38
Tommy Ó Moracháin
AN tATHAIR LEON Ó MORACHÁIN: SAOL DEA-CHAITE Bhí a chlann agus a chairde ina chuideachta nuair a d’imigh Leon Ó Morcháin ón saol seo ar Lá Nollag 2016 ina áit dhúchais – Cluain Cearbán, Co. Mhaigh Eo. Bhí aon bhliain déag agus ceithre scór slánaithe aige. Maireann a dheirfiúr Gaelie McMenamin, a dheartháir Justin, a dheirfiúracha céile, neachtanna, nianna, gar-neachtanna, gar-nianna, gaolta agus cairde. Imithe ar shlí na fírinne roimhe bhí a thuismitheoirí Seán T. agus Brigid (née Ball), a dheirfiúracha Clementine Lyons agus Evangeline Smiddy, a dheartháireacha Jack (Seán), an tAthair Al, Oliver P., Jarlath, Basil, Willie agus a nia Justin Morahan. Mar dhéagóir óg, labhair sé os comhair na sluaite i ndiaidh aifrinn mar ionadaí dá athair nuair a sheas Seán T. sna toghcháin áitiúla. Chuir seo tús le saol Leo ag labhairt go poiblí, ról ina chuimhnítear go geanúil air go fóill. Dúirt iarscoláire Choláiste Mhuire ‘Thaitin sé le gach éinne ar scoil. Bhí miongháire ar éinne a labhair faoin rud deireanach a dúirt sé.” Oirníodh é ar 22 Meitheamh 1952 agus mhúin sé i gColáiste Mhuire, Gaillimh ó 1952 (Eolaíocht / Mata, B.Sc.). Bhí sé ina shagart in An Gort agus i gColáiste Mhuire ansin ó 1968 agus ansin i bParóiste Phádraig, Gaillimh ó 1972. Bhí sé ina
Timire Summer 2017.indd 38
shagart paróiste i Ros Muc ó 1975-1988 nuair a ceapadh é ina shagart paróiste ar Bhearna. Chuaigh sé ar scor go Cluain Cearbán i mí Iúil 2000 áit ar thug sé cúnamh i bparóiste Chill Ghaobhair, an áit ar baisteadh é. Ba i Halla an Pharóiste, Cluain Cearbán a rinne sé ceiliúradh ar a thrí scór bliain mar shagart sa bhliain 2012. Bhí meas ag Leo ar Chumann Lúthchleas Gael i gcónaí agus ghlac sé go leor ról san eagraíocht. Cuireadh a ainm ar aghaidh le seasamh i dtoghchán Uachtaránachta CLG i 1973 ach níor sheas sé. B’ábhar sásaimh faoi leith dó go raibh baint aige le deireadh a chur le Riail 27 (an cosc ar bhaill CLG cluichí ‘iasachta’ a imirt) i 1971. Bhí an-bhaint aige chomh maith leis an ‘Green and Red Trust Fund’ (eagraíocht a chuidíonn le himreoirí CLG in am an ghátair). Ba chainteoir líofa Gaeilge é Leo agus bhí an-suim aige i chuile ní Gaelach. Bhí cur amach aige ar logainmneacha agus go háirithe ar na logainmneacha máguaird. Thaitin sé go mór leis dul ar cuairt go háiteanna a óige agus a chuid eolais ar na logainmneacha, a mínithe agus a nasc leis an talamh a roinnt. Bhí grá aige don tírdhreach, don chultúr agus don stair agus bhí meas aige ar na gaoil idir cultúr, teanga, daoine agus féiniúlacht áite.
08/05/2017 12:50
