Eendenleed Het wee van een aantal wilde eendenfamilies Stefan van der Heijden Inmiddels woon ik ruim 15 jaar in Krimpen aan den IJssel langs de IJsseldijk, op de overgang tussen bebouwde kom en de polder. Ik woon met ons gezin in een klein rijtjeshuis. Voor een rijtjeswoning hebben we hier een relatief grote tuin; circa 800 m2. In de tuin wordt zo veel mogelijk rekening gehouden met vooral wilde dieren en in mindere mate ook met wilde planten. Mijn doel is een aantrekkelijke en ecologisch waardevolle tuin te hebben. En dat lukt redelijk goed. Toen we een aantal jaren geleden (nog) meer voor dit doel wilden doen, nodigden we een tuinvogelconsulent uit van Vogelbescherming. Vogelbescherming was hier net mee gestart en wij zagen hierin een goede kans om tips en trucs te krijgen. Helaas werd dit een beetje een fiasco; de consulent zag eigenlijk geen kansen: “Jullie hébben alles; het ís al een vogelparadijs!” zei ze. Tja, dat is een mooi compliment! D
D
e jaarlijks broedende vogels (zo’n tien soorten) in de tuin zie ik als een ander compliment. Een teken dat het met de bekende benodigde ‘V’s’ (voedsel, veiligheid en voortplantingsmogelijkheden) wel goed zit. Een van de soorten die nu een aantal jaren bij ons komt broeden is de wilde eend. Niet in de geplaatste broedkorven. Na vele jaren waarin de korven niet gebruikt werden, zijn we daar maar mee gestopt. Het was kansloos; de korven werden volledig genegeerd. Broeden doen ze in de takkenril, in ruigte (gras/brandnetel/guldenroede) langs slootkant of in een klimopbegroeiing. De afgelopen jaren hadden we jaarlijks één of soms twee broedgevallen, vaak met kuikens als resultaat. Erg blij waren we dan ook dit jaar dat we voor het eerst drie broedgevallen van de wilde eend hadden. Eén in onze voortuin, waarvan ik gekscherend wel eens zeg dat die ‘een postzegel’ groot is. Hier werd onder een hulststruik gebroed. Laten we eens kijken hoe het afgelopen is met deze drie broedgevallen; in chronologische
Onze ‘postzegel’ met in rood omcirkeld de locatie van een van de drie broedgevallen onder een hulst. Overigens is het dichtstbijzijnde water circa 40 m verderop.
volgorde beschreven:
B
roedgeval 1 Deze eend zat in de klimop. Ik kwam er eigenlijk pas achter toen het mis was gegaan. Ik had in de strenge winterperiode in februari de klimop vanaf het ijs gesnoeid. Ik kon er na vele jaren eindelijk eens goed en makkelijk bij. Ma eend zat daardoor niet op haar ‘vaste’ stek, die was kennelijk na de snoei te onbeschut geworden. Ik vond het nest verderop doordat ik kapot gepikte eieren zag liggen. De dader(s) is/zijn onbekend gebleven. Het vermoeden was een ekster of een kauw o.i.d. Nou ja, we hadden nog twee andere broedgevallen. Predatie is bekend probleem, hopelijk verging het de andere twee nesten beter.
B
roedgeval 2 Dit broedgeval zat in de slootkant; goed verstopt tussen oude resten van brandnetel, gras en guldenroede. Met enige regelmaat ging ik even kijken toen ma van nest af was. Ma had uiteindelijk tien eieren gelegd en was lekker aan het broeden. Het was een zondagavond. Ik kreeg appjes en werd gebeld door de overburen. Een groot deel van onze tuin kunnen wij vanuit huis niet overzien, ook de locatie van dit nest niet. De overburen - aan de andere kant van de sloot - konden het nest wel zien. Er zwom een hond (luid blaffend) in de sloot en op de nabij gelegen waal. Deze hond had ma wilde eend van haar nest gejaagd en probeerde de eend op te pakken. De hond is een bekende zwemmer op deze locatie en veroorzaakt daarbij veel overlast. Degene die hem uitlaat (= niet de eigenaar) heeft het beest niet onder controle. Hij was zichtbaar niet gelukkig met de situatie, maar roepen had geen enkele zin. Ik heb een filmpje gemaakt (bewijs verzamelen) en toen als de brandweer de kano in het water gelegd. Ondertussen werd de afstand tussen de hond en de eenden (pa werd inmiddels ook achtervolgd) steeds kleiner en kleiner. De eenden oogden duidelijk vermoeid; het was een kwestie van tijd eer een van de eenden in bek van de hond zat. Het lukte om met de kano de hond van de eenden te scheiden. De eenden vluchtten en de hond was niet gelukkig met deze interventie. Met zachte dwang, toch handig zo’n lange peddel, dirigeerde ik de hond naar de kant waar hij werd aangelijnd. Op de locatie is het overigens volgens APV verboden je hond los te laten, maar ja… Ik heb de man verzocht de hond niet meer (los) te laten zwemmen. Neem dan een lang stuk touw mee en doe hem daar aan. Of liever WAARDVOGEL | JUNI 2021 39
