości i bezpieczeństwa zdrowotnego.
METROOPACK 10 – ZGRZEW W PÓŁ SEKUNDY Zgrzewarka MetrooPack 10 od Metro-Catering-System powstała w wyniku pasji i wieloletniego doświadczenia w pracy z gastronomią. Idealnie nadaje się do zgrzewu opakowań na wynos, wykonanych z PP, PET oraz pulpy roślinnej z serii me.Organic Diamond blue. Powstała z bardzo solidnych materiałów, gwarantujących bezproblemową i szybką pracę. Jej wielką zaletą jest bardzo krótki czas zgrzewu wynoszący zaledwie 0,5 sekundy. Odpowiednio osadzony hartowany nóż gwarantuje łatwe odcinanie folii zgrzewalnych. MetrooPack 10 mimo swoich niewielkich rozmiarów jest w stanie zgrzać największe opakowania na wynos stosowane w gastronomii.
110
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
PRODUKTY I INNOWACJE
MAESTRO GOLD OD KRUSZWICY Kruszwica wprowadziła na rynek nową fryturę, która pozwala na bardziej efektywne i korzystne biznesowo smażenie, przy jednoczesnym zachowaniu bardzo dobrych parametrów żywieniowych przyrządzanych potraw. Maestro Gold to unikalna kompozycja dwóch olejów ze słonecznika wysokooleinowego i rzepaku; bez udziału tłuszczów uwodornionych w składzie. Wysoka wydajność, duża odporność na wysokie temperatury i degradację tłuszczu, punkt dymienia > 230°C, dwa razy dłuższy czas smażenia w porównaniu do popularnych frytur palmowych to właściwości nowej frytury, które pomogą restauratorom i szefom kuchni obniżyć koszty przygotowania potraw oraz poprawić komfort pracy. Wysoki poziom jednonienasyconych kwasów tłuszczowych zapewnia korzystny profil żywieniowy frytury i jej wyjątkową stabilność. Neutralny zapach czyni ją idealnym rozwiązaniem w otwartych kuchniach. Maestro Gold pozwoli prowadzić efektywną kosztowo, odpowiedzialną i nowoczesną kuchnię. Bez kompromisów.
CZYSTE BUTELKI KRÓCEJ NIŻ W MINUTĘ Woda we własnych butelkach lub karafkach. Napełniane z dozownika wody. Coraz więcej gastronomów serwuje swoim gościom wodę właśnie w taki sposób. Dlatego potrzebują rozwiązania w zakresie zmywania. Firma Winterhalter opracowała takie rozwiązanie. Dzięki koszowi na butelki i specjalnemu adapterowi, każda zmywarka serii UC staje się systemem zmywania butelek. Za pomocą specjalnej dyszy, woda jest wtryskiwana bezpośrednio do butelki – zapewnia to certyfikowane bezpieczeństwo higieniczne zgodnie z DIN SPEC 10534. Ponadto we wszystkich zmywarkach serii UC można w każdej chwili zainstalować kosz na butelki.
MAKRO POLSKA POSZERZA ASORTYMENT PRODUKTÓW EKOLOGICZNYCH
Sieć hurtowni oferuje szeroką gamę sezonowych owoców i warzyw oraz wysokiej jakości zioła doniczkowe ze znakiem BIO. Produkty te spełniają najwyższe ekologiczne standardy, również w przypadku opakowań – redukując ilość plastiku wprowadzaną do środowiska naturalnego. W portfolio marki Makro Chef znaleźć można 19 ziół doniczkowych BIO oraz zawsze szeroki wybór świeżych BIO warzyw i owoców w zależności od sezonu.
EKOZAMIENNIKI OD ODRA PAK Firma stale rozwija kompleksową ofertę produktów przyjaznych środowisku. Ekoopakowania dobiera tak, by zastępowały swoje odpowiedniki zarówno pod względem funkcjonalnym, jak i jakościowym. Dba też o atrakcyjne ceny dla klientów. W asortymencie hurtowni partnerskich znajdują się m.in. pojemniki, torby cateringowe, kartony do pizzy, talerze, miski, kubki, tace i sztućce. Wykonano je z papieru, trzciny cukrowej, drewna, bambusa, aluminium czy EPP Infinity z kp Films. Ten ostatni to materiał, który w pełni można poddać recyklingowi. Utrzymuje cieplejsze jedzenie na dłużej.
NOWOŚCI OD MONIN Agava Sugar – agawa i jej różne odmiany są powszechnie obecne w świecie miksologii, zwłaszcza zawdzięcza swoją popularność dzięki alkoholom z niej produkowanych: mezcal i tequila. Cane Sugar – pochodząca z regionów tropikalnych, przede wszystkim z Mauritiusa, trzcina cukrowa to roślina, która kocha ciepło i wilgoć. Z niej wytwarzany jest powszechnie znany cukier trzcinowy. Muscovado Sugar – nierafinowany cukier trzcinowy muscovado wyróżnia się nie tylko ciemniejszą barwą, ale również wyraźnym bukietem aromatów. Mauritius słynie z najbogatszej oferty odmian cukru muscovado na świecie. Niektóre cukry są bardzo miękkie i jasne, podczas gdy inne są ciemne i z wyraźnymi gorzkimi akcentami. Monin, aby wzbogacić linię syropów cukrowych, oparł swój wybór na zrównoważonym smaku pełnym charakterystycznych gorzkich nut karmelu i piernika. Syrop Monin Muscovado Sugar stworzony został z myślą o baristach i miksologach ze względu na intuicyjne połączenia z kawą, mlekiem i ciemniejszymi alkoholami.
Wydanie specjalne | NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE
111
PRODUKTY I INNOWACJE
SEGAFREDO ORGANIC I CLIMATE Segafredo Zanetti Poland proponuje certyfikowane kawy: Segafredo Organic I Climate. Nowa, ulepszona mieszanka 100 proc. BIO, Segafredo Organic to doświadczenie jak nigdy dotąd – wyselekcjonowane organiczne ziarna Arabiki i Robusty z najlepszych rejonów świata, wyśmienity smak, uwodzicielska crema gwarantują niepowtarzalne doznania smakowe. Harmonijne współgranie mieszanki ziaren stanowi propozycję dla wielbicieli wyważonych, pełnych kompozycji. Segafredo Climate to kawa 100 proc. Arabika z ziaren pochodzących z Ameryki Środkowej i Południowej, zapakowana zaraz po wypaleniu dla wyjątkowego aromatu. Ta średnio palona kawa to uczta dla zmysłów, dzięki wyraźnym nutom czekolady, orzechów i karmelu. Kawy Segafredo Organic i Climate są w 100 proc. naturalne i ekologiczne, co potwierdza certyfikat Rainforest Alliance.
BUŁKA ŻYTNIA DLA VEGAN Zainteresowanie produktami dla vegan wzrasta dlatego w piekarni Soplicowo proponujemy bułkę odpowiadającą tym potrzebom. Bułka żytnia jest krucha, delikatna i stanowi świetną bazę np. do vege burgera. Do jej zrobienia użyliśmy mąki żytniej typ 720, mąki żytniej typ 2000 i mąki pszennej typ 500. Do tego woda, drożdże, margaryna i sól i wyszła nam bułka, która cieszy oko i podniebienie smakoszy. Dostępna jest również w wersji mini na potrzeby hoteli i restauracji.
KUCHNIE INDUKCYJNE OD STALGAST To oszczędność, bezpieczeństwo, łatwość w utrzymaniu czystości oraz ekologia. Do tej pory Stalgast oferował kuchnie o szerokości 400 i 800 mm w linii ciągów grzewczych, WOK oraz taborety o mocy 5kW i 8kW. Teraz, rodzina urządzeń indukcyjnych poszerzona zostanie o kuchnie wolnostojące, dwu i czteropolowe. Dwupolowe o szerokości 400 i mocy 7kW i czteropolowe o szerokości 800 mm i mocy 14kW. Wprowadzając nowe produkty Stalgast zapewnia, że sprawdzona i efektywna technologia indukcji stanie się dostępna cenowo dla znacznie szerszej grupy użytkowników.
TARASOLA ELEGANCY To automatyczne zadaszenie tarasów restauracyjnych, hotelowych, kawiarnianych, barowych oraz małej gastronomii. Doskonale sprawdzi się w ogródkach restauracyjnych i hotelowych. Jednospadowy dach, aluminiowa konstrukcja, daszek systemowy chroniący materiał po zwinięciu, decydują o jej funkcjonalności. Jest odporna na deszcz, nagrzewanie i promienie UV. Woda deszczowa jest odprowadzana przez ukryte w konstrukcji rynny. Promienniki ciepła, przeszklenia, rolety zacieniające oraz oświetlenie – pozwalają na stworzenie dodatkowej przestrzeni restauracyjnej od wczesnej wiosny do późnej jesieni. Elegancy pasuje do każdego rodzaju zabudowy architektonicznej.
112
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
SALITOS TEQUILA To nowość na polskim rynku z portfolio Stock Polska, znana z pierwszej receptury piwa Salitos Tequila Beer. Sama tequila produkowana jest w destylarni Agave Azul San Jose, nieopodal Guadalajary. Wytwarzana jest z agawy błękitnej, destylowana dwukrotnie w tradycyjnych miedzianych alembikach. W smaku rześka z wyraźną nutą cytrynowej świeżości wraz z zaskakującym rustykalnym akcentem ziemistej agawy. Oferowana w unikalnych, ozdobnych butelkach 700 ml z motywami nawiązującymi do jednego z najbardziej popularnych świąt meksykańskich – Dia de Muertos. Salitos Tequila dostępna jest w dwóch wersjach – Silver i Gold.
WIZYTÓWKI Area Cooling Solutions Sp. z o.o. ul. Relaksowa 27 55-080 Nowa Wieś Wrocławska tel. (71) 354-56-24 area@area.pl www.area.pl
Czołowy producent urządzeń chłodniczych w tym inwerterowych agregatów skraplających iCOOL, do zastosowań w obiektach handlowych, gastronomicznych oraz hotelach. Posiada najszerszą gamę kompaktowych agregatów inwerterowych w zakresie od 0,8kW – 29kW, do pracy z większością czynników chłodniczych oraz z ekologicznym gazem CO2. Dział projektowy, produkcja oraz doradztwo techniczne znajdują się w Polsce – czas dostawy na urządzenia z magazynu 48h. Potwierdzony standardem TÜV oraz ISO PN-EN 9001:2009.
BWT Polska Sp. z o.o. ul. Połczyńska 116 01-304 Warszawa tel. (22) 533-57-00 tel. kom. 660-411-711 bwt@bwt.pl www.bwt-wam.com
BWT water+more to specjalista od doskonałej wody do kuchni, piekarni czy gastronomii. Do gotowania na parze, pieczenia, zmywania czy do stosowania w automatach vendingowych – zapewnienie wody o stale zoptymalizowanej jakości i najwyższych walorach smakowych dla profesjonalnej gastronomii i amatorów gotowania jest życzeniem nas wszystkich. W tym celu nasi technicy opracowali największą na świecie paletę nowoczesnych rozwiązań do optymalizacji jakości wody. Jesteśmy preferowanym partnerem oferującym innowacyjne rozwiązania i kompleksowe koncepcje dla branży HoReCa i vendingowej.
Clinex 41-200 Sosnowiec ul Schonów 3 tel. (32) 294-41-00 fax (32) 294-41-39 amtra@amtra.pl clinex.com.pl
Grupa Amtra to dumny producent własnych marek, w których skład wchodzi marka Clinex. Jest to linia produktów przeznaczonych dla sektora HoReCa, firm sprzątających, działów utrzymania ruchu, myjni samochodowych oraz dla firm, biorących udział w przetargach na środki utrzymania czystości. Clinex to profesjonalne środki myjące dedykowane wszędzie tam, gdzie czystość jest priorytetem.
Danone sp. z o.o. Redutowa 9/23 01-103 Warszawa tel. (22) 860-82-00 recepcja.warszawa@danone.com www.danone.pl
Danone to lider w tworzeniu wysokiej jakości, smacznych i wartościowych produktów mlecznych (m.in. Danio, Actimel, Activia) oraz produktów pochodzenia roślinnego (m.in. Alpro). Do ich produkcji wykorzystuje starannie wyselekcjonowane surowce, ekspercką wiedzę i wieloletnie doświadczenie. Dostrzegając zmieniające się potrzeby i preferencje konsumentów, firma nieustannie rozwija swoją ofertę. Wszystko po to, by ułatwić dokonywanie lepszych wyborów żywieniowych każdego dnia. Danone jest częścią grupy spółek Danone.
Roldrob S.A. – Grupa Drosed ul. Warszawska 168 / 172 97-200 Tomaszów Maz. tel. (44) 726-11-35 email: horeca@drosed.com.pl www.roldrob.pl; www.drosed.pl
Grupa Drosed jest jednym z głównych uczestników rynku produktów drobiowych w Polsce. Oferujemy klientom produkty najwyższej jakości. Spółka Roldrob S.A. wchodząca w skład Grupy Drosed, zajmuje się m.in. obsługą sektora HoReCa. W ofercie mamy szeroki wachlarz produktów: parzone, pieczone, wędzone, z przyprawami, smażone, panierowane, elementy pieczone, parówki, pasztety. Zapraszamy do współpracy.
ECOLAB SP. Z O.O. ul. Opolska 114 31-323 Kraków tel. (12) 261-61-00 www.ecolab.pl
Ecolab to światowy lider w zakresie rozwiązań i usług związanych z wodą, higieną oraz zapobieganiem zakażeniom. Ecolab zapewnia kompleksowe rozwiązania bazujące na danych oraz spersonalizowane usługi, które promują bezpieczną żywność, utrzymują czyste i bezpieczne środowiska pracy, optymalizują zużycie wody i energii, zwiększają wydajność eksploatacyjną oraz wspierają zrównoważony rozwój u klientów w ponad 170 krajach na całym świecie.
Farm Frites CEE ul. Wileńska 37 84-300 Lębork e-mail: sprzedaz@farm-frites.pl www.farmfrites.pl FB: Farm Frites Polska
Farm Frites to rodzinna, dynamicznie rozwijająca się firma, producent wyrobów ziemniaczanych od 1971 roku, a od ponad 25 lat również w Polsce. Obecnie jest marką o zasięgu globalnym. Swoją myślą przewodnią „The fresh taste of the land”, Farm Frites podkreśla troskę o najwyższą jakość i bezpieczeństwo oferowanych produktów, a także o zadowolenie klientów i najlepszy smak frytek na świecie.
Higiena Serwis Sp. J. ul. Księcia Ziemowita 53 03-885 Warszawa tel. (22) 518-56-56 tel. kom. 510-110-000 E-mail: biuro@higienaserwis.pl
Higiena Serwis – Ogólnopolski dostawa środków czystości i higieny. Pomożemy zapewnić Twoim gościom higienę, komfort, wygodę i bezpieczeństwo. Otrzymasz od nas pełną pomoc w doborze środków czystości, kosmetyków hotelowych, sprzętu i innych niezbędnych artykułów higienicznych. Ułatwimy Ci pracę, zapewnimy spokój i pewność, że Twoi goście i Klienci otrzymają najwyższy poziom czystości i bezpieczeństwa, a Ty obniżysz koszty stałe i zyskasz solidnego partnera, który rozumie Twoje potrzeby.
Hochland Polska Sp. z o.o. ul. Okrężna 2 64-530 Kaźmierz tel. (61) 292-91-00 fax (61) 292-91-01 hochland@hochland.com www.hochland-group.com www.hochlandprofessional.pl www.hochland.pl www.almette.pl www.valbon.pl
Firma Hochland istnieje na polskim rynku od początku lat 90-tych. W Polsce działają dwa zakłady produkcyjne – w Kaźmierzu i Węgrowie. Hochland, Almette, Valbon to wiodące na rynku marki. Wszystkie produkty z oferty Hochland wyróżnia doskonały smak i najwyższa jakość, dzięki najlepszym surowcom i technologiom. Hochland Professional to marka produktów przeznaczonych dla gastronomii i klientów B2B o szerokim zastosowaniu: przekąski, zupy, danie główne i desery.
Wydanie specjalne | NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE
113
WIZYTÓWKI KRAM Sp. z o.o. ul. Słoneczna 3c 82-440 Dzierzgoń tel. (55) 625-53-35 bok@kram-sa.pl
Firma z wyłącznie polskim kapitałem, specjalizująca się w produkcji opakowań papierowych i folii spożywczej. Stały rozwój technologiczny, obejmujący obecnie trzy zakłady produkcyjne, doświadczona i zaangażowana kadra licząca ok. 300 osób, oraz wsłuchiwanie się w potrzeby rynku, to największe atuty Firmy, doceniane przez grono lojalnych klientów w kraju i za granicą. Szeroki asortyment pozwala na elastyczną obsługę najbardziej wymagających klientów.
Zakłady Tłuszczowe Kruszwica ul. Niepodległości 42 88-150 Kruszwica tel. (22) 463-96-44 smazymy.com najlepszefrytury.pl
ZT Kruszwica, to największy w Polsce i jeden z największych w Europie Środkowej przetwórca nasion oleistych i producent tłuszczów roślinnych. W sektorze spożywczym, specjalizuje się w produkcji i sprzedaży olejów, margaryn i shortheningów. Współpracując z firmami z grupy Bunge Loders Croklaan tworzy innowacyjne rozwiązania na potrzeby rynku B2B. Dzięki produktom wysokiej jakości oraz doradztwu w zakresie prowadzenia działalności gastronomicznej, Kruszwica to pewny partner w codziennej pracy.
Makro Cash & Carry jest liderem w branży samoobsługowego handlu hurtowego. Usługi firmy, skierowane do przedsiębiorców, obejmują zarówno kompleksowe zaopatrzenie, Makro Cash and Carry Polska jak i nowoczesne rozwiązania biznesowe. W Makro klienci znajdą pod jednym dachem Al. Krakowska 61 artykuły spożywcze i przemysłowe w szerokim wyborze, doskonałej jakości i przy02-183 Warszawa stępnych cenach – jedna nowoczesna hala to odpowiednik 50 hurtowni branżowych. tel. (22) 500-00-00 Do dyspozycji kupujących są także usługi dodatkowe – m.in. doradztwo biznesowe czy fax (22) 500-07-01 szkolenia gastronomiczne – które skupiają się wokół nowoczesnej Akademii Inspiracji www.makro.pl Makro w Warszawie. W Polsce Makro Cash & Carry istnieje od 1994 roku. Więcej informacji o Makro można znaleźć na stronach: www.facebook.com/MakroPolska oraz www.makro.pl
114
Metro-Catering-System 48-385 Otmuchów ul. Warszawska 20 info@m-c-s.pl www.metroo.pl – sklep online www.metro-plast.pl
O pakowaniu potraw wiemy wszystko, ponieważ mamy doświadczenie i odpowiednią wiedzę, które zdobywaliśmy przez wiele lat. Z naszymi produktami zapakowanie dowolnego dania jest bardzo proste i szybkie. Proponowane przez nas opakowania oraz urządzenia do ich zamykania, wyróżniają się niezawodnością, wydajnością i łatwą obsługą. Opatentowane rozwiązania sprawiają, że cykl pakowania trwa kilka sekund, jest hermetyczny i bezpieczny. Oferujemy także akcesoria, w pełni uzupełniające wyposażenie cateringu – sztućce ekologiczne, torby papierowe, etykiety, folie itp., które dodatkowo możemy spersonalizować wykonując na nich indywidualny nadruk. Zachęcamy do skorzystania z naszej bogatej oferty.
Konsorcjum Handlowe Odra Pak Sp. z o.o. ul. Przemysłowa 9 59-700 Bolesławiec tel. (75) 640-10-70 www.perfecto.expert www.odrapak.pl
Konsorcjum Handlowe Odra Pak Sp. z o.o. to jedyna ogólnopolska grupa zakupowa zrzeszająca hurtownie oraz producentów z branży opakowaniowej, środków czystości, artykułów biurowych, wyposażenia gastronomii, artykułów dekoracyjnych i AGD. Firma istnieje od ponad 20 lat i ma hurtownie partnerskie w całej Polsce. Oferuje ponad 25 tysięcy towarów, w tym opakowania przyjazne środowisku oraz produkty marek własnych Enjoy&BeEco i Perfecto.
Wojciech Całka 12PL Pistacje.pl ul. Dmowskiego 4 31-644 Kraków tel. kom. 604-287-883 sklep@pistacje.pl www.pistacje.pl
Od 2015 roku producent past pistacjowych i dystrybutor pistacji. Firma stosuje zasadę „czystej etykiety”, tj. jedynym składnikiem past są prażone pistacje o jakości premium, bez dodatków, konserwantów itp. W ofercie znajduje się pasta Super Smooth (o gęstej, kremowej konsystencji), Classic (pesto) i Crunchy (z kawałkami pistacji). Produkty dostępne są w sklepie na stronie www.pistacje.pl
Radaway Sp. z o.o. ul. Rabowicka 59, Jasin 62-020 Swarzędz tel. (61) 835-75-10 fax (61) 835-75-11 office@radaway.pl www.radaway.pl
Radaway to polski producent kabin prysznicowych, drzwi wnękowych, parawanów nawannowych, brodzików oraz przydatnych do nich akcesoriów. W ofercie marki znaleźć można kilkaset modeli w 4 wariantach kolorystycznych: biel, chrom, czerń oraz złoto. Większość z nich dostępna jest w programie „Na miarę” umożliwiającym dopasowanie produktów do każdej sytuacji aranżacyjnej oraz w usłudze laserowego grawerowania na szkle. Radaway oferuje fachowe doradztwo, jak również serwis gwarancyjny i pogwarancyjny.
SCM ul.al. Jana Pawła II 11 00-828 Warszawa tel. (22) 586-54-00 fax (22) 586-54-01 biuro@scmpoland.pl www.scmpoland.pl
Firma SCM działa od września 2005 roku, a od lipca 2012 jest Wyłącznym Dystrybutorem Produktów Monin na Polskę. Główne obszary działalności firmy to: Rozwój i kreowanie nowych rozwiązań w kategorii produktów i napojów dla kanału HoReCa oraz doradztwo w zakresie ich przetwarzania; Zakupy i sprzedaż surowców rolnych oraz produktów gastronomicznych; Efektywne zarządzanie łańcuchem dostaw obejmującego produkty, opakowania i dystrybucję. Marka Monin jest obecnie uznawana za numer jeden na świecie na rynku syropów klasy Premium, puree owocowych oraz sosów deserowych. To zasługa ponad 105-letniego doświadczenia oraz bogatej oferty – ponad 250 smaków sprzedawanych w 150 krajach na świecie. Do produkcji wyrobów Monin wybierane są wyłącznie wyselekcjonowane i najlepsze owoce, kwiaty, przyprawy oraz orzechy. To sprawia, że powstają zawsze produkty wyjątkowej jakości o niepowtarzalnym smaku, kolorze i zapachu. Monin – naturally inspiring. Rozwój Marki Monin w Polsce oraz szko lenia w zakresie kreacji i nowych rozwiązań w kategorii napojów, deserów oraz potraw blendowanych to obszar działania naszych Brand Ambasadorów. Jesteśmy obecni w ciągu roku na 60 targach, eventach, konkursach i indywidulanych warsztatach. Kreujemy rozwiązania i sprzedajemy koncepty. Jesteśmy ekspertami w kategorii „beverage & food solution”. Od kwietnia 2016 r. SCM jest także wyłącznym importerem i dystrybutorem profesjonalnych urządzeń do miksowania i mieszania napojów oraz potraw – marki Vitamix.
NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE | Wydanie specjalne
WIZYTÓWKI Segafredo Zanetti Poland ul. Partyzantów 7 32-700 Bochnia tel. (14) 615-41-00 fax (14) 615-41-05 info@segafredo.pl https://www.segafredo.pl/
Segafredo Zanetti Poland od 2002 r. stanowi część międzynarodowej Grupy Massimo Zanetti S.p.A. (MZBG). Doradcy Klienta pomagają naszym klientom rozwijać ich biznes, a szkoła baristów Coffee Art Masters (www.coffeeartmasters.pl) rozwija umiejętności baristyczne osób serwujących kawę w lokalach. Kawa jest naszą pasją każdego dnia.
Piekarnia Soplicowo ul. Zosi 17 05-400 Otwock tel. (22) 779-73-60
Piekarnia Soplicowo działa na rynku od 1983 roku. Jesteśmy firmą rodzinną, która dzięki tradycyjnym metodom sztuki piekarskiej może zapewnić produkty o wyjątkowych walorach smakowych i doskonałej jakości. Pieczemy doskonałe bułki do burgerów i zapiekanek; zaopatrujemy cateringi kanapkowe i dietetyczne; dostarczamy pieczywo dla hoteli i restauracji. Ściśle współpracujemy z klientami w opracowywaniu nowych receptur pieczywa na specjalne zamówienia dostosowane do menu.
Stalgast Sp. z o.o. Plac Konesera 9 bud. O 03-736 Warszawa
Stalgast jest polską, rodzinną firmą. Od 1990 roku pomagamy budować i rozwijać biznesy gastronomiczne naszych Klientów. Posiadamy kompleksową ofertę wyposażenia dla profesjonalnych kuchni. W naszej fabryce w Radomiu produkujemy meble ze stali nierdzewnej, zmywarki, ciągi grzewcze, deski gastronomiczne, kosze do zmywarek, pojemniki GN oraz wiele innych drobnych urządzeń. W ofercie posiadamy także wiele cenionych na rynku marek m.in.: Robot Coupe, Waring, Roller Grill, Potis, Brema, Ohaus, GGF, iSi, Samsung, Pasabahe, Luigi Bormiolli, Brita, Sanelli i inne. Stanowimy zespół specjalistów w wielu dziedzinach: projektantów technologii gastronomicznych, profesjonalnych sprzedawców, którzy są także doradcami produktowymi, ekspertów kulinarnych, monterów i serwisantów. Posiadamy szeroko rozwiniętą sieć dystrybucji oraz Salony Partnerskie i Punkty Sprzedaży, dzięki którym nasi Klienci mają produkty Stalgast zawsze w zasięgu ręki i mogą je poznać przed decyzją zakupową.
Stock Polska sp. z o.o. ul. Spółdzielcza 6 20-402 Lublin www.stock-polska.pl
Stock Polska jest jednym z wiodących producentów wódek czystych i alkoholi smakowych, drugim największym producentem alkoholu w Polsce. Flagowe marki firmy, takie jak Żołądkowa Gorzka od lat zajmują czołowe pozycje w swoich kategoriach i są doceniane nie tylko przez polskich konsumentów ale również nagradzane w licznych prestiżowych, międzynarodowych konkursach. Firma stanowi ważną część Stock Spirits Group – wiodącej firmy branży spirytusowej w Europie środkowo-wschodniej. Obecnie w bogatym portfolio Stock Polska znajdują się takie marki jak.: Żołądkowa Gorzka, Żołądkowa de Luxe, Lubelska, Saska, Stock Prestige Vodka, Amundsen, Orkisz, Żubr i 1906, Stock Prosecco Treviso, Stock Brandy 84, Stock Crema, Whiskey the Dubliner oraz dystrybucja produktów Beam Suntory, Dictador, Salitos Tequila oraz Beluga.
Grupa Producentów Rolnych Suflidowo Teresin 12 97-403 Drużbice tel. (44) 631-10-85 tel. kom. 606-132-324 sprzedaz@suflidowo.pl https://www.facebook.com/ suflidowojajaZolteZnatury https://www.instagram.com/ zolteznatury/ https://suflidowo.pl/
Jesteśmy rodzinną firmą z blisko 45-letnią tradycją. Swoim klientom oferujemy szeroką gamę jaj konsumpcyjnych wysokiej jakości. Dzięki pełnej kontroli każdego etapu produkcji, począwszy od uprawy zbóż, z których produkujemy własną paszę, na Państwa stoły trafia jajo o wyjątkowych walorach smakowych i pięknej, naturalnej barwie żółtka. Nasze żółteZnatury dostarczamy do małych, rodzinnych sklepów, jak i znanych dyskontów spożywczych, restauracji, cukierni, piekarni oraz pozostałych punktów gastronomii. Dla naszych partnerów z branży HoReCa oferujemy jaja dezynfekowane promieniami UV z certyfikatem, pakowane bezdotykowo przez automatyczną maszynę MOBA Omnia – pierwszą tego typu maszynę w Polsce.
Tarasola ul. Spiessa 5 20-270, Lublin tel. (53) 500-55-77 tarasola@tarasola.com
Winterhalter Polska ul. Trakt Brzeski 62B 05-077 Warszawa – Wesoła tel. (22) 773-25-52 biuro@winterhalter.com.pl www.winterhalter.pl
Tarasola to wiodący w Europie producent luksusowych, automatycznie otwieranych zadaszeń tarasowych, działający na rynku osłon przeciwsłonecznych od 2002 roku. Na przestrzeni tych lat, firma wykreowała dziewięć autorskich systemów zadaszeń: model lamelowy, modele tkaninowe. Bogate doświadczenie wyniesione z ponad 3, 5 tys. realizacji w całej Europie. Tarasola to nie tylko zadaszenie tarasu, ale również zabudowa boczna ze szkła lub rolet screen oraz wyposażenie dodatkowe w postaci oświetlenia, promienników ciepła, zestawu audio czy czujników pogodowych. Każdy produkt firmy Tarasola powstaje na indywidualne zamówienie, skrojony jest na miarę potrzeb klienta. Łączy w sobie funkcjonalność i piękno.
Winterhalter jest ekspertem w dziedzinie przemysłowych systemów zmywania. Już od ponad 20 lat działalności na polskim rynku firma buduje pozycję lidera, oferując najwyższej jakości zmywarki przemysłowe, chemię oraz systemy uzdatniania wody dla każdego rodzaju biznesu gastronomicznego. Produkty firmy Winterhalter wyróżniają się innowacyjnością, wydajnością, łatwością użycia i perfekcyjnymi efektami zmywania zapewnianymi od dziesiątków lat w profesjonalnych kuchniach na całym świecie.
Wydanie specjalne | NOWOŚCI GASTRONOMICZNE, ŚWIAT HOTELI I SWEETS & COFFEE
115