KOVAR DICLE
SAL 4
2021/3/30
HEJMAR 21
58
gotar
Diclepress13@gmail.com
Pîrozbahiya Cejna Çarşemê di nav civaka êzdiya de
Di baweriya êzdiya de hêk, cîhana em li ser in destnîşan dike
Avraman Fetî
Di dîroka ola êzdiya de yek ji cej-
na here pîroz û kevnar, cejna Çarşema Serê Nîsanê ye. Ev cejn girêdayî afirandina cîhan û vejîna xwezayê ye. Qewlên wek “Afrandina kinyate”, “Qewlê Nijyar”, “Qewlê Silavên Melik Fexredîn”, “Qewlê Şêx û Aqûb Mûsa”, “Beyta Çarşemê” û h.w.d. vê mijarê bi zelalî radigihîne. Pîrozbahiya vê cejnê di dema me de, li gor saljimara Girîgoryan(sala 1582) dikeve rojên çarşema 14-a ta 20 meha Nîsanê. Li gor teybetmendiyên xwe ev cejn wek “cejna Tawisî Melek”, “Çarşema Sor”, “cejna Hêkesor”, “Çarşema Serê nîsanê”,
“cejna Basinbar” û h.w.d. tê binavkirin. Sedema vê cejnê bi çend nava tê binavkirin evin:
Çarşemê kir xilase Heft sed sal paş ev sûr hat dira nikase
1. Cejna Tawisî Melek
Bi bîr û baweriya êzdiya, cîhê Tawsî Melek xwe daye ser dara Herherê û destpêkê erd meya ye, ew cîhe, li ku niha Laliş rewastiya ye. Li gor vê baweriyê, dara Herherê ya ku di nav mij û tarîtiya gerdûnê de bilind bibû, çavkaniya peydabûna hemû hebûnî ye. Ji ber vê rewşê û nîzama Tawisî Melek cejna Çarşem hem cejna Tawisî Melek tê binavkirin.
Li gor baweriya êzdiya dema ax û av ji hev cuda nebibûn, Xwedê avakirina cîhanê û meşandina wê radestî serwêrê meleka Tawisî Melek dike. Ew dem Tawisî Melek dadikeve jêr xwe li ser dara „Herherê“ datîne û li wê cîhê dest bi meyandin û afirandina cîhanê dike. Piştî ku erd hişk dibe, Ew li roja çarşemê kras li cîhana afirandî 2. “Çarşema Sor” dike. Kiras tê wetaya keskaya ku rûyê erdê dipêçe û dixemlîne. Ev avakirin di Qewlê Afirandina Peyva“sor” renga xwezayî a here sereke ye. Ji ber ku afirîna cîhanê kinyatê wiha radigihîne: û vejîna xwezayê bi hêza agir û Xwedawendê me înê kir esas e germê pêk tên, ji dema kevnar Şemiyê biriye kiras e de, agir û tav bi rengê sor hatine
