Marie Claire België - September - NL by Edition Ventures

www.caroline-biss.com

INHOUD 12 EDITO 14 MEDEWERKERS

SUBSTANCE

16 BEELD VAN DE MAAND

SMAAKMAKER

EN BELEVEN

18 DIT WIL JE IN SEPTEMBER ZIEN, DOEN 22 #MOOD Wat er beweegt in de

modewereld*

46 UITGAAN Wat je niet mag missen 48 FILMS EN SERIES Trending in de

cinema en op tv

50 BOEKEN Onze selectie

51 MUZIEK Onze favoriete releases

56 58

62 66 70 74 78 80

p. 34 Zweden, het

brandende debat over transgenderkinderen

Tamino: “Ik ben geen tiener meer, maar ook nog geen volwassene”*

REPORTAGE

Maakt mode ons tot mens? Ludovic de Saint Sernin: “De modewereld is klaar voor het einde van het genderdenken”* Hetero? Ja, maar Talking hoodies Esther Manas: “Ik ben boos op deze fatshaming industry”* Waar blijven de vrouwelijke nerds? Richard Quinn, Prints Charming* Off the record “Met de aankoop van dit huis, krijgt mijn levensverhaal zin”

CASIA BROMBERG.

*Onze coverartikels

Zweden, het brandende debat over transgenderkinderen* De vergeten pionier De Robin Hoods onder de thuisverzorgers

CULTUUR

Foto Emil Pabon @ Initials LA. Productie & Styling Ilja De Weerdt. Model Anouck Lepère @Noah Management. Make-up en haar Elke Binnemans voor Dior. Fotoassistent Rick Bruins. Roze regenjas in econyl, peplum top met borduurwerk in tweed, wollen pantalon met print, alles Louis Vuitton.

VOLG ONS OP MARIECLAIRE.BE/NL

BIJ DE TIJD

Shearling jas in zwart en beige en hoge leren laarzen, alles

Louis Vuitton.

STYLE MODE*

Into the woods Meisje van 40 100 Anouck Lepère: “Karl Lagerfeld was een fijne man, erg down to earth” 102 Het beste van dit najaar 84 90

108 112 114 115 117

BEAUTY

Feiten en fabels over sporten* Make-up grunge en glamour Schoon gezien De exfoliant getest De schoonheidsgeheimen van Els Pynoo*

LIFESTYLE

Uitzicht op Umbrië Hendrik Dierendonck, de rockster van het vlees 124 NWS Design 129 Horoscoop 130 De uitsmijter 120

EMIL PABON.

122

p. 90 Meisje van 40

MARIE CLAIRE IS EEN UITGAVE VAN BASTILLE VENTURE CAPITAL N.V. (BTW BE 0875.062.635) CHAUSSÉE DE LOUVAIN 431 D, B-1380 LASNE.

HOOFDREDACTEUR Timon Van Mechelen tvm@marieclaire.be ARTDIRECTOR Sophie Brevers sbr@marieclaire.be FASHION & STYLE DIRECTOR Elspeth Jenkins eje@marieclaire.be BEAUTY & LIFESTYLE EDITOR Kim De Craene kdc@marieclaire.be EINDREDACTIE Marie Geukens mge@marieclaire.be MEDEWERKERS Elke Binnemans, Rick Bruins, Aurélia Dejond, Johannes De Breuker, Ilja De Weerdt, Virginie Dupont feat. talkie-walkie srl, Miriana Frattarola, Etienne Heylen, Leonieke Karlas, Annelies Kin, Jessie Lefler, Joëlle Lehrer, Anouck Lepère, Emil Pabon, Malvine Sevrin, Eva Thurman, Margo Verhasselt, Melani Purnomo Widagdo, Anne Wislez.

CHEF DIGITAL MARIECLAIRE.BE/NL Margo Verhasselt mve@marieclaire. be margo.vhs ARTDIRECTOR DIGITAL Rosalie Bartolotti rba@editionventures.be rosaalieeb DEVELOPER Paul Ansay paul@editionventures.be

CHIEF OPERATING OFFICER (COO) MARIE CLAIRE Florian de Wasseige fdw@editionventures.be

ABONNEER JE NU OP MARIE CLAIRE

SALES DIRECTOR Philippe De Jonghe pdj@editionventures.be CREATIVE SALES MANAGERS Johanna Webb jwe@editionventures.be Kelly Gielis kgi@editionventures.be Alexia Neefs alexia.neefs@editionventures.be Valérie Decallonne vdc@editionventures.be Nathalie Fisse nfi@editionventures.be CREATIVE SOLUTIONS LAB Lore Mosselmans (Chief Marketing Officer) lmo@editionventures.be Carla Circiello (Campaign Coordinator) cci@editionventures.be Laura Collu (Campaign Coordinator) lco@editionventures.be EVENTS Noah Falcone (Event Coordinator) nfa@editionventures.be PRODUCTION Business Team Corporation / Michel Vanderstocken Advertentiemateriaal / Valérie De Jonghe vdj@editionventures.be Print Production Coordinator / Amélie Eeckman aee@editionventures.be IT MANAGEMENT Dominique Remy - Alpha-Chrome sprl EDITION VENTURES CEO Bernard de Wasseige ALGEMEEN DIRECTEUR Didier Henet

9 nummers voor slechts € 26,95 Surf naar www.viapress.be/marieclaire/nl Heb je nog vragen? Mail naar info@viapress.be, bel naar 02 556 41 40 (van 8u00 tot 16u30, van maandag tot vrijdag) of schrijf naar amp-viapress.be, Lenniksebaan 451, 1070 Brussel.

BASTILLE VENTURE CAPITAL CEO Bernard de Wasseige

BELANGRIJK. De overdracht van documenten en informatie aan de redactie van Marie Claire België S.A. Edition Ventures geeft de auteur de toestemming tot het gratis gebruik of publicatie hiervan. Merken, prijzen en adressen gepubliceerd in Marie Claire zijn op geen enkele manier bindend en worden alleen ter informatie aangekondigd, zonder voorafgaande verificatie van de inhoud door Marie Claire. De laatste wijst elke verantwoordelijkheid af voor toegezonden documenten. De reproductie, zelfs gedeeltelijk, van alle artikels, foto’s, tekeningen, models en illustraties van Marie Claire is verboden, evenals de reproductie van creaties van kunstenaars gepubliceerd in Marie Claire, zelfs als deze worden gepubliceerd als advertentie. Alle rechten voorbehouden ©Marie Claire België 2019.

EXECUTIVE DIRECTOR OF INTERNATIONAL DEVELOPMENT Jean de Boisdeffre jdeboisdeff re@gmc.tm.fr INTERNATIONAL DEPUTY DIRECTOR Felix Droissart fdroissart@gmc.tm.fr INTERNATIONAL BRAND DIRECTOR Nicia Rodwell nrodwell@gmc.tm.fr CHIEF DIGITAL OFFICER David Jullien djullien@gmc.tm.fr CHIEF CONTENT OFFICER Galia Loupan gloupan@gmc.tm.fr INTERNATIONAL EDITORIAL CO-ORDINATOR Marie Bazin mbazin@gmc.tm.fr INTERNATIONAL FASHION & BEAUTY CHIEF EDITOR Florence Deladriere fdeladriere@gmc.tm.fr

DRUKKERIJ Quad/Graphics

Marie Claire International

METIN AKTAS/ANADOLU AGENCY VIA GETTY IMAGES.

EVA THURMAN. SOPHIE KIETZMANN. IMAXTREE.

EDITO

Celebrating style and substance

xact tijdens mijn allereerste Pradashow in Milaan afgelopen februari brak de oorlog in Oekraïne uit. Wat een groot feest had moeten worden - het was het eerste modeseizoen zonder coronamaatregelen - werd een moreel dilemma voor de collega’s van andere vrouwenbladen. Konden zij nog recensies schrijven over modeshows, terwijl er zich dicht bij huis een humanitaire ramp ontketende? Ik stond niet voor dat dilemma, voor mij benadrukte deze situatie vooral hoe relevant het DNA van dit magazine is. Van bij haar eerste Franse editie in 1937 is Marie Claire een blad dat op een ernstige manier schrijft over high end mode en beauty, en dat combineert met journalistieke reportages over vaak buitenlandse kwesties. Onze oprichters beseften toen al dat mensen die van pakweg Prada houden – ik geef toe dat ik al tien jaar droomde van die eerste show – ook interesse hebben in oorlog, in onrecht. Dat wie wil weten wat de beste rode lipstick is, net zo goed wil ontdekken wat de beste film is. En dat diezelfde mensen zeker niet over deze onderwerpen willen lezen op een tuttige manier met veel clichés, verkleinwoorden en oppervlakkig gekir. Dat is ons uniek erfgoed. In mijn eerste nummer als hoofdredacteur van deze prachtige titel vond

ik het daarom belangrijk om dat bijzondere DNA meer te onderstrepen. We lanceren de slagzin Celebrating style and substance en delen het magazine op in twee gelijknamige hoofdstukken. Substance omvat de reportages, interviews en cultuurpagina’s, Style belicht het beste van wat de mode-, beauty- en lifestylewereld te bieden heeft. Zo kan niemand nog naast onze unieke tweeledigheid kijken. Een andere belangrijke pijler van Marie Claire die we onder de loep nemen, blijft women empowerment. We waren het eerste feministische blad in Europa, en ook vandaag krijgen we onze pagina’s helaas nog met gemak gevuld over de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen. Maar ik ben ervan overtuigd dat, als we een modern en relevant tijdschrift willen blijven, we onze blik op het feminisme moeten durven verruimen. Zo blijven ‘traditionele’ vrouwenkwesties zoals het recht op abortus of carrièremogelijkheden uiteraard belangrijk, maar is het onze taak om aan te kaarten dat bijvoorbeeld gemigreerde vrouwen, lesbische vrouwen of transvrouwen hier niet eens van durven dromen. Bij de start van dit blad zei onze stichter Jean Prouvost al dat “iedereen zich moet kunnen herkennen in Marie Claire”, ook daarmee bleek hij zijn tijd ver vooruit. Ten slotte wil ik nog mijn team bedanken. Zonder hen zou ik nooit zo trots en dankbaar kunnen zijn op deze inhoudelijk sterke en stijlvolle Marie Claire. Geniet ervan!

Timon Van Mechelen Hoofdredacteur timonvm

MEDEWERKERS

Joëlle Lehrer

Kim De Craene

De nieuwe redactiecoördinatrice van Marie Claire Belgique.

Onze nieuwe beauty- & lifestylejournaliste.

WAAR KOM JE VANDAAN?

“Ik ben op een warme zomerdag geboren in Brussel op 4 juli, dus het is ook een beetje mijn Independence Day… Ik hou van onze hoofdstad, ik woon er nog steeds, maar ik zou niet zonder reizen kunnen.” WAAROM DOE JE DEZE JOB?

“Ik wilde altijd al journaliste worden omdat het een baan is waarbij je schrijft, nieuwsgierig bent, onderzoek doet, vaak nieuwe mensen ontmoet en nooit stopt met leren.” JE FAVORIETE MOMENT TIJDENS HET MAKEN VAN DIT MAGAZINE?

“Ik genoot van het ontdekken en schrijven van de reportages in dit septembernummer. En natuurlijk vond ik het geweldig om Tamino, één van de grootste talenten van de Belgische scene, uitgebreid te interviewen. Als het op modetrends voor de herfst-winter aankomt, ben ik nu op de hoogte!” WIE INSPIREERT JE?

“Mijn inspiratiebronnen zijn talrijk en variëren van Mariella Righini, voormalig journaliste bij Le Nouvel Obs, tot Meryl Streep die geen inroductie behoeft en die ik een paar jaar geleden in L.A. mocht interviewen. Maar ook de nieuwe generatie inspireert me, zoals de Belgische Claire Laffut die ik sprak voor de Franstalige edite.”

JOURNALISTE

Ilja De Weerdt STYLISTE

Ze deed de styling voor onze covershoot met topmodel Anouck Lepère. WAAR KOM JE VANDAAN?

“Ik ben geboren en getogen in Gent. Hoewel ik ondertussen in Antwerpen woon, hou ik van mijn vrienden en familie in de Arteveldestad. Ik kom er elke keer met plezier terug.” WAAROM DOE JE DEZE JOB?

“Ik was als kind al gepassioneerd door mode en deed niets liever dan collages maken. Door zelf veel te experimenteren met mode, heb ik van mijn hobby later mijn job kunnen maken. Doorheen de jaren is de modesector wel een keiharde business geworden. Voor mij was het altijd mode en dansen! I love to dance.” JE FAVORIETE MOMENT TIJDENS DE COVERSHOOT?

“Toen Anouck aan het springen en rennen was in de velden schopte ze per ongeluk haar schoen uit in een ravijn omringd door distels. Fotograaf Emil was toen zo lief om die te gaan halen. Toch wel een hindernissenparcours onze job.” WIE INSPIREERT JE?

“Invloeden op straat, muziek, andere culturen, films… Altijd blijven rondkijken, geeft inspiratie. En natuurlijk mijn dichte vrienden die op een mooi internationaal platform werken.”

WAAR KOM JE VANDAAN?

“Na tien jaar São Paulo woon ik terug in Antwerpen. Ik verbleef dus zo’n kwart van mijn leven in Brazilië. Wat me een beetje Braziliaans maakt, toch?” WAAROM DOE JE DEZE JOB?

“Ik schrijf artikels over zowel maatschappelijke thema’s als over muziek, hotspots en beauty. En dat voor een magazine met een focus op vrouwen, gemaakt met humor, klasse en stijl: een droomjob.” JE FAVORIETE MOMENT TIJDENS HET MAKEN VAN DIT MAGAZINE?

“Ik heb er verschillende. Rondfietsen met de vroedvrouwen van Wheel of Care langs het kanaal van Brussel op een zonnige zomerdag, het fotograferen van mijn officiële Marie Claire-portret met mooie make-up en kledij en het ontdekken van het nieuwe album van Hot Chip (ik heb het zeker 100 keer op repeat gezet).” WIE INSPIREERT JE?

“Jaren geleden las ik What Would Audrey Do?. Een plezierig boek dat aan de hand van voorbeelden uit het leven van actrice Audrey Hepburn advies geeft over relaties, mode en werk. Sindsdien stel ik me bij dilemma’s vaak de vraag ‘wat zou Audrey doen?’ Ze was het toonbeeld van elegantie en glamour en overleefde tegenslagen met zwier.”

Elke Binnemans

HAAR & MAKE-UPARTIESTE

Deed de make-up en het haar voor de covershoot. WAAR KOM JE VANDAAN?

“Ik ben geboren in Genk en opgegroeid in Opoeteren, midden in de natuur. Wij woonden vlak bij een bos dus als kind was dat de hemel op aarde. Toch bleek tijdens mijn studies dat ik meer een stadsmens ben. Nu woon ik in Antwerpen, al ga ik nog regelmatig terug naar Limburg.” WAAROM DOE JE DEZE JOB?

“Als kind was ik al gefascineerd door mijn schminkpop, ook mijn barbies kregen een make-over. Maar ik had geen idee dat dit een echt beroep was. Toen ik fotografie studeerde, kwam ik in aanraking met hair & make-up, ik wist meteen dat ik hiermee verder wilde gaan.” JE FAVORIETE MOMENT TIJDENS HET MAKEN VAN DIT MAGAZINE?

“Voor mij was dat ook het moment toen Anouck haar schoen wegschoot. We hebben zo moeten lachen.” WIE INSPIREERT JE?

“Eigenlijk heb ik niet één bepaald iemand die mij inspireert. Ik kijk wel vaak naar kunst, zowel schilderkunst als fotografie. Daaruit haal ik bepaalde emoties die ik wil overbrengen, kleurenmoods, ideeën…”

OTAVIO SOUSA. EIGEN FOTO’S.

JOURNALISTE

BEELD VAN DE MAAND

acnestudios.com

PERS.

OPVALLEN DOEN ZE WEL, DIE ZWEDEN…

Begin juli lanceerde Acne Studios de Musubi Bag op een wel erg gedurfde manier. Hiervoor deed het label een beroep op de Amerikaanse fotografe Talia Chetrit (°1982) die de gevel en de liften van het hoofdkantoor in Stockholm decoreerde met de tassen en twee naakte mannelijke dansers. “Ik vond de gelijkenis tussen de gespierde lichamen en de kwalitatieve pluspunten van de leren tassen treffend.” Tekst Etienne Heylen

SMAAKMAKER

SEPTEMBER

FEMINISTISCHE FOTO’S

De Brusselse fotografe Charlotte Abramow stelt in haar werk de normen die vrouwenlichamen beperken in vraag en ze uit kritiek op hun hyperseksualisering. Na expo’s in onder andere New York en Parijs, krijgt ze met Volle Petrol haar eerste solotentoonstelling in België. Van 9 september tot 17 december in Hangar in Brussel, Kasteelplein 18, www.hangar.art

DIT WIL JE IN SEPTEMBER ZIEN, DOEN EN BELEVEN

Tekst Elspeth Jenkins en Timon Van Mechelen.

ZIJDEN SJAAL

Ontwerpster Claudia Latruwe bewijst dat de zijden sjaal allesbehalve tuttig hoeft te zijn. In haar collectie botsen prints en stijlen, met een hedendaagse en soms ietwat donkere uitstraling als resultaat. Alle sjaals zijn ontworpen in België en geproduceerd in Italië. claudialatruwe.com

CHARLOTTE ABRAMOW. PERS.

COMEBACK VAN DE CHRYSANT

Waar de chrysant lang als ouderwets werd gezien, maakt deze typische herfstbloem nu een comeback. De plant staat in Japan symbool voor vriendschap en vrolijkheid en is dus de ideale bloem om cadeau te geven dit najaar. Mono Chrysanthemum boeket-van Bloomon, bloomon.be

BASILICIOUS

ER ZIJN WEINIG KRUIDEN DIE ZO LEKKER RUIKEN ALS VERSE BASILICUM VINDT CHRISTINE NAGEL VAN HERMÈS, EN DUS IS HAAR NIEUWE PARFUM EEN ODE AAN DE GROENE SMAAKMAKER. NOTEN VAN BERGAMOT, GERANIUM EN PATCHOELI ZORGEN VOOR EEN ELEGANTE EN FRISSE BALANS.

Eau de basilic pourpre, € 75 voor 100ml, hermes.com

SMAAKMAKER

SEPTEMBER

HET CHICSTE TOILET

Je behoefte doen op een troon is het uitgangspunt dat het jonge Parijse merk Trone gebruikte voor een reeks chique toiletten met een variatie aan contrasten en kleuren. Naast stijlvol zijn ze ook waterbesparend, hebben ze een bril van essenhout en zijn ze volledig vervaardigd in Frankrijk en Italië. De absolute blikvanger uit het aanbod is het Callipyge-model in roze of perzik. trone.paris

WERELD VAN WALTER

Een agenda koop je nooit te vroeg, zeker niet als die van de hand van Walter Van Beirendonck is en slechts in gelimiteerde oplage verschijnt. De ontwerper kreeg voor het design carte blanche, wat zich uit in kleurrijke en fantasierijke pagina’s die je dag na dag meenemen in de wondere wereld van Walter.

VELODROOM

DE ‘RE-NYLON’-COLLECTIE VAN PRADA BESTAAT VOLLEDIG UIT ECONYL, EEN STOF GEMAAKT VAN GERECYCLEERDE NYLONAFVAL ZOALS RONDDRIJVENDE VISNETTEN. NIEUW DIT NAJAAR ZIJN DUURZAME BOMBERJACKS, WAARBIJ VEREN OF BLOEMEN OP DE JASSEN VOOR EEN DRIEDIMENSIONAAL EFFECT ZORGEN.

De meest professionele indoorfiets vind je bij Technogym. De Ride ziet er niet enkel uit als een designstuk in je interieur, hij beschikt ook over enorm veel functies om jouw work-out lekker efficiënt te laten verlopen. De fiets is ontworpen in samenwerking met wielerkampioenen, hij heeft een 22-inch scherm waarop je toegang hebt tot training- en entertainmentapps zoals Strava en Netflix en hij simuleert fietsen in buitenlucht en bootst routes en hellingen na, er zijn zelfs echte versnellingen. Getest en goedgekeurd door onze redactie: prachtige kuiten en een conditie waar je altijd al van hebt gedroomd. Dit model wordt jouw vaste sparringpartner waarbij alle klassieke work-outs en gymtoestellen verbleken.

Re-Nylon bomberjack, € 10.000, prada.com

The Ride, € 4850, technogym.com

DA BOMB

PERS.

Agenda 3023, uitgegeven bij Borgerhoff & Lamberigts, € 59,99.

SMAAKMAKER

#MOOD

FENOMEEN

DELFTS BLAUW Het blauwe aardewerk uit Delft inspireert al eeuwenlang creatievelingen, maar het is al even geleden dat iemand er zo’n opvallende ode aan bracht als Dries Van Noten in zijn najaarscollectie. Tekst Timon Van Mechelen 1

1. Concertzaal in het Casa da Música in Porto door Rem Koolhaas. 2. Laars in leder Dries Van Noten, herfstwinter 2022-2023. 3. Interieurparfum uit de Amsterdamcollectie van Rituals. 4 & 5. Collectie Dries Van Noten herfstwinter 2022-2023. 5 4

we het Delfts-motief onder andere terug in een donsjas, rok, handtas en laarzen. Ook in zijn nieuwe beautycollectie verwerkte Van Noten de blauwwitte print.

“Het iconische Delfts-blauwmotief heeft een eerder kalme uitstraling die een mooi tegengewicht biedt voor de verschillende dierenprints in de collectie”, legde Dries Van Noten uit tijdens de presentatie van zijn najaarscollectie in Parijs. Onze landgenoot koos dit seizoen voor een installatie van paspoppen in een oud vervallen hotel in de

Franse hoofdstad, en liet zich inspireren door het werk van de Italiaanse architect en fotograaf Carlo Mollino. “Hij stond bekend om de manier waarop hij kleuren samenbracht en de prints die hij door elkaar combineerde. Ik wilde hem niet imiteren, maar zijn werk vormde wel het uitgangspunt.” In zijn collectie herfst-winter 22-23 zien

PERS.

EEN ONMISKENBARE INSPIRATIEBRON

Afgelopen juni ging een stel ‘porseleinen’ schilderijen in Delfts Blauw over de toonbank voor een bedrag van zes cijfers op de kunstbeurs Tefaf in Maastricht. De Nederlandse architect Rem Koolhaas bedrukte er wanden en plafonds mee in zijn Casa da Música in Porto en beautymerk Rituals heeft een lijn handen lichaamsverzorging met de blauwwitte print op de verpakking. Kortom, Delfts Blauw is een inspiratiebron die nooit is weggeëbd, maar die anno 2022 terug prominenter ten tonele verschijnt. De aantrekkingskracht van blauw en wit is ook universeel: het samenspel van de twee kleuren is zo harmonieus dat het, hoe uitvoerig bewerkt ook, nooit zijn intrinsieke charme of rustgevende frisheid verliest. Het maakt dat Van Noten en co heel erg de zeitgeist vatten waarin nood aan rust en kalmte in tijden van oorlog en pandemieën met de dag groter wordt.

Joseph Stevensstraat 41 — 1000 Brussel www.29thoctober.com

Foto: Ophélie Longuépée

SMAAKMAKER

#MOOD

DE ZIN VAN MODE VOLGENS

BRANDON WEN Een nieuw academiejaar, een nieuw gezicht voor de Antwerpse Modeacademie. Na het afscheid van Walter als hoofd van de afdeling mode in juni, was het tijd voor een waardige opvolger die zijn immense schoenen kan vullen. De keuze viel op de onlangs afgestudeerde Brandon Wen: geboren en getogen in Los Angeles, en met een levenslange obsessie voor ‘zijn’ academie. Een match made in Antwerpen... Tekst Elspeth Jenkins

Welk deel van Walters nalatenschap zou je graag in ere willen houden en wat zie jij anders?

“Ik leerde de Modeacademie kennen toen ik in het middelbaar als onderdeel van een masterclass een bezoek bracht aan Antwerpen. Ik weet nog goed dat we het MoMu bezochten, maar ook de Walter-store en RA in de Kloosterstraat, en ik kon mijn ogen niet geloven. Ik was ook wild van de kleine etalage op de gelijkvloerse verdieping van het MoMu, waar een mastercollectie van één van de studenten tentoongesteld werd, dat jaar Mariel Manuel. Die zomer werd ik verliefd op Antwerpen en het werd bijna een religieuze obsessie. Voor mij bestaat er geen enkele plek ter wereld waar zoveel energie, fun, authenticiteit en explosieve creativiteit elkaar vinden.” De academie speelde jarenlang een belangrijke rol in jouw leven. Wat dacht je toen ze je vroegen voor de rol van artistiek coördinator?

“Het voelt bijna organisch. De school zal altijd een belangrijke rol in mijn leven blijven spelen. Zelfs nadat ik was afgestudeerd, ben ik in nauw contact gebleven met de leraars en vrienden, waarvan sommigen nog steeds les volgen. Goede vrienden zullen nu mijn collega’s worden en het voelt als thuiskomen. Ik voel mij vereerd.”

Wat hebben Belgisch opgeleide ontwerpers gemeen?

“Wat we/ze gemeen hebben, is een mix van traditie en de zoektocht naar iets nieuws. We hebben allen een goed beeld van schoonheid en de modegeschiedenis, we begrijpen hoe belangrijk deze elementen zijn en weten ze uit te spelen. De traditie wordt dan door te experimenteren uitgebreid naar iets nieuws en fris. Een land als België heeft een sterke interactie met zijn buren en veel internationale invloed. Ik denk dat we dat als ontwerpers kunnen uitstralen.” Wat brengt de toekomst?

“Ik hoop een toekomst vol creativiteit en authenticiteit te zien. Er is een gevoel en een nood aan ontwerpen die persoonlijker, gewaagder zijn, verbonden met een dieper begrip over onszelf, vanuit een artistiek maar ook een zakelijk standpunt. Ik wil toewerken naar een nieuwe generatie creatievelingen die weten wie ze zijn, wat ze willen en die daarvoor een professionele en artistieke plek willen innemen in de wereld.”

AKHIL BABU.

Wat trok je in de Modeacademie aan als studente?

“Walter leverde fantastisch werk door een plek te creëren waar studenten creativiteit openlijk en met veel verve kunnen verkennen. Toen ik er net studeerde, omschreef ik dat gevoel tegen een vriend als vliegen. Walters focus op authenticiteit en creativiteit is zeer zeldzaam. Het zat hem in de manier waarop hij structuur in lessen bracht en hoe hij advies kon geven, maar ook in genoeg ruimte laten. Dat is wat mij en mijn vrienden het meest geholpen heeft om te groeien als artieste, iets wat ik ook graag wil overbrengen aan toekomstige studenten. Ik wil tonen hoe creativiteit kan bestaan buiten de muren van de school, buiten de traditionele context. De academie heeft een groot en sterk netwerk, ik wil de studenten tonen waar ze deel van kunnen uitmaken en hen helpen om een plaats te vinden in de industrie.”

25 1

7 2

Kort & krachtig

HET ARSENAAL Een minirok in greige, een feloranje trui, hoge zwarte laarzen en zilveren juwelen: klaar om terug naar het werk te gaan. Productie Timon Van Mechelen 10

COURTESY OF COURRÈGES/IMAXTREE.COM. PERS.

PODIUMLOOK Defilé Courrèges herfst-winter 22/23. 1. BLAZER In katoen en polyester LolaLiza, € 59,99. 2. CAT EYE Zonnebril Linda Farrow x The Attico, € 220. 3. A-LIJN Rok in leder COS, € 195. 4. GEPERFOREERD Pin Mini Bucket Airess handtas in Taurillon-leder Delvaux, € 2500. 5. CLASH Armband in witgoud Cartier, € 9550. 6. TERESA Laars in kalfsleder Morobé, € 595. 7. SMILE Handtas in kalfsleder Marie Martens, € 415. 8. FLOW Oorbellen in zilver Viktoria von Malottki, € 230. 9. HET IDEALE SILHOUET Trui in wol Caroline Biss, € 145. Katoenen cargorok H&M, € 24,99. Leren laarzen Dries Van Noten, € 945. 10. HIGHLIFE VINTAGE Horloge Frederique Constant, € 1895.

SMAAKMAKER

#MOOD

CYRIELLE CARPENTIER DE CHANGY

Artistiek directeur van KURE

Cyrielle

HOE WAS DE VAKANTIE?

nieuwkomers oudere spullen verkoop ik door of geef ik aan mijn familie. Niks hebben?

HIELD JIJ VAN HET NIEUWE SCHOOLJAAR?

HAHA, VOORLOPIG NIET, DANK JE. WELKE KLEREN GA JE MAKEN?

Nogal bewogen, met mijn dochter Chloé van 13 maanden YESS! Nieuwe schooltas en kleren en zo.

ALTIJD MODEGEVOELIG GEWEEST?

Totaal niet Veel tijd tussen de stofbalen van oma’s naaiatelier doorgebracht; daar eerste outfits gemaakt. Zo cool. Interesse pas rond 17... JE CREËERDE TOEN AL?!

Ja, mijn eigen stijl, iets wat bij mij paste, met tijdloze stukken, voor altijd dus. WILDE JE AL JE EIGEN MERK OP 17?

Nee zeg. Ik ben geen modestyliste. Ik wilde eerst een set leuke labels aanbieden. Toen kwam de conceptstore. Pas drie jaar geleden dacht ik aan een eigen merk. WAT IS HET DNA?

Duurzaam, minimalistisch, tijdloos, monochroom + vleugje gekkigheid. JOUW IDEALE OUTFIT VOOR NU?

Vloeiend zwart pak, chic maar niet saai , beetje sexy, beetje casual. Crop top onder oversized blazer. Working Girl 2022, zoiets. EN OM TE CHILLEN?

Kleren waar je je van ‘s morgens tot ‘s avonds mooi en goed in voelt. Voor vrouwen die hun stijl willen vernieuwen maar toch zichzelf willen blijven. Effortlessly chic. HOE ZIE JIJ DE TOEKOMST VAN MODE?

Ervaringen zijn key. Ik wil een merk verkopen maar ook een winkelervaring, een momentje voor jezelf, en vooral gepersonaliseerd advies geven. GEEF JE JE 60.000 VOLGERS PERSOONLIJK ADVIES??

Op insta ben ik vooral transparant. Als vrouw, moeder en zelfstandige is niet elke dag even makkelijk. Ik doe misschien dromen op Instagram, maar die glamoureuze glitterwereld is soms ver van mijn bed HAHA. I BELIEVE YOU. NOG VEEL TE DOEN VANDAAG?

Yep. Meeting begint. See you op 6 okt? Big kiss kurebrussels.com cyrielleforkure

Een katoenen setje: korte broek en bijpassend shirt, een paar sneakers. WORDT HET NIEUWE MODESEIZOEN SPANNEND?

Zeer! We ronden de collecties af, reizen voortdurend tussen Parijs, Londen en Kopenhagen… Er is echt een moderevival! Ons groot event op 6 oktober voor de lancering van KURE - mijn merk!- wordt een onvergetelijke avond met dj, modehappenings, drinks... zeker onze eerste collectie in preview komen ontdekken VOEL JE EEN NIEUWE CRAZE BIJ JE KLANTEN?

Absoluut, life here we come again na de pandemie! Op restaurant gaan, op vakantie, uit met vriendinnen, we kleden ons weer op en maken plezier Btw, heb net dressing uitgemest, want heb plaats nodig voor

KURE.

Weer naar school? Dat vindt ze geweldig! Aan het hoofd van de hipste conceptstore van onze hoofdstad en met meer dan 60.000 volgers op Instagram, lanceerde deze onvermoeibare ‘mompreneur’ in oktober haar eigen merk. Het prototype van een stijlvolle, inspirerende workaholic. Tekst Aurélia Dejond

Van boven naar onder

STYLINGASSISTENTE MANON BALTAZARD.

Leren loafer Tod’s, € 690. Boy-tas in shearling, leer en gouden hardware Chanel, € 4550. Flamenco-clutch in leer Loewe, € 1750.

OLIJFJE Olijfgroen straalt elegantie en rust uit, dompelt je onder in de natuur. De tint kleurt dit najaar de nieuwste accessoires, zoals deze loafer en handtassen. Zomerse warmte omarmt de herfst. Foto Elsa Leydier Setdesign Elena Biraghi Productie Anna Quérouil

SMAAKMAKER

#MOOD

FENOMEEN

MOOI IN EEN FLITS Tekst Joy Pinto en Kim De Craene.

In de jaren zestig ontdekten dokters in Engeland dat fototherapie symptomen van geelzucht bij kinderen kon verminderen. Na lang onderzoek beseften ze dat leds (light-emitting diodes) ook gunstige resultaten opleverden bij de behandeling van andere ziekten zoals kankers en talloze huidaandoeningen. Led-technologie was vroeger voorbehouden aan dermatologen en gespecialiseerde instituten, en nu zijn ze beschikbaar voor thuisgebruik. De maskers met kleine lampjes geven geen warmte af maar zenden lichtgolven uit die in de huid dringen. Je kan de lichtjes - bijna - dagelijks gedurende tien minuten op het gezicht laten inwerken. Iedere kleur heeft zo zijn eigen voordeel. Rood licht stimuleert de aanmaak van collageen en elastine, waardoor de huid strakker en voller wordt. Bovendien bevordert het de huidverbetering en weefselgenezing. Blauw licht wordt ingezet bij acne en huidontstekingen en stimuleert de bloedsomloop. Groen licht helpt dan weer bij pigmentatie, vermindert roodheden en geeft een stralendere en meer gelijkmatige huid. Infrarode stralen dringen door tot een diepte van 30 tot 40 mm waardoor ze herstellen en genezen op een dieper niveau. Hoewel de thuismaskers niet zo krachtig zijn als de professionele toestellen die experts gebruiken, leveren ze toch bijzondere resultaten op. “De meest overtuigende studies heb-

ben betrekking op rode en infrarode stralen: ze activeren de microcirculatie om de gloed te stimuleren en doen mitochondriën herleven die de productie van collageen en elastine verhogen”, zegt Stéphane Engel, General Manager van MyBlend. “Ze stimuleren zelfs de aanmaak van endorfines.” Bij de beautyconceptstore Oh My Cream! is de feedback over blauw anti-acnelicht veelbelovend. “Na zes weken zien we een zichtbare vermindering van de microcysten en algemene ontstekingen”, weet Marion Massias, Retail Director van het merk. Anderzijds zorgt het pro-glow groene licht voor een heldere huid maar is het wel lastiger om hardnekkige vlekken te verminderen. Hoe pak je precies het gebruik van leds aan? Kies een gezichtsmasker dat past bij het specifieke huidprobleem dat je wilt aanpakken. Gebruik het apparaat regelmatig op een propere en droge huid, elke dag of om de andere dag, gedurende tien minuten, afhankelijk van de aanbevelingen van het merk. De prijzen variëren van zo’n honderd euro tot enkele duizenden euro, afhankelijk van het aantal leds en hun vermogen. Volg de voorgeschreven dosis, ook al lijkt het je weinig. “Net als bij scrubben, zal de huid zich bij overbelasting gaan verdedigen en sneller verouderen omdat ze te actief wordt”, gaat de experte van Oh My Cream! verder. Stéphane Engel sluit zich daarbij aan: “Er is een dosis die je niet mag overschrijden. Ik adviseer het inlassen van pauzes tussen kuren van zes weken. De huid heeft soms ook rust nodig.” 1. How To Glow Masker LED van Solaris, € 115 via ohmycream.com. 2. Light-Therapy Golden Facial Treatment Device van MZ Skin, € 459 via net-a-porter.com. 3. Pad 2 in 1 Nomade van Lucibel.le, € 679. 4. Masker MyLedMas van MyBlend, € 970. 5. LED Licht Therapie Gezichtsmasker van CurrentBody, € 329.

PERS.

In de Verenigde Staten en Azië zijn ledmaskers al lang populair, nu veroveren ze stilaan de Belgische cosmeticamarkt. De beloftes die de merken maken, klinken verleidelijk: leds behandelen de huid à la carte, werken in de diepte en hebben geen bijwerkingen.

Tegenpolen

THIERRY LEGAY (X8). OPMAAK CLAIRE GILET. COURTESY OF LOUIS VUITTON/IMAXTREE.COM.

HET ARSENAAL Knoop een zijden sjaal als stropdas met behulp van een YouTube-tutorial en hijs je in een wollen jas en fluwelen broek in dezelfde tint. Als het van Vuitton afhangt, wandelen we stoer, en tegelijkertijd aaibaar de maand september in. Productie Alex + Julie en Timon Van Mechelen. 8

PODIUMLOOK Defilé Louis Vuitton herfst-winter 2022-2023. 1. SATCHEL In leder met afneembare schouderriem Terre Bleue, € 199,99. 2. HET IDEALE SILHOUET Wollen jas Pomandère, € 439. Hemd in hennep en zijde Icicle, € 650. Zijden foulard Paul Smith, € 130. Wollen broek Sandro, € 260. 3. MAGGIE SLIMS HAVANA Bril in acetaat Komono, € 129. 4. MARY JANE-SCHOEN In leder Ganni, € 325. 5. EEN MOUWLOZE VEST In nepleder Molly Bracken, € 70. Wollen hemd Rails, € 268. Twilly foulard in zijde Épice Paris, € 120. 6. ENKELLAARS In leder Arket, € 250. 7. EEN RIBFLUWELEN BROEK In katoen Weekend Max Mara, € 190. 8. MINI BRIEFCASE In goudleder Mieke Dierckx, € 430.

x LPG® Benelux

WAT IS HET GEHEIM VAN EEN MOOIE HUID OP ELKE LEEFTIJD? Wat je huidtype ook is en hoe oud je ook bent, één ding heeft je huid altijd absoluut nodig om mooi en gezond te blijven: hydratatie.

De tekenen van huidveroudering beperken: het is iets wat veel vrouwen willen eens ze de kaap van de dertig voorbij zijn. Vaak denken ze dat een jonge huid een gladde huid is, zonder rimpels en lijntjes. Daarom grijpen ze al snel naar anti-agingproducten, maar ze vergeten al eens dat de huid nog andere essentiële behoeften heeft. Rimpels zijn inderdaad een zichtbaar bewijs van huidveroudering, maar er zijn nog andere tekenen. Een jong uitziende huid is in de eerste plaats een gezonde huid – dat wil zeggen een huid die zich kan verdedigen tegen zogenaamde aanvallen van buitenaf, maar die zich ook van binnenuit kan regenereren. Een gezonde huid kan alle stoffen aanmaken die ze nodig heeft om haar veerkracht, stevigheid en glans te behouden. Om een goede huidwerking in het algemeen te stimuleren, is hydratatie essentieel: het versterkt de huidbarrière en bevordert de goede werking van de cellen. HERSTELPROGRAMMA VOOR DE HUID IN 3 STAPPEN

LPG® is wereldleider in celstimulatie en actief in 110 landen wereldwijd. Als echte expert in de schoonheid van de huid heeft het merk drie manieren opgelijst om de huid optimaal te hydrateren: - voldoende water drinken, - de cellen stimuleren via behandelingen in een schoonheidsinstituut, - geavanceerde en doelgerichte cosmetische verzorgingsproducten aanbrengen.

Dit artikel is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met LPG® Benelux. www.endermologie.com

1 2

GETTYIMAGES. PERS.

Drink minstens één liter water per dag Een doel dat niet altijd even gemakkelijk te halen is. Toch kan alleen water (dus geen frisdranken en andere suikerhoudende dranken) je lichaam voorzien van de juiste dosis mineralen om correct te kunnen werken. Om het je gemakkelijker te maken, ontwikkelde LPG® Endermonutri Waterglow een nieuw bruisend voedingssupplement zonder suikers of vetten en met een natuurlijke limoensmaak. Bovendien ontwikkelde LPG® een bijpassende waterfles die jou stimuleert om water te drinken dankzij de motivatiequotes op ieder niveau. Het doel? Ervoor zorgen dat jij zin krijgt om meer te drinken. En het werkt! Dit supplement bevat hyaluronzuur, zink en vitamine B3, en houdt dus ook de natuurlijke balans van de huid intact.

Vertrouw je huid toe aan professionals Om je huid een heus hydratatieshot te geven, hebben de experts van LPG® een nieuw verzorgingsprotocol uitgewerkt: een combinatie van endermologische celstimulatie en nieuwe cosmeticaproducten met een hoge concentratie aan actieve ingrediënten. Dankzij een speciale behandelingskop met gemotoriseerde kleppen wordt de sluimerende celactiviteit in de kern van de huid weer op gang gebracht, op volledig natuurlijke wijze en zonder risico’s. De gestimuleerde fibroblasten zullen vervolgens weer hyaluronzuur, collageen en elastine aanmaken, drie fundamentele stoffen om de goede gezondheid van de huid te garanderen.

Verleng de resultaten thuis met effectieve cosmetica Als aanvulling op die schoonheidsbehandelingen lanceerde LPG® een gamma van vier verzorgingsproducten, speciaal ontwikkeld voor de uitgedroogde huid: Endermocell Hydration. De formules bevatten enkele hydraterende anti-agingtoppers, zoals hyaluronzuur, microalgen en mineralen, maar ook wu-zhu-yu-bessen uit de Chinese geneeskunde. Combineer de werking van de vier producten om je doffe, vermoeide en uitgedroogde huid weer nieuw leven in te blazen. Deze cosmetica optimaliseert de microcirculatie, verkwikt je huid, beperkt de verdamping via de huid, herstelt de hydrolipidenfilm en geeft je teint een stralende boost. En dat zie je allemaal!

SUBS

34 BIJ DE TIJD

46 CULTUUR

BLIK OP DE WERELD

OM OP TE PIKKEN

ZWEDEN Transkinderen in opspraak

AGENDA vol interessante expo’s

BELGIË Thuisverzorging vraagt tijd, maar wie

heeft die nog? Wheel of Care.

FILM Daisy Edgar-Jones maakt van goede boeken schitterende films.

TANCE 52 INTERVIEWS

62 REPORTAGES

UIT DE HOOFDEN VAN

DIT GEBEURT OM JE HEEN

LUDOVIC DE SAINT SERNIN leeft zonder hokjes

HETERO maar toch niet helemaal

TAMINO betovert als een nachtegaal

TALKING HOODIES Mode toetert het engagement

de wereld in

SUBSTANCE

BIJ DE TIJD

Johanna, 22, in een park in Lund. Op 17 wilde ze met een hormonentherapie starten om van geslacht te veranderen. Maar een psychotherapie deed haar inzien waarom ze aan geslachtsdysforie leed.

REPORTAGE

Zweden: het brandende debat over transgenderkinderen Zweden is dé pionier op het gebied van het voorschrijven van hormoontherapieën en toegang tot operaties voor geslachtsverandering, zelfs voor minderjarigen. Het aantal diagnoses - vooral bij jonge meisjes - die aangeven dat het biologische geslacht niet overeenstemt met de genderidentiteit, stijgt explosief. Tegelijkertijd groeit de vraag naar detransitie, het ongedaan maken van de geslachtsverandering maar na een genderoperatie wordt dat erg lastig... Een verhitte nationale controverse laait op: individuele rechten versus een regelgevend Zweeds gezondheidssysteem. Onze verslaggevers trokken op onderzoek naar Stockholm en Lund. Tekst Laure Marchand Foto’s Casia Bromberg

SUBSTANCE

BIJ DE TIJD

n Johanna’s ogen lezen we het verhaal van een reis. Een bijzonder lange reis, waarvan ze is teruggekeerd. Die reis lijkt een zweem van droefheid in haar groene ogen te hebben achtergelaten. Of misschien net een heldere kijk. Alleszins een existentiële blik op het leven, eigen aan hen die ge w e e s t z i j n w a a r n o o i t iemand komt. Van kinds af aan is haar relatie met haar lichaam moeilijk. Een overweldigend onbehagen nestelt er zich tijdens haar adolescentie: ze is depressief, doet aan zelfverminking, heeft anorexia, onderneemt zelfmoordpogingen, ziekenhuisopnames volgen... “Ik bekeek video’s van transgenders op internet en ik ontmoette een transjongen die gelukkig leek in zijn lichaam. Het enige dat hij me zei was dat ik mijn gender moest onderzoeken. Misschien was dat de oorzaak van mijn probleem. Op mijn 17de kwam ik uit de kast: ik kondigde aan dat ik een jongen was.” Ze zorgt ervoor dat alles wat haar vrouwelijkheid bepaalt, verdwijnt; ze omzwachtelt haar borsten, draagt mannenkleren en kiest een jongensnaam: Kasper. “Ik ervoer een intens welbevinden in mijn lichaam. Maar dat bleef niet”, herinnert ze zich. Op haar 19de knoopte ze de relatie met het meisje Johanna weer aan. “Maar ik loog toen niet. Ik was Kasper. Dat was mijn waarheid”, vertelt de 22-jarige studente geneeskunde op de sofa in haar studentenkamer in Lund. Johanna leed aan genderdysforie, het omschrijft de wanverhouding tussen het biologische lichaam en de genderidentiteit en veroorzaakt veel verdriet. Net als hun leeftijdgenoten in de westerse wereld, hebben veel jonge Zweden het gevoel dat ze in het verkeerde lichaam geboren zijn. In Zweden is het fenomeen in opmars. “De afgelopen tien jaar hebben we een toename met

2000%(1) gezien van het aantal diagnoses van dysforie. Dit kunnen we met zekerheid zeggen, aangezien we de verplichting hebben om diagnostische rapporten op te maken. Van een zeer zeldzaam fenomeen, met slechts enkele gevallen per jaar, zijn we naar honderden per jaar gegaan, vooral bij jongeren. Maar de toename is het spectaculairst bij meisjes: ze is verdrievoudigd”, zegt professor psychiatrie Mikael Landén, gespecialiseerd in transseksualiteit. ZWEDEN IS PIONIER OP HET GEBIED VAN DE

E R K E N N I N G VAN G E N D E R DYS F OR I E. In 1972 gaf het land als eerste ter wereld groen licht voor operatieve geslachtswijziging en aanpassing bij de burgerlijke stand. Maar nu dit Scandinavische land met een golf van transgenderadolescenten te maken krijgt, begint het zich zorgen te maken. Twijfels over de voordelen en de effecten op lange termijn van hormoonbehandelingen steken de kop op, sommige zijn immers onomkeerbaar. De behandelingen worden nu radicaal herzien. De documentairerreeks The Trans Train bracht de heroriëntatie van de regering op gang. Je zag hoe het hoog aangeschreven Karolinska-ziekenhuis in Stockholm borstamputaties uitvoerde op tieners, sommigen nog maar 14 jaar oud. En ook al wordt in deze Scandinavische samenleving enorm veel waarde gehecht aan individuele rechten, de Zweedse regering gaf naar aanleiding van de uitzending een panel van wetenschappers de opdracht om de wetenschappelijke literatuur over hormoonbehandelingen wereldwijd te bestuderen. Op basis van hun rapport wijzigde de Nationale Raad voor Sociale Zekerheid en Welzijn afgelopen maart haar aanbevelingen voor de behandeling van dysforie bij minderjarigen(2). Gezien het “aanhoudende gebrek aan betrouwbare wetenschappelijke gegevens over de werkzaamheid en veiligheid van behandelingen, de recente kennis dat detransities ook bij jongvolwassenen voorkomen” en de nog steeds onverklaarbare toename van het aantal gevallen bij adolescenten - voornamelijk meisjes - vraagt de medische instelling “dat men enkel aan buitengewone gevallen behandelingen aanbiedt.” Studies over levenslange hormoontherapie tonen een verhoogd risico aan op trom-

bose, kanker, osteoporose en beroerte. Vorig jaar kondigde het Karolinskaziekenhuis aan dat het niet langer puberteitsblokkers voorschrijft. Zweden herziet momenteel de werking van vijf klinieken gespecialiseerd in genderdysforie bij minderjarigen. Het gevoel sluimert dat de overheid te ver is gegaan in de medische zorg. In 2018, reageerde een deel van de medische wereld al fel tegen een wetsvoorstel van de regering. Operaties zouden vanaf 15 jaar kunnen in plaats van 18, door het opheffen van de toestemming van de ouders. En verklaringen van genderverandering zouden dan vanaf 12 jaar al kunnen. Angela Sämfjord, een erkend kinderpsychiater, was in 2016 een van de oprichters van de Gothenburg Transgender Child Clinic. Maar het profiel van haar jonge patiënten maakte haar al snel zeer voorzichtig: “Ik kon zien dat onze adolescenten veel moeilijkheden hadden. Deze moeilijkheden gingen vooraf aan hun dysforie. Ze waren angstig, leden aan depressie, hadden sociale en psychiatrische problemen... 20% had de diagnose van autisme gekregen. 35% had duidelijke autistische trekken. Samen is dat meer dan één op twee adolescenten. Daarbij moet je voor ogen houden dat 70 à 80% van hen meisjes zijn.” Twee jaar later nam ze ontslag. Nu werkt ze in het Koningin Silvia-kinderziekenhuis in Göteborg. “Als psychiater vraag ik me af of genderdysforie niet een verklaring is voor andere problemen.” Hiermee keert ze oorzaak en gevolg om. Asa, de moeder van Johanna, stelde ook de vraag over de oorzaak van de genderdysforie van haar dochter aan haar medisch team: “Ik vroeg of het niet een nieuwe manifestatie van haar ziekte kon zijn, eerder dan een verklaring ervoor. Vooral omdat mijn dochter zich van jongs af aan nooit een jongen heeft gevoeld. Ik kreeg te horen dat het niet-aanvaarden van de situatie een uiting van transfobie was. Dat was eigenlijk mijn vraag niet. Één van mijn collega’s is een transseksueel en gelukkig. Ik heb daar geen enkel probleem mee.” NA ENKELE JAREN AFSTAND BLIKT JOHANNA OOK KRITISCH TERUG OP HAAR MEDISCH

PARCOURS: “Ik wilde echt weten of ik transgender was, en dat verwachtte ik ook van de raadplegingen. Ik kreeg er

Rechts Johanna, studente geneeskunde, hier in haar kamer op de universiteitscampus in Lund. Zij herinnert zich: “Toen ik 17 was, heb ik aangekondigd dat ik een jongen was (...). Ik ervoer een intens welbevinden in mijn lichaam. Maar het bleef niet duren.” Hieronder Johanna’s moeder bekijkt, bij haar thuis in Stockholm, foto’s die ze van haar dochter heeft genomen tijdens verschillende fasen van haar leven.

twee. Ik werd gefeliciteerd en kreeg te horen dat ik begon te accepteren wie ik was. Ze vroegen of ik hormonen of een operatie wilde. Is het de functie van ons gezondheidssysteem om ons te geven wat we willen en om aardig te zijn?” Uiteindelijk maakt een geduldige psychotherapeute haar duidelijk dat seksueel misbruik en haat tegen haar lichaam tot dysforie hadden geleid. “Het komt me nu zo vanzelfsprekend voor”, zegt ze. Wetenschappers staan voor een uitdaging. Waarom eisen zoveel jongeren, vooral meisjes, hun transgenderidentiteit op? Is het omdat de maatschappelijke evolutie het keurslijf rond het gender losser maakt? Is het een vraag die vroeger haast onuitspreekbaar was en die nu wel kan? Is het symptomatisch vo or een jeugd die een abs oluut bestaansdieptepunt kent? Is het een hedendaagse manifestatie van een zoektocht naar identiteit voor adolescenten? Beseffen meisjes op die leeftijd dat jongens nog steeds geprivilegi- • • •

SUBSTANCE

BIJ DE TIJD

4 1. Jannie betreurt het dat haar

dochter op 17-jarige leeftijd een hormoonbehandeling onderging om een man te worden. 2. Juliana heeft twee kinderen, de oudste is autistisch, de jongste heeft zichzelf een meisje verklaard. Ze werd echter ook met psychiatrische problemen gediagnosticeerd. 3. Het Karolinska-ziekenhuis kondigde vorig jaar aan dat het niet langer puberteitsblokkers zou voorschrijven. 4. Aleksa Lundberg, 40, is journaliste. Ze verklaarde op haar 17de dat ze een vrouw was. Vandaag zou ze zich misschien die ‘transformatie’ besparen.

eerd zijn? Wat is hier het aandeel van sociale netwerken?

•••

FAMILIES WAARIN TIENERS PLOTS HEBBEN V E R K L A A R D DAT Z E TOT H E T A N D E R E

GESLACHT BEHOORDEN, zetten vraagtekens bij de snelheid van de beoordelingen. Jannies dochter(3) werd gediagnosticeerd als hoogbegaafd en was manisch depressief. Toen ze 14 was, wilde ze dat men haar Oscar noemde. Vanaf dat moment noemt haar moeder haar ook bij die naam. “Ik woonde de raadplegingen over haar trans-identiteit bij. Oscar zat daar zonder te spreken, met een kap over zijn hoofd. Hoe kon de dokter bevestigen dat hij transgender was? Ik wilde niet dat hij hormonen nam. Hij was 17. Onder dreiging van aangegeven te worden bij de sociale dienst, gaf ik mijn toestemming.” De afdaling van haar kind naar de hel werd door de behandeling geen halt toegeroepen. Prostitutie, drugsverslaving... “Een paar maanden geleden, kreeg hij een brief voor een borstoperatie. Hij had er niet eens naar gevraagd. Het jaar voordat ze meerderjarig werd, vroeg Alicia(3) haar moeder om toestemming om mannelijke hormonen te nemen. Marie(3) weigerde. Kort na haar 18 de verjaardag, kwam Alicia thuis alsof er niets gebeurd was. “Ze had geen borsten meer, dat kon je zien, want vroeger had ze grote borsten. Het gebeurde allemaal zo snel, het was absurd. Vandaag leeft ze als een man maar denkt dat het verwijderen van haar borsten onnodig was. Het doet me denken aan punkadolescenten met een veiligheidsspeld in hun neus. Tegen de tijd dat ze 30 zijn, hebben ze die er meestal uit gehaald. Behalve dan dat in dit geval, de fysieke schade onherstelbaar is. Alle westerse landen worden geconfronteerd met medische en ethische problemen van de zorg voor transkinderen. Sinds 2020 heeft Finland zijn protocollen herzien. Het buurland van Zweden beveelt nu psychosociale hulp aan als eerste optie. De Finse gezondheidsautoriteiten herinneren eraan dat het menselijk brein zijn ontwikkeling rond de leeftijd van 25 jaar voltooit en zijn van mening dat “geslachtsverandering bij een minderjarige een experimentele praktijk blijft.” In Zweden blijft de kwestie van de trans-identiteit

“De wens om tot het andere geslacht te behoren, duurt niet noodzakelijk een leven lang. Hoe weet je wie echt een behandeling nodig heeft?” Aleksa Lundberg, 40 jaar, journaliste en transvrouw.

Aleksa Lundberg, 40, zit in een café en vertelt haar levensweg. De bekende Zweedse journaliste verklaarde op 17-jarige leeftijd dat ze een vrouw was en begon een jaar later met haar transitie: “Ik was zo in de ban van het vrouwzijn, ik dacht dat het veel eenvoudiger zou zijn.” De jaren gingen voorbij. “Toen ik besefte welke schade ik mijn lichaam had aangebracht, zei ik tegen mezelf: ‘mijn God! Zelfs al heb ik een goed leven, hier kan ik niet meer op terugkomen’.” Vandaag zou zij zich de transformatie besparen en gewoon “een verwijfde homoseksuele jongen” zijn. “De wens om tot het andere geslacht te behoren, duurt niet noodzakelijk een leven lang. Hoe vind je een evenwicht en hoe weet je wie echt een behandeling nodig heeft?” TI E N JAAR LATE R PU B LICE E R D E M I KAE L

gevoelig. “Toen ik op onderzoek uitging, had ik het gevoel dat ik door een mijnenveld liep”, herinnert Carolina Jemsby zich, regisseur van de documentaire The Trans Train. Ze kreeg te maken met een onverwachte stroom van beschuldigingen van transfobie. “De evolutie van de maatschappij erkent steeds makkelijker transseksualiteit, maar ik geloof dat het verschijnsel complex is. Het was mijn rol om het antwoord dat ons medisch systeem geeft en dat een heel leven beïnvloedt in vraag te stellen. En in geen enkel geval om daarover te oordelen. De journaliste zette vooral het tot nu toe weinig gedocumenteerde verschijnsel van de detransitie in de kijker. En kijkers luisterden met verbazing naar de verhalen van jongvolwassenen. Met diepe stem, die ze voor de rest van hun leven behouden, vertelden ze over de spijt dat zij testosteron hadden genomen omdat ze niet langer een meisje wilden zijn. Naast het verdikken van de stembanden zijn ook haargroei, een mogelijke kaalheid of het groter maken van de clitoris onomkeerbare veranderingen.

LANDÉN een studie(4) over de gevolgen van geslachtsverandering: “De resultaten over het aantal zelfmoorden en ziekenhuisopnames waren niet goed. Maar we weten niet of ze nog erger zouden zijn geweest zonder geslachtsverandering.” De psychiater werkte ook mee aan de gevraagde analyse over de hormoonbehandelingen. Hij vindt de nieuwe voorzichtigheid bij minderjarigen een goede zaak, omdat er nog z o ve el o n b eke n d i s : “ Ve rd w i j n t geslachts-dysforie bij sommige mensen uiteindelijk als we niets anders doen dan afwachten en waakzaam zijn? Staat een hormoonbehandeling in de weg om een oplossing voor hun dysforie te vinden? Helpen de behandelingen? Als het antwoord ja is, moeten we ze aanbieden. Maar op dit moment weten we niet of we de kinderen meer kwaad dan goed doen. Ik vrees dat we ons over tien jaar zullen afvragen: hoe hebben we ooit in zo’n epidemie kunnen geloven”? 1. 727 jongeren werden in 2017 gediagnosticeerd

met een genderidentiteitsstoornis, vergeleken met 31 personen in 2007, +2345%. 2. Samenvatting van de studie ‘Zorg voor kinderen en adolescenten met genderdysforie’ van de Nationale Raad voor Gezondheid en Welzijn, op socialstyrelsen.se 3. Deze namen zijn veranderd. 4. ‘Long-term follow-up of transsexual persons undergoing sex reassignment surgery: cohort study in Sweden’, door Cecilia Dhejne, Paul Lichtenstein, Marcus Boman, Anna L V Johansson, Niklas Långström, Mikael Landén, februari 2011.

SUBSTANCE

BIJ DE TIJD

DANIELLE CASANOVA DE VERGETEN PIONIER

Deze jonge Corsicaanse vrouw was een hevige verzetsstrijdster en zat in de concentratiekampen samen met bekende vrouwen van het antinazisme. Deze tandarts had ongelooflijk veel moed. Moed die vandaag nog steeds bewondering afdwingt. Tekst Françoise-Marie Santucci

DANIELLE VINCENTELLA PERINI WORDT GEBOREN IN AJACCIO AAN HET BEGIN VAN DE TWINTIGSTE EEUW, IN EEN GEZIN VAN LINKSE

De militante tijdens een voordracht, rond 1933-1935.

voordat ze hun kampnummer getatoeëerd krijgen – van 31625 tot 31854, vandaar de bijnaam van het konvooi. In het kamp blijkt er een tandarts nodig te zijn. Danielle Casanova stelt zich kandidaat. Onvermoeibaar maakt ze gebruik van haar ‘bevoorrechte’ status (lees: ze heeft het een tikje minder slecht dan de anderen) om haar vriendinnen in nood te helpen, door extra voedsel te regelen of ze aan minder zware taken te helpen. Onder hen zijn Marie-Claude VaillantCouturier, Maï Politzer en de schrijfster Charlotte Delbo (die verschillende essentiële werken zal publiceren over die verschrikkelijke jaren*). In mei 1945 keren slechts 49 van de 230 vrouwen terug naar Frankrijk. Danielle Casanova is daar niet bij, zij overlijdt op 9 mei 1943 aan tyfus. Bij de bevrijding wordt ze gevierd als een van de grootste Franse verzetsvrouwen. Heel wat straten, scholen en monumenten in Frankrijk zijn naar haar genoemd. (*) Niemand van ons zal terugkeren (uitg. Meulenhoff) en Le convoi du 24 janvier (éd. de Minuit).

8 000 000 000 De wereld zal op 15 november 2022 8 miljard mensen tellen, zo berekenden de Verenigde Naties (VN). “Hoewel de wetenschap en de gezondheidszorg de levensduur verlengen en de moeder- en kindersterfte drastisch terugdrongen, wat we moeten toejuichen, biedt dit cijfer ook een herinnering aan onze gedeelde verantwoordelijkheid om zorg te dragen voor onze planeet”, zegt Antonio Guterres, secretaris-generaal van de VN. De wereldbevolking groeit momenteel tegen het traagste tempo sinds zeventig jaar. In 2020 daalde de groeiratio voor het eerst sinds 1960 onder de 1 procent. In België bedraagt de groei momenteel 0,54%. J.L.

L’HUMANITÉ. PERS.

LEERKRACHTEN. Ze is nog geen twintig wanneer ze naar Parijs trekt om er tandheelkunde te studeren. Ze wordt actief in de studentenbeweging en sluit zich aan bij de Jeunesses communistes, waar ze een van de leiders wordt. Begin jaren dertig trouwt ze met Laurent Casanova, een jonge Corsicaan die ze in Parijs heeft leren kennen. Ze gaat aan de slag in een kleine tandartsenpraktijk in de hoofdstad, maar blijft haar engagement trouw: ze neemt de leiding over de gloednieuwe Union des Jeunes Filles de France, die verbonden is aan de Jeunesses communistes. Hoofddoel: de gelijkheid van man en vrouw verdedigen, in de eerste plaats van mensen uit de arbeidersklasse. Maar dan breekt de Tweede Wereldoorlog uit. Danielle Casanova duikt onder en verricht de ene dappere daad na de andere: ze zet vrouwennetwerken op, helpt de gewapende strijders en bevoorraadt mensen die door de Gestapo op de hielen worden gezeten. Tijdens een van die missies wordt ze gearresteerd. Na maanden van gevangenschap in Parijs en in de buitenwijken wordt ze in januari 1943 gedeporteerd met het befaamde ‘Konvooi van de 31.000’. De 230 vrouwen, bijna allemaal communistische verzetsstrijders, zingen bij aankomst in Auschwitz-Birkenau eensgezind en solidair de Marseillaise

SUBSTANCE

BIJ DE TIJD

DE ROBIN HOODS ONDER DE THUISVERZORGERS

roedvrouw Isaura Declerck staat vroeg op, om half zeven. Om kwart voor acht neemt ze de trein vanuit Aalst naar Brussel-Zuid, een half uur later komt ze aan op de Brede School Nieuwland in het hartje van de Marollen, waar Wheel of Care zijn hoofdkwartier heeft. Isaura maakt de visitetas en haar e-bike klaar, om negen uur staat haar eerste huisbezoek gepland. Vaak komt ze pas om elf uur ‘s avonds terug thuis. Isaura is zes maanden aan de slag bij de organisatie. “Hun waarden sluiten aan bij de mijne”, zegt ze. “De tijd nemen om patiënten bij te staan, de duurzaamheid van het fietsgebruik en de vrijheid die we hebben, is uniek. Als klassiek geschoolde vroedvrouw werk je volgens een vast stramien: je krijgt drie dagen om een mama en haar baby op te volgen, nadien stopt het. Hier volgen we de kinderen op tot ze één jaar zijn. Zo creëren we een echte en hechte band. We antwoorden altijd op mails en berichtjes, ook ’s nachts en in het weekend en zelfs op kakafoto’s, foto’s van moeders die ongerust zijn over de stoelgang van hun baby”, lacht Isaura. “Als je me vraagt naar één markante anekdote, kan ik niet kiezen. Voorlopig heb ik alleen maar mooie herinneringen.

Hun slogan is Slow Care on a Fast Bike. “En dat is geen pr-slogan, we hebben die zelf bedacht”, zegt Flora Billiouw, oprichtster van Wheel of Care. Deze samenwerking tussen vroedvrouwen en verpleegkundigen biedt thuiszorg aan in en rond Brussel. “Wij zijn er voor elke Brusselaar, van – 9 maanden, tot + 99.” Tekst Kim De Craene Foto’s Ringo Gomez-Jorge

Wat me na ieder huisbezoek bijblijft, is warmte en dankbaarheid.” WAUW-MOMENTEN

De organisatie viert dit jaar haar vijfde verjaardag . Het was Flora die in 2017 Wheel of Care - lees We love Care - opstartte. “Tijdens mijn studies vroedv ro u w h a d i k e e n e e rs t e w a u w moment. Een zelfstandige vroedvrouw kwam op de school vertellen over haar werk. ‘Wauw, je kan als vroedvrouw bij

mensen thuis op bezoek’, dacht ik. Na die studies trok ik zo vaak mogelijk op missie: ik werkte in Congo, Kameroen en Rwanda. Ook na mijn stu dies Tropische Geneeskunde in Antwerpen deed ik vrijwilligerswerk in het buitenland. Die ervaringen zijn verrijkend: je leert er je plan trekken met de middelen die voorhanden zijn.” Na haar studies ging Flora op zoek naar een baan. Ze kon tijdelijk aan de slag als hoofdvroed- en verpleegkundige in de

1. De e-bikes werden speciaal gecustomized voor de organisatie. 2. Isaura en Flora rijden voorbij een muurtekening in Brussel-Noord, zeer toepasselijk. 3. De visitetas gaat mee op thuisbezoek. 4. Baby Bob is klaar voor het wegen.

WTC-torens in Brussel tijdens de opvangcrisis in 2016. “Er waren veel Afghaanse en Pakistaanse vluchtelingen die hulp nodig hadden. Dat was een tweede wauw-moment: ik moest niet naar het buitenland om kwetsbare mensen te helpen. Ik kon de job doen die ik graag deed, in mijn eigen land, in mijn eigen stad.” Na de opdracht startte Flora als zelfstandige vroedvrouw. “Ik had geen rijbewijs, deed alles met de fiets, dus

waarom ook niet voor het werk? Het was vooral een ecologische keuze.Maar Brussel is op acht heuvels gebouwd: per fiets ondoenbaar. Voor de patiënten was het niet leuk dat ik bezweet aankwam. Ik was op het eind van de dag pompaf. Bovendien kon ik slechts een paar families per dag bezoeken. Dus ging ik op zoek naar een elektrische fiets. Niet zomaar één, het moest de beste zijn. Robuust, klein en makkelijk binnenshuis te nemen. Met een batterij

die heel de dag mee ging en niet zou uitvallen in het midden van mijn bezoeken aan patiënten. Ik kwam uit bij de e-bikes met Bosch-motor. Hier, een designstudio, customizede de e-bike: ze ontwierpen een ambulance op fietswielen. Nu kon ik wel acht bezoeken per dag doen én de tijd nemen voor de patiënten. Onze slogan is niet voor niets Slow Care on a Fast Bike. Dat is geen pr-slogan, we hebben ••• die zelf bedacht.”

SUBSTANCE

BIJ DE TIJD

1. Flora rijdt langs het

kanaal van Brussel, op weg naar een patiënt. 2. De levensechte plastic pop Jules wordt gebruikt in workshops die Wheel of Care organiseert voor jonge ouders. 3. Steeds in de aanslag: een fietshelm en drinkbus.

1 ASSERTIEVE OMA’S OP DE FIETS

De kenmerken van de organisatie zijn slow care, een warme zorgverlening en aandacht voor het duurzaam gebruik van materialen en vooral van transport. Flora legt uit: “We zouden slechts de helft van ons werk kunnen doen met de auto. Als automobilist verspeel je kostbare tijd door files en het zoeken naar parkeerplekken. Tijdens de spits rijden we met onze e-bike vaak langs auto’s van andere verpleegkundigen. Een bijkomend voordeel is dat we steeds op tijd komen omdat we onze routes en thuisbezoeken perfect kunnen plannen.” “Met de auto rijden in Brussel is gekkenwerk, maar fietsen is ook niet evident en best gevaarlijk”, gaat Isaura verder, “Je moet Brussel gewoon worden. Na enkele tegenslagen rijden we nu eerder als oma’s dan als kamikazes. Als assertieve oma’s, dat wel.” In Brussel heeft de mobiliteit de laatste jaren een positieve verandering gekend. In veel gemeenten werden fietspaden aangelegd en er staan op heel wat plekken verkeersborden en -lichten ten gunste van de fietser. GEEN TABOES

Wheel of Care wil er zijn voor elke Brusselaar, van – 9 maanden tot + 99.

zoals dossiers en planningen voorbereiden zijn voor eigen rekening”, weet Flora. Voor een huisbezoek van anderhalf uur tot twee uur betaalt het RIZIV maar één uur. Terwijl tijd net zo belangrijk is. “Vooral bij zorg voor oudere mensen is tijd belangrijk: je drinkt een kop koffie met hen en leert hun familie en omgeving kennen. Andere verpleegkundigen hebben zo weinig tijd dat, als patiënten niet uitgekleed klaarstaan als ze toekomen, ze niet worden gewassen. Triest maar de realiteit. Ook bij prille mama’s nemen we de tijd, om kraamtranen te laten vloeien en hen te begeleiden tijdens de borstvoeding.” BRUSSEL EN DE REST VAN DE WERELD

“Er zijn geen taboes: iedereen is welkom, ongeacht hun cultuur, waarden en normen”, vertelt Flora. “We zijn laagdrempelig. We werken volgens het Robin Hood-principe: de welgestelden betalen een deeltje mee voor de kwetsbaren. Zowat de helft van onze patiënten zorgt op die manier – met veel plezier - voor de andere helft. Idealiter zouden we structurele steun krijgen maar op onze subsidieaanvragen krijgen we meestal een negatief antwoord. Ook bijdragen van milde weldoeners zouden welkom zijn. Gelukkig sponsort Bosch eBike Systems ons jaarlijks sinds onze start in 2017. Het aanwerven van personeel verloopt niet altijd vlot, geeft Flora toe. “Weinig mensen willen nog aan de slag in de zorgsector. Deze job vraagt tijd en toewijding. Niet alle gewerkte uren worden betaald, enkel de huisbezoeken worden vergoed. Administratie

De meesten van het team hebben daarnaast een vaste halftijdse job om rond te komen. Isaura niet: zij kiest volop voor Wheel of Care, ook al betekent dat een lager loon. “Een klassieke vroedvrouw verdient zo’n 1800 euro, ik verdien 1300 euro, als ik héél veel werk kom ik aan 1600 euro. Gelukkig neemt mijn partner een stukje van de huur – en huishoudkosten op zich.” Aan ambitie ontbreekt het de organisatie niet. “We hebben al veel verwezenlijkt en, naast vroedvrouwen en verpleegkundigen, ook anderen in dienst genomen. Zo hebben we ook een acupuncturiste, een psycholoog, een draagconsulente, een kinesist en een therapeute die een rebozo -ritueel en massages aanbiedt, goed voor 350 huisbezoeken per week. Onze droom is om onze diensten aan te bieden in alle Brusselse gemeenten en uit te breiden naar de grote Belgische steden. Misschien zelfs naar steden in Europa. Ik gun iedere mens ter wereld de zorg die wij verlenen”, besluit Flora.

Ben Sledsens

BENS WONDERE WERELD We steken het niet onder stoelen of banken dat we het hebben voor jonge kunstenaars, vooral als ze een intrigerend oeuvre hebben opgebouwd dat niet onder één noemer te brengen is. Tekst Etienne Heylen

Ben Sledsens (Antwerpen °1991) werd al snel na zijn opleiding aan de Koninklijke Antwerpse Academie opgemerkt door Tim Van Laere Gallery, die meteen overtuigd was van zijn talent. De jonge kunstenaar is er momenteel al toe aan zijn vierde solotentoonstelling. Het werk van Sledsens intrigeert en met zijn grootschalige canvassen toont hij fragmenten uit zijn imaginaire wereld, een Utopia waarin hij zelf zou willen leven. Hij combineert zijn diepgaande kennis van de beeldtraditie met zijn eigen mythologie. De kleuren en interpretaties van zijn geliefde fauna en flora, literaire figuren en elementen uit de kunstgeschiedenis - die voor hem een oneindige bron van inspiratie is - doen denken aan kunstenaars als Henri Matisse, Pierre Bonnard, Claude Monet, Henri Rousseau en Pieter Brueghel de Oude. Hoewel zijn landschappen, portretten, historische en dagdagelijkse taferelen idyllisch ogen, schuilt in de taferelen tegelijk een achterliggend mysterie. Zo creëert hij een intrigerende puzzel van referenties en bouwt hij rond een moment van climax telkens een herkenbaar, coherent en romantisch oeuvre uit. Ben Sledsens, van 1 september tot 8 oktober in Tim Van Laere Gallery. Info: www.timvanlaeregallery.com

AGENDA Arié Mandelbaum

Deze Belgische schilder, wiens werk vaak in binnen- en buitenland wordt tentoongesteld, krijgt eindelijk zijn retrospectieve. Die blikt terug op de band tussen Arié en zoon Stéphane die in 1986 werd vermoord en op de stille dialoog tussen hun beider oeuvres. Van 16 september tot 5 maart 2023 in het Joods Museum van België. www.mjb-jmb.org/nl GENT

OdeGand

Met bootjes, muziek en vuurwerk blaast

het Festival twintig kaarsjes uit. Op vrijdag kies je een route met 3 concerten en geniet je een hele dag van de mooiste muziek. ’s Anderendaags kan je op de Gras- en Korenlei terecht voor een denderend slotspektakel. Op vrijdag 16 en zaterdag 17 september in de binnenstad. www.odegand.gent TONGEREN

Imperium Romanum

In zijn hoogdagen strekte het Romeinse Rijk zich uit over meer dan veertig hedendaagse landen. Al 15 jaar lang fotografeert de Oostenrijker Alfred Seiland allerhande overblijfselen ervan. 150 van zijn boeiendste beelden zijn

eenmalig in België te bewonderen.

Tot 15 januari 2023 in het Gallo-Romeins Museum. www.galloromeinsmuseum.be PARIJS

Sally Gabori

In Parijs? Zeker eens de Fondation Cartier bezoeken, waar een opmerkelijke expo loopt van een van de grootste Australische kunstenaars van de voorbije twintig jaar. Sally ontwikkelde een uniek, levendig en kleurrijk oeuvre binnen de Aboriginal-schilderkunst. Tot 6 november in Fondation Cartier, 261 boulevard Raspail. www.fondationcartier.com

TIM VAN LAERE GALLERY.

BRUSSEL

CULTUUR

EXPO’S

SUBSTANCE

Cultuur is vitamine C voor de geest… Tekst Etienne Heylen

TOPDESIGN

De Škoda heeft sinds lang zijn stofferig imago afgegooid en is momenteel een van de meest gewilde merken op de automarkt; Boheems glaswerk getuigt van tomeloze creativiteit net zoals de handgemaakte meubelen van Ton, waarvan geen stuk buitengaat zonder dat twintig mensen het gekeurd hebben. De expo in het Design Museum bewijst overduidelijk dat Tsjechië een land is waar innovaties ontstaan die internationaal aanslaan en waar bovendien specifieke tradities bewaard blijven. In het kader van het Tsjechische voorzitterschap van de Europese Unie verkent deze tentoonstelling de projecten van dertien succesvolle bedrijven die de woelige geschiedenis weerspiegelen en een lange erfenis hebben van producten die het ook tot ver buiten de grenzen prima doen. Daarnaast brengt de tentoonstelling een eerbetoon aan meer traditionele creaties.

VOJTĚCH VEŠKRNA. © MICHAL FRONĚK. FRANTISEK KUPKA.

Olgoj Chorchoj.

HIER ZIT MUZIEK IN

Het is eens wat anders: een expo met schilderkunst rond het thema muziek. Toch was muziek altijd al een grote inspiratiebron voor zowel figuratieve als abstracte schilders. Door de hechte band met hun kunst en de wil om emoties, het leven zelf of de vluchtigheid van het bestaan tot uiting te brengen, zijn schilders vaak geboeid door muziek. Door hun werk te confronteren met andere kunstvormen overstijgen ze het kader van hun eigen discipline en inspireren ze elkaar. Frantisek

Design en transformatie. Verhalen over Tsjechisch design 1990–2020, van 7 september tot 8 januari 2023 in het Design Museum Brussels. designmuseum.brussels

Kupka schreef hierover: “Ik ben altijd op de tast in het donker, maar ik meen iets te kunnen onderscheiden tussen zicht en gehoor en ik kan een figuur in kleur creëren, zoals Bach dat deed met muziek.” In de expo kan je terecht voor grote namen als Pablo Picasso, Wassily Kandisky en Frantisek Kupka om er maar enkele te noemen. Muzikale schilderijen. Van 8 september tot 16 december in Galérie de la Béraudière in Brussel, Jacob Jordaensstraat 6. Info: www.delaberaudiere.com

Autour d’un point (1920-1925).

SUBSTANCE

CULTUUR

DAISY EDGAR-JONES ONTGROEIT HET KLEINE SCHERM

Tekst Johannes De Breuker

Ook actrice Reese Witherspoon was onder de indruk. Zij kocht de filmrechten van het boek en wilde Daisy Edgar-Jones graag in de film. “Ze is een talent zoals je dat maar een keer in je leven tegenkomt”, zei Witherspoon over EdgarJones, die Kya Clark vertolkt in de verfilming .“Z e kan zichz elf in z oveel

verschillende personages veranderen. Je voelt haar kwetsbaarheid en haar wreedheid in de film.” Dat de vierentwintigjarige Londense een talent is dat haar rollen telkens met de grootste zorg en met een scheut kwetsbaarheid kan neerzetten, toonde ze ook al in de romantische serie Normal People. Hierin speelt ze Marianne, Sally Rooneys hoofdpersonage in haar gelijknamige boek uit 2018. Het is een boek én een serie waarin vooral veel gepraat wordt, maar waar het interessantste toch vooral tussen de regels door en in de veelzeggende stiltes weerklinkt. Dankzij de subtiliteit waarmee Edgar-Jones speelt, wordt de smeulende romantiek waarop Normal People teert dus nooit goedkoop. Maar niet alleen Sally Rooney en Reese Witherspoon zijn grote fans van de Britse. Sinds kort kan je Daisy EdgarJones ook zien in de op feiten gebaseerde dramareeks Under the Banner of Heaven. Deze gaat over de brutale moord op Brenda Wright Lafferty (gespeeld door Edgar-Jones) en haar 15 maanden oude dochtertje. Al snel duiken haar schoonbroer, de zelfverklaarde profeet Ron Lafferty, en zijn jongere broer op als verdachten. Ron bekent de moorden, maar beweert dat God hem daarvoor tijdens een openbaring de opdracht had gegeven. In 2003 koppelde Into the Wild-schrijver Jon Krakauer deze dubbelmoord aan het ontstaan van de Mormoonse Kerk, waarvan de Lafferty-familie al generaties lid was. Zijn true crime-bestseller Under the Banner of Heaven over de zoektocht naar geloof en moordmotieven is nu na twintig jaar eindelijk vertaald naar de gelijknamige zevendelige reeks. Hierin bewijst Daisy Edgar-Jones opnieuw dat ze een uniek talent is. Where the Crawdads Sing van Olivia Newman met Daisy Edgar-Jones, Taylor John Smith, Harris Dickinson. Under the banner of heaven is nu te zien via Disney+.

PERS.

Daisy Edgar-Jones brak in 2020 door met Normal People, een tv-serie gebaseerd op de bestseller van Sally Rooney. Nu ontgroeit de Britse actrice het kleine scherm door haar rol in de verfilming van een andere gigantische bestseller, Where the Crawdads Sing.

In 2019 debuteerde Delia Owens op 70-jarige leeftijd met Where the crawdads sing, een aangrijpend boek over het jonge blanke meisje Kya Clark dat in de jaren 1950 door haar familie in de steek wordt gelaten. Het verhaal over hoe zij ergens in het ruige North Carolina voor zichzelf leert zorgen en zich opwerkt van analfabete die enorm van de natuur houdt tot gevierde wetenschapster, houdt veel lezers geboeid. Mét dank aan de stomende romantiek en het onderliggende moordmysterie die het verhaal tot een echte pageturner maken.

FILMS & SERIES

Of het nu een zwoele indian summer wordt of een vroege herfst: met deze films en series zet je het najaar sowieso prikkelend in. Tekst Johannes De Breuker

OM TE ONTROEREN John is een alleenstaande papa. Hij heeft een zoontje van drie, Michael, die hij onderhoudt met zijn werk als ruitenwasser. Door deze job is John altijd de buitenstaander die vanachter glas binnengluurt bij andere gezinnen, die het beter voor elkaar hebben dan hij. Toch focust regisseur Uberto Pasolini niet op die ongelijkheid, maar op ongeluk. John is immers terminaal ziek en moet op zoek naar een adoptiegezin voor Michael. Samen met een sociaal werker kijkt hij daarom opnieuw binnen bij andere gezinnen om een aartsmoeilijke beslissing te maken: wie kan voor zijn zoon zorgen als hij dood is? Ingetogen toont Pasolini hoe vader en zoon, die elkaar in gedragingen en kleding steeds meer beginnen te spiegelen, stilzwijgend het dramatische lot accepteren. De gelatenheid waarmee Pasolini dit toont, wakkert de tranen en de onmacht alleen maar aan. Nowhere Special van Uberto Pasolini met James Norton, Daniel Lamont, Carol Moore. Nu te zien via VOD (Sooner, Picl).

MAAR OOK...

PERS.

Old boy OM TE BEZINNEN

OM TE (HER)ONTDEKKEN

OM SCHAAMTELOOS TE GENIETEN

Zou jij huilen als jouw robot het begeeft? Dat is de vraag die After Yang voortstuwt, een intiem futuristisch drama dat op subtiele en emotionele wijze onderzoekt wat ons tot mens maakt. Centraal in deze film van regisseur Kogonada staat Jake (Colin Farrell), de theemaker wiens menselijke robot Yang het plots begeeft. Alles doet deze familieman eraan om hem weer te laten herstellen. Tijdens deze onderneming ontdekt hij dat zijn ‘techno sapiens’ een eigen leven had, waarvan hij niets wist. Een weemoedige film die aan al de juiste knoppen draait.

Sinds het waanzinnige succes van de Netflixreeks Squid Game (2021) en K-pop kroont Zuid-Korea zich stilaan tot een van de gidslanden wat entertainment betreft. Vaak wordt echter vergeten dat de Aziatische republiek lang daarvoor al wervelende films afleverde zoals Old Boy van Park ChanWook, die dit jaar tijdens Cannes nog in de prijzen viel voor zijn nieuwste film Decision to Leave. Naar aanleiding van de release van deze misdaadthriller over een slapeloze detective komt ook ‘s mans cultfilm Old Boy uit 2003 opnieuw in de zalen. Mis de kans niet om deze iconische wraakflilm in de bios te gaan zien.

The Arconia is een appartementsgebouw in Manhattan. Niet enkel Sting woont in deze stijlvolle residentie, ook drie eenzame fans van true crime-podcasts. Charles is een vergeten tv-ster, Oliver een mislukte theaterregisseur en de veel jongere Mabel een getraumatiseerde jonge vrouw. Als er een moord in hun gebouw gebeurt, drijft hun curieuze neus hen naar elkaar. Als ze samen een podcast beginnen om de moordenaar te vinden, ontpopt dit komische moordmysterie onverwacht tot een mooie miniserie over eenzaamheid en onverwachte vriendschappen.

After Yang van Kogonada, met Colin Farrell, Jodie Turner-Smith en Malea Emma Tjandrawidjaja. Nu via VOD (o.a. Sooner en Picl) te bekijken.

Old Boy en Decision To Leave van Park Chan-Wook spelen nu in de zalen.

Het eerste en tweede seizoen van Only murders in the building met Steve Martin, Martin Short en Selena Gomez is nu volledig via Disney+ te bekijken.

SUBSTANCE

CULTUUR

BOEKEN

Zwierige romans, iconische heruitgaves en beloftevolle nieuwkomers: dit zijn de boeken die deze maand bovenaan de stapel liggen. Tekst Kim De Craene

DE RANDEN VAN ANGELO TIJSSENS

De randen is het debuut van Angelo Tijssens, co-scenarist van Close, de film die in mei op het festival van Cannes bekroond werd. De scenarist en theatermaker vertelt over een kind dat wordt getekend door angst, een adolescent die zijn driften ontdekt en een man die geen liefde meer durft te vragen. Hij laat een heden zien dat wordt beheerst door een verleden. Auteurs Peter Verhelst en Saskia De Coster zijn vol lof over Tijssens’ proza. Verhelst omschrijft het als een liefdesverhaal vol verlangen, onvergetelijk beschreven. Saskia De Coster noemt het een aangrijpend, trefzeker en indrukwekkend boek. Uitgeverij Borgerhoff & Lamberigts, € 22,99.

DIT IS LUST VAN MARY GAITSKILL

Quin en Margot, twintig jaar bevriend, zijn beiden getrouwd en succesvol in de New Yorkse uitgeverswereld. De flamboyante Quin houdt van flirten en ongepaste grappen. Margot heeft hem lief, maar verbaast zich erover dat de intelligente man in de omgang met vrouwen soms zo obsessief is. Wanneer Quin beschuldigd wordt van herhaaldelijk grensoverschrijdend gedrag op zijn werk, worstelt Margot met de vraag of hun vriendschap haar loyaliteit verdient. De Amerikaanse Mary Gaitskill destilleert de complexiteit van #MeToo tot een relaas van een ingewikkelde en innige vriendschap en over de grenzen daarvan. Uitgeverij Cossee, € 19,99.

HALF LEVEN VAN AYA SABI

De Amerikaanse schrijfster en Nobelprijswinnares Toni Morrison schreef het kort verhaal Recitatief in 1983. Hoofdpersonages Twyla en Roberta kennen elkaar vanaf hun achtste, toen ze in een daklozenopvang woonden. De meisjes waren onafscheidelijk, maar verliezen elkaar uit het oog als ze ouder worden. Jaren later komen ze elkaar opnieuw tegen. Ze zijn elkaars tegenpolen maar kunnen hun band nooit verbreken. Hun ras blijft dubbelzinnig: de ene is blank en de andere zwart, maar wie is wie? Morrison noemde het verhaal een experiment en het is nog even relevant als toen het 40 jaar geleden werd geschreven. Uitgeverij De Bezige Bij, € 19,99.

Uitgeverij Das Mag, € 23,99.

DE GOUVERNANTE VAN WENDY HOLDEN

O p 4 6 4 p a g i n a ’s brengt Wendy Holden de jeugdjaren van één van de meest beroemde personen ter wereld, Koningin Elizabeth II, tot leven, alsook de energieke gouvern a nte d i e d e d r i j ve n d e k r a c h t wa s achter het icoon. In 1933 accepteert de dan 22-jarige Marion Crawford de baan als gouvernante van de prinsessen Elizabeth en Margaret. Vanuit de coulissen van het Britse koningshuis is Craw ford getuige van de grootste historische gebeurtenissen van de twintigste eeuw. De gouvernante is een roman over liefde, loyaliteit en opoffering, gebaseerd op het ware verhaal van Marion Crawford. Voor de fans van Downton Abbey en The Crown. Uitgeverij Ambo Anthos, € 22,99.

PERS.

RECITATIEF VAN TONI MORRISON

De jonge Nederlandse columniste en schrijfster Aya Sabi werd in 2020 door NRC benoemd tot één van de literaire talenten van het jaar, na de publicatie van ha ar verhalenbundel Verk ruimeld land. Nu trekt Sabi alle registers open met haar debuutroman. In de familiekroniek Half leven haalt Sabi pijnlijke, vervlogen en verdrukte herinneringen op, van ontheemd zijn en vervreemding, van Marokko tot de Lage Landen. “Schrijven is een poging om mijn plek op de wereld te veroveren”, zegt Sabi. “Ik ben een deel van een minderheidsgroep die zolang ze zelf niet spreekt, enkel anderen over haar zal horen spreken.”

MUZIEK

Afrikaanse hiphop, uitzinnige elektropop en charmante coversongs: deze albums prikkelen deze maand. Tekst Kim De Craene

SAMPA THE GREAT EEN ODE AAN AFRIKAANSE MUZIEK Poëet, singer-songwriter, rapster en activiste: de 29-jarige Sampa The Great is het allemaal. De in Zambia geboren Sampa bracht haar vroege jeugd door in Botswana, studeerde in Californië en verhuisde op haar 20 ste naar Australië. Daar settelde ze zich in de hiphopscene van Sydney. In 2019 kaapte ze drie ARIA Awards (een jaarlijkse prijs van de Australian Recording Industry Association, red.) weg met haar debuut The Return. Als eerste vrouw van kleur die in de categorie Best Hip Hop Release won, riep de muzikante in haar dankwoord op tot meer erkenning van diversiteit en zwarte kunst in Australië, maar de speech werd niet op de nationale televisie uitgezonden. Wat volgde was een identiteitscrisis. Tijdens de pandemie verhuisde ze naar Zambia om haar roots te herontdekken en om nieuwe muziek te schrijven. De retour naar haar geboorteland betekende een terugkeer naar Sampa Tembo: dochter, zus, nicht en vriendin. Een zwarte vrouw die de kracht ontdekt om van zichzelf te houden en vreugde terugvindt. Op As Above, So Below verkent de artieste haar pad naar authenticiteit, zonder maskers of rollenspellen. Op 11 tracks mixt ze hiphop, soul en r&b met muziekgenres als Kwaito en Amapiano en toont ze de verscheidenheid binnen Afrikaanse muziek. Het album is een ode aan Zamrock en aan alle artiesten die de basis legden voor wat Afrikaanse muziek vandaag betekent. We snappen waarom Sampa ‘The Great’ achter haar naam heeft staan. Op 25 oktober treedt ze op in Trix in Antwerpen. As Above, So Below, (Virgin Music).

KORT EN GOED

IMRAAN CHRISTIAN. PERS.

HOT CHIP

Wat moet het leuk zijn om deel uit te maken van Hot Chip, één van de meest innovatieve bands in de elektropopscene. Het vijftal is funky en fun en bewijst met hun achtste album Freakout/ Release dat ze nog steeds in topvorm zijn. De 11 songs zijn geschreven net na de lockdown, dus de onderwerpen zijn donker en melancholisch. Tegelijk barsten de liedjes van opbeurende energie, raken ze harten en doen ze lichamen bewegen. Leuk weetje: het Belgische Soulwax zorgt als special guest voor een vleugje extra magie op het titelnummer. Op 3 oktober staan de Britten in de Brusselse AB en zorgen ze gegarandeerd voor een uizinning feest.

Freakout/Release, (Domino).

HEATHER NOVA

De nieuwste plaat van de Bermudiaanse singersongwriter Heather Nova is er één met akoestische coverversies. Other Shores bestaat uit Nova’s versies van 13 bekende klassiekers. Spannend om te horen wat de artieste maakte van hits als Jealous Guy van Roxy Music, Neil Youngs Like A Hurricane en Sailing van Rod Stewart. We kennen de nummers, maar ontdekken ze op een nieuwe manier. “Ik ben in de eerste plaats een liedjesschrijver, maar ik ontdekte dat ik het ook leuk vind om een vertolker te zijn”, zegt ze. De herinterpretaties zijn intiem gearrangeerd, met de melancholie en broosheid die typisch zijn voor Nova. Other Shores, (V2).

MUSE

Will Of The People van de Britse rockband Muse is beïnvloed door de toenemende onzekerheid en instabiliteit in de wereld. Een pandemie, oorlog in Europa, massale protesten, opstanden en rellen, een wankelende westerse democratie, toenemend autoritarisme en natuurrampen zijn onderwerpen die terugkomen op de nieuwe release. “Het zijn zorgwekkende en beangstigende tijden“, zegt het trio. “De songs zijn een persoonlijke reis door onze angsten en een voorbereiding op wat komen gaat“, aldus Muse. Zoals verwacht, is er op het album een uitgedokterde mix van verschillende stijlen en genres te horen.

Will Of The People, (Warner Music).

SUBSTANCE

CULTUUR

DE BETOVERING VAN TAMINO Op zijn vijfentwintigste behoort Tamino tot het kleine kringetje van Belgische artiesten met een internationale carrière. De release van Sahar, zijn tweede album, geldt als een van de belangrijkste evenementen bij de start van het nieuwe cultuurjaar. Ook Angèle kwam even langs. Tekst Joëlle Lehrer

ommigen vergelijken hem met Jeff Buckley, anderen met Radiohead. Maar de bijzonder lange kerel – bijna twee meter – valt eigenlijk alleen met zichzelf te vergelijken. Tamino is een combinatie van tederheid en kracht, heeft een enorme présence en diepgang. Aan het eind van dit lange interview voelde het alsof we vrienden waren.

“Ik vermoed licht oranje. Die kleur had geen bijzondere invloed op het album. Ik kwam op die titel nadat ik alle nummers had geschreven. Ik kwam thuis nadat we mijn tour moesten afbreken vanwege de pandemie, ik moest weer wennen aan het thuisblijven. Na twee weken begon ik te schrijven, en alles kwam heel snel terug. Ik schreef en componeerde een heleboel songs, en tien daarvan leken een verband te vertonen. Ik ben dan op zoek gegaan naar een titel die ze samenvatte. Sahar blijkt ook ‘fascinatie’ te betekenen. En Fascination is een van de tracks op deze plaat. Ik denk ook dat het gaat om een moment tussen twee toestanden, tussen dag en nacht, tussen adolescentie en volwassenheid. Ik ben geen tiener meer, maar ik voel me evenmin volwassen.”

Je leven is erg veranderd de voorbije drie jaar. Je hebt meer verantwoordelijkheden op je schouders.

“Zeker op een bepaald gebied, namelijk de muziek. Op dat vlak ben ik gegroeid en geëvolueerd, maar niet zozeer in mijn privéleven. Het kost tijd om de fundamenten te bouwen voor een privéleven. Ik woon in Borgerhout, bij Antwerpen. Die wijk is heel multicultureel, heerlijk vind ik dat.” Op dit album speel je voor het eerst op de oed, een oosterse gitaar. Betekent dit dat je meer in je Egyptische roots bent gaan graven?

“Absoluut. Mijn grootvader en mijn vader bespeelden dit instrument. Nu begrijp ik beter hoe zij hun liedjes hebben gecomponeerd. De oed is een heel oud instrument dat in de loop van de tijd is geëvolueerd. Het geeft me het gevoel verbonden te zijn met de geschiedenis. Ik heb in Caïro gewoond toen ik nog heel klein was, voordat ik naar België kwam. Later ben ik er • • •

JETON BAKALLI.

Sahar, de titel van je nieuwe album, is zowel een Arabische voornaam als een woord dat het moment vóór het ochtendgloren aanduidt. Welke kleur heeft dat moment?

SUBSTANCE

CULTUUR

nog geweest. Het is een ongelooflijk levendige stad.”

•••

Er spelen veel muzikanten mee op dit album, onder meer Colin Greenwood van Radiohead. Julie zijn maten geworden, om het zo te zeggen.

“Ja, hij speelt bas met ons. Inderdaad nogal surrealistisch. Maar je vergeet al snel de status van een muzikant wanneer je samenwerkt. Radiohead is altijd een van mijn favoriete bands geweest.” Als invloeden noem je steevast je grootvader, Jeff Buckley en Radiohead. Ben je recent nog door andere artiesten geraakt?

“Het nieuwe album van Kendrick Lamar, Mr Morale & The Big Steppers, is echt fenomenaal! Een absoluut kunstwerk, vind ik.” Je teksten getuigen van een sterk gevoel voor poëzie. Waar komt dat vandaan?

“Ik zou mezelf niet als een dichter omschrijven. Voor mij mediteert een dichter over zijn poëzie voordat hij die neerschrijft. In mijn geval borrelen de melodieën en teksten van mijn liedjes pas op als ik aan het werk ga. Ik lees wel heel veel gedichten, en ook teksten van andere artiesten. Ik weet niet zeker of veel mensen de tijd nemen om de teksten van liedjes te ontdekken en er hun eigen interpretatie aan te geven. Als een liedje geen enkele betekenis had, zou ik het niet kunnen zingen.” Ben je gelovig?

“Ik geloof niet in een antropomorfe god. Als er al een hogere scheppende kracht bestaat, denk ik niet dat die lijkt op wat de monotheïstische godsdiensten ons voorhouden. Ik geloof wel dat we allemaal verbonden zijn met een immense scheppende kracht. Dat is wat ons als mensen met elkaar verbindt.” Als we een titel als You Don’t Own Me letterlijk nemen, ben je niet bezitterig in de liefde.

“Dat ben ik inderdaad niet, en ik wil ook niet samen zijn met iemand die dat wel zou zijn. Dit nummer gaat echter over onderdrukking in het algemeen. Ik hoop dat het zal worden opgeëist door mensen die onderdrukt worden,

“Ik ben geen tiener meer, maar ik voel me ook nog niet volwassen” of dat nu door een politieke macht is of in een liefdesrelatie. Als artiest is het mijn grootste verantwoordelijkheid om mensen aan te moedigen om met elkaar in verbinding te treden. Ik weiger bij te dragen aan het in stand houden van verdeeldheid en haat tussen mensen. Ik kies geen kant, ik kies voor menselijkheid.” Er staat ook een duet op je nieuwe plaat, Sunflower. Met wie zing je het?

“Met Angèle. Haar stem is zo waanzinnig! Al tijdens het schrijven van de song bedacht ik dat zij het zou kunnen zingen. We hebben het opgenomen in Parijs. Ze kwam net terug uit New York en had een jetlag. Maar toch is het ons in één dag gelukt. De song is geïnspireerd op de Griekse mythologie en het liefdesverhaal tussen de nimf Clytia en de zonnegod Apollo. Nadat hij haar beminde, liet hij haar in de steek. Ze huilde zo veel dat ze veranderde in een zonnebloem. Ik stopte ook nog een ander personage in het lied, een jongeman die verliefd wordt op de bloem en haar beschermt. Maar voor beiden blijft de liefde onbeantwoord.” Bij My Dearest Friend and Enemy zijn we onder de indruk van je vocale capaciteiten. Je kan heel hoog gaan.

“Ik zing dan eigenlijk falset. Op mijn eerste album deed ik dat vaker. Maar ik weiger er een gimmick van te maken.” Je bent een van die uiterst zeldzame artiesten die worden gevraagd om op de Amerikaanse podia op te treden. Hoe komt dat?

“Geen idee. De Amerikanen zijn erg gastvrij. Misschien omdat hun land is gesticht door immigranten. Ik vind dat ze erg openstaan voor andere culturen. Ze blijken bijzonder gevoelig voor de liedjesteksten, wellicht omdat ze die

beter begrijpen. Het viel me op hoe divers het publiek was bij mijn concerten in de grote Amerikaanse steden. Dat zie je hier niet.” Welke plekken in Antwerpen zou je aanbevelen aan je buitenlandse vrienden?

“Concertzaal De Roma, Bar Bakeliet in Borgerhout, Bar Leon – waar op maanda gavo n d w o rd t ge s ch a a k t – e n De Studio, waar alle artistieke disciplines te gast zijn. Qua restaurants ben ik gek op de Japanse keuken, ik kan Izumi en Kato aanbevelen.” We weten dat je iets met mode hebt. Waar koop jij je kleding?

“In Antwerpen ga ik naar Think Twice, Episode en verschillende tweedehandswinkels. Ik draag ook de ontwerpen van mijn vriend Jan-Jan Van Essche, die zich vooral laat inspireren door etnische motieven. En ik draag stukken van Ann Demeulemeester.” Een artiest van jouw faam hoeft dus niet door een modemerk te worden gelabeld?

“Als ik een voorstel voor een exclusiviteitscontract zou krijgen, zou ik het wel overwegen. Maar het lijkt me toch bizar om maar één merk te dragen.” Voor welke modeontwerpers heb je een boontje?

“Yohji Yamamoto vind ik geniaal. Verder hou ik ook erg veel van Hermès, hun manier van werken spreekt me aan. Ze gaan niet ten koste van alles op zoek naar de hype. En hun kleding is tijdloos.” Tamino, Sahar, Virgin Music, releasedatum 23 september. In concert op 5, 6 en 7 december in het Koninklijk Circus in Brussel.

SUBSTANCE

REPORTAGE

Maakt mode ons tot mens? Het ModeMuseum Antwerpen ‘MoMu’ en Museum Dr. Guislain in Gent onderzoeken in de dubbeltentoonstelling Mirror Mirror - Mode & de Psyche de connectie tussen mode, psychologie, zelfbeeld en identiteit. “Dit keer staat het lichaam centraal en hoe modeontwerpers en kunstenaars dat verbeelden in de analoge maar ook in de steeds meer aanwezige digitale wereld rondom ons”, zegt Kaat Debo, directeur van het MoMu. Tekst Melani Purnomo Widagdo

In het begin van de twintigste eeuw schreef de Duitse filosoof Georg Simmel in de American Journal of Sociology over de relatie tussen mens en mode: enerzijds gebruikte de mens mode als zelfexpressie en anderzijds net andersom - dienden kleren om zich bij een bepaalde groep aan te sluiten. Aurélie Van de Peer, modesociologe en onderzoekster: “Die constante spanning tussen de individualiteit en collectiviteit van de mens die Simmel aan-

haalt, dynamiseert nog altijd de mode.” Mode legt veel nadruk op individuele expressie: uniek en origineel zijn, maar bovenal jezelf uitdrukken. Anderzijds kijken we ook graag naar anderen, onze peergroup, en hoe zij hun leven leiden: waarvoor engageren zij zich, hoe kleden zij zich? We analyseren de mensen waar we bij willen horen onbewust. “Het menselijke brein is afgestemd om verbondenheid te gaan zoeken met een groep waar we bij willen horen. Dus de tendens om zich gelijkaardig te kleden als de peers, is niet vreemd. Historisch gezien is de nadruk op individuele expressie een heel modern en nieuw gegeven”, legt de modesociologe uit. REFLECTIE, REPLICA’S & AVATARS

De dubbeltentoonstelling behandelt veel verschillende facetten en is breed opgevat. In het MoMu in Antwerpen begint de expo met het thema ‘reflection’. Onderwerpen zoals bodydysmorphia, de vervormde beleving van het eigen lichaam, worden belicht. M.a.w. hoe kijken we naar onszelf en hoe ervaren we ons eigen lichaam. In het tweede deel ‘replica’ zien we hoe

we in het dagelijkse leven in aanraking komen met replica’s van het menselijke lichaam en welk effect dat op ons heeft. “De expo haalt o.a. de problematiek aan dat we te vaak met sample sizes (kleine maatjes voor dunne dames, nvdr) werken”, aldus Elisa De Wyngaert, curator van de Mirror Mirror-expo in het ModeMuseum. Het laatste thema presenteert het digitale lichaam waarbij wordt stilgestaan bij cyborgs en avatars. De drie hoofdstukken kijken zowel naar hedendaagse kunst, als naar mode. STRIKT PERSOONLIJK IS NIET GEK

De artistieke stemmen komen toch vooral aan bod in het Museum Dr Guislain in Gent. De kunstenaars gebruiken op hun manier textiel om zichzelf een plaats in de wereld te geven. Bart Marius, artistiek leider, legt uit hoe kunstenaars en zogenaamde outsiders met al hun verbeeldingskracht, haast in een roes/waan, tot een strikt persoonlijke stijl komen, zonder in krankzinnigheid te vervallen. “Het is precies daar dat twee werelden en twee musea met ogenschijnlijk uiteenlopende onderwerpen wonderlijk kruisen.”

moord. McQueen legde in zijn collecties zijn eigen mentale toestand bloot. Tragisch genoeg is hij niet alleen: modejournaliste Isabella Blow, Kate Spade, model L’Wren Scott pleegden zelfmoord en in 2018 kwam de Antwerpse Modeacademie in opspraak na de zelfdoding van een student. Druk kan een grote motivator zijn in de modewereld, maar ook een doder. Uitputting door druk geeft stress wat zich vertaalt in lichamelijke klachten zoals slapeloosheid, een slechte spijsvertering of migraines. Volgens onderzoeken wordt stress zelfs gelinkt aan kanker. Maar bovenal is het negeren van je mentale vermoeidheid de grote boosdoener. ZELFBEELD

Paper Surgery Veronika Georgieva i.s.m. Stephen j. Shanabrook, 2010. Beeld gebruikt in Comme des Garçons Shirt Campagne LZ-2010.

PERS.

UITGEPUT IN DE MODEWERELD

De dubbeltentoonstelling belicht ook het ontstaan van kleding en stijl: dat gebeurt niet altijd in het hoofd van ontwerpers, de ideeën kunnen ook opborrelen vanuit isolatie, een psychiatrisch ziekenhuis of in de beslotenheid van een huiskamer. Ze kunnen een boodschap verspreiden of diepe verlangens waarmaken. Soms gaan de designers z elf in dialo og , z oals Alexander McQueen tijdens zijn ‘VOSS’-show voor de lente/zomercollectie in 2001. Toen het publiek rond een gespiegelde kubus zat, werd deze van binnenuit verlicht: het bleek een psychiatrische instelling te zijn. ‘Gestoorde’ meisjes in drukverbanden en rokken gemaakt van schelpen of

in parelkleurige cocktailjurken met opgezette vogels, paradeerden, terwijl ze zinloze pogingen deden om zichzelf te bevrijden uit de kubus en zich zelfs uit de kleren scheurden. De Britse modeontwerper gaf de modellen de opdracht om zich in te beelden dat ze in een psychiatrische instelling zaten, gek waren en ter plekke een zenuwinzinking kregen. Aan het einde van de show brak een tweede, glazen kubus in het midden van de catwalk en onthulde een naakt model verscholen achter een masker dat beademd leek te worden. Donkere thema’s zoals dood en geweld kwamen in de jaren daarop herhaaldelijk terug in zijn shows. In 2010, op veertigjarige leeftijd, pleegde hij uiteindelijk zelf-

Niet alleen bij modeontwerpers speelt druk een grote rol, ook modellen moeten eraan geloven. “De modebeelden anno 2022 zijn niet meer zoals die van de jaren negentig, waarbij iedereen wist dat de knappe, maar fragiele Kate Moss kampte met een drugsverslaving. Vandaag wordt er van modellen verwacht dat zij een rolmodel zijn. Een gezonde, gebalanceerde levensstijl staat daarbij centraal, maar dat betekent ook dat er druk ligt op die mensen om het juiste voorbeeld te geven”, vertelt modepsychologe Leen Demeester. En zodra de druk te groot wordt, is de duurzaamheid voorbij. Het blijft nog altijd een systeem dat draait om zoveel mogelijk winst. “De winstlogica en de competitie die het systeem aandrijven, staan in de weg van een psychosociaal heilzamere manier van met kleding om te gaan”, concludeert ook Aurélie Van de Peer. De unieke combinatie van creativiteit en business is typisch voor de mode. Net dat commerciële element maakt van de mode de minder nobele creatieve uitlaatklep. Leen Demeester waarschuwt in haar boek Fashion Icons bij de beschrijving van de rol van zelfbeeld binnen de mode: “Het is belangrijk dat je een zelfbeeld hebt en dat je daar blij mee bent. Dat komt niet altijd overeen met wat een ander daarvan denkt, maar dat moet je kunnen loslaten.” Mirror Mirror - Mode & de Psyche, dubbeltentoonstelling in Momu en Museum Dr. Guislain - van 8.10.22 tot 26.02.23.

SUBSTANCE

REPORTAGE

SEKS & SEKSE De in België geboren Ludovic de Saint Sernin behoort tot de nieuwe generatie aanstormend modetalent, met bekende fans als Rihanna, Solange en Dua Lipa. Hij maakt definitief komaf met genderstereotypering, maar kiest niet voor vormeloze en oversized mode zoals veel van zijn collega’s. Liefde, seks en vrijheid staan centraal in zijn collecties en vatten ook de bejubelde ontwerper zelf perfect samen. Tekst Elspeth Jenkins Voor de meeste mensen is een slip met veterogen geen alledaags kledingstuk, en toch slaagde Ludovic de Saint Sernin erin om rond dit niemendalletje een volledig modemerk te ontwikkelen. Het was naar eigen zeggen deze slip die hem een nominatie opleverde voor de prestigieuze LVMHprijs in 2019, waardoor hij wereldwijd bekendheid vergaarde. De onderbroek was al in verschillende uitvoeringen - waaronder luipaardprint en Swarovski-kristallen - op de catwalk te zien en vertegenwoordigt nu bijna 40 procent van de verkoop van het merk. Zijn label reduceren tot enkel deze besteller zou echter onterecht zijn. Ludovics collecties bevatten veel meer substantie – letterlijk en figuurlijk – dan dat. Collega’s als Rick Owens en Olivier Rousteing omschrijven hem niet voor niets als dé ontwerper om in de gaten te houden. En die laatste kan het weten, want onze landgenoot leerde de stiel toen hij drie jaar voor Balmain werkte. “Zijn collecties zijn een ode aan het lichaam, liefde en erotiek, maar altijd op de meest smaakvolle manier mogelijk”, aldus Rousteing aan Business of Fashion. Oorspronkelijk presenteerde de Saint Sernin zijn collecties uitsluitend op mannen, maar omdat hij altijd al lak had aan genderhokjes, lopen nu ook vrouwen mee tijdens zijn shows. De heren weliswaar in jurken en rokken, de dames in stoere leren broeken en hemden. Wij gingen bij hem in Parijs op de koffie, voor een gesprek over zijn Belgische achtergrond, inspiratie, duurzaamheid en seks.

Op de koffie bij Ludovic de Saint Sernin.

inspiratie zal blijven. Iemand naar wie ik enorm opkijk, is de fotograaf Robert Mapplethorpe. Ik prijs mijzelf enorm gelukkig dat een ontwerp uit mijn eerste collectie een iconisch stuk is geworden. In de foto’s van Mapplethorpe zie je veel gebreide jockstraps en leren ondergoed. Ik hou van rijgen dus dat komt terug in de beroemde slip waar nog steeds veel vraag naar is, geïnspireerd op de foto’s van Mapplethorpe.” Seksualiteit en genderneutraliteit staan centraal in je collecties. Is daar een bepaalde reden voor?

“Tijdens mijn studies aan het Duperréinstituut in Parijs kwam ik met veel mensen in contact die non-binair, gay of lesbisch zijn. Voor het eerst dacht ik toen na over de rol die een designer kan spelen in de seksualiteit van de mensen voor wie hij ontwer pt . Concreet ontwerp ik wat we standaard omschrijven als vrouwelijke kleding, maar dan voor iedereen. Het idee dat je kan zijn wie je zelf wilt zijn, staat voorop. Dat concept sloeg aan, want hoewel ik mijn debuutcollectie nog uitsluitend op mannen presenteerde, kochten meer boetieks voor vrouwen de items in. Een teken dat, althans de modewereld, klaar is voor het einde van genderdenken.” Draag je zelf ook jurken en rokken?

Heb je een band met België?

Ludovic: “Ik voel wel een zekere connectie ja, ik ben er immers geboren. Maar omdat ik als kind naar Ivoorkust verhuisde en daarna in Parijs ben opgegroeid, heb ik niet het gevoel dat ik er grond kan claimen.”

“Absoluut! Mijn droom uit mijn tienerjaren komt uit, omdat ik nu de kleding kan dragen van de vrouwelijke sterren zoals Britney Spears, Lindsay Lohan en de Olsen-tweeling, waar ik toen naar opkeek. Tegenwoordig wordt er niet meer gelachen met een man in een jurk, of wordt het niet gezien als crossdressing. Vandaag de dag is er wel iets voor iedereen. Daarom vind ik het ook belangrijk dat we stoppen met het in vraag stellen of bepaalde stuks mannelijk of vrouwelijk zijn. Iedereen moet gewoon naar buiten kunnen komen met de beste versie van zichzelf zonder dat het een politiek statement hoeft te zijn.”

IMAXTREE.COM.

Wie of wat inspireert je?

Mode voor m/v/x.

“Ik kijk altijd naar het verleden om er zelf uit te leren, te groeien en mijzelf te verbeteren. Ik vind het belangrijk om in het moment te leven. Het verleden beïnvloedt de toekomst. Ik geloof ook dat reizen een constante bron van

Je bent actief op Instagram en staat ook zelf soms model. Is dat een bewuste keuze?

“Voor mijn generatie ontwerpers is het normaal om de personificatie van je eigen merk te zijn. Iemand als Rick • • •

SUBSTANCE

REPORTAGE

De iconische slip als bestseller.

Owens doet dat al veel langer. Wat wel nieuw is, dankzij Instagram, is dat er nu een breed publiek voor is. Ik haal ook energie uit de creatieve familie die ik rond mij heb opgebouwd en daarin spelen sociale media een belangrijke rol. Dat ik zelf model was van mijn swimwear-campagne vorige zomer, was eerder toevallig. Vlak voor we zouden shooten, brak de pandemie uit. Het leek Willy Vanderperre (Belgische fotograaf, nvdr) beter dat ik zelf op de foto’s zou staan dan dat we een model moesten laten reizen. Het is op een organische manier verlopen. De collectie refereerde naar de stukgelopen relatie met mijn vriend, dus er was niemand beter om het verhaal op beeld te vertellen dan ikzelf.”

•••

Probeer je op een duurzame manier te werken en te leven?

‘All the Rumours are true’ voor herfst/winter ‘22.

“Ik zou iedereen willen aanraden om bij elke aankoop naar het kledingstuk in kwestie te kijken en jezelf af te vragen of je dit een leven lang in je kast wilt hebben hangen. Ook al brengen we elke 6 maanden een nieuwe collectie uit, toch heb ik het gevoel dat mensen steeds meer nadenken over de manier waarop ze consumeren. Mijn merk heeft een duurzame aanpak, eerst en vooral dankzij de kleine oplages die we produceren en de oneindige houdbaarheidsdatum van elk stuk. De collecties zijn gemaakt om tijdloos te zijn op een vernieuwende manier.”

“Je moet je de vraag niet stellen of bepaalde stuks mannelijk of vrouwelijk zijn, maar gewoon jezelf zijn en naar buiten komen met de beste versie van jezelf”

Wat brengen de herfst en winter voor LdSS?

“Dit seizoen wil ik de relatie tussen ontwerpers en de cult of celebrity benadrukken. De collectie gaat over zelfbewustzijn en eigenliefde en draagt de naam ‘All the rumours are true’. Ik bouw verder op het gegeven van mijzelf te plaatsen in het hart van de identiteit van mijn merk. Voor deze lijn ben ik zowel designer als muze. Je kan het zien als een day in the life of... Dat vertaalt zich in wikkeltops uit zwarte en kaki crêpezijde, monogram gelaserde lowrise denim jeans die verwijzen naar de euforie van een hedonistische rave en meer huiselijke looks die toch dezelfde extravagantie uitstralen. Ik breng ook voor de tweede keer een schoenencollectie uit in samenwerking met veganlederschoenmaker Piferi. De collectie is niet ontworpen met enkel mijzelf in gedachten, de stuks laten je toe om je eigen hoofdpersonage te worden. Om in de spotlight te treden en alle geruchten waar te maken...”

IMAXTREE.COM.

SUBSTANCE

REPORTAGE

Hetero? Ja, maar Staan heteroseksuele vrouwen meer open voor homoseksuele relaties dan mannen? Ja, antwoordt Mathilde Ramadier in haar boek Living Fluid, een verhelderend essay waarin ze vrouwen uitnodigt om naar hun homoseksuele fantasieën te luisteren en zich seksueel te bevrijden om – zo getuigen toch de vrouwen In haar boek – aan zelfvertrouwen te winnen en zich te openen voor nieuwe mogelijkheden. Tekst Laure Marchand en Margo Verhasselt Foto’s Łukasz Wierzbowski

anneer het tijdens etentjes over het thema van haar volgende boek ging – homoseksuele fantasieën van heteroseksuele vrouwen – reageerden haar disgenoten vaak geïnteresseerd, geamuseerd of geïntrigeerd… om daarna weer van gespreksonderwerp te veranderen. Maar niet zelden kwam de vrouwelijke helft van de koppels aan het eind van de avond toch nog even discreet bij haar langs. Om het nog even over haar boek te hebben, ze hadden haar namelijk nog wat te vertellen… Mathilde Ramadier was ervan overtuigd dat haar betoog ‘een vrij universele dimensie’ had, maar had niet verwacht dat het zo krachtig zou resoneren en dat de verhalen zo makkelijk los zouden komen. De verzameling getuigenissen voor haar boek Living Fluid(1) verweeft op een subtiele manier intieme verhalen met de obscure geschiedenis van biseksualiteit en refereert naar de oudheid en de popcultuur. Maar het peilt vooral naar het verlangen van vrouwen naar vrouwen. “Ik wilde ze uitnodigen om dat deel van

zichzelf te verkennen dat ze misschien wel ergens voelen borrelen, maar waaraan ze niet per se durven toegeven. Maar uiteraard wil mijn boek niemand iets opleggen, het is eerder een uitnodiging.” Een uitnodiging om je te laten triggeren door een onverwachte aantrekking, je te laten destabiliseren door een ontmoeting, in te gaan op een seksuele prikkeling – of er niet op in te gaan, zoals je wilt, maar je dan toch te laten raken door dat stemmetje dat in het diepst van jezelf is beginnen zingen. Gewoon, omdat het op de een of andere manier je zelfvertrouwen een boost kan geven. Z E L F H E E F T M AT H I L D E R A M A D I E R – OV E R I G E N S

GETROUWD EN MOEDER VAN TWEE DOCHTERTJES – altijd een aantrekking tot beide geslachten gevoeld. “De boodschap van dit boek is niet om te laten zien hoe uitzonderlijk ik ben. Integendeel, ik wil laten zien hoe mijn verlangens in de lijn liggen van die van zoveel andere vrouwen”, duidt ze. “Het is een verlangen, zo oud als de wereld, dat lang verborgen is gebleven omdat vrouwen hun seksualiteit • • •

Krzysztof, Anna and Magda on the Bed, 2022.

SUBSTANCE

REPORTAGE

niet mochten verkennen.” Diverse onderzoeken (2) geven aan dat meer dan de helft van de ondervraagde vrouwen zich ooit seksueel aangetrokken voelde tot een andere vrouw, en die versterken haar stelling. “Vrouwen zijn veel biseksueler dan ze durven te ervaren of toe te geven”, schrijft ze. “Hun verlangen is waarschijnlijk veel groter, rijker en complexer dan het lijkt – en het potentieel voor bevrijding is dus immens.” Maar geklemd tussen heteroseksuelen pur sang, lesbiennes die hen als verraders beschouwen, of argwanende mannen die bang voor hen zijn, zijn biseksuele vrouwen lang niet altijd even zichtbaar. •••

ALS ER ÉÉN PLAATS IS WAAR VERHALEN OVER BISEKSU-

Anna and Magda with Blooming Flowers, 2021.

ELE GEVOELENS en fantasieën steeds vaker opduiken, is het wel bij de therapeut. “Wanneer we de maatschappij objectief bekijken, zien we inderdaad dat vooral vrouwen meer open omgaan met hun seksualiteit”, bevestigt seksuologe Anouk Dewitte. “Maar je moet je daarbij ook afvragen hoe dat precies komt. Vrouwen aanvaarden vaak sneller hun seksualiteit dan mannen. Mannen zijn er bijna even vaak mee bezig, maar hebben het vaak moeilijk om er open over te zijn.” Het is dan te zien hoe ver ze hun spectrum willen

verbreden. Als hetero kan het verwarrend zijn om toe te geven dat je naar een vrouw verlangt. “En toch geeft het je de mogelijkheid om iemand en ook jezelf op een nieuwe manier te ontdekken”, zegt Mathilde Ramadier. “Er gaat iets in je open, een stukje eigenheid.” Dat is wat er gebeurde bij Nele (35), echtgenote en moeder. “Voor zover ik me kan herinneren heb ik me altijd aangetrokken gevoeld tot mannen. Toch merkte ik al een tijdje dat een vrouw me kon charmeren. Ik maakte er geen drama van en het gevoel hield zich ook best gedeisd”, vertelt ze. Maar tijdens een zakenreis bracht opeens een vrouw haar totaal van slag. De zindering in haar stem, haar gevatheid, haar manier om tegelijk krachtig en kwetsbaar te zijn, en de dingen te zeggen zoals ze zijn… Wat het was, wist ze niet precies, maar iets aan die vrouw blies haar geweldig van haar sokken. “Ik had me er totaal niet aan verwacht”, zegt Nele. “En toch was het er opeens, overrompelend aanwezig. Ik heb niet eens geprobeerd het te verbergen, ook al was het misschien niet echt haar ding. Maar die ontmoeting resoneerde enorm sterk; het opende iets in mijn gevoeligheid en in het beeld dat ik heb van mezelf. Ik zie het als een voordeel, en niet als iets exclusiefs.”

Of iedereen dat verlangen tegenkomt in zijn leven? “Ik denk dat iedereen op een bepaald moment zijn seksualiteit wel eens in twijfel trekt”, stelt Anouk Dewitte. “Bewust of onbewust en op verschillende niveaus. Bij de ene gaat het dan over de ‘oppervlakkige’ seksualiteit, namelijk hetero-, bi- of homoseksueel. Bij de ander ligt het diepgaander. Zij staan meer stil bij wat men exact bedoelt met gender en seksualiteit en hoe ze zich daarin kunnen spiegelen.” Zulke twijfels kunnen je op elk moment van je leven overkomen. “Seksualiteit is een gegeven dat alle leeftijden aangaat.” D E VROUWE N D I E M ET B E I D E S E KS E N H E B B E N

GEVREEËN, hebben alleszins de indruk zich een stuk te hebben bevrijd. Wellicht ook omdat een vrouw zich in een homoseksuele relatie niet op haar vrouw-zijn aangesproken voelt, terwijl een man makkelijker bang zal zijn om door te vrijen met een man zijn viriele imago op het spel te zetten. Emma (31) sliep voor het eerst met een vrouw toen ze 21 was: “Ik werd tijdens een feestje opgepikt door een oudere lesbische vrouw. Ze kuste me in het bijzijn van iedereen en betoverde me echt. Die nacht hebben we samen geslapen. Het is niet dat ik toen dacht: oh, ik ben dus lesbisch. Ik begreep wel dat gevoelens en verlangens van allerlei aard konden zijn. Het was nieuw terrein voor me, met nieuwe sensaties, en met een ander lichaam dan dat van een man.” Je wordt intiem met een lichaam dat lijkt op het jouwe en tegelijk anders is. Het lichaam van een vrouwelijke partner is voor een vrouw minder mysterieus dan voor een man, zeker als je je eigen lichaam goed kent. “Het is effectief zo dat wanneer we goed weten hoe we zelf genot kunnen ervaren, we dat ook gemakkelijker kunnen overbrengen. Al blijft vertrouwen en open communicatie altijd het belangrijkste”, onderstreept Anouk Dewitte. Ook in vriendschappen gaan vrouwen lichamelijker en emotioneler met elkaar om, wat hun fysieke relaties vergemakkelijkt. “En toch kan een lichaam dat op dat van jou lijkt de eerste keer erg destabiliserend zijn”, merkt Mathilde Ramadier op. “We zijn zo geconditioneerd en zijn het zo gewend om tijdens het vrijen een penis te zien – de penis als enige houvast. Met een vrouw vrijen maakt dat we onszelf moeten herdefiniëren.” Stefanie, een opvoedster van net 40, had eerst een relatie met een man en daarna met een vrouw. “Ik heb het geluk dat ik beiden heb mogen ervaren, ik ben daar dankbaar voor”, zegt ze. Op dit moment heeft ze een gelukkige relatie met Sebastiaan, maar dat weerhoudt haar niet om af en toe met een vrouw te vrijen. Ze houdt van beide genders en heeft ook beiden nodig, geeft ze toe. Toch zijn het vooral haar vrouwelijke relaties die haar meer zelfvertrouwen hebben gegeven.

“Ik werd tijdens een feestje opgepikt door een oudere lesbische vrouw. Die nacht sliepen we samen. Niet dat ik toen dacht: oh, ik ben lesbisch. Ik begreep wel dat gevoelens van allerlei aard konden zijn. Het was nieuw terrein voor me, met nieuwe sensaties, met een ander lichaam dan dat van een man” Emma, 31 jaar.

“Ze helpen me meer loslaten. Wat mensen ook beweren, met een man is er toch altijd een gevoel van overheersing; hij komt tenslotte bij je binnen. Tussen twee vrouwen is er meer gelijkwaardigheid, ook al kan er ook daar een soort van machtsspel zijn”, geeft ze toe. “Maar het leren loslaten, heeft ook mijn relatie met mannen positief beïnvloed. Door de controle meer te lossen, heb ik mezelf seksueel beter leren kennen en ben ik ook ondernemender geworden. Vrouwen zetten mij meer aan om te handelen.” Is biseksualiteit de laatste stap in de bevrijding van vrouwen? “Ik weet niet of het de laatste is, maar het is er zeker een nieuwe”, zegt de schrijfster nog. “Feminisme is zeker ook een strijd die gewonnen mag worden tussen de lakens. Het libido van vrouwen is veel krachtiger dan dat van mannen, het is een tikkende tijdbom – een bom van zaden en bloemen – die al volop aan het exploderen is.” (*) De voornamen van de getuigen zijn gewijzigd. 1. Uitg. du Faubourg, in de winkel op 8 september. 2. Een

onderzoek uit 2011 door Elizabeth M. Morgan (van de afdeling Psychologie aan de Boise State University, Idaho, Verenigde Staten) onder 575 heteroseksuele vrouwen van 18 tot 23 jaar, toonde aan dat 60% van hen zich aangetrokken voelde tot andere vrouwen en dat 45% al een andere vrouw had gekust. In 2018 voerde de Amerikaanse psycholoog Justin J. Lehmiller (researcher aan het Kinsey Institute van Indiana University) een onderzoek uit onder 4175 vrouwen: 59% van hen zei dat ze seksuele fantasieën had over andere vrouwen. Studies geciteerd in het boek van Mathilde Ramadier. 3. Citaat uit Le Sexe des Femmes door Anne Akrich, uitg. Gallimard.

SUBSTANCE

REPORTAGE 1

TALKING HOODIES “Wat heb je nu weer aan?” Een vermoeiende vraag die meestal van familie (lees mama) komt. Maar niet voor de jeugd van tegenwoordig, die al eens graag met haar kleren een statement maakt: het is tweedehands, goed voor het milieu... Een regenboogsjaal als steun voor LGBTQI+, een hoodie om de Black Lives Matter-beweging een hart onder de riem te steken… De boodschap is al zo vaak klaar en duidelijk verkondigd op sociale media dat het mainstream is, maar dus niet voor je moeder. Tekst Marie Geukens

De samenleving wordt luider in haar engagement en de mode volgt. De sociale media werken als een megafoon voor beide. De verkoopcijfers van de meest provocatieve - niet altijd de mooiste maar vaak erg dure - outfits vliegen de hoogte in. De collecties spelen niet meer in op trends, maar veeleer op een ‘mood’. Bovendien is de modesector bijzonder actief op de sociale media en durft hij zwaar te investeren in het meta-universum. Bepaalt mode wat we moeten denken en hoe we ons moeten voelen, zijn het veeleer de socialemediaplatformen die ons én de mode in een bepaalde richting duwen of slaat de modesector vooral munt uit jouw engagement? Eerst leeft het op sociale media, dan wordt het een succes in het echte leven. Dat bleek zo te zijn voor de ene protestbeweging na de andere die de laatste zeven jaar aandacht opeiste: de klimaatbeweging, black lives matter, #meToobeweging, de verzuchtingen van de gele hesjes… Dat mensen elkaar warm maken (opjutten?) op sociale media met hun expliciete overtuigingen is niks nieuws, maar ze groepe-

ren zich ook en gaan fysiek de straat op. Slimme designers springen mee op de kar, ze voelen immers de spanningen al enige tijd in de lucht hangen. Dat was altijd al zo. Pierre Bergé, de levensgezel van Yves Saint Laurent, wees er al in de jaren zestig op na de commotie over de vrouwelijke tuxedo van het merk: “Modeontwerpers beantwoorden en becommentariëren als kunstenaars de sociale dynamieken rond hen. Als marketeers kunnen ze de radicale standpunten van activisten ombuigen naar een trend.” En zo werd de tuxedo een activistisch succes en een trend. Het verschil tussen de jaren zestig en nu is dat de sociale media als een megafoon er nog eens bovenop zitten: boven op de mode en boven op het engagement. Chanel presenteerde haar zomerdefilé in 2015 als één grote vrouwenprotestmars. Een jaar later, in 2016, kondigde Maria Grazia Chiuri haar nieuwe functie bij Dior aan met duidelijke feministische en sociaal geëngageerde standpunten. Toen begon de periode van de slogans, (die nu wel aan het wegebben is). Chiuri print haar slogans op T-shirts, vesten en jurken, op covers van foto-

67 2 3 4

6 1 & 2. Florent Seligmann, vierdejaarsstudent La Cambre, te zien in het MAD. 3. Instagrampost van Levi’s promoot de Pride Month 22. 4. Demna Gvasalia: zijn oversized en layering look zijn inspiratie voor menig meme. 5. Chanels defilé LZ 2015 als vrouwenprotestbeweging. 6. De

@HEY_REILLY. @SIDUATIONS. PERS.

instagramreactie van het luxeconcern Kering op het afschaffen van de Roe vs Wade-abortuswet in de USA. 7. De Tuxedo by YSL vatte de bevrijding aan de haard helemaal samen.

boeken, enzovoort. Maar de grootste brulboei is ongetwijfeld Demna Gvasalia voor Balenciaga. Hij pikt als geen ander bekommernissen op en toeterde ook in 2015 met slogans op T-shirts en hoodies de politiek luid en duidelijk de modewereld binnen. In 2018 zei hij in een interview in i-Dmagazine n.a.v een collab met de UN World Food Program (de organisatie die hem in 1993 nog van eten voorzag toen hij als twaalfjarige voor de Russische expansiedrang in Abchazië vluchtte): “Mode moet niet oppervlakkig zijn. Een product kan communiceren. Het is mijn persoonlijke overtuiging dat de toekomst van merken gebaseerd zal zijn op sociale betrokkenheid. Anders overleven ze niet.” Hij kaartte achtereenvolgens de klimaatverandering aan, hekelde de celebritycultuur, veroordeelde als eerste luxemerk klaar en duidelijk de Russische invasie in de scenografie van zijn winterdefilé 2022. Enkele maanden later wees zijn lentecollectie 2023, niet toevallig gepresenteerd in de New York Stock Exchange, op de terugkeer naar de hebzuchtige werkvloer. In zwarte bowtie blouses, mantelpakjes • • •

SUBSTANCE

REPORTAGE

en met maskers op, draafden de modellen als robots of slaven van jobs en mode over de catwalk. Geld verdienen wordt de volgende uitdaging van ons allemaal. Het is inderdaad een wereldwijde zorg waar miljoenen mensen onder gebukt gaan.

•••

1. & 2. Meer grapjes/

GEN Z & MAD

Meer dan een trend te willen worden, drukken kleren een gevoel uit, vaak voorkomend uit een harde realiteit. Die realiteit hangt in de lucht, maar nog niet iedereen is er zich van bewust en de mode opent de ogen. Dat is wat YSL met de Tuxedo deed en dat is wat Demna nu doet, gebruikmakend van enige (mode-journalistieke) overdrijving. Plus daarbovenop de extra versterkte insta- & TikTokluidsprekers. Jongeren en woke modeliefhebbers love it! Generatie Z, geboren tussen 1996 en 2010, is de eerste generatie die zich geen leven zonder internet kan voorstellen en die opgroeit in een volledig digitale wereld. Ze hechten veel waarde aan individuele expressie en hebben daarom niet alleen behoefte aan gepersonaliseerde producten, maar ook aan premium producten, waarmee ze zich volledig onderscheiden van de rest. Kopen ze daarom die dure Balenciaga’s? Deze generatie is er zich van bewust dat ze leeft in een tijd van grote maatschappelijke onrust, klimaatveranderingen en politieke conflicten. Het Mode en Design museum in Brussel (MAD) speelt hierop in en presenteert dit najaar Youth through the Lens, een tentoonstelling die de kijk van deze generatie op de hedendaagse modewereld toont. Een reeks foto’s van zeven fotografen die helemaal aansluit bij de thema’s duurzaamheid en inclusiviteit waar de jeugd enorm veel belang aan hecht. DE KASSA RINKELT

De geëngageerde mode levert mooie winsten op. Telkens blijken Demna’s geëngageerde collecties een commerciële meesterzet. In 2020 schreef Business of Fashion al over de ‘jaren van meteorische groei’ bij Balenciaga, aangedreven door Gvasalia’s geniaal gevoel voor disruptie en meme-able hits. Het merk oversteeg de verkoopdrempel van een miljard dollar in 2019, meer dan een verdubbeling in amper drie jaar tijd. Demna gebruikt de sociale media niet alleen voor zijn

memes geïnspireerd op Demna’s leven en Balenciaga’s outfits. 3. De wereldbekende YouTuber Pewdipie draagt Vêtements van Demna . Op de vest staat in het Georgisch ‘Heer, heb medelijden met ons’.

boodschappen, maar laat van zijn overdreven creaties gewillig parodietjes maken, wat hem de titel ‘koning van de modememes’ opleverde. Het blijkt de verkoopcijfers flink aan te wakkeren. Ook Dior mag rekenen op winst, in het jaarverslag van april 2022 op www.dior-finance.com staat “de Christian Dior Couture genoot alweer van een buitengewone prestatie.” Het ‘fashion&leather’-segment van de Christian Dior-groep groeide organisch met 30% het voorbije jaar. Het fenomeen van zeer opvallende, soms excentrieke modedefilés bleef ook maar groeien. De reden? Hoe spectaculairder de show, hoe viraler hij gaat. En hoe meer mensen het te zien krijgen, hoe meer potentiële kopers je bereikt. Daar draait het uiteindelijk om in de mode-industrie: er moet verkocht worden. En het doel heiligt de middelen: als Instagram helpt, doen we Instagram; verkopen tijdgeeststukken, dan maken we die. Worden succesvolle YouTubers gekopieerd, dan sturen we hun onze kleren. Het lijkt erop dat die geëngageerde mode vooral in dienst staat van de zelfpromotie. Werkt het écht zo? Waarom koop jij? Vind je Demna authentiek of wil je kans maken op een virale insta met de provocatieve croc? Wil je feministe zijn en met de slogans van Chiuri rondlopen of droom je al lang van ‘iets van Dior’? Of had Dior/Balenciaga/… nu net die rode rok die jij al zo lang zocht, en waar je bloedmooi in bent? Youth Through the Lens, Young fashion Photography, van 15/09 t/m 6/10. november, MAD, Nieuwe Graanmarkt 10 Brussel.

x Vins de Provence HOE GA JIJ DE VINS DE PROVENCE ROSÉS DEGUSTEREN? Met heel veel plezier en lekker koel! We weten allemaal dat de Vins de Provence Rosés zich niet hoeven te beperken tot het warme zomerseizoen. Inmiddels drinken we het hele jaar door roséwijnen, maar toch blijven we ze in de eerste plaats associëren met mooi weer, licht en roze kleurtinten. Want het is net die tonaliteit die de wijnen richting geeft, zowel in hun uiterlijk als in hun aroma’s: licht, levendig, helder, zandkleurig, parelmoer… Bloemige tonen en toetsen van geel of wit fruit, zoals perzik, mirabel of meloen. En dat alles aangevuld met een vleugje snoep en zachte kruiden. Een Vin de Provence Rosé kies je echter niet alleen op basis van de kleur. De verfijnde smaak van een roséwijn combineert perfect met lekkere en frisse gerechten, zoals deze auberginekaviaar, die heerlijk smaakt met tomaten en op gegrilde vis of gevogelte. ZON IN EEN FLES

Vins de Provence staat voor een historisch erfgoed dat al 2600 jaar lang geworteld is in Marseille, waar het ontstaan is toen de Phociërs er de wijnstok introduceerden. Het wijngebied strekt zich uit over bijna 200 kilometer en omvat drie grote appellations: Côtes de Provence, met vijf aanvullende geografische benamingen (Sainte-Victoire, Fréjus, La Londe, Pierrefeu en Notre-Dame des Anges), Coteaux d’Aix-en-Provence en Coteaux Varois en Provence. Een heuse art de vivre! PROEF ONZE WIJNEN EN WAAN JE OP REIS …

HET RECEPT VOOR HEERLIJKE AUBERGINEKAVIAAR Ingrediënten voor 4 personen

CÉLINE RIVIER. TINA TAUSEND.

2 aubergines, 1 eetlepel tijm, 4 eetlepels olijfolie, 1 citroen, 1 teentje knoflook, 1 flinke theelepel komijn en optioneel: een halve gekonfijte citroen. Verwarm de oven voor op 200° C. Was en snij de aubergines in de lengte doormidden. Maak met de punt van een mes ruitvormige inkepingen in het vruchtvlees, maar zorg dat je niet door de schil heen prikt. Leg de aubergines op een met bakpapier beklede bakplaat. Bestrooi met tijm, besprenkel met olijfolie en kruid met peper en zout. Zet 30 minuten in de oven tot ze mooi goudbruin en zacht zijn. Laat afkoelen en schep het vruchtvlees eruit met een lepel. Mix in een blender het vruchtvlees van de aubergine met een scheutje citroensap, de fijngehakte knoflook, de komijn en de gekonfijte citroen. Breng op smaak met peper en zout en voeg 1 of 2 eetlepels olijfolie toe.

Dit artikel is geschreven in nauwe samenwerking met Vins de Provence. www.vinsdeprovence.com

SUBSTANCE

REPORTAGE

Na een tweede defilé in Parijs is de internationale doorbraak een feit voor Ester Manas. Het koppel achter het inclusieve Belgische merk, Ester Manas en Balthazar Delepierre, blijft echter trouw aan zijn roots. “Brussel is thuiskomen, hier komen we op onze beste ideeën.” Tekst Vicky Chahine

IMAXTREE.COM (X3).

Eén voor allen

zien voor kleding voor alle maten. Verschillende internationale prijzen, waaronder de Galeries Lafayette-prijs op het Festival van Hyères in 2018, lanceerden het merk. Hun eerste twee shows tijdens de Parijse modeweek lieten concreet de haalbaarheid zien van dit ambitieuze one size fits all-project. Modellen selecteerden ze op basis van hun sterke persoonlijkheid, wat de modelijn het beeld van trotse en krachtige vrouwen gaf. Voor Ester Manas is inclusiviteit dan ook niet zomaar een waarde die ze wil aanvinken, maar de essentie van het merk. Hoe belangrijk waren de liveshows tijdens Paris Fashion Week voor jullie?

BALTHAZAR DELEPIERRE: “Het is eerst en vooral een heel concrete oefening, maar het is ook een enorme gok. Zo’n liveshow is dé echte vuurproef: pas dan ga je werkelijk ervaren hoe de modellen de show dragen en pas dan kunnen we onze flamboyante, sensuele, grafische kleding met al z’n franjes in beweging zien… De eerste show, die we in september 2021 organiseerden, gaf ons bestaansrecht.” ESTER MANAS: “Die eerste show bevestigde voor ons het belang ervan. Ons merk wil de diversiteit aan lichamen tonen. De pers, de kopers en het publiek willen onze kleding live met eigen ogen zien om te beseffen dat ons oorspronkelijk idee werkt. Dat basisidee dat één kledingstuk geschikt kan zijn voor alle lichaamstypes, moet uitgelegd en aan de man gebracht worden.”

Links Defilé herfst-

winter 2022-2023.

Boven links en rechts

FILIPPO FORTIS/IMAXTREE.COM (X2). ALESSANDRO ZENO/IMAXTREE.COM. COURTESY OF ESTER MANAS.

Tas en oorbel, herfst-winter 2022-2023.

Balthazar Delepierre en Ester Manas.

ster Manas is een jong merk dat mode maakt die iederéén past , vol of dun, groot of klein en alles daartussen. De oprichters Ester Manas en Balthazar Delepierre leerden elkaar kennen op de schoolbanken van La Cambre in Brussel, waar hij fotografie studeerde en zij grafische communicatie, om daarna over te schakelen op mode. Voor hun afstudeerproject ‘Big Again’ hadden ze de idee om one size fits all-kleding te ontwerpen van stofoverschotten en verantwoorde materialen. Met slimme technieken, zoals extra koordjes en verborgen plooien, kregen ze vrouwen van maat 34 tot 50 in dezelfde kleding. De collectie trok meteen de aandacht vanwege de vrolijke en glamoureuze esthetiek, toen nog onge-

Hoe werkten jullie concreet aan dit basisconcept?

EM: “In 2018 was er in de mode nog steeds weinig te doen rond inclusiviteit. Persoonlijk was ik boos op deze fat-shaming industrie; er liggen ook nu nog te weinig grote maten in de winkelrekken. Daarom perfectioneerden Balthazar en ik een one size fits all-systeem, waarvan de technieken en materialen geïnspireerd zijn op die van de lingerie-industrie. Savage x Fenty, Marie Jo... de lingeriewereld heeft inclusiviteit al veel langer omarmd dan de mode-industrie. We werkten aan haakjes die zich aanpassen aan het lichaam, materialen zoals jerseys en tules die elk figuur omsluiten, verstelbare riempjes... Zo ontwikkelden we onze eigen tools om allerlei soorten vrouwen in dezelfde blouse of rok te krijgen. Uiteraard is dit een concept dat zijn grenzen kent, we kunnen bijvoorbeeld geen jeans of cross-waisted jacks aanbieden.”

Hoe heeft het succes van die eerste modeshow jullie manier van werken beïnvloed?

BD: “Toen we met het merk begonnen, namen we ook andere opdrachten aan uit financiële overwegingen. Gelukkig maar, want zes maanden na onze lancering legde de pandemie veel projecten stil... Maar sinds vorig jaar leggen we ons 100% toe • • •

SUBSTANCE

REPORTAGE

op Ester Manas. We hebben grotere bestellingen, de logistiek is uit zijn voegen gebarsten. We zullen dus snel moeten herstructureren om dit alles op te vangen. Voorlopig produceren we nog alles in Brussel in een re-integratieatelier, maar we zullen bijkomende structuren moeten zoeken.”

•••

Jullie brengen defilés in Parijs, maar willen tegelijk in Brussel blijven wonen en werken. Waarom?

BP: “We trekken meerdere keren per week naar Parijs, we zijn echte Thalys-mecenassen geworden! (lacht) Ach, noem het het yin-en-yang-ritme van het leven. Parijs is essentieel om zaken te doen, en voor de adrenaline, maar wanneer we thuiskomen in Brussel, vinden we ons laboratorium terug, de bron van onze ideeën. Er is niet echt zoiets als een Belgische esthetiek, maar een soort naïviteit en experimentele durf. Dat verklaart zeker waarom zoveel ontwerpers voet aan de grond houden in België: onze stylist-consulent Benoit Bethume en

Matthieu Blazy van Bottega Veneta die een appartement heeft in Antwerpen. Ik herinner me nog goed dat Raf Simons, toen hij bij Dior werkte, in het weekend in België even kwam uitblazen.” E M: “Deze manier van leven brengt ons een zekere vrijheid, een frisheid. In Brussel is de relatie met kleding en het lichaam lichter, meer ontspannen, met een vleugje zelfspot en het nodige m’enfoutisme. Als Française die in het zuiden werd geboren en daarna in Parijs woonde, valt het me op dat er in Brussel weinig oordeel is.” In 2018 wonnen jullie de Hyères-prijs van Galeries Lafayette en in 2020 werden jullie finalist voor de LVMH-prijs. Zijn dit soort wedstrijden belangrijk als je in het vak begint?

EM: “Zonder Hyères hadden we het merk nooit gelanceerd. Op La Cambre reageerden mijn leraren positief op mijn afstudeerproject. Ik liep toen stage bij Acne Studios, maar met Balthazar wilden we verdergaan. Ons aanvraagdossier leverde ons de Prix des Galeries Lafayette in Hyères op, wat ook de productie van een commerciële collectie inhield. We beseften dus dat we snel een structuur zouden moeten creëren om die collectie te kunnen maken. Maar meer dan het commerciële potentieel, zette het enthousiasme van de mensen in Hyères ons aan om erin te vliegen.”

Defilé herfst-winter 2022-2023.

EM: “De jaren 90 zullen inderdaad een rode draad blijven, omdat het voor onze generatie dé referentie is van sexy. Het is de glamour van onze eerste emoties; wij zijn gebouwd in de jaren 90. Vrouwen hebben zich lang niet kunnen meten aan hun iconen. Dat is vandaag anders. Je mag tegenwoordig gaan voor de stilistische durf van Dua Lipa op het podium, maar ook van die van Barbie Ferreira in de Euphoria-serie. Ik zie dat de meisjes die in onze defilés stappen onze meer gereserveerde vriendinnen aanzetten om qua kleding een stapje verder te gaan.” BD: “Onze moodboards bevatten overigens veel verschillende manieren om sexy te zijn: een meisje met een cowboyhoed, een flamencodanseres, een cropped T-shirt... Als onze mannequins onze collectie aanpassen, worden we vaak verrast door hun durf. Op zo’n moment worden ook onze sociale conventies dooreengeschud. Toen we begonnen, moesten we het voortdurend hebben over inclusiviteit en vroegen weinig mensen ons naar onze creatieve doeleinden, onze stijl en de sensuele trotse vrouw die we op de catwalk lieten defileren. Terwijl het ons in de eerste plaats gaat om het ontwerpen van knallende kledingstukken. Daar draait ons dagelijkse leven om.”

estermanas.com IMAXTREE.COM.

Er wordt veel gesproken over ‘de nieuwe sexy jaren 90’ die vrouwen zich vandaag toe-eigenen. Hoe zien jullie dat?

Nylon parka K-Way, wollen jurk Chloé, katoenen overhemd Rails.

Volgende maand

OLOF GRIND.

0ICONISCHE VROUWEN EN HET VERHAAL ACHTER HUN LEGENDARISCHE JUWELEN OP REIS MET HET MEEST DUURZAME CRUISESCHIP TER WERELD INTERVIEWS MET VIOLA DAVIS, CHARLIZE THERON & MEER!

SUBSTANCE

REPORTAGE

WAAR BLIJVEN DE VROUWELIJKE NERDS? Vandaag maken meisjes 12% uit van de techstudenten in België - een trage maar toch hoopvolle evolutie. De technologische wereld onderneemt heel wat initiatieven om meer gendergelijkheid te creëren, maar het imago van mannenwereld en vastgeroeste vooroordelen spelen vrouwen parten om er hun jobtoekomst in te vinden. Tekst Aurélia Dejond

“Dit is de eerste belangrijke beslissing in mijn leven en ik neem hem dan nog tegen het advies van mijn ouders en leraars in”, glimlacht Daria. Ze is 19 en begint in september aan haar hogere studies. De afgestudeerde in Latijn-Grieks is gefascineerd door geschiedenis. Toch kiest ze straks voor een technologische richting. “De digitale wereld is een uitermate boeiend universum. Toen ik tien was, ging ik helemaal op in de videogames van mijn broer. Maar de spelletjes spelen zijn maar een alibi, wat me echt boeit is het creëren van die games zelf. Alles aan technologie boeit me: coderen, programmeren… ik wil echt bij die mensen horen die de talen en tools van morgen ontwerpen.” Daria blijft onder jonge Belgische vrouwen een uitzondering. Volgens de laatste enquête van Gender Scan (2021) wordt 60% van de vrouwelijke studenten in de digitale richting – tegenover 50% in Europa – ontmoedigd om voor deze sector te kiezen, vooral door ouders en leraars. Het belangrijkste ontradingsmotief is dat vrouwen nooit het noodza-

kelijke niveau zullen behalen om het in die sector waar te maken. “Je bent niet goed genoeg in wiskunde”, “je bent te literair”, “het is een wereld van geeks”, “jij houdt het nooit vol in zo’n mannelijke wereld”… Ook Daria kreeg met die reacties te maken. Voor velen zijn ze overtuigend genoeg om die keuze ook werkelijk te laten varen; het merendeel van hen haakt af. Na de sterke daling in ons land in 2016 met maar 6% meisjes op de tech-schoolbanken, wijst de enquête erop dat het aantal studentes in de technologische studierichtingen weer aan het stijgen is met in 2019 al 12%. Toch blijft hun aandeel hangen onder het Europese gemiddelde. “WE B LIJVE N NOG STE E D S VANAF JONG E L E E F T I J D VA S T H O U D E N A A N G E N D E R -

STEREOTIEPEN”, verduidelijkt Etienne Minolet , woordvoerder van FOD Economie. “Nog altijd associëren we technologie en wetenschap met jongens. Daardoor verliezen heel wat meisjes hun mogelijke interesse in deze studierichtingen en sluiten ze – om vaak

onbewuste redenen – een carrière in die sectoren uit. Ook het feit dat veel mensen de digitale wereld niet als een creatieve sector zien met een positieve impact op de samenleving, zorgt ervoor dat jonge meisjes er niet echt warm voor lopen. De sociale verwachtingen zijn bij beide genders verschillend. Nu wordt het mannelijke imago van een carrière in de digitale sector nog versterkt. Bovendien biedt het onderwijs te weinig materiaal (pc’s, tablets, schermen, internet…) en is er te weinig technische ondersteuning. Leraars zouden meer vorming moeten krijgen om te vechten tegen deze genderstereotypering. Ze moeten ook een creatievere en speelsere aanpak leren aanbieden. In de puberteit kunnen jongeren nog te weinig deelnemen aan meer gevorderde activiteiten, zoals programmeren of coderen. Er zijn te weinig stages waar kinderen meer leren over online veiligheid, de rechten en plichten van de digitale wereld, enzovoort. En dat geldt zeer zeker voor meisjes uit kans••• arme groepen.”

SSPL/GETTY IMAGES.

Talk With Me! Barbie-pop, USA, 1997.

SUBSTANCE

REPORTAGE

“ In de jaren 80 maakte de computer zijn opwachting bij Amerikaanse gezinnen en werd het vooral voor jongens het ultieme geschenk ” John-Alexander Bogaerts, co-founder van Campus 19.

EEN SPIJTIGE ZAAK, ZEKER ALS WE WETEN DAT HISTORISCH GEZIEN HET DIGITALE UNI-

VE R SU M J U I ST… VROUWE LIJ K WAS. “De eerste programmeerders in het begin van de 20 ste eeuw waren vrouwen”, aldus John-Alexander Bogaerts. Samen met Ian Gallienne richtte Bogaerts Campus 19(1) op (het kleinere zusje van de Franse Ecole 42 in Parijs, een hoogkwalitatieve alternatieve IT-opleiding). “Doorheen de decennia, toen software winstgevend werd, eigenden mannen zich de pc-wereld toe, met alle gevolgen vandien. In de jaren 80 maakte de computer zijn opwachting bij Amerikaanse gezinnen en werd het vooral voor jongens het ultieme geschenk. Zo verloor technologie in het Westen zijn genderneutraliteit, wat elders in de wereld niet noodzakelijk zo was.” John-Alexander Bogaerts, zelf resoluut gericht op de toekomst is ervan overtuigd dat de digitale wereld zowel mannen als vrouwen toebehoort. In 2018 opende hij zijn campus in Brussel. “In oktober openen we een tweede campus, in Antwerpen. De school draait op geld van sponsors; de onlinevorming is gratis en duurt tussen de één en drie jaar. Iedereen vindt daarna gegarandeerd werk; er is namelijk een tekort aan werknemers in de sector in ons land, er staan nog 30.000 vacatures

open”, zegt hij optimistisch. Zijn filantropisch project kreeg overal ter wereld navolging (er zijn nu meer dan 40 campussen). “In ons land kunnen de studenten genieten van de steun van Bruxelles Formation, de VDAB, Forum of Actiris, via professionele vormingscontracten van één jaar”, laat Stephan Salberter weten. Salberter is directeur van Campus 19. Hij draagt trots bij aan een meer genderneutrale wereld. “We zijn van start gegaan met 5% meisjes, vandaag hebben we er 13%. Ons initiatief She Loves to Code, is een beloftevolle eerste stap voor meisjes die zich graag in die sector zouden storten. Mijn motto is: durf! Bevrijd je van stereotiepe gedachten, of je nu 18, 30 of 50 bent, kom het proberen.” Julie Foulon, 41 en oprichtster van Girleek(2), een vormingsplatform voor vrouwen, denkt er net zo over. Wat in 2011 begon met een eenvoudige blog, groeide acht jaar later uit tot een volwaardig vormingscentrum. “85% van de toekomstige jobs zal technologisch gerelateerd zijn, maar slechts 15% van de vrouwen is in dat domein opgeleid. Dat is dramatisch”, zegt ze zonder omwegen. “Er zijn ook veel te weinig initiatieven zoals Girleek. Vrouwen vertegenwoordigen 52% van de Europese bevolking, maar ze zijn maar werkzaam in 15% van de ITC-jobs. Girleek helpt hen een job te vinden of hun eigen project te ontwikkelen, maar is ook bedoeld voor reeds actieve vrouwen die hun digitale kennis willen uitbreiden. Zelfs als je geen Digital Native bent, op je 45ste bijvoorbeeld, kan je je snel bijwerken om mee te blijven draaien in de bedrijfswereld.” Julie is meer dan overtuigd van haar zaak. Ze startte vormingscentra op in Bruss el en in Antwer p en , in het Nederlands en het Frans, grotendeels toegespitst op vrouwen. “Girleek heeft sinds 2020 6500 mensen opgeleid, waarvan 85% vrouwen, in drie opleidingsniveaus en volledig gratis. We bieden wekelijkse webinars, masterclasses, op maat begeleiding van een persoonlijk project, langere opleidingen… Het is geen sector die voorbehouden is voor fervente wiskundefanaten; technologie is gewoon een geweldige tool die een ongelooflijke professionele

ondersteuning biedt”, besluit ze enthousiast. Er zijn wel meer zulke initiatieven, zoals Women in Digital. De cijfers van de FOD Economie liegen er niet om: in België is maar 17,7% van de IT-specialisten vrouw, en van de 1000 mensen tussen 20 en 29 jaar die afgestudeerd zijn in wetenschap, technologie, techniek en wiskunde zijn het er slechts zeven. Hiermee staat België op de 27ste plaats op de Europese ranglijst Women in Digital Scoreboard. Dat is ook de reden waarom ons land nationaal en intersectorieel het Women in Digital-initiatief lanceerde, met de bedoeling digitale carrières toegankelijker te maken. Op dit moment is 44% van de Belgische studentes in tech heel tevred e n o ve r h u n o p l e i d i n g . O o k a l ervaarde 34% van hen effectief seksistische reacties in deze heel mannelijk georiënteerde studies – cijfers die overeenkomen met de andere landen in Europa. Ook Tessa, 21, heeft het meegemaakt, maar ze is blij dat ze de genderstereotiepen mee doorbreekt. “Mijn toekomst zal technologisch zijn of niet”, zegt ze beslist. “Niet alleen leidt deze studie naar de jobs van de toekomst, er is ook 100% werkzekerheid omdat het een knelpuntberoep is. Het is inderdaad een seksistische en vrouwonvriendelijke wereld, dat klopt – het begint al onmiddellijk als je aan je studie begint op je achttiende... Maar welke wereld is dat niet? Het is aan ons, meisjes, om te vechten om de sector en de wereld gendergelijker te maken, en vooral minder gesloten. Vanaf het moment dat je je interesse toont voor technologie, ook als kind, laten ze je voelen dat dit een jongensding is. We moeten dus in de eerste plaats ouders en leraars heropvoeden: ze moeten stoppen met mensen te laten geloven dat er mannen- en vrouwenberoepen zijn. Het is karikaturaal en vernederend, en zet trouwens zowel jongens als meisjes vast. Want ook jongens voelen zich om diezelfde reden niet vrij om voor alle sectoren en beroepen te kiezen. Het digitale heeft geen geslacht . Het is gewoon de toekomst!” Horen wie horen wil… 1. s19.be 2. girleek.tech

Jas in lichtgrijze technische stof, Louis Vuitton.

Waar en wanneer je wil VOOR SLECHTS

€ 2,99 PER NUMMER

EMIL PABON.

DOWNLOAD HET MAGAZINE OP EEN TABLET, SMARTPHONE OF COMPUTER VOOR MAAR € 2,99.

MEER INFORMATIE OP MARIECLAIRE.BE

Richard Quinn: Prints Charming

Defilé herfstwinter 2022-23.

Richard Quinn

REPORTAGE

PERS.

Brits design staat niet bepaald bekend voor zijn hang naar minimalisme en functionaliteit. En waarom zou je ook, als je kan wegdromen in een wereld van bloemenprints en weelderige stoffen. Ontwerper Richard Quinn is de man die de perfecte middenweg vindt tussen romantiek en punk. Steeds met een rebels kantje. Zoals het een inwoner van het land van ‘God Save the Queen’ betaamt. Tekst Elspeth Jenkins

Richard Quinn groeide op in het zuidoosten van Londen, in Eltham om precies te zijn, waar hij zijn dagen doorbracht met het tekenen en schilderen van fantasiewerelden, een ontsnappingspoging. Zijn adoratie voor het werk van Tim Burton en Tim Walker, en zijn verlangen om van zijn droomwerelden realiteit te maken, leidden hem tot de bachelor Art & Design aan de gerenommeerde academie Central Saint Martins in Londen. Toen ontwepster Stella McCartney zijn werk ontdekte, bood ze hem een beurs aan om een (peperdure)

master mode te studeren aan de school. Daar ontdekte hij dat je ook via mode kan wegvluchten van de realiteit. En die realiteit is duurzaam. Een pijler die sinds het prille begin verankerd zit in het DNA van zijn merk. Quinn: “We printen alles zelf met zo weinig mogelijk verlies van water. Er komt normaal gezien heel veel water bij printen kijken. Ook het type inkt is belangrijk. De samenwerking met het bedrijf Epson helpt ons bij dit proces, de ‘dye sublimation technology’ laat toe om dagelijks 100m stof te printen. Het grootste deel van de collectie wordt in onze kleine studio in Peckham gemaakt, dat is sinds het begin zo en zal ook zo blijven. Omdat we niets naar het buitenland moeten sturen of importeren, is het mogelijk om de voetafdruk van het productieproces minimaal te houden.” Om extra inkomsten te genereren voor zijn bedrijf, print Quinn ook voor andere merken, gaande van Burberry tot Charles Jeffrey. “Het was altijd mijn droom om een eigen textielstudio te hebben”, aldus de ontwerper. “Jonge designers kunnen er ook stoffen kopen tegen betaalbare prijzen. Dat is iets waarmee ik hen hopelijk kan steunen.” LATEX MEETS LAURA ASHLEY

De ontwerpen van Quinn vallen op omdat hij steeds de middenweg zoekt en vindt tussen de kenmerkende eigenschappen van Brits design: hij gaat voor excentrieke vormen in prachtige prints, steeds met een vleugje nostalgie. Hij is naar eigen zeggen gefascineerd door de jaren 50 en 60, de gouden jaren van de Parijse haute couture toen Pierre Cardin, Balenciaga en Christian Dior regeerden. Symbolen van ambacht, weelderige stoffen en sensationele prints. Voeg Engelse bloemenprints en een streepje edgy latex toe, en je hebt een echte Richard Quinn. “Mijn esthetiek en hoe ik naar mode kijk, is nooit veel veranderd. Toen ik opgroeide keek ik op naar Galliano. Ik hou van showmanship. Ik wil dat elke show een ervaring is waarvan je kan genieten”, aldus de ontwerper. Dat zijn werk geapprecieerd wordt door kenners, bleek al een jaar na zijn afstuderen toen hij in 2016 voor zijn tweede collectie de eerste Queen Elizabeth Award voor opkomend talent kreeg. Amper een jaar later won hij de H&M

SUBSTANCE

Design Award. Het duurde niet lang voor internationale modemagazines zijn werk oppikten en talloze sterren zijn ontwerpen droegen op de rode loper. Quinn is ook een groot voorstander van samenwerkingen om nieuwe mensen te bereiken. Zo sloeg hij al de handen in elkaar met Matches Fashion, Moncler, Tommy Hilfiger en Liberty. “Hierdoor kom je steeds onder de aandacht van een nieuw doelpubliek, ik begrijp niet dat andere merken denken dat ze door commerciële collabs aan geloofwaardigheid verliezen. Mijn bedrijf geeft het net een boost.” Wij spraken Richard toepasselijk tijdens de opening van een pop-up die in het teken staat van Brits talent, de nieuwste samenwerking op zijn palmares. Bicester Village en de British Fashion Council werken geregeld samen om jonge designers een platform te geven met The Creative Spot, met zowel een fysieke winkel als online. De boetiek maakte afgelopen zomer deel uit van de viering van het Platinum Jubileum van de Queen en biedt designers gratis winkelruimte en een uniek platform bij modefans over de hele wereld. Het is alleszins geen toeval dat Quinn het uithangbord werd van de pop-up. Maar Quinn showt zijn collecties ook heel bewust in zijn eigen stad. “Londen blijft interessant om er shows te geven, omdat je daar zo’n diverse mix van mensen vindt. Opkomend talent wordt ook echt gevoed en dat is heel belangrijk. Ik hou van contrasten en ben geïnspireerd door de donkere kant van Londen, de Mad Max-versie ervan. Ik kan makkelijk latex verwerken in een nostalgisch design, waarbij de romantische bloemenprint het geheel nog verzacht. De British Fashion Award en niet lang geleden nog de BFC/ Vogue Designer Fashion Fund Award winnen was een belangrijke mijlpaal in mijn carrière. Die laatste werd uitgereikt door de Queen. Het is een hele eer om bij de viering van haar Jubileum betrokken te zijn. De Queen heeft altijd veel belangstelling getoond voor Britse mode, dus het jubileum is de perfecte gelegenheid om de creativiteit en het talent van onze Britse ontwerpers tentoon te stellen.”

SUBSTANCE

REPORTAGE

Claire is 55 wanneer ze onverhoopt erft, en voor het eerst een huis koopt. Voor deze vrouw met een bewogen familiegeschiedenis is het zelfgekozen, grote huis in de eerste plaats bestemd om haar kinderen en vrienden samen te brengen. Maar de geschiedenis van het pand en zijn vroegere bewoners blijkt vreemd genoeg te resoneren met haar eigen verhaal... Tekst Catherine Durand

OFF THE RECORD

“MET DE AANKOOP VAN DIT HUIS KRIJGT MIJN LEVENSVERHAAL ZIN” “IK HEB NOOIT EEN EIGENDOM GEWILD. Ik

groeide op met nomadische ouders, we zijn wel tien keer verhuisd in onze stad en net als zij heb ik altijd gehuurd. Met het ouder worden, leek het me beter om een huis te kopen. Niet zozeer als investering of om winst te maken, maar omdat ik op mijn 55ste, na een leven in de stad en twee lockdowns, een visioen had van koffie drinken in de tuin. In een groot huis, met minstens twee etages, want elk van mijn drie kinderen – mijn oudste zoon is 29, mijn dochters 26 en 21 – moest een eigen kamer hebben en ik wilde een grote woonkamer. Ik had heel duidelijke criteria: minder dan 100 km van de stad, makkelijk bereikbaar, geen lening. Ik nam een plattegrond, trok een cirkel om die 100 km af te bakenen en begon te zoeken.

Op papier had ik een budget van € 400.000, maar ik wilde niet meer dan 240.000 uitgeven, verbouwing inbegrepen. Ik ben alleenstaande moeder, mijn jongste volgt dure studies en ik moet elke maand huur betalen. Websites van immobiliënkantoren stuurden me de ene advertentie na de andere, maar geen enkele kon me bekoren. De huizen waren te lelijk, of te afgelegen. Ik ben een stadsmens, ik wil een tuin, maar daarom wil ik nog niet midden in een veld gaan wonen. Ik liet het idee varen. Tot ik, exact een jaar geleden, een foto opmerk van een bakstenen herenhuis. Ik lees: ‘4 slaapkamers, stedelijke omgeving, tuin van 700 m2 en voormalig washuis.’ De advertentie intrigeert me. Het pand staat al twintig jaar leeg, overal groeit klimop, de luiken zijn

helemaal rot, maar binnen zie ik prachtige cementtegels, mooie planken vloeren, schitterende schouwen en op de eerste verdieping, een deur met een heel mooi glas-in-loodmotief. Ik stuur onmiddellijk een sms naar de makelaar. Enkele dagen later bezoek ik het huis, samen met mijn tante, want ik ken niets van verwarming, daken, afvoersystemen en dergelijke. Ik ontdek een luguber en verlaten huis: het hek is verroest, het onkruid woekert, aan alle deuren hangen kettingen en hangsloten. Mijn tante stelt duizend vragen. Zelf zeg ik weinig, maar open alle luiken en wandel door het hele huis. Ik zie meteen waar ik mijn slaapkamer ga inrichten. Dit huis is voor mij. Het lukt me om de prijs te doen zakken zodat ik onder de 200.000 euro blijf. En het huis ligt in een stadje; ik heb geen rijbewijs, ik moet mijn boodschappen te voet kunnen doen. Een lange wandeling leert me dat er een krantenwinkel is, een uitleendienst voor allerlei spullen, een nachtwinkeltje, een café, een zalige bakker, een winkel met lokale producten, een apotheek, leven genoeg in de brouwerij. En het mooiste van al: met de trein ben ik in minder dan een uur aan zee. Ik geloof niet in toeval, maar ben er altijd vanuit gegaan dat de sterren me goedgezind zijn. Ik koop dit huis met een onverwachte erfenis: mijn grootouders aan vaders kant lieten me een flat na. Die erfenis wil ik investeren in een huis waar ik met mijn eigen gezin, ik en mijn drie kinderen, van nul kan beginnen. Mijn moeder leeft niet meer, ik heb mijn biologische vader en zijn familie nooit gekend. En de man die me adopteerde en opvoedde, zie ik nog zelden. Hij was de tweede man van mijn moeder. Zelfs op haar sterfbed vertelde ze me niets over mijn familie aan vaderskant. Het was de notaris die me belde met het nieuws

Israël. De familie is Joods, net als die van mijn biologische grootouders.

dat ik een appartement had geërfd in een mooie Brusselse wijk. Voor mij was het logisch: met het geld dat uit de lucht kwam vallen zou ik ons familiaal huis kopen. Ik zou eigenaar worden van een plek voor mijn kinderen, hun partners, hun vrienden, de mijne, iedereen die ik graag zie. Een plek waar onze roots zouden liggen. DE EERSTE KEER DAT IK ER BINNENKWAM, MET DE MAKELAAR, ZAG IK OVERAL STOF,

spinnenwebben, alsof de tijd had stilgestaan… exact zoals de dag waarop ik, samen met mijn kinderen en een slotenmaker, de deur opende van het appartement van mijn onbekende grootouders. Het was al tien jaar onbewoond. Alles lag onder een dikke laag stof, hun sieraden, hun kleren, de koffiepot die nog op het aanrecht stond. Ik heb er zes maanden over gedaan om alles leeg te maken. Ik ontdekte familiealbums en zag voor het eerst een foto van mijn vader. Ik lijk enorm op hem. Ik vond ook zijn overlijdensakte, hij stierf op 30-jarige leeftijd in een auto-ongeval. Ik ontdekte ook dat ze Joods waren. Mijn moeder had dit alles met de mantel der stilte bedekt. Vijf jaar later koop ik met de opbrengst van het appartement een familiaal huis dat twintig jaar heeft leeggestaan. Ik kom per e-mail in contact met een van de vroegere eigenaars. De dame is 75 en vertelt me anekdotes over alle kamers van het huis, en over wat ze er als kind heeft beleefd, na de oorlog. Ik bewaar al haar mails in een gulden boek. Ze was een heel gelukkig kleinkind, met een opa die de sluis van het washuis afsloot zodat ze er kon baden met haar zussen. Hun oma was een schitterende vrouw, modern en intelligent, een onderzoekster. Ze speelde piano, had haar bureau in de kamer met de mooie glas-in-looddeur, waar ze als kind niet binnen mocht omdat het er vol boeken lag. Ik krijg het gevoel dat ik hen ken. De oma had van hun woning een ontmoetingsplek gemaakt, kunstenaars waren er kind aan huis. De dame met wie ik mail, woont in

De dag nadat ik het huis had bezichtigd, belde ik vrienden, en overlegde met mijn kinderen. Ik was bang: ‘De prijs is echt laag, er is vast iets aan de hand…’ Maar alle drie reageerden: ‘Koop het, mama, het is fantastisch!’ Als snel kregen we het idee van een gezamenlijke bankrekening. Iedereen deelt in de kosten; twee van mijn kinderen hebben al een baan. Iedereen geeft vijftig euro per maand, om de kosten te dekken van de dubbele elektriciteit, water en verzekeringen. Later zullen we dat wel aanpassen in functie van de kosten, eens we er wonen. Dit huis is echt een gemeenschappelijk project. Ik tekende de aankoop in december, de verbouwingswerken begonnen in januari. In maart heb ik er voor het eerst geslapen met mijn twee dochters, op luchtmatrassen. Intussen zijn er echte bedden, is er warm water en zelfs een radiator in de badkamer. Hun vader verliet me toen de jongste 18 maanden oud was. Ook al waren het heel chaotische jaren, ik heb me altijd overeind gehouden. Maar de kinderen hadden geen ankerpunt, geen basisplek om te delen. Een huis is een geruststellend gegeven. Ze richtten elk hun kamer in volgens hun smaak, het is hun eigen stekje. Ik kocht een tweedehandswagen, zij hebben een rijbewijs, zo schuimen we rommelmarktjes af op zoek naar de leukste spullen. Ik bewaarde enkele

mooie deco-objecten van mijn onbekende grootouders: Vallauris-vazen, bijvoorbeeld, die perfect in ons huis passen. In mijn slaapkamer heb ik één muur met het originele behang gelaten, we hebben de antieke kapstokken opgefrist en teruggeplaatst, om sporen van het verleden te bewaren. Voor mij is dit huis een soort koppelteken tussen verschillende gezinnen: de familie van mijn vader, die ik nooit kende, die van de vroegere eigenaars en die van mij. Het is een soort verbond tussen ons allemaal. Het meest mysterieuze blijft de ontdekking van onze gemeenschappelijke Joodse afkomst. TOE N WE B I J D E N OTAR I S WAR E N, Z E I IEMAND DAT HET HUIS EEN SCHAT BEVATTE.

Sindsdien willen de kinderen de hele tuin omspitten. Maar voor mij is de schat het huis zelf. Waarom is net dit huis me opgevallen, terwijl ik honderden mails per dag zag? Wie weet, hebben de wegen van mijn grootouders en van de vorige eigenaars elkaar ooit wel gekruist. Ik zei het al, ik geloof niet in toeval, maar in ontmoetingen. Dit huis zat op ons te wachten. Het eerste weekend hebben mijn dochters en ik het hek geschilderd. Ik ontdekte aspecten van mijn kinderen die ik niet kende: ze zijn handig, artistiek, harde werkers. Ook zij gaan voluit voor ons huis. In plaats van op hun gsm te tokkelen, bouwen ze actief mee aan ons gezinsnest.”

“Dit huis is als een koppelteken tussen verschillende families: van mijn vader, die ik nooit heb gekend, van de vroegere eigenaars, en mijn familie, die nu een nest heeft”

84 MODE DE MODEWERELD IN JE HANDEN SHOOTS Doe een keer wild

COVER GIRL Anouck Lepère, blijvende ster aan het modefirmament BEST OF De herfstcollecties, tussen zon en wind

STYLE

108 BEAUTY

120 LIFESTYLE

MOOIMAKERS VOOR EEN HEERLIJK GEVOEL

VERWEN JE ZINTUIGEN

SPORTEN Niet alles wat ze zeggen, is waar GETEST Scrub, scrub, scrub...

GEHEIM Wat doet Els Pynoo in haar badkamer?

HENDRICK DIERENDONCK Van vlees en bloed UMBRIË verzacht de zeden

INTO THE WOODS De wandeling door een stadsbos wordt voor onze romantische heldin een heuse zelfontdekkingsreis. Balancerend tussen wat mannelijk onderscheidt van vrouwelijk, vindt ze een zachte bevestiging en gedurfde statements in deze nobele stoffen, vol kleur, prints, volumes en sexy zwart. Uit de schaduw, in het licht. Foto’s Thomas Babeau Fashion Editor Florence Deladrière

ACNE STUDIOS

Gewatteerde jas in viscose en katoen, viscose top en broek, klompen.

CHRISTIAN DIOR

Pilotenvest in nappa en jumpsuit in lamsvel, second-skin kanten top, ring.

SAINT LAURENT BY ANTHONY VACCARELLO Top en broek in guipurekant, zonnebril en armbanden.

CHANEL

Iriserende wollen tweed vest en rok, pet, tas met klep, kniehoge sokken, slingback. Vintage pins van de styliste.

MAX MARA

Oversized geribde sweater in wol en kasjmier, broek in woljersey, boots.

Model Yuliya Bezryadina@ Elite. Make-up Carole Hannah @ Airport Agency. Haar Roberto Pagnini @ Airport Agency. Met assistentie van Charlotte Wagner & PierreEtienne Callies. Fotoassistent Martin Lagardère. Casting V&Y.

PRADA

Rolkraagtrui in Shetland-wol, dubbele wollen rok met organza en geborduurde tulen inserts, tas, boots.

MEISJE VAN 40

Wit hemd in katoen en zijde, jurk met zakken in tweed en hoge leren laarzen in kalfsleer, alles Louis Vuitton.

Voor de winter 2022 liet Nicolas Ghesquière, Artistic Director bij Vuitton, zich inspireren door de adolescentie en dat levert een jeugdig en vrij beeld op. Een ode aan vrouw-zijn en volwassen worden. Wie kan deze collectie beter presenteren dan Anouck Lepère, het iconische Belgische topmodel met haar eeuwige jeugdigheid? Foto’s Emil Pabon @Initials LA. Productie en styling Ilja De Weerdt.

Wollen eenknoopsjas en hoge leren laarzen, alles Louis Vuitton. Rechts

Geborduurde trui en jurk met zakken in kasjmier, alles Louis

Vuitton.

Oversized bruine jas in technische stof, jurk in metallic jacquard en oranje jurk in tule, alles Louis Vuitton. Rechts

Roze regenjas in econyl, peplum top met borduurwerk in tweed, wollen pantalon met print, alles Louis Vuitton.

Wollen wikkelblazer in lichtgrijs, rechte grijze wollen pantalon en kalfsleren sneakers met open achterkant, alles Louis Vuitton. Links

Jas in lichtgrijze technische stof, Louis

Vuitton.

Jacquard trui in wol met bloemenmotief en beige pantalon in technische stof, alles Louis Vuitton.

Model Anouck Lepère @Noah Management. Make-up en haar Elke Binnemans voor Dior. Fotoassistent Rick Bruins.

100 STYLE MODE

Het enige échte Belgische supermodel Vanaf begin jaren 2000 liep Anouck Lepère (43) shows voor praktisch elk modehuis op aarde. Ze was de ster van campagnes voor Louis Vuitton, Chanel & co, was wereldwijd het gezicht van Shiseido en haalde de cover van de Italiaanse en Amerikaanse Marie Claire. Meer dan 20 jaar na haar debuut straalt ze nu voor het eerst op de voorpagina van de Belgische editie. Tekst Timon Van Mechelen

“Als er iemand de wereld in vuur en vlam kan zetten, dan is het zij wel”, zei modefotograaf Mario Testino ooit over Anouck Lepère. Het vat haar jaren later nog steeds goed samen, kijk maar naar onze fotoshoot op de vorige pagina’s. Op haar 43ste zag het topmodel al veel van de wereld, ze woonde lang in New York en Londen, maar Antwerpen is terug haar thuisbasis. “Hier kom ik tot rust. Mijn familie en beste vrienden wonen er en als ik zin heb in meer spanning, ben ik in amper twee uur met de trein in grootsteden als Parijs en Londen”, steekt Anouck van wal. Dat ze op tram vier zit, lijkt ongeloofwaardig. Ze is onopvallend gekleed in een linnen jurk en espadrilles, het haar naar achteren gekamd, de huid jeugdig strak. Ze is meisjesachtig en stoer tegelijkertijd, je zou haar meteen voor een twintiger houden. Tot je beseft dat ze al meer dan twintig jaar in het vak zit. Omdat ze voortdurend wordt aangesproken op het terras waar we zitten, verkassen we richting Scheldekaaien. Ze zet al wandelend een grote zonnebril van Chanel op. “Cadeautje van

Campagne Prada lente-zomer 2002 door Steven Meisel.

101

Karl (Lagerfeld, nvdr) toen ik een shoot voor hem deed.” Ze zwijgt even. “Hij was een fijne man, en heel aangenaam om mee te werken. Erg down to earth ook. Hij praatte met iedereen, zelfs met de assistent van de assistenten. Dat zegt veel over een persoon.”

GETTYIMAGES. PERS.

VAN STUDENTE TOT SUPERMODEL

Ooit was Anouck een doodnormaal meisje uit Mortsel, ze studeerde architectuur aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Antwerpen. “Net nadat ik mijn bachelor haalde, vroeg een student uit de richting mode om voor hem te lopen tijdens het eindejaarsdefilé. Daarna deed ik een casting voor Walter Van Beirendonck en ze vroegen mij voor de volgende show in Parijs. Via hem volgde een show van Dries Van Noten en daar kwam ik backstage in contact met een modellenscout. Hij raadde me aan om het te proberen in New York en niet veel later zat ik op het vliegtuig. Ik gaf mezelf

twee maanden, uiteindelijk bleef ik er bijna zeven jaar.” Moeilijk had ze het naar eigen zeggen niet als twintigjarige alleen in de States. “Ik herinner me alleen dat ik het koud vond in de winter. (lacht) Ik reisde veel met mijn ouders, waardoor ik me overal makkelijk thuis voel en respect heb voor andere culturen. Ik ben niet snel onder de indruk van iets, dat heeft zeker in mijn voordeel gespeeld.” Anoucks eerste grote opdracht in New York kwam van Hugo Boss. Daarna liep ze mee als lingeriemodel voor Victoria’s Secret, en toen ging het pijlsnel: campagnes voor Louis Vuitton met Naomi Campbell en Kate Moss, ze liep exclusief voor Prada, was het gezicht voor ‘Coco Mademoiselle’ van Chanel, sierde de covers van alle grote modemagazines en reisde vier jaar lang de wereld rond als ambassadrice v a n S h i s e i d o . Vo l g e n s k e n n e r s behoorde ze een tijdlang tot de vijf bestbetaalde modellen ter wereld, en als je haar naam intypt op Google Images zie je haar feesten met de grote sterren der aarde. “Natuurlijk was dat een fantastische periode. Ik ontmoette elke dag interessante mensen en kwam op plekken waarvan anderen dromen. Sinds de komst van Instagram is het wereldje fel veranderd. Zelfs die exclusieve feestjes voelden op den duur aan als werk, want ik kon niet meer doen of dragen wat ik wilde omdat iedereen alles mee begon te volgen. Op een gegeven moment raadden mensen in de sector mij aan om een stylist en pr-agent aan te nemen, toen was ik stilaan klaar met de jetset. Soms heb ik spijt dat ik toen niet meer op Instagram ben beginnen posten, vooral als ik zie wat sommige modellen daar nu mee bereiken en verdienen. Al denk ik niet dat continu alles delen bij mijn persoonlijkheid past.”

1. Defilé Dolce & Gabbana herfst-winter 2008. 2. Defilé Narciso Rodriguez lente-zomer 2004. 3. Defilé Balenciaga lente-zomer 2001. 4. Defilé Nina Ricci herfst-winter 2018. 5. Campagne Coco Mademoiselle van Chanel. 6. Internationale campagne voor Shiseido. 7. Cover Marie Claire Italië 2002. 8. Cover Marie Claire Italië 2003.

MODELLENLEVEN, ZWAAR LEVEN?

Op Instagram trok dat andere Belgische topmodel Hannelore Knuts vorig jaar stevig van leer over de mode-industrie. Na 20 jaar was ze gefrustreerd door wat ze allemaal in de modewereld ziet gebeuren en dat modellen met te weinig respect worden behandeld. Ook Kate Moss kaartte in een recent interview met BBC Radio 4 de gevaren van modellenwerk aan. Op haar vijftiende moest ze bvb haar T-shirt uittrekken voor een mannelijke fotograaf, en dat was niet de eerste keer dat ze zich ongemakkelijk en geïntimideerd voelde op set. “Ik heb zelf nooit zo’n ervaring gehad”, zegt Lepère. “Maar het klopt dat het modellenleven soms glamoureuzer lijkt dan het is. Zo moest ik eens uren in bikini poseren in een ruimte waar de temperatuur het vriespunt benaderde. Of er was geen eten backstage tijdens de shows, terwijl er echt geen tijd is om zelf eten te kopen tussen defilés. Toen trok ik wél mijn mond open. Dat hielp, het is erna nooit meer voorgevallen. De laatste jaren is er sowieso veel veranderd. De meeste magazines en merken werken niet meer samen met minderjarige en te magere modellen en sinds 2016 hebben we met de ‘Model Alliance’ een eigen vakbond waar we terechtkunnen.” Anouck doet het bewust een stuk rustiger omdat ze het nomadenleven en extreme ritme wel gezien had, maar ze is altijd blijven werken als model. Vorig jaar poseerde ze nog op de cover van Vogue Rusland en Oekraïne, en ze is regelmatig te zien in campagnes en editorials. “Ik ben een kameleon die zich aanpast aan elke op dracht . Bovendien heb ik een kinderlijke uitstraling, dat helpt. Ik kan nog wel even mee. Gelukkig maar, want hoewel ik veel gedaan en gezien heb, blijf ik het een fantastische job vinden met leuke mensen en prachtige kleren.”

102

STYLE

MODUS OPERANDI

DE MODE VAN HET NAJAAR: BEST OF Kleuren, looks, materialen en topstukken: onze redactie spotte twaalf grote trends op de voorbije herfst-winterdefilés 2022-2023.

gebruikte om zich te beschermen. Meer recent kreeg leder een rebels imago aangemeten en was het vooral in zwang bij rocksterren, motorrijders met zware pk’s en liefhebbers van BDSM (‘bondage, discipline, dominantie, submissie en sadomasochisme’, voor de niet-ingewijden). Voor al de anderen mag het iets discreter: als een jas, broek of zelfs jurk. Inmiddels is dat ruige kantje chic geworden en kan en mag alles. Deze winter dragen we leer als mantelpakje met een hoge short bij Hermès, als lange rok met split bij N° 21 of als soepelvallende broek bij Max Mara. Tenzij je liever investeert in een jas die je figuur vormgeeft, zoals de jassen met riem van Versace en Fendi, de lange perfecto voor ‘s avonds van Saint Laurent, het double-breasted model van Prada of de minimalistische regenjas van Chloé.

COURTESY OF MAX MARA/IMAXTREE.COM. COURTESY OF SAINT LAURENT/IMAXTREE.COM. COURTESY OF FENDI/IMAXTREE.COM.

LEDERLOOK

LEDER IS WAARSCHIJNLIJK EEN VAN DE ALLEREERSTE MATERIALEN die de oermens

SALVATORE DRAGONE/IMAXTREE.COM. COURTESY OF HERMES/IMAXTREE.COM. COURTESY OF PRADA/IMAXTREE.COM.

Fendi

Saint Laurent

Max Mara

Prada

Hermès

Chloé

Tekst Vicky Chahine Productie Alexandra Conti en Julie Cristobal.

Paco Rabanne

Blumarine

Versace

Diesel

MICROROKJE

COURTESY OF LOEWE/IMAXTREE.COM. ALESSANDRO VIERO/IMAXTREE.COM (X2). ARMANDO GRILLO/IMAXTREE.COM. GREGORY SCAFFIDI/IMAXTREE.COM (X2).

DANIELE OBERRAUCH/IMAXTREE.COM. PAOLO LANZI/IMAXTREE.COM. COURTESY OF VERSACE/IMAXTREE.COM. COURTESY OF BLUMARINE/IMAXTREE.COM. COURTESY OF PACO RABANNE/IMAXTREE.COM.

Miu Miu

103

TIJDENS DE FASHION WEEK in Parijs (lente-zomer 2022) maakte Miu Miu de sociale

media helemaal gek met haar microrokje met rafelrand, laag op de taille met een crop top. Emily Ratajkowski, Zendaya, Nicole Kidman en plus-size model Paloma Elsesser pikten het meteen op. En nu krijgt het navolging in het komende seizoen. Miuccia Prada pakt uit met varianten in verschillende silhouetten, zoals een mini-minitennisrokje met plooien en een uitstekend onderrokje (met logo). Ook andere ontwerpers gaan voor extra kort. We zien neoromantische versies afgewerkt met rozetten bij Blumarine en met ruches bij Paco Rabanne, een urban look in jeans met een grote ceintuur bij Versace en als mantelpakje in gebroken wit bij Jil Sander. Glenn Martens bedacht voor zijn eerste defilé als artistiek directeur bij Diesel zowaar een wikkelbandversie met daarop een grote D. Olivier Rousteing creëerde een chique, getextureerde harnasversie voor zijn ‘Balmain army’. Loewe

Y/Project

Sacai

Louis Vuitton

Coperni

DETAILS DIE TELLEN

Is het misschien een overblijfsel van de vele Zoommeetings, toen we genoeg hadden aan één krachtig accessoire om onze homewear op te smukken? In ieder geval, de ontwerpers bedachten voor dit najaar accessoires die op zich al volstaan: een sieraad voor het gezicht bij Courrèges, voor de armen bij Louis Vuitton, voor de hals bij Y/Project en voor de oren bij Sacai, in samenwerking met Cartier. Loewe lanceert pumps met een ‘ballonhak’ en Coperni gaat voor verbluffende ••• handtassen van geblazen glas.

Courrèges

ciatie bij deze kleur: van de ontwerpster Elsa Schiaparelli, bekend om haar ‘shocking pink’, tot de gebreide ‘pussy hats’ van de vrouwenmarsen of het poederroze Millennial Pink. Ook zagen we in de afgelopen jaren hoe jongens roze inpalmden om de kleur genderneutraler te maken. Dit seizoen is roze terug op de catwalk in het volledige kleurenpalet, om je garderobe flink op te peppen en (weer) wat vrolijkheid te brengen in het dagelijkse leven. We zien bleekroze bij Cecilie Bahnsen en Burberry, fuchsia bij Prada en Richard Quinn en een heerlijke zijdeversie bij Versace en Chanel. Bij Valentino ging Pierpaolo Piccioli nog een stapje verder: bijna al zijn silhouetten liepen in Pink PP, een roze kleur die speciaal werd ontworpen in samenwerking met Pantone. Het bewijs dat roze dan toch universeel is? Givenchy

PARELCULTUUR

Parelkettingen associeerden we lang met Jackie Kennedy, Gabrielle Chanel, Audrey Hepburn en gekroonde hoofden, maar inmiddels duiken er modernere versies op: een halsketting van vier rijen en versierd met een stoffen roos bij Blumarine, een gedraaide versie bij Simone Rocha, die zelfs de ogen omzoomt met parels, en op oorbellen zoals bij Erdem. We zien ook parels in onverwachte vormen: Y/Project gebruikt ze om zwarte pumps te pimpen en Givenchy pakt uit met een spectaculaire jurk.

Simone Rocha

Blumarine

Y/Project

Erdem

COURTESY OF SIMONE ROCHA/IMAXTREE.COM. COURTESY OF GIVENCHY/IMAXTREE.COM. SALVATORE DRAGONE/IMAXTREE.COM. ALESSANDRO VIERO/IMAXTREE.COM. ARMANDO GRILLO/IMAXTREE.COM.

WINTERROZEN

ROZE IS EEN KLEUR DIE NIEMAND KOUD LAAT. Iedereen heeft wel een eigen asso-

COURTESY OF RICHARD QUINN/IMAXTREE.COM. COURTESY OF VERSACE/IMAXTREE.COM. COURTESY OF VALENTINO/IMAXTREE.COM. COURTESY OF BURBERRY/IMAXTREE.COM. COURTESY OF PRADA/IMAXTREE.COM.

Prada

Valentino

Burberry

MODUS OPERANDI

Versace

STYLE

Richard Quinn

104

105 Jason Wu

Ester Manas

Diesel

Saint Laurent

Weinsanto

SANDALEN MET NAALDHAKKEN

Rokh

Chanel

Versace

Dior

Coperni

Gucci

COURTESY OF DIOR/IMAXTREE.COM. COURTESY OF VERSACE/IMAXTREE.COM. ALESSANDRO LUCIANI/IMAXTREE.COM. COURTESY OF ROKH/IMAXTREE.COM.

ARMANDO GRILLO/IMAXTREE.COM (X4). COURTESY OF SAINT LAURENT/IMAXTREE.COM. COURTESY OF GUCCI/IMAXTREE.COM. SALVATORE DRAGONE/IMAXTREE.COM.

De jaren 2000 en Paris Hilton op het hoogtepunt van haar kunnen: ze blijven inspiratie leveren voor de zogenaamde Y2K-mode (voor Year 2000). Denk aan broeken met een lage taille en crop tops, maar ook deze stiletto’s met dunne bandjes waarmee je de avond gegarandeerd op blote voeten eindigt. We zien een glanseffect bij Weinsanto en Diesel, een ‘net’ bij Jason Wu, paars bij Saint Laurent en zelfs een spijkerversie bij Ester Manas.

SCHOOLGIRL

DACHTEN WE NOG DAT DEZE STIJL HAD PLAATSGEMAAKT VOOR EEN DEFTIGE

BOURGEOISLOOK, dan is hier de grote comeback van de schoolgirl-look. Een extra impuls kwam er wellicht door het wereldwijde animo rond Britney Spears (je was toch niet de clip van Baby One More Time vergeten?). Welkom terug dus aan de mantelpakjes met ruitjesrokken die ons doen terugdenken aan het legendarische gele uniform van schoolgirl Cher Horowitz, de heldin uit de film Clueless: in tweed bij Chanel, in omgegooide verhoudingen bij Off-White en als ‘mismatch’ bij Versace. Ruiten zijn troef op het jurkje van Rokh, dat over een hemd wordt gedragen, op de grote jas gecombineerd met een microrok van Miu Miu en op de ‘mix and match’ van patronen bij Dior. Met haar arty silhouet bij Louis Vuitton en Gucci, is ze waarschijnlijk ingeschreven aan de kunstacademie. En vermoedelijk kijkt ze ook naar Gossip Girl, zoals de ••• schoolgirl van Coperni in haar chique leren rok vol zakken.

MODUS OPERANDI

PLAATS VOOR PLATEAUZOLEN

Bottega Veneta

Deze schoenen zijn ongetwijfeld de oudste ter wereld, zelfs de Oude Grieken droegen ze al. Oorspronkelijk moest de hoge zool de drager beschermen tegen de ondergrond, maar in de jaren zestig groeide de plateauzool uit tot een modefenomeen, het synoniem van de hippiecultuur en later de punkbeweging. Die diverse invloeden zien we ook nu terug: glamour bij Valentino, retro bij Bottega Veneta en glitter bij Giambattista Valli, maar ook punk bij Ports 1961 en Balmain.

Tod’s

Miu Miu

NIEUWE DEMI-LUNE TASJES

Is het een effect van de succesvolle revival van de Jackie-tas van Gucci – zonder die tas kwam het tijdloze icoon niet buiten? Hoe dan ook, de halfronde vorm, die praktisch én ergonomisch is, inspireerde tal van ontwerpers. Giorgio Armani, Tod’s en Fendi maakten een harde versie, een soepele variant spotten we bij Miu Miu en Bottega Veneta, waar het tasje zelfs een juweel als handvat krijgt.

Giambattista Valli

Ports 1961

Acne Studios

Valentino

POWERTOP

SINDS CORONA ZOUDEN WE OPNIEUW OP DE ESSENTIE FOCUSSEN. Dat verklaart

misschien de pijlsnelle opmars van hét basisstuk: de witte tanktop. Eerst droegen arbeiders het hemd puur om praktische redenen, tot Marcel Eisenberg van bonneterie Marcel in Roanne de hemdjes gaat produceren en het kledingstuk zijn bijnaam krijgt. De filmwereld zorgt dan voor de doorbraak, met Marlon Brando in A streetcar named desire en Bruce Willis in Die Hard. En nu dus de modewereld: deze winter dragen we de ‘marcel’ op een soepelvallende broek bij Acne Studios en Sacai, op een geraffineerde rok bij Prada of met logo onder een weelderig jasje bij Philosophy di Lorenzo Serafini. Chloé en Bottega Veneta vonden de eenvoud opnieuw uit en combineren de top met respectievelijk een leren broek en een jeans.

Philosophy di Lorenzo Serafini

Prada

Sacai

Bottega Veneta

Fendi

Balmain

COURTESY OF SACAI/IMAXTREE.COM. COURTESY OF PRADA/IMAXTREE.COM. COURTESY OF PHILOSOPHY BY LORENZO SERAFINI/IMAXTREE.COM

Giorgio Armani

COURTESY OF FENDI/IMAXTREE.COM. COURTESY OF GIAMBATTISTA VALLI/IMAXTREE.COM. COURTESY OF BALMAIN/IMAXTREE.COM. COURTESY OF ACNE STUDIOS/IMAXTREE.COM.

STYLE

ALESSANDRO VIERO/IMAXTREE.COM. COURTESY OF MIU MIU/IMAXTREE.COM. COURTESY OF BOTTEGA VENETA/IMAXTREE.COM (X2). ARMANDO GRILLO/IMAXTREE.COM (X3).

106

107 Emporio Armani

Givenchy

MM6

Acne Studios

LIESLAARZEN

Sportmax

Philosophy di Lorenzo Serafini

Isabel Marant

Michael Kors Collection

Coperni

We zagen ze al in het paardrijden en onder de minirok van de jaren zestig. Ze waren het symbool van de bevrijding van de vrouw, tot ze in een latexversie opdoken rond de benen van Julia Roberts in de tijd van Pretty Woman. Nu overspoelen de lieslaarzen de catwalks, het bewijs dat ze helemaal terug zijn in de codes van het nieuwe normaal. Gebreid met gaten bij Acne Studios, van gegroefd bruin leder bij Isabel Marant of als second skin bij MM6. Maar de hoge laarzen spelen ook met de escort girl look: we zien zwart leder bij Givenchy en GCDS en de lakversie bij Emporio Armani en Coperni.

Dolce & Gabbana

COURTESY OF DOLE & GABBANA/IMAXTREE.COM. SALVATORE DRAGONE/IMAXTREE.COM. COURTESY OF AMICHAEL KORS/IMAXTREE.COM. COURTESY OF PHILOSOPHY BY LORENZO SERAFINI/IMAXTREE.COM. COURTESY OF SPORTMAX/IMAXTREE.COM.

ARMANDO GRILLO/IMAXTREE.COM. COURTESY OF GIVENCHY/IMAXTREE.COM. COURTESY OF MM6/IMAXTREE.COM. COURTESY OF ISABEL MARANT/IMAXTREE.COM. COURTESY OF ACNE STUDIOS/IMAXTREE.COM.

Coperni

NEPBONT

DE ‘COMFORT WEAR’ VAN TIJDENS DE LOCKDOWN MAG DAN VERLEDEN TIJD ZIJN, veel men-

sen blijven een voorliefde houden voor knuffelzachte kleding waar je jezelf helemaal in kan duffelen. Logisch dus dat we ook weer bont zien verschijnen. Nepbont weliswaar, want meerdere luxehuizen hebben zich inmiddels aangesloten bij de internationale Fur Free Alliance. Chanel, Dolce & Gabbana, Versace, Prada en alle merken van de groep Kering hebben bont uit hun collecties verbannen. Daardoor lijkt hun creativiteit helemaal losgeslagen – denk aan Cruella in een popversie. Met meer verantwoorde alternatieven hebben de ontwerpers hun gekste fantasieën de vrije loop gelaten: geel met een bijpassende tas bij Dolce & Gabbana, hemelsblauw bij Coperni, paars en met zeer lange haren bij Blumarine, roze bij Michael Kors en Sportmax, oranje bij Philosophy di Lorenzo Serafini. Allergisch voor kleur? Balmain ontwierp een lange witte jas en Saint Laurent een chique zwarte versie voor de nachtbrakers onder ons.

108

STYLE

BEAUTY

FEITEN EN FABELS Door te sporten val je af, lichte oefeningen zijn meer geschikt voor vijftigplussers en ‘s morgens bewegen is heilzamer dan ‘s avonds. Er worden veel uitspraken gedaan over sporten maar sommige van deze stellingen moet je met een korrel zout nemen. We zetten enkele misvattingen recht en geven advies over hoe je je sportroutine optimaliseert. Tekst Valentine Pétry en Kim De Craene. Foto’s Julien Vallon Productie Darcy Backlar

OVER SPORTEN FABEL Door te sporten, val je af DE SPORTINDUSTRIE LINKT SLANK ZIJN AL TIENTALLEN

JAREN AAN SPORTEN. De misvatting blijft tot vandaag de dag in stand. Sportcoaches, zowel mannen als vrouwen, promoten op sociale media hun strakke, gespierde lichamen en zetten voor-en-nafoto’s van drastische lichaamstransformaties in de kijker. De werkelijkheid is anders: een goede arts zal je vertellen dat sporten belangrijk is voor je gezondheid, maar dat je er niet door afvalt. Het energieverbruik door lichaamsactiviteiten leidt alleen tot gewichtsverlies, wanneer die intensief

en gedurende een lange periode worden beoefend. Het effect op het gewicht is subtiel. “Talrijke studies tonen aan dat sport de eetlust, de stemming, de slaap en de bloedsuikerspiegel reguleert omdat er talrijke enzymen en hormonen vrijkomen”, vat sportarts Daniel Hardelin samen. Maar lichaamsbeweging zet vet niet om in spieren: “Je verliest vetmassa, maar de vetcellen blijven”, vervolgt de arts. “Lichaamsbeweging kan dus een invloed hebben op je figuur, maar idealiter koppelen we sporten los van gewichtsverlies. Kijk naar topatleten: ze zijn niet allemaal mager hoor.” . • • •

T-SHIRT SWEAT PANTS.

110

STYLE

BEAUTY

FEIT Lichaamsbeweging is een antidepressivum EEN GROOTSCHALIGE STUDIE UITGEVOERD TUSSEN 2011

EN 2015 BIJ 1,2 MILJOEN AMERIKANEN bewijst de gunstige invloed van sporten op het humeur. Mensen die regelmatig een activiteit uitoefenen, hebben minder ‘slechte dagen’ dan iemand die niet beweegt. Zowat alle sporten zorgen voor een beter welzijn: teamsporten, fietsen en fitness hebben het grootste effect. Nog meer wetenschappelijk bewijs vinden we in een grootschalig onderzoek van de Amerikaanse John W. Brick American Mental Health Foundation. Dat vat meer dan duizend studies samen over het onderwerp, gepubliceerd tussen 1990 en 2020: 89% toont de gezondheidsvoordelen van intensief bewegen aan, 39 studies tonen een significant resultaat in de strijd tegen depressie. Sommige onderzoeken vergelijken de effecten van sporten zelfs met antidepressiva en psychotherapie.

“Talrijke studies tonen aan dat sport de eetlust, de stemming, de slaap en de bloedsuikerspiegel reguleert omdat er talrijke enzymen en hormonen vrijkomen” Daniel Hardelin, sportarts.

FEIT EN FABEL ‘s Avonds sport

je beter niet

WANNEER JE SPORT, BEPAAL JE ZELF. Volgens de Belgische Cardiologische Liga bewegen Belgen te weinig, experts sporen aan om onze fysieke activiteit op te drijven, ongeacht het schema. De juiste tijd is de tijd die goed aanvoelt voor jou, aangepast aan je routine en conditie. “Als je moeite hebt om in slaap te vallen, raden we ‘s avonds sporten af. Om het inslapen te bevorderen, is het beter de lichaamstemperatuur te laten afkoelen en terug te keren naar een toestand van rust. Heb je geen slaapproblemen kan je ‘s avonds gerust wat extra beweging gebruiken. Een frisse douche brengt sommigen onder ons net in de juiste stemming om te slapen”, zegt Daniel Hardelin. Een intense training of HIIT-sessie (de afkorting voor High Intensity Interval Training, red.) waarvoor je bijzonder alert moet zijn, hebben niet hetzelfde effect als een rustige run die minder belastend is voor de hersenen. Idealiter plan je intense activiteiten ‘s morgens in, omdat het lichaam rond 8 uur een cortisolpiek heeft.

FABEL Vitaminewater is een

must

DEZE DRANKJES, VERRIJKT MET MINERALEN EN VITAMI-

NEN, worden enkel gebruikt in uitzonderlijke situaties. “Isotone dranken (dranken die qua zoutconcentratie weinig verschillen van onze lichaamsvochten, red.) zijn enkel gerechtvaardigd in geval van zeer lange inspanningen , veel gezweet en gezwoeg. Als je een urenlange tenniswedstrijd in de hete zon speelt, zal een vitaminedrank werken om de dorst te lessen”, legt Arnaud Cocaul, medisch voedingsdeskundige uit. Als je ze lekker vindt en graag drinkt, zorg dan dat de watertjes niet te veel suiker

bevatten. “Ze zijn geen vervanging voor mineraalwater.” Het is belangrijk om voor, tijdens en na het sporten veel water te drinken, minstens 1,5 liter per dag. Als je goed gehydrateerd bent, zal je lichaam in een betere conditie zijn om de werkzame stoffen van de drankjes op te nemen”, legt ze uit.

FABEL Focus na je 50ste op lichte

activiteiten

ALS JE REGELMATIG HARDLOOPT, kan je op je 50ste nog steeds sprints lopen. Belangrijk is om je bewust te zijn van pijn en precies die activiteiten te doen die je leuk vindt. Kies een activiteit die de spieren opbouwt: het is op alle leeftijden, ook op oudere leeftijd, van essentieel belang om de spiermassa op peil te houden. Dit geldt ook tijdens de menopauze, aangezien een optimale spiermassa en kracht bevorderlijk zijn voor de bescherming van de botten, die extra kwetsbaar worden. Rond je 50ste is een bezoek aan de cardioloog essentieel, voor een inspanningstest. Een advies dat vooral voor vrouwen geldt: vrouwen laten minder vaak dan mannen een cardiovasculair onderzoek uitvoeren maar halen hen in de statistieken wat hartziektes betreft vaak in.

FABEL Ben je vegan, sport dan

minder

VEEL TOPATLETEN, WAARONDER VENUS WILLIAMS, ZIJN

VEGAN. “Er is geen enkel probleem om – als volwassene – te sporten als je een veganistisch dieet volgt. Wat je wel moet doen, is eventuele tekorten aanvullen, met name vitamine B12”, zegt Arnaud

111

Cocaul. Voedingsdeskundige Katrin Kurz stelt een regelmatig bloedonderzoek voor. Zo kan een deskundige controleren of je eiwitinname constant en hoog genoeg is. Eiwitrijke supplementen, die vaak geglamouriseerd worden, zijn nutteloos. Ze moeten voorbehouden worden aan mensen die als doel hebben spiermassa op te bouwen, of te verliezen, en die de inname nauwkeurig willen controleren. Maar zo’n supplementen hebben geen invloed op de algemene gezondheid of ons welzijn.

FABEL Sommige sporten worden afgeraden voor vrouwen TIENTALLEN JAREN GELEDEN WERDEN VROUWEN UITGE-

SLOTEN VAN BEPAALDE DISCIPLINES, maar gelukkig worden vrouwen nu ook op sportniveau serieus genomen. “Ik train mannen en vrouwen op dezelfde manier”, zegt personal trainer Mickael Carcaud. “Waar nodig, stem ik de uitrusting af. Ik verstel het zadel van een fiets, bij krachttraining gebruik ik voor vrouwen iets minder zware gewichten. Vroeger zagen we in sportscholen vaker mannen op de fitnessbanken en meer vrouwen in de groepslessen, maar dit verschil neemt af. Gyms stellen toestellen ter beschikking die beter zijn afgestemd op wat vrouwelijke klanten zoeken, om zo het volledige lichaam te trainen, en bieden specifieke coaches en aparte ruimtes aan, zodat vrouwen zich op hun gemak voelen. De jongste generatie is veranderd: steeds meer jonge vrouwen gebruiken toestellen. Omgekeerd nemen nu ook oudere mannen steeds vaker deel aan groepslessen.

FEIT Een stevige wandeling is voldoende A R T S E N B E V E L E N DAG E L I J K S E E N ‘DY N A M I S C H E

LICHAAMSBEWEGING’ VAN EEN HALFUUR AAN. Je hoeft geen buitengewone inspanningen te doen. Matig intensief bewegen, zoals tuinieren, schoonmaken of wandelen, volstaat. Zolang de uitgevoerde activiteit de hartslag maar verhoogt. Een ander signaal dat helpt om de intensiteit te meten: de ademhaling. Je gaat sneller ademen maar je mag niet buiten adem zijn. Je kan ook nog normaal praten. Een langzame wandeling telt dus niet, een stevige en snelle wel. Let op: stel in geval van drastische omgevingsfactoren zoals luchtvervuiling elke intense fysieke activiteit uit.

FABEL Een uur sport per week is gelijk aan twee keer dertig minuten

“FREQUENTIE PRIMEERT: het is wetenschappelijk bewezen dat regelmaat de sleutel is tot een goede gezondheid”, zegt Daniel Hardelin. Tweemaal per week dertig minuten sporten is beter dan één keer een uur op zondag. Sterker nog: als je één keer per week een sport beoefent - zelfs zeer intensief - en de rest van de tijd thuis aan je bureau zit, wordt dat als sedentair of zittend gedrag beschouwd”, beweert hij. Maar het is natuurlijk beter dan niets.

FEIT EN FABEL Elektrisch fietsen naar het werk telt ALS JE FIETST MET DE MAXIMALE HULP VAN EEN ELEKTRI-

SCHE FIETS zijn de gezondheidseffecten waarschijnlijk minimaal. “Fietsen met een e-bike zal wél helpen om de gewrichten te trainen en de spieren op te warmen”, zegt Daniel Hardelin. “Fiets met een lage motorassistentie om een constante inspanning te leveren. Controleer tijdens de rit of je hart sneller gaat slaan. Let ook op je ademhaling.”

FEIT Te veel sporten is schadelijk ALS J E G E B LE S S E E R D TRAI NT, N E E M J E J E S P ORT

1. Drinkfles Vibe 600 ml van Waterdrop, € 26,90. 2. Post.Workout 15% oil CBG [10] + CBN [5] van Ganō Care, € 89. 3. Deodorant Happy Day met magnesium van Foamie, € 7,95. 4. Yogamat met sterrenbeeldpatroon van Doiy bij A.S. Adventure, € 45. 5. Good Mood Beetroot Blend kruidenmengsel van Stirrr, € 15,90 voor 150 gr. 6. Sport 2-1 hair + body wash van Rituals, € 8,90. 7. WH-1000XM5 hoofdtelefoon van Sony, € 381.

WAARSCHIJNLIJK TE SERIEUS. Maar sommige sporten zelfs verder met blessures. “Drie keer per week intensief sporten is voldoende”, weet Arnaud Cocaul. “Dagelijks sporten kan slecht zijn, het risico bestaat dat de spiercellen beschadigd worden. Rusttijd is dus belangrijk. Herstel is een integraal onderdeel van het werk”, zegt Michael Carcaud.

Stylingassistente Agathe Gire. Model Ingrid Medeiros/Milk Management. Casting Nicolas Bianciotto/ IKKI. Haar Anne Sofie Begtrup/Wise & Talented. Make-up Tiina Roivainen/ Airport Agency. Manicure Adrienne Soter/B. Agency. Opmaak Zoé Martin/Producing Love, met assistentie van Ludovic Del Puerto, Florent Norcereau, Margot Bootz en Manon Benoiston.

112

STYLE

BEAUTY

GRUNGE & GLAMOUR MAKE-UP

Dit najaar maakt kleur een grootste comeback, vrouwelijk en verfijnd, maar ook rebels, met een vleugje grunge. Dit zijn de vijf populairste make-uptrends, met een woordje uitleg van Jessie Lefler, National Make-Up Artist van M.A.C. Cosmetics. Tekst Kim De Craene Foto’s Bruno Gasperini

“Bij deze trend draait alles om textuur en kleur, met zwart in de hoofdrol, uiteraard. Speel met zwarte eyeliner, potlood of oogschaduw om een vlekkerig en slordig oog te creëren. Perfect voor mensen die geen vaste hand hebben. Imperfectie is het doel, je wilt eruitzien alsof je de hele nacht bent uit geweest en je oogmake-up is uitgeveegd. Het resultaat is sexy, rebels en ondeugend. Als je je ogen zwart maakt, kunnen ze wat zwaar worden. Om het licht te vangen, kan je spelen met glanzende texturen of er een beetje vaseline of een doorzichtige lipgloss over smeren.”

SARAH GUERRE @SARAHGUERRE.

Grunge Glam

MODEL: LAURA BAUGNIE @LAURABGINSTA. EDEN LONG @EDENLNG. RACHEL RHEA @REALRCHL,

“Een trend om in het achterhoofd te houden voor de feestdagen: kleurrijke en speelse metallics die opgaan in de huid. Je kan de juweeltinten over het hele gezicht gebruiken, de ogen, de lippen en zelfs tot aan de slapen. Meer punk dan mooi, deze trend is onbevreesd. Speel met de plaatsing, de kleuren en de intensiteit en durf de regels te breken. De trend ademt best wat 80’ies vibes uit, maar als je de huid egaal houdt, is hij toch modern en fris.”

MAKE-UP ARTIST: HUSEYIN KAYGUSUZ, VILDE FESTE, JESSIE LEFLER, BALTASAR GONZÀLEZ PINEL.

Misplaced Metals

“Dé nieuwe en gedurfde versie van highlighting. We zijn gewoon om zachte, nude glansproducten te gebruiken om subtiel het licht te vangen en het gezicht op te lichten, maar chromelighting gaat een stap verder. De highlighter mag gezien worden, hij is gedurfd en subversief. Rijke metalen zoals goud, zilver, platina en brons om te highlighten zien eruit als een gezichtsjuweel. De make-up wordt decoratief, als een accessoire. Combineer met een dikke laag mascara om de ogen te definiëren. Deze trend werkt zo het mooist.”

LAOURATH SABÉ @LAOUSNSJ, LAURA BAUGNIE @LAURABGINSTA, TIBALT DAUTEL @TIBALT_D, EDEN LONG @EDENLNG.

MAKE-UP ARTIST: NETTA SZEKELY, HUSEYIN KAYGUSU, ALEXANDRA SPYRIDOPOULOU, LUISA SPORKENBACH, NETTA SZEKELY, VILDE FESTE. MODEL: SARAH GUERRE @SARAHGUERRE,

Chrome Lighting

Bold Lip

“Een gewaagde lip komt in verschillende vormen, afwerkingen en kleuren: van klassiek rood tot felroze, bordeauxrood, oranje of zelfs zwart. Gewaagde statement lippen zijn het perfecte accessoire om te combineren met een egale huid. Het zorgt voor een shot van kleur, vrouwelijkheid en moderne verfijning in je look. De sleutel tot het aanbrengen van een perfecte lip is het gebruik van een lipliner. Lijn de lipvorm af, corrigeer eventuele asymmetrieën, maak de liprand scherp en vul de mond in met lipstick naar keuze.”

Steamy Skin

“De trending look voor de huid is Steamy Skin: stel je voor dat je uit een spa komt, na een heet stoombad en heerlijke gezichtsbehandeling. Je huid is warm,vochtig en vol. Skinification stak de kop op bij het begin van de pandemie en deze trend bereikt nu zijn hoogtepunt. De huid is stralend, gehydrateerd, gezond en ziet er verzorgd uit. Het doel is niet om de huid te bedekken, maar om haar natuurlijke schoonheid te accentueren. Dit doe je met de hulp van producten als een highlighter, een concealer en niet te vergeten een primer.”

114

STYLE

BEAUTY

SCHOON GEZIEN

ONZE SELECTIE

Van trendy cultproducten tot updates van iconische klassiekers: elke maand brengt onze beautyredactie een overzicht van opmerkelijke nieuwigheden. Tekst Kim De Craene

HOERA

Hip hip hoera, Prada lanceert een nieuwe geur! Paradoxe, met dominerende akkoorden van neroli en jasmijn, is volgens het Italiaanse huis een parfum voor vrouwen die onmogelijk in een hokje gestopt kunnen worden. Een creatie waar ik me volledig in kan vinden. (Net als in de volledige herfstcollectie van Miuccia Prada en Raf Simons.) Eau de Parfum Paradoxe van Prada, € 72 voor 30 ml.

WEG MET STRESS

Ja, ook mijn hoofdhuid heeft soms last van stress. Een wekelijkse kleiscrub van de schedel is dus niet zo’n gek idee. Een gezonde hoofdhuid betekent namelijk snel groeiende, zachte en glanzende lokken, en wie wil dat nu niet? Terre Précieuse Perle Scalp in Need of Recharging van Phytodess, € 28,50 voor 200 ml.

Kim De Craene, beauty editor. MIJN NUMMER ÉÉN

Als liefhebber van duurzaamheid en luxe kan ik het succes van N°1 de Chanel, de cleane lijn van het Franse huis, alleen maar toejuichen. De jongste twee aanwinsten zijn Essence Lotion en Sérum-en-Brume Corps Revitalisant. Sérum-en-Brume Corps Revitalisant van Chanel, € 78 voor 50 ml.

Even wegdromen

De nagellakken van Karolin Van Loon helpen om nog even in zomerstemming te blijven. Tinten als diepblauw, lavendelpaars, groengrijs en zonnegeel doen wegdromen naar zon, zee en strand. Fijn nu ik weer achter mijn werktafel zit. Ook op mijn wishlist, maar iets prijziger dan een flesje nagellak: een ring met een one-of-a-kind agaatsteen en zuidzeeparels die matchen met een kleurrijke manicure. Nagellak van Karolin Van Loon, € 22 voor 15 ml. Ringen vanaf € 990.

De Belgische visagist Peter Philips, hoofd van de beautyafdeling van Dior, weet als geen ander hoe hij vrouwen mooi kan maken. Hij creëerde twee oogpaletten met rood als centrale kleur: het discrete Mirror Mirror en het intense Reflexion. Voor een herfst vol power, passie en plezier. 5 Couleurs Couture Reflexion van Dior, € 70,37.

VOOR HET SLAPENGAAN

Dit collector’s item verzamelt op meer dan 500 pagina’s oude wijsheden, inspirerende gedichten, recepten en praktische meditaties. Het boek weegt zwaar (gezellig lezen in bed wordt moeilijk), geeft stof tot nadenken en is meer dan een mooi koffietafelboek.

The Art of Soulful Living. van Rituals, € 89,90.

OTAVIO SOUSA. PERS.

EEN HERFST VOL POWER, PASSIE EN PLEZIER

115

DE EXFOLIANT GETEST EN (GOED)GEKEURD

Dermatologen en schoonheidsspecialisten zweren bij een regelmatige scrubbeurt om de doffe huid te ontdoen van dode huidcellen. Een exfoliant is dan ook een must in je huidverzorgingsroutine. Na het afspoelen ziet het gezicht er stralend uit, of dat beloven de merken althans. Tekst Kim De Craene

SKIN PERFECTING 2% BHA LIQUID EXFOLIANT VAN PAULA’S CHOICE, € 57 voor 236 ml.

SKIN RADIANCE EXFOLIANT VAN SOTHYS, € 38 voor 50 ml.

T.L.C. SUKARI BABYFACIAL VAN DRUNK ELEPHANT, € 76 voor 50 ml.

MASQUE EXFOLIANT ENZYMATIQUE VAN SISLEY, € 102 voor 40 ml.

★★★★☆

★★★☆☆

★★☆☆☆

★★★★☆

TIMON VAN MECHELEN, HOOFDREDACTEUR

KIM DE CRAENE, BEAUTY & LIFESTYLE EDITOR

MARGO VERHASSELT, CHEF DIGITAL NL

ELSPETH JENKINS, FASHION & STYLE DIRECTOR

WAAROM GETEST? “Het is dé bestseller van het merk, wereldwijd gaat er elke minuut meer dan één exemplaar over de toonbank. De exfoliant wordt geprezen vanwege de baanbrekende formule op basis van twee procent salicylzuur, en dat zonder de huid te irriteren.”

WAAROM GETEST? “Sothys’ nieuwe lijn, Organics belooft een beetje natuur in de badkamer. Daarmee bedoelt het Franse merk - gekend voor zijn spabehandelingen - geen sanseveria’s of varens maar wel vier biologische en vegan verzorgingsproducten. Vooral het zinnetje All Skintypes Even Sensitive op de flacon spreekt me aan. Ik heb een gevoelige huid en zeker exfoliants zijn vaak te krachtig.”

WAAROM GETEST? “Om de zoveel tijd komt er een beautyproduct op de markt, waar iedereen wild van wordt. Die gekte waait vaak over, maar niet bij deze exfoliant. De reden van die cultstatus? De combinatie van 25% AHA en 2% BHA die komaf maakt met dode huidcellen en geschikt is voor zowat elk huidtype.”

WAAROM GETEST? “Dit product is, zoals de naam het al zegt, een kruising tussen een scrub, een masker en een exfoliant. Het belooft een dubbele werking: exfoliëren en de uitstraling verbeteren. Dode cellen worden verwijderd en de huid is soepel en fluweelzacht.”

MINPUNTEN? “De exfoliant is bedoeld voor dagelijks gebruik en is qua formule dus redelijk mild. Pas na enkele weken merk ik stilaan een verschil. Het is moeilijk om te doseren, waardoor ik vaak te veel gebruik en de bus snel leeg is. Slecht voor de portemonnee én het milieu, want de fles is van plastic gemaakt.”

PERS.

GOEDGEKEURD? “Ik begrijp

waarom dit product zo populair is! Na twee maanden heb ik veel minder last van zwarte punten op mijn neus, en mijn teint oogt egaler en minder dof. Maar het fijnste is dat mijn huid heel fris aanvoelt. Als ik nadien een crème aanbreng, heb ik het gevoel dat mijn huid die beter opneemt.”

MINPUNTEN? “Ik smeer de exfoliant - op basis van frambozenpitten, rijst en berkensap – twee keer per week maar helemaal glad en stralend wordt mijn huid niet. Vlekjes en onzuiverheden blijven zichtbaar. Misschien is hij té licht.” GOEDGEKEURD? “Het masker is aangenaam en makkelijk om te gebruiken en korrelig genoeg om mijn huid zacht en proper te maken. Van een perzikhuid is evenwel geen sprake. Maar mijn huid is niet rood en geïrriteerd na gebruik en dat is op zich al een unieke ervaring.”

MINPUNTEN? “De formule is zeer sterk. Volgens de gebruiksaanwijziging mag je de behandeling slechts één keer per week aanbrengen, en maximaal 20 minuten laten inwerken. Maar dat is lang. Daardoor is het product soms moeilijk om te doseren.” GOEDGEKEURD? “Ik begrijp waarom deze exfoliant de naam babyfacial kreeg: mijn huid ziet er na enkele keren gebruiken stralend uit, is egaal en babyzacht. Als je een gevoelige huid hebt, zoek je best naar je eigen routine om het product te gebruiken. Begin met een wekelijkse smeerbeurt van 10 minuten en bouw geleidelijk op naar de volledige tijd.”

MINPUNTEN? “Het is een poeder, je hebt slechts één koffielepel nodig om dan te vermengen met een beetje water. Zo krijg je een smeuïg schuim dat je slechts één minuut op je gezicht moet laten inwerken. Ondanks de korte inwerktijd, wat wel handig is, moet ik toch wennen om het poeder zelf af te wegen en zo de juiste hoeveelheid te bepalen. Ik wil immers geen kostbaar product verspillen.” GOEDGEKEURD? “Deze exfoliant doet wat hij belooft. Ik heb een gevoelige huid, waardoor een scrub met een korrel vaak te intensief en krachtig is. Mijn huid is na enkele keren zacht en mijn poriën zijn na een aantal weken zichtbaar kleiner.”

Close-up

Samengesteld door de commerciële dienst.

VILLA M

JIMMY CHOO

Beeld je in: de prachtige Villa Medici, maar dan gefocust op de mens, welzijn en goed leven. Een hybride plek, een holistisch toevluchtsoord waar je voor jezelf zorgt, van jezelf houdt, plezier maakt, deelt en droomt. Villa M is een hotel, maar ook een restaurant, boks- en fitnessclub, preventie- en verzorgingsruimte, opleidings- en conferentiecentrum, werken coworkingspace en innovatieshowroom. Het architecturale ontwerp en de artistieke leiding van deze unieke plek waren in handen van Philippe Starck, terwijl de groep Paris Society de horecaruimtes heeft ingericht. The place to be à Paris!

De Jimmy Choo Man-lijn wordt opnieuw uitgebreid en lanceert Jimmy Choo Man Aqua. Deze sprankelende, frisse geur is geïnspireerd op een elegante, ultramannelijke zeebries. Een ongeëvenaarde en gedurfde keuze van Jimmy Choo Man. Deze houtige eau de toilette met verkwikkende zee-accenten werd gecreëerd door parfumeurs Paul Guerlain en Julien Rasquinet. Onstuimig als het schuim van de golven, fris als een zeebries, oppeppend als een hele ochtend surfen. Krachtig!

CARPE DIEM

LEVE DE ZOMER

Boulevard Pasteur Paris 24-30 (15de arrondissement) - hotelvillam-paris15.com

Man Aqua 100 ml/€ 85, 50 ml/€ 62, 30 ml/€ 45. Te koop bij Ici Paris XL en in de onafhankelijke parfumerieën

STOKKE

TUDOR

Tripp Trapp® viert zijn vijftigste verjaardag! Miljoenen kinderen hebben al genoten van het zitcomfort van deze unieke, met de baby meegroeiende designstoel. Voor deze speciale verjaardagseditie brengt Stokke® een herwerkte versie van dit Scandinavische pareltje uit. Deze exclusieve uitgaves zijn ambachtelijk gemaakt uit essenhout. Elk exemplaar heeft een eigen, met de laser gegraveerd nummer en verjaardagslogo, net zoals echte kunstwerken. Dit zijn iconische stukken die van generatie op generatie zullen worden doorgegeven!

Ter gelegenheid van de zeventigste verjaardag van de British North Greenland Expedition stelt Tudor zijn nieuwste model voor. Met zijn Manufactuur Kaliber, diameter van 39 millimeter en sluiting met ‘snelverstellingssysteem’ weet het multifunctionele horloge Ranger de sfeer van die opwindende tijd perfect te vatten. De jongste telg van TUDORs Ranger-lijn belichaamt de drang naar avontuur van de poolverkenners: met spitstechnologie en historische schoonheid. Mythisch!

Tripp Trapp® Ash Mixed (€ 269), 15.000 genummerde plaatsen, Tripp Trapp ® Ash White (€ 269), 3000 genummerde stoelen - stokke.com

Van € 2590 tot € 2880 - tudorwatch.com

AVONTURIER IN HART EN ZIEL

EEN STOEL VOOR HET LEVEN

PURE VROUWELIJKHEID

Dit romantische en elegante parfum is een ode aan de moderne vrouw: verfijnd, sensueel en sterk. De flacon is ontworpen met dezelfde aandacht voor detail en zorgvuldigheid als Oscar de la Renta’s beroemde Alibi-tas. Het flesje heeft een gestructureerde, tijdloze vorm die nog wordt geaccentueerd door een roségouden dop, net zoals het sluitstuk van zijn iconische ‘it bag’. De delicate blush-kleur van de eau de parfum komt prachtig uit bij de grafische vorm van de elegante flacon. Een heerlijke ode aan de vrouw. Alibi Eau de Toilette 100 ml/€ 85, 50 ml/€ 65, 30 ml/€ 45. Bij April, Inno en onafhankelijke parfumerieën.

AUTHENTIC BEAUTY CONCEPT BUITENGEWOON BLOND

Bain Cool Glow gaat prat op zijn populaire premium vegan producten (geregistreerd bij The Vegan Society™ en goedgekeurd door Peta). Omdat blond haar bijzondere zorg verreist, heeft het label zijn assortiment uitgebreid met de haarverzorgingen ‘Glow’. Die lijn is speciaal ontwikkeld om de natuurlijke glans en de duur van gekleurd haar te verbeteren. Een mooie aanvulling dus voor het aanbod van het holistische en geëngageerde premiummerk Authentic Beauty Concept dat steeds achter zijn waarden blijft staan. Bain Cool Glow 300 ml. Aanbevolen prijs 300 ml € 29,60. authenticbeautyconcept.nl

PERS. AURÉLIA DEJOND.

OSCAR DE LA RENTA

BEAUTY

STYLE

117

DE SCHOONHEIDSGEHEIMEN VAN

ELS PYNOO

Urenlang proberen stilzitten bij de kapper en boerderijdieren verzorgen als sport: frontvrouw van Vive la Fête Els Pynoo vertelt over de producten in haar badkamerkast, schoonheidsroutines en beautyrituelen. Tekst Kim De Craene

DIËTEN, JA OF NEE?

“Eten zonder eetlust doe ik niet. Ik eet gezond en luister naar wat mijn lichaam nodig heeft. Het ontbijt sla ik nooit over: het geeft me energie voor de hele dag. Pas rond 18 uur begin ik weer honger te krijgen. Soms schrap ik enkele weken brood, pasta en rijst van het menu en eet ik enkel zuivel, groenten, fruit en noten. Of ik drink een tijdje geen alcohol en koffie. Ik voel me na zo’n detox helemaal opgeladen. Maar continu diëten zou ik niet volhouden.” BESTEED JE VEEL TIJD EN GELD AAN HAARVERZORGING?

HOE LAAT STA JE ‘S MORGENS OP?

“Ik sta op om 7 uur, verfris me en kleed me aan. Ik drink twee glazen water en ga naar buiten. In mijn achtertuin staan enkele kleine boerderijdieren, paarden en pony’s die verzorgd moeten worden. De buitenlucht doet wonderen en helpt me om mijn dag goed te beginnen.” KOM JE WEL EENS DE DEUR UIT ZONDER MAKE-UP?

“Om boodschappen te doen of gewoon thuis gebruik ik geen make-up. Maar ik maak me graag op. Het voelt goed om er mooi en verzorgd uit te zien.” HOE VERZORG JE JE HUID?

“Ik gebruik geen zeep om mijn gezicht te wassen, maar spoel het enkel met water, meermaals per dag. Daarna breng ik een dagcrème aan. Het is fijn om af te wisselen van merk. Op mijn make-uptafel staan zowel Or Rouge, een dagcrème van YSL, als Age Perfect van L’Oréal. Ik heb een droge huid, dus in de zomer gebruik ik vaak een gezichtsspray. In de winter kies ik voor een serum als extra bescherming.”

3 favorieten 1. “Een heerlijk serum dat

PHILE DEPREZ. PERS.

onmiddellijk verzacht en ontspant.”

The Concentrate van La Mer, € 350 voor 30 ml. 2. “Een hydraterende en verfrissende verstuiver.” Beauty Elixir van Caudalie, € 38,90 voor 100 ml. 3. “Een glitterende bodylotion

met verslavende geur die zacht aanvoelt en verzorgt.” Black

Opium Shimmering Moisture Fluid for the Body van Yves Saint Laurent, € 65 voor 200 ml.

SPORT JE GRAAG?

“Ik woon op een boerderij met dieren, die zorgen voor veel werk. Ik ben constant in beweging en dat is goed voor mijn conditie. Ik heb een loopband in huis maar daar sta ik zeker niet iedere dag op.”

2 1 3

“Ik laat mijn haar om de 6 à 8 weken blonderen. Soms kijk ik er tegenop omdat de behandeling een paar uur in beslag neemt en ik het niet gewoon ben om lang stil te zitten. Maar ik ben telkens blij als ik van de kapster kom. Mooi verzorgde haren zorgen voor een boost.” WAT BETEKENT LEEFTIJD VOOR JOU?

“De ene dag neem ik vrede met ouder worden, de andere dag vind ik het verschrikkelijk. Het idee dat er al zoveel voorbij is en niet meer terugkomt, vind ik best triest. Ook dat het lichaam zwakker wordt, is lastig. Ouder worden is niet fijn maar ik probeer er toch rust en schoonheid in te vinden.” WELKE GEUREN HERINNEREN JE AAN JE KINDERTIJD?

“Vroeger gingen we met het gezin ieder jaar op reis naar Altea in Spanje. We huurden een huis midden in de appelsienenboomgaarden. Ik kan die geur altijd oproepen. Net als de geur van een blok zeep Sunlight. Daar werd ik als kind mee gewassen.” DE MOOISTE VROUW DIE JE OOIT HEBT ONTMOET?

“Ik ontmoette Jane Birkin twintig jaar geleden en vond haar prachtig. Ze was lief en sympathiek, wat in combinatie met haar uiterlijk het plaatje compleet maakte.” HOE WIL JE ERUITZIEN OP JE 70STE?

“Natuurlijk, gezond en met lang witgrijs haar in een chignon.”

x Lynk & co

DE WAGEN VAN DE TOEKOMST Lynk & Co is niet zomaar een autobouwer. Of je de luxueuze hybride 01 nu leent, koopt of er een abonnement op neemt: je bent zeker van een wagen met bijhorende diensten die je het leven gemakkelijker maken. En daarmee geeft het bedrijf de aanzet voor een nieuwe manier van verplaatsen, met aandacht voor het milieu.

We zijn het er allemaal over eens dat we anders moeten gaan consumeren en ons bewuster moeten verplaatsen. De gemiddelde wagen is slechts 4% van de tijd in gebruik en staat verder stil. We moeten dan ook dringend beginnen nadenken over manieren om de auto’s op de weg beter te benutten. En daar pikt het vernieuwende Lynk & Co op in: ze bieden voor elke behoefte een mobiliteitsoplossing.

geld (terug)verdienen door je auto te delen met vrienden, familie en andere members van de Lynk & Co-community. Of je nou member bent of (nog) niet, iedereen is welkom in de Lynk & Co Club in Antwerpen. Deze vormt een ontmoetingsplek om een kop koffie te drinken, te flexwerken, of geïnspireerd te worden tijdens wekelijkse events met duurzame lokale partners – van cocktailworkshops en concerten tot yogasessies en meer.

MAANDELIJKS MEMBERSHIP

Ben je op zoek naar een verplaatsingsoplossing die net zo flexibel is als jij? Dan is het maandelijks opzegbare membership van Lynk & Co vast iets voor jou. Je ontvangt een auto in perfecte staat en hoeft verder nergens aan te denken. Het geplande onderhoud, de verzekering en wegenbelasting zitten namelijk inbegrepen bij je lidmaatschap. Zo ontvang je zelfs een bericht wanneer je 01 aan een onderhoudsbeurt toe is. Je auto wordt dan opgehaald, meegenomen naar de garage en teruggebracht als hij klaar is.

GETTYIMAGES. PERS.

DE COMMUNITY

Word je member bij Lynk & Co, dan krijg je meer dan een wagen. Members kunnen gebruikmaken van het handige Lynk & Codeelplatform. Daarop kan je ad hoc een 01 huren of je eigen 01 ter beschikking stellen. Opteer je voor een membership zonder auto, dan betaal je dus enkel wanneer je daadwerkelijk een auto leent. Beschik je over een maandelijks membership of heb je je eigen 01 gekocht, dan kan je wat extra

CRUISEN IN STIJL

Voor welke formule je ook kiest, je geniet steevast van een fantastische rijervaring dankzij handige opties als zetelverwarming, het draadloos opladen van smartphones, Apple CarPlay en Android Auto. Verder beschikt de hippe plug-in hybride 01 over een elektrisch bereik van 69 km en een prachtig interieur met econyl stoelbekleding, leren stuurwiel en panoramisch schuifdak. Je huurt de baanbrekende 01 in het zwart of blauw al voor € 550 per maand of je kan hem vanaf € 42.000 de jouwe noemen. Beslis je te investeren in je eigen Lynk & Co, dan geniet je van een aangename koopervaring zonder gedoe: geen ouderwetse dealers en daarenboven geen keuzestress. De enige keuze die je moet maken is zwart of blauw, verder is alles wat je nog zou willen reeds inbegrepen.

Dit artikel werd opgesteld in nauwe samenwerking met Lynk & co. lynkco.com/nl-be

120

STYLE

LIFESTYLE

ESCHIO IS EEN LANDGOED

VAN 1500 H ECTAR E dat op de grens van Toscane met Umbrië ligt . We bevinden ons op een uurtje rijden van Perugia, een provinciestad in het midden van Italië en de geboorteplaats van actrice Monica Bellucci. Wie naar deze plek op de wereld afzakt, moet het doen voor rust en natuur. Umbrië staat bekend voor zijn landbouw en de glooiend groene heuvels. Je waant je op het Britse platteland, maar dan met mooi weer... Het leven in Reschio speelt zich af rond de oude tabaksfabriek ‘La Tabaccaia’ uit de jaren 40 die ondertussen omgedoopt werd tot creatief labo van de stijlgoeroe Count Benedikt, een architect die opgroeide in Londen, en zijn vrouw Donna Nencia Corsini. Het duo begon 25 jaar geleden met de restoratie van de vele authentieke huisjes op het estate met steeds een organische aanpak en lokaal vakmanschap als vertrek-

punt. Het resultaat mag er wezen. En daar kan je nu zelf van genieten. Want tien van de prachtige designvilla’s zijn ook te huur. Alles werd door Count Benedikt en zijn team uitgewerkt. De huizen werden zorgvuldig afgebroken en met dezelfde materialen terug opgebouwd. Ook de exuberante inrichting werd tot in de puntjes uitgedacht. Het oog voor detail is bewonderenswaardig en La Dolce Vita is hier nooit ver weg. IN 2021 WAS HET TIJD OM HET VOLGENDE P R OJ E CT T E O N T H U L L E N .

Castello di

121 1. Infinity pool met

uitzicht op een middeleeuws kasteel. 2. Welkom in de Palm Court voor cocktail o’ clock. 3. Ontbijten met een uitzicht om Umbrië tegen te zeggen. 4. Doorheen het kasteel ontdek je schilderijen van vorige bewoners. 5. De ruime suites hebben een eigen bar in de badkamer. 6. Een landgoed met geschiedenis.

Het uitgestrekte domein Reschio is de perfecte uitvalbasis om het mooiste van de Italiaanse provincie Umbrië te zien... en te proeven. In het onlangs geopende boetiekhotel Castello di Reschio worden onze zintuigen in de watten gelegd. Slapen in een kasteel was namelijk nog nooit zo sprookjesachtig als met deze oneindige vergezichten als achtergrond... Tekst Elspeth Jenkins

PERS.

Uitzicht op Umbrië Reschio is de kers op de taart van het landgoed. De Castello werd omgetoverd tot een elegant hotel met 36 slaapkamers. Zorgvuldig uitgezocht antiek en een gigantische bar in je badkamer geven een toets van stijlvolle glamour. Dit voormalige huis van de familie beschikt over twee restaurants (waarvan één in het kasteel), een prachtig aangelegde binnenplaats, de palm court orangerie waar je heerlijk kan aperitieven en een badhuis met massages op maat. Daal zeker ook even af naar de ondergrondse grotto, waar je

heerlijk kan relaxen. De volledige onderkeldering doet dienst als zwembad; hiervoor liet men de fundamenten vollopen met water. Daarnaast is er natuurlijk ook een buitenzwembad met vergezichten die je maar op een paar plaatsen in het binnenland zal tegenkomen. WANNEER JE INCHECKT, KRIJG JE EEN MENU

MET ACTIVITEITEN IN HANDEN, van wandelexpedities in de natuur tot een tocht met de paarden uit de manège van het domein. Natuurliefhebbers komen hier

aan hun trekken. En dan is er nog het eten... Puur, lokaal en met de meeste verfijning klaargemaakt. De groenten komen uit de eigen moestuin, en de olijfolie en wijnen worden geteeld op het domein. Nog een tip: volg een kookles in de Accademia di Cucina della Bottega en je verrast vrienden en familie met de beste zelfgemaakte pasta con ragu in België en omstreken. Reschio biedt kortom al het moois waar Italië bekend om is, en dit op één landgoed. Helemaal ons ding. Vanaf € 1690 per nacht, reschio.com

122

STYLE

LIFESTYLE

FOOD

Hendrik Dierendonck, de Belgische rockster van het vlees Hendrik Dierendonck kreeg de waarde van kwalitatieve producten met de paplepel ingegoten en hij zette vlees weer bovenaan de menukaart. Zijn credo? Minder, maar beter. Ook doet hij er alles aan om iedereen te overtuigen van het belang van de korte keten en producten van eigen bodem. Een portret van deze opmerkelijke slager en zijn favoriete recept.

Hij spreekt zodanig gepassioneerd dat het water je in de mond gaat lopen. Hij wist al op vier jaar wat hij wilde worden. “Mijn ouders waren slagers; zij leerden me wat goed eten is en wezen me op het belang van de herkomst van voeding. Door hen kreeg ik de smaak te pakken om goede contacten met lokale producenten te onderhouden en me te interesseren voor het verhaal achter een product. Van het veld tot op je bord, voor mij is het altijd evident geweest dat je weet wat je eet.” Met deze ontboezemingen zet hij meteen de toon van het gesprek.

KAREL DUERINCKX.

Tekst Aurélia Dejond

123

Hendrik Dierendonck is een overtuigd ambachtsman. Zijn filosofie is kort en krachtig: transparantie. Toch wordt zijn aanpak lang niet altijd begrepen of aangemoedigd door collega’s. “Die stonden ervan te kijken dat ik weer mooie stukken vlees in het uitstalraam durfde te zetten; zij raadden me juist aan om geslachte dieren voor het oog te verbergen. Maar voor mij staat transparantie voor vertrouwen; de vrucht van eerlijk en begeesterd werk. Ik vond het juist belangrijk om de steak uit het verdomhoekje te halen, zeker in de ogen van mensen die bang zijn om onverantwoord te eten”, glimlacht de veertiger. Zijn savoir-faire heeft inmiddels internationale naam verworven, in die mate dat vlees een even begeerd product is geworden als vintage wijn.

EÉN VAN ZIJN BELANGRIJKSTE PRESTATIES

is dat hij de b ekende Rouge des Flandres (West-Vlaams rood) nieuw leven inblies, een stuk rood vlees dat met uitsterven bedreigd was. “Dit vlees maakt deel uit van het Vlaamse erfgoed. Ik ben er trots op dat ik hem terug op het menu heb gezet, ook al was dat een hele uitdaging. Een essentieel deel van mijn werk is om de mentaliteit rond vlees te veranderen en mensen bewuster te maken van de korte keten. En het Made in Belgiumlabel wil ik bij de gewone man bekend maken; ik geloof enorm in authenticiteit. Mensen moeten weer opgevoed worden in het idee van slow food.” Hendrik Dierendonck intrigeert zowel door zijn vakmanschap als door zijn kunstenaarschap. Bovendien heeft hij het talent om kennis over te brengen.

“Ik geef graag een integraal vakmanschap door. Dat betekent dat ik, naast het aanleren van technieken, mijn leerlingen ook graag bewust wil maken van de achtergrond en de geschiedenis van het dier dat ze gaan bewerken. Je kan geen vlees versnijden waar je niets over weet. Een goede slager neemt ook actief deel aan de ecologische transitie; de tijden dat je dat naast je neer kon leggen zijn voorbij. Het spreekt voor zich dat je je vak op een duurzame manier aanpakt. We moeten allemaal ons steentje bijdragen aan de verbetering van ons leefmilieu en helpen om de aarde leefbaar te houden.” Het restaurant Carcasse van deze bewuste slager-artiest staat overigens op de achtste plaats op de lijst van de 101 beste steak-restaurants ter wereld. Het bewijs dat vlees nog lang niet van het menu is verdwenen. dierendonck.be - carcasse.be

KALFSTARTAAR Ingrediënten

120 g kalfsvlees, handgesneden, olijfolie, peper en zout, 1 limoen, 1 bosje radijzen, 2 Romeinse slaharten, fleur de sel, rode mosterdblaadjes, 1 citroen. Mierikswortelcrème

1 potje mierikswortelpasta, mayonaise (bij voorkeur zelfgemaakt, zie hieronder), druivenpitolie. Het succesrecept

Breng de handgesneden kalfstartaar op smaak met olijfolie, peper, zout, limoen- en citroenzeste. Spoel de radijzen, snij ze in de lengte doormidden en leg ze in ijswater. Snij de slaharten doormidden en breng ze op smaak met fleur de sel, peper en een paar druppels olijfolie. Voor de mierikswortelsaus: doe de mayonaise en de mierikswortelpasta in een blender, en klop ze op met een scheutje druivenpitolie. Doe daarna in een spuitzak.

Schik de tartaar op de slaharten, werk af met enkele toefjes mierikswortelsaus, stukjes radijs, het rode mosterdblad en wat citroenzeste. Basisrecept voor zelfgemaakte mayonaise

20 g eiwit, 25 g sushi-azijn, limoensap, 1 snufje xantana, 1 el mosterd, 1 snufje zout, een beetje ijswater, 800 g druivenpitolie. Doe alles, behalve de druivenpitolie, in een diepe kom. Mix enkele seconden met een staafmixer. Blijf mixen terwijl je geleidelijk aan de druivenpitolie toevoegt, tot je een dikke zijdeachtige textuur verkrijgt.

124

STYLE

LIFESTYLE

NWS DESIGN Tekst Elspeth Jenkins

INDRUKWEKKEND

Een boetiek die geïnspireerd is op Imagine van John Lennon. Dat is wat het Parijse brillenmerk Polette, in samenwerking met de Amsterdamse architecten zU-Project, op poten heeft gezet in Antwerpen. Klanten worden begroet door de gigantische keyboards aan elke zijde van de winkel, vertegenwoordigd door 88 pianotoetsen. De witte bank in het midden is dan weer een knipoog naar de Bed-in voor vrede van John & Yoko in het Amsterdamse Hilton-hotel. Aan het plafond zien we een prachtig lichtpaneel in de vorm van een vleugelpiano. Deze boetiek is een must-see voor het oog. Zowel wat het interieur betreft als de collectie brillen die er verkocht wordt. Polette, Lombardenvest 55, 2000 Antwerpen. www.polette.com

VERLIEFD OP JAPAN

Tijdens de eerste lockdown was kunstenares Anna Peter-Breton elke dag op reis via de schilderijen in waterkleurtjes die ze van de plekken in haar herinneringen maakte. Zo passeerde ze langs Venetië, Firenze, Rome en Sicilië. Nu publiceert ze het tweede hoofdstuk van haar serie Voyage Amoureux, deze keer gesitueerd in Japan, begeleid door teksten van Pascal Breton. Voyage Amoureux au Japon door Anna PeterBreton en Pascal Breton, uitgegeven bij MPB Hungary Kft, € 40. www.annapeterbreton.com

DEZE GEURKAARSEN VAN DIPTYQUE DOEN DIENST ALS OBJECT EN HUISGEUR IN JE INTERIEUR. Het beste van twee werelden. www.diptyqueparis.com

PERS.

TUSSEN KUNST EN KAARS

125

BORD VOL PLEZIER

DEZE VROLIJKE BORDEN VAN LES OTTOMANS ZIJN HET STARTPUNT VAN EEN TAFEL (EN EEN AVOND) VOL KLEURRIJKE FUN. € 461 voor 4, via matchesfashion.com

VIS & VAAS

PERS.

ONDER VRIENDEN

In België vinden The Rolling Stones hun weg telkens naar het legendarische Rocco Forte Hotel Amigo in Brussel. In dit discrete adres, op een boogscheut van de Grote Markt hebben ettelijke sterren sinds 1957 hun hoofd laten rusten. Zo was Serge Gainsbourg er een veel en graag geziene gast. Hotel Amigo brengt ook een ode aan Belgische iconen met de Kuifje-suite en de Delvaux-handtassen die de lobby nog meer stijl geven. De vloer van de foyer werd trouwens geplaveid met kasseistenen uit het jaar 620, de oorspronkelijke stenen uit de omliggende straten. Een stukje Brusselse geschiedenis naar ons hart. Deze maand krijgt het zijn eigen roos, de ‘Lady

Forte’, speciaal ontwikkeld voor het hotel. Al even iconisch is het hotel-restaurant Ristorante BoCConi. Een Italiaans begrip, waar vanaf nu elke zondag de Il Pranzo della Domenica a tavola-brunch doorgaat. Kies uit favorieten als zalm met zoutkorst of vis van de dag. Voor het dessert proef je de beroemde taarten van Maison Ducobo. Maar met de huisgemaakte Gelato blijf je nog meer in thema. Vergeet tijdens dit lekkers niet te genieten van de borden en lampenkappen van Fornasetti die de zaal helemaal in de Italiaanse sfeer brengen. Salute! Il Pranzo della Domenica a tavola. Elke zondag vanaf 12.30 tot 15u in Ristorante BoCConi. € 65 per persoon. www.roccofortehotels.com

GEKLEURD AARDEWERK HEB JE ZEKER EN VAST AL GESPOT AAN BALKONS OF IN SOUVENIRWINKELS TIJDENS JE VAKANTIE IN SICILIË. KUNSTENAAR IVO BISIGNANO GAF ZIJN EIGEN EXCENTRIEKE TWIST AAN DEZE POTTEN IN DE REEKS SICILYVAZEN VOOR SERAX. Sicily-vazen by Ottolenghi & Ivo Bisignano voor Serax, vanaf € 135. www.serax.com

KOSTBARE MOMENTEN

De juwelen van My Jewellery inspireren om de kleine dingen en lieve momenten te koesteren die het leven kostbaar maken. De Golden Touch zorgt ervoor dat elke outfit dat weerspiegelt. De MOOD-schakelketting met ster is gemaakt van premium stainless steel en verkleurt dus niet. De ketting meet 40 cm en de ster is 1,5 cm breed. De rechthoekige Bangle-armband heeft een diameter van 6 cm en is vervaardigd uit roestvrij staal. Bangle rechthoekig breed, € 24,95 MOOD-schakelketting met ster, € 13,99 DOE JEZELF EEN PLEZIER MET MY JEWELLERY. www.my-jewellery.com

Abonneer je op met

één jaar Marie Claire + een Golden set van 2 juwelen van My Jewellery (ter waarde van € 53,10)

(ter waarde van € 38)

Alles

voor slechts

€ 26,95

SERGE TECHNAU.

ABONNEMENT NEMEN? SNEL EN SIMPEL! > Surf naar marieclaire.be/nl of scan de QR code Dankzij dit tijdelijke aanbod geniet je van een fikse korting op een jaarabonnement op Marie Claire België (9 nummers met een waarde van € 53,10). Je ontvangt als cadeau een Golden set van 2 juwelen van My Jewellery met een waarde van € 38. Aanbod geldig tot en met 22/09/2022, enkel in België en zolang de voorraad strekt. Heb je nog vragen? Mail naar info@viapress.be, bel naar 02 556 41 40 (van 8 tot 16u30, van maandag tot vrijdag) of schrijf naar amp-viapress.be, Lenniksebaan 451, 1070 Brussel.

HOROSCOOP

Ram 21.3 – 21.4

EMOTIE Deze maand zorgen Venus

en Jupiter voor een vernieuwde versie van het leven en de liefde. Koppels en solisten mogen rekenen op een fors elan en heerlijke momenten (vanaf de 12de). AMBITIE Mars creëert een dynamiek die leidt tot concrete resultaten. Meteen de geschikte periode om vorm te geven aan je projecten, steun te vinden en je vaardigheden te doen opmerken.

Stier 22.4 – 21.5

EMOTIE Loop bij het begin van de maand niet te hard van stapel; je zou weleens kunnen botsen. Gelukkig is er Venus die harmonieus weer orde op zaken stelt, vanaf de 8ste. AMBITIE Profiteer van deze lonende en energieke periode om bepaalde zaken aan te durven. Vanaf de 7de krijg je volop interessante kansen.

Tweelingen 22.5 – 21.6

Tekst Carole Vaillant

EMOTIE Je liefdesleven is in voortdurende beweging. Als in een defilé worden nieuwe gezichten gevolgd door toffe projecten, ludieke dates en maximaal begrip (vanaf de 12de). AMBITIE Mars belooft je meer zelfvertrouwen, energie en een actieve context. Alweer een unieke periode om je te doen gelden of om met een persoonlijk project van start te gaan (vanaf de 15de).

Kreeft 22.6 – 22.7

MAAGD

24.8 – 23.9

Liefde is synoniem met projecten, openheid en intellectuele samenhorigheid. Voor koppels wordt overleggen uitermate belangrijk. Vrijgezel: een ex zou opnieuw zijn/haar opwachting kunnen maken (rond de 15de).

GETTYIMAGES. BEWERKING ETIENNE HEYLEN.

EMOTIE

De context is dynamisch en bevorderlijk voor communicatie. Een uitstekend moment om je ideeën voor te stellen of je mening te geven over onderwerpen die je na aan het hart liggen. AMBITIE

EMOTIE Dankzij Venus en Mars wordt de geestdrift waarmee je de vorige maand kleurde, verdergezet: je kan genieten van een bijzonder liefdevolle eerste helft van de maand. Voor vrijgezellen komen er concrete dates aan vanaf de 15de. AMBITIE Je hebt de wind in de zeilen. Dit is de gedroomde gelegenheid om je contacten weer aan te spreken en over je ideeën van gedachten te wisselen. Tegen de helft van de maand worden de hoofdlijnen van een project duidelijk.

Leeuw 23.7 – 23.8

EMOTIE Zon en Venus staan aan jouw kant. Resultaat: je verleidingskracht scheert hoge toppen en je liefdesleven straalt. Verwacht vlinders in je buik rond de 15de. AMBITIE Door stress, onvoorziene gebeurtenissen of extra werk, belooft het rond het midden van de maand wat gespannen te worden. Hou vol: tegen het einde van de maand keert het tij en word je beloond voor je inspanningen.

Weegschaal 24.9 – 23.10

EMOTIE Na een wat rommelig begin van de maand, injecteert Venus een dosis glamour en

STYLE

129

verleiding in je amoureuze bestaan. Eén zaak is zeker: er hangen afspraakjes in de lucht (vanaf de 12de). AMBITIE De planeten scheppen gunstige voorwaarden voor creativiteit en persoonlijk gewin. Een collectief project blijkt lucratief (vanaf de 21ste).

Schorpioen 24.10 – 22.11

EMOTIE Het begin van de maand zou spanningen kunnen oproepen binnen je relatie. Venus brengt soelaas vanaf de 15de. Wat wel werkt: dialoog. AMBITIE Dankzij Mercurius draait je geest op hoog toerental, verleiden je ideeën en wordt onderhandelen kinderspel. Maar wacht tot de tweede helft van de maand als je een belangrijke beslissing moet nemen.

Boogschutter 23.11 – 21.12

EMOTIE Venus en Mars blazen liefde en verlangen nieuw leven in. Je mag rekenen op een dynamisch samenspel tussen hart en geest en op datingkansen vanaf de 12de. AMBITIE Een dynamische impuls doet je risico’s nemen. Een uitgelezen periode voor nieuwe uitdagingen. Misschien rijf je die langverwachte erkenning wel binnen.

Steenbok 22.12 – 20.1

EMOTIE Dankzij Venus en Mercurius scheert je liefdesleven hoge toppen en lieve woordjes voeden de sensualiteit. Dates die als een spel startten, worden verslavend. Bovenaan: seks. AMBITIE De planeten staan buitengewoon gunstig voor opportuniteiten. Sta paraat en open voor verandering want alles kan snel gaan. Gooi het over de creatieve boeg.

Waterman 21.1 – 18.2

EMOTIE Venus opent de weg naar vriendschap en afspraakjes. Iemand zorgt ervoor dat je vertrouwen hebt in je sensuele kracht, al verloopt het begin van de maand wat stormachtig. AMBITIE Hou in je job rekening met heel wat stress bij het begin van de maand. Geduld loont, want Mars geeft je vanaf de 21ste de mogelijkheid om met iedereen in het reine te komen.

Vissen 19.2 – 20.3

EMOTIE Je sentimentele leven staat in volle bloei. Op zoek naar de liefde? Het ideale moment voor een nieuw verhaal is niet veraf. Samen staan jullie aan de top. AMBITIE Mercurius stimuleert contacten met de buitenwereld; ze openen nieuwe mogelijkheden voor je. Anticipeer op een meer gespannen klimaat en mogelijke rivaliteit vanaf de 15de.

130

LIFESTYLE

UITSMIJTER

DE UITSMIJTER

ELSPETH HOUDT HET LUCHTIG

Viva la Diva.

Doe niet zo dramatisch! Een zin die ik al meermaals in mijn leven naar mijn hoofd gesmeten kreeg. Alsof ik de grootste aansteller ter wereld ben omdat ik niet in tweede klasse met de trein wil reizen. Mijn vast excuus is de schrik om slachtoffer te worden van de eerstvolgende pandemie. Wat kan ik zeggen? Ik ben nu eenmaal niet vies van een portie drama (wel van ongewenst menselijk contact in publieke kleine ruimtes).

Diva. Nog een term die ik al eens rond en over mij heb horen waaien. Diva betekent letterlijk een gevierde zangeres met sterallures. Volgens Wikipedia komt het woord uit het Italiaans, waar diva een vrouwelijke godheid aanduidt. Aha, nu zijn we er! De woorden vrouwelijk en god in één zin, daar heeft de wereld het al 2000 jaar moeilijk mee, n’est-ce pas? Alle grootheidswaanzin op een stokje: ik vind het niet erg om dramaqueen of

diva genoemd te worden. Want daar droomt de patriarchie natuurlijk van: bang zijn voor wat de mensen wel niet zullen denken. Gedraag je als vrouw bescheiden en laat niet te veel persoonlijkheid zien, want dat is onaantrekkelijk. Niemand wil toch met een luid persoon samenzijn? Het zijn de woorden waar veel m/v/x mee zijn opgegroeid. ‘Doe maar gewoon, dat is al gek genoeg’. Een populaire leuze van onze noorderburen die hier maar al te gretig wordt overgenomen. Ik weet niet hoe het met jullie zit, maar ik had al redelijk snel door dat ik niet gewoon ben. En wat is er eigenlijk zo interessant aan gewoon? Ik zal er voor het gemak wat synoniemen bijhalen: algemeen, alledaags, doorsnee, eenvoudig, gemiddeld, middelmatig, simpel... En de lijst gaat door. Stuk voor stuk begrippen waar ik persoonlijk niet mee geassocieerd wil worden. Want wie wil nu een middelmatig, sorry, gewoon leven? Ik gruwel van de idee alleen al. Ik denk altijd aan mijn grootmoeder, Joanna, en haar mantra dat ze wekelijks tegen mijn moeder herhaalde: dat je altijd voor jezelf moet kunnen voorzien, zodat je nooit van iemand anders moet afhange n . Z i j wa s z el f e e n v ro u w d i e opgroeide in een tijd zonder stemrecht voor vrouwen, een tijd waarin vrouwen gewoonweg geen rechten hadden. Nergens. Mijn oma had deze wijze woorden overgenomen van hààr moeder, die als 18-jarige rond 1890 met een kleine erfenis naar de grootstad was getrokken, waar ze een café uitbaatte met soepkeuken om vrouwen en kinderen eten te geven die thuis amper overleefden. Dat was heel gewoon in die tijd. Gelukkig kwam deze ongewone, luide, ondernemende vrouw op hun pad. Onvermijdelijk ook een diva en een dramaqueen. En dat is helemaal oké. Groetjes, Elspeth Joanna Jenkins

EVA THURMAN.

Fashion Director Elspeth Jenkins plukt de dag op haar manier en laat haar (diva)-gedachten de vrije loop.

T H E

N E W

F R A G R A N C E

BESCHIKBAAR OP DIOR.COM - Dior OnLine 02/620.00.98

Marie Claire België - September - NL

Articles inside

De uitsmijter

Horoscoop

Hendrik Dierendonck, de rockster van het vlees

De exfoliant getest

De schoonheidsgeheimen van Els Pynoo*

Schoon gezien

Uitzicht op Umbrië

Make-up grunge en glamour

Feiten en fabels over sporten

Anouck Lepère: “Karl Lagerfeld was een fijne man, erg down to earth”

Off the record “Met de aankoop van dit huis, krijgt mijn levensverhaal zin”

Esther Manas: “Ik ben boos op deze fatshaming industry”*

Waar blijven de vrouwelijke nerds?

Richard Quinn, Prints Charming

Hetero? Ja, maar

Ludovic de Saint Sernin: “De modewereld is klaar voor het einde van het genderdenken”*

Talking hoodies

Maakt mode ons tot mens?

Tamino: “Ik ben geen tiener meer maar ook nog geen volwassene”*

EDITO

FILMS EN SERIES Trending in de

BOEKEN Onze selectie

De vergeten pionier

De Robin Hoods onder de thuisverzorgers

MEDEWERKERS

UITGAAN Wat je niet mag missen

MUZIEK Onze favoriete releases