KOVAR DICLE
SAL 4
2021/3/30
HEJMAR 21
62
çand
Diclepress13@gmail.com
Di Dîroka Wêjeya Hemdem De ...
Mijara wêjeya hemdem pir zelale û bi karanîna hin têgehên wêjeyî zelal dibe, ji bilî pir caran karanîna celebên retorîkî, li vir mebesta min jî dê ji bilî mijarê ve pênasCano Şakir eya wêjeya hemdem û helbesta nûjen jî di nav de, ku hinekî ji bo Roman Û Helbest... Ji salên 1950 û 1960-an ve, di bê zelakirin û bo we vebêjim, Lê wêjeya nûjen a fransî de gelek em jibîrnekin ku hinek mîna wê di romanê de jî peyda dibin. geşedanên mezin derketin pêş. Pêşkeftina yekem derketina şanoya di nava vê tevgera wêjeyî Samuel Beckett.1906-1989 de ew bû, ku vê tevgera rewşenbîrî Eugene UNESCO 1908 - 1994. ev hewldan, tişta ku li qadê heyî, herdu wek serokên Roman ên Temîna çîrokên ji trajedya gel ew bi vgera wê demê bûn hem bi Fransî berhemên xwe de, di nava wêjeya dinivîsandin û hem jî xebatên wan ên girîng di şanoyên Parîsê de derhemdem dane pênasandin. Dema ku em qala pênasekirina ketin û hatin pêşandan. edebiyata hemdem dikin, em ê Ji bo em ji bîr nekin û li bîra xwe qala helbesta ku di serdema hem- bînin pêşketina duyemîn a mezin dem de hatiye nivîsandin bikin, romana nû ye. Nûnerên herî û di wêje û litratoa hemdem de, girîng ên vê pêşveçûnê ku ji çend pêşbîneyên qonaxa ku helbesta elîteyên bijarte pêk tên. Ellen Robnûjen tê de hatî çêkirin serwextî Gerelli, Michel Butor, Natalie Sahemî qalib û pîvanên heyî bibin. rout, û Claude Simon bûn. Van Di heman gavavê de, qonaxa ku nivîskaran ji ramanên kevneşopî em dibînin û behsê dikin ku em yên romanê wekî çîrokbêjî û peyhesab bikin bê ka helbestvanî çi manê realîst, di nava çîrokên gel pêvajo bi xwe re aniye vê roja îro. de man, ew jê dûr neketin. Ji xwe em jibîrnekin ku terzê heyî Li ser mijarên trajediya jiyanê berdi nava strana Çiyayê Şengalê jî hemên xwe dixemilindin û derderdikeve pêş, ku di nava des- basî qada wêjeyê dikin. tanên Şengaliyan de bi peyvên re- Li vir heger em biçavekî pîvan li mijarê temaşe bikin. Trajedya gelê sen hatin hûnandin. Prosesa heyî di nava wêje de an ku Şengalê ya herî dawî 03.08.2014. helbesta nûjen di qonaxek zindî an a ku di ser qirikirinê re derbas de ye, an ku wek helbesta raste- bû li gelek aliyan hate bihîstin qîn wekî xwe bisipêrin yek tek û nişandan. Her çiqas Fermana û ne li ser çend Têkilî û qonaxên dawî. Bû! Helbest, Roman, Çîrok. helbestê mîna helbesta (Giregan Şano ,Flim, Dekometer. Dîsa têrê Yewnanên kevin) ya kevnar, ku nikir. xwe dispêre nivîsandinê şêwaza zimanî ya sade, ku hêdî di derbasî Wêjevan û Nivîskarên ku dûrî van babetan e deryayên huner û helbestê dibin.
Di şûna xeyal û fantanziya hunera rewşenbîran de, çîrokên wan li ser danasîna bûyer û hin ji trajediya jiyana rojane bûn ku karakterên çîrokên ji çanda gel bi şêwazê wêjeyî dikarin derxisînin pêş Ku niha ew bûne berhemên herî naskirî di qada wêjeyê de. Di despêka salên heftêyê sedsala bîstan de, li dora wêjeya fransî tevgerek femînîst derket. Hejmarek rexnevanan, piraniya wan jin, bala xwe dane nivîskarên jin ên nifşên berê. Wekî din, wan dest bi şîrove an ku analîzkirina kesayetiya jinan kirin ku ew di çîrokan hemdemî de dê diyar bikin da ku fikarên jinan di wêjeya nûjen de zelal bikin. Margaret Doras 19141994. di dawiya sedsala bîstan de ji nivîskarên jin ên Fransî yên herî berbiçav û girîng bû. Danasîna edebiyata hemdem a bi helbesta cîhan re ya ku di dema xwendevanên hemdem de hatî nivîsandin. Li gurî wê ew pênaseya edebiyata hemdem bi êşên civakê û çîrokên wê dikarin bighîjin asta afrêneriyê.li gorî demê dikarên werin sinifandin an ku veqetandin, û di asta hemdem de bibin qonaxek taybet di jiyana wêjeya nûjen de û ji bo wêjeya kevnar û dîrokî bibin bersiva rasteqîn.
Di nava destanên Şengaliyan de bi peyvên resen hatin hûnandin
